Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

191쪽

Item Ana lib. t. priorum ANALYrico nura denio illitate nititor adfinitionem figurarum: N i. tainera post doeet des nitionem dereonii rati non polle. Chira libro i. P stei. uolt in rimoni irati ne procedensum, notioribus nobis r S tamen Demonstra ι ionem definit . quae procedit ex causis: s ni autem causae , quam ei sectus ignotiores nobis. Cum item distinguit propositionem a definitione 1 de aliunde vult principium ei lepropositionem, de definitionem principium. cum item pluta capita insumi ad probandum quod sit Demonstratio . quae vix ullo discrepante est subiectum issorum librorum:

re aliunde tamen vult nullam scientiam probare suturi subiectiim elle. Curii Denaonii rationem vult elle ex uniuersalibus: &aliunde tamen uniuetialem demonstrati nem cum lingulari. seu ex singularibus procedem e comparat. Cum docet scientiam non es le , nisi de necessariis : & postea tami ni tutibus in leat scientiam elle sortuitorum. Coni lib. 1. contra Platonem disterens, docet diuitionem petere . non autem probare : N non longe tamen post disputans a 3- Dei sus Spei si prum , diuitionem Don petere statuit. Cum libro i. Topicon v xi asserit Dullam melli dum genetalem tradendis locis inueniti polle :& ipse tamen methodicἡ tradit. vel affectat certe tradere per diuit mnem . subdiuitionἡmqtie quatitor illo tum

capitum generis. desinitionis. proprii. de accidentis. Cum libro 6.docet seti polle vides nitio non sit, quamvis significans quod quid erat esse e de in praecedentibus tamen dictum fuerat definitione significati quod quid erat eisse. Cum in Elene his ponit inter

vitia dictionis ambiguitatem : δ i. tamen Topicorum ambigue loquendum docuit: visure ius tetigimus. Ad haec cuin i . Prius aeon via impugnat

Principium illud immobile Parmenidis, ac Melissi de postea tamen lib. s. probat este vi uni motus principium cseu primum ni O-uens immobile. Cum eodem lib. i. cap. I. dicit non esse disputandum contra negantes

principia , cuiusmodi erant duo illi Philosophi : & postea tamen aduersus illos adeli

prolixe disputat. Cum cap. s. docet contrariatior, fieri ex se inuictis: δe non longe tamen poli docet fili te ii id gignitur e contrario gigni: de quicquid cotium pitur . abire in contrariviii. Cuni cap. 6. ouendit binarium principiorum numerum non suis cere , quod substantiae nihil sit contrarium : se antea tamen admiserat esse in omni genere unam contrarietatem sitis sorte genus esse substantiae non dixeris Cuna carp. s. de s. Lib. i.tam multis Pituationem adit tuit: lib.

autem a. cap. i. pro stet ut se postea consideraturum,detur. ne priuatio an non: de an sta liquid eontrarium subitantiae non tecorda tui nempe eorum . quae iam antea dixerit)de poste, dum lib. 3. & lib. i. de Cenerat. id corii derat, dieit vero nihil esse eo traiium subi viuiae : quid aliud, quam riuationem negat: Certe illam deinceps nusqu4m usurpat peto principio. in eodem lib. a cap. .

dicit Moueri, immobile non habere motus principium : & interea tamen dieit mouens. Cette caiisa esseiens . quae eadem moueras est. definitur ab ipso id , unde motus p cipium. Cum eodera cap. docet primuin illud mouens physice ira ouere: & aliunde tamen dicit non cile mouens Ph)sicum. Qui certe capiat mouens Physice mouere, demouens tamen phrsicum non esse cur cc - go in Plirfere tam multa de illo Cum ad uersis Empedoclem naturae opera casu fieri serentem disputat: de fatetur tamen inon stra esse peceaia , & lapsus naturae : iniri de T. Metat h.cap. .quae sine semine nascutitur,easu seii a stetit: unde ει 3. de An. cap. i a. qua natis sent. n liuit 'inpio talo asint aurcasis eorum , qtia sim noster ai; id. Clim

deinde cap. a. necessitatem absolutain imprimat : se in s. tamen voluit tollere e natura contingentiam. Cum lib. cap. i . tot facit genera Entis . quot incit is ex quo se illitur. ut non sint niti ire, Categoriae r Mabas tamen . ut viiiiiii est, decem Categorias constituit. Cum cap. . sumit agendum de solo infinito Phrseo : & postea tamen disputat de infinito potentia,seu quod adiectione. vel diminutione fit: hoe autem noli physicum. sed Mathematidum est . putae lite intelligentiae. Cci:e eo leni cap. docet omnem rem

seris bilem esse finite diuiduam e ut proinde illud. quod est insit tum potentia, non sit ex selisibilibu . idii Pliri eis t.bus. Cum

lib. . cap. a. doce Mathematica non esse iri soco : S tamen. vi alia loca innumcta prae teream . Libro deinde s. cap. ,. docet illa se tangere, quotum extrema, id est pulici lineae,superficies qui Mathematica entia sunt: quae enim alioquin erunti existunt simul: illa autem existere iiiiiii l. quae uno in loco si iit Cuna eodem lib. .cap. . probat nihil elle in seipso : de tamen unum ex modi, exiliendi

iis posuerat illum . quo dicitur totum in pat-tibus elle': quod iii aelo quid aliud e i. quam

tot uiti in seipso est ea cuin cape. . de 6. vult accreiicnem , di dimi mitioneni elle Lati nis species e & antea tamen illas mollis se cie, secetat a latione condistinctas. cum cap. t r. vult Tempus non esse velox , neque tardum: & vult tamen esse numerum, lenii, suram homoge eam motos, qui velox, tardus itie eit. sim ibidem docet aterna mensurari tempore non potiti: & per ipsum nihilomino, tempus quoque aeternum est ut proinde possit tempus esse in ioca homogenea. Cum cap. i 3 .docet a empus non sic te e triti tionem r& dixerat tamen cap a. Tempus per se esse corruptionis caulam. Cum cap. t . dicit Tempus ei te nonici momnis incitus ut alterationis, lationis ,

sed praeci E lationis caelesti, ex quo tequit ut .vi tot stat tempora quot mobilia: cap.

tainen i . probabat motum sphatae non ei e tempus,quia tot ellent tempora quot mobilia. Cum lib. s. cap. i. Passiones facit immobiles : de poste, nihilominus in illis soli,

motum statuit. Cum eodem eap. disputat ile motu pet accidens: & illum tamen tollendum ex Physica docet. Rationem reddit.

