Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

251쪽

Aduersis An orthos. Liber II. vos

cum modestia diuinus hie philosophus circa naturam philosophetur. Adiicio dumtaxat merito Platonem haberi. rarentem totius Academia seu enim eius sectatores habebant omni iueomprehensibilia, suumque assensum aeque sontinebant ab omnibus . ea istimantes videlicet pullam este Pro- positionem ratione sustultam . cuius opposta non posset pati ratione suffulciri , quod Rieest ii suit institutum e sue aliqua admittebant prae aliis veros milia, e eo ut etiam assenium ad illa inclinari paterentur : cum

certa tamen ac indubitata minime concederent : quod Carneadis propositum svir. Profecto hoc unum propositum ipsis suit, has lit. De Pyrrhone ipso adeoque de sceptici, nihil est quod hie adiiciamus, cum

iii hac Exercitatione toti insitamus in ipsoru vestigiis . cumque constet apud omnes. qui sectatum habuerint notitiam & P1rihonis, ct Arcesilai unam este Philosophiam. Aaiicerem hie spiculum admiratum conuersitionem . institutumque Pyrihonis haud tectis

suisse philosophatum , quod sano alicubi

Laettius testatur , de plutarchus satis innuit ex eius de opinionum omnium possibilitate sententia. Vetum & hoe est aliis locis retexendum uberius , & Epietatus non solet vulga a dioibi magnis illis viris, de quibus mentionem lioc loco sacere insiluimus. Substituam igitur alium a quo ille etiam de Philosophiam & Domen aliquando deti-- Dauit, videlicet Democritum. Hune cui)doctissmnum suisse omnium antiquorum constare ex eo videtur , quod Se omni sciussabitus si de is is, dictus seu victor quinque certaminum , chira icilicet Naturaialia , Moralia , Mathemati ea . Liberalium

Disciplinarum lationes , Artiumque Om-Dem petitiam calluerit; quod item Plato hune serὴ solum ex Antiquioribus non carpsi tit, ac ne nominauerit quidem. Selans Op iris , inquit Laertius , ne videreris con ira opti m IN Gothorum cerea n insisse.

Quod denique ut ni nil dicam de tam variis eius de peregrinationibus , & congressibus, nihil de eiti, solitudine inde ubque labore

in perscrutatione , experiment; sque faciendis ierum Naturalium , nihil de tam variis, timque variorum argumentotum conscriptis ab ipso Libris ; quod ii quam Hippo-erates masnus dubio procul vir tantum ex ipsius colloquiis profecerit , quantum idi semet in suis testatur Epistolis. Quo loco dicendum non est quantum debiturit Me dieiis eximius mirari , eum de oblato ipsi lacte . tcsponderit illud , di primi partus de nigrae capellae , eumque ipsam Hippocra iis filiam sal tauit virginem , sequenti vero mulierem . quia videlicet nocte illa con

sui tua suerat. Democritus ergh tantus vir,

quale hic putas in Hagium tulit Eeee illud

xno verbo , Cosa, inquit, nihil noti m. - ta' in profundo est. Quas dicet et fas non esse mortalibus rem a leo abstru sam ac est vera, intimique retum notitia ex puteo tam alto haurire hue spectat illud

quod Alistoteles reseret , cam Demur tu', inquit. Usu esse dictim, ait risus seno. vide; potio de suse apud Plutarcu in , chri taquemadinodum doceat nihil cise tale ita tuli ctilis i. sua, potiusquam tale ut nihil calidum natura sua potiusquam frigidum . sed relatio e dumtaxat ad quae tale potiusq aut tale experiuntur , quod ipsum quoque nos ante declarauimus. Porro di quae de de Hippocrate secimus mentionem testatur Laertius illumiti e dem sutile sententia , argumento quod ambiguo , atque humano more loquatur. Citat vero quoque Heraclitum , qui de te bus maximis coniectandum , ad uiuendum que cile quispiam temele neget uerit. Nota

