Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

211쪽

Aduersio Aristoteleos. Liber I L

s lantiam , quo a nullam certam ac determinatam catissim haseat. Exempla proinde accidentis affert sodietido serobem repet ire Thesauruin i ii.litigando astinam capi a piratis. aliaque similia. Quam lioe, quaeib,longe abest ab eo . ut dicit ut accidens Cottium eis e nigrum cum de semper, de proinde ex causa necessariae ueniat vi Corvus si niger Cedo vel ,ecquis est, cui Iermonis proprietas steordi,qui intelligat cum diees eolores, odores, sapores, figuras. alisque huiusmodi eis e rerum accidentia i qui non melius dixerit nigredinem esse inseparabile adiunctum, quam accidems .s thiopis 3 Verumtamen si attenderis, res videbitur satis manifesta. Dices hie solum quantitatem . figuram, colo rem . saporem, liditatem. fluiditatem.&quae

alia stat panis de uini accidentia dici in Mysterio Eticliaristicos in Coneilio Tridentino

non accidentia; sed species dicuntur Pliae autem in re non ego is sum,qui quas voces Ecclesa Orthodoxa probat ego improbem. At tamen dicere pollum huiusmodi voces in

Ecclesia recipi desediti aliarum , quas dubio procul tecepisset. si Doctores Scholastici, ex quibus illae desumptae sunt , loquutiones alias, quam Porphylianas probauissent, neque enim Eceleua ua est alligata vel bis , ut existente te integra pro libitu assumere , vel

reiicere non ponit. E t quanquam audio stequentius a Sacris Authoribus Sacramentales species quam accidentia appellati, adhuc tamen existimo vel ex eo Ecclesiam sapienter pi Obare vocem accidentis, quod ita existet e separatim a subiecto neque ex necessistate , aut ex causa naturali, neque ut plurimum,seu in omni, aut proptelea omni pane

de vino id eueniat. Nimirum & hoc quoque modo Ecclesa potius respicit ad germanam vocis ligniscationeira , quam ad Doctrinain

Porphyrianam , iuxta quam nunquam accidens extra subiectum reperitur. verumta-

tamen hactenus de his.

EXERCITAT io III.

Lood inepte decem Categoris,

ouantur.

UVAM celebris semper apud Aristoteleos haee Categotiarum,praedicamen tortim,scia Summotum Genetum distributio habita sit. nemo est. iiii nesciat,haec enim est tota supellex , qua Lycaeum instructum est: imo vero Thesaurus est , in quem diuitias suas omnes Peripatetici congesserum. Hinc pro decem Categoriis ita eonstanter dimi. eant, ut si quis unam subduxerit , Palladium exportatum putent.Nimitium hare sunt quas deeem propugnacula ae Turres,quibus nitatur Philosophiae salus, adeo ut pro illis decertandum sit haud segnius , quam pro Aristi socis.Quocirca mitum videri non debet si vix vlla unquam vox ipsis Categoria si e-quentior,adeo ut lepidissime olim Demona uin Herminum Peripateticum qui in ore semper habebat decem Categotias, ita luserit,

cem Categin is loeus nempe est eae ambiguo i vocis, quod Categotia signi licet vel P di

sitio dictre de re ipsa aget rediam ut , satis Opinor eirca Textum Aristo eli, insinuauibmus alienam esse a Dialectica Categoria. rura tractationem , quod etiam abunde declarant, qui materiam hane Metaphysicae aias ant, ex qua etiam vix est , qui neget li-htum hune elle derivatum. At quacumque tandem ratione contendes,& seu vi,seu metu in Dialecti eam venerit, Dialectieus libet esto Quid imprimis concipere nobis per Categorias liceat 3 Alletis elle quasda quas elas sis, ac veluti receptacula jn quas distin te leordinate Omnia Oinnino reserantur. Optime

id quidem;at quot sum nain decem3 Exiii ima ba quippe Platonem diuitie. utpote ditiinuiti Ao, p lpet uidi ite omnia. qui sex tantum distinxerat Sed nimirum delituerant in quodam anguloquatuor, quas Aristoteles detexit, nisi sciit laus huius inuentionis re tenda est non ad Aristotelem , sed ad A taliam Tarentinum, qui iam antri ut perhibent, conseripserat ii brum de decem Categoriis3 seu tamen inue-netit Aristoteles,seu imitati maluei it Pytha. goreos quam Praeceptorem , sccine omnia coegit in has decem Categorias ut illas nihil praeterlabatur a scome omnia hic praedi catinenta necessaria suerant, ut ad pauciores reduci non pollent 3 Quam vere ne aqua hῖe haereatri uspicio certe ex eo paritur quod hie Ante praedicamenta & Postptae dicamenta probentur. Hoc enim quidnam aliud est quam non contineri omnia in de ira Praedicamentis 3 squidem de milites sunt, seu qui praecedunt Emissaria seu qui Triarii consequuntur,et si neutros media acies seu eorpus, ut ita loquar.exercitus capiat Quid quisa audio esse quaedam Transcendentia. quae Categoriae nullis eatenis stringere ac tenere va- ,

leant, ipsosque Aristoteleos quaedam volentes excludete .adeo ut nihil minus sint. quam .crioa illas elle voluerunt. Attamen primum dispiciamus qua ratione numerus hic Cate. goriarum denarius sulciatur.

Ae laudabile quidem est quod aliqui etiam i t.

Aristotelei veritate ipsa conuicti lateant itingenue nullam se videre rationem, qua numerus ille essicae iter confirmetur. Si quaeras tamen quorsum adhuc illum tanta cura

quandoquidem se videtur ; at nos qui non pluris sicimus Authoritatem Aristotelis , de Peripateticorum,quam Platonis Platonicorum , aut Zenonis de Stoicorum asserentium alium numerum ἱ Age, quandoquidem

id coepimus examinemus breuit et quid pondetis habeant rationes illae,quibus de alu t tum , de isti adhuc multum tribuunt. Primo igitur, inquiunt, tot sunt Categoriae quoti utit

212쪽

Exercitationes Paradoxica

sunt interrogationes , quae de prima aliqua substantia , ut Socrate fieti poli int ι inii alia

modi autem intei rogationes sunt omnino

decem ; ecee enim de Socrate quaeri potest primo quid sit Τ& ecce Sia . tiam. Secundo quantus sit, Je ecce Quo itatem.Teitio quali, sit . ecce si em. Quarto qud reseratur,eeee x Iasionem. Quinto quid agat, ecce AMOMM. Sexto quid p. tiatur,ecce passionem.

Septim 5 Vbi sit, ecte i M. Octaud quomodo

sit, ecce Sittim. Nono quo tempore si, ecce Ραώ. Decimo quomodo indutus decem-

bitum. Quaeso autem quomodo ali sint qui se iactant Philosophos . deductionem huius.

Odi pro ratione venditate 3 volunt omnes Categorias distinguedas xlle per ordinem ad primam Sapuant 7 3 Quomodo ergo erunt Classes rerum omnino distinctarum , si tantam cum vna connexionem hal canti Quorsu in nam quaecumque si inter illas diti inctio, atque constituitu ex interrogationibus petitur 3 Cedo tandem S quorsiim plures de eadem prima Stis stamia fieri ne iurant interrogationes 3 Quid olim de eodem Socrate quarete mihi amplius non licet an st 3 per quid st 3 cuius eausa sit 3 cum quo sit 3 1de. ilia igitur ratio , quae videat ut latinior haec

afferti solet. Quidquid est vel est substantia

vel accidens , si Sul antia , lire constituit primam Categoriam .s aecidens licie vel ab limitia . vel respectivum vel mixtum est; si absolutiim aut sequitur materiam , estque suam; a, siciens seeundam Categoriam,aut formam, estque si istas quae constituit tertiam. Si Relatiuum est aseatio huius autem est quarta Categoria. Si mixtum, vel est aliquid in fieri , quod quidem prout est ab

agente appellatur Acti. . ecce autem quintam Categoriam ; prout in patiente recipitur , palpo,ecce vero sextam. vel est modus quo res constituitur aut in loco tum simpliciter , estque Vli statuens septimam ; tum cum ordine partium , estque S tuis creans octauam; aut in tempore & est Grando nona Categotia; aut in pollessione veliis , vel ornatus . ἡstque Hallam extrema omnium Categoriatum. Rursus & alia ratio sic contexitu ne in singulis sigillatim resciendis

tempus conteramus omne sus vel est per se& propter se : vel in alio de propter aliud; si prius. est Sub antia prima Categoria ; i posterius , Aetia ns, cuius nouem summa capita ita eolliguntur , Aeci sens necessarium est ut substantia det, accipiat .ve esse, aut ut esse conseruetur s prius sunt aliae Categoriae , Acti ti nempe qua esse datur, Pasio. nis qua recipitur : si posterius vel rem pio ductam fouet, vel conseruatam sequitur; sillud.aut extendit materiain. eilque sciantiatas; aut perficit formam , Estque auariti; aut exterius solum adiungitur , Qqiae Ha Lim , quae tres sunt Categoriae. Si illud. vel est absolutum , vel relativum; s piimum aut consequitiat rati une durationis N est Categoria aut ratione loci, di tum vel absolute. Sest Categoria VI . vel ratione dispositionis partium, de est Categoria MD . Si secundum . illud constituit Categotiam Leues s. Proponitur & alia haec ratio Omne Ens vel est Sullam a quae suam facit C a. tegoriam P vel Actia m. Hoc autem vel est in substantia estque aut stiami as,aut G li as , aut Sistis ; vel extra subitantiam, elique aut Vbi , aut Quando, aut Habiim ; vel pariatim intra . parti ira extra , estque aut, Relatis,

aut Aelio aut passo. Sunt & aliae haud abli

miles.

ut uno ergo'. eodemque mucrone omnes

consciamus, praetereo quot dissicultates deuoraudae stit , s explicate istos cogamu , quid sit absolutum , quid telatiuum . qi i l& qua temperie mixtum ex utroque , quid sequi materiam , quid perscere formam, quid elle intra . quid extra , quid partim intra . partim ex ira substantiam , aliique id genus . ad c d ut e qui rareus quam apposi hi ingulis membris omnia dei gnemur, quoniam aliis ti On contieniant, quae denique ratio omnium st. ista inquam . praetereo quibus persequendis die, sane me desceret. id

via uin igitur ili xto. quorsum postquain est En Adititium in substantiam & aceidens ibi non silatur ; ut proinde stit duae dumtaxat generales rerum Categoriae, vita substantia. alia aecidentis. quod α Zenocrati apud Simplicium hoe loco visum est 3 vel certe saania libido subdiuidendi titillet, quorsiim ubi

tria facta sunt Aeet lentis membi a generabaabsolutum respecti tinn.mixtum quod idem proportione dico in rationibus caeteris

quies ibi tandem non est ut sitit tantii u categoriae 3 sed nimirum pei gere de subdiuidere

volunt. donec denarium munerum attin

gant . & id quidem quia is illis propolitus est ; quisquis enim alius propositus ellet , in

eo tandem quiescerent. Quaeso re ergo quorsum milii peigere ad usque cente smara Categotiam non sieeat 3 Qua enim tu Deilitate Etis absolutum sub diuidis inquantitatem de Qual: tatem, cur misi non conoedatur subditi dere quantitatem in conti uini & duere tam ; Qualitatem in habitum , potentiam,

deci quo usque lubuelit 3 sed 3e pati quoque

ratione eum tu pro tuo iure sub diuidas Aecia dens , quid vetet quominus meo iure utens

Subila vitam sub diuidam in ineor portam de

corpoream. incorporeae veto quot sunt vel Hierarchiae vel Ordines tot dii in quam C tegorias ; corpoream iuisus sabdiuidam in viventem , & exatii mem . sicque in instit tum pergam i lubrica sane Via haec est. A ut

iis contingit, qui seinet se priori uere indecliuem locum, ita diiselle Pu te perire Vbi resem figas . ubi consistere recusans in tu olito substantiae. de accidentis bicipiti dedi iein pronam, A late patente ira sub is orium viami cur enim consuentia iit in dedit opotius, quam in vigesimo vel 1 io 3 video quid respontiariis sis. Diees enim iubar uideri

duin quo usque Occurrat genera viai uoca,pDina velo esse haec decem; caetera quippe quae ab Liue ad ipsa usque interseruntiir esse iolum analoga. Atta inen primo quorsum hiepotius, quam illa uni uoca snat Quid inii 3 nonne ii substantia conuenit vili uoce omnibus substantiis, quia illis tribuitur de secuniadum

213쪽

dum idem nomen , de secundum , eandem teneralem per se existendi rationam, acciens quoque conitentet omnibus accidentibus, quod illis tribuatur & seeundum idem nomen de secundum eandem generalem tationem inexistendi i Etsi enim non idem sit modus inexistengi omnium accidentium, cum aliud ut loquuntur iit ad alitidas, aliauciso ; neque etiam est idem modus per se existendi omnium substantiarum , eum aliae per materiam subsistant , aliae sine materia; versim ut haec varietas ad differentias pertinens non tollit uni uocationem ι ita nec illa accidentium alueistas tollere debet, cum ad dissetentias attineat. Certὸ enim seu relationi, seu actioni, seu alis perinde ac quantitati , qualitati & aliis, eadem communis

competit accidentis notio. Deinde vero curaecidens ab lutum non conueniat univocὸ absolutis omnibus eur conueniat stilum

analogice quantitati, & qualitati 3 Dicito

quidquid volueris , eandem ego analogiam deprehendam in quantitate respectu ccntinui ac disereti; neque enim ista duo magis

uni uoce in quantitate conueniunt , quam in

absoluto quantitas, & qualitas 3 ostendam& dubio procul non conuenire viai uoce qua

litatem suis illis quatuor speciebus. Et maxime quide cuia velis genus omne viri uoci mi et duas dissetentias oppostas diuidi, i te

autem nee Auae . nee oppostae disserentiae sint. Sed demum esto accidens v. e. analosum ad omnia accidentia; quid obstat qi:ominus generalem Omnium accidentium C tegoriam constituat anne omnibus conti nendis erit incapax, aut analogiam eonci

pies quasi foraminibus&rimis hiantem,qui bus accidentia quaedam elabantur Quod exigis enim vniuocationem propter omnium conueniendiam , quae sub viro sunt genere ;nonne Analogia sue proportionis siue attributionis sit eam importat suorum membro rum vel similitudinem, vel connexionem &dependentiam , vi ad quendam eertum ambitum,euiusmodi est Categotia constituendum sussietat 3 verum de lationibus huius. stodi satis gictum esto. p omitto iam quod substantia meritλ posset conqueri, scilicet cum praecipuum iit ens, di subtemim omnium accidentium , habetiquasi sterilem di ipsum autem accidens, cuius est adeo exilis N imbecilla natura,tantae redisi . di tacunditatis, it ex ipso nouem quas H

ro des , quemadmodum ex Mnemos ne nouem Musae prodierint i mirum sane Accidens, quod vix esse a pedibus substantiae dobuerat, ita extulisse caput vi substantiae quoque Draemia ineat, videlicet nouem talus uno

quasi partu edidit, quorum nullum substan- tiae cedat, cum sint omnia summa capita , &vt Ostimates quidam non Monarchiam agnoscant, sed una eum substantia Aristo cratiam saetant. Quid superest, nisi ut aeri dens se tanta prole beatum credat,vel exem-oM . plo totius doceatur,ac norit, vi. ----- felicissima marrum

salia Veto quisquis substantiae nouetit amplitudinem , ingrediatur autem Categoriam Situs .Quando, aut similem. Hei mihi quam pro palatio tuguriolum . qui inque pio illis opibus substantiae immentis , non nisi paucas paleas inueniet i cedo enim quid ad summum potest e suo quasi penu depromere catestoria Situs 3 ecce nihil aliud quam paucas nas voces ,sidere, sine . iacere pronum, ivinum, inura, in , pone, retro ea rarsum,

titiosum Quid item categoria Quando ecce totam eius supellectilem, sodie,cras, her ps stridis, xuata enim. Categoria Habitus erit paulo ditior, si ex sartoribus tamen,& armamentariis possit quidpiain cotrogare, & surripere. O bellas sane Categorias, o classes rerum admirabilest nonne qui illas possederit, dignus tibi videtur impct o cum ego

decem iuinina capita, seu rerum genera audire illustrem quandam dialibutionem re rum omnium praestolabor. Existimabam tesomnes se este digestas ut sub quibuscumque genetibus & praeci ita omnia es diuersa possem Obseruare. Ecce aute ptimo in his nihil

amplius reperio , quam audirem puer duin mihi enumerarentur Ad uerbia illa temporis. M.fouis, eras, aut loci, hoc sue, istic. in illis quam terminos dualum aut trium osset natum. Deinde veth omnia video se remanere confusa, ut Categoriae omnes includantur

vel in uno Aeati,cum in illo sim substantia.

q iantitas,qualitas, relatio, actio. Ne . adeon Evero ptaec late res distinctae sunt, quae in tam exiguo corpusculo permiscentur Quam ce lebres quaeso pollunt este nundina,quae mercium Omnium varietatem in hoc ostentent

spatiolol nisi non ibi imaginaris eategorias

esse quasi vicos,urbes .aut Prouincias, e quarum una egrediens , speres statim aliam occursutam, in qua diuersissima omnia & praeclatissima exhibeant uti profecto si categoriae

futurae erant inter se primo ut loquuntur diis uersae , si rerum omnium confusionem debebant prorsus tollere ; ea suerat telum seruanda distinctio ut nihil unius pertineret ad aliam. Id Stoici mellii, vidisse & obseruasse svidentur, cum id quod est primo diui se φῖ '

runt in corporale, & incorporale, substantia

nempe suit diuidenda in varios quasi ordines. Nam accidentia quod attinet, illa nihil amplius sunt, quam satellitium quodda substantiae. Vnde prout variae classes vatias subis stantias commerent, ita de propria ipsarum continerct accidentia.Scilieet in magnis hospitiis satis loci reperitur pro famulis absque eo , quod illis paranda sint distincta palatia. Dices Categorias non dici primo diuersas.

quod contineant res omnino distinctas. sed quod varios modos concipiendi tes. Esto ergo , at dicuntur tamen Categoriae non series & classes telum, sed conceptuum solummodo; quanquam neque esse possunt soties conceptuum prors)s distinctorum. Aeacidens enim quomodo concilies , non cor cepta substantia 3 quomodo situm, aut fguram i quae est qualitas , non concepta quan titate , atque ita de caeteris. Vtcumque si vides immerito Categorias diei rerum clas.ses, inter se primo diuersas, de maxime Ouiis

214쪽

168 Exercitat lanti Paradoxicae

dem eum una, eo semque prorsus cntitas, quamuis actionem N passionem esse duas Categorias saciat.

v. sed his omissis , nonne, plor, ac mirabile est quod clim Categotia sint excogitatae, ut in illas omnia cogantur, adeo ut nihil penita, si quod ii eollocari noti.po sat in una,

locum non reperiat in alia. Ecce tamen Ati stotelei conditiones aecumulam, quas nisquidi irin habuerit . Categoriis exeludatur. An non prorsus tibi videtur commiseratione digraum , ut reiectanea quaeda ira sint, quae

pessima sorte sub dio necessarid sint, iuba in illis nequeant istabulari 3 Exigunt primo id,

quod locum metetur in praedicamento , ut sis ens, unde excluduntur negationes ut non homo . priuationes, ut caecitas; sigmenta victi, merae. Secundo ut sit ens νο e, unde exiscluduntur entia, quae vocant rutunia , ut esse genus , esse speciein ; adde & externas den minationes. ut elle dextrum . eile sinistrum, Tettio. vi sit ei per se . unde excludunturentia per acetaos . vi alburra, ut exercitus, ut

laceruus lapidum. Quarto , vi sti su in .

noctim , vinde excluduntur tam requi uoca. vi

taurus. canis, quam analoga ut sanum . principium. Quinto . ut sibi anili. ι quia 'iam concretum virde excluduntur abstrasti, ut hu- in auitas. animalitas; in accidentibus quidpiain abstractum, unde excluduntur concreta . ut quantum , vi album. Sex id , ut stestici eo Ierum , unde excluduntur paries cum Physeae, vi forma , materia. vel etiali caput, manus , pes , tum Metaphysicae ut suit differentiae . rationale . sensitiuum Multae. Septimo, ut si res h . unde excluditur Deus. Addunt aliqui octaud, ut si Ensorporeum, unde excludunt etiam Angelos. Addunt etiam alii non4 , ut si cor, uption ob noxiam, unde δe excludunt Coelos,&e. Quae cum ita se habeant , nonne meri id mirabile dixit eur ansas quaeri oporteret, quibus cmnia prorsis ducerentur ad aliquam Categoriam, cum occasiones ecce quaeruntur, 'uibus multa vel relinquantur in ipso vestibulo, vel etiam centum errent annos, quAd sepulchris quasi destituantiira Quod me attinet. ut suere nonnulli , qui commiseratione ducti undecimam Categoriam entibus ratio nis fabre secet int, ita duxerim quasdam ass-xirandas negationibus, priuationibus , fgmentis. entibus per accidens. aequi uocis,&c.

ut scilicet nihil coitati posset quod regionem certam non haberet, quam vellet inuiseret instat nimirum illius vibis lucernarum Luci anteae.Dicito enim Categorias esse Hai sis realium emilii Drat eum lita lectio per te non tam cotideret res reales quia sunt nempe aliarum scientiaruὶ quam varios cocipiendi& praedi eandi modos. quaeso te cum dicis Chyn aera est tigmentu. caecitas est priuatio,' exercitus est multitudo,taurus est nome.&c. nonne hae perinde sunt propostiones,ae illi, socrates est hoino corpus est substantia .vir rus est, habitus, longitudo est quantitas, Sc. Dicis autem in hi, Categoriam paratos

tibi exhibere & concipiendi re praedicandi modos. In illis ergo quid exhibet, siquidem& concipis, praedicationem institui, 3 Di eunt aliqui haee omnia poni indirecte.& te ductive; atque hi quidem humaniores sunt

reducunt enim ut oves errantes , quas alii extra caulas abigunt at conii derate tamen

debent ii uerito dici exclusa, ex quo redue a sunt. cum municipio nempe fruantur. Alii dicunt nonnulla poni partie irati ue , ut Deum , ut Caelos . cum effectu i ilicet Dei & calorum ad Categorias ius habeant ;hie honor quodammodo redundare censetur in causas. i 'orili cum minutio ea illa vi sinu a,ut priuationes reiiciunt non admodum initor, facile enim Omnia. qui delicatiores sunt praeter pauonem , rhombumque fastidiuiu ; de abunde Categotiae sunt istius quas legiones, in quibus soli sunt veterani. flos iuvenum, dele ii prima virorum. At eum video ter maximum Deum . An lum. Caelum, exercitum, aliaque sui ilia excludi , rapior omnino in admirationem . quod cum nullus si Principum . qui non dulce habeat Prouinciatum fines propagare, isti voletites se sese coarctent ae citra vllam neces statem generosos quoque ramos, ut ex procera sylva resecent. Omittamus caetera ne res abeat in infi- VLnitum, ae ut etiam de subitantia ditheuit 1 tem hane attingamus.expendamus quam apposite Deus vulgili ercludat ut 'a Categoria substantiae. Primum non video cur ii Deus loeum in hac Categoria non habcat,colloca ri possit in loeo causarum apud Topicos , inelasse A identium apud Grammaticos , in serie mouentium apud Phys cos.&ita de eaeteris. Quae enim potior est ratio Quippe viverE Deus est causa ae propterea inter causas.& ptima quidem metito habet uir ita vere est substantia ut proinde inter substantias vitinerari valeat. & quidem tanquam prima substantia. auia scilicet Deum potiore rati Ne , quam socratem, quam Bucephalum,

quam hunc lapidem primam Abstantiam appellauetis, quidnam igitur est substaria3nonia ne vul o definiti solet ens per se exi ilens. de id quidem salis suis cienter nisi tietate coniendas accidens ipsi oppositum stillicient et definiri ens existens ii alioξSane vero nomine sis stantiae audito . nihil subit aliud cogitare, quam ens subsistens. et cxistetis per se.

Deus rotro ier Maximus nonne vcre,ac si

prie sub istit 3 nonne reuera existit per scivitiis di eo notitie solus Deus est , qui vere subsistit pei secum soluc si itide pendens --

solutus,& ab omni aura idem' immutabila et perseueratis ; caetera vel b omnia noti l ibit. nam nisi quatenus in manu potenti,brachioque excelli, vi seliptura loquitur ab i lo is Rantur. adeo ut ne momento quidem subii siele pollent, sed reditent in nihilum aut an- νtiquit in Chacis, si tantillum manum subduceret Ecquis ergo iure non initetur illud. quod primum ae praeeipuum locum habere debebat in Categoria substantia, entium voper se exi stentium ab illorum iecie reiici ui. ces substantiam quidem in Mucie ac Proviopponitur a identi su sciet 3 definiri ci ph se cxistens at subitantiam categorica desitiis;

215쪽

-a adhue voce addita .ens per se existens s-nitum , icilieci propter illam coulmonem, iuxta qiram quidquid in Categoria recipitur, initum est. At quidquid sit . bene res habet si eos nitio sibilatiae in genere posit Deo conuenire; hae enim est,quae vel x uituat Categoriam sibilant lari ini; quam enim tu face. re vis, non tam Categoria est. luitia p. a I, aut membrum Categoriae r ii quide in cuna dicis

sui titiam finitam naiti tantum ire nem surpas substantiae, indo vero .quid te cogit

illam conditionem stilli Categorico enti asi ingere nempe ut is partieulati polli deinde ea cludere Deum a Catinoria sibilantiae Atd siste apponere illam consitionem , daniarique Deum sine periculo in Categoria comprehendes. Quid praes bis ' Categoria tam angustos limites 3 sermitte ipsi potius,

quam maximam licet amplitu)inem ine& tueogatis multa incomprehensa relinquere, desitis quis alius pati iure conditiones apponat, e quibos aspolitis hoe vel illud teticar,sieque Categotia demum ut nudata plurimis risum itioueat. Ecce nimirum exemplo 'tuo

alius apponit conditionem eorporalitatis, alius ecti uptibilitatis. Cur isit ut isti no pos

pari iure, Angelos.Caelosque reiicere,cum pati iure ae tu iuppo tiones saetant. Et si quis

alitis supponete velit tanquam conditionemetis Categoridum debere elle inanime quAssiti tu illi obii die, quod isti metito viventia exeludat ivt enim tu dices stibilantiam Catego cana esse ens per se existens finitum; ille a ius ens per se existens finitum corporeum; alius ens per se existens finitum, corporeuna, corruptibile , sic iste desiliet ens per se exi stens finitum eorporeum eorruptibile non vives.Cur enim tibi illud ,his ilia no lieeam 3Neque enim finitudo, aut infinitudo, magis Mit ad rationem substantiae , quam corporeitas aut incorporeitas aut conditionum

caeterarum vita. Et scio quidem te poste illud de quiduis aliud ius ponere 3 id enim cui non Ileeat 3 at absurdum est sacete suppos-tiones non necessarias.

VII. Dices necessario ita seri , quod infinit e

Naturae repugnet includi in Categoria. Milicet tu categotiam imaginatis, quasi calce

rem, in quem nihil possit ingtea; sine iactura

libertatis. Nonne vides Categoriam nihil esse aliud . quam negotiationem intellectus nostii ad eandem elatsem referentis omnia, quae aliquo eodem conceptu generali apprehendunturian ne intellectiis propterea inii etiqua ii eos edes infinitae Dei naturae, ut in Caia legotia quati reluctantem detineat aut putas sorte Categoriam esse velut classes, quibusi etis nostra. ut alter vulcanus tantum Maratem irretire. ludibri ue dare contendat 3 cum intellectus Deum sonit in Categorial stantiae, nihil aliud quam concipit iplum,

ut per se exastens . quomodo etiam exteraei substantiae dicunt ut existere, an si aliunde Natura Diuina infinita est. conceptus huiusumosi adimit ipsi infinitatem certe non magis, quam infinitatem addit lapidi dum concipit ens per se existens. Quod si ia putes

c-nsequi. eut patetis quoque Deum habere locum in loco causarum ; perinde enim timetidii est ne ibi inelii sus immensitatem iam amittat & Briareo quodam si opus, ut quibus ibi detineatur , retrumpere pos-st vinetita. Pati in o ferre non debes

Grammaticum ponere De uni inter nomina , si ii idem Deum quatitor litetis , ut quatitor domus angulis destiles. Quid quod iis infinitum quidem nominare audendum et', siqui dei i tu diis coarctatur

paucis istis literis , ad shllabis. Cogita igitur , o bone , Categotiis ineludi non resio a , lea concertus aerum, nomina solii in , adeo vires in sua natura sue institia reli quatitur ; nos vero sitatis semper aexprimamus conceptibus, de vocibunes loquio iniim stu rutex tes ipsas in categoriis includi . inaica mihi ubinalia sint ostende mihi ubinatii sit Categoria ista substantiae. , quae totum Caelo tum ambitum contincat monstra mihi si pote; ipsam iuretum natura cum d ehis illis suis loeulamentis , quibus hare & alia d hincta excipiat. Crede mihi, has categotias neque

supra zelum , ne lite in centro Terrae, Ne

qii eiu hete, neque alibi iuuenies, sed solum

vel naente conchptas vel voce expressis, vel in cliaria exaratas eo Noao quo vulgo de

pingunt Porphyrianam ar Otem 3 contueri dieebit: ut proinde nillil , si timendum institiae Dei ilaturae , ni si timensum asseras qu)d concipiat ut quda nominetur quddscribatur. . At inquies, quisquid est in Categoria, limitatae naturae est, vel enim est aliquid, commune , vel alis uid individuum. Si commune aut id peti differentiam ad individuum contrahitur . si vel δ ingiuiduum , eo ipso contractum quid est , ae proinde limitatum. Respondeo tamen

quidquid est in Categotia eo ipso quod est ,

non propterea limitati . sed retinere semiaret Daturam , quam habet seu limita tam , seu illimitatam , neque enim' immutationem ullam ab intellectu Categoriam sabiteante patitur , sed solum excipitur vi res quaedam ab aliis distincta pro genio Categoriae. Quamobrem nego limitatum elle ex natura tua . quod est in Categoria , potiusquam illimitatum. Cum autem opponis illud esse , et quid commune , vel quid individuum , eoncedo. at simul tamen pernego neutrum poste eruse infinitum: Piliud e idi clim bene multi magni nominis Dociores sateantur posse diuinitus infitii tam cum magnitudinem, tum magnitudinem dati. Nonne potest quan- iiii, diuidi in finitum S: infinitam tanquam in duas species . ae dein e infinita nonne

potest subdiuidi magni udinem. itis ni

tam , ac in stilium numetum . vi si proinde illis quid . commune. Meundo autem ex hoe nonne sequitur vi possit quo- ue in quantitate reperiri inlinitum ies ia

uulmini. vi infinita quaedam linea. Neque dicas non elae hane infinitatem secundum ei lentiam , sed secundum extensionem solum , squidem quidquid hoe si de quo paulo pom satis est ut iam intellisa-

216쪽

Q o Exercitationes Paradoxica

mus non repugnare ut aliquid sit seu commune,seu indi saliuo. in Categotia existetissimul itis nitum sit unde quod dicis contrahi , non facit vi imaginem ut contradi nemiti finitam vi s inlinita linea ad Categoriam reducia contraheretur quasi ad punctum sed sensus solii nod dest, quod tutellectus noster concipiat infinitum aliquod distin habaliis rebus. Et contrahi senus per 'miserentiam nihil aliud est . quam eonei pi speciem,

cuius fuerit co eptum genus. Neque enim est aliud eo latrina genus instillat quantitatis ad institiam magnitudinem , quam eorti iri

ipsammet magnitudinem infinitam quas condistinctam ab infinita multituatne sub

eodem genere quantitatis. Quae .enim alia contractio est, aut quod toreular esse, putas, quo genus prematur, duin per disierentiam dicis contrahi.

Dico i tui ex his in sinit eis Diuitiam nullam propterea cqntractionem, vel Finitationem pati. Quare ad illud etiam quod

alio modo obiici ut,id qliod ponitur in Categoria limitati rei genus & differentiam;Reipodeo similitet eatenus diei limitari,quatenus exprimi potest duobus conceptibus,aliero comuni,& altero proprio absque eo quod propterea ulla vis ipsi iusseratur . aded ut minus late pateat,quam patere appeteret. Quis porti, neget Deum concipi modo concepta

quodam comuni3 neque enim dici potest velens, vel substantia, quin concipiatur vi quid pia habens cum emetis rebus c5niune. Quis conceptu etiam pioprioriaeque enim diei potest indepe dens, Creator retum, beatissimus,&c.'uin ut peculiare quid apprehedatur: At qui illud genus est;hoe autem diseretia.Ve

rum per neutrum, aut per utrumque Deus,

propterea limitatur. sed quaecunque ibi potest esse limitatio penes actionem intellectus est quae neque infinita est .neque infinite potest apprehendere infinitum Deum,que bene

tamen apprehendit rum ut habetem nomina communia cum caletis rebus,tum ut haben-

essentia infinita est habere potest certum I

mis ceri ni que differet in Z.it imaginate genu ς ε differentiam non esse duas entitate in

ipsam et te, sed intellectu esse nominatim. iilla discernat propter stirilmilinem de diuer- state, qua in habet cum caeteris tebus modo

super exposior a eb proiit e ut essentia rei possit elle iis mi in ara.& i risere tam antini intes lectili prehendeta di in te & semis de gifferentia.quae valosis lintrinfiniti siquid ni disse ire potest ellentiis per ie-ipiam seu per aliquid quod si infinitum , de

coiitiei ire in attributis apis, cposita instit te. dine et i ini quoa Vulgo obi hium repugnes e sinplicitati natur e Divinae compos .ii .ne huiusnodi ex genere di disse: elia, ullom egotio soluitiir , cum ci nulla a parte rei eo opositio sit, de maxima Titeologori, pars distinctio e rationis admittat hi ter attribu . ta Diuina . qua nulla maior admittenda est inter genus & disterentiam. Ruisus ad id, quod urgetiit conti iere Deum per suctiones omnium genetum seu Categoriarum ac proinde omnes transi endere ι concedo quidem coiminere Deum eminenter persectiones otniriiunx generum, hoe non obstare quin rotiast unius det et minati esse generis, quemadmodum sol licet eotin t eminentet,& plo tes substantia N omnia sere omnis generis

acci sentia corporea, in genere tamen subsa tiae determinato coli catur. vii e de cum instant transcelidere Deum omnes Categorias; Respondeo transcendere non ut praedicata

illa communi . sed tanquam o tam . quae in Categoriis reponuntur nobilissimum abs que eo quod propretea Omnibus excludatur

Quemadmodum licet R ex dignitate praestet Omnibus Regni incolis qui in variis ciuitatibus sunt, non obstat hoc tamen quin & ipse

unus homo sit, de in aliqua ciuitate res deat. scrupulum adhuc iniiciunt nonnulli quod non videatur poste abstrahi conceptus vllus, qui Deo & creat utatum si communis de viii uocias,cuiusmodi tamen vi et ut ad Catetem differentiam, per quam si vita quaedam , sotiam exigi .verumtamen ut tactam ii non res a exteris omnibus distincta. Dices seque retur ergo ex his posse Deum desiliri,c ni ab omnibus tamen admittat ut esse indefinibile; Respondeo imprimis noti esse consequentia necessariam,quatenus iasi possumus quidquid est in Categotia ob dissetentia tu ignoratione

desinite. Deinde dico Deu in tantii posse de-sniti, in qirantia est cognoscibilis. Et quidem

suda Deus seipsum pei secte desinite possit,

quis ileget nos aure quod attinet .notane quς

tenti quid si Deus responderi solet est e tum

inum ens,infinitum,persectissilitiam,& summe beatum,uel substantiam iii dependentem. sapientissima, ereatrie , Se. Hoe vero quid Uiud est quam Deum definite 3 Neque enim alio artiseio desinimus caeteras res quain asiniendo aliquid commune, quod iit genus, tum quascunque maxime proprias paraptietates possumus quae faciant differentiam. Dicit ut autem vulgo Deus itides ni bilis intesti xe tamen nobis,& persecta definitione quod scilicet non liceat nobi ι ipsum persech. cognoscereὶ Rogabia quonam vel 5 modo quaesit univocatio, lebete analogia abunde suiscere,quod ante irasnuauimus; ut taceam item seolii as sat et i ens uni uocὸ Deo & cieaturis conuenire, dico ut nihil receda ex Prineipiis

communibus tam nonae,quam definitionem substatim vere ac formala ter conuenire Deo,

de creatoris, quare de covenire ipsis substantiam sue conceptum stibilantiae abstractu itivntvoce. Neque vel 5 dieas ibi reperiri dependentiam per quam tollatur uni uocatio, inuentatur analogia ; siquidem causalis hae dependentia id non Leit, alioquin dicam hominem uota esse quid uni vocum ad So- pluoniscum,& Socratem,cum ibi sit dependentia. vigebis. erit igitur conceptus quin

pia in abstrahi bilis Deo ipso superior sed

quidni sit 3 eum nemo neget concellumentis esse Deo superiorem. At quam adsurdum est inquies, subiicere Deum, & sacere quidpiam superius Deo. Huilamice . hucte

cotendebasΤimi erre ergo Categotia, ut Plato ille non erubuit albore inuessam ex homine .

facete , se enim quod est in Categotia sum

217쪽

Aduersiis Aristo eleos. Liber IL IT r

nium siet infimum poteritque Deus demum remanere sui etior. Quid enim te prohibeat, csim tota hie superiorum . di inferiorum distractio res ipsas non tangat, sed lutes sectus solummodo illas machinetur , ut pro rostiones , quas vocat directas contexat:

procul autem dubio idem sacςtet si inii et-so ordine subiecta propolitionum superiora

imaginaretur , praedicata vero infeliora.

Quoὰ ii id nolis , caue unquam dieas. Deus est bonus; sed dieito bonus est Deus , ne priore modo loquendo Deum subiectuti facias. Inllabis, quomodonam talassem ponet ut Deus in superiorum, aut in seriorum serie; neque enim videtur posse poni, vel ut genus, vel uti species , vel vi individuum. Non enim primo genus aut species, quoniam lice modo plures sub se vel specie teliui mero distinctos Deos contineret, quod dicere est impium. At nee secun id , ut individuum , siquidem individuum omne ponitur sub aliqua specie , illa autem species esse non potest , quin propter tale indiuiduum vel si vel esse possit aliud. l'otibiiciaque est neque esse potest alius Deus praei.

unum. Responaeo tamen ut neque in tu e terminos communes, receptosque pratei grediar,respondeo inquam. Deum esse maxime individuum. Quod dicitur autem indiuiduum collocari sub aliqua specie, verum istetim & esse prius alia indiuidua, de gradus speciscus latius patet quam indiuidualis, et tieto seeus res se habet in proposito ; idem est ae s nullus esse posset equus praeter Bucephalum in Mundo. ut enim tune gradus Bucephali de equi essent prorsus unus de idem, illaeque duae voces sinon1mae forent. sic in re praesenti cum dicimus Deum infinitam substantiam, haec duo sunt tantu sinonyma. neque ibi sunt duo gradus. alius alio patentior .seu non est speciscus distinctu, ab indi. Diduali. Ponit ut itaque Deus immediate sib

nete substantiae summo, vel sub genere iubilantiae in eorporeae. Sed dices individuum

destitii a Porphrrio . id quod ponitur sub

specie. ut paradoxicas tamen 'uas asserre possem responsiones praeteream,dido des niti

etiam individuum a Porphyrio id , quod de viro solo praedicatui. quare & nisi illa quadret, istam saltem Deo, ut indiuiduo conuenire. At iam millia nimis hae de re.

sequitur ut celebris quoque dissicultas seligatur de Quantitatis essentia,quae se explicatur a nostris, ut cum nulla res esse videatur

quantitate euidenti ot, nulla iam diei possit obseurior. Et fateor quidem Eucharistieuinquod Fides nostra tuetur Mysterium aliquam roile huic materiae disse ultatem conciliate.

At si possimus optimε ineffabile M 1 sterium

tueri, & notionem quantitatis claram nihilominus retinere , cur id eligendum non si stimum igitur clim si in consesso quantita iis egeotiam in extensone consistete s de continua enim te corporea gisseultas excitaturὶ videi ut mihi haec extenso nulla alia esse. quam hae rerum extenso, quae oculis patet, quaeque mensurari, dii: idi, & considerari so Iet secundum longitudinem , latitudinem ae

profunditatem , de quae rurs)s eius est natu - . Iae. ut rem extensam se saeiat commensura bilem loco, ut singillis eius partibus totidem

loci partes respondeam. Multa hie dico. selsi velis breuius, ni it aliud dido quant: ratis

essentiam , quam extensionem externam, vi vocant. Eni in-veto quaeso ex to quidnam

aliud concipimus quantitatis nomine audi to. ii iam eiusmodi extensionemὶ volunt qui dem communii et dili ingui aliam extensia

nem quam internam Domanant, in qua con

stituta st quantitatis essentia , & euius heci qua asserimus nihil si aliud 'ulim proprietas.

Attamen quaeso' per Deum immortale qua lisnam est ista interna extenso. Dicunt esse positionem partiti extra partes in ordine ad se adea ut in homine v e. potitia sit caput eΣ-tia colliam ollia extra thoracem. thorax extra brachii,&e. porio ex hae positione sequi deinde ut pio ptietatem politione partiu extra partes in ordine ad locu qtiae sit extenso, quam ians dicimus. verum cum ponutur rartes extra partes, aut eo ipso comensi iratione cum partibus loci accipi ut, aut non si primu , una est tantii .eique nostra opinio: s seelm-duni tum retiera nulla est extensio; quare δίn illa quantitas. Hie non multu tergiuet sanitur,sed dant statim se polle has duas exte sones separari vi Leiecta externa,interna ad hiu perseueret. Et s quaeras possit ne corpus quatum v. c. mons se spoliati sua ista externa magnitudine, it ad punctu motis totus conssuat . de nihilominus suam adhue internam ex tesonem ae proinde etiam quantitatε retineat; hoc ipse in est quod profitentur,ae de defendunt proatis de socis. Verutamen quae .so bona fide quam nam extensionem in punis eho concipias quam-tiam magnitudinem in eo, cuius pars nulla λ Dices remanere adhuc extensionem pallium in ordine ad se:at quomodo potest esse ordo partium , ubi nee Haperius nec in serius, nee ulla omnino alia positionum differentia est 3sunt Ordinatae. inquis partes inter sis at quomodo potius non sunt consutissimae inter se,quae in tam angustum spatium eoaluerunt Dicis montis verticem esse adhuc extra medium in medium ex-tta radicem at quonam modo hoc esse potest cum & vertex & mediu,& radix de aliae omnes omnino paries simul ac in Atomo sint. ne

que liceat des gnare ut dicere possis hῖe vertiaeein esse potiusquam radicem ediu potiusquam verticem. Recurris semper istud esse e , eo quod mons nullam partium positione iri ordine ad loeum habeat. Mibi tamen crede. ist ulla partium extenso in ordine ad se. non fit hoc absque eo quod illae se posta sint ut una hanc, alia illam loci parte possideat,adeo .t si sti talem liniae de ordinatam in loco ex tera sonem fistuleris .no possim partes ullum ordinem tetinere inter se sed necessario prot-sus eoiisundantur. Et recurre quantum volueris, se enim vincas pet me licet, at quid quid e flutieris . non euinces tamen opinor viii quis serio attenderit. magnitudinem. ext sionem. quantitatem vitam valeat in puncto

agnoscere.

Oppones,quid si hoc nos sacra Fides age. N s.

218쪽

ὐτ1 Exercitationes Paradoxicae

tere cogat 3 sim, si cogar, ego statim, lubentiis inutilite idem tueor ; non quidem quod quantitatis vllaira ibi umbram natu tali iudieio petiit dealii , sed quod constant et ar- rapi edum mihi propoli ierim quid i id sisses Orthodoxa dictat. nihil eum iando quod ridiculum , aut ineredibile videatur. Caeter uin autem ii saera side, hoe ipsin non determinarat . cur vis imponam mihi iu-xum,quod praestat, Aius sit excutere cur vis gratis & 2b que vita ei edendi seeessitate crucem figam intellectui. quem susscit cogere in iis , quae necellaria creditu sunt Dicis teneti nos eredere C hristi corpus esse sub Euehariliteis speciebus cum tota eadem quantitate , quam habet in Caelo. adeo , t si in caelo fuerit altitudinis v. e. quinque pedum , eluctam ei te dineat sub exili quoque fragmento holliolae. Age taracti , quomodo id probas 3 sabes ne Con. cilium . Decretum , aut vitam omnino Ecclesiae determinationem . qua teneri me ad illud eredendum persuadeas i Concilia sunt, quae profitentur verutra Cluilii Corpus de Sanguinem in sacramento Altaria sub speciebus panis & vini veraciter contineri , translubitantiatis pane in corpus, de vino in sans linem potestate diuina e &quae explicatius adhuc pronunciant A ih ma , ii quis negauerit in sanctissimo Eucharistiae laetametuo contineri vere, rea liter. & sibilatili alit et Corpus de sanguinem una eum Anima, de Diuinitate Domini nostii iis v Ctinisti quod habet Concilium Lateranense sub innocenti O lis. de Fide Catholica can. i. de Concilium Tridentinum sessione 3. Gui 1.3 Quare de ego sisee Decretis subsci ibo, & comentio. Fateor scilicet in hoe Sacramento contincti veram'. realἡinque substantiam Corporis Dominici, quod credere ex Conciliis contineri transibilantiatione, de substantialiter ; at cur tenear credete contineri quoque ibi veram quantitatem corporis cum Cone ilium nullum dixerit contineri quati-titati uel quid quod adstringi potius videmur ad credendum quod nulla iit ibi Corporis Christi quantitas; iuod in Atomo con- illati quod perinde inuisibilitet . ae indiuisibiliter sit , ae sunt tes met E spirituales incolpoteae, de minimὸ quantae; quod huius lauti bax sterii dissicultas , & altitudo in eo consistat maxime , ut admiremur quomodo substantia tanti corporis denudati extensione , Occupationeque loci iei sibilis valeat. Dices cum Concilia pronunciant esse ibi corpus substantialiter , subinserenduin necellario esse etiam quantita-ue , quod substantia corporea trahat una

quantitatem per coiteoinitantiam 3 vetum tamen si de tractione 5e concomitantia naturali loqueris ; nonne pari neeessitate &externa extenso . & loci occupatio . de s- milia sunt sub in tenga 3 At quoniam Ω- tendum est virtute supernaturali praescindi hie aliquid , quod naturali tra tione eon comitate tur , cur illud sit potitis aliud quidlibet , quam ipsam et quantitas, qua cum substantia corpotis extensionem non ha beat . censeatuc arceri a concomitantia su stantiae talis corporis sariis hoe longe ininus molestiae creat intellectui esse in litie Saoramento substantiam magni corporiqti actam ad Aromum, quda quantitate deis ni tuta . desii tuta quoque extenso De sit. quam quod releuta sita quantitate in inditia duo maneat collocata. Ohi ieies quidem

denegatidum potetitiae Diuinae non esse, quin quantitatem sine externa extensione conseruare valeat 3 Attamen hic non quinritur quid vel possibile si . vel impossibiles, iii, sed ibi uiti quid ieipsa sat. Cum ve-ria sci libentibus Doctoribus bene inultis affirmate liciat potie substantiam diuini naus conseruari s ne quantitate, quid ni id liceat assiimere 3 At inquies , Cortus hristi Domini noti est in Eucharistia sine capite, brachiis , caeterisque partibus , qu modo autem litice partes intelligere liceat s ne aliqua extensone . ac pio inde sne quantitate 3 quomodo defendere liceat non esset titile aliquid plan. homo eneum, de blque ulla penitus organica distinctione, ae dispesitione partium 3 Quomodo liceat

figuram, colorem: caeterique huiusmodi, quae quantitatem consequantui Aecideiuia imaginari Quomodo tandem aliud , quamens motistitissem, S praepolletum liceat omnino concipere 3 ut quid tamen illa nobis obiiciant ut specialiter e viti eadem soluenda sint communi sententia propter coexistentiain partium omnium gloriosi Corporis in spaticlo, quod sens biiciti omnem exten- sonem , distinctionem. subiectationem .di- stionem fugiat. Omitto quod responi posset ex multorum placito entitatiuas partes operesse quae substantiae cito subsidium quantitatis conueniant, quaequetistis incommodi, dei dandis suiscere polia snt. Praetereo quod adiici posset, esse ibi partes omnes reuera secundum stibilantiam, at non habere eam extensionem , distinctionem . &c. quae habent in Caelo, quod pet- inde ae in Cato non siit ibi secundum suam quantitarem, aliique sinitia. Plaeet autem cum vicunque hoc M3sterium accipias. hi manae Aentis captus excedat ut referre quidquid in ipso mirum . ae inimaginabile, si modus ipsus solet nobil struestitabilis. edi illimas tu melius posse secundum sententiam communem intelligi quomodo nullast ibi confuso pallium corporis, cum ex dem omnes stit in eisdein omnibus Homepartibus; ae proinde in apice caput simulct tibia. Ego neutro ves nullo modo video

id posse percipi, quare S solum adorandumeenseo incomprehesbitetra Dei in i ieitatem.& potentiam . Authorein rura operi tantienius ego intelligendi, petie tandique sim incapax. Est in 111serio Eucharistii Cor

pus de Sanguis Christi Domini , hoe est mihi latis. At quonam modo ibi est 3 ari

sedens , an stans 3 quia molitur. Ece. hoe ignorare me fateor, neque volo ob Fido ireuerentiam inquitere 3 hoc unum scio euri

ibi Corpus Chii iii, de cile quemadmodo in

vult.

219쪽

vult. Vt quid autem diuinae ipsus potentiae Don dem ut modis ibi initumeris mihique in cognitis existere valeat. Sed alibi Deo vo lente plura hae de re. Cito Relationem hoc unum obseruare M initari licet qua ratione eratibus realibus adnuineretur. Ac nequis statim initio Re lationes diuinas obiiciat, lateor me de illis non loqui; nam de nolunt communitet illas este praedicamentales, de reuela alterius lonisse rationis sunt, quam extera, siquidem est verum per illas constitni personas diuinas,

adeo. ut elim in rebus creatis, paternitas v.c.

ad productionem si iij in patre iam ante constituto consequatur, paternitas tamen diuina intelligat ut primam persona constitii ere

tequam de vi filius produci posse intelligatur. Loquor igitur de quacumque alia. quae mihi sane nihil amplius videtur, qua id quod vulgo denominationem extrinsecam Dominant. Haereaimis in unica eum par sit de caeteris ratio. similitudo est Relatio, quae parieti albo aduenire a citur quoties alicubi sentiu construitur alius paries albus. Eiusmodi vero telatione voluiit esse reale ens quod cum antea non adellet. parieti de nouo adsit, & quod ubi alius paries denigrabitur. aut dissoluetur, pereat. Attamen, quaeso, bona si de iniuerequendana patietem album,cum alibi alios albos extrui, diruἱve intelligis, ae tum si eiusmodi Relationis entitatem accedere videas, aut abscedere; Ph1llida sane solus habeto. Deum immortale o nonne hoc est simile por. . tento eli paries albus in Gallia, dealbaturalius apud indos, e quis hie eodem momento renunciat quid illic agatur , ut hie paties

statim nouam entitatem .ut laetitiae indumen-

tuiti induataQuid si in vallis Mundi partibus dena millia parietum alborum , ut fieri potest simul e struantur an non miser hie paries, ut Vesta is illa obruetiit tot superiectis montibus 3 Quid qudd debet perpetuo esse obrutus , cum innumesi pene sint parietes albi , ad quos singulos singulates relationes conuestitas habeat. Quid dico 3 nonne & telationeς habet diis militudinis

ad omnes parietes nigros , rubeos , cateco

rumque colorum a Amplius addo , nihil ei hin Mundo seu substantia , seu aecidens , seu spirituale , seu corporeum, seu viuens ; seu inanime, &c. ad quod idem hic paries telationem aliquam similitudinis , diuet statis, Miasque non habeat. Annon putas igi tur Herculeum laborem illum sustinete, qui tot entia sustineat 3 nisi sorte vi tenue grumbras relationes concipis, quarum nullum penitus iit pondus , aut potius hic paries perinde se habeat,ae illa visa a. AEn, V m opaca , Ageri, quam sim sim iaVania tenere feri τι, soli sitie Db on: bis

harent

Exeu te ergo & somnium de somnum, ut nihil aliud in pariete videas,& intelligas,

quam unam albedinem. sane vel δ sunt de bene multi, qui cum velint albedinem ellei nititudinis sundamentum , tu tuc relationem non habere entitatem realem distin-

dinem, non absolute tamen iumptam, sed prout albedinem aliam res teiat. Qua serim tamen ex ipsis an albedo sit duplexentitas , an una λ aut cum adesi sola abi aluta entitas, qui pauperior de minutior fit. qu ira cum adesi relativa 3 Volunt esse in pariete nouum quid reale . clara parieteiri nouum respicit, quem ut terminum con- noteta Praetereo quibus oeulis parietem respiciat , aut qua creta connotet i quaero s.

tum quomodo noua ista entitas ipsi appitigatur reque enim faber, qui parietem dealbat in India , producere simul illum potest in pariete in Gallia, iam existente. Fiparies hie ita potest esse solitatius ut aliud agen; aliquid accipiat. praeter araneam non habet.: Relatio porto telis aranearum est institia subtilior. Respondeut noti produci quidem pet realem mutationem , quae ab agente eκtrinseco sit, sed pullulare ut

loquunt ut pet ina; uralem resultantia in , intrinsecM-ve dimanationem. Et mirum

dictu quomodo tam superciliosὸ istud defendat ut i Quae te enim quid hic vocent istud pullulate, quomodo pressa relatio subsultet , quae si interna illa scaturigo ex qua sponte fluat 3 quis sit modus dimanationis quomodo latens relatio sub pariete audiat& intellietat dealbari parietem in India , ut proinde statim accitius , qu ira ἡ terra sun-gus erumpat, emergat, prostiat, aliaque s- milia, quam eris austerus si risinii contineas 3 Quid saeias veto cum aliquos iactantes audieris Relationem esse minimae entitatis, ut entium caeterorum instat produci proinde non debeat, cum esse non aliquid,

sed ad aliquid δe rogatos num istud ad aliquid si reuela aliquid , insistentes in eo. vi vallo tutissimo videris quod non sit aliquid , sed ad aliquid e an ritu dignum , an potius commiseratione putabis 3 Dixi porro eiusmodi omnem relationem , quam voeant realem nihil videri amplius , quam extrinsecam denominationem , quae ipsis est solditi relatio rationis. ut cum paries denominat ut dexter ab animali, quod bi si

dexteram obuerierit. San E enim non amplius commutatur paries ob eonuersionen,

dextrae partis animalis, quam ob extructio nev3 ρlterius parietis, ipsiqite prors)s perinde est seu animal eomiectat laeuam . seu alii spatio denigretur. v et nix quid in te immorer, quae tantillula egeat attentione3 De Qualitate, de hoc solum attingenis dum est , cui eius proprium else dicatur , ut magis, minusque luscipiat; caeteris quippe Categoriis vel idem iuris non tribuunt, ut substantiae δe quantitati, vel f tribuunt. beneficio qualitatis alicuius faciunt, vi relati ni , di actioni, cum ii ex duobus albis unum dicatur tertio magis smile . aut ex duobus calidis, unum magis calesaeiat, id fiat propter intensiorem albedinem ,/aut calorem,quae nimirum qualitates sunt. Age ergo. t id solius qualitatis propitia de tantia quidem eum tigore iacium3 Cedo enim ut disti. cultas coarctetur ad unam subilatiam 3 Cedo

P 3 inquam, XII ri

220쪽

37 4 Exercitationes

inquam . eat de substantiae idem iuris non concedamus 3 supponamus scilicet Loe loco si imas. quae a cuntur rerum naturalium esse vere substantiales , seu substantias aliquas . etsi suo loco ostensuri simus esse so .lum accidentia , ac itassis etiam qualitates sed alterius generis ; supponamus tamen, inquam . elle vere subflantias ; quid obest quo minas dieantur suscipere mastis de mi. nus, perinde ae albedo, calor, qualitatEsque caeterae 3 Quaeso te enim quid aliud est sulci pere albedinem magis & minus , nisi qubdcam supponatur albedo quaedam maxima, qualis est v c. niuis, aliquod subiectum censeatur esse tanto magis album . quanto pro pitis ad illam summam albedinem accesseest,

ac tanto minus, quanto remotius 3 quo eodem

modo magis & minus calor suscipit,supposto enim hummo aliquo ut festi candentis calore iudieamus aliquid esse vel nimis calliadum , prout pluribus gradibus accedit ad ilialam , vel recedit. Nam 5e distinguunt plures gradus in hisee qualitatibus per quos a minimo usque ascendatur ad maximum, Recontra Aescendatur ; cum Je aliunde hiepraesertim locum illud AYionia habeat,

Summo In diverti P e gen re es mensura ea-ιὸν tim. Neque enim alio modo videmur discernere calidorum vatiorum calcres, nisi comparando ad aliquem suminum cuius

pei sectionem iuxta plutes vel pauciores tradus , seu quod est idem inagis de minus diuersis calidis participati intelligamus. Porro cur idem in rubstantia seu formis sub-ylantialibus imaginati non liceat accipiamus

quippe in aequi uoco v c genere formam substantialem,seu Animam Bucephali tanquam omnium praestantissi am ; nonne caeterae Animae aliorum equorum tanto magis vel minus pos e , de generosae censebuntur. quanto vel magis vel minus ad illam accenserint , nonne vero de ex duobus equis viro

valde generose, altero prorsus degenere illum isti antepones, de quidem non ob alii in rationem, quam quὁd perfectionem uinam ille magis , hie minus possideat 3 hoe autem quid est aliud quam formam substan tialem equi suscipere magis & minus 3 Dices sorte primo hoc magis & minus esse secundum Qualitates, nempe robur, celeritatem , dispositionem membrorum . aliique similia . non secundum Animam , sue sormam substantialem. Attamen vero quaeso . ex te via denam in sint in equo huiusmodi Qualitates 3 certe non ex materia, quae praeterquam quid iners est, sine illis perseuerat in equino eadauere, igitur ex ipsa solina; at

si forma seeundum se de in sua substantia

persecta magis uel minus non est in uno equo , quam in alio, undenam est hae e dis serentia , seu maior vel minor versectio harum qualitatum 3 nonne de seaturigine iudicatur ex rivulis 3 nisi Artὸ putas omnes sontes aequalis est e bonitatis licet riuulos ex se sundant bonitatis valde disparis 3 Ne uevero dicas id peti ex inapis vel minus dinpositis organis . nam cuin formae istae di cantur educi de potentia ex qua simul ela

Paradoxica

borantur huiusmolli organa , profecto ut materia magis vel minus disponitur ad pet- sectionem organorum , ita etiam ad persectionem ipsarum formatum dispotita erit. Quare prout organa magis , vel minus persecta sint , tarmae quoque ipse secundum suum esse substantiale magis uel minus ire sectae erunt 3 Quae enim causa esse potest veex male affecta, ae disposita materia emergat forma tanta persinionis quanta est illa, quae ex optime disposita exotitur 3 Taceo scilicet quod seclusis qualitatibus, organiliaque nullum tibi supersti in dieiuna quamobrem in tanta Fquorum diuersitate iatniae omnes inter se aequalis persectiois sint. vnde enim id coniectaris 3 Ego qui tribuo inaequalitatem . argumentum habeo inaequalitatem proprietatum lat tibi quidnam suppetit huiusmodi aeqitalitatis Dicere enim quod sibilantia magis . minusque non suscipiat, est absurde petere principium. Seg te lassis remoratur , quod euin dicamus hunc patietem hile magis album.quis allum, non dicamus tamen hune equum esse magis equum , quam illum, licet dicamus magis

velocem , magis robustum , dce. Verumta tricia imprimis non video cur non liceat dicere generosum equum magis esse e uiam

ruam degenerem , de maxime cum sensus it supposita persectione naturali, quae in equo exigitur illum plures . hune pauciores possidete gradus huius persectionis. Et quid-uid sit de via huiusmosi phtaseon intro ucto λrth est approbatione Aristotcleae

sententiae,patum est dum constet de re.Nam& .sus etiam non fert ut dicamus hane albedinem esse magis albedinem quam illam.

cum reuela tamen constet posse contrarium

asseri, de maxime cum per illam sit, de di eat ut aliquid magis album . quam per hane Quod enim dici posset ei sensas rerum in

I ii liuiduo consistere,examinandum oesultet in ipsis Metaphys eis. Dices iterum hoe ina- is de minus accipiendum esse penes eanem vel qualitatem vel substantiam adeo ut intelligantiis eundem calorem v. c. eum stvehementior , intendique dicitur acciperenaagis ; ei in velli decrescit de remittitur,accipere minus. Quod idem tamen intelligi, diesque non post i de substantiali aliqua sol-ma vi de Equina Anima. Verum id quoque intelligi, ac dici alii nequeat 3 nonne us calor aquae igni admotae initio est insensibilis,

ae deinde sensim augescit,donec euadat tandem maximus; eodem modo Anima equi est initio debilissima, succedente verta tempore ita inualescit ut robustissima tandem iit , ne re ut calor ille deseruescente aqua lentes

eii , se Anima quoque ii a senescente equo languescit 3 attende quaeso . & uidebis Omnia esse patia i ut proinde eadem Anima intelligi ae dici possit inagis, minusque susci. Dere. Credere enim Animam re in alis esse semper persectionis secundum se videtiit nimis ridiculum. Ad id autem quod diei nollet

incrementum & excrementum osse lotam

penes proprietates. vi sulti iam est quid di cendum uti Dieete vel 5 quod substantiae

SEARCH

MENU NAVIGATION