192쪽

Aduersis Aristo: cos. Liber L. I s

quod si communius: quasi vero dicere non debeat rarius esse ente per se ὶ Cum item dicit esse quatuor mutationum genera. Exueb. i cto instillaesitim,/ae non M. Elo in nouebi siti, Oe. 5e statim nihilominus asserit unam ex illis mutationem minime esse . illam nimirum . quae est ex non fusi eZo is non fialiscium. Cum item dicit generationem , de corruisptionem non esse motum : & libro tamen s. fecerat unam ex quatuor speciebus motus, confirmaueratque enumeratione illa in desii. nitione motus. Clim capite 3. Aicit esse sinu l. quae sunt in eodem loeo ptimo: de

libro . locum primum eundem secerat cum proprio, quem non dictit naturaliter capere duo corpora diuersa. Cum capite 3. docet quinque esse modos contrarietatis motus:& polle, tamen duos illotum nihil prorsus

habete oppolitionis asserit. Cum eodem capite agnoicit contrarietatem inter generationem de corruptionem e de antea tamen negauerat generationem esse motum dese-ctii contraiietatis. Clim libro 6. capite io. infinitatem penitus abiurat ; es in praecedentibus tam eii illam tam multis statuerat. Cum libro I. eap. r. nititur probare GHe- quia moti tis ab alio moueri e de nihilominus capite i. sumit aliquid moueri as ipso. Quinctiam dum motus, qui ab alio sunt, facit Tractionem . Pulsonem. vectionem , vo

lutionem : nonne clam. Progressus anim

lium nullus sit istorim , tequitur ut motus ille net se . non ab alio siti sed manifestius

lib. d. cap. r. praeter caetera haec habet: Ani misi 'sim ala in se sum moere. Quare , squis eis ad Dando pensetis in mmsbitio marmet ibis fri a si is , o non as externo. Ac turiasus cap. q. motietur animal, inquit, asias,oc. item i. Caeli cap. . probat Caelum inii

nitum non elle, Quia . inquit 'si is si mmo eat, an martim erit. innuens scilicet quod

est muniatum non ab alio , ted a se moueri. Vetum & sextetita alia huiusinodi loea sunt. Cum lib. s. cap. s. statuit particulam diuiduam quidem potentia , indiuiduam tamen actu : & libris tamen 3.ac 6. statuerat actum extremum in diuisone continui nullum elle. Cum eodem capite quinquies statuit non licere in infinitum progredi: de nihilominus libro s. vi supelisis visum est, tam multis sta', liuerat suam illam Infinitatem. cinticapite 7. Deum , seu primum Movens moia ueri Dcit . THa enim , inquit , fani, O Fod motietur, it homo. o Dem , Oe. de antea tamen ptimum Movens immobile se

cerat.

Rursus cum libro i. DE C. Lo capite a. dicit o inne corpus naturale esse mobile: &tamen capite 3. ac expressius i . lib. a. contendit Terram in centro Mundi quiescete immobilem. Cum capite p. verbis pauid ante citatis videtur prorsus supponere animatum Caelum non esse : δe expresse tamen animatum dicit libro a. capite i. ae i. etiam de anima, capite 3. & alibi. Clam libro 1. capite r. vult Deo inesse morum sempironum, de tamen Physe. voluit primum Mouens

quod est Deusὶ esse prorsus immobile. cum G sena alia philosophica.

cap. 8. dicit Caelum non esse eorpus organicum. Et tamen i iam visum est, anima praeditum fecit: Anima autem,ut ipse desilit.est

actus corporis Organici: ut praeteream c. i D.

haberi Acilionem Astro tim talem esse.quisti, si amaram, O An Malitim. Cum' eodem cap. admittit non videri motum scintillationis Planetarum ae proinde lovis.& Saturni: ob propinquitate in videri autem Solis Orientis; ct occidentis ob distantiam : de Solem nihilomitius caeteris illis sicit propinquiorem. Cum cap. i 2. dicit optime se habenti ipsum bonum esse sine actione io. tamen lib. Et lue. cap. 9. laudem virtutis quae est maximum bonorum, Se per quam quis optime sellabet, in actione constituit. Cum libro 3. cap. i. dicit entia in generintlia, & omnino immobilia esse alterius , quam naturalis considerationis . Se ipse tamen tam multis egit de ente huius ii odi in s. Phys. Clim c. r. dicit quod nec grauitatem . nec leuitatem habet, vi moueri thoe est,ut ipsemet antea exposuerat, violenter seu praetet naturain : dc aliunde tamen vult Caelum , quod nec leue, nec graue sit moueri naturaliter. Cum item dicit id , quod vi mouetur, infinitum sacere motum : & in s. tamen Ph1s nihil esse in iratura infinitum statuerat. Cum cap. 3. do cet ignem non inesse ligno neque potentia. neque aes ut & illam tamen potentiam adeo decantauerat i. Phγs Nis di eas elati pii maeinateriae particulam . quae potentiam non habeat ad ovanacumque sormam. Cum c.6. dicit,& probat Elementa aeterna non esie: de tamen iacit aeternum Mundum, qui subsiste

re non potest sine partibus integrantibus. cuiusmodi sunt Elementa. Quia vero dicet de Igne illo. si superne oeeupauit regiones illas vastissimas i quid, inquam , quis dissoluerit 3 Cum cap. 7 doeet sera sibilium sensibili, esse

principia . aeternotum aeterna, corruptibilium corruptibilia:& i. tamen physieorum secerat Materiam ingenerabilem , de incoris ruptibilem,quam generabilium tamen eo ruptibiliumque principium constituit. Cum lib. .cap. r. illos coarguit inter caeteros , qui dicunt corporum alia esse grauiora. de leuiora aliis ex masnitudine, Σ parilitate : de tamen cap. .PD. inquit, fori rasum his D

dem pias . Utia aurem minus , erunt corporum alia I aia , anagrama. Cum cap. 3. non admittit aerem serti deorsum vi: admittit auiatem serti vi in regionem, quae sti ignis : &toties tamen ante dixerat aquam, de aerem

mediae esse naturae inter simpliciter graue, de simpliciter leve.

Vlteti is cum lib. i. Da GENER Arto Nacap. i. impugnat eos , qui ex uno conficiebant Omnia : de non longe tamen post agnoscit unam omnium , ex qua scilicet omnia conficiamur , materia . cum cap. I. duo tantum agnoscit genera Causarum:& a.

tamen Ph)s. agnouit, descripsitque quatuor. Cum ibidem repetit, ac dieit i quod supemus visum eli) piloris , de alterius esse Phialosophiae agere de ente immobili, de egit tamen ipse iti Physea . inferioreque Philosophia. Cum Parmenidem.&Melysium statuit

193쪽

i 6 Exercitationes

asilualle duo pii incipia, scilicet ignem .ae

Teriaint & i. tamen Phγ . secive voluit vini ira tantum ens. Cum admittit illud est e

magis substantiana . euius differentia suerit magis hoc aliquid 1 & tamen in organo negauit substantiam suscipere magis,de minus. Cum cap. I. vult dissimile prorsus non pati . dissimili , puta eum sini dii ters generis, ut lucidum a calore : N postea tamen admittit non tantum frigidum pati a ealido , sed hominem etiam .ctim homo de calidum ita disistitialia snt, ut genere etiam diverant. Cum cap. lo.dicit mistionem non seri per diuisonem in partes minutulas:&paulo tamen pdst censet debere fieti eY miscibilibus . quae sint facile terminabilia. ἁiuili bilia.C in lib. a.

c. a. iacit calorem frigus humoie,ae feci tale qualitates primas , ex quibus nempe catelae oriantur & 8. tamen Phys cap. .den statemae raritatem omnium primas secerat: ita ut ex illis etiam calor & frigus orirentur. Cum cap. 3. Elemcnta facit corpora simplicia: de eodem tamen cap. κon es inquit ignis acre, O et reqmqtie maiu&ινι-implex ,sed Misum. Cum cap. . accipit contrarietatem adpenerationem rcquis tam stricte:& i. tanaen Physicorum pro piluatione acceperat. Clim cap. 7. dicit Elestentotum in misione maianere solum materiam cum qualitatibus reis

smetis & vero sub finem prioris libri demiscibilibus. quae sunt Elementa. loqucias , haec inquit, neqtie consse esse necessa tim Hi αἰ-s.ι : neque possuri eadem simplicitere esse, G. Cum cap. i . admittit quasdam generationes esse necessarias quasdam contingentes,vi rerum aliae necessariae sunt, pura Caelestes, aliae contingentes,puta inferiores: ex quo prosecto videtur sequi dari in Caeles ibus generationes perpetuas: alioquin enim vel quod exemplum3 vel quae erit consequentia3Et ve-rd tamen generationes tanti ira seri in hi in serioribus, seu eo qui circa medium loco, docuit in praecedentibus sepius , de initio

cap. 9.nOininatim. v I. Praeterea cum lib. i. MεTro non VM c. a.

vel f vi nonnulli numerant) . ita di stinguit materiam ab eficiente, ut illam stibiectumessiciat, hoe causam:& 2.tamen Phys causam quoque secerat. Cum cap. 3. facit Terram sphaericam totam:& lib. tamen a .cap. I.emi. Dentia. seu tumore aliquo itis gnem Deit ad Boream. Cum item docet hine usque ad Lunam intercipi aerem.& igne & saepius tamen inculcat interceptum huiusmodi corpus neue esse ignem , neque aerem. Cum cap. O. icit rorem . de pruinam non generari sante vento : de non longe tamen post admittit torena generari sanie Austro, non Borea. praeterquam, inquit, in Portito. Cum lib. 1. cap. q. definit vaporem humidiani , ct frigidum :& lib. i . p. s. desini uerat humidiana,& calidum. C in cap. s. videtur Terrae tritibuete tympani siguram : & hoc tamen in i Caeli contra antiquos in robauerat. Vt praeteream , quod iam visina, sphaeri eam totam superitis secisse. Ciam eap. 6. sub s-nem eonfundit Apaictiam culti Zephyro: di antea tamen secerat hune flare ab oecasu

Paradoxica

X quinoctiali. illuna a polo Arct eo. Cum

Ib. . cap. docet secitatem comi enite iei-rae . humiditatem vero aquae propriissime:& 2. tamen de generat. HuiuNam , ac pro

pii simam proinde humiditatena tribuerat Adii. Cimi ibidem, de cap. 8. Corporum materiam.fecit solummodo Terram . de

aquam : & r. tamen de Gen. c. s. Omnia ex

quatuor illis Elimentis miscendo con po. sint , ut taceani Aere ira saltina luperaddi iii- si, caI. I. Inis per veri, cdm tib i. de Animi cap. a. v ILdieit initio excellere Animae notitiam propter tertitudinem 1 de. postea tamen dissicultatc m. obscis irati inque illius inculcat quasi certitudo se ictitiae naturalis non sit

ex euidentia 3 Cum ibidem statii it diseri men ph1scae , di Dialecticae desinitioni quod illa sit per materiam , haec vero per

formani : de in antecedentibus tamen uoluit soritiam esse γιδ γM.νis . . rei Phy-scae r ut proinde Ph3 si e melius, quam per

formam, des niti res nequeat. Cum item declarat accidentia maxinio conserre ad cognoscendum γω s de voluit tanaen in organo M s este prineirium omnis de . monstrationis , qua scilicet passio squae aecidetis ea P de stibiecto demonstretur. Clim

cap. 3. nititur naultis confirmare Antinae millum inesse motum e & 8. t fimen Ph ccap. 3 . imaginationem , 5e opinionem appellauit motus. Imaginatio autem , & Opinio cui insunt , nis Animae 3 C in lib. 1.

strare definitionem Animae: de in Analyti eis tamen docuit demoti strati definitionem non posse. Chira cap. q. admittit ignis augmentiun in insilitum abiter de nihilominus statim rost , narina , inquit , consantiam tremium s , Oe. Quid a ignis natura non constat 3 Clim eap. 7. lumen. &tenebras contraria facit: & postea tamen . . t de alibi reponit inter priuantia : steque propria disti inctionis pro rios confundit terminos.

Cum lib. 3. cap. s. dicit sensu ni proprio- tum non falli quod dixerat etiam lib. a. cap. 6.ὶ de tamen post a falli polle approbat his verbis , sin propiti. m quiclem es

docuerat. Cuni cap. a 3. in fine admittit facultatem loquendi esse sensuim: & in praecedentibus tanten non probauerat Dis quinque Sensus. Neque vero saeuitas loquendi

aliquis ex illi, est 3

Adde cum libro . Mir Artius te Onvia VIII. s neque enim libros omnes percuirere iii vat) cap. i. excludit Mathematicam a consideratione obiecti Metapli,sci : A lib. ta. men is .capite 4 facit Mathematicam partem Metaphylieae. Cum e. i. saeit Dialem caria. de Sephisti eam Luitudine obiecti pares elim

Metaphy

194쪽

Aduersiis Aristoteleos. Liber I. I 7

Metaph)sca: de eodem tamen ij. lib. cap. 3. restringit ad Entis accidentia. Cum cap. 3. redarguia tractantes in Ps1s ea quae sinit sit. perioris scientiae e de ipse tamen toties tractauit , ut fili; locis monuimus. Cum lib. s. p. l . numerat septeria modo; . quibus dieitur Principium , asseritque causam diei totidem , quod omnis eauia sit principium : de statim tamen cap. a. docet non dici causam, nis quatuor modis. Cuin cap. I. enumerat tantum Octo Categorias:& capitibus tamen conloquentibus plurest tactat. quam viginti: ut praeteream aliis alium ais ali nu- metum. Cum ibidem facit Quantitatem, Qualitatem , dec. vera , ae per se entia : de

lib. tameti ia. cap. i. docet non esse entia, Dis ut non- album,non rectum. Cum c. t C.

maximam oppositionem otitiariis tribuere videtur: quod is deinde expictisti, Deit libro io .cap. i. de tamen eodem cap. libro i .

t tibiii tholi nodum oppostionem maximam contradictoriis 2 Cum eap. ilo d. em statuit Prioris modos: de ini Logica ad cinimum quinque eo stituerat. Cum cap. 1 3.graue . de leue facit species Quantitatis: de alibi tamen Qualitatis imo de interdui a lationis. ut superius visum est. Cum cap. i . Qualitatis species facit. luae sunt substantiae. Quantit

iis, itemque Bonum, de Malum : de tamen in Logica a later prorsus alligi intit. Cuni ab iisdem ruissis saeti don una qualitatis specie r& aliunde tamen vult Botium esse aliquid transtendens: atque ita de caeteris. Verumtamen his omitiis, de ut speciali ut aliquid dicamus quod praestitum quoque est in antecedentibus circa postetiora ha e ip. t r. libri. Clim e. s. libri huius i 1. gocet errare The logos , ut Hesodum , qui e nocte: de Physicos, yt Anaxagoram , qui e rebus initio consulis omnia generarunt, tanquam pintentia stillet ante actui : & noli longe tamen phil eodem cap. laudat veteres , quddfecerint actgiti priorem potentia. de nominatim Anaxagoram, quod fecerit Mentem. Cum cap. 7. Pythagoreos de spe usippum re prehendit . qudd negauerint Optimum , de Pulcherrimum conuenire princapio , v. .semini: quia sie res a principiose stet to the

melior , ae pulestior : δe ipse tamen idem quod illi asseruit lib. . cap. 9. lib. s. cap. . Scalibi. Comi . s. scientiam multitudinis Deo. rum petit ex soliaris Caelestibus, Astrologicque peritioribus determinationem ipsarum committit j de ipse tamen lib. I. cap. i. seeerat hane seientiam aeculatissimam. ex seipsa sit scientem d i adendas causas, dee. Cum cap. a C. reprehendit eos, qui faciunt omnia ex &ntrati iis r de ipse tamen in Physicis ex contrat iis seti omnia doetiit ; vi superitis visum est. Denique cuin libro r. ET Dic Ru M cap. s.

regat Virtutem seseere elicitarent ι de deinceps tamen videt ui oppositum statue te capitibus 7.r3. de alibi. Clim capite io. docet quod exigitur ad scilicitatem ineste ipssa lici, de externa tamen , quae exigit bona, e terna dicuntur, qudd ipsi non insint. Cum si senἀ alia Philosophica. libro r. capite 3. tria Leit prema bonorum diuiticta: G paulo tamen post confundit iucundum cum duobus aliis ..Cum capite 7 disputationes de actionibus particulatim veriores Deit ted in Analyticis tali vi colligi voluit para leuiaria vera ex 'niversalibus; cum propter θηod unum θuod es rati i Lamagis tale D. Cuin ibidem dieit e, eest uti

ei rea timores in nominatum esse: de mox t meti tuum nominat ignaviam. Cum libiti 3. cap. 6. s det Paupeitatem non esse timendam : de antea tamen sortunae bona desiderauit ad G lieitatem . voluitque esse necellatia. Cum libro. . capite 3. auetit honorem esse virtutis praenatum e de postmoaum tamen scatet regiis de contemptu honorum seritentiis. Cum libro siesp. s. eonfimat quod de dixerat lib. 3. cap. i. Omnis risus DG auendam , a quibus te abIlla/na in Arignomus: vult nimirum peccatum est e. quod ex ignorantia fit e & tamen toties repetit solum seientem , de librum in culpa esle. dum qu Ad scit limi agendum. agit: aut conistra. Curti libro s. cap s. facie scientiam unum habitum: Se lib. tamen s.cap. I .seientiam habitui opposuerat. Cum cap. 6. docet dieientiam, Ariem, Prudentiam circa ea versari, quae aliter esse possunt: de antea tam eticap. s. imo de in Logica tam saepe commendatat necessitatem obiecti scientis ei. Clim libro I. cap. i 3. totus est pio Epicurea de voluptate sententia r de illam tamen alias ita acritet impugnauerat , vi lib. 3.

cap. a r.

Habes litie v siue quas indieem illatum

contradictionum , quas legenda , de conserendo Seholasticos holiae libros inter se. obseruare mihi licuit. Omitto autem plu-timas , quae potuissent ex praecedentibus exercitationibus in praesentem congeri : ut,

cum Alistoteles arguitur quod ex isti, Sectatoribus materiam tribuerit Cato : de ex illis quod nesta uetit. Cum ex his quδd materiam Caeleliem eiusdem naturae cum sub- 'lunari secetit : δe ex aliis quod alterius. Ite ni clim in organo dieit priores sutile artis ratiocinandi expertes , quod ipse nempe illam primus inuenisset: δe ratiocinationes tamen ex alte tradidi ite asserit, cum in Aeroas nititur aeternitatem motus

comprobat ei ae sua se nihilominus coni quentia strangulat. Cum doeet in omni

genere esse unam contrarietatem . statuit vero unum genus speciale substantiae : de toties tamen negat substantiae quidpiam esse contrarium t atque ita de caeteris. Vt praeteream in libris quoque data opera praetermissis , ne molei tot sei et congeries, non paucas adhuc eise obseruatas rvt, cum libro 6. Metaph1s cap. vltiiraci docet Dori esse huius seientiae colasgetare veru in , ac salsumi de libro tanaen '. capite io. asseatit oppositum. Cum Libro 7. cap. i 3. docet singulates substantias esse maxim Esebstantias , Destiitionem vet5 esse aut solius substantiae. aut maxime e de statim tamen cap. is. docet definitionem non esse N i A si totum.

195쪽

Exercitationes Paradoxica

Ailtorum , quδd si gularia.& sensibilia sint.

cim ibidem docet uniuersalia non esse substantias r& postea tarem libro s. capite i. docet vetpersale , & genus magis esse substantiam . quam sintulare, & speciem. IX. Dixi porto, conserendo librox scholasti cos inter se; nam ii eosdem eum citetis

operibus conseramus : Deum immortalem l quot apparebunt i exempli gratia Cum a. Physic. contendit casu in amouere ex natu rar operibus : & tamen libro . de generat. Anim. Opite . agnoscit lapsus naturae in Monstri, Cum libro 1. Caeli dieit. Oru. ramue re facere optimum eorum qua Arip f., de in Problematibus tamen sect. t O. problemate 4 . statuit naturam facere prate omHa plura pratia quam recta. Cum lib. I. de Anim. negat carnem esse instrumentum

Tactus: de in libris tamen de Animalibus eo nitarium saepe asserit, vi 2. de pari. cap. r. Com item in isdem de Anim. libris circa rationem videndi dieit nos in tib admittere:& in Problematibus doeet foras mitteterseque de alii, sexeemis. Caeterum autem maiori de causa praetereo hie eontiadictio nes , quae in aliis intra se libris passim o seruantur e vi csim libro de sensu siti illi capite 1. dicit odorem esse sumosam eoapo rationem : & postea tamen capite s. Odor. inquit, nec vapor es , nec fumidia re oratior Clim eodem libro cap. . sensui Tactus tribuit certitudinis praecellentiam : & libro tamen iit somniis, cap. a. tactui ereptam concedit visui. Cum libro de Somno, & vigilia. capite 3. At alibi principatum partium iribuit legioni mediae, in qua nimicum est cor: de postea tamen capite s. tril ir es legioni, quae est circa celebrum. Cum libro a. de histor. Anim . di 3. pati. supponat aliqua elle animalia sine corde, dum inquit c ' omnibus es , quam e sanguis . oe. nis enim supponeret,ut quid hanc saceret d,stinctionem & libro tamen inde Generat. Anim. vi&alias. nullam , inquit, an ad corde Orens o

tum est one M. Cum item in eisdem libri, sepius statuit com pH m liuere , o vltimam mori r 5: tamen libro de iuuentute , & Senectute TeIstidieses o tempore. Gempto corde , diaere docet. verum res infinita est,

di de hi, quidem hactenus.

. . .

196쪽

LIBER SECUNDUS

IN DIALECTICAM

ARISTOTELEORVM.

jue Dialecticae.

V M duplex vulga di- stingui. Dialectica se

; tisidialia altera ; de Naia, turali hie non loqui- . mur , quae nihil est aliud, quam ipsametb Ratio, vel ingenita illa

Intellectus vis de energia,qua ratiocinamur. ducia trimus. Ecquis

enim citra inditam ratiocinandi saeuitatem ratiocinari valeat 3 Lis ergo tota intenditur de Iola Attis elati, seu de bella ista Arte quam ubi quis calluerit, appellatur Dialectieus. At principio quidem cum non negem obteritationem aliquia iuuate , de prodesse si quis inexpertus admoneatur illius praecepti, Generalia generaliter , O primo esse ponenda u-coruinque ii ira ilium. Attamen cum tantam videamus esse naturae tertiam, ut quisque facile , per se , & sne obseruatione praestet quidquid necessarium est neque id mi tum eum de obseruatio sit iis, quae a natura praestantur, posterior ;) chira videte item lieeat, ea quo ianua a petitui ratioeinandi artiseio, illud ita insolescere, tui non minus 4nut1-lem , quam dissicilem, ipsimque aded im

mensam segetem excrescat, neque unquam confingendorum, intricangorumque praece .

ptorum finis ses eaeausa est,cut tueri illam Naturae praestantiam contra hasee Diale cticae Attis quasi praestigias aggrediamur. Quanquam etiam si quis fuerit paucissimis illis regulis contentus, quae paucissimis verbis comprehendi possunt. abst ut illum de terreamus ; siquidem quamuis illae possent videli cuipiam inutiles cum nocere tamen non possint j nullam sane creant temporis iacturam , cuius poenitendum iit. Disputamus igit ut potius contra saliuosam istam Artem , cui adipiscendae tot menses , imb&a pletisque tot annos collocati conspiei nius. Quod si ex huius euersione quodlibet aliud quoque artificium , quamuis minu-ium concidat, reprehenso tota , si quae sit,

Penes momenta earum rationum , quae asse-

rentur erit expendenda. Id solum adhuc prae . moneo cum duobus modis aliquid dicaturbine necessarium , uno prorsus de omnimo de , seu ut loquuntur. - .sse simpli Bre, sabstas. quod quidem necessarium proprie dieitur altero non prors)s nec omnind. sed ut loquuntur aci m litis Use , ct secunavim quid) quod ville etiam magis proprie dicitur; praemoneo, inquam, turum vi pateret libertimus campus, s demonstrandum assumeremus Dialectieam non esse prorsas de absolute necessariam. Verumtamen quia nonnulli sunt etiam ex Aristoteleis, qui rigidam illam necessitatem non exi hant . id cited agendum potissimum est quod spectat ad posterius genus. seu ostendendum nequirudem este Dialectieam utilem , cum & s utcumque istud evicerimus tanto magis necensatium sit, neeessitas illa absoluta corruat. Vt igitur exordiamur . Dialectices v sum melius. & dilucidius explicari posse non video , quam a Cicerone duobus in locis expostum st. Si uidem in Tustulanis Dialecticam docet esse , qtia rem donis. genera ἀ- lib. si stertis . se Zntia ad Avit . pejectis concludis, et eris O fama a judeat. 7serendi ratio O --

tia. in B tuto autem, ertiae docet rem rei ciere in Hoes , larentem ereptiora Asriendo, es oram explanare interpretarido ; amlunam primum

ita se . Ainaed si aere, nos irems habere ra-1ulam qua sera , ais. Ascentur, O qua qH- ι pro sitis stat, qua non μι consequentia. Vnutii sol tim his locis demitor praetermisi sum esse munus idque ut videtur Dialecti ces praecipuum in videlicet tradere instrumen tum inueniendi; squidem omnia enumerata spectare videntur ad iudieandi Mettio dum leommendat tamen in Topicis)Vtcumque si omnia seu praecipua Dialectices ossi-eia sunt Primo definire, quo spectat illud,

rem obscuram explaname inrerpretarius. Secunia

do diuidere , quo reuoeate pόisum usi sudams suis oluere. O Ilicitiere. Tettid discerisnete verum , salso, ex quo non raro veri de salii disceptati ies describitur. Quarto docere quomodo unum sequatur. vel non sequatum. ex alio, ad quod pectinet altiscium & ie-xendi argumenta, Se tetexendi so ismata. Quinto argumenta ad quaestionem omnem accommodata inuenire, de quibus omnibus plurima sigillatilia oecurrent dieenda sequentibus Exercitationibus. Aliqua tamen hoc loco praetermitti nequeunt, qu)d alia N 3 ratione

197쪽

iue o Exercitationes Paradoxicae

ratione non possit dissicultas praesens expediri. siquidem Aristotelet, dum artis huius

necessitatem . vel summam certe utilitatem crica scietias exaggerant probant praesertim ex eo,quod qui sque artiser expeditior sit ad Opus iiiiiiii peragendum eum parata habetu tumenta, quam cum illis destituitur. Sie enim eum initiumenta seu ut D. Augustinus loquitur , maehinamenia selendi fuit des ni- n,. 1. de tim si uiso , &c. contendunt quemque tanto Oid.eap. i 3. esse expeditiorem ad aliquam scientiam, uanto pet sectius calluerit attem definieni diuidendi. 5: similia, quae ex ossicio pro prio pra parantur, suppeditant utque a Dialectica.' II. Quamobrem ut aliquid primo de Desinitione dicamus, per quam debet mihi alicuius rei scientiam appetenti Dialectica explanare illius naturam , seu explicare quid ipsa res sit. Qigaeso imprimis quid ad hoe mihi Dialecti ea conserat 3 velim exempli gratia inelares eat mihi quid sit Sol, res omnium illustiissina . putas mihi Dialectica lucernam accendet, qua illum pervideam gratias profecto habeo naturae,quae mihi sensus tribuerit. luibus ipsius splendore in calorem , figuram . magnitudinem , caeteraque adiuncta

reicipiam. Quod autem Dialectiea ad ipsi Llim alii quoque ipsius substantiam perducat,ne Eudoxo quidem sperandum , di optandum fuerit. Et certe quasnain admoue

bit Dialectica scalas . quibus non dico ad Solis, sed vel ad puli eis naturam pernoscendam euehatris sui-ne est naturas rerum pG- scrutari, reperire,& consequenter declarate,

renon potius Physeae , scientiatdinque caeternumis vero hoc sumit,nonne uni erit incumbendum Dialectieae, caeterae ver δ scientiae negligendae Dices proprium quidem esse aliatum Scientiatum pervestigare naturas retum at Dialecticam tamen esse illis ut canem sagacem & venaticum.sed quonam olfactu Dialectio pollet, ut latentem rei naturam subodoretur, & retegat 3 Quod ad summum poterit praestate, insusurrabit, ut perquiras rei genus & differentiam. istud autem , quam vanum sit suo loco declarabitur. Interea veto s nihil aliud Dialectica confert, hoeeine est quod sollicebatur. Naturam etiago non aperit, sed solum perinde saeit ae ille , qui inuentionem Thelauii pollicitus, quaere , inquit, ubi delitestat. & illud inuenies Quid enim est aliud quaerenduin alicuius rei penus de differentiam, ut natura eius innotescat. si genus &differentia continent rei naturam exspectabam illa indicares, non

vero me se luderes. At, inquies, nonne satis est a Dialectica praemoneri illa esse inquirenda . ut rei naturam possis allequi 3 Ita. ne

hoe sati est 3 at tu Dialectioni iactabas,quae rem mihi desiliret, non quae ad partes definitionis inuestigandas me remitteret. Dices

Dialecti eam hortari ut inquiram id, quod est

commune cum ipsi te i tum aliis similibus; deinceps autem communia quaeque vi falce

rescindens enitat ast iii id. quod est ipsi maxim E proprium: se enim poteto habere αgenus de differetitiam. Vettim hoc totum perinde est,nihilque ex einde promoueolini mirum hoe eiam facturus accingens me acquirendam alicuius rei Dotitiani; non ueeii , qui cognoscere aliquid desiderans, cum quod vocas nenias statim pateat, non inquirat quidquid est ipsi maxime peculiare. Non vocabit quidem sorialle Icons & disserentium nisi sorte didicerit ita esse appellandarat dummodo res teneat . quid interest in ne, an illo modo appellei turmis sorte apud

Indos putas nullam esse cognitionem rerum.

quod istam Dialecticam . & haee ipsa voeabula nesciant. Die at, inquis, Dialectica, imodiciat eommunis sensus, retexendas esse alicuius rei & paries,de affectiones omnes . vi quantum seri potest intime natura eius per-

uideat ut , & tum si quaeras quid res iit, ipse est communis sensus qui verba suppeditat

cuilibet etiam rustico, quibus illam apertam faciat, aequivalentibus icilicet generi,ae disiserentiae. Quae sui millies etiam ex pueris, &ruricolis quid hoe aut illud vocitarent; nua quam contigit quin appostam descriptionem acciperem pro notitia . & captu cuiuiaque. Et periculum quisque saeito 3 tem ita esse competies 3 Quod si quempiam in aliquo descere contigerit causam esse deprehendes non quod ignoret Dialecticam ; sed quod rem satis non habeat perspectam. Caeterum enim s esare pereipiat, iis peream, nisi illam tibi faciat a potissimain. Hi ne consule Politicum virum de regimine Reipublica,

in qua diu versatus est; consule mercatorem de rebus ad negoti uiri suum pertinentibus; consule agricolam de agricultura ; consule quotquot uno verbo volueris artifices, qui neque tamen Dialecticam neque genus illud tuum differenti iraque nouerint, Deum immortalem l quam egregias plurimarum rerum desinitiones audies 3 puta ne vel δ vilia aut illas res cognψscerent. debuisse illo, praenoscere quid eis et genus aut differentia 5 te ineptum & ridiculum o nis veto existimaste, qui nosti genus esse id,quod de pluribus specie differentibus in quid praedicatur, & digetentiam id . quod in qitale quid

scire melius consequenter posse, quae sit natura ignis, vel auri,quam Ch)micus illorum

ignatus , qui totos tamen & annos & nummos circa has res impenderit. verum, inquies . ubi quispiam et it a sequutus naturae notitiam, tum illam melius destitet Diale elices peritus. quam expers. Attamen quaeso quid hoe faciet ad ipsam rei habendam D titiam, quae iatra acquisita est 3 Oecurrere poti his Dialectiea debuit c im res adhuc ignoraretur;at eum iam detecta est, quia circa illam aliud , quam nugatur. Dices at saltem conseret vi alium eandem rem doeeat: verum attende & o et uidebis si rem elare doceat,non habere noe a Dialectica sed ab eui

dente notitia a quisque enim rem vitamquamque tant1 explicat apertius, quanto

elati iis intelligit. Eequis potid nostratira est. qui nauigationem explicari sibi non malit. ab eo qui oram aliquam sepius perlustrauit.

quam ab eo qui nauis, qui maris,qui cursus,

qui similium geneta & dissecentias longa

seriei

198쪽

Aduersu Arisio eleos. Liber II. a 3 i

serie, ae ad amussim Dialecticam texeruit.

Hinc ad habendam rerum notitiam instru naevia reputa studiosam exierientiam . alit

viii illatum expertissimi fidelem eruditionem ; cum ii iii eo praeclarae illi Dialem

cae consaetis , nihilo euadas instructior Quia si quando te exactiorem, paratior inique ad rem quamque explicandam deprelieti deiis, seito id alluetudini, obseruationique sedulae appositatum, de utilium vocum; non autem Dialeeticae, vel ieiunis eius . ae paucis praeceptis esse reserendum. verum de

Desinitione , eiusque inutalitate plura lonuiti serius.

Nune vi etiam de Diuisone, seu partitione quidpiam attingamus, illa vel res,vel vo cis est .Et vocis quidem in propria tigniscata diuisionem pet soletium eli pertinere ad

Grammaticam , vel ad eas arteis , quarum

sunt huiusmodi lignificata. Ello enitia vox ambigua, & multa significans Tatir ra. Eli ne proprium Dialectices explicare, quam multimoda iit illius usurpatio & non potius Clammaticae vel Polyologiae, quae varia in variis locis,& apud varios Authores signiscata obseruauerit Res,ut opinor, in conselso est,neque multis exaggeranda. Dici autem adsumitium potest praemonere Dialecticam, ut ambiguae voces distinguantur ; at quid est opus eiusmodi praemonitione Dialectica ,

cum quae natura inseruit cuique cognosceniadi veri appetitum, ingenuerit etiam odium, suomque ambiguitatis. ut taceam & hoe nihil esse. & non esse saltem id, cuius ingratiam Diuecticae tam multae sunt sollicitationes. Sed veniamus ad ipsas res , quas eadem Dialectica se partituram prostetur. Quaeso te quomodo in parteis,forma veappositas tribuet 3 Quid enim Zipsa-ne est, quae res omneis introspectas habeat, quάmque nulla omnium rerum pars ad ipsas usque Atomos lateat: Distribuendus sit verbi cau sa homo in parteis suas componeteis;ata ne

insanie ut id potius a Dialem eo , quam ab Anatomico exigas Distribuendus sit exercitus in cohortes de stationes, expectabi, id a Dialectico potiusquam ab Imperatore Quidnam commune habet eum istis, caete-tἱsque Di lectica 3 Crede mihi, eius est, qui perspectam tem aliquam habet sic illam par titi,ut docet Inon ve id Dialectici, qui praeter voces aliquas aridulas nihil habet in censu. v binam certe , aut quomodo docebit me Dialectica diuidendum esse Caelum in has plagas, domos, aut Constellationes . in hos

circulos, gradus,aut minuta,atque ita de caeteris 3 Vbinam aut quomodo partiendam Rempublicam in tot prouincias, ordines . munera &similia 3 Quod si id nee docet nee potest docere, cur eius proprium este dicitur distribuete de partiti conuenienter omnia Dice, quidem Dialecticam ex munete proprio non partiri omnia, sed hortati tantum vi cum partitio instituenda erit , resoluatur

totum in partes proprias, proxiluas, nanes.

At quisnam id non fuerit sine illa eiusmodi

hortatione factutus 3 putas ergo cum sa-bet mutatius designatutus est domum Di lectico aliquo in giget praemonit re vi Omnia membra apte deseribat Exiit imas Itoto logio onuim nisi calluerit Dialectical non polle tibi concinnE S ex ordine demonstrare partes horologii 3 At . inquis. Dialectica ostendit quemadmodum sit instituenda diui

so; ut cum totum actuale est,ponendum sit totum in gelat liuo singulari hoc modo, Hominis alia pars est corpus, alia anima; vel alia caput, alia pectus, alia venter, alia brachium, alia crus. Cum veto totum est potentiale seu uniuersale collocandum sit in gelai liuo plurali hoc modo , Animalium aliud volat, aliud natat, aliud repit,aliud graditur; vel aliud rationale est , ct aliud irrationale.

Sed quid die is 3 Docet hoe Dialectica 3 imo

docet hoe communis, & protritus loquendivise . Ecquis enim alio modo vel non cogitatis, diuisionem itis ituet3 Existimatam Dia. lecticam me in partium omnium commisi

suras suille ducturam; ecce autem nihil aliua praestat,quam quod vel nutrix docere potuit, vel quod ad summum est potius exigendum

ex Grammattea. Porro cum diuiso, siue Methodie a dispositio suminam laudem habeat.& in tradendis Disciplinis, de in inii tuendi,

Oratoriis actionibus cogita quemadmodum utrumque dependeat non ex Dialectica ulla praeceptione; sed ex persectarei docendaeis uterorandae perceptione; siquidem tuum adibitum naturale iudicium mille uraepollet tegulis. Hine est quod isti acti sunt recut-rere tandem a3 Methodum quandam Prudentiae,quia scilicet nulla est ars natur ii iudicio, prudentia ve certior. Cettὸ vero quot sunt Geometrae, qui sine ulla Dialectica At-te , de discit trunt de optime docent varietatem angulorum , s gurarum, seu artificium

dimetiendi sublimia , depressa. obliqua . de alia id genus 3 Quot sunt Oratores, quibus

nulla utiquam fuit Dialecticae cuta, qui tamen de bello gererido, de pace ineunda, ac similibus optime verba saciunt, enumeratis ex ordine omnibus auxiliis desectibus, coma modis, incommodis, alii Rite id genus; adeo proinde vi si sedulo, appos teque velis, quae sint genetis alicuius species, vel totius membra, non Dialectica spectanda, sed res init

si icienda sit; hae enim ratione te oratio dedi numeratio sane non inuita sequetur.

Sequitur illa de discernendo verum &salsum promissio, quae serenda tamen tanto minus est, quanto magis appetitui cogno- endi uerum hoc quas illicio imponitur.san enim ecquaenam est beata illa & immortalis,quae eonos deserat,quo mortalium Omnium sapientissimi pertingere nunquam potuerunt i sed hae querelae postea. Dispiciamus intere quid sit quod ad detegendam re-

Ium veritatem.Dialectica conserat 3 nosse

volo exempli causa verum ne an falsum si consonantiam, quam vocant Diapasin inproportione dupla consuere, quonam adminiculo Dialecti ea mihi id discetnet 3 Verum- ne an salsum sit Monaret leum tegimen caelitis Reipublicae formis esse praestantiorem, quomodo tandem id manifestabit A11- non dii me ad Muscos, politicos.

199쪽

I e: Exercitationes Paracloxicae

caeterosque attis es potiusquam ad Dialecticos, dum taliuni propositionum vetitatem exquiro, temittes 3 Quid enim 3 alia ne Λrs quam Geometria docebit me vetum esse omne Triaugulum habere tres angulos pares duobus tectis , falsum elle Quadratum lateris angulum re utim btendentis minorem est e duobus Quadratis includentium laterum 3 Dialectica - ne habet ullam Regulam, qua in his rebus vetuiti a salso dis ernere Aocear Quid ii quaeratur an si sphaera ignis sub eoneauo Lunae 3 tuetur esse Aristoteleus; ego mihi non persuadeo. Non cupio

falli si id quidem verum sit . ego lubensastensurus sum ; proserat ergo Dialectica suum illud di ieerniculum, quo veritatem liceat expilearia sed quid habet Dialecti ea eum illa ignis existentia, vel non- existentia. commune 3 Exhibeatur Oraculum : ambigo verum ne an salsum ; adesto heu. 5 Dialectica arcanorum interpretatrix , ecquid habes

quo planum sacias verum esse . potiusquam salsum a Quid tamen longum sacio ; cum perspicuum st, s veritatem aliquarum rerum cognostere cupio, adeundas esse Artes& scientias, quae de illis ex professo tractant, non autem ipsam Dialecticam 3 neque veto id prosecto mirum eum unaquaeque profiteatur . & pro sine habeat veritatem, quatenus nempe subtemini situm ita illustrare contendit, ut appareat cuiusmodi sit. Praetentio quid sue responsurus ; dices nempe Dialecticam non discernere quidem speeia

tim hoe verum aut salsum tanquam ex ossico, sed tradere tantum quandam generalem methodum , qua silentiae omnes deinceps viantur, quo valeant ipsa discernere. Haec nempe est eausa cur Dialectica vocetur libra. trutina,& examen vetitatis; cut mensura , iudex, δe regula Artium ; cui vestibulum , ianua. & elauis scientiarum ; eur Sol, sax,8e oculus Mentis. Quanta farrago. Deum immortalem l at quaeso te bona fide,quaenam tandem haec est methodus 3 vel vi unum ie- ligam ex tam multis Epithetis, quaenam est haec trutina , qua verum omne ae salsiim

castigare liceat' hoc est enim, quod iam dii dum qua ro , Gquid habes , quod proferas piopter pulera haee verba 3 si diceres experimentum esse trutinam , qua veritas alicuius rei ponderanda sit, ut st-ne ignis ealiadus, an non 3 Sol lucidus .an tenebrosus3 non prodiit sine abnuerem ; hoc est enim Da tortam, seu vi Graece dicunt xeir u . quod ex tam multis propositis videtur est e eligendum ; at experimentum est sensus vel facilitatis naturalis,non autem Dialecticae. tuque

aliud nobis propinas. Dicis nempe modum selendi, seu diiudieandi verum esse triplicem, videlicet Do ni Anem. Dia onem, Argu mensariorem. Bona verba igit. ,s hie quidemst sunt lux triplex . potiusquam triceps Cerberus : imaginati quippe trutinam tri- lancem,qui lictat a Sed esto: iam est de duobus prioribus dictum . de postremo dicet ut

mox ; adiicio hie tantum, volo nosse an verum si solem esse lapidem candentem , an

sartum pumiceum 3 eequia mihi subsidii praestat Dialectica tota eum formulis sui, definiendi. Ecce enim definitio illa Anaxagorea constat genere & differentia ; constat ει haec Epicurea. Vtraque explicatur verbis p paucis,& perspicuis putas ne ergo alterutra vel utraque assequutus sim veram cognitionem naturae Solatis 3 desideto scire vitum verum stomnem animam eiis vel Hominis

vel Bruti; quonam modo Dialectio id mihi patefaciet per regulas tuas diuidendi 3 de

maxime cum Stoici diuisonem hane animae eonstanter tueantur 3 s dicant Aristotelem aliter diuidere, fit res plenior suspicionis. Cum enim normas diuisionis rutrique sequantur, dubium si per neutram diuiso nem vetum elici, maxime ver d cum Plat nici addant tursus Mundi animam , neque

desint, qui putent metalla di lapides vivere)es requiritui saltem Methodus discernendi

quaenam si diuisonum omnium vera maxime de germana; profecto autem Dialectica eis erepuerit, illam non dabit. Cupio tandem cognostere virum vera st Arriana illaeoncluso. Quod Christus dixit. credendum

est: sed Christus dixit seneseire diem iudieis;

igitur credendum est Christit in nescite diem iudicij. Quaeso enim an non ista est Dialecti ea

argumentatio' porro autem ita ne ἡeritatem assecuturus sum eiusmodi argumentatione,

quae ductura potitis est in damnatissimam haeresim 3 non igitur germani hi sunt veritatis cognoscendae modi. quando illam vel nihil praemonent vel etiam impediunt. Sed crede mihi unaquaeque scientia , ut 'pro prium habet verum cognoscendum ; ita proprias habet illius eognoscendae regulas. G metria habit suum Quadrantem , Arithmetica cale illos , Phyllea sensum , Theologia

reuelationem , eae teraeque seientiae alia, ex

quibus potiusquam ex ullis Dialectieae placitis secernendum si verum a salso. Totum quod Dialectiea discernere potest in eo est.

viruiti per Aristotelem snt tantum quatuor genera Propostionum Modalium . virum

Omne B st C ex eo quad omne A est C A:

omne B est A. Vtrum suppostationes terminorum ad interpretationem potius, quam ad Elenelios pertineant, atque ita de caeteris illis innumeris nugis, quae intra eancellos

asseruantur Dialecti eae. Iti hi, quidem de de his extolli & gloriari potest : at 3lterius.

contendere circa vel una veritatem nee debet , nec potest magis quam sutor vltra cre-idam. Continere me hie non possitio quinoe caput egregio Ciceronis loco conca dam. is enim quantumlibet alia, Dialecti plurimum tribuat, ac praeserti in Oratoriἡ ae

populaliter agens , ecce tamen in Academicis. ubi iuxta pioprium loquutus est sensuin, atque institutum, Dial Ar eam, ininiit --- lib. Q

200쪽

Aduersis Aristoteleos. Liber II.

rogare Dialectica debeat, ut oliendere pos-st quid sequatur vel non sequatur ex quoliis t. videlieet Dialectici est ex pallore Lunae colligere te Muturam plimiam; ex symptomate vulnerati cordis sequuturam moristem ex se e re rupto equutureni bellum

ex bonis operibui sequuturum Raca iura,

atque ita de caeteris 3 Ari non vides potitis unamquamque brtem & Seientiam ut propria serti tui principia . ita quae ex illis consequantur elicere.Dialectica nihil conserente. Dicis exteras quidem Scientias penes se habere eonsequii siqniani materi'' ; at sormas tamen illorum, siue modos argumenis

tartiti desitinere ex Dialectiea. Et proiecto si illae quidem desumere , hoe est si nugati velint, nihil est quod prohibeat; verumtamen

nihil indigent. Nouerit ecce Astronomus tu tura viente proximo Luminaria in ipsis nodis , Terra liner posta . pronunciabit statim suturam Eclipsin. An he autem vi aginoscat mutuari deber iumentum dicere volui adiumentum j a Dialectica 3 an conscendere ut bat' rum equitia decantatum illud Ba M. O Diees,at si propoliere volet,lueulentόrque demonstrare,debet ita dicere, Quandocumque Terra est soli ac Lunae interposita,Luna patitur steliquiu i atqui mense proximo Luiana erit Soli ac Lunae interpolita,ergo mense

proximo Luna patietur deliquium. Tum

plosatis maiογera dicet,lunc Luna delinquit cum corpus opacum interpositum lumen

Sosis ipsi eripit, sed Tetra est opaeum eorpus , quod interpositum possit lumen solis

eripere, ergo Terra interpos a Luna patitur deliquium. Deinde Minirem sic. Qua ido- cuia que Sol est in eapite , & Luna in cauda Draconis, ita est i piis interposita ; at pia ximo mense sol in capite, Luna erit in cauda Draeonis i itur mense proximo Terractit soli,ac Lunae interposita. Atque ita quidem ille dicet . & longe pluribus adhue si volet argumentationibus sese explieibit,vertim si ita dixerit proximo mense Luna desciet,quia quod sint sutura in nodis Luminaria,Terta inter posta impediet Lunam a mutuatione lumitiis solatis, wio Haret. si ita,

inquam, si dictit non tam aperte rem demonstrauelit quam sartagine illa argumentati innum. Testati certie ego possunt viros ingenuos bene multos , qui laus situm trium illorum globorum in Lunari deliquio per spha ram offendens eum dixissem tali die fit u-ium huiusmodi situm . illi incunctant et exceperint tali ergo die Lunam desecturam. Non poterant illi tespectare Dialecticas te.

ges, aut formulas argumentandi . qui nequidem ho uerant anesi et, aut quid possiet Dialectica natura igitur duce soldm utebantur,

quae ut in hae disciplina , sie in ertetis satis infinii at num quid sequatur ex aliquibus positis , intellectisque pii ne isti sine piae salo

Dialectices. Neque enim qu atumlibet possis de te , ae materia cliviscumque ibentiae contexere s 1llogismos in omnii, ut figuris de modis: sdem saris propterea Dialecticamelle euieuitique sese mi ae neccita iam . Nam& sue syllo sinis tradi, excipique possunt, de ne Aristoteles quidem usus eli unquam

Sylloeismis iii Plix sca, Metaphysica , aut qualibet alia, S tii tam rei s 1llogismos explicare niteris quidquid eae teli attifices diacunt , talis iugis puelli iret, sicisque inutiliter,quam qui panuum sericum, aut chartam albam millies ilicans . atque taplican itatu vatias formas exhibere victim tu nimhae sorti di delatani , qu d prosunt tamen,

aut quomodo pannum aut chartam meliorem e sciunt 3 verum de inutilitate altis syllogillieae suo insta loco dicetur copiosius. Moneo hie sillim si quis vrgeat Galenicum

illud arx umentum , mu quidlibet sequitur ex quolibet . alit non sequitur; si sequitur, bona igitur et i ista consequutio .c enus est albus, Corvus est niger . ergo Erasit aliis stultus: si non sequitur , iaceellitia esit isit ut quaedam ars, quae doceat quid non se iii .aut, vel sequatur ex alio; illa velo Dialectio est. Moneo inquam, responsonem ad hoc argu mentum patere ex dictis. Nam neque quidlibet sequitiat ea quolibet, neque propterea Decellatia est una quaedam ais, i iesiaiic puta,quae Omnes omnium generum consequii.

tiones doeeat r necessitis ergo sunt potitia artes variae , quarum unaquaeque proprias

consequutiones in iiii at, de tradat Uel inserendum etiam est necessariam perspicaesam

quandana intellectus, non arte Dialecitea questam,sed natam. quae ostendat quomo do virum alteri tepumans, vel consequens

sit. Alioquin enim cuni pueri, rustici, imo &ingenui, sed expertes tamen Dialectica viri nullam prorsus ullius rei viderent. conse-

qtientiam, seu discernere non nitent an Elud reuera sequatur , vel non sequatur ex illo: quod illa se licit alte Mestituit lim . cum illi

tamen consequi tam mylta, adeoque clate pervideant. Attamen, inquies, Dialectica enflorescit hie maximγ, quod una omnium artium vi texere, se xetexere nouerit captio . sis,& sallaces consequutiones; adeo ut Dia

lecti eum etiam iuuenem alisci litis sit quam

vetulum, smiam, aut vulpeculam capere.

Ita-ne vero per Herculem dieis 3 esto ig itie ista consequutio', si ex duabus quantitatis usinaequalibus maior continue, ae ins nite mi inuatur, minor continuὰ ae infinitia augeatur, transbunt pec aequalitatem: atqui ex duobus angulis,altero rectilineo . altero contingenistiae, ille talaior potest in sinitὸ minui, hic in not ins nite augeri, ergo si id fiat eu let,ut transeant per aqualitatem. vel f lubet , se

hoc a gumentum . dur lineae rectae, non

parallelae si infinite producantur , coibunt

tandem qua parte una accedit ad aliam ergo i sotii oti s una tantum sit recta & altera curua ii insititia producantur coibunt. qua parte sui licet curua versus tectam insectitur.

SEARCH

MENU NAVIGATION