veto de sutic quoque esse; qui ex Aristotes edicebat noti liecie bi, in eundem suu brin ingredi, parem in Onnibus icbus fluxum d. iiii labilitat , esse opinabatur. Citat quo que Empedoclem , qui cum scripsisset quae dam vix dici polle. 5lia neque auditu perci Api, neque mente comprehendi subieeit id solum piobari quo quisque putauerit. No ta de huiu quoque esse id quod re it Aristotelex babitu mutato prouid etiam mutari, innu hominum ex s. δεῖνια a ta bipes Et mi mari emper muta in corpore qui ues Ap re est Εἰ murato , ac meme morier . Citat ei iam Zenophauem cuius illud sit celebratum,

Citat Zenonem Eleatem ; citat septem illo in Graecia habitos Sapientes ; citat denique illud Archilochi, Ea mens /s ham ni . Glisca Iutinas h utim I istat bim in phrem ιιit. Itemque illud Euripidis,

Cuius & illud

qui philosophi, ut sapientiae Antistitem venerati sunt , omnia eius carmina memoriae quoque committentes, postquam declarauit illum aliter loquutii in . neque certo quic qua in pronunciasse citat tandem illud, Ii Iaa mortis is e s hominum , τι bi tidisse iis,rt Vos ti h ne inque ne irae copia cui is, Et scia e pria, iuxti, ν Attiγ iade vici m. I quas nempe verborum vices, obiectionis itaque lignificando , ut ille quoque interpretatur. Est autem etiam Homeri Aristotele reserente , quod Hector cum ex vulne te accepto semotus mente ellet,dicitur aliud sapere.

quod scilicet de iii mi sapiant . ita non eadem. Attexere istis posse ira e ipso Aristotele

praeter Homerum de alios, Parmenidem,cu

ius est illud,

Num cie et i siue fram rei notis mems a re e Temperiem sic mente latit a ditati, et sit . itemque Anaxagoran qui censet hominitis bus

252쪽

vos Exercitationes Paradoxicae

sus talia e re entia, qualia ipsis apparuerint;

rursus ec i totagoram qui res vetas este aice bat,quale laque appareiciat. itemque cratvluin, qui ne loquendum quidem putabat de rebus , ut verum quid indiearetur, sea ia-tius elle olstendere eas digito , quippe quod res de qua ellet scrino , priusquam perseelus esset seriar o , foret immutata i quod autem digito monitaretur.quidquid est et tale quale demoniliaretur. Non serebat porro iste Heraclituiti circa illud de sumine ii uidem existimabat ne semel quidem posse aliquem idem sumen ingredi. Possem de ex aliis alios sane plurimos ac praesertim istis posteriores, sed isti iam susticiant vi intelligamus si totae tanti viri , quorum scilicet eruditio tan

topere commendata est , adeo continet

res fuerunt in alnienda ieientia ; si , inquam , nihil seiri posse adeo constantet

pronunciauerunt . inclynanda ne & cum

Sulperest iam reseondeamus iis , quae magno etiam eum saltu solent obiici. Ae pri-imo quidem non est quod multum haereamus in soluendo illo argumento . quod isti pro Achille habent, iactantque tantopere an hunc sere inodum; nis iti nugam a diissem iam ; ιιι nestiti; sns quia temeri tare tu proponi ιυ ρ sti aruiem se iis, ergo a e item alis emta , quias satur nihil; quocirca Se salsa est propositio illa libur si i

