Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

Exercitationes Paradoxica

Eligat iam Dialecticus qui teneat ad unguem fallacias omnes, quae committamur seu indictione . seu in re . cum artificio retegendi, vitam libet voluerit ex hisce consequentiis.

ae vitium ostendat s possitὴ sunt euim haud dubie fallacis. Quod si non possit , quorsum ergo se instat ut Dialem s. quas proprio iure ve. lieare sibi possit , quod in artibus is gulis uniuscuiusque proprium est. Si leat ergo Dialectica, quod ad seria 'beetii ;jnterea veto gloriabunda in his sese ludieii

exerceat, omnis Canis latrat, sed luoddam sidus est Canis, ergo quoddam Sidus latrat. item , quod non amisisti habes, at cornua non amisisti, ergo cornua habes. Et, quod ego sum tu non es, at ego sum homo, igitur tu nota es homo. Atque ita de eae teris. Si quidem huius sarinae sunt quaecumoue a Diale isticis de contexuntur, 3e resoluuntur. Et ludicra quidem haec dixi . imitatus Sene. cam . qui comparat eadem acetabulis , calculisque praestigiatorum . in quibus fallacia ipsa delectat, quianquam tua, inquiro ecipeta.

ra res nocens, me Grentem icitiant. Caeterum

cum appriave ad 5 . quod ille est quaestu, de

hocs pedicitia sita a ti, sin iae solam Hretia rem p hoe eit θυοὰ ι isj Lee . O pallia 'hactenus ille. At, inquis, homines tamen qui verum repetite volunt edocendi ista sunt,ne argutiis similibus aliquando decipi possint. Quid vero ais 3 edocendi sunt qui ad verum tendunt, imo qui sese ad pueriles ludos dumtaxat componunt ; nam ea quibus veritas est cordi senetosa inrenia hisce cauillationi us nihil prorsus commouentur. Et sano quidem ille qui contexit huiusmodi sophiliamata, veritatis causa non facit, vi perspicuum est : At finge sitiem piam qui ad illum veritatis amore accedat, s viderit illum id solum curare , ut retibus hisce implieet. quidni illum contemnat de sugiat γ quidni astu quaerit et a quo seria possit edoceti ὸ Verum nisi paratus sim . tu me sicile capieshQuid si ergo tuas prasentiens argutias nihil plane tibi respondeam 3 an me capies etiam tacentem atqui arguet me stoliditatis quod respondere nequeami Ego verd te coarguam vanitatis smul de ira, litiae, qui candide nolis agere cum possis, flentioque in eo declarabo quam te socci faciam. Sed esto cum respondero, victoriam repol tesὶ Egregiam videlicet laudem . spoliaque ampla retuleris, quippe

qui me aperto marte.& cum candore priace. dentem . contra datas de acceptas leges dolo analo deuiceris. Et vero tamen quo in genere certaminis super tot suisti nimirum in vanis verbis, & cauillis,quorum nemo vir bonus est quem suppudere non debeat. Quan- questi qui tibi facile sit reportare victoliam3 primum enim si compellam te planum sacere quod dices, quonam tandem peruenies Quirini quid intelligas per has voces. πα-ν, . Mi , & sinites cogam mihi explices

distincte quid per singulas propositiones ii

telligi debeat: tum , erra nonne ad mamilia erit vi te &Ianum conuin in At ridie ultimi ae iam 3 Ct ede, mihi ciuitia eiusmodi machinamenta aranearum telae sunt ; neque enim irretiunt ni si culices debiliolum ingeniorum , de quibus triumphare indecorum est ; antinosiora ver δ, vel nullo egotio perrumpunt si accelle tint, yes accedere etiam prorsus non dignamur. Quod si se in te timimplicitos sentiant, tunc quos nodos i luere

digitis non post int, conie inpios ense dissecant ; nisi quod etiam platumque succurrit unde par pati reserat ut , ut cum Philoxeno Diale lico ad Dioclisum yrannum diecti-ti .ego te conuinco, Dimarum verbis. excepit plui in ιν ille.at ego scipsa te qui tuis relictis,me me - pti. Reg.

que colas. At roges quid cito 3 celebrat ut ecce rustieus , qui hastium ex stualis Dialecti ces redeuntem, artisque suae periculum sacere volentem excepit ut debuit, iusserat ips . t sex oua sorbilia pararet, duo sibi. duo matri, duo ips ; apparati it ille lolii in tria. Roganti

Palii ci r se et non coxisset. nonne inqiuit, cocta sunt sex quoi odo tandem, in erit Pater. ego enim video tantum tria an non , pergita 'lescens . oua numer do hie sunt viii iii, diab. & tria; porro vin m. duo, de tria simul iuncta faciunt sex. Tum demum Pater, Optia me tu laedem fili, ego igitur accipiam duo, Mater tua habebit vinum ι reliquis tribus tu

De inuentione Argumentorum non est vi I. qisoa multa hie congeramus, si postis uis. iiii iam dicta sunt. Etenim paueis liquido constat non esse Dialectices inire ire argumenta ad omnem quaestionem . sed singularum esse scientiarum ad quas quaestiones attinent. Et illied quidem respongebitur tradi e Dialecticalia generales locos , ad quos respiciant . qui in aliis icientiis argumentis indigent. Metum tanaen putas De Di lecticam unicam adeo esse oeulatani ut prospiciat, ae indigii et quidquid in caetriis ir argumentorum, θe vitium 3 ut cateis excaeca aenisil per se videant ipsa vero tantum posm, quati- tum iunctae omnes simul a vi caeteris labas eat soluiti. subsitque perieulum ne in Epicureum illud decidant inane. nis illas ih lo los suos Dialectica ieeeperit vi in tuto quas collocatit videamus et so crammaticam exempli causa quomodo iustentet 'Quaeristit virum hie si bona & Latina phratis, intec- dico tibi domo mea,vt Grammaticus probet esse quem Dialecticos nutum ob eruabii 3 dices . opinor, ecquid enim aliud 3 iore ut si

Grammaticus pereurrerit omnes Dialectieae locos perueniat tandem ad locuna ab auth ritate . ex quo agmonebit Hi qu*re e num

Classicus Authot ita unquam sqquutiis scis quem veto reperiat, tum sentcntia illius nitatui ad probandum , quia intenditur. At . primum

202쪽

Aduersis Aristoteleos. Libor I L. iues

primum ille quaerebat argumentum ; exspectabat , Dialectica, quae po licebatur alicuius imientione nin ecce autem Dialectica non suppeditat . sed rur, lis illum qualitum te. . naittit. Deinde putas Crammaticus non erathoe ipse in facturus inconsulta Dialecticarnonne vel rusticiis mus si fuisset illi proposita huiusmodi quaestio. censui stet linguae Latinae Auctores esse consulendosa Est ne ullus qui dubitans num aliquid sit Latine dicturia. ex solo communi sensu id saciendum elleron prouideat 3 sed rursus proponatur quaestio. Sit ne centrum circuli in altera duarum linearum rectarum , quae intra ipsum circulum recta se interseeent. Quodnam e Dialectieae locis erit subsidium Geometrae ut con firmet rem ita esse 3 Est. ne qui illos percurrat ad texendam huiusmodi aut ii milem de-ivonstrationem 3 te mittet quidem Dialecti ea ad definitionem & cireuli. S: rectae,&angu- h recti. Remittet ad genus ad speciem . ad an- 1 tecedens. Se. Collitat miser Geometra dissolutas seopas si possit. s i spereat potiusquam

semunciam denion strationis euerrer a valeat. Quaeratur in Physica an rarefactione ae quiratur quantitas, consile autem Dialecti. cos locos,ee quid, quaeso prolici es Quaeratur in Medicina num pharmacha irritando , an eligendo purgent, eadem patebitans rinitas. Verumtamen quid inductione. prolixa est

opus 3 Cum ii quis attenderit. videat perspicue probationes, quae habentur in s tetit is, vel ne reuocari quidem polle inisi quis sorte

per annum nugetur in ad locos illo, Dialecti eos, vel f reuocari possint. neminem tamen ad illas habendas Dialecti eatra respicere. Quaeso te enim eum se localis haee Dialecti ea esserat praesertim in iudiciis, quaeratur an Caius oceiderit Maenium i an Titius sit aere obstrictus Sempronio 3s quis asserat, Aut hoc illi Diales teu, erit, ut quaerat testes & syngrapha,ut praecedentia,c iuncta consequuta pervestiget, ut adigat ad iusiurandum.

aliique smilia. Quas veto qui piam aded

hebes sit ut sua Dialectica haec non si factu-3 rus. Expectabat , te misit ille, cui desciunt restes qui perdidit chirographum.ut ex diuite tuo penu subministrares unde veritati posset fidem facere: Tu verδ nihilo minus. quam venerat, dimittis ieiunum. Equidem vi hoc sat eat , obseruata sunt 1 vitis peritis generalia quaedam probationum capita,quae percurri possint . ubi quidpiam consimanis dum est. Attamen vel , neque illa comprehendunt omnia probationum genera , quonam enim exempli causa Theorematis huius probationem reseres , Numerus planus ductus in planum smilem producit quadrarum, sicque de aliis sexcentis, nisi sorte cu-hieulos innumetos suffodias,& tentes, neque itis pauca accommodari possunt determinatae materiae, cedo enim quanta solertia probes , verbi causa , Dialecticum elle utilem is a festi e . a ae sone. a notarione . a genere, a forma, as antecedent bus , a repugnam bus,amalari. . neque ullum denique reperias vi. Ium cordatum , sitisque amantem , qui aliquid probaturus eiusmodi cellas adeati viae.

licet bonitas de aeumen ingenij, natura desacunditas materiae subiectae,experientia denique & exeteitatio suppe durae rationes debent de simas S appotitas. Caterum enim si quem hoice loeo, artificiose retractantem avideas . Deum immait altim quam frigida, quam inconcinna profert 3 Atque haec quidem in praecipua utilita- v itum capi: a , quae Dialecticae putant ut breuiter petit rinximus. specialius enim aperite

inutilitatem illius satrapinis, qua Dialectic

s mili uni. quae sunt infinita . profecto vel ad modum inutile est , vel aliquid etiam in sequelitibus attingetur. vel denique nemo siugi est. ae sanae mentis, qui tot ineptiarum Arion non derideat . ut de iist saepe Cicero Lib, defici Dialecti eam illam Stoicorum , quos vocat spinas vellentes . & ossa nudantes . tum de

Dialecti eam 1 Chi spiro se memorat scriptam . ut si qui s. inquit, obmutescere cuiat. nihil aliud legere debeat. Quanquam, bone Cicero putas qui in istix Dialecticis est eruditus , & exercitatus obmutescere tanquam piscem ita me Deus adiuuet. vi illius potius est loquaeitas , de vel bosias inuicta. sed nimirum est tantum verborum inutilium seges , nam ad eloquendum de

bona de seria nihil est ineptius. Ex quo passim videre est innumeros garrulo, e Seholis istia emergente, similes tui Stoico . qui vi est apud Gellium vocabulis haud saeilh eo

gnitis Syllogi istorum, captionumque Diale- Lib. . eap. icticorum laqueis strepebat, κυρτων τλ γ--ξ-γὰο θ- Ar . aliosque id senus myphos. Deminem posse diere,. nis e dissoluere. donee Herode Attico.ipsus Epicteti verbis ostenden id geniis Hominum se in Theoremati bus tant dira nugalibus,& puerilium t sagogarum commentationibus oblectantium . ne.

que frugis,neque operae probae esse, insolen tissamus adolestens stallum vocat Cellius)obtieuit. Neque veria est quod quis putet eiusmodi rebus aciii discentium inpetita se enim vulgo diei audimus)adeo ut ipsis intellectis cum stit spinosae . ae dissiciles , promptiores fiant ad ea capescenda.quae faciliora. ae planiora sunt. Etenim chira humanum in genium non possit nihil non agere , verum quidem est quod ex istis alsequetur aliquid. sed nimirum ut Leeunduin solum non reddit ex semine prauo. nis malam frugem . se ingenium natum ad magna. ibi istis imbui. tur,ad aliu3 nihil quam ad rixas, contentio

nes, morostates praeparantur. Quamobrem

se habe. ista ingenium non actiere sed cogere ut 6 lueseat: neque vero ipsum praemouere, sed potius ita stanetere . vi magno deinde labore si opus. quδ semel ita debilitatum ad res praeclaras attollatur. Exinde enim peti pe-tud sunt opiniosissimi homines .quemadmodum M. Tullius vocat Dialecticolum prin- tib 4. Acta. cipes Antipatrum & Archidemum , vel certe viri facti clini sumus magna cuti eniten dum

203쪽

iue o Exercitationes Paradoxica

dum est. t tortuos Acta mens in rectitudinem asseratur. Nisi sortassis initali licet naturae benignitatem , quae plaetosque omnes ita dedocet elusinodi nucas dum negligere& obliuiset voluerint, neque illis perpetuo teneri, ut demum se illas vidisse vel per somni uin vix imaginentur. Quo sane loco ma- . gis demiror, cum haec non modδ aedilea mus , verum quoad usu ira prorsus relinquamus in ipso Seholae limine. ecquis enim exis vel memitiit. vel utitur aut in bonis Artibus capescendis . aut in causis perorandis, aut in aegrotis curandis, aut in populis exhortandis,aut in Legationibus sungendis,aut uniuerse in agendis rebus huiusmodi ambaxibus suppolitionum,conuersonum. I smilium. Quid dico 3imo quis est inter argutinfimos disputantes , qui meminisse possit, ac

praesertim in seruore certaminis mysterio iarum aliis ciosorum , quae vel illo vno inclu- . serunt carna ne, Phasis, axti obsi Terras . Mhr smque quota nisi Demiror, inquam, cur vix ullus si, qui non suos oeulos fascino detineri malit , quam agno cere tandem, ae fateri inutilem elle ariatem. quae nullius usus si cur ne adolescentes ingenuos ita compellamus conterere tem

I us,ae ea discere in scholis, quae egressis ni- iis profutura sint: quasi vero eiusmodi aetasse parvipendi debeat, vi in rebus nihili permultos menses si occupanda 3 sed nimitum itast,traditus per manus error abit in exem l luna,& quia res non intelliguntur, vel ha- ,entur diis cile , ideirco te habentur in pletio,& credunt ut scitia necessariae. perinde aesi eadem sutilia , & operosa esse nequeant, iuxta illud Nis ἰηe magno coorti magnas nugas ἀπινὰ, adeo ut possit α hoc loco illud minime conia

uenire

Maii alla. Inrpe Ut d friges has en aιΕ lim lasse es neptiaram. I X. Verum enodada hoe loco superest obiectio supe ius proposita de instrumentis artifici ut expeditior iit ad Opus peraetendum necessariis. Paucis itaque respondeo expeditiorem quidem reddi altiscem ad operandum cum m sirmnema ad manum habet, quam e similli, destituitur. Nego tamen instrumenta quibus ad scientiam comparandam instructus quis esse debeat, else istas Dialectiees, Dialecti eo tumue ineptias. Myidergo, inquies , nulla-ne sunt 3 sateor aliqua quidem sunt, veritin ex Dialectica ista non petenda. atque ut aperiam quid sentio , exiit imo iis . si uinciata ad sciendum este pii mi, facilem Mentis naturam . nisi haec enim suppeditet ingenium soleis, iudicium maturum, de me moriam simam , frustra quis ad seientiam

contendat. Sicundo voluntatem bonam quae

ei licet impigrum ad laborem faciat, quae disse ultates vineat,quae quantum natura patitur humana absque regressu ullo progrediatur Nisi enim naee vigeat frustra eximiae isti dotes intellectus emineant. Tertio cor. pus temperate canum , hoe enim ii variis inoctiis .dolqribusque diuexetur, Parum prosint extera. Quarto copiam rerum externa rum , ut sellieet quantum seri potest quinpiam victu .vestitia, caeterisque non indigeat, ne in illis comparandis locet tempus & operam,quae siu8iis scitet impendenda. Et si enim aliqui, ut Cleanthes utrumque praestent, De- O tamen nesauerit. in scientiae dumtaxat vacando .euasuri adhue illustriores stit, cum de constet quam emergant dissicile, qui biis domi res est angusta. Quinto fidelem S doctum Magistrum , etsi enim aliqui αυγιδίδακτρι celebrentur , constat nihilominus quanto compendio praeeunte ductore pet- uenire eo liceat, quo quae via ducat, ignores. Sexto Ctgana propria viaiuleuiusque diseiplinae, vi enim libros reticeam, quorum quamst utilis usus,nemo est, iiii non videat , cum ii sint quasi muti praeceptores, vix aliqua scientia. quae ad iacienda experimenta multis non indigeat Eget Geometria puluere ae Radio, Astronomia organis,ut alis,atque ita de cateris. Haec itaque ego existimo esse instrumenta ad scientias parandas utilia, atque neeellaria, non sit uola illa commenta, deliriaque Dialecticorum. Hem cetiam cum vulgo obiicit ut illud Atistoteleum , assinatim esse fimoi scientiam o mo Ams .endi ιν υνere. Si pet modum sciendi intelligat quae videntur ex his aleceilaria, subscribain : Debet enim, exempli causa, cuipiam prouideli de Masilio , de libro . de charta dicalamo , quae ad ludum literatium : de Regula , de circino prius a iam ad Gemmetriam mittatur. At ii per modum Dialecticas hasce quisquilias intelligat . ibo plane inficias. Et certe quis non videat pulcerrimas omnium scientiarum , ac piae rum-oue etiam disiciles valde Mathematicas nonao surde quati, & addisci abique praeruilia, aut prae acquisita Dialectica 3 Quot enim est in promptu testati summos Arithmeticos Musicos,Geometras, Astronomos.qui ne pri-

motibus quidem labii, Dialecticam degusta uerint 3 Sed quid propono Mathematicas λntiniae etiam ante repertam hanc artem de

Peripati, de Porticus aliarum quoque scientiarum Plincipes claruerunt 3 Phrucae Thales, Medicinae Hippocratis, atque ita de cae-tetis. Quid dieam de Theologia 3 censebimus ne Mosen, Prophe as. Apostolos, Sanctos illos Paties imperitos illius fuisse,quod Dialechicam ignorarint. vel neglexerint 3 Pr sectd quidem si reminiscerent argutuli sati, non deessent ex nostris hisce Theologis. iiii eniterentur illos nouis hisce vel bis.& di iiii ctionibus illaqueare , dueereque subtilibus

suis argumentandi formis ad incommodum. Verum ut genetos Caines, putas. catellorum istorii in latratus non contemnerent i accipe

sciantiis coactam , in conis es υ - am , in or aevmenrἰs operiatoriam contentionum . moles m

204쪽

Aduersus Aristoteleos. Liber II. 1 7

tissimus qiuanquam haereticus adhuc illam di didicerat Se prose si is suetati qui inier-dum .isus sit Dialectiees usum coninienda Ie , ecce tamen quomo3O illius inutilitatem his verbis confierat. Si quύupiam, inquit Zoedielem praeopta deamiti aDdi, moneat non effectimqtie lenian sum pedem posteriorem . ni se impose; h priorem , O c. dicra aeris,nec a Beriam

de ilia prae; ι- , Marissi e in his omni b ipsa

spectacula ter raro spe deIecyant. qtiam ex euinae 'arandis , aut tua cando ad amur. Atque

ut hoc obitet circa tiane egregiam Diu i Rugustini similitudinem adnotem , subiit saepe meam mentem illa cogitatio . cur soculus videt , auris audit . 5e singulae ex tetis sacultates munera sua obeunt sine doctrina praecedent et, ipse Intellectus non possit latrocinati , quaerere . ita uenire verum , de de illo iudicate, quae propria eius munera sunt absque praesidio Dialectier. At ne longius tamen digrediat , volunt Dialecticam esse praesidium aduersus Haereticos scinissimum. si quidem qui Theologi illa aduersus Turcas iam viantur, Non ita numeros sunt , multas-ve eorum Myliadex illius ope in dies non conuertunt, Existimatim prose did artem optimam re uincendi, redueena; que Haereticos esse implorationem gratiae diuinae , probam Catholicorum ivitam , cog itionἡmque egregiam scripturatum , Traditionum , Conciliorum , de Dolitinae sanctorum Patrum. Ex his nempe adhibito naturali iudicio ap-rrime edoceri possunt . cum Dialecticis argutiis , ut malae cuiusdam causae suspicionem inducentibus nostra fide potius auertantur. Memorabile sane est quod Eusebius , de Aut heres Tripertitae hili otiae de sinplici illo . ae innocente Patre circa cuiusdam piae tumidi , & peracuti Dialecti ei

resutationem & conuersionem ad Orthodoxam fidem memorant. Attamen iani saee plus aequo trahuntur.

2uod in I niuersalibiu , seu

Praedicabilibus tradendis

varae peccetur.

x ii ii ore libro distulimus in hunc lo

cum de Porpllyriana, seu lytaedica bilium Isagoge distetere . ideirco dispicien- a. alia Phaos L . dum statim ab initio est . num pares in illa naeui, qui in Textu Aristoteleo appareant. Et fortassis quidem si quispiam de hoc op

se ex pulcet timis aliis, quae adsue super sunt Porphyria monumentis iudicare volue iit , pronunciabit sacile, non vide 4 euniadem esse huius . cate totumque Authorem: Vetuintamen ne ira hoc hae leamus, de vi-

eumque res se habeat , in promptu es deprehendere , quam vatiis maeulis si ii a goge illa resperia. Ae primum quidem est. ca ea , quae desidunt, cum Libri subiectum ex omnium sententia sit praedicabile , nullam tamen initio videas traditam Praedicabilis notionem. Quaenam vero est Hysterologia , seu periurbatio ordinis , ut postqua in capite primo de genere , de primo Praedi eabili multa disputauit , diu iationem Praedicabilis in individuum , genus , specie in , caeterique instituat 3 Pot-rd de quis non videat quam insessi eieriter hic enumerentur Quas vero & subiectum non pragicetur quoque de acci dente , ut dum dicit ut aliud candidum est nix , ali ad cygnus. Et causa de essectu, ut eum dieitut haee lux est Solaris , aliaque smilia. Cia in autem duo tantum praedicandi modi asseruntur , quaeso num sat s suilicientiat 3 Deinde vero cum enim

duo illi praedieari A qtita de in quale quia

a si ignam ut , ptior quidem generi de spe-e e , posterior dissecentiae de accidenti. Putas omnes de pro omnibus enumerati sunt a Colliguntur isti duo ex interrogationibus , quae fieri possunt de aliqua re. quid si ρ de quale quid sit 3 an non etiam quaeri potest quantum quid si a cuius quid sit 3 dee. atque ita plures , ia pro pluribu, colligi praedicandi modi. Praetereo absurdum videli cum praedicatio accidentis tam diuersa sat a praedicatione differentiae . cui nullum utriusque discrimen a Porphyrio postum sit. praetereo & ridiculum esse nullum prorsus praedicandi moriam esse assignatum Proprio , nullum i Indiuiduo ; praetereo alia innuineia in sequentibus etiam attingenda. Circa ea quae superiluunt , primum superuaca neus & alienus est a Dialectica totus libet , si germanae enim Dialectieae pa tes iuxta Aristotelem sunt inuentio , Ee iudicium . isagoge haec neutrius est; non inuentionis , neque eoim hi sunt loei,

ex quibus argumenta eruantur. Non Iu

dieii quia isthue non spectat argument Otum dispositio. Quod ii dicas inuentionis , qudd argumenta erui possint ex genere , &c. cur non etiam adscribebantur causae effectus . &c. si ludich quod ex hi, terminis seu voeibus coagmentari pro postiones , ae argumentationes pos- snt , an non etiam possunt ex causis, ex

subiectis , &e. Deinde testatui Porphγ-rius non congessile se Aristotelea modo in hunc librum . sed de quaecultique ab antiquis prodita suerant de sis vocibus.

a Jeo ut omnia bona , mala , mediocria O videte

205쪽

iues Exercitationes Paradoxica

videre liceat eonsarcinata. Nine est put, quod ad decem usque conglobentur Spe elei definitiones, quinque Dii serentiae, quatuor . Proprii . tres Generis , & tres Acei dentis. Atque ut nihil dicam de Perissologia, quae extat cap. de genere circa differentias harum vocum s cap. de specie circa . suprema , infima, substerna ex generibus, speciebus , indiuiduis; cap. de differentia circa varietatein , numerum differentialium , 3ce. Obseruo dumtaxat petistologiam , Tautologismque tantam este , capite de accidente ad extremum usque circa ea in quibus hae voces conueniunt . & disse iarunt, ut nihil vanius possit cogitari. Communiones sicit ri. disterentias o. & quod mirere , videtur adhue sub finem quasi gratiam postulare , quod non omnes , quas poterat enumerauerit. Et se me tamen Deus amet , ut importunam sarraginem nemo

frugi percurrere possit, cui non moueatur stomaehus. Quas veta si traditis semel bonis, ae legitimis vocum definitionibus non illied innotescat in quo conueniant ac differant , quod & genus communitatem & gifferentiam euiusque , quibuslibet diserimen in definitione Ob oculos ponat ; absque eo quod neeesse st vel discentem vel legentem se onerare de lu

dere.

Adhaee autem circa ea , quae saliunt, omitto impietatem illam , qua ea p. de dinferentia , de in locis plusculis sicit Deum animal ex genere substantiae corporeae , at que animatae . adea ut eum duplex distinguatur species Animalis Rationalis . sub mortali constituat ut Homo , sub immortalivetd Deus. Omitto & aliam illam eap. de accidente, qua asserit accidens extra subisctum nunquam reperiri; cum sellieet iuxta nostram Fidem , accidentia Eucharistica extra subiectum omne subsistant. Quaero solum an non salsuin si quδd sol tim genus, non item differentia praemeelut in quia r si id quidem iudicetur penes quaestionem quid D res. Quisquis enim quaerit quid sit homo, non modo petit ipsus genus, verum etiam differentiam, definitionem puta inte-sram. Ille veto qui respondet . non satis- faeit, si soldin genus exhibeat, &absurde exspectabit donee rogetur etiam qualis resst: Quin etiam non modὁ non facies ineptὸ . si quaerenti quid si homo, respondeas esse animal rationale. Verdm de apte quoque respondebis quaerenti qualis res homo sit. Omitto autem si quis nosse cupiat alicuius rei genus non quaesturum quid sit, sed e quo genere, cuius generis, aut ad

quod genus pertineat. Rullus salsum quod infima species de plutibus praedicetur ; hac de te tamen sus)s paulδ pdst. Falsum item quod in communitatibus & differentiis asis erit sublatis rationali & irrationali differentiis non tolli genus , animal e qui enim hoe posto subsistere intelligi potest -gitari potest, inquit; esto at quaenam est ista consequutio . vis subliti, differentiis emitari adhuc genus possit. Eadem portδsiti sal stas seu contradictio colligitur ex cap. de accidente . ubi postquam Porphyrius genetatim definiuit accidens quod adesse de abesse , seu quod est idem separati, praeter subiecti cρttuptionem potest, illi- eo aeeiden, diuidit in separabile , ut est eo ire , 5e inseparabile , ut est nigrum esse in cortio : , quia statim poterat obiici propria desinitio , subdit, potest intelligi eor-uus albus. An non prorsus egregie cur

non ergo definierat , quod potest intelligi adesse de abesse , non absolutὸ quod adei- se & abesse potest 3 Qu.is veto istud perinde sit ae cogitari a Sed circa ea quae coit tradicunt . praetereo quod Porphyrius contradieat saepe Aristoteli , ut cum enume rat quinque Praedi eabilia uniuersalia , Cenus , Speciem . Differentiam . Pronium& Accidens. Et Aristoteles tamen primo

Topic. capite 3. enumerat tantum quatuor,

genus, definitionem . proprium , accidens quo loco dicere non potes sub definitione contineri speciem . hae e enim est de Mnitum ; neque etiam disserentiam , pari

enim ratione contineretur genus , ut aliades nitionis pars,quae separatim tantum p nitur θ Deinde cum Porphyrius dicit Pr

prium non minus uni uoce praedicari, quam genus , de tamen Aristoteles i. de pati. an. capite s. uniuersalia enumerans dieit illa esse aut analoga, aut ge ius. aut speciem;

ae proinde sub analogis, non sub vestiocis comprehendit Proprium. Cum pot-phritu, saeti bipedem differentiam , dec. proprium hominis , dec. cap. de speeie sa-cit corpus animatum genus Animalis, de Aristoteles tamari libro η. Top. capite s.

se habet, Faltant nos intritam 3 , qui tot ad partes trama erum , veluti animal tac iapira animarum , atqui pars in toto nullo modo dicitiit , non est igitur corpus genus

Animalis , quandoquidem pars eius est. Contradicit autem quoque s bi ips pot-phyrius , cum exempli gratia eodem rapi te facit rationale differentiam geneticam, puta superiorem Deo de homine. Et capite tamen de digeretitia speeificam hominis , de malime propriam iacit. Cum d

stili differentiam id quod ptae dicatur de multis specie dissetentibus , ex quo sequiui ut vi omnis differentia genetica st ; de idem tamen dieit dati diis eientiam spectificam puta hominis , quae per ipsum pra- dieari nequeat de specie disserentibus , cum sub se habeat solum indiuidua. Cum incommunitatibus generi de proprio asserit esse commune aeque , seu non magis , non

minus attribui. Et capite de differentia H in ne isset duo genera differentiarum in separabilium per se , seu spectantium adestentiam & per accidens , seu quae ex tra illam sunt cuiusmodi est Poprium doeet istas posteriores austeri posse , & mi nui . verumtamen pauca tire selecta suffa

ciant.

Iam eam Porphytius merito Ilagogen, ne c

206쪽

Aduersim Aristoteleos. Liber II.

nempe compendiariam seribens , abstinuerita spinosis illis & obseuris quaestionibus, cohaereant- ne uniuersalia per se , an sint tantam per animum ; an separata a rebus. an eum ipsis solum existant , caeterisque similibus ε Nonne initum prorsus est Porphitigantes Aristoteleos supra porphirium se sapere . vi quaestiones eiusmodi tam pertractent de doceant prodeuntes solum ex Grammaticis aut Rhetoribus pueroscam debetent potius isagogen illam compendiosiorem longe sacere ac proponere 3

Caeterum ut appareat quam abs re tantae hoc loco contentiones excitentur , cogita nihil esse aliud grandia haee uniueri alia, quam quae Grammatici vocant nomina Appellatilia , verbi causa hominem , equum , & quaecunque tribuunturluribus ; quemadmodum indiuidua ni-il aliud sunt . quam Domina propria, ut Plato , Bucephalus , de quaecunque viai soli rei dantur. Quid λ inquies , ac cedis ergo ad vesanalia illam opinionem Nominalium , qui uniuersalitatem aliam

non agnoscunt . quam conceptuum aut

nominum. ita sane esst; accedo. sed suto me accedere ail opinionem admo-ddi. sanam. Quaeso te enim per Deum immortalem l tu qui naturas uniuersales, easdemque reales tueris . quid animaduertis in Mundo, quod singulare non stisingulatissimus est Deus . singularia omnia eius opera , hie Angelus , hie Homo , hie sol , hie lapis , nihil denique

reperire licet, quod singularis haec res non sit 3 binam ergo gentium deitionstrabis uniuersalia lire degere. Dicis exempli causa humanam dari naturam , quae uniuersalis st. At ubina ira vis tur uniuersalis hie natura 3 Fgo quidem video hanc naturam humanam platonis , illam Socratis . athae omnes sunt naturae singulares. Tu si mage Lynceus es dieito ubi aliam perinuides , quae uniuersalis sit. Cum dentur, inquis , tot singulares . reperitur ergo una communis in omnibus. ita-ne dicis 3

quomodo probas mihi quigem satis est , ut habeam unam singulatem ; & tibi etiam quidquid dicas singularis vita satis est ι quod me attinet , ego nullam. quae sit in te . & me eadem , communis que perspicio. Tu tuum habes corpus,t iam Animam . tuas partes ae dotes pro prias ; mibi quoque propria sunt. Ee- quaenam tandem est haec natura , quae inie simul, ae meipso sit 3 nisi sorte si tu

ultra , ego citra parietem simus , paries abundὸ non disternat quidquid inter tuam, meamque naturam est , si quispiam autem te inter & He ensem duxerit, abstindere

non valeat totam bane communitatem 3 Certe enim concipere velim quomodo tu sane huiusmodi communitatem concipias3 an ut fornicem ambos includentem . an ut aerem utrumque vel ambientem . vel petie trantem , quo enim tandem modo conci

eis 3 Dieis & magno quidem cum applau-

iu; nonne nemine cogitante natura numa

na est in multis 3 quae reuei autem est in multis, nonne reuera uniuersalis est 3 Ego sateor quidem naturam humanam nemine cogit in te elle in inultis , sed adiicio multiplicem. Tu volebas inserre unam, ut statue res uniuersalem , at ego multiplicem dico, ut singulares tuear. sane vero nemine cogitante est natura humana Platonis, est natura humana socratis , & multorum item , Omniumque aliorum singularium hominum Et hoc ego demonstrare possum , videlicet triplicem esse naturam humanam nullo cogitante , quot singulares sunt homines. Cedo autem cum tu dicis unam, eandem que esse naturam humanam in multis . vel omnibus hominibus quomodo ostendis aut probas. At . inquies, nonne dieuntur Omnes homines eiusdem esse naturae, vel habere eandem naturam 3 Quo sensu ergo istae .loquutiones , & aliae id genus sint verae , ae admittendae ut paucis accipias,

Obseruo Intellectum nostrum nihil pii. I vimo iutuitu videre in rebus , quod singulare leuet, non st. Porro cum res variae sint, ac

multipliees, tum intellectita illas inter se comparans, videt illas inter se partim conuenite, partim diisdere; seu qualdam eisse s miles , quasdam veto dissimiles, idque petvatio, similitudinis 5: dissimilitudinis stradi s Quare & sepositis dissimilibus quae sunt

similes in eodem , etiam ordine, eodemque modo concipit, unde & eodem nomine donat , exempli causa videt Platonem , Socratem , caetet4sque particulares homines , etsi particulares quasdam habeant inter se disse rentias, adhuc tamen inter se esse adeo sitii ies,ut quemadmodum unus ratiocinatur, ita alius;quemadmodum unus loquitur,ridet,ita alius, quemadmodum virus erectae statutae est,& bipes incedit, ita alius,atque ita de cae-tetis. inamobrein ut propter particulares

differentias squia hie est inagnus,ille paruus, hie puleer. ille deformis, hie solers, ille stupidus. hic iuuenis .ille senex, hie huius, ille illius filius,&c. ut inquam, propter huiusmo- modi partieulares digetentias Intellectit, format palliculares conceptus de singulis,& sngulis etiam propria tribuit nomina, quibus discernantur. Ita propter similitudinem , qua iste resert illum di alios. & ille

rursum caeteros Intellectus omnes homines vi pro una quadam re habens , conceptuvno , eodemque apprehendit, nomenque excogitat conceptus huiusce repraesenta tiuum , quo omnes aeque insigniat. illud autem est verbi causa Homo. Eodem autem modo ex vilis Bucephalo . aliisque eonii milibus efformat conceptum communem.& excogitat generalem vocem equi, eodem que modo procedit in cane . in tauro & si milibus. Deinde vero comparans hominem cum equo, tauro leone & catulis,discrimina

quippe plurima obseruat,ut proinde nomina diueti a metita & sortita sint. Quia tamen adhue inter illa si inititudinem obseruat, nam vi homo videt, audit,ambulat, imaginatur, ita equus aeo .canis de ita de caeteris. Idcirco &tatione huius smilitudinis essormato uno, O a communi

207쪽

Exercitationes Paradoxica is o

eorum uni conceptu, inuenit etiam ae tribuit commune omnibus non era , videlicet Ani

mal. Rursus Autem animali de Plantae propter similitudinem in nutriendo , ctricendo, generando efformat communem conce pium , de tribuit nomen commune Vuvenatis ; sic viventi de lapidi conceptum & vocem eommunem Corporu. Atque hoc modo ex eorpore & spiritu abstractus est conceptus , de impulit a vox Stis antia ; ex substantia 5e accidente δe conceptus de vox Entis, quae iam communissima est. ita ergo vniuersalia videntiat esse esseta, de exeogitata , adeo proinde ut una . eademque particularis res propter varios cum caeteris similitudinis gradus varia sortiatur nomina , in quibus conueniat cum similibus , Zeret quae , aissimilibus discernatur , exemplienam causa plato proptet similitudinem, quam habet eum Socrate de Demosthene

appellatur homo: & quia sinitis in aliquo est

equo & leoni. appellatur animes . Ac quia

cum arbore de herba. Uuens , de quia cum lapide, de metallo corptis . de quia cum Angelo de Deo salsamia. de quia demum cum

iis , quae vocantur accidentia, quantitate,

qualitate de ea teris Ens. Cum & quia per vocem Platonis discernitur a Socrate, ita per vocem Homo ab equo , per vocem Animala Planta, atque ita de cateris. Quare Ze per haec nomina non elscitur propterea aliquid uniuersale, est enim semper vi Plato, ita hie homo , hoe animal . hoc uiuens, hoe corpus , haec substantia . hoc ens ; sed cum una res singularis sit. declarat ut inde quam varie ctim caeteris rebus quidpiam simile, vel

dissimile habeat. Vt igitur id repetam quod propos tum

erat ; eum dicuntur omnes homines esse eiusde in naturae , vel habere eandem naturam humanam . sensus alius esse non potest , quam quod sint similis naturae, vel quὁd liabeant similem naturam , seu verius quod habeant naturas inter se simillimax.

At cur eadem tamen, ae vim dicitur vulgo natura Prosecto non qui, d reuera una ,eagemque in illis sit , sed qudd coneipiatur per modum unius , eiusdemque propter similitudinem . ae uno eodemque conisceptu exprimi valeat irat nunquid similitudo tandatur in unitate 3 ita quidem Aristoteles : si tamen attendas potius vilitas in similitudine tandatur. Cur enim Plato. de Socrates unci conuptii aut Domine exprimuntur , nisi propiet smilitudinem 3 sieiane & amicitia est vinitas quaedam, cuius

fundamentum sit similitudo de sympathia

quadam, non eontra. Sed hae de re plura cum de Relatione. Dices nonne natura humana praedicatur de pluribus , ergo spraedicatur . inest 3 Diximus iam pluribus inesse naturam humanam , sed multiplicem a quamobrem de dieendum iam mul plicem piscati. Quaeso enim te cum dicitur Plato est homo, an qui homo dicitur de Platone si ipse Plato , an aliquis alius a Prosecto alius non dicitur, quam qui ipse .st ι similitet & chm dieitur Socrates est homo .. hic homo non est alius ab ipso

riae t Socrate, quamobrem quia Datura humana duobus istis convenat , non una est,

sed duplex ; at inquies, ergo nugatoria. Midentica erit propolitio . cum dicetur Plato est homo ; praedicabit ut enim idem de seipso. Respolideo omnem propositionein , visi vera, debere esse identicam, quia scilicet nihil de re praedicari debet, quod vel eadem mel, vel in eadem non st. Quae veto iden, tica nugatoria dicit ut , ea solum est qua

per piaedicatum nihil aliud quam per subiectum des gnatur, ut s quis dicit Plato est Plato , vel ablbedo est cando ; at quando praedicatum aliquid amplius quam subiectum designat, tunc nugatoria dici non debet. Cum itaque dicitur Plato est homo. per priorem vocem scilicet Platonis intelli go solum lianc particularem rem , at per posteriorem nempe hominis. intelligo eandem rein vi habentem quid simile cum Socrate &e. & si dicat ut est antinal , per animal intelligo ut sit aliquid amplius, atque ita consequeliter . urgebis, s uniuersalia sint

tantum voces , aut conceptus, ergo cum

uniuersale proe dicatur de particulari , ac di cit ut verbi causa plato est homo, sensus e itquod vox Plato si vox homo , aut conceptus Platonis si conceptus hominis. Ita quidem solet obit ei contra Nominalestat me Hercule iniuria. Neque etaim in pto positionibus vel tes ipsae nudae praedica tur, vel sine rebus nomina. intellectus nimirum est . qui propositionem de praedicationem de rebus instituit , ipsis conei

piens de nominans. Concipit autem non

urio modo , sed nunc particulariter & fecit

sim , nune communiter de coniunctim.

Postquam igitur semel efformauit ex vi-ss Platone, Socrate. &e. uniuersalem hominis conceptum , de utrique indidit idem v niuersale nomen ob id in quo sunt siniles, tune Platoni tribuit illum conceptum, de illud nomen , & Socrati s militer. Quare cum dicit Plato est homo, non vult di cete quod voae Plato sit vox homo , nee quod conceptus pallicularis Platonis sit conceptus generalis hominis, sed setisse, solum modi', est . Rudd haec res particulatis . quae propiet suas particulares differentias concipitur , de dicitur Plato , eadem proptet smilitudinem eum aliis concipiatur

quoque sub uniuersaliore ratione . ac proin de exprimatur uniuersaliore voce, quae est homo : cum sit tamen semper particul ris aliqua res. Vnde de tota uniuersalitas est semper penes concep in aut vocem absque eo , quod conceptus unus si alius,& vox una, alia . cum Ze conceptus st voces snt rei. sed alio & alio modo conceptae atque nominatae. Ex quo proinde

intelligitur non tolli selemias, definitiones& alia id genus , , t tamen solet obiici, quasi nimirum eoneeptibus aut vocibus nulla res subestet. Quanquam de definitione, scientia , de e. plura dieentur inserius , ubi etiam ostenilemus quam absurdum esse videat ut asserere quod uniuersalia sin

208쪽

Aduersi s Ar stoteleos. Liber II. 161

xterna ineorruptibilia . ubique, Sce. ubi dei repositionibus , sempiternae veritatis. Sed hac de re iam nimia ira ne videamur imi uti illos, qui hic 'aestiones non minus multas ct prolixas , quam intricatas de vanas instituunt. Cethe ii velimus eax vel artingere dies nos longe deficiet. sequitur paucis exploremus, num apposte assignent quinariam Praed se ilium, uniuersaliorum - ve numerum. Praecipua haec ratio assignati solet scaterae enim eiusdem sunt notae& ad ipsam quoque riuocanturὶ

Quidquid uniuersale est de praedicatur de pluribus, vel praedicatur in quid, vel in quale. Si in quid , vel de pluribus speciebus, de est seni: vel de pluribus indiuiduis , deest sterio. Si in quale , vel essentiale , de est

Asseremia, vel accidentale,de tune aut nece sario , de est Hortam i aut contingenter deest ateiulans. Attamen vero ut omittam quod paulo ante innuimus, plures longὸ esse modos praedicandi qtiam In quia de quati. adeo proinde ut plura lonte sacenda sint praedicabilia. Quaero hie solum cur admisso quod aliquid possit duobus tantum modis rogari de aliqua te , &. de eadem praedicari, quorsum Praedi eabilia non plura . non pauciora sint 3 Ecee dicis omne praedicabile esse vel tu quid, vel in qualet siste ibi, habentur duo summa capita,vel genera Praedicabilium, pe-que plura requirenda sunt. At .inquis .utrum que eaput est subdiuidendum : ita ne 3 Ergo si tibi lieeat capita prima subdiuidere, cur mihi non lieeat secunda, cur non alij tertia Quae potior enim ratio est ex quo primaliam diuisonem excedis , ut in secunda, quam in tertia quieseasa nulla sane ess3 Quid quod pto istis pratis subdiuidis prius membrum tantum semel. posterius semel & iterato 3 saltem si ut Aecidens subdiuidis in necessarium , de contingens,ita genus partieris in supremum de subalternum .ut partiri optime potes , omnia satis aequa lance distribueris. Nam quod speciem absque ulla subdi uisone relinqueres . solutio esset, quod relinquas etiam differentiam. Porto ipsus di Liarentiae pii nitet, ice set, miseret. Quorsum

enim ii id quod pta dieatur In Diu in duo particis Praedicabilia, non partiris quoque id quod praedicatur in quale quia ' nonne quod Praedicabile in quid subdiuidas in genus de speciem ratio est. quod praedicetur vel de speciebus, ut animal, vel de indiuiduis ut homo ' Praedi eabile autem in quale quid nonnis praedicatur vel de speciebus , vi sen-stiuum de homine & equo; vel de indiuiduis ut Rationale de Platone re foetate3sane quidquid comminiscate , nihil aliud , quam nugabere ; cum si serio loqui velimus nulla maior de illo ratio , quina de hoe cogitari valeat. Dic quantumlibet volueris disiserentiam semper esse partem solam essentiae sed ere genere & specie illud partem quidem , at hoe totam in tui sui sanis ea re ensentiam. Reuet, tamen utrumque effugium,

non ellet gratis confictum . patebit satis ex insta dieetidis si genus quidem si pars essentiae speciei . speciem quoque esse se si fiat alia Phassophica. tum partem essentiae indiuidui. praetereo

quorsum accidens constituatur traedicabile distinctum , Proprio clim illius senus

sit 3 cur si accidens conitituit unum praedicabile , substantia quoque non constituit Praetereo de innumera alia , quae urgeri possent. Dico autem solumnii ab nullum eqst ex his omnibus, quod sit id loquendo vini uersale sit praeter unum genus: siquidem quod a genere generale dicitur , idem est cum vniuersali , quemadmodum etiam

nihil aliud est uniuersaliter dies . quam diei generaliter Quod si vet species.

vel da Ferentia . vel aliud quidpiam censeatur nomine uniuersalis , ea ipsa ratione erit etiam genus seu generale aliquid.

Veiana vi id possit clarius percipi i aggrediamurque aliquid de his quoque u cibus specialiter dicere inde exordiendum

est.

Cenus & speetes duae voces sunt, quae sese mutuo reserunt non secus ae Pater &flius a vel clarius vi totum δe pars. Siquidem & genus est totum, quod plures lo-het species seu partes. Et species est pars

geneti sub ecta, ut toti . Quia vero totum quoddaira est integrum , ut Homo , qua tentis habet partes integrantes , caput. pectus, ventrem , brachia. tibias , vel etiam

corpus de Animam i idcitcd notandum est geniis esse quoddam aliud totum , quod ellentiale suis partibus diei , de desiniit possit, speciem v et1 consequenter esse . &definiri partem generis , huiusnodi totum erit verbi causa Homo , quatenus spectat adessentiam Platonis de Socratis: huiusnodi Animal quod essentiale quidpiam est homini de bruto . ae proinde etiam huiusmodi partes erunt hominis quidem Plato 5eso erates. animalis homo Ee brutum , exclarimabis illicd. quid ergo homo erit genus: Soerates & Plato speetes hominis 3 ita sandres se habebit ; verumtamen quiesce tantis. per ; nihil aliud ad legitimam generis notionem requiro qu im ut sit totum essentiale resperui suarum specierum seu partium ; nihil ad notionem speciei quam ut si pars generis. Contingere autem potest vi quae loecies est pars generis proprias quoque sibi partes habeat , quibus sit totum essentiale. Porr5 tune illam di eo non speciei, sed genetis habere rationem. Sie ei manimal sit genus hominis , Teii tir h mo species animalis , at cum ipse homo aliunde si totum respectu Platonis , eain obtem dici genus esse eius, Platonem au tem specie in hominis , quia scilicet ad rationem speciei est indifferens , quod habeat ipsa species, aut non: modo alleuius sit generis pars. Hi ne individuum voces , per me licet, illam speciem , quae iam in titillas diuidit ut speetes, ut Platonem , Buce phalum ; at ego dixero praeterea Platonem e se speetem specialissimam ; cum tu vO.ces hominem specialissimam speelem: dixerim autem hominem genus specia

lissimum . quod in sua serie sp ei alius nullum genus habeat , sed indiuiduas

209쪽

Exercitatio ues Paradoxica

post reg. species dumtaxat.Nunc ne tantopere excandesse is 3 nonne imprimis mirabile est . quod

cani ex onanium sententia , aut ex communi

certe , ac recepto loquendi usu genus & spe etes relata sint , & gentis Porphyrio definitum sit pet ordinem ad species.species tamen illa adeo eelebri delinitione destilla

noti suetit eum ordine ad genustatque vi intelligas quam inepte id saeete cum porphyrio perseueres.Cogita ubinam Gentium, aut apud quas aurct se loeututus fuerit. Homo

est speetes Platonis, Equus est species Bucephali , quemadmodum tamen debes dicere iuxta illam tuam definitionem. vere quidemae perspicue dices hominem bile speciem Animalis, at s dicas speciem Platonis, quis tandem te intelligat Dices eis non vulgariter , at Pin 3 sice tamen id vidiri posse intelligi. At, per Deum immortalem l quaenam ista Philosophia est, quae baibalis hisce&ineptis loquutionibus delectetur, cum nulla cogat necessitas Quid enim magis proficitur ex detorto hoe . quam ex plano sensu huiusmodi verborum & phtaleon 3 an ne res clarius proponuntur Tantum abest . quin potius & obscurantur formulis lata , communi usu recedentibus. & inutiliter prorsus addi leunt ut . quae de sicen ea statim tum atque e Seholis egressi sumus. Quam salitis est . quaeso, eos loquendi modos disiere in Scholis . quibus deinceps &vti possimus in

omni consuetudine, & quibus utentes Clatissimos viros audiamus & intelligamus. Siquidem ne existimes apud vulgus solum auditi Hominem Q.e.esse Platonis de Socratis genus, Platonem & socialem esse horuinis species. Proseram ecce Poetas, Oratores,

Iutilconsultos . Philosophos , qui non alio modo loquantur. Apud poetas frequenter occurrunt huiusmodi vocss. hominum . vel humanum genus.& Ouidius

- Ita genus dum fumus Plautus vero,

si ire Psientiu eolis, ali e seminum..ieilli in autem, -- Asti homistim 1 elas, . Ex Oratoribus Cicero iam genufl, inquit,

titie musta se .Quintilianus autem propterea quaestionem distina it in generalem de specialem,qudd habita ratione person ponin institui vel de genere hominum vel de vita aliqua specie , seu indiuiduo homine, adeo ut ista eleganter dicatur este generalis an homini ducenda st uxor hae specialis,ari Socratiraudire vis Iurisconsultos 3 Eece circa stipulationes vocant passim hominem genus, stychum δe Pamphylium species. Quaeso autem an non ad parem usurpationem

respiciam dum loquentes de mutuo dicunt

in illo recipi non speciem sed genus. Certhenim per speeiem nihil aliud intelligunt

qu in hane v c. indiuiduam & particularem pecuniam, per genus nihil aliu3,quim pecuniam in genere,seu nempe eandem .seu similem. Discrimen quippe inter mutuum de commodatum natuitur, quod eum in illo

sussciat genus reddete; in hoe reddenda est eadem species , seu ead ira res indiuidua ditque nominata. quae commodato accepta est. v.c. idem equus, cum non sii sciit quem vi,

reddere. Quod ad Philosophos spe iat ecce

diuinus Plato non ino id vocat nequenter iti Regno. genus hominum, verum etia in docet quidquid species est , & partem necessario esse

eius rei,cuius species dicitiat. Quo loco vides

non accipere ipsam speciem penes indiuidua seu partes quas liabere possit,sed per comparationem necessariam ad genus cuius pars est. Et Tedo apud Laertiu lib. . Gentis, inquit. est piariam cuilinionum qua a stri nonposi inreone pilo, Decio est qua sub severe con inclis. es orem maxime gemmaris nia cum si genus. seni non habet: est ma me propria, ptia rampis tete . octiem non hahet τι Socrines. Veri attende quam hoc aperte eloquatur Seneca, homo, inquit,senus es, tales en is in senaris

ntim 'eries, acos, Romanos, partias, colonam albo, instros. a si seisingulos, Catonem, Cnceronem , Lncreti . Pcrgit autem ira in quis multa conriae an eniti caula, quissus alia es Di ciem. Hae Seneca. Audi iam Mattianum 4 3η Capellam, ius idem Dialecticus est. h. -- η Ienus, inquit, quia Anἰmali forma o3 nam o

dium possit Aristoteles qui lib. 3. Metaphys cap. 4 facit hominem genus indiuiduorum, non

speciem.nam utii , inquit generas tiri DN Lib. .ea.I A uvis, dis homo. Eius in eodem opere est illud, hominum sentis Orione ditati. in lib.autem de longit.vitae, tum is inquit, et isa es nus ho num , quam e noram. Atque ut haeetandem sussciant nonne peripicuum lainest puerilitet nimis velle te Porphyriani, illi,

definitionibus adhaetescere cum non vulgus modo hominum. sed de Clariis n. os quosque omnium Ordinumviros etiam Philosophos, etiam Aristotelem loqui longξ aliter, quam per illas edoceamur. Nonne vero etiam iam intelligis non abs re prorsus sumpsile me

nihil propriE esse uniuei sale.aut si velis etiam praedicabile praeier genus; cum quidquid vel est essentiale multis partibus . vel de multis plaedicatur genus sti quidquid est pars generis vel de quo genus praedicatur , species,

adeo ut album quoque v.c. dici possit essen- tiale eygno cum de illo praedicatur prout se coloratus est; atque ea ratione non inept dicatur cygnus esse de genere alborum. Cae terum c ni hoe Logicum seu genus seu uniuersale illud ipsum fuerit quod Plato ideam

Vocauit , opportunum sortὰ solet de idei, hoe loeo disserere ; vertim com illa potiss-m sim ab Aristotele impugnentur in opere Metaphysio non absonum videbitur in Me

taphyli eam transferre.

De Differentia de Proprio haud leuior sario

tuina

210쪽

. Aducisus Aristoteleos. Liberta l. lues

ruina est. Differentia enim imprimis est tan- serentiam suffetentem ad id, ouod susceperistititi nomen computationis , idem senatis discretionein subiungit, ut si quae mi r quid quod dissimilitudo . ut proinde opportuno inter hominem interiit S: equum, sui seit via . p. iure in ab Aiistotele & a Cicerone similitu- dieamus quod homo bipes est in equus qua- is p. dini opponatur. Quocirca ii dii eteritia est drupes. aene ad duplicis dumtaxat differen- niueitalium, seu Praedicabilium unum , de- tiae .ciusque incognitae pro unoquoque gene hebit elle & similitudo. Dices sorie gemis re, paupertatem adigamur , ut Pol psyrius esse id quod similitudinem continet 3 at cur quidem adigere voluit' contendit ille unam- non excogitas aliquid quod differentiam quamque rem dissimilitet este diuidendam.

contineat Mon ipsa inet sit differentia; Quan- qui pollimus alias atque alias inuenire di quam differentia ex natura sua opponitur terentia tota n linquit an multotae, Mub ἀ- uniuersalitati, ae proprie tantum viai conue- uiu reptis cis in fati . usu aliauem mas. Alianit, quia per suam differentiam unumquod- . na, ct alia minina ; possuram in aetates , qu aque differt a caetetis, quibus est genus com- alia , onitiis alia incientis;s,alias iuria ; posenuine Quamobrem clim differentia idem is- sumus in stilantitates, quod alia sunt partia, alia

tur speciei, non magis erit ex natura tua malena, adia media ; Isuram in tarietatem 1

vnii ersale, quam speetes , & s uniuersale tu . ovalia sntfratre Ia.atia porta. ana quidpiaua sit, tum non differentia erit, sed natantia. Eia varaestia; possemvis in labitaculo. genus. Deinde cum differentia sit quidpiam νωri Auersiar/s quod atia sunt aquaritia , alia

comparativum seu relatiuum ad aliud a quo terrena dia aereis, alia vi Mon Ii iucun/knem

discrimen statuit, ii ulla quidem ex tot Por- possiaretis in linguas m , qAod alia fiant Aphyris definitionibus, legitima illa est maxi- qtiensia. alia gera/ntia , alia latrantia alia Uume, qua ne iunt differentiam iis,quo singula tantia. Ecce quam uberrima differentiarum differunt. At receptissima illa omnium defi- suppetat seges vice illius duplicis . Rationa nitio, qua dicitur id quod de pluribus speete lis & irrationalis. ut prater eam vel omnes disseremibus praedi eatur in quale quid .Qu4- veLplures in unam ouandam speciem ita eo se quid habet quo differentiae natura expri- si,ut ex iis dein sim appareat quemadmodum matur setistitium dicatur id quod in quale illa 4 caeteris disserat , num mastilina anima quid praedicat ut de homine& equo, nihil di- tia , inquit ille , pessunι es ab orsu recentia C eis non commune,iuhii a flets,quod explicet paruis ogi ad nilao terrestria. cr hipedalia, energiam disserentia. Bene quidem si dicas er loquentia esse, ex quibus tamen Oinnibus e me id, quo animal uel homo S Brutum di L sessenda Glum est ea differentia, quae aeserunt a Planta. Et certe noti simpliciter di- commodata si suscepto negotio. citur differentia huius, sed differentia huius Atque ut ex istis de proprio etiam aliquid ab illo. Hine ii quis quaerat quale quid sit, concludamus, nonne initabile est recenseri qualitatem solum rogat .seu illa si essetitialis proprium inter uniuersalia, ei in opponatur seu aceidentalis, de differentia.vt disterentia scilicet ei quod commune seu uniuersale est. nihil interrogat. Quod si illam voluerit roga- Quomodo enim cohaerere post int, esse pro-re,non quaeret qualis sit hae res, sed per quid pinim,& esse Commune Quod si dicas Pto- haec te, disserat ab illa, seu quidnam iit inter prium aliquoa specificum elle ut risio in ho-hoe & illud diseliminis aut alia simili latio- mine,quod proinde omnibus indiuiduis hune. Misi im poti5 facio quod neque per hanc manis conueniat,patet proscctb ex iam ante. desinitionem disserentia discernat ut ab aeei. ditiis titim se cons derat imi sinti si quid- dente de proprio, neque ex mente Porphvrij piam generale esse genus, non proprium. conueniat differentiis tu in specificis insiliis, momodo enim diei possit proprium esse tum indiuidualibus, quarum videlicet nulla Soetati, ridete, eum de Plato de Demosthe- praedicati potest de specie differentibus. ne, de eae icti omnes rideam. Dici ergo ad Quas vetd hominis Ze equi Platonis de So- summum potest proprium hominis genetractatis nulla sit differentia3Tertio ergo quod liter eonsiderati; atqui tune uniuersale noti Porpbytius definitione huiusnodi comple- est,cum nonnis quid seu respiciat. Hinc mi atus esse videtur . est nou tam differentia, rati etiam licet eur Porphγtio proprium id quam generalis rei sorma, ad ed ut quae renai st,quog uniuersae quidem accidit speciei aedqualis si homo , non respondeas est Anima non soli. Quomodo enim proprium illud. rationalis ; optime tamen dice te liceat, est diei alienius speciei poteli,quod quidem ipsa Anima rationali praeditus. Quid enim nece L habeat comi quile eum aliis Et sottassis qui se est se adsti in ere ad illas praedi eandi le- dem id posset ad differentiam sussicere; nam ses qui iras solis qui paruerit, necesse est pe- bipe seni esse ad hoc sumcit vi censeatur ho-nὸ obirautescat At, inquies differentia peti- . mo habere ab equo differentiam; at ut habetur Ex sorma. Esto, at ut imae essentiales re- te dieatur aliquid proprium de pectiliare, tum nobis incognitae sunt,ita erunt &diseia profecto non i issest , ehm videlicet idem rentiae illae maximὸ propriae. Ecquid ergo Callis, caetet; sque auibus conueniat .videtur necesse est abducere nos a latissimo , paten- illud consequens esse ad id quod docet citatissimoque differentiatum campo, ut rediga- tus Capella disserentiam eo distare a Pro mur ad tantas angustias ὶ Nonne satius est prio quδd differentia unam quamque rem ab differentiam in quacumque diuersia te eo tantum distingitat unde quaestio est ; pro-nere dummodo per illam satis sussicienter prium vero ab omnibus, quia scilicet Pto- unaquaeque res viseetnatur ab alia. Praeclarὸ prium nulli prorsus alii debeat rei conueni-squidem Mattianus postquam definiuit dis- te. Dices hane esse lato sumptam Propiij o usurpa

SEARCH

MENU NAVIGATION