Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

161쪽

Exercitationes Paradoxica I et

Glatreum . arque decens euro, o rogo, cromni, iri hoc sum. Conao , O compono qiu mox deprimere

ne in Aristippi furtim priuepra rela

ιιν :T si ras, non me rebus stillangere conor. Verum non pigeat subiicere alium, etsi multo recentiorem . in eandem sententiam:

Nemo purer i me ad tactum. Misi thesera

mentem

Sola solet raria . Ra Io duae a Sophorum. Ac ne nimis longum faciam : attexere postremo iuuat quod eximius Seneca de se

tam videbis quidem per. multos ex philosophis Aristoteleis iactate se aliquid proprio vendicare iudicio 2 at illud tamen,quod vendieant, si attendas, aliud non est, quam audd iudieio Aristotelis iudieant esse inhae-iendum . illi ne inre se manciparunt: illius nomen serunt: illius iudicio credunt non multa , sed omnia. Existimant enim Atistotelem esse lapidem I 1gium , quo veritas probanda sit di normam ac trutinam , qua res onanes snt castigandae. satis eise putant ut quidpiam , tanquam vetissimum defendant , si illud videant esse dogma Seholae Peripatetieae: si in ipso Aristotele vel leui culum sundamentum habete probetur. Hoesieti praesidio,nihil ambigentes qudd subesse salsum valeat . militare parati sunt, gereri que se aduersarios, quaecumque tandem acies opponatur. Sei licet Aristotelem hae etiam in parte non audiunt istud sapienter insusurrantem , Oporter eos arbitras e se , non asiae sinus, vi tertiarem sistis Aeaeam; g-cismo. & rursus, Metius se haere nete se e ni tam adici grandam , qui an tiam ad furios,

runtamen in eontalo est, ii quid Aristotcles

recte , ct in fratiam veritatis monet, a suis non exaudiri: qui aliunde tamen se aut ho-titate illius ducuntur, ut ea pistris asini solent i & ad illius doctrinam ita applicantur,

ut iumenta excaeeata ad molani trusatilem.

Videor fortassi, duriuscule in praeiudicatam hanc aut horitatem inuehi: sed hae e nilnii uixi ipsa est. quam ille quaerebatur olim Ob- esse iis , qui dueere volunt, seu veritatem agnoscere. Desinunt videlicet suuni adbibere iudicium: dum id ratum habent, quod ab eo , quem probant . iudieatum vident. Iraee ipsa est,quae quas onus AEthua grauius imminet, quaeque esse et . ut si veritas oc euitata iampridem sit. periculum non leue sit, ne arcinum iaceat consepulta. philos)plii heriὸ Aristoteles frustra se disiuelent,vivetitatem ex profundo eruant , quam ab

Aristotele eredunt iampridem esse detectam. Hi ue non ipsi naturae student . sed setiptis solam Aristoteleis : existiniam enim seponse exinde veritatem haurire facilius. Ad mone quantum volueris oculos potitis in easdem res, quas ipse Aristoteles sit perscrutatus , eoniiciendos : exsibilabunt: quod

non possit quispiam ipso Aristotele videle

aeutius.

An non diceres illos esse quasi Vt, is, s

cios, qui in porcos transformati agrὸ serebant sibi restitui naturam , sotira iraque hu-ri iam. Ecce enim ecuniaria inuenerunt. in quo volutentui , in quo sibi placeant, in quo respuant, ac negligant cultum delicatiorem. Similes Remigibus , Mendicantibus ire, quibus vulnera , vleeraque assuefacta luauiora sunt: qualia ut honesto vitae generi , ae instituto praeserenda putem. id ego nunquam mente repet O , quin videre mihi videar quosdam quali Silitias illius impctatoris , qui totos dies , cubiculo clauso, mus cas acu venabatur , in e ue voluptatem colloeabat maximam. Isti quippe totos ai nos intra Lycei cancellos eonclusi, suauiss- mumduciliat aucupari solum inanes it nagi nes subtilitate captiuncularum. Haec scabies est , in qua confricanda ita delectantur . ut propterea exire nolint ex suis illis ergastulis. Neque enim sibi permittunt libertatem inuisendi vel Academiam Plat nicorum, vel Porticum stoicorum, vel Horios Epicureo rum. Seligunt dumtaxat opiniones qira inda missarum sectatum seu adultetatas , seu prorsus confictas , & impositas: quas . seu stipites laruatos , confodiant, ac transuerberent. Introspicere non dignant ut quid illae iucunditatis , varietatisque habeatit. Timent ne sorte animos rei uniant, ii semel se

rio aduertoint: ac proinde ne cogantur coram Rhadamantho se suere , vi poenas serant temetiratis. Nihil mirum pio inde . si Lycaei puluete adeo titillentur , ut illum se pertium era ad rauini usque comi ibant. Imaginati sunt scholam hane aequalem ei letoti Mundo : lino di esse ipsum Mundum ieientiatum . de artium : volunt entiti Aristotelem perfecisse Encyclopediam. In illo igitur Mundo sole laque suum , & sua n i unt sidera. Deinde verδ quasi somnio iu- eundissimo delectati fabulas existimant quicquid usquam extia iactatur. O vulgares

animos similes certe uxori Celonis S)racusi , quae rogata cui otis scctorein non te- Delasset coniugi: quia, inquit, cum exosculata hominem alium nunquam suerim, sa-cile mihi persuadebam omnes homines parem halitum respirare. Et laudabilis quidem omitia propter continenlaam e sed obiurgandi tamen homines , & quidem Philosophi, propter tantam socordiain. Quidni obiurgandi i m 3 quando volen- XI. tes ita puerascunt. Condonandum sit ali quid cum disciplinis primum initiantur :tune enim, ut oves insontes ramum Leila sequuntur, quem primum Ostenderas: tune iussar

162쪽

ΑΔ rsu Aristotelera. Liber L iis

instat arundiniam in quamcumque partem ventus abegirit, inflectuntur. At vero nonne seuera ob iurgatione dignum est . quod ubi rude donandi essent. nolunt in sese dencendere . ut experiantur num sit libertas seruitute suali tot : vel certe , sitne selicius, gratiusque imperium . quod sorte iuuet praeponere tyrannidi Aristoteler. Puerile prosecho est, notaeque omnino vulgaris , aperire nolle oculos, vi perieulum facias melioris alleuius sortis. Ita nimirum apud vulgus, Fucrosque receptum est , ut quae sunt in usu apud patrios lates . eredant esse leges viniuersalis naturae barbatiemque existiment, si quid audiunt illis aduersari. Ratione age apud virosque: non minus operam perdes

apud Aristoteleos , si peti uadere quidpiam

contendas Aristoteleae doctrinae contrarium: quam apud homines plebeios , ii probare quidpiam velis praeter consuetudinem. An- non ergo bonis istis viris praeoccupatus gustus est ' quando sic omnia improbant, quae condita non fuerint sale Ar illoteleo. Aia non

dixeris Aristotelem sua isto, bile suisti disservando colore Aristoteleo tincta omnia conspiciunt: vel, nonne censueris potius in

iis Aristotelem effodi iste oculos , subsque inseruisse 3 quando nihil videre post mi nisi per

Aristoteletii. Hi ne sane est, quod ita vivunt sub caeca obedientia : hine est , quod currunt certatim omnes , pecudum videlicet more post praecedentium vestigia. iam enim sie antecessorum authoi tas inualuit, ut neque qui docent ab illis des istere ausiit, ne que qui discunt suspicare possint, melius- ne quidpiam alibi occurrat. Atque ita iit . ut errores haereditatio quasi ii ite , transnit tantur ex uirgistris in diseipulos: dum isti eou-tinuata serie arbitrantur praegrande scelus, ne sisque admissiliti iri, si suspicent ut se acu itores indignoseenda veritate, Mam illi cxtiterint.

XII. δε nne putas igitur aliquid spei superesse,

ut ista propriarum virium vitente dissidentia , quae in artibus sunt obscura aliquid lucis aeeipiant 3 Petit certe , perit spes optimorum inuentorum , quando iam inuentis

ita fidit ut, vi posse quidpiam melius inue. niri dissidatur. Demus Aristotelcm. qua erat praeditus solertia, inuenisse plurima: gratiae illi habendae sunt , quod nobis posteris suis illa non inuiderit. Dicere tamen Aristoi lem creatum , & datum nobis diuina prouidentia, ut sciremus qui equid potest sciri :quaenam ess ranis vesania est 3 si enim Aue Iocm , caeterosque sectatores audiens id semel tibi persuaselis: erit ne qudd existimes omnes alios simul homines eruere posse, ac

tibi ostendere nouam aliquam veritatem a Fortassis latren haee causa est cui in Arist tele volutando ictus oecuperis, neque multum euies quid sit conscriptuiti a caeteris. Causi dubio proelii haec est: cum non annitatis & ipse Lautus experimentum numquidpiam valeas per te reperire: ii quidem non exi stimas ed te posse assurgere, 'ud Ariusioteles non rerutast. Quid si Aristotelem eadem tenuisset ignauia 3 si ipse ita consilisset suis antecessoribus iose- ne unquam edpertigi is et .vnde tibi quati Cynosura doctrinae viam panderet Quid vel dysi eae teti, qui exinde vixere mortales .idem sibi persuasum habuissent, quod tibi Abentcies suastipulas. ne iam seuerem ut pulchritimis illis inueniatis,quae vel ab uno,aut altero saeculo prodiere in lueem t es quibuscum antiqui illi vix habuerint quidpiam comparandum Vernm tam ,ut liquido constat .excogitata illa non sunt a viri, Aristoteleis: qui Aristotele contenti nihil aliud venant ut in Scholis. quam sua, illas friuolas, inutiles quem tilitares. Et nasum proinde suspendas, fioni ὀmque corruges, de exasperes. si seuerius paulo inuehat in improbam illam dissidentiam;Fateor quidem temeritatem purgandam elleboro : at vero tamen se deiici, ut te esse hominem non credas e vi naturam iampridem eis e tam existimes in uno ingenio: vi putes quidpiam sinite non posse proferri toto aevo consequente quis non in summo genere stolidita tis constituat λNolim quidem proptere, me aliquis ex- X I itis bilet aurieulas albas imitatus,quod hac ratione videat venerandae antiquitati detrahe re. Novi enim quo in pretio habendi sint veteres,qui praesertim iuuare nos suis inuentis dignati sunt qui de . si quidpiam sorte deliquerunt , compensationem iure exigant cum bona illa voluntate , qua prosequuti sunt posteros. Non possum taliaenia ex meo extorquete gerat O , vi vit tutem annis aestimetis ut non credam quae vetera sunt, suille

aliquando noua. Nisi forte post aliquot seculorum in1tiades siquidem Mundus durauerit dicenda tandem vetera non stat,quae nostro hoe seeuto videmias elle recentia Z Crede mihi rerum natura petiei ierat semper eadem : & si habuit olim vnde magna inst illa exsereret, habet adhue iam , & Oli ira habebit .vnde aliqua proserat, quae illis nequa quam cedant. Quidni 7cum semper liabeant posteriorum ingenia unde eminentius sui geant. Et nolle enim pellunt quicquid fuit pospectia in priotibus : & vel experientia, vel propria ratione adiuti aliquid recens adiicere. Hoc enim perfacile est, ut m in Ada.

xiis r e uti aliunde nihil si initio persectum,e,polirique in dies possit qui equid iudimentum , principiumque habuit. Hine si existi.

me in is naturam non iam homines gignere, sed absurdos tantum Silvias : s nos ut nati despiciamus, suspiciamulque veteres . quali aliquos gigantes: ita quidem et se contingetrat itiiqua potius da iratione nostri, quam ullo naturae vitio. Illa quippe non minus in nos,

quam in illos liberalis suit: si mo id sedulitate,

atque d ligentia velimus contendere. ii expe-gamus attentius no tantum quid serie recuset, sed& quid ualeam humeri. Revera enim. ii vi antiqui animuin applicaremus euehetimur longe ali itis: illori unque adiuti subsidiis in gigant eam quandam molem excre e re mus tandem aliquando. Quocirca , ut semiarer monui atque iterum .iter uinque monubo si qui sorte audire dignent ut ex sapientiae cultoribusὰ annitamus . contendamus, coux . sciamus

163쪽

Exercitationes Paradoxica

II 6

feramus aliquid & nos. Fortassis enim quam- qu ira veritatem colliniare penitus non liceat: propius tamen , & irinilius vero asse- quem ut aliquid. Audendum est , & electo nobis incedendum animor ac in re praser

tim tam letia , in qua vel sola probabilitas magnis olim Philosophis est praestituta pulcherrima merces. In rematam, ut Seneca

iram actum erit o M tamen vivi quod agat.

in enlii O virum sane egregium t qui & censit magnos illos viros Duces no ros, non Domino, fis; se. Et qui . cla s. inquit, bonum

ri potiat praeferenda.

EQv i Tun iam examinemus quid ita sollicitare animos nostros debeat, vet Aristoteleam sectam adeo unice complecta mur. Et impii mis quidem aliquis attendens

ad personam ipsus Aut horis, persuadere sibi pollet eiusmodi illum sui fle, ut vel non potuerit , vel certe noluerit errare. Agh ergo, primum expetiam ut quis in Religione, quis in moribus Aristoteles fuerit e ut a noceant sectatore, illius iuratissimi euiuimodi pietatis , probitatisque virum consectentur. Principio ille non Iudaeus , non Christianus suit: ted professionis Ethnica . id quidem

notiissimum est: at non satis tamen ponderatur. Certὲ ille tanto minus docere vetitatem potuite quanto a veri. Numinis, quae prima est veritas, cognitione magis abfuit. Attamen ver5.ut istud praeteream : dieam ne

illum non flatu diuino, sed daemonis potius instinctu adactum suisse ad philosophandum 3 fortassis hoc tibi nouum , aeque ac horrendum uidetur 3 Philoponus tamen est,

qui scribit illum philosophari coepiste iustu

Pithi e r quam nemo Christianus difflebitur: Daemone suisse correptam. Quid quod insignis praetere, idololatra exstitiis ut enim taceam illum Ioui Salutari , lunonique Sosiaritae nuncupasse vota: an non scriptum reliquit Laertius illum suae eoneubinae ita immolasse , ut Athenienses solebant Eleustiae Celeti ὶ Et vitiare iam si nostet Lactant illa

ita de illius Religione se ipserit 3 A, sibi A.

Detim nec coluis, me curarit. Praetereo Ari

stotelem fecisse Deum animal in suis Meta- physicis : ae praeterea ipsum alligasse super- felei extimae stipienti caeli mobilis: satique etiam legibus. ει necessitati seeisse adstrictum : vi vix etiam abnuunt iuratiores In

leti retes eius in s. Phy scum . de priores de Caelo.& Mundo. Omitto illum ne se Deoia. retum despectarum, paruarginque notitiam, in duodecimo primae Philosophiae Taceo in libit, de Caelo secisse Mundum a ternum at que increatum. Missum sacio quδd in Phy- si eis doceat nihil posse fieri ex nihilo. Transeo quod possibilem mortuorum resurrectionem neget in libris de Anima, ae etiam in Ethicis. Non memoro qudis pluribus in lo- eis in scietur animi humani immortalitatem, caterique id genus alia pronunciet Fidei sacrae, Ort nodoxaeque plane di l lentanea. Caeteros quod attinet inoles: An non

si a gyram patriam Macedonibus prodidit/vt est apud Eusebium , & alios: quantum cumque vi in sarratae exinde partae medet eis tur , curauerit illam deinceps ab Alexandici restitui. An Don ipsum Alexandrum veneno tollere est ausus t Quid exeatides ei, ecce verba Plinij. qui de veneno eiusmodi l

toninus Caracalla expulit vibe Philosophos omnes ex Aristotelis familia, qudd Alexander , cuius memoriam colebat sit inopet E. Aristoteli, siaude periisset: ut Dioti Nicaeus.& alii sei boni. Neque vero si uilla videt ut praeconcepta illa Alexandri suspici ci , quae tantum Principem retraxit ab immense illo amore.quo praeceptorem Aristotelem, aequeae Philippum patentem fuerat proicquutus: ut pluralelius memorat. Dice te nihil attinet quo ingratitudinis vitio Iabocatit, etiam e ga magistru in Platonem. De torquere hane obiectionem Atilio ielei solent ad veritatis studium i nescio tamen an propterea diui nus ille Philocphus , ipse adeo veritatis amans . conisat alit ipsum pullo in matiem recalcitranti. Taceo nimiam auaritiam, cuius causa singit Lucianus etiam apud inseros Alexandrum illi exprobrate, quaa diuitias suiuui boni, ne salicitatis patiem con stituisse civi tam speeioso praetextu ium asa se opes iis iratet.Sileri tamen non potest. quod iam ante innuimus. illuni se sui ad intc peraliter . voluptatibusque obscaevis adcoimpense deditum . vi Amasiae .ae metetrici solemnia sacra fecerit. Sed rostremo non refero, qua ratione telegatus in Chalcidem ob impietatem , aconitum bibetit: ut est apud Laettium : vel desperatione di ictus in mare sese praecipitans, extremum diem claus iit: ut &D. Ct otius Naeti an renus innuit , de Graecus illius explicat iuretptes in libris aduersus lulianum. Sint haee. & alia huiusmodi salia: interpretare omnia in quem lenium licebit per optim uni,vt Aristotelis umbrae,ac Manibus placeas: non teluctabor admodum. At negari certe non potest quin hae e Autho res prodiderint , quibus fidem eleuare non ita facile iit. Sane tot congerere a uersus Platonem. Zenonem. Epies tum non liceat. sed ut millam Aristotelis Religionem fataciamus, ac mores et uiri sint) con tuentii, sposset ad illita, insenium. Oui habeti citam volunt Aristotelei, non tam in illius vitam. Qiam in diuinum ingenium respicece se pro titebuntur. Atque ego quidem Alistotelem. vet

164쪽

ut magni iudieii, laudataeque diligentiae vi tum saei te mihi persuadeam 1 ita non immerith stori s unum ex illi, dixerim , quibus plurimum Philosophia debeat. Et ver5 ta

men illum eaetetis omnibus anteponere,non video qua ratione liceat citra nimiam temeritatem. Quid enim iudicium ferre de prae lautia eximiorum ingeniorum : sicque rem deeidete disseillima vi , maximamque , in promptu ne, & ad manum est 3 An noti qui primas uni rei, potius quam alij tribuit. callere debet ad unguem quicquid valoras in utraqtie est in modo enim sententiam seret . a quo non sit appellanssum 3 nisi norit quid una alteraque pretis habet, vi determinet in quo una supra aliam praeponderet. Quotusquisque ergo praesert Aristotelei Platoni: necesse est nouerit s si sine quidem iudicate Velit) quidquid in Aristotele . quicquid in Platone fuit valoris.ac pretii scientiae di eo , de eruditionis. Imo &quia controuersia est de Pythagora. de Thalete , de Democrito. Je renone,de Pyrrhone,de Epicuro, &caeteris : necesse est simul sciat quiequid illi

Omnes sciuerunt . alioquin enim quomodo disee et in quo caeteris omnibus Aristoteles praepolleat 3 Nis diras iudicem illum sapienter ius administraturum qui una ta)rium

parte audita, cameras Omnes recla antes,

causis illatura neglectis , incognitiique conderamalit 3 Quotusquisque potio is est . sui tantum sibi atrogare ausit, vi eruditiorem

se , & sapientiorem pro steatur omnibus sinuit philosophis3tiis statim haberi velit ho

mo arrogantissimus, totiusque Anticyrae elleboro restituendus.

Portassis quidem opponet quispiam credere se Alexandro . Tnemistio, Abenroi. D.

Thomae,scoto, caeterisque magnis viris Ari- .stotelem commendantibus, praeserentibu que , quorum omnium nomine citatus iam antes Commentatot suis elat. Et .vero tamen imprimis , dis euitas semper enodanda restat , unde coniiciat istos esse magnos vitos tantos certe, ut audiendi prae caeteris omnibus sui, qui oppositam tuentur sentctitiam. Si & illos, ct caetetos omnes exquisite nouerit: ies ouidem consecta erit: neminem tamen,qui ubi id credat, puto esse adeo temerarium. Quanquam nee propter huiusmodi viros suspiciet Aristotelein, s res ad viuum resecetur e sed propter rumorem dumtaxat vulgi inconstantis. qui persuaserit adeundum hoc Collegium,in quo Praeceptot ille audiatur . qui commendet illos viros , a quibus Aristoteles tantopere celebretur. Seil addo . huiusmodi viros loqui sere Hyperbolictis,ubi ad hoe caput peruenerunt. Sectam enim profitentes A ristotelis, verbis illius mordicus adhaerent: & in commendati do sectae Pliniacipe non credunt illi Adagio quo cauetur n/ tu hi j. Nili sorte existimas pauciora in Platonis laudem ab Academicis congeri, quam . Peripateticis in Aristotelis eo ira inendationem Speciosa quidem est declamatio , ubi isti D.Thomae pietate abutuntur, ut illius ore esserant Aristotelem : ego vero D. Augustini opponere pietatem soleo, qui cateri, Philosophis gentium Platonem longe, lateque praeserit& in libris deciuitate, Irim

Platonem. inquit, Labeo ister Semiaeos com--mor nati phristia i Semlaris autem Hers tu, anteponis, O Gros e in is N in . I car. Verum Men istam , quem appellat Sem a tim. non Horistis ra um sciet ara D A i f praeserenuin non dubito. R ursus amem icti-bit T. mptam ei iti istis. quam D AElissem ues. nendum. Quin &in eisdem de ciuitate li btis aperte pronunciat Aristotelem ne tu quam platoni ei se comparandum etsi aliut de ipsus excelletis commendet ingenium. Nihil attinet tecensete caeteratum Sectarum ut bores res profecto notissima est. Attende

soluna quomodo ab Epicuro efferat ut spi

curus,

omnes

sertarit,seltas ex rus ut atho ου Sol. Quae cum ita se habeant: non ad Peripateticam potius qu ira ad aliam Sectam accedes , si Sectatores audieris Principem quo que situm eommendantes. Equo enim iure Omnes contendent te allicere,pertraherEque ad stas partes. Quod potio tuus iam animus magis in Aristotelem propendeat , idcirco est . quad illum ab ineunte aeuo audistis commendari. de ab omnibus sere, quot quot docti ina apud vulsus excellere credebantur, praeserti vulgo caeteris. Certe enim si contigillet te non in Lycaeum, sed in Academiam duei r iit; eque Academicos, non peripateticos audite : an non vides suille sumiatum, ut Platonem Aristoteli , caeterisque anteposui fles 3 videmus nempe quam facile quisque studiosorum opiniones illas imbibat . quaa videt θ suo Magistro in cunctantet,& seuere tradi a condiscipulis verb suis in no applausu cocipi: cum tamen, si sorte su-tiisset sub docente oppostas, pari iure, ad ratione sui siet ili is amplexatus. Exinde vero Dotum est quaindiu tella seruet odorem,quo recentem seinet contigerit imbui. Atque id quidem tolerabile in discelitibus videtur: ix enim patet ipss ratio qua meliora eligant : cum vix suspicari pollini, quin quae a magistro ita tantur, si , omnium praestantis sma. At verδ tamen magistri ips , & qui velut manu missi sunt , niti deponere studeant huiusmodi praeoccupationem: nonne videntur, ut pueri, nucibus semper detineris piose

od illi, sinite, stitit . qui uiridarium ingressimille florum varietate ae venuitate variegatum:in quem forem primum inciderunt, illum statim pulcherrimum omnium, elegantissimumque pitinuneiant: non sustinentes iudicium . donec omnes per uiderint e vel

etiam quod peius est in detiectantes progredi

ulterius ale si sorte elegantior, venuli totque apparuerit, sentcntiam mutare teneantur. De hoc tamen plura superius.

At illi sorte adhue Obiiciem Aristotelem . ab aliis . quam a sectatoribus commendari seligi potissimum solent M. ilius. Plinios.

165쪽

I 18 Exercitationes Paradoxica

νum ei. iorem putem. His praetexere solent in agi mi Platonis iudicium , qui illum &Anes rosen , o meris tu Phlios in n.9 menim Schori os raro Assorem dixit. Attamen vero . hoe suerit imprimis viro iuni istorum.

iudieiuni : quid . ii alii tectis iudiearint 3Α ne istis paueis adde & centum aliis eius dem notae o prorsus est credendum in re, quae σὲ iudieatu omnium dissicillima 3 Quasi

vel 5 tales arbitros natura ipsa delegerit , a quibus in posterum reclamare n5 liceat 3 De-D us porr3 At illo telem eiusmodi vitum sui cse, quicum alius non sit comparandus : An non semper homo fuit 3 an non hallucinari

potuit 3 an, non plurima ignotare.& in tanta praesertim rerum confusione . ae varietateran non ipsemet aliquid. si vietisset diutius.&calligare in die potuisset.& recens adiicere Quid ergo 3 Si terum natura smile aliquod

ingenium deinceps ediderit : an non /ristotelem valeat non m Ogo alti Asere verum

etiam lotis superate 3 vi superius ostensum eis. Sed longius profecto quini necelle iit, euagari videor. Si sit enim standum in iis, quae M. Tullius protulit e illi: imprimis , ut est solutus, ae libet, vivo semper aliquo gurgite exura dat : ac proinde h)pobolicos loquatur saepius necesse est. Sed & , quod est caput, attende qua ratione Platonem v bique Aristo teli prae setat. Aristoteles , inquit, longe omnibu plaronem si re O a Phaosophο-ram 'inc ps. Et rursus . Ax oretis, excepto Minone, philosophorum ri tui. Plinius verbnonne & Homero desert palmam ingenio. . m. de Platonem appellat Sapiantia Antiassem ' quo sane elogio dari posse illustrius non video. Nihil dico de laudibus Hipparchi . de aliorum . quos ita prosequitur, Macti in His se, Cati interpretes . , rern Ae O- rura cagawes , argumenti repertores , qtio Deos. homo bis eticipis , in quorum certe numero Aristotelem non reponit. Obseruo dumtaxat Plinium palam prosteri repugnare se Aristoteli, multique adiicere , quae Aristoteles ignoram t. Quod ad Quintilianum spectat: attende quomodo & ipse praeserat Platonem . Philosophorem quis si bitet Platonem esse praecipu- , . aetiuine d serenae,sae ro quenae faetitia e d uina Pisci . o Homolia pM mili rin sominis D innia ,seu qtiod Delia sco vi Harum Martiti iis Q tisa hetor certe . ille eximius catalogum texuit magia Ium virorum , qui ad sua usque claruerant tempo. ra i Aristotelem , vi yar erat , omittere non debilit Perpende nihilominus qua commendatione M ualium efferat. Certe ii Quintialiano et edis . ille tibi videbitur & Aristotelem. 5e Platonem , & alios omnes superioli, diui longo admodum pos se relinquere interuallo. Posti δ, quod attinet illa Platorii, testimonia : ipsis ad summum ostendi-itii sutile Aristotelem Platonicae Scholae c. i, phaeum. Quid haec tamen schola suit compat Ma ad genetis humani uni ucis talem An ne Veid Plato sensi nec fuisse . nec sui rum unquam simile ingenium de quamuisita se risisset: illum-iae propterea proponere

voluisset, tanquam normam veritatis aqua

deflectere non liceret Et licet adhue pi . posuisset, quonam iure poterat Plato fidem omnium obstringere i uuanquam si propter Platonem suspicimus Aristotelem . cur tauras ulpiciamus potius ingenium ipsius Platonis tMinorem porro, ac leuiorem consutatio- VIII. Nem meretur, quod ali alii oppone:e solent

Phillypum Regem potentissimum, cuia semque sapientissimum prae caletis omnibus delegisse Aristotelem , iiii in litueret Alexandrum: siquidem ipse Philippus . quantumcumque capiens . prudentia tamen politica, militarique praeserum pollebat: ac proinde

cum arma magis, quam iit ras Acisset, iudicium ferre non poterat de ingenio Aristotelis, ius ex tumore . niuaque communi. Non imus porro inscias, quin Aristotelis fama ipsius etiam tempore , multum peroci uelit. At velo tamen quis nesciat vulgi ineonnam iam , atque leuitatem in ruinore

Iropagando ὶ sed demus Aristotelem ex Ol-

uitie prae caetet; , non modo totius Craeciae, verum etiam totius Terrae hominibus , quitere pote Philippi vivebase : Quid proptcrea potest in nos Philippi praeiudicium 3 Certe

iv.n viget in nos illiu imper: una : qui &iuentes non poterat in unius mentis rrai videm cogete: ut neque viget etiam Alexandri , euius amplior fuit ditio e & qui, quantumcumque habuerit Aristotelem in pretio, alios tamen Philos phos magnis iticteoluit: imprimis vero Xenocratem. cuius aemulus Aristoteles fuit: imb N Prithonem quoque t adeo ut istorum uterque multis fuerit ali Alexandio donatus talentis. Hic certe non diis teor, quin splendot nominia Alexandri magnam Aristoteli A vivo, demorivo autho itatem conciliarit: sed hoe tamen apud vulgus,vulgariique ingenia quae ut externis dumtaxat mouentut indiciis , ita maxillii Pritieipis existimant eas nori r tuille, nisi maximum Prae storem. verum quid in hoe immotor Noniae constare apud omnes debet dieete Deu in solum polle 3 Hieest in quo mihi co tacitati fiam ah 'ongeri hie argumenta pollent Hiisdem satinae, parisque momenti plura ut quod statua suerit publice Aristoteli decreta. Velum quia partim concludunt e supersedendum illi, censeo. Quod statuam certe illam ait ine

ruis i ricii ruel Epieulum in hoe illi noti e

ere 3 maxime cum Laertius scribat patriam ipsum honoramis e pluribus statuis aeneis. Videndum itaque iam testat tequi- ne oporteat Aristotelem. quod ex quo ille extititit,omnes, quotquot sunt philosophari. in eius ierint sententiam , quas pedanei iudices. sane vel 5 de hae in parte nihil est quod

haereamus. in confesta enitia est,qui Di, ulti semper repugnarint. Hoc unum obseruati velim : tantam scilicet eis e vim,& energiam verita iis ut illam notam ini Alactus respuere non valeat. Non in inds quippe necessario Intellectus probat verum cognitum e quam

apertus

166쪽

apertus oculus videt obiectum colorem.

Quod dico . vi intelligas, si Aristotelis do

ctrina adeo eii et vera, certique, vi Se tores iactitant: neminem fuisse futurum, qui illi unquam repugnasset. Quaeso enim te, qua de causa ex quo tempore Euclides Geometrio Elementa scripsit , nullus unquam inuentus est,qui illa teipuerit 3 qui illa non

si sequutiis3Nimi turn , quia est in illis indu

bitata veritas.&cui cognitae Intellectus non possit non assentiti An non ergo ideiri contigisset dogmatibus Aristoteleis, si perinde fuissent vera, ae indubia Sed ipsis nempe

initio statim repugnitunt integrae Academicorum,& stoico tum eateruae. Taceo Epicurum , qui Aristoteli contradixit in multis: Taceo Pyrrhonem , qui in omnibus. Taeeo& celebrem Aristotelis discipuluin Theophrastum , qui praeceptorem in multis taxa uit: ut vel colligete licet ex defensionea hemis ij. Taceo & alium Aristotelem Stagiritae nostii familiarem . cuius Plutarchus meminit. Taceo postremo omnibus iste consequentibus seculis non defuisse , qui frenue

Aristotelem impetierint, non modo ex sau toribus aliarum partium , & Sectariana: xeium & ex sanctissimis quoque Patribus Ecclesiae inali & ex iuratis etiam aliquot ipsus Sectatoribus, qui non multo poti erunt te serendi. X. Attamen ver 1 hoe ipsum est quod isti de

torquent in commendationem Aristotelieae disciplinae , vi ex persequutionibus euadat semper illustrior : ut caeteris Omnibus propemodum consepultis, unica sese vigeat, -

. laque temporibus his vitamque paginam sa-ciat. Et ad istud quidem responderi vix sine magna potest inuidia. Vt dicam tamen , nisi quod res est,at cet te quod videri potest: quinam imprimis ratione, quatuor , auet quin

que posterio tum saeculorum homine piae iudicare toti tuo possunt. Quanquam omnes. ne homines ρ Pauci eerter puta ex aliquibus dumtaxat Europae prouinciis. Neque enim

hie audiuntur qui in Perside, qui in India, qui alibi gentium vel philosophati sunt, vel

etiam num philosophamur aetim tamen si fragia illorum non maiori negligamus iure. quam illi nostra non audiant. Et quain vis standum solummodo solet a partibus Europaeorum,quis nesciat Aristotelem vix vigete, nisi apud Coenobitas,aut eos certe,qui ab illis instituti sunt , quique pcnes ipsos non conscientiam modδ. sed & libertatem quo. que iudicandi deposuerunt 3 Caeterum enim

qui sunt soluti eiusmodi compedibus liberε-que philosophantur: quam pauci quae se sa-eiunt Aristotelicum institutum ' sed de licet

numerosus hac teinpestate numerus Aristoteli consentiat: -- ne propterea vetitas se aiiudicanda est ex numero opinantium, ut

iii iudieii, seti soleta Cetiἡ sapientes paucissimi sunt munierosissimus autem est. imb, vi sapiens loqui tui, infiniim rus stili ν-. Qui si & Aristoteles ipse docet, e M i

tum pusini iuxta s. Haee ille. vi hoe porto missum iaciamus: sua quae- X i,

que sata manent. Contigere tempora , in

quibus Aristotelis secta vix audiebatur: exempli causa uiuente Laertio . qui selibi e solam suo tempore Epicuti sectam soluisse caeteris sere deficientibus. Cette negati non potest , quin quamdiu Athenae fori erunt, perstiteruntque incolumes , imb quamdiu etiam floruit Romanum imperium ) negati,

inquam,nou potest, quin magis viguerint Se Academia,& Porticus,& Pytthon totum insti titum, quam Lyea uiri Aristote is . Extuliten ira Academia Cicerones, & Plutarchos rex tulit de Portieus spictetos, ac senecas,q ubuscum certe non proferant Peripateticie amparandos. Maleus vero ille imperator.

egregiusque Philosophus non ad Peripateticum audiendum iam senex pergebat, sed ad sextum Empiricum quem constat Pyriho.

nium suis se ut est apud philostratum. Exq io porro tempore & Athenae solo exaequa tae sunt. de Roma saepenumeto in praedam Barbatis data seruenerunt ad A tabes Graecialiquot Philosophorum libri, ac inter alios

Aristotelis Hos Abenroes, Alpha rabius, alii que vertere tentarum in Maurorum liti guam i seque rei novitate, & admiratione capti sunt, tantumque uni Aristoteli coepe runt tribuere, ut Abento es scripserit, sevi

supra retulimus, nullum per mille , & quinia gentos annos notari potuisse errorem in ipso Aristotele. Quasi vero iam antea I heophrastus Simplicius, Philoponus, aliique, etiam Peripatetiei ivt c letos reticeam) non subnotassent plurimos 3 Tempore autem Alphonii literaturae omnis cupidi , transsati sunt in Latinam linguam Abenrois, Avicennae,aliorumque Arabum libri. Hi florere iam incipente Aeademia Lutetiana , delati sunt Patitios laborabatur videlicet magna libro rum penuria; tantunaque illis tributum est,

ut Abeliroes , sue Commentator, atque etiam Avicennas, uti, cum Aristotele, ceperint magnae este aut horitatist quasi nempe Sidera quaedam opportune allucentia ) vecolligere licet ex seriptis D. Thomae , Scoti,& aliorum qui in cones usi ibus probandis

Commentatorem , de Avicennam. aequἡ ae Aristotelem citant.

Et Commentatorem praecipue qui tamen x ii quam fuerit egregie Aristotelis mentem ac

sequutus, dentonstrat praeclare loannes Ludovidus vives ex transsatione textus quinti

libri primi Metaphys eorum. Lubet hie appon. germanam Graeci textus interpretationem : deinde vero iubiungere transtatimnem Abento is, ut, quasi ex ungue Leonem, colligero .

167쪽

o Exercitationes Paradoxicae

colligere hanc liceat quam lepida soleat

commenta Commentatot comminisci. sie

premam quoque fuse opinionis e cam Socrures circa moralia ter servir , de thra et Aristia is, nil ori. Audi iatra Commentatorem,

fuxu , o quod nulla est in eis sientia. I as

liti , cr nihil dAh δ nimis Sie ille. Quaeso te iam svtita nulli post illum exclamare liceat quaeso te quis ianae mentis eadem dicatelle saee,& illat Aristoteles, i reuiuisceret,intelligeret haee , aut pollet vel coniecturis castigareὶO homines valentissimis' stoniae his

qui hae e deuorare potueriint,de concoquere, S in haee tam ab Aristotelis sententia , ac mente abhorrentia auscultare,quae Abenroes Commentator comminiicitur. fauete uim

suis viro tanti nomini , & alteri Aristoteli caetera vide apud ipsum : iam enim euagor longi iis , qui haee tantum velim per modum raten theseos apposta , ut intelligere possiti

quo iure viguerit tanta Commenta tis au-tnoritas in Aristotele commentando , de interpretando, ex quo Parisios receptus est. XIII. EY illo ergo praesertim tempore. coeperunt Doctores reiectam dudum a Patribus sacrae

Theologiae permiscere Philosophiam:vt mi-

tum videli non debeat,si deinceps in caeteris etiam nationibus,ad quas Theologia videtur ex Gallia esse derivata. nomen Alistoteleum tantopere increbuerit. Atque id quidein tanto magis, quan id ipsi Theologi, qui primas

partes inter doctos occupate existimantur, ex Academia Parisiensi, ut ex equo Troiano prodeuntes, tanti secerunt Aristo telem, ut lingua,& calamo, perinde ac sit ro, & pamma censuerint elle des dendum. Cύm autem ex eo tempore Peripateticae

scholae termini introducti sint in Theolosiam,ac proinde , veluti quadam aemulatione . in Medicinam, Iurisprudentiam . & eae teras artes: Cum ij qui eommuniter Philosophiam prostent ut , sint Peripatetici, &.qui audiunt, nullam aliam doctrinam edoceantur,in eorum vel 5,qui docent. Magistrorum

verba iurent, iuxta illua Aristoteleum, cuius& supra meminimus, inseret aerentem esseere Aram : Clara proinde paucissimis de iur. vultum demis ini attollere : quia . ut seneca loquitur, versar no . O 'Mip t. t rod tu. μν Mm erroria leniri e 'rimus exemptis Midedi quia illi pene.prorsusque ex tibi tantur, quisiti iuris fieii eoutendunt, quibusque est animus vel mutire in contrarium' : Chm in Seholi, in suggestibus ' ubique sere Aristoteles clametur . ipsumque insciati vix minoic piaculo egeat, quani negare loannis Euanetelliani ubi enim ipsi a se, ubi Aristo telis sententia est oppolita.di libialite minimetieet sed ad suminum interpretari: Cum in quam , lixe ita se habeant: quid in trutia . si vitiis iam Scholis nostratibus Alistoteles habenas coeiceat 3 Quanquam & iam qu que saeile est diuinare quod est a Poeta vel illime dictum,

Ne porro quis aegre accipiat quod obitet XIV innui .reiectam pridem a patribus Aristotelis Philosophiain: nouerit quaeso quo in pretio illi ipstiti habuerint. Quid opus est mem

rem Tertullianum. trenaeum, ac vetustiores

Quid memorem Lactantium 3 qui tam saepe carpit Aristotelem, tanquam secum aestu

Quid iustitium Martyrem p qui tam saepe reprehendit , in sua praesertim parines. Quid

Hieronymum 3qui vocabulo tam aperto uo eat Paxitque vos MDι Am. Quid Ambrosum , Augultimim.Theodoretum . de caete

icis 3 qui Philosophiam humanam in genere

impugnantes, parcete nunquam intenderunt viii Aristoteli. Omnium quaeso nomine audi Gregorium Naei renum, qui tam eleganter, tuam vere, Absice, inquit, Aristor Iom ἱ-ntiri sqtiam Eacitatem r ab i. e mora 'serra E s per Anima sirino a s tritior ε ἔκ ana illa agmina .laira vero eis Aristoteles plures habuit ex iunioribus celebratos Sectatores, .ut Alberium . ut D. Thomam . Scotum, de alios: dicemus. ne propterea Patres illos veteres temere seclise , quod Aristo: elem petii de ae isti non colueritur vel . nos ne reprehensione digni iudicabimur, ii antiquos illos potius fuetimus, quam Iuniores istos imita. ti 3 Certe potuit Fides Orthodoxa catere

prinsipiis illis, terminisque Atiliotelei, iri

Theologiam nuper introducti x. Nisi dica, Patres veteres Christianos optimos non fuisse . qui huiusmodi terminorum argutias ignorauerint, minimo e vi urpat in t 3 Nouexant exempli gratia priores Christiani naturam . energia que sacramentorum, absque illa distinctione materiae, imae. ac similium.

Quaeso autem num lepida , appostaque stanalogia eius, quod in ateriam , tarmamque vocant in rebus naturae, de artis dum Aqua dicitur materia, verba. Ego te bapties Ocio ma Paptismi: peccatum matella, absolutiosor a Poenitentiae: pars contrahens materia, coti sensus forma Matrimonii, atque ita de caeteris : ut proinde res sacrosanctae deroi

queri debeant ad huiusmodi Aristoteli imum Nili sorte congruens non solet cum antiquis Pallibus.de Baptismo ivt illud attingam se loqui 3 Ab dis ier m ad Ei

menitim . O sit Sacra vium. Quamquam

illud obiter. Vt enim redeam ad id , quod ni 2 ant) . X V.

propositum erat, non modo veteres Patres,

sed ex Doctoribu, etiam scholasticis pluiami

168쪽

Aduersus Aristoteleo Liber L

non possint ita contineri. quin aliquando, vel inuiti in Aristotelem dissiliant, quem ta men habent deieratum. Exeplo sit Albertus Magnus, dii illum arguit quo Animal Caeli

motorem secerit. Adiungatur & D.Thomas, dum illum taxat ludis hine Mundi aeternita tem struens,illitie antino tu immortalitate,

sibi contradixerit. Subseribi potest & ipie

Seotus, dum illum carpit, quod tam inconstanter de Anima senserit.Verum citati quoque possent Gregorius. Duradus. BaccO.'ru Iumque Hemaeus, Maronaeus, & alis, qui interdum ipsum deserunt: vi xtaeteream PetruAlliacentem, de Nieolaum Cusinum Cardinales seclesiae, exterosque sane non paucos. Quid quod vix iain est,qui sine rubore tueatur Aristotelem, quod spectat ad Galaxiana, seu lacteum circulii in quo3 item ad origine venaru, neruorumque ex eorde quaesticitidiaque id genus alias Nilum hie adiicere iuuat, quod sum alias non parum miratus: videlicet Ribertum Magnum ita conclusille suos in Aristotelem commentarios , In his ni I d aifecundam epirionem meam Προν; sed itiata posiriones Hiaparet eorum O ideo Eros laudet, vel reprehendat,non me His quippe verbis primum pellectis, quali vero, inquam, videre non debeant recentiores Aristotelei. si quem existimant suille Peripateticum celebrem, aded perspieue loquutus est quasi, inquam, videre non debeant, non debere se allici ad Peripatet iram Secham ex conditione vel nomine Docentium,de sectatorum i

Suod maxima sit incertitudo

Librorum, Doctri que

d N Inga i sortesostumiit irritos lincvsque ini pegisle ictus. & nihil aliud, vi

loquantur, qua tenues auras verberasse .Qui

enim Aristoteleam , seu Peripateticam Secta profitentur, non tam videntur illi adhaerere propter ea, quae relata sunt: quam propter certitudinem, ac proinde praestantia dominae quae e signata in libris Aristotelicis ac seruatur. Vtcumque se tueantur age de atiet εquoque in hunc aggerem impingamus. Et imprimis quidem ut negotium repetaturpauid altius incertum admodum videtur, editet ne liber Aristotelis, seu qui Aristotelem Authorem agnoseat. Primum enim .s id certum est,quorsiim interpretes eius.ut simplieius, Themistius di omnes sere alii. etiam qui hae tempestate seribunt , cuilibet libro interpretando pixponunt sete quaestio nem hane, Sit - ne hiau οδ libra A, Τ. .lij. . . non 8 Certὸ si res indubia , atque in cor

sesso eli, non est quod huiusmodi quaestio

proponatur meque enim de tebus certis, sed de dubiis ambigitur. Vt unum librum attingamus:quaeritur , an libet ille de iniet pieta-

tione inscriptus eis Latini duo saeiunid stvete Aristotelis 3 Recentiores asserunt nega tiit olim Andronicus Rhodius. An-ne ergd potius assentiat reeentioribus istis,quam an

liquo illi 3qui non longe post exportatos ex Graeeia libros Aristotelis, illum legit,ae censuit. Andronicum eette Boetius appellat te pertorem ae indicem librorum Aristoteli, i& Porphyrius in perageda dispositione librorum Plotini declarat te imitati Andronicum Peripateticum, qui consilios Aristotelis, ae Theophrasti libros digessit in ordinem. Argumentum aliud petitur ex eo. quddeum Laertius texuerit seriem,& Catalogum librorum Aristoteleotum ut multi nobis desciunt , qui ab illo ieeensetitur: ita vicissimplurimos habemus , d quibus nulla apud

ipsum mentio. Imprimis quippe non me morantur in illo catalogo neque x M. aut xiv. Metaphysicorum, neque Nicomachiorum x. neque Physicorum , viii. neque de Caelo iv. neque de Generatione ii. neque Meteororum iv. neque de Anima iij.

quos proinde quis dubitet este supposititio, a Si illi eni ira extitissent Laertis tem lsoribus e anne ipsos ille celasset vel, nulam ne suspieionem illo tum habete potui Aset, qui tam diligenter conquisierat vitam. librosque Philaophorum 8 C mitto vero quod spectat ad libros Dialecticos, recenseri

Analyticorum priorum non duos. sed nougi Topicorum item non octo , sed eae via a parte septem,ex alia ducis Sophisti eo tu in item noduos, sed quatuot:atque ita de caeteris. ut ad hue citra Topica praeterea in non reperiri in iis, quae iam vendi tantur, nonnulla, quae ipsemet Aristoteles citauit in libris Rhetorico. ru,& polietiolis analyseos suis ipsus exTopicis. Certe neque haec ipsa . quae nos habemus pica deprehendes respondere iis,quae ab Aristotele M. Tullius testatui conscriptae Addo & aliam latione huius incertitudinis. simulque obreptionis librorum supposititio- rutra Cum Ptolemaeus Philadelphus celcbratam illam Bibliothecam Alexandriae conderet , usus est opera praesertim Demetrii Plia letet Peripatetiei hominis. Hic ut Regis nomine praemia magna pollicebatur libros undique afferentibus ita nullos,qui perhibere. tur ei se Aristotelis, censitit esse neglixendovi Set ibit itaque Ammonius multos spe lucrinii se oblatos sub nomine Aristotelis,qui tamen sputii ellent. Philopolaus certe memorat

in Bibliotheea illa Visos fuisse Aristoteli inseriptos, Anal γticorum libros quadraginta

cum non admittantur tamen communitet

nisi quatuor. Et quis certus esse possit,an qui ad nos usque peruenerui, Aristotelis, an aliorum snt3 Et pari tatione,eum set ibat ille id εAmmonitis visos fuisse duos Categoriarum

quis seit an nos veto lassi habeamus , an ad ulterinum 3 Plurimi sane suspicantur ad Ariachita poti sis , quam ad Aristotele reserendo. Dicam- ne quod, cum ta multi Aristoteles fuerint, reserente Laertio , potuerint opera alio tu facile ad se tibi uni Stagyritae 3vt sse pius contingui similia.Nam re elim multi fuerint Ioues, unus tamen Saturni filius omnium

L tulitt

169쪽

3 12 Exercitationes Paradoxica

tulit opitas i de eum multi fuerint Hercules, unum t en Alclinetiae filium labores oluti iuncete insignem.' Dicam aliquid adhuc probabilius. Cum Theophrastus, de alii stylum Aristotelis imitati suetitit si fuit enim Aristotcles auretim tamen fundos , ut Cicero loquitur fuit de in Theophrasto eloquen , Ut

cat. subselibente rabio: fuit α Lyconinae cendo ram aciis . O dia eis, τι a Dione L eravni M si est app. Dum G con, quod Laettius memorat cum praetereat heorhrastus in alis multos eois potuerint libros sub eisde ii tulis,quibus Aristotele, ut vel colligere licet ex Laertianis Catalogis potuit sane tempotu tractu inseriptio subrepere unius pro ali O. sic

enim controuertitur , principium, ne Meta

physices, it hiaque librorum de Plantis.& alia sint ipsus Theophrasti, an vero Aristotelis rQuid quod ipse Cicero in libris de finibus

non admodum ambigue testatur libros Moralium Nicomac latorum qui Aristoteli vulgo

adsedibundiar, t libuendos Nicomacho Aristotelis filio Ne vero quis obiiceret quod etia-nuni faciunt)Aristotelis stylum de solertiam.

non dideo. inquit Cicero,ciis non potuerit Parris G 6s Iti . Confirmatur hae in parte Ciceronis sententia. tum quδd isti libri, ut iam dictum est,non extant in Catalogo,qui apud Laertium: tu quδd ipse Laertius in vita Eudoxi te it seripssse Nicomachum, voluptatem esse sectam ab Eudoxo ipsunt bonum: hoc autem est quo3 decimo libio Nieoina chior una legimus .veium quid in hoc inimo tot 3 Nonne plurimi libri iam inter opera Aristotelis habetur, suos tame esse Atistotelis vix quispiam ausit asserere v. e. libri de platis, liber de Mundo ad Alexandrum, permultique alis Neque vere, istud ipsum est in Aristotele nouum: nam de Platoni, de M. Tullio, & Senecae,& Origeni δε DD. Cypriano, Hieronymo, Augustino, caterisque maenis vitis contigit fieri huiusmodi libroru luppositionem.

veruntamen, ut concedamus habere nos

libros, ut iuste,ae legitime Atistoteli adseribantur: ecce non leuius, quod subsilit incertitudin s caput. Incertum nimirum est, quid

in illi, vere, ae sincere sit ipsus Aristotelis. adeo ut internosse liceat quid in illis propriusit Authoris,quid veto alienum . Memorantes quidε Strabo, Plutarchus δε alij cvmTheophrastu, haeredem Bibliothecae Aristoteli siniue reliquisset Neleum scepsti, defossos diu terrae iacuisse Alistotelis. ae Theophrasti libros, Attalicori Regum metu,statim , morte Nelei. Post multum veto temporis,cuna iam . penἡ blattis,ae tineis exes, de humore labe factati, eorrupisque essenti erutos suisse , aexenditos Appelliconi Teio,qui exportati eu- rarat Athenas, caeterum cuin Appelli naegie foret tam multas istutas in corruptione, Voluisse Marte suo resareite reponet que omnia , pro vi magis ad Authotum mentem n ruete iudicabat. Cum vero non longὰ

post L. S)il ςos qua libros ex Graecia Roma

deue, isset criblint demandatam curam Ty-iarinioni Graia inatico . ut illos eosdem Aristotelis libro recenseret , ae denuo corrigeret , atque hunc rursus adiecisse, detraxisse, immutat te omnia. pio ut diuinare poterat vel Apolliconem praue iudicalle , , et hanc, pC-tius ii iam aliam fuisse incntem Atallti telis. Sed & secutit suecelli Je Andronicum Rhodiu in euius iam ante, meminimus; qui rut-sus pro suo captu priores illos emendate v Idma usque dcque euerterat omni detractis, adiectis . ni utariique pluribus. Per tot igitur Coirector unal ne verius diaetis coirupto iu

manus . potuit ne textus mistotelis ad nos

purus peruenire a an non potaus innumeris

vitiatus in locis a primum explicatis illis iniuriis temporis ae deinde totis Cento tum diauinationibus. Proinde veto,si iam propona tui sententia , vel vocabulum ex codicibus Aristoteleis: auonam arguinato discernes illud elle potius natiuunt. de ipsius A I. stotelis quam supposititium,& alicuius praecitator u

Huc si conseras varietatem, oscitantiam,

imperitiam libratio tum, de exscribentium: apparebit huie Authori causa cum aliis pene omnibus communis , ut scilicet eiusdem loci variae lectiones hant .ae proinde vi diuinate sacile non liceat quin ara sint propria. prianae uaque Authoiis vestigia. Quod si hae

tatione potuerunt ei totes innumeri in tex.

tum Graecum irrepere:quaeso ex te qua silertia verti deinceps potuerint in Lamiam linguam Aristotelei libri Taceo ceri ἡ ex hoe capite tantum squalorem , tam inique bar bariem Ati stotelem occupalle, ut Aristoteles rediuiuus sese iam proiius non agnosceret. Ex hisce igitur eausis e flectum elle videtur. vi in uel sam confusa omnia an Aristotele ap- rareant. Ptimum quippe libit ipsus varie disponuntur, diuiduntur , subdistinguuntur. Deinde inulta reperies in hisce exemplari-bi s. quae in illis desiderabis. Sic enim Graeci. ae Latini eodices plurima habent , qua tamen in codicibus Core mentatoris deficiunt. Rursus de iratissationes minime conueniuntncia inodd Latinam Arabica: sed ne Latinae quidem inter se. Postremo textum alteri qens . quoties videas Aristotelem epilogum concluderem non longe tamen post eandem xursus aggredi materiam , qua ii iam antea

nihil de iis a di,illei Quoties incipit ex abrupto, de citia omnem connexionernΤQuoties

inchoatam , & semipersectam abrumpit periodum, alioque digredii ut Quoties alia eiusmodi accumalat vilia Z que in Wregium sane scriptorem nequaquam possum com

Attamen veto de istud quoque gratis, vltroque concedatur: ut scilicet nihil habedi ut

in Aristotelici, libris, quod Aristoteli eu nonst. Adhue tithilominus de stylus , & mod scribendi Alistotelis docti inam illiti, si e ii

certam facit, ut ad mentem eius ex spicanda Delio si opus vritia tote. Quantu que enim

possit esse copiosus & elegans in rebus faciissioribus i iii dissicilioribus tamen δε quae ex plicatiore ea igebant perspicuitate,ita est amis

xima secisse videatur se statoribus diuinandi copia. Merito sanE Atticus csi parauit illum sepiae attamentum effundenti, sub quo lates

170쪽

istior Aristoteleos. Liber I ii j

non capiatur. sie enim de indiustria videtur esse loquntiis. vi in aliquo sensu captus, in alio possit effugete , eludere alie captatores. Ita quotidie fieri videmus mille euasonibus, quas otiantes comminiscuntur, ut ad usque apices Aristotelis tueantur. Neque vod desunt ex ipsis Aristotelis Sectatoribus qui sateantur Aristotelem data opera hoc inodo scripsisse. Caeterorum nomine audi Authore illius censurae quae vulgo ia praeligitur operibus Aristoteleis. Post immensas enim laudes, Accia sar ad Me, inquit, ingenium visi tectam esea Γά .ct metuens rep=ehensoris quod

in Ag Aed & attexere iuuat ouod Themis ius ipse elatus Peripatetietis habet hae de re, cum de Atia lyricis posterioribus loquitur, Cum t era cie .inquit, o ici AH o estis ripta qua sue composio caligine quia ia, taque haleanthr. illi apori ntim hoc opere inr Iligitur, eam ob senti, ero rationu, P Usiario ubi madi me die mh e Pachumque es tam os capita, a nat o ογῶ - : de ard Posita. Oe.

Vcrum quid testes deiide 3Eeee Aristoteles ipse a peltissime declarat affectatam illam suam in Pli1 si eis obscuritatem. Alexandium enim de illotum euulgatione conquerentem ita consolatus es , a me istis

stius, quorsum isti Aristotelem Genium, ac

aemonein vocent imitatus nimirum est Caaco daemonii industria qui per Vates .de sibyllas ea ratione loci ut dictitur,ut in sensus plane contrarios vel ba ipsorum possint usurpari. Nirere ii obieeerim non polle illos ait equi Aristotelis nisi .mente, ac intelligentia qua do ipsi iam non possunt Aristotele audite 'ille autem ab iis ran tim,qui se audistent percipi posse aperte pio sessus est. Et vero si cetiaetam Aristoteli quae scribebati quorsit apertἡ non loquebatut3 Quid necesse erat Philosophiam rem pulcher innana' ita inuidete geneti humatio Quod respondet factu .ne Philos hia colaminaretur ptophani vulgi iii nibus : quaesierim lubens, quinam isti tini 1 contagione uulgi semoti, S quibus illa non polliratiisvidemus certe qua in argute Philosophia illa explicetur neque enim ipsius mysteria se abdita sunt. quin plurimis sateant,& vulgo etiam revelentur. At,quaeso Deum immortalem. quilii egregia quam sublimia. quam utilia,quam iucunda doceat propterea De ergo , Scholis expunxere libros illos, in quibus Aristotele, suerat loquutus peripicuerpropterea-ne retinuere illos,qui ob inextricabiles modos visi sunt clamoribus clamosissimi, nutriendis idonei 3 Dicem quide non esse opus interpretati in scholis libros illo, faciles. & quo tu intelligentia sine magistris obtineti potest: Attame si illoruloco proponerentur dissiciles quidem .sed qui tamen alicuiu ; usus praeter clamores Scholasticos

illud quide probati possiet. Sed illos ita ne G s. alia Philosephi a.

gligere, tere mille Peripateticis,vix nouerim unum qui vel Ofico nonaicos, vel Politicos, vel Animalium historiam legisset in teieci vero conterere aeuum in friuolis illis comentationibus, quas suggerunt, ac suppeditat Orga ni ei, acroastici,antinastici, Me taph γ fiet illi libri, quis aequo animo ferat, si quicquam sa-

puerit 3 Quanqua in & libri quoque illi pete uiri utiliter posse iri me lite enim sine magno foenore unquam legerentur a vitis Philoso phi :cii in magna parte contineant speculati uae Philo phiae , seu quae circa natura teris. seu quae citea mores est. Praesertim velo ie-diret addicentes & stuchus 'berior & ilics-ditas amplior. si tanta rerum varietas quanta deinceps est obseruata, appost E attexeretur.

Verum quid haereo in hocili i non putant se philosophari. nis inter se di in ieenti dimieare

vero non possunt nisi Andabatatu more, hoc est nisi tenebris Cimmeriis circumsungatur. Quo enim est res aliqua obscurior, eo tonat vehementilis: & quavis decertantiu unus in Austru tendat.& alius in Borea,ita ut sese nointelligat. reboare tamE videas, terminisque obseuriis mis offundere omnia. Sic nepe edilia stimui se facturos suesi apud ignaros hiatii sat tificii .ut& facere voluille Aris teles videtur,

S stolii m is a Aartir, a vi e. Inuersia θοὰ sis Mibri Iuli aut a cernum. Sed concedamus ulteri s Aristotele perspi- velle loquutumaen tamen ad ue duo capita ex quibus doctrina illius relinquit ut semper admodum incerta. Alterum est quδd vi sere se per thapsodiam exercuit, pilator maximus alienorii operia: absque eo quod vel ast impserit. vel habuerit tempus digerendi celenditique omnia: ite discernere non potes quid ille ex cio.quid ex alieno dixerit .lstud ergo profecto non posse non proponere verecundius:

Dii; 3d Aristoteli, istud lepidissimu i laetoque

pateret effugiti. si enim Aristoteles ilicatur. ex epli gratia, fecisse lociam in Lo iea i pediequantitatis continuae a tribus vulgatis distin et am in Metaphys ea non feci se . occurrunt Aristotele in opere Logico suisse loquii tu noeae si a .sed ex vetera semetia. Quod de respo- dent alibi passiti : ubi praesciti in Aristotele tibi aperte e tradi et t. vi ergo demus Aristotelem saepissime fuisse loquutu iuxta Antiquorum sententiam quonam tandem adiuti praesidio diseernere poterimus quando Ati stoteles ipse. quando ore Aristotelis Philoso. phus antiquior loquatur'illo enim loeo Lo-xices citato i quando ex mille similibus ea sit elegimus hunc unum a non innuit neque proiitet ut Aristoteles se ex aliorum loqui

sententia: sed eodem prors sis contextu,teno reque orationis, quo caetera Omnia de s so.

illud alienum pronunciat. Viderint pro . inde qui ita respondent , an non istud effugium ineertissimum ubique Aristotelem sa. eiat 3 Quotus quisque enim ille est . qui ubi se urgeri, premique lenierit aliquo Aristot lis loeoxipponere statim noti possi non esse Aristotelem, qui ibi loquatur : sed aliquem

SEARCH

MENU NAVIGATION