vel nullam dari scientiam. Scilicet princilis est ex praenotatis responsio , imprimis quippe ii non sumus , qui tollamus familia rem , vulgaremque loquendi morem , quos elie multa diei mur vi in exemplis initio allatis. Quocirca & dictum est retineri a nobis seientiam , quae vel expetientiar vel apparentiae appellari possit. unde iuxta hoc paucis respondemus se ire nos nihil seirili uia Aristotelice ) ae proinde scietitiam dati aliquam ; at non tamen scire id nos Aristotelica scientia , atque adeo minime sequi Aristotelicam este, quam concedimus. quia scilicet examinantes omnia huius scientiae Aristotelicae tandamenta expetimur nulla esse solida . imo vetb iis omnibus, quae isti seire se putant ad sensuum examen , rationumque momenta deductis apparet nullam propositionena . quae de re quapiam secundum se statuat poste tuto asseri , ideirc. de dicimii, posse huiusmodi silentiam reuocati ad illud genus. quod retinendum censuimus etsi praeterea dici posset sui euiusdam esse generis. Dices vel iii a scientia qua sci mu nihil Aristotelie e sciri est certa & euidens, ac proinde per necessariam causalii de dein onstrationem patia vel non si priuaerit Aristotelea ; s posterius non ieientia erit, sed potius opinio. verum neque illa

est prorsus certa, prorsumque euidens, ac Aristotelica illa causa , & demoti stratione genita , sed non caret tamen sua cellitudine , atque euidentia ae proinde probabilitate vi quae nitatur coniecturis, rationi-biisque admodum apparentibus , & quae In-

tellectum continete possint ne a Gntiat in illi propolitioni , quod detur seientia Aiistoteliea. Voca proinde opitiionem alat quo alio nomine volueris, partim oti titiali intererit , nam de nos id in litterenter vel opinari dicimus , vel seire, cum & mos loquendi

vulgaris id probet, & ii probὸ attendet iuscientia & opinio possint haberi synon1ma;

nam & certam scientiam , Se ceriam opinionem licet dicti e , itemque imbecillam scientiam , de imbecillam opinionem , adedui totum disclimen scholasticum prppe o- dum sit. Vigebis . at cum ecce tam multa

sint, qui se profiteantur teste aliquid prorsus cerib, euidenter, ac per causam necessa Iiam; nonne temeritas etl eum , qui si destitutus eadem certitudine . euidentia, necessitate sese illis opponere 3 At cur non stpotius in illo eximius quidam veritatis amor , qui ut salii ipse non vult, ita nollet alios amolecti pro veritate sallaciam. Et verum quidem est plurimos atripere incuniae .uater multa dogmata quasi euidenter nota . & accurate demonstrata . ac proinde quae ips se seire certissime aibitrentur. Ille porro, qui consaetans , atterit usque cxaminans omnia, viderit iplsis ea piae occupatione quadam, veritatis specie decipi, cur censeat ut temerarius , si vi ipsi illi eo assen ii ii renuat, ac illos etiam admoneat vi d. ligentius singula expendant. Et sane o uim saepe contingit vi canat ut eorum palino dia , quae habita pridem suetint indubitatis sma rae praesertim quoties quis admonitus non proteriae examcn respuit , ut vulgo dogmati ei iaciunt. sed salutari consilio, ut quod ex veritate sit saei lem autem accommodat ; quanquam de hoc alibi sibilius. Ad licio hie soluin responsionem lepidam saneae vere Pγrrhoneam , quam de Laertius indicat . de Empiticus usurpat videlicet Piopolitionem qua nihil sciri proiiuncta tur eiusmodi esse naturae , ut euertendis aliis, ipsa quoque se ipsam euertat, sublataque ieientia , caeterarum omnium , sui quoque scientiam tollat, ad eum modum, inquiunt , quo medicamentum humores e corpore tollens . vita seipsum cum illis expcllit. Obii eitui veris praeterea Pyrrhoneos et nimium naturae iiii uti os , siquidem homines omnes natura scire desiderant. vi & Aristoteles docet de experientia conuincit. Cur igitur natura si ustra non in

didit t. tale desiderium , ii nihil sciri ab

ipsis posset. Consr ant autem, quoniam dant ut de caeterae scientiae , ut Intellectus, ac Demonstratio , de res ipsae scibiles. puta omnia naturalia. Qua te de in millo desecit natura quo minus esset scientia. Confirmant rursum quia iniquum est ii-ritos sacere labores tot eximiotum Philosophorum , qui hactenus ipsi selemiae nauauerunt operam. videt uc scilicet natura Philosophos quasi dele ille , ut recipi os seientia in Mundo constitu cietur, in quo vigeret ignorantia , quae est cietitiae

VII.

luit Metaph

253쪽

Aduersus Aristoteleos. Liber II.

tiae opposita. Aditet hie potest ad hoc confirmandum . quod Aristoteles habet enumeratis eorum . quos si pia recensuimus Opinionibu . At enim, inquit, quod inde emergit absurdissimum est. Si enim qui maxime possibile verum vident iii autem sunt, qui hoe ipsum maximὸ de quaerunt Mamant) ips tales opinicines habeant , eius. inodique adstruant de veritate sententiam. quo pacto non fuerint animo abiecto ij, quii salosophari aggrediuntur; quaerere quippe

vetitatem nihil esset aliud quam volucres Persequi. Denique etiam confirmari posilet ex eo, qudd absurdum sit Physcam.Metaphysicam . luti sprudentiam , caeterasque scientias vana esse nomina , de praesertim

quidem ipsas Mathematicas disciplinas , per

quas scire nos plurima . de cetiissime de euidentissime nemo nisi is sit stitiosus pernegare potest, adeo luculentae sunt , atque

conuincentes demonstrationes Mathemati-

ea: ri igitur paucis ad haec respondere se ponsumus. Primum non videri illos esse naturae iniurios , qui ut naturae nihil detrahunt, sic plusquam par est non adiicituit par enim iniuria videtur de dicet e quod non iis , de

dicere quod si, ) ae qui proinde concedunt

indidisse quidem naturam omnibus hominibus selendi desidet tu ira: at non tamen sciendi vel omni modo . vel omnia. Hinc quamdiu desiderant homines omnes scire plurima dia per experientiam de quatenus illa ap-ratent , verum est quod natura duee illa seire desderant ; at statim ac praeterea volunt& naturas intimas, & causas necessarias sciare, iam hoc scienti e genus est quod Natu. tam Angelieam,vel etiam Diuinam attineat, nec homunciones deceat ; quocirca & hoe desiderium dici non potest esse a natura. vi delicet omnes homines pati modo deside iant immortalitatem ; at quis censeat hoe des delium inditum esse, natura perquam potius statutum est omnibus hominibus semel moti . Quare vi quoniam quantum cunque velint homines nunquam mori, ex

eo tamen quod nullus sit , qui assequatur immortalitatem , colligimus tale desiderium minime esse naturale ; se colligere pollumus quoniam nullus hominum est, qui mi. Dimae rei naturam introspectam habeat, de saetium naturae non elle , quo perspectam habere peroptet. Deinde veto dia illud dari consequentet potest esse causas scientiae. at scientiae tamen experimantalis, de vi se dicam apparentialis. Siquidem intellectus

Dostcr scit . cognoscit .ve experiundo nuit - a apparentia. Demonstratia vero fieri quo-iue potest multiplex . seu digito indicando,

eu oratione erudiendo , aut alio modo s-mili. At neque sest tamen quidpiam Intellectus modo illo Aristoteleo , Deque propterea dat ut demonstratio qualem depingit Aristoteles. Hine de admitti quoque potest dati multas res scibiles ; at tion tamen

quae se iri valeant scientia illa Aristotelea, sed experimentalit et solum vel secundum

iurentiam. Quod si dicas posse Intellei ex iis , quae cadunt in experientiam,

se aut apparent sens bus coli Iure alia mulio

inter ra. Respocidebo sartieri non polle ulterius rario cinando procedere quatit ad ea , quae rursum liceat expetiti, vel quorum

exhiberi possit quaeda in apparentia. Caeterum enim ad intimas usque rerum naturas

penetrare . hoc est quod imus infietas. Illud de piae stantissimorum Philosophorum laboribus pati ratione explicari potest, neque enim illi piopterea censendi sunt irriti, quod nobis seientiam Aristoteleam hactenus nullam pepererint; squidem aliam pepererunt de veriorem de viiliorem . puta experimentalem , rerumque apparentiam.

Quocirca de maximae gratiae maximis vitis hanendae sunt, quod quae vel expetiendo, vel audiendo , vel ratiocinando obseruatunt tradere nobis quasi per manus, atque etiam cum methodo , ordirie-ve dignati sunt. Quousque enim qua iam tandem proueis berentur, qui philosophantui, niti tot P ceram virorum evehetentur humeris. Qua re de non negamus fiuile hos veluti delecto, ad tollendam ignorantiam . si quidem S ea . . quam. diximus , seientia ignorantiae opponitur ; cum aliunde ignorantia, quam isti imaginiuntur non magis hominem dedeceat , quam in manu cente tum digitorum absentia , quippe cum ut non debet ut

ipsi a natura tot digitorum praesentia , se

neque debeti videatut intimarum natura

tum scientia. vides proinde quam immerita st Aristotelis inuectio: neque enim des petatio proptelea inducitur iis . qui philosophati volunt, quod videant masnos Philosophoή plosteri nihil sciti polle , intestigo quod ad naturas rerum intimas attinet, siquidem cum hae in parte ignorantes sese agnoscant ; at aliunae tamen agnoscunt ut scientissiim, quod eatum terum , qua scilipossint, nihil prope ipsos lateat, a sed vi non immerito dixerit quispiam esse illorum ignorantiam doctissimam . quasi videlicet

non ut persectionis cuiusdam vulgatis ebprouehi . ut ignotantiam existimes , quod alii scientiam esse putant; agnoscasque bonas de te nestire quod tetier, nescias. Quod de vatiatum scientiarum existentia v iii. adiicitur minus negotium facere videtur. sceleras spectauerimus, nam neque Phrii tota deelarate potest cuiusnodi si intus de secundum se minimae rei natura ut praediximus; neque Metaph)sca quidquam habet praeter leves coniecturas . sepolitis quae pet Fidem Orihodo iam certa sunt; neque Ethica uniusmodi est , sed pro vatietate nationum L personarum varia, maximeque mi

tabilis; neque Iutisprudentia est aliud qui in complexio multarum legum , quae nee apud

omnes , nec omnibus' temporibus vigeant;

neque Medicina quidpiam aliud continet quam & obseruationem multotum essectuti. quos medicamenta varia sortita sunt , de applicationem eorumdem aut sinitium me diramentotum ad eliciendos eosdem essectus,aut tinnites , atque ita de exteris, adeo ut citin per me liceat hasce ieientias diacete , perspicuum tamen esse videatur

254쪽

Exercitationes Paradoxica

non esse Selemias Aristoteleas, rubi omnia ad amussi in cons derata fuerint. At disi cultas maior est de Mathematiel, Diseiplinis propicr ea, qu* Obiecta sunt. Verumtamen primo non desunt etiam ex Peripateticis , qui negetat Mathematicas esse vel e scientias , porro quia Peremis& subtilitet de elegantet id probat , id citch ipsa eius verba non pigebit adscri- Lib. i. in Α- bere , si e . inquit . es rem per ea a sm cognos se , pruris Dam res es, o similis es a monso Anti elsa. . Demon Πυ.

ego probarione . et sm apore ei chur his,

sorianistis non fiant μὰ sed ex quibo um

bus non reni te fiatim mei ara Haee is-le. Quae retuli suit is, tum quoa dicta sunt

ab homine Peripatetico . tum quod luci lentius non lietilii et ostendere Mathemati eam dicet plinam non elle talem scientiam, quale in depingit Aristoteles. Deinde adiicio nihil ampli sic Deere Mathematicum dum aliquam tibi ignotatam plopostionem demonstrat , quam saeiat qui , et in-ieti bendo, vel reserando pyxidem declarat tibi quid in illa sit. Vt bie enim solum ostendit quod oeelusa ibi si verbi causa theriaca absque eo, quod eius vel inseri ptio , vel teletatio faeiat ibi theriacamelle ; ita Mathematicus solum tibi aperitquM hae e sigura eiusnodi si , absque eo quod eius demonstratio talem tile faciat. Dicatur tibi vi retineamus exemplum propos tum P tres angulos Trianguli esse pares duobus rectis: non per uides rem itate habere ; scilicet neque pervidebas theriacam cile in pyzide quantum-vis id tibi diceretur. At petui des cuna iunt facti pares ipsi anguli, qui euidenter duobus rectis aequi ualeant. Nimirum & se petuides theriacam elle in p)xide poli quam velitii eriptio est visa, vel amotum Operci' luna ; ac fateor quidem utrobique scientiam gigni aliquam rei . puta non ante,

perspectae : attamen vero haec scientia non alia est , quam tei apparentis eadentisque in experientiam ; exinde enim solum cemur cuiusmodi nobis res expetiendo appaream. Non apparebat videlicet tibi aequalitas illa trium angulorum cum d ... bus rectis . quoniam cicies oculorum tuo rum lion meliebatur salis exacte quanti,tatem . quae inesset singulis ; at postridam Oculos iuuat aliorum angi lotum inspectio tum res es are apparuit. Quid igitultotum lioe est,nis unius , etsi dein rite rei apparentia considetatior 3 eeite ut erat io luna socordia , quod ignorans theriacam esse , non reserares pyxidem ; ita meta tum erat oculorum eatigatio . qu)d antea

in Triangulo non per uideres quod ptat peti ides ; quare nihil aliud facit Math

maticus , qui tra monere te vi attentius ira

spicias , quod priina fronte non aduerte bas. unde & demonstiatio , quam tibi proponit seu medium , quo utitur non

est causa cur ita res sit c quod ex allata P rerii argumentatione patet sed tibi solum peripe in Leit quod res ita sit. Athoe non iam seientia est Aristotelea . sed ea , quam uos tutinendam censitimus. conelado

255쪽

Aduersius Aristotcleos. Libra II.

Concludo ergo , quaecumque in certitudo ct euidelitia in disciplinis Mathematicis eam

pertinere ad apparentiam; nullo autem mOdo ad causas sermanas vel naturas etiam re rum intimas. Hoc autem adiicio quod certior quidem seri per Mathematicam potero, Terram verbi causa esle sphaericani; hoe enim per Eclipses Lunae , altitudinci que Poli variatas apparere potest ; at quare Terra sit sphatica , quae si eius germana natura; sit-ne Animata, an- non , de si Animam habeat , euiusmodi illa st . quas stinctiones obeat, aut sortiatur proprietates; quorsum quiestat iners in centro;vel si moueatur,quae vis illam agat 3 Quae eadem quarenda erunt de sole, es cateris A sitis a parique ratione de sono , in quo occupatur Musca a de radio visuali circa quod Optica, sicque de cae tetis. Revera enim statim atque pratergredieris ea. quae apparent , caduntque in im lum & experientiam. ut interrora quaerites,

de diseiplina Mathematica , de alia omnis renitus caligat. Neque dieas hoe elle posse verum de Mathematicis mixtis; at non item de Geometria . Arithmeticaque , quod illae

tradant intimam naturam , germanisque proprietates de s gurarum de numerorum

fouidem fgurae & numeri si abstracth considerentur, ut nusquam lunt, ita nihil sunt. Quocirca ut alicubi de aliquid sint . considerandae sunt proprie in rebus, quas assiciunt; at ver4 6 hoe ita sit , disse ultas redit . quod scilicet quantumcumque circa s-guram philosopheris, nunquam tamen intime nosces naturam rei , quae sguratur; quod idem est etiatra intelligendum circa numerum. Dices igitur Ceometria persequeretur solum chynletas, qui pye quae figuras abstracte eqnsderet, non figuras harum , illarum. veritum. Respondeo tamen

Llsum esse quod non consideret sguias

Marum , illarum-ve rerunt; non considerat

enim quidem ipsas in particulari , vel solas; at considerat in genere omnes. Notum

est autem in genere species ipsis contineti. Nine ii demonstret aliquid verbi causa, de angulo , non nominat quidem hunc vel illum ; attamen hune quoque & illum noticlos quidem , sed coniunctim cuin omniis bus aliis intelligit. Sane vero & nisi de istis Triangulis , quae sunt in materia apparente eoncluderet. chymaras prorsus venaretur , cdm nulli alii Trianguli praeter

istos reperiri valeant. Diserimen autem est inter Geometriam de Mathematicas mixtas . quod istae particulares aliquarum re tum lautas conliderent , illa vetd genera les omnium. Taceo autem figuram ex se

non videri esse aliquid . sed hoc prosequi alterius est loci. Postremd solet obiici aduet sati Prithonios communi de vitae , de sensui. Primum quippe loqui non possunt ut caeteri homi num . apud quos scientiae , certitudinis , si milόsque voces frequentet audiuntur. Quods viatitui id seti non potest, nisi sibi contradicant , ut de facto contradicunt cum ac

usossi aria philosophica.

sctunt verbi causa , omni orationi Oratio nem aqualem opponi, vel omnia esse inde. tinata . itemque cum negatu aliquid elle nia-gis uni in quam aliud , vel assem lembim vni propositioni potiusquam alii, dec. Quia scilicet tum asserendo, tum negando statuunt semper aliquid, sicque dogmata pro puniant. quod repugnans iamen ipsorum instituto est. Deinde de vivere non poli mi ut cateris omines, qui accedunt ad ignem , ilia iudi cant illum esse calidum;assumum cibos quia censent illos ad sedandam samem, tuendamque vitam neces larios;negotia gerunt, militiam exercent, conquirunt opes , declinant pericula, occurrunt Daudibus, Deum coialunt, Parentes honorant, patriam tuentur. educant filios , ita uant amicos, desendunt

insontes, atque aliis huiusmodi vitae ossicii morem gerunt, quod hoc esse bonum pium, legitimum existiment i at vero pyrrhonis cum nihil dueant calidum potiusquam frigidum, bonum, quam malum ; necessarium quam superfluum , ae Omnia proinde habeant indisseretitia neeesse est s quidem tibi

constare velint, ut fugientes non necedant

potius ad ignem . quam ad niuem, sicque des milibus; alias enim saterentur quidpianaeste magis unum, quam aliud. Hinc nescio an admirabilius , an cachinnis omnibus si-onius si, quod memorant de illa Pyrrhonis seu smolicitate, seu stoliditate, qui ut vitam instituto duceret consentaneam , Nna aestinans, inquit Laertius , nihil De detiis siris nebat omnia ; cur si fonὰ occurrissent. Otreruta ct canes , O falsa , n hil omnino fem - per itens: sis satis autem ιι carastasAn igonus refert a j semisus sis mcessariis. Ad haec vero cum ex ipsis quoam reuet, se sentient , alij autem animo solum contradicendi ista sustine,nt; non videtur esse eadem ratio iuxta Aristotelein disputandi eum vitii-qu'. 'Ei enim. inquit , per sone, i ii vero Lib. . M .

ii λδ m. Quasi diceret si negauerint ali- .aph1ces. qui esse ignem vere calidum , cogendos esse ut id experiantur. Quod autem animo solo disputandi id plurimi saetant, arcumento elle docet Aristoteles actiones ipsorum re- eap.

pugnantes persuasoni, quam illi habere se

tingunt. Neque enim ut loquuntur , ita de vivendo habent omnia indisserentia. Res pondeo tamen nullum institutum eo inmuni vitae minus repugnare quam ipsorum Pyrrhoneorum s quippe ut iam saepe repetitum est , apparentias rerum non tollunt in quibus siue prosequendis , siue fugiendis vitaeons stit. Sed ut prim sim aliquid de loquendi ratione dicamus perspieuum est ipsos te

tinere voces , quas usus probat it, de maxi-mὸ cum ipsae tribuantur rebus apparentibus.

Nix verbi eausa, dicitur alba , quia talis apparet . ignis dicit ut calidus, quia talis apparet . atque ita de caeteris , igitur de istas voces retinebit pytthonitis 3 Velles tu quidem diceret niuem esse natura albam, isnem natura calidum;at ipse quia non promet ut se cognoscere quaenam si niuis , vel ignis natura, pronunciare id non vult, satis

5 3 esse .

256쪽

Σi o Exercitationes Paradoxica Aduerso Aristoteleos.

esse arbitratus si profiteatur quod sbi apparet. Ecquid vero amplius necessatium est in conuitutis colloquios Dicis tu vinum esse dulce, dicet quoque ille vinum esse dulce, uterque ergo ide ira dicitis ; cum velli tu subintelligis dulce esse seeundum naturam , ille secundum apparentiam . in hoe quidem dinerimen est, at non tamen in modo loquendi. Porro eonstare omnini, videt ut noti talli ipsum in eo quod de apparentia pronunciat,an ver5 tu verum censeas , dubium faciunt ea, quae superitis deduximus . v ter igitur praeserendus 3 At inquis , statuit dogmata. verum seclusis apparentiis nihil est omnino quod statuat. Non potest quidem sepe non uti ans antibus & negantibus vocibus alioquin enim quomodo loqueretura at satis est quod planum faciat se per illas voces nihil statuere, de cum per ipsas aliquid tollit. etiam ipsa sinet tollere vli antea insinuauimus. Sed referre ex Laertio praestat integram Pyrrhoneorum Responsionem, postquam enim ex posuit obiicere Dogmaticos .quod & illi dolamata adstruant, quippe qui eum se nihil definire dicant. omnique orationi contrariam obiectam esse orationem,ea ipsa de definiant de proserant. subiicit aduersum quos illi resi pondentii Atqui ea qua parimor, τι homines far/mis , nam ct quod Lessi, quod si reserario,

atqu2s milibus dogmata esse non disimus, neque enim ilia sum iis, Da iri asserunt, para quod

dem inceriura sura vero c/νra consis nessam, in eo ita e quia nihil donise de mus , neque

Mei Am Afri , sie illi ex Laertio. Circa id veto quod sequit ut , en quid ab

eodem reseratur. Rumis .inquit ilos dogmariaci testam etiam rogera assertim , tam omnia ea quum vita constar, exortivi ; at conua eos ita mentiri assi erant. Non etam visu se a ore,

pron clarem ; quia e m eis in qui 'iam , O quod pereat via mus , eram ista quo patio fana ignoramus.εῶst inmitim reluelami qua inc sicuti rebas proxime assium incerta ......

Si quaeras, Beneueti Lectir, cur haec Exercitatio ad sesilicum perdacta non fueris, ear-me Libri quinque caeteri, qtiorum Praefatio stem Deir non seqviansur, Scito commonefac7um ab Amicis Auctorem , soma hari non parum PeripareIicos propter prioris Lilri editionem, idemque fere argumensum Λ antiso patricio in Peripateticis suis

Disquisitionibu squarum tune primum copiis V acta) prius pertractatam , hunc se cundum L lmm ulterius persequi, o absoluere noluisse, ipsisque s ne delibatis gaidem aliis in Mosoris .i retusum cum blattis, ae tineis pugnantem, ab anno M. Dc-Xxiv. qualem iam habes, abieti se atque neglexisse.

FINIS.

257쪽

EXAMEN

PHILOSOPHIAE

ROBERTI FLUD DI

MEDICI,

IN QUO ET AD ILLIVS LIBRO saduersin T. P. F. Marinum Mersennum ordinis Minimorum Sancti Francisici de Paula sicriptos, re Pondetur.

259쪽

AD REVERENDUM , ET DOCTvM PATREM F.

MARINUM MERSENNUM

EX MINIMORUM

ORDINE,

IN FLVDDANAE PHILOSOPHIAE EXAMEN

PETRI GASSENDI

E n D i D i τ mihi, mi MERsENNx. