장음표시 사용
231쪽
Aduersus Aristoteleos. Liber I L. 181
Quomodo ver5 eognoscemus non es le aliquid in illa . nisi omnes ipsus recessis etiam
intimos euoluerimus Proponatur homo v.
c. is reuer, per aliquid aiffert ab omnibu aliis rebus , suae in Mundo sunt. Assignas tu illi pro differentia specisca de sumetenti uod sit rationalis , dies ue hominem periam differre ab omnibus aliis animalibus. Esto . at ut susscienter inde discernatur ab omnibus animalibus debes persecte atque intime cognoseere Omnia Animalia. Si te enim aliqua lateant , unde scire potes illam esse gifferentiam suiseientem de legitimam Dices quia caetera omnia debent esse irratio- nalia. ita-ne verδ, debent esse de quorsum ita debent esse 3 quia scilicet ver piger es, vel in illis nostendis caligas3alia-ne precor causa est 3 nis vero tu ineptus esses, maxi quei: rationalis, qui tot animalibus inuitis,inauditis, maximaque etiam ex parte ne suspicione quidem cognitis ita secure praescribis cuiusmodi esse debeant. An in caetetis certe Animalibus . praeter hominem sit ratiocinatio,& ratio examinabamus alibi faciemus rite probabile quod vere ratione viantur. Nunc Iusticit ut remit iam te ad tuum ipsunt Aristotelem lib. a. de Anima textu i s. ex eo enim deducta est famosa illa vi loquuntur itis cholis propositio, quod ponens differentiam inter aliqua duo cognoscit virumque sub propria ratione, ut intelligas te,ci,ni ponis di 'serentiam inter hominem de animal degens in india . debere cognoscere non modo hominem, sed de illud quoque animal sub propria ratione . hoc est se eundum intimam depeculiarem naturam. sed quidquid sit de animalibus . nonne salebete hominem differre ab omnibus plantis,lapidibus, metallis, mineralibus,Elementis. Caelis, Angelis. Deo te maximo, imo ab omnibus etiam spectetiis Accidentium Quantitatum, alitatum, Relationum , dcc. quae sunt infinita 3 pari igitur ratione nosse persecte debebis haec omnia; nisi enim penetres omnium de singulo tum naturas , quia seles in homine este per quod ab illis disserat 3 nonne forsan aliquid assumes per quod eum illis eonueniat 3 Sed ne in hoe diutius haleamus, quaero aliunde quomodo in differentiarum cognitionem veniant a cognos re certe nullam
possunt nisi intermeato sensu , quo scilicet inductione sum omnium sngularium collipatur deinde communis dii serentiae ratio. sed praeterquam quod singularia omnia nolicet percurrete,nihilque propterea tuto eliiscere uniuersale , .ut paulo post declarabitur, ac vi praeteream omnem lenitas cognitione esse sallacem quod est pauid ante intinuatu)- adeo proinde vi illius opera non possi valde certa haberi disserentiae notitia. Noniae sensus immolat ut in solis aecidentibus vel per Aristotelem quomodo ergo disserentiam quae ellentiae pars imi a est penetrare poter Diee sorte Intellectu non sensu cognosei rerum differentias. Vetuiti cum nihil si in intellestii quod prius non fuerit in sensu pereundem etiam Aristotele in , quonammodo inrellectus pervidere poterit quod non η -
serit per sensuin 3 neque enim diea, transire essentiam deliteseentem sub accidentibus.Si enim se occulta transeat, debet ergo illam deinceps intellectus te uelare ut possit agnos. .cere;quaeso te quorsum ignoretur magnetis, torpedinis. aliorumque huiusmogi seu differentia seu essentia 3 nonne illa sub accidenti bus latens nostros sensus haud rato peruasta Quid illorum dicoaan-ne alterius cuiusquam rei naturalis ei familiarissimae,nimirum equi canis,pomi nucis,serti,sticis essetiam adhue nouimus,ctim accidetia tamen illoriana, adebsepe nota suerint 3 Quid enim, quia Equum hinnientem aut currentem sane vidisti, explicare propterea potes euiusmodi sit illud hinniendi, aut cuirendi principiumrno quaeisto quemadmodum hinnitus ille formetur, quomodo cursus excitetur, quae si applicaritio internae virtutis ad organa,& quorsum ex tali applieatione talis effectus consequatur; quaero solum euiusmodi imagineris equi Antiam am,cuius substantiae 3qu ira tenuis aut crassa quomodo sese insinuantis aut Iermeantis tam varias partes quomodo sensum illis tribuenti 3 quomodo inlaginantis ad haec quorsum tale caput, tales pedes exigentis 3 quorsu renibus . vesica.de similibus commosse carentis : quoi sum ad hanc verius aetatem de non aliam vitam producentis , de alia innumera,
quae rogare est cuique impromptu. simili inquiro de Anima pomi . cuiusmodi scilicet energia sit, quae ex tantulo granulo primum radices deorsum sudetit. salsum autem detruncum de ramos tam varios eduxerit quae deinceps tanta prouidentia de alimentu traia ducat ad extremos usque ramos,de tanta solertia partibus simulis distribuat quantum satis est, quae ex eadem re unimoda vi videri potest substantia , de viridia solia de soles, partim rubicundos partim candidos eis ciat. Quae solia eodem semper modo de cum eodε
neruulorum numero ac ordine formet, flore eadem sempet ratione componat,sinctus ea dem sinina emittat cum tali cortice,cum tot
granis,cum pediculo longἡ alio modo quam 1 1 cis adhaerescente , de similia, quae inlinitasnt. verum percurre Omnia,& singula opera naturae , dispeream nis minima res mira eulis maximis attendentem te stupore corri
232쪽
18 g Exercitationes Paradoxicae
. Quae prosectδ cum ita se habeant, hoe
est eum rei nullius natura seu differentia cognoscat ut . quid est cur gloriemur habere nos definitionem . quae res omnes differentiarum explicatione patefaciat Dices non ignorare nos rerum omnium differentias,
nam unius saltem rei videlicet homini, di L ferentiam cognoseimus . illa enim est , esse rationalem. At primo bene giees siliem, s-
quidem ad eas es redactus angustias , ut alterius nullius rei differentiam valeas assignare non Animalis terrestris. non auis, non piscis,non herbae, non fruticis. non arboris, non metalli. non lapidis, non succi,non Meteori, non Elementi,non Sidetis, non Angeli. non vllius rei sellicet nullam aliam rem alio modo, quam per proprietates,aut accidentia
deseribis .vi eum dicis Equus est animal hin- Niens, natum ad cut sum ,&e. Quod si solius hominis definitionem date potes pet genus& differentiam; eheu quae illa supellex est Deinde veto putas illam este hominis differentiam , qua natura hominis intima nos eatur ' Cedo primum quid sit aliud esse ratio male , nisi polle ratiocinari, seu vii ratione' ista igitur rationalitas est tantum potentia seu saeuitas,& proprietas hominis, quemadmodum saeuitas ridendi, seu vi loquunturrisbilitas, & in equo proinde hinnibilitas.
dcc. quocirca nec esse naturae intima videtur
pars. Sed demus quidpiam e cognosti ne quidnam istud si a prosecth istud rationale, seu ratiocinandi prineipium non est aliud quam Anima. At nosti- ne intima Rationalis Anima naturam 3 nosti quomodo generetur, qualis si eius substantia3quam subiistentiam habeat id quod expers est corporeitati,3 quomodo cum si spiritualis colligetur cor poli 3 quomodo ab illo patiatur 3 quomodo corporeas actiones eliciat 3quomodo susi sit
per totum corpus)quomodo tota in toto, tota in quavis parte si r quomodo una parte corporis abscissa non diuidatur ipsa , sed integra remaneat in reliquo corpore 3 quomodo ade1 subtilis molem adeo erassam circumgestet 3 quomodo has potius quam illas artes exigat 3 quomodo potius hac sorma, ae magnitudine , hoe numero, hoc ordine, quam alio 3 quomodo visionem eliciat rem omnium iucundissimam 3 quomodo tandemcdm si incorporea cognoscat res corporeas3eniusmodi siit, & quom ogo formentur species illae, quae ad ipsam transmitti dicuntur quomodo se ipsa applicet ac illis viatur quo modo intelligat seu ipsam actionem intelli pendi eliciat quomodo res absentes e gno Dat 3 quomodo aliquarum rerum praeteritarum memoretur; aliquarum oblitiis eatu sed quid ita haereo quas suspicet habere te conspicilia,quibus ista pervideas3cum e heu sortem nostrae conditionis ' bella ista Anima, quae rerum omnium cognitionem gloriabunda prostetur, seipsam prorsus nesciat 3sed hae de re plura alias. Nune quod magis est rei praesentis quaesierim solum ex te quomodo putes Rusti eo ae Philosophiae tuae ignaro lanam seri hominis natura, ubi Daucis veri, illi dixeris esse animal rationalea vi enim
taceam quot explicanda occurrerent illi cit. ca animal , eum non magis soret Animalis, quam hominis cognita natura inquam. nam
caliginem putas deducendus est, cum inquirenti quid per rationale intelligeres,tot vet-ba essent multiplicanda , & de sngulis tot interroganda, vi dies illum & te lux omnino desciet. Neque enim dieseris defitiitione semel assignata nihil esse amplius quaerendum siquidem cum tu vel gratis . vel iuxta praeoccupationem date mihi verba possis, quae ego possim non intelligere . quot summihi vitetius te rogare non liceat, ut illud ipsum tandem quoἡ tu intelligis, intelligam i& praesertim in hae materia,cum adeo dissicile sit vel uno, vel paucis verbis abstrusam adeo rem explicate cuiusmodi est essentia, quae eadem sit,& cognosci Hebeat radix iacausa tot ptoprietatum cum ratione, qua illas stin sit. vel adiunctas habet.&e. Quanquam quid est quod existimem pauca illa verba.quae existi, aut suffecte ad definitionem volunt per i eua esse,& familiaria unam quidem ex Regulis definitionis esse volunt, ut definitio sit te definita clarior; at cedo nihilominus quomodo hiate edicto pareani3gxe inplum unum seligamus. Res des nienda esto Motus , eece quae tradi soleat Aristotelea Motus definitio, AIZ, Emis in
potentia, equar rem in 'remia; Deum immorta
lem uoimaelitis ne est qui ipsam valeat concoquere Quaerebatur ecce explicatio rei satissimiliatis. illa uero se est implicata, ut iam amplius non appareat. Quis precor enim vel Rusticus est, qui Motus nomine audito, aliquam statim non ego et motus intelligentiam 3Ecquis veto quantumvis acutus, se sciis
lets Philosophia, est . qui nis promonueris
de Motu te loquuturum , coniectati valeat hane esse motus definitionem 3Taceo proinde quana egregie natura motus inde expli- .cetur, cum desilire ruisus oporteat quid stactus,quid Ens, quid potentia . quid quatenus,quid in potentia ; de elim singula exposueris explicandae rursus Occurram singulae partes definitionum. ivatum deinde aliae definitiones dande sequant ut absque ullo te mino. Hoe autem adiicio, sati iis longe mea sententia esse clim in aliquo consistendumst. in prima ae sinplici vocis intelligentia pedem fingere,quam progressu nunquam finiendo per tot ambages digredi. Egregie s EDemocritus cuin videret Philosophos se in- Laister se contendentes citea quaestionem quid esset homo. hac definitione est usus quae est apud Empiricum , Homo est iu quod omnes si N. Certe enim si exquitis aliud , questi hominis nomine audito communiter intelligimus, meri id in Labyrinthum inextrica bilem incidis nisi vero ineptum non putas illum Medicum, qui aegroto imperate malit ut sumat, Terrigeuam hisblari iam, dis ponam san-gi Ae cassam, potiusquam hominum more coctileam di-- viti. cere, ut seitὸ docet M. Tullius, qui & pergit, nam Pacunianus Amphion via, pes, raraegraua,agresti milia. a
233쪽
Cum )ixit i obseu ita , tum Attici respon-gent, non intelligimus nis reperte dixeris,at ille uno vel bo. Testudo; non potueras hoc igitur a principio citharista dicere. Huc speiactat quod clemens Alexandrinus eleganterit et . suaerenda potius nomina pressis ,
quam rem e cumquae os oculos ponant quam ob
vinctitara ex aqui, mintais. An non est eraeo ora
ergo arcere com ut, ct aperta oratione Solem
apertiorio quam omnes illa, constentin ho. minis huc mariaMacte tuus ille. Priuiquam porid misi mi Dei amus des nitionis materiam, age,experiamur citiusmodi illa sit hominis definitio,quam di sere pro exemplo iactant. & in ore habent unicana. Eis enim lain aduersus illam multa obiter dicta sunt, potest tamen adhue ex proselibi susti eiens ita demonstrati. imprimis Platonici omnes vocant Deos Daemones, seu Cenios Animalia rationalia. Quod satiἡ s itast. insulseienter definit ut homo rationale animal. Dices quidem Platonicis minime esse credendum ι at praeterquam quod mihi satis est quod eiusmodi definiso uniuerse non probetur , de maxime cum non suadeas cur tibi potius adstipulet,quam tot magnis viris. Quero an sis 1altem crediturus Porphyrio, eui fidere tantopete soles in libro Praedicabilium. Is igit ut in illo libro Deum facit tationale animal, unde ut hominem a Deo dic
cernat, vocat animal rationale mortale chira
scilicet Deus animal rationale tuam ortale st. Hinc etiam Martianus Capella hane solam plenam appellat hominis definitionem, ho mo est est animal rationale mortale: Ad in
ouam neque addita illa moria is particula susscete videretur vi homo disseiret a Diis, s vera essent, quae Plutalchus de morte Pa. nos tetulit. Dices vltetilis neque esse eredendiam Porphyrio , quod suille videatur Platonicus, potiusqlaam Peripateticus , de Martianum quod attinet videli ipsum Aristoteli in multis tepugnauisse. At praeterquam quod isti sunt in illis operibus maxime Aristotelet, ips ne saltem Aristoteli ad hibiturus es fidem 3 is igitur ut vidimus superiore libro appellauit Deum sempiternum animal; eum uod irrationale non potu est intelligere . necessarid intellexit esse animaltationale. Hinc Iamblichus libro 1.de Secta Pythagorae retici haec verba Aristotelis . Arimalis Orionalia adiud quidem est D mo Lauarum homo, aliau tero ut driagoras. Quocirca te per Genium Aristotelis rogo . Dum
Aristoteliee loquendo illa sit homini, destitiatio susteiens. Dices praetet Fidei potilis quam Aristoteli hae in parte standum; eravidelicet Fides Deum,Dainonem. ve seu An. gelum elim bonum . tum maluar non esse animal seu eorpoream . sensibilem-ve substanti .ura. At primum ut hoc ego vini sumbabus complectar ita peto ut diseernas & ab Aristotele & ab omni Philosophia, quoties alicuius rei definitio rogabitui ut illam petas ex Euangelio. Neque enim dicas caterarum retum definitiones habeti poste natu rati lumine, hominis Veia non posse; squid erra qua temeritate praesumet homo quid caetera sint, proprie di exacte nosse naturali lumine. s eodem lumine seipsum cognosce. re nequeat. Deinde vet3 quid cultis ad Fidem .cum ecce unus ex praecipuis Fidei columinibus peditus videlicet Greeotius rem prorsus consciat 3 iam is enim libro Motalium super iob 3 a. ita loquit ut . mirum estra Anati animi ius Ang IM O homo. Quid aliud eloquitur qu ni & Angelum esse , &hominem solum non elle rationale animal 1 Dices adhaee sortὸ hune & alios Patres de Animalis.& rationalis abuti nominibus. Sed ut praeteream te potius quini illos abuti admittes ne Faunos & Satyros Capripedes &cornutos Animalia proprie .ae sine abusione dici. an non 3admittes gubio procul esse quippe de corporei sunt, & Animalium partibua gaudent.& sensibiles actiones eliciunt. Quaero deinde rationalia-ne an irrationalia conis cede s dicas esse irrationalia occurrit Aea tus Hieronymus qui in vita Beati Pauli primi Eremitae reserena Diuo Antonio apparuisse satyrum rationalem illum fuisse probat, cum hoc moso loquutuin inqueti,
Monesis Vis sum. As ex accolis Eremi, quos varia istas errore Gent Ilias faunos, sat ros, ct Incubos secans colis. γνα-- di pro nobis com nem Deum depreceris quem prosa late M AE tenus cognotiim ti. Non hie Pilianium cito,aut alium quem possis habere sun pectum,Hieronymum cito,virum sanctitate,& Doctrina in Eeses a Christi uniuersa celeberrimum. Satros igitur haud dubiὰ iationale est Animal; non igitur solus homo animal rationale est; nisi socie dicas satyros homines esse . quod vi dixeris absurde ita saltem oportebit duas hominis distinguete
species, aliam nempe retinentium generale nomen hominis , aliam vero Satyrorum. Omitto hic neque omnes homines videtianimalia rationalia cum tam multi ratione priuentur;neque Animalia caetera dici debere irrationalia, quippe clara ratione utantur.
Sed hae de re ex pto fesso in Paradoxis Phy-
Nunc cum velint principia Demonstra- vtionis esse Propositiones uniueis ales osten dendum est nullam tuto colligi, aut habetiroiae Propositionem uniuersalein. Primiim igitur s sit aliqua propositio uniuersatis illa non potest alio modo. au m inductione colligi , ut patet ex ante citato Aristotelis loeo a. posteriorum , itemque ex c. Ethicotum alitique locis, & res manifesta est. Atqui lii ductione colligi non potest uniuet salis plo- postio, squidem percurri plius de enumet ii non possunt omnia singulatia latione in in quorum
234쪽
quotum propositio dicenda sit uniuersalis. Ratio est quia lingularia innumera sunt, ex quo docet Porph, rius frustra tentari enumerationes rerum singulatium. Vnde is velis itiductione colligere hane exempli causa propostionem , omnia homo est animal, quis Don videat factu impollibile ut pc t curtas de
enumeres homines omnes sngulares non modo quotquot lato sunt, sed etiam quotquot pridem suerunt, quotquot erutit in Posterum, de quotquot tandem esse possunt Neque dicas non omnium specie in itinu- meta elisi indiuidua v. e. Solis, aut Pitcnnicis , atque adeo non ubique tentari tem impossibilem. Quod enim spectat ad Solem , is cuiniti Mundo sit vitieus . ineptὸ es de illosae utus Propositioneira uniuei salem . qualis est v e. ista, Sol est luci . Quod si dica; plures soles vii tute diuina possibiles elle. ac ratione possibilium Proposione illam collisi, recidis in diis litatem, quam ita te baris ectu vere , liquidem pollibiles Soles innumeri sunt, & ignoras quam diu etios Daus produ
cere valeat, quemadmodum caeterarum reis
rum indiuidua i mi disertitatis institia. Quod ad Phrenicem si vera lupponas , quae
de illo circumsecuntur . cum successive sint plures Phoenices , crunt etiam virtute natu-iae infiniti possibiles, cum ierum natura quo statu nune est tempore nunquam finiendo subsistere valeat. sentio salis quid iis responsurus cum scilicti dissidas te percutiere inquam posse omnia vel unius generi, suiusmodi indiuidua, cum tamen tot Prop6sitiones uniuersites de homine i ctes. Dices necessarium non elle enumerando per ire in re omnia, sed omnino suffecte si percurran. t ut aliqua, se enim Auertoes dicit propoli tiones esse ad quas etiam duo vel thia particularia sussiciant. Attamen vero ex duobus, ex tribus, ex aliquibus, imo etiam ex pluribus quomodo colligentur omnia Diee, si duorum, vel trium,vel plurium, etiam indiuiduorum proprietatem cognoueto,cut non eandem caeteris liaud dubie ineste concludam eur non concludes 3 Quia cum haec pauca, quae percurristi in proprietate aliqua conueniatu . innumera alia esse possit ut quae in eadem differant. Ecqui seis enim id esse non polle cum non Omnia per uidetis cur non concludes a illa sane ipsa de causa quasi tres. vel quatuor . vel centum. vel multas etiam ira 3riadas Europeorum hominum dumtaxat vidisses albo colore. & vivida carisne, conspectis nunquam AEthiopibus collegisles saud dubie omnem hominem esse album. Caeterum autem quid te spondebis ipsi Aristoteli dum libro f. de geneiat. anim. reprehendit Democritum quod de aentibus dee duis, & non deciduis philosophatus id non aduertisset quod erat in omnibus. GHen , inquit. tae a soli is omnium d in necesse o3. Vnde de quarto de partibus aperte damnauit eos, qui ex aliquibus com rertis colligerent caetera. Cedo & quam sapienter secisset ipse Aristoteles si Regulis illis suis perpetuo paruisset 3 scriptum reliquit exempli gratia lib. . de gen .an mi Tanἱ- '
deinceps discipulus eius Theophrastus scri piit duo inesse corda perdicibus Paphlag
uoniis, Ac nobis competium est in dilitat, lupis , quos Ceruarios vocant duo quc quecorda inuenta suisse, hasce igitur animalium speetes nosse debuerat Aristoteles , neque enim si nouisset, Propositionem huiusmodi uniuet salem conlii tuisset, ut neque est ausus pronunciare omni animali inelle vitieum
iecur, quod audiuisset duplex inelle Bisaltiis leporibus. Hi ne qui crediderat prima pisces
Omnes tabere dentes serratos , pectinatimque coeuntes, viso Scato excepit illum ab omni multitudine 1. hia de s de pari. Quid vero omnes adhuc alias plicium species, aedisteremias videre potuit Aristoteles ut solis
te alii quoque sint , qui non serratis dentibus degant Elegant et satiἡ Athenaeus. AH-sci lem,inim,ui miseriqu/m bii piemes tantopere ι elisant a tandem a. ct alist ri aut a quo pro heo , vel Noeo e profani Marti emergente raris cMid agam pii es, quo ero dor latinia istorum dictis, st,dec. Quale mihi videtur nunquam prudentius Aristo teles loquutus, quam cum cautionem adhibuit, qualis est illa a. histori r . dum allerens
nullum animal solidi pes simul de bipes esse. quorum qui aera, inquit , nos no Mu . Sed his Oiniissis qualo ea te et vis iam nostium prima fronte non subici bei et Propositioni illi decantata, o A io ub niger es, nisi & Ari-1iot les Ictiberet visos sutile Corvos albos, ct Caeliti, Rhodi ginus commemoraret suci tempore.Regi Stelliae Alphonso missi uti Corvum album a Rege tritanniae. Quis non illi propositioni, ntillam animi Mocio per ν- mare Iam , nisi id fallere obstitia retur in crocodilo ν Quis non illi, post visas mille animantium dissectiones. Orentariis A. iscis ebs au dei ream seu au sinistram milii tu quoque Aristoteles scit pium reliqui let visum fuisse oppositum 3 Quis non cre deret aues omnes,ae praesertim magnas illas ct catuli oras ex coitu nasci, iis vario, Columella. Plinius, D. Ambrosius,&alii seriberent vultu res gigni sine ina seu totum se inciverum quia nece ite est ad hane rem pluramen orate, cum vel Authorum lectio, vel propria obseruatio suppeditare euique possit exempla innumera ut ni mirab: latim , quae planum sacrint quam petieulose Propositi, Des uniuersales adstitiantur. Exiii de enim solum colligo si vel utile uiri is gulate deliciat, P positionem uniuei salem tanquam saliam coiruere. Dicito quippe exempli gratia ve tam esse hane viai uerta leni propolitionem, omnis homo bipes Oi ; nam de Polphyrius dicit nuenire Oitim homini. licet noti io-li.x: sit bipes. Quamuis ego aliud tibi exemplum aflerre non possim quam eius puellae. quae uni pes non ita pridem in hac Diuiti cia visi est . nonne tamen illa tua uniuersa litas itide eollabascit Dicito monii tam esse: dieito Vtiam hirundinem non facere veri di cito quidquid volueris; satis est tamen dummodo unum lingulate deiiciat, ut quod , ni
235쪽
1ersaliter ploniaticiatur salsum sit. Ecquid porro scieς nuin unum, vel pauca , vel plura
desciant a latione uniueriali, nisi omnia percurreris
Omitto iam elogia illa . quae consequentet attribuuntur gemonstrationis principiis. Es co enim quod pro postiones sint uniuersales dicuntur esse necessatiae , per se , de omni , sempiternae . dec. quae quidem vara aerion miniis sunt, quam uniuersalitas ipsa.
Dicuntur esse priores . notiores , veriores,
cause conelusionis , sed quis non videat ista maῖis singulatibus conuenire, quam uni uetialibus 3 Dicuntur debere esse primae, immedi ita: quatenus ipsum , dee. Deum immortalem l quae non nugae λ Cedo ergo vel vilius demonstrationis exemplum in cuius principiis tot mirabiles proprietates resplendeant. Mirum dictu . ti dixero , omnis homo
mur . nolunt esse demonii rationem quia unum ex principiis , nempe Minor propositio , uniuersale non est. Si dixero o ne antisma es corpus, omnis homo est anim . ergo omnis homo est eo pus, nolunt esse demonstrationem, Maior nempe propositio non est immediata etini inter animal de eot pus . viis Dens medium st. Si dixero omne animes est
uum oranti homo est animal, eraeo omnia ιο sest via i , nolunt esse demonstrationem, quia scilicet nee Maiar, nee Minor ea quatenus ipsum . seu non dicitur reciprocἡ ; ut enim dicimus omne animal est vivens, ita non dicimus omne vivens est animal. sed asserto quodcunque exemplum demonstrationis volueris , lemper aliqua ex illis conditionibu, deficiet. Quid igitur, nullam-ne habent eui omnes huiusmodi proprietates
conueniant 3 Aristoteles certe nullam profert. Ecce tamen unicam quae iam in ore sit omnium , omne rationale est Hy ire, omnia Ismo est , arionalis , ergo omnu homo es νῖ ἱ-Iυ. verum im vero demonstratio hie est ne minus ridi la quis demonstrans, horno
est dignus qui rideat ut ,hoe hst enim quod excluditur,ti sibile quippe sonat id quod ti-deri debeat .aut mereatur. Sed demus id sarnifieet quod isti intendunt. videlicet risus canax , seu ridere valens , hoccine quaeso sillogismo continetur idea illius absolutae demonstrationis 3 Examinemus unicum principium , Maiorem nempe propositonem, primo si verum iit Deum esse rationalem . quod & ex Aristotele antὴ citato colli itur, & ex definitione illa personae, quam Theologi omne, Divinis Personis attribuunt; dicitur enim persona rationalis naturae indiuidua substantia. Si Angeli rationales fiat, vi de multos Philosophos . &D etiam Gregorium vidimus supra adserere,& nihilominus Dieare neque Deum . Deque Angelos ritibiles esse ; quomodonam uniuei salem propositionem faciens asseris omne rationale esse risibile. Secundo dicis pro
postionem necessariam & per se, suppon; Lque propterea, de dicis iis bile fluere pet se
ac nece uario ex rationali. Sed quaeso te per quos canales derivati concipis i quaenam est vitiusque eoneae io eo nexio qii a appateret, ii diceres omne ratio acies anti in biso Gue Nipline eapax, at risus capax. luis capiat dieittit risibile fluere mediante admirativo;
at imprimis non est igitur propolitio prima
atque immediata, qualis tamen est e debet. vi illae omnes eonditiones adtint. Deinίepat dissicultas est , nam quis attendendo perspiciat connexionem iis iis cuna admirationeὶ nonne saepe admirantes obrigescintiis tanti abest ut iideamus praetere quod risus
videatur potilis effectus 3e signum stultitiae. quini rationis. Quomodo Ggo propositio cit neeelsaria. & per se, nam quod semetiaterna, seu aeterne dera non sit, de ex hisce resutatis , de ex dictis superiori exercitatione manissilie colligitur. Tettio dicis esse deo inni, at praetet quam quod istud idem est. ae esse uniuersalem . de ut concedain te loqui de solo rationali humano, quaeso vnde sciuisse potes omnem hominem risibilem esse 3 Quid i omnisne homines vidisti 3 Qui sei, an si sorte Regio aliqua in
qua homines non rideant 3 Nonne plurimosti istoria commendat, qui nunquam riserint cur igitur omnes etiam asseras risi
biles esse 3 Diees eis actu noti riserim, at habuille tamen potentiam ad risum sed istud quomodo scis 3 nam internae potentiae per totos actus externos noscuntur λ Dices quia homini omni ingenitum est ut possit ridere. At, mi amice, principium petis, hoc
enim ipsum in quaestione est. Quarto dicis esse seeundum quod ipsum . quali subiectui ride attributum efferri possint ad conuerten tiam. At quomodo dicere potes omne risibile esse rationale nonne enim lemnes Iidere saepe noctii perhibent ut, cacodem onestamen isti non sunt rationales eo sensu quo tu accipis. Dicesti sum a qui vocum esse a at non sit risus humanus , humano tamen est
similis, liabesque proinde aliquam genera
Iem rationem risus. Deinde qui scis an animalia, quae irrationalia e sis non rideant
Quaeso te enim quid est risu, as aecipias
pro laetitia , laetantur animalia , rident igitur: si pro rictu& diductione oris de fauia etiam , nonne huiusmodi rictuin de diductionem in animalibus ob tuamus 3 Diees hune
rictum a rictu humano differte: sed quem admodum illa animalia speeie ab homine differunt , asserito de risum illorum specie distet te ab humano ; at tisum taloen ab ipsis
omnino ne tollito 3 Quintd priorem . notiorem. veriorem , causam conclusionis. Aequomodonam potest prius rationale ridere, quam homo 3 quomodo tibi notius est verationale possit ridere quam homo 3 quomodo verius rationale ridere polist quavi homo 3 quomodo facultas risus in ra
tionali exuletis eausa est facultatis risus. quae repetitur in homine 3 ut proinde illud rationale est tis bile si causa istius f mo ses talis. Nili sorte statim non appareat ex eo quod isti volunt istud rationale Maiori, nee latius nec sit icti)s patere , quam hominem conclusionis, de maiorem de conclu-
clusonem idem prorsus esse ; sicque isto
236쪽
nihil hae bella demonstratione probare, sed principium retere. De Minote nihil est di
celadum ne res ei lassat requo longior.
superest pauea attingamus circa sormam demonstrationis qua xolunt elle syllo istica. lmprimis crgo ii verum sit quod Aristoteles docet tue arbitrari nos scire de cosequenter
demori strationem habere coiti cautam cognoscimus, propter quam res Deeessario est; constat syllogismum ad hoe non elle necessarium , cum linei plo possitius causam nec dilui iam cognoscere. Vult quis exempli
causa scire seu quod est idem sibi demonstrari olimem hominem Hii bilem else . di
ces tu illi . omue rar onale est ris ire omniis homo es orianiata , ergo omnus homo eH νὶ ilia pnon tar ego hac eadem syllogistica forma, attamen si dixeto , omnis homo est tis bili, quia est rationalis . nonne Je eandem tu reddidero eauiam . & breuiti; ae sine ullis ambagibus id secero 3 Certe verὁ illa causalis particula, D , Harias exprimit
questi admodum rationale si causa ris bilis, quam tota illa tua ratiocinatio. Potio ii rea ita se habeat, demonstratio ex natura sua
syllogismus fiequaquam ei L Et sane id mi tum est quod aliquoties diximus , nullam
exstate in totis Aristotelis operibus demonstrationem non mod5 non carentem supradicti, illi, conditionibui; verum quae ncqui lem constet explieatione syllogismi. Qiras uero si Aristoteles fuit magisset artis de accuratissime Philosophiam tradidit, non debuerit omnia denionis rate sorma rerkctissima . & quam praesertim ipse exegisset ,
niti forte quidem tune voluisset nos ludere mirum & in editetis artibus, ac in Mathematicis praesertim ad quas sere relegatum
est demonstrandi artis etiam syllogii mutti
ullum vix unquam audiri. Clauius est qui demonstrationem primat propositionis hu- elidis syllogismis variis explicate tent uerit, agnoscenς vero ἡemum huius arti, 6llogistidie inutilitatem , Ne eruum tamen, inquit, Maut rea Ie refota sonem ; Iam is sciti de e sotion siti, es . Aod preti vii ac Dei itis sin. .arimo rem id quod propon uis. Hinc est quod
prima exercitatione concessimus posse oui dem quamlibet argumentationem ad syllo gismini redisi, attamen inutiliter, di citra vllam necessitatem. Diees at hoc ipsum at-guit demonstrationem ex natura sua esse
syllogismum . cum in syllogismum possit edixi. Attanaen quae est consequentia ξ dicendum igitnr est arborem adhue exstatitem in sylva elle ex natura sua , & clientia litet scamnum, quod in scamni sormam pol sit redigia paritas est in exemplo ae praelati iiii in eo , quod ut ex eodem ligno vatiae operum spe etes possunt consci ita ex eadem demonstratione variae spe es argumenta tionis. Ex allata enim illa tua dem tiaraiati e potest feri Enth me ma in hune ira dum, omne rarionale .st ri iti omnis his
cti H νὰt smilia ri bau m. it que ille, de alius de exteri eus o s homo .s ν MID. Potest exemplum . Plato riuo, C reo , iuri. --to kxe homines , tuta quod sint ra lana es νί- dent , ergo ore nis homo e i r bati. Atque illo quidem supposito quod inductio de exemplum sint germanae species argumentationis ut tu eum Aristotele agetis; porro ut alias
quoque formas seu species proponam . si quis diceret omni, homo est ri sita. γ a omnia
ιAnaia est risbae, ergo omnis homo υὶ risibilis, vere profecto de clare non miniis quina tu demonstraret, eis in forma . & fguia i 1llo
sed ut artis syllogisticae intet probandumae de monili andum inutilitas paucis ac melius inclares eat. Age ostendamus syllogis. mo nihil posse probari quin petatur principium , probando nempe idem per idem , aut incidatui in diallelum, seu alterutrum, hoc est ex duobus probando unum per aliud, quod probari rursus indigeat per alterum. Re imprimis . ter aequale ut loquuntur petia uale probatur. vel paret tila e .sti mistis et uiatio e per a quia oriri. Utas. Ad priorem calum quod spectat , id ipsum est quod pau
spati . quid amplius dicis in etinclutione.
quam in maiori propolitione 3 vis tu ratio Dale non latius patere quam homin , a hominem strictius quani rationale . allelu trum igitur dieens . idem dicis. Sand velo. rationale , quae explicatio est eo lictetotum idem eli ae habens rationalitatem; quia autem aliud ii uelligitur per habens rationali
ratem , quam homo' vides ergo te ci probare vis omnetia ominein elle risibilem per illam proposit ionem , omne ris: Omis estri siti. piobate idem rer idem : pe inde est enim a ii. diceres . omnis homo .st xi aD. quia omnJ, tomo EI H Quin es iam videsia quis sibi negauerit hane piopositioncm
omnii laus a , . te inepte contendere ex eo, frixonstrare si ita omne rationale sit i.
sibile . nam es pari. de causa , ae facilitate Propositicinem istam negabit, quod ait ilomplius lonet . quam illa. Vt enim una sub
se continet particii a res onmes homines, quorum ille aliquo A volebat excipere , ita continet alia , ut pari iure proinde exeipiat. Nelie dios rationale exhibere quendatri conceptum distinctuin a conceptu Lominast nam ut concedam rationalitatem polle ex bibere , cum si quaeda ira tantum pars humanitatis; at ex quo tamen dicis rationale Di-hil aliud dicis. quam habens rationalitatem, hoc ipsum autem nihil proi sus ab homine
dii ieit, ut praediximus. Neque dicas etiam per rationale importui causam cur homitii illus, aut risibilitas coia ueniat, nam cum haee. duo
237쪽
Aduersim Aristotele . Liber II. Isi
duo syncinima Ae aequalia snt . imo elim rationale de homo in teipsa nihil disserant, non
potest Uriam ullam exercere causalitatem in alterum, ut proinde rationale non sit ma
uis causa homini, ut sit risibilis qua in homo si rationali, ex quo etia fit ut sic unlgo
seu circulus , seu regressus non improbetur; omnias homo es νῖ Uilti, omne rationale est homo, aes omne rarionale eia risidiis, quod precor
quid aliud est, quam incidete in diallelum
circa posteriorem casunt, esto haec ratiocinatio , omni, homo ea arimal ,sed malo ea homo, tui in Haro est animae. Quaeso vero tecum dicis orenti homo en Mimia . ves sub hae voce,omnis homo. includis Platonem vel non 3s non includis , de propositio falsa est, de concluso ex illa non pendet; si includis vel
probare vis Platonem esse animal, quia caeteri homines simul inelus sint alii alia. vel non 3 s prius perinde est ae s probates Platonem esse animal, quia ignis est calidus. Quid enim magis facit ad hoe vi Plato stanimal, qudd Socrates, quod Demosthenes, quod caeteri habeant animalitatem , sint nimirum prorsus extra ipsum, & progenitoribus exceptis, nullam habet dependentiam a caeteris ι certe ut animal st. Si posterius ergo in Propositione illa ad Platonem totum tespicis, unde & solum dicere contendis Platonem esse animal , quia Plato est animal,sIeque probate idem per idem. Et confirmatur qui a s quispiam tibi negarat Platonem seu unum singularem hominem
vile animal nonne vides eadem de causa negaturunt illam Propositionem omis hemo
est animal, quia concludis sellieet sub illasngularem hominem, quem ille exelust. Aevi de caeteris concedat Platonem semper excipiet, ut intelligas frustra nisi te per illam
uniuersalem Propositionem quod Platonem attinet, probare idem per idem , quod e teros homines nihil. At quaeso rursus ex te postquam eam eonesulionem probastiret illam propositionem , qua ratione de-ande probes hanc propositionem , omnis ι M. Hi a I diceres indemonstrabilem. Dicerem ego improbabilem his Ee Aristo teles de communis sensus manifestum saceret probari posse inductione. Quorsum ergo illi assentiris a nonne quia & Plato , de Socrates de Demosthenes , de caeteri sunt animalia 3 iam igitur diallelum viges 3 probatas enim Platonem esse animal , quod Oninis homo esset animal a nune probas omnem hominem animal esse . quod Plato cum cateris hominibus si animal. Ad haec eonfirmari volunt Onelusonem demonstrativam, de scientificam vel aptiori vel a posteriori, hoe est per causam concludendo effectum , vel pet effectum conce dendo eausam. Sed imprimi, eausa & effectus sunt Relata ; sunt ergo sinui cognitione. impossibile scilicet videtui cognostere illud esse causam illius effectus ; de non eo dem momento hune esse effectum illius Gusae.Si igitur in Maiori propositione noueris,
causam , quam alsumis, nonne etiam nouisti
essectuin 3 Quid ergo laboras & sudas ineontexendo *llogistrio, vi in eones onecognoscas quod ante iam noueris: ai: noli
labor irritus est 3 Deinde secutus Aristotelem admittis tegress ira in hi demonstrati nibus , ut scilicet postquam probaris esse ctum per causam , possis probare causam per e flectum ; at nonne istud nugati est , si iam auia noueris absoluto vno syllogismo hunc esse causae illius ei sectum: pari ratione nouetis huius effectus illam este causam a Quid igitur illo tuo regressu vel saeis vel proficis 3 respondere enim quod nonnulli faciunt suisse antea confuse solum cognitum , quod illa esset huius effectus causa,
vel contia ; quid aliud arguit, nisi fuisse
demonstrationem imperfectam , tanquam ex minus cognitis, minusque certis proeedentem 3 Caeterum ut hoc postremo attin-sam , demonstrationem . quae est 1 ptioti.
facere solent certiorem, manifestatiot Em que demonstratione a posteriori; cedo, quo tuae, ae titulo Demonstratio a priori est ex causis & uniuersiliotibus I demonstra tio 1 posteriori ab essectis & minus uniuet silibus; at nonne essectus sunt notiores causis, cum disquistio causarum sequatur ob seruationem,effectitum nonne particu latia vel minus uniuersalia sunt notiora uniuersalioribus a cum haec habeant ut ex inductione illotum prius cognitorum 1 Quae demonstratio igitur est a posterio ii notior est . sue proeedit ex notioriabus ea, quae est a priori , quocirca de cet-tior est, seu procedit ex otiioribus. Certitudo quippe est , maiore seu euidentiore notitia. Neque dicis eis ectus quidem esse notiores nobis. de particularia timiliter; at cau sas elle notiores natura similitἡique uniueo
salia demonstrationes quippe habituri quaerere solemus quid nobis, non quid naturae notum sit distinctio esto perquam lepida;
at insisto agat ut ne de demonstratione quam faciat natura , vel quam faciamus ipsi nos Quasi veto adeo ad parandam nobis euidentem alicuius conclutionis notitiam iuuet. ac promoueat nos , qudd illa sit nota naturae, vel ut explicas .secundu natui a si illa interea
nobis x et quod ad nos spectat. st obscura de ineuidens.Eode spectat alius quispia loquendi Hodus ridi eulus, quo proposito quaedam
dieit ut per se nota non secundum nos Quaeso enim quibus se ipsa specillis liriueauit,aue
quo genere notitia si hola,sine ordine.& re latione ad noscentem. Quocirca non imme rito quispiam existimauerit, chira Oiunis notitia fac pioinde demonstratio quae dicitura priori pendeat ae petatur ex ea, quae haberi dicitur a posteriori . necessarium esse hane semper habeti Se euidentiorem, de certiorem illa , eum iuxta illud Aristoteleum, Propter quod Σ rapis is es tati, iatici meturare sit At taceam proinde polle fortastis opportunius traias urari vocabula, ut quae esta posteriori, diceretur a priori; quae a priori. , postelloii. Sed in hoe haetendum non
238쪽
I. O N est quod initio mirete , cur non
videamur omnem Seientiam ex aequo ei se impugnaturi. Primum enim contendere
posses cognitionem M)steriorum Orthodoxae Fidei appellari scientiam debere, aut poste, cum praeserti in Apostolus dicat Sebama Christum renei sexum, & cantet Ecclesia sit,ia nos Christim s.' Use a morimis , adeo proinde ut liceat quoque dicere, scire nos
Deum elle trinum , corpus Dominicum extate in Eucharisticis speciebus . atque ita de
caeteris ; ut praeteream dati scientiam, quam vocant San totum de Theologiam Seho lastiea in inter scientias vulgo numerari.
Quamobre ρrincipio statim & ab ipso usque titulo nullam scientiam huiusnodi prostemur h;e impugnari Non est quippe Scientia
Aristotelea, ut quae eoniumctam certitudini euidentiam non habeat, nee destion stratio isne, quae est ex naturae principii , sed Fide so la, quae est ex reuelatione & authoritate di
uina nitatur. Hinc cum vulgo non tamscien
tia dicatur quθm Fides . de per ipsam non tam seire dicamur, quam medere , poterat quidem per titulum intacta hie littelligi ; vicauilli tamen cellarent, visum est hae pauca erae sari,attexeteque de nostra necte haec ip
In si,am. in D. Augustini verba , Ad cateria exercem,
per fortisse; as eum de res ira FUAM; - , ibi Hicerte e forte. Deinde veris admittere polles appellandam Scientiam esse notitiam quandam experimentalem &, rerum apparenistium , ut cum dicor seire me sedere, me nune potiusquam state . interdiu potiusquam noctu, impransum potiusquam satiarum , domi potiusquam in foro. Itemque seire mel mihi potius videri dulce, uam amarum, calidum ignem, potiusquam frigidum, nivem albam, potiusquam nigram, lucidum Solem potiusquam obscurum.Ne igitur quispiarix luemo. bi, sacere inuidiam conetur, quod perspectas adeo de illustres res pernegemus , Se insequamur; idcirco praemonenduin est eius modi scientiae genus , nobis lue non impugnari. Atque hoc quidem etiam titulo exclusa poterat intellisti. si satis constanter tueretis Seientiam esse alleuius rei certam otii dentem & per necessariam caulain, seu Demonstratione habitam notitiam ; hae enim ratione illa experimentalis seu apparentium notitia nomine Sesentia non venitet. Attamen vetd quia eum Nox solam illam tuam Aristoteleam scientiam in sciemur,tu tamena Seholati usu ad vulgatem descendens v sutia, de unam scientiam cum alia confii dens.
dum fuit,quod genus Seientiae hie insecta-
reinur. Porto ut discrimen utriusque . de instituti nostii latio luculentius exemplo appareat .e m de mellis dulcedine v. c. quaeritur, respondeo ego mihi quidem mel apparere dulce, quoties enim experior dulcedinem linqua 5: palato sentio. unde de si ex me quaeras an sciam mel mihi apparere dulce , vel me experiri degustantio dulcedinem mellis,lespondedo cire δε hoe modo Scientiam huius eetei haberi concedam. At vero tamen ii quaeras deinde an sciam mel elle ex natura sua ,secundum se.& te ueli dulce, hoe est quod tum demutu nescire me sateor, quippe necessariam causam aut Demonstra tionein non habens cur res ita se habeat; eam argumenta potius multa suppetant, quibus suspicor mel non .eile ex natura si dulce potius aulura amarum, qualecumque mihi proptet meam dispositionem appareat, seu respectu inei se habeat. Hre igitur est Scientia , quam impugnare antedimus, ut post euel in Demonitiationem,qua praese ii in constate putatur Oeciat iis iam ostensuri simus non posse nos scire leu cert4 5e eui dentet nosse, ae insallibiliter de tuto allerere cuiusmodi tes aliqua ex natura tua secun dura se,& per caulas lautinas, necessarias, im
imprimis igitur clari constet notitiam omnem, quae in nobis est vel sensuum esse, vel manare a sensibus, i ded eqsstate. etiam videtur non pusse aliquod de ulla te iudicium serte. nisi cui semus serat testimoniuna Hinc est enim quod de iam cute vidimus adsentum semper elle prouocandum ut ad tribunal supremum ex alui laque ultimum iuxta Aristotelem de notius videtur, quam vi dici debeat, idcire nos iudicare solem esse luet dum, e quotidie ab ortu moueii ignem esse calidum de sui suiu eontendere , aquam citestifidain.& fluere iti docvue. mel eile dulce, & apum elaborati opera ; initiem esse candi dam, de dii gregati v xa visus platitas hutnore nutriti, de tempore etno florere. ae vitesiacere; Animalia gigni, semire, crescere. seneia cerea tori,aliaque timilia, quod sentibus at testantibus testitia vi se comperiamus. Dissicultas ergo primum est an cum iudicium serat ut de rebus piovi illae obiiciuntiat Mapparent sensibus, tes eaedem eodem modo omnibus omnium sensibus ni pateant. Nams nix vae. omni omnino visui candida appa
tuerit,ium videri sanum poterit iudicium. si onuncietur. N. x an at s isti quidem candida . illi alterius coloris visa suerit. quomodo sanum iudicium selet qui absolut pronia iactarit nivem esse candidam 3 nonne enim potetit alterius esse coloris , si ut tibi eati s da .se isti nigra illi iubicunda. alii viri dis appareat a Caeleluin ut liquido constet varias variis obiici retum apparentias i se enim quas Graeci dicunt ia liceat ver tere, ae imposterum usurpare; tetigemus tria capita illa,quae in Metapnysicis lib. . cap. 8.licet ordine immutato indieat Arist telo;
memorat enim antiquiores in opinionem
hane incidiste , qu)d ehas dein iei saerent di uerse apparetitiis. Palmo vatiis inter se
239쪽
Aduersim Aristolaeleos. Liber I L. 19
Animalibus. seeundo variis etiam inter se hominibus. Tertio uni etiam homini solita rie eonsiderato. Quoeirca vi hoc argumen tum non nihil ampli licemus . adeoque & apyrrhoneorum Methodo planὸ nos reee3 mus . areenda principio non sunt ab hu is modi negotio animalia caetera neque ei linsunt hominibus solis saeuitates sentiendi eoneesse , vellim perinde ac homines animalia vident , audiunt, olfaciunt, stant, caloreque, frigore, caeter sque tangi bilibus qualitatibus assiciuntur. Quin etiam ut vulgo admittitur, - Nos Aper atissim . Loo G , Si a
Vtilium odorata, praced e Aranea rasu.
Audienda ergo quoque sunt circa obie toruin sensibilium apparentias animaliacae tela priusquam de illis serat ut iudicium. Siquidem ut succenseremus aliquibus abitentiis de sapore vini iudieantibus . eo quod tam multi alii homines non minus gustu
pollentes ad iudicium non vocarentur ι ita luccensendum videtur omnibus etiam ho
mi uibus , si s bi solis et edendum velint inserendo iudicio de iebus sensibilibus . non admissis suffragiis animalium reliquorum. Quid enim 3 si Senatotum paucorum iudicium , quod ad omnes pertineat ratum non
habetur iudicium paucorum sentientium magis secutum videbitur , cum illud spectet ad omnia sentientia. Certξ vi neglecti illi senatores Regium proferre diploma posisunt,qtio se aeque ae caeteros constitutos . iudices probent ι ita cateia animalia sens-tiuas saeuitates , vel diplomata possident, quibus peraeque ae nos disquirant & diiudicent . neque dicas animalia caetera minime
ratiocinari, praeterquam quod enim suo loco stetis esse probabimus; susscit iam quod illa reuera sensibilia obiecta percipiant, quod salubria discernant a noxiis, quod bo
Ma eligant, mala respuant, dec vi vere liceat dicere Animalia iudicium serre de robii a lensibilibus ii non rationale, saltem an iis male , si non intellectu, at saltem phantasia iuxta sei licet apparentiam iucundi . ingrati,
fulcri , de imis de similium, riua res ilia
is obiiciuntur. Examinemus igittit imitati Pyrrhonios an veto simile iit obiici eo Ldem illi, omnibus earundem rerum appa
Nemo est, opinor, qui neget animalia esse inter se temperamentotum diueuissimorum. Sane euim illud arguit primo
iam vatius ille , ae multiplex generationis animalium modus. Eece enim alia ex coitu nascuntur . alia sine coitu. Et ex illis quidem aliqua oriunt ut ex eiusdem generis animalibus , ut tauri ; alia ex genere disparibus . vi muli. item alia seriarata prodeunt , , t equi ; alia prodi-reu insorma dicuntur , ut ursi ; alia se tuum oceana impedita diu retinentia , ut Cities. Ruisiis quaedam bina eduntur , ut
oves , nonni ulla ex Ouis proueniunt, ut
aves: sunt quae uiui para , & ouipata simul dicantur , ut viperae. Ex his vel b alia sunt
ex igne . vi pyra ustae, alia ex aqua, aut vi
no corrupto, ut culices, alia ex tetra ut vermes ; ali axx cccno vi ranae; alia ex plantis vi erucae, alia ex cineribus parentura,
quales peihibentur Phoenices, alia ex anima libith vivis ut pediculi; alia ex mortuis , ut ex tauris apes . ex equis vespae, ex asinis scarabaei, ex tineis papiliones, &e. Secuniado idem arguit citin diuersitas locorum itiquibus degunt, quaedam enim degunt pet-petud in igne vi pyraustae in sornacibus ;quaedam perpetuo in aere . ut auis illa Pata diu dicta ; quaedam partim in aere , partim in terra, ut Cycni; quaedam perpetud in aqua , ut piscis; quaedam partim in aqua, partim in terta . ut Crocodili ; quaedam perpetu A supra tetram ut Caprae ; quae dam perpetuo sub terra vi talpae ; quaedam
Caelum mutant ut hirundines , quaedam in eisdem legionibus morantur , ut passeres , dec. tum maximὰ etiam diuersitas victus . alia entiti vescuntur herbis , alia granis , alia radicibus . alia lacte , alia languine . alia carne , alia diuersis , alia omnibus. Tettici id ipsum arguit & tanta partium diuersias, tamque diuersa conis sormatio , & tanta qualitatum vatietas . 5c tanta aetatum inaequalitas , & Antipathiarum multiplicitas. Sed quid haereo in
Ie tam clata , cum animalia Hie inter se diuersorum prorsus temperamentorum vi
deatur sole clatius 3 iam igitur eum adeo diuersa snt in illis tempetamenta,
putas omnibus easdem res eodem modo
apparere 3 Nonne si eidem homini temperamento tantillum vel aetate . vel morbo . vel casu mutato quae Ies antea erat
sapida & duleis, nune eadem insipida, &amara apparet , quae antea alba aut viridis , nune eadem flaua , aut rubea,
Ece. Credibile omni rid est , diuersis animalibus ob tam diuersa temperamenta
unam . e.mdemque omnino leni non via
deri eiusdem coloris , saporis , adiuncto tumque smilium. Certe si unus , tilem que flatus prout in varias tibias inspiratur tantam grauis te acuti soni vatietatem subit si idem imber prout , variis planii, fugit ut hie fit rapa , ill eblassaea . hic pomus , illic platanus,
hie cerasuira illle oliua : si idem ei bus in Stomacho coctus prout variis par tibus corporis affunditur , vertitur hic quidem in carnem, illie in os ; h c in venam, illie in alteriam, hie in neruum, illic in ci
tina , dec. Quis cita at virum idemque obiectum , prout pet tuas , qua vocant i dies, in adeo diuerse affectis. tam diuerse temperamentorum animalium sensibus recipitur,no subire innumeras appacetiae diseultates inonne de vulgo id concedunt, qhi cita ν e phur is modiam r.ei intra νιei Quomodo ergo fieri potest ut tam diuelsa recipientia, speciem unius eiusdEmque rei non diuersimode recipiant, ac pro vatietate eomplexionum . varie modificent. conforment, de quasi tingant ac maeulerit 3
240쪽
prinali ex multiplici organorum dissetentia. Nam quod speciat ad oculos , si quae nobis alba videntur, Iinerici dicunt esse pallida,&qui livposphama habent, sanguinea; cur cum animalium quaedam albicatites habeam oculos. alia pallidos, alia sanguinis speciem
rcferentes, alia colores alios, non earundem rerum colores diuerso modo percipient .ltem
si eum nos diu defixo, in solem habuerimus culos, demittamus postea in librum, qui characteres alii nigri', de s xi apparebunt,
videbunturque nobis aurei , de vertigine quadam scintillantes , cui cum aliquae atii. viantes sulgorem habeant in oculis, lum/nque versatile adeδ υt etiam in tenebris vide-xint , non dicemus easdem res alio ipsis modo appatere . quam alii si Rui ius f etini ad lucernam tantillum aeruginis, artrmirenti O siae, rerum. ve aliarum s milium inspergitur, essicit ut vi qui adsunt, nunc aeris colore habeant,nunc nigri,nune alterius coloris appaream , cui clara tam diuers humores inspergunt ut diuersorum animalium oculis , non diuersae illi, setit obiectorinii apparentiaeὶ Adhaee s te, eadem de viai color diuersoriarii tamen colorum apparet prout per vitra diuersmode colorata speciebus suis traiicitui eut idem illi non eueniet cum transerit per oculos adeo diuerse in membranis de humo xibus coloratos, ae vitiorum tamen instat
diaphano s. prius quain species ad et 1 stallinii,
vel tunicam retina in qua fit visio perueniatis taeterea s cum oeulum tacuerimus, aut distenderimus tes Oblongae, angustae, aut alterius omninὼ figurae, magnitudinis, numeri
apparent, quam relicto sibi oculo 3 cur comaliqua animalia pupilla obliquam de oblongam habeant. v.c. captae, aut scies, non alio modo res videbunt quὶm quae rotun3am vel alterius consorinationis habuerintilii si per s pecula prout concaua,conuexa. blonga .aut alia ratione fiunt.res easdem magnas, exiles, aut distortu repraesentant,curcam animaliuquaedam habeant oculos protuberantes, depressos, in plano quas iacetes aut alio modochositos, res eaedem non appareant his maiores illis minores.&e. Quod spectat ad c teros sensis idein prorsus dicendum est. Navi saliter excipimus sonum auribus apertis, alutet semiobstructis. t edin animalium quaedam aures habeant patulas, quaedam per angustas non diuersimode excipient3 Si Pituita praeualente aut stigesecti, aut alio modo a secti alio de alios experim ut earundem rerum odores ; eut non quoque experiri dicemus animalia , quae narium aliqua phlegmate, alia sanguine, alia aliis humori Dus prae dominantibus assivunt 3 s cum aridior est lingua prae febri,eandem rem iudicamus esse alterius saporis, quam cum humore undat cur non ea se res diueis laporis apparebit esse diuersis animalibus,cium nonnulla asperam.& se in habeant linguam. nonnulla valde humidam i si prout calidi. aut si di sumus . pilos aut glabii, callos, aut
delicati,&e tangibiles qualitates nos diuersa QMde affieiunt, cur diuersὸ quoque non ast cient ipsa animalia,quae diuersatu sunt comis
plexionum.& alia quidem glabra alia pilosa,
alia hirsuta alia penata, ilia i qualomota, alia testacea, A e. secundo ex multiplici appetitu udiscrimine. si quidem haee amat quae illa ode Unt , sise prosequuntur quae illa refugiunt. haee iucunda habet quae illa ingrata. haec molientur iis,quae illa non curant. An ne ergo
eaedem res possunt illis sub eisdem qualitatibus apparere 3 Quaeso te chin risers ducat
aquam maturam tu au stiriam , homo autem
valde ingratam. eiusdem De videat ut siporis piscibi a de hominibus3 unguentum hominibus gratissimum est, intolerabile sedeabii Moleu nobis utile. vespas de apes interscit aut- bida aqua nobis displieet placet suibus & - melis. Quot animalia sago vescunt ut 3 Atii vel sagi iam , tacti fuerit vipera vertigine opprimitur, queinradmodii vespertilio si platani contigerit solia Sic non seti gallum gallinaceum leol ut vulso die tint) arietem Elephas camelum equus, Tygris sonu tina pani,
quae caetera tamen non exhorrent.Cicuta nobis venenum est aua tamen coturnices de O
prae pinguescunt. Sicque de aliis sexcentis. An igitur putas eandem rem tam varie dideria assieiente animalia eodem modo, seu sub eadem specie aut qualitate illis apparere Noai-ne s noe esset. delectarentur ei ldem omnia. Omnia eadem auertatem ui3 Et cum se res se cus habeat nonne par est colligere varias variis feri earundem rerum apparetitias γEx his ergo eiscitur,it cum eodem aliquo obiecto sentibili proposito, quadam ex animalibus album,quaedam viride.quaedam dulce,quaedam amarum. luaedam utile, quaedam
noxiis .aut sub alia simili varietate percipiant, asserere non liceat quale illud si ex natura sua.& secundum se, sed ad summulti lieeat dicere quale illud cuique videatur , exempli gratia ii quaeratur quod iam ante pio stu
dem pollunt homines apparere tibi albam, an vero sit eiusmodi secundum se de naturi . sua non videntur poste dicerin cum veto simile iit animalia catera ob eas rationes, quae allatae sunt videre niuem aliorum colorum. Sic quaestione proposita , Ise m mesaulce , ara amarum 8 diciete ad summum licet. videli illud nobis dulce, siue te spectu nosti itale eue : at veto tamen in se de absolute tale esse pronunciare fas itoti est ; si solet enim tale ex Datura sua, tale appa ictet Omnibus quotquot gustu pollent , ut equis lauiis , &c. atqui res longe sectis se si bet. Similitet ii quaeratur . i. ne cic ra heria venenata, an non 8 Statuere quidem holeris hominis respectu venenatam e Die, coturnicis respectu non item : at facere illam absolutia aut venenatam , aut silutarem . vides ut non liceat. si v nenata enim est ex se, eut non ira cotur
nicibus venenum quoque sita in prodit ii salutaris, cui non salutem cieat in hominibus ' Ceile quidquid tale est ex natura sua. tale omnibus apparet quotquot illud percipiunt. Ita nimittim iu Ethicis Aristo
teles ipse docti non eam iura, seu res iu- Lib. s. N - stas. vel iniustas a natura, quod varietatum eon, cap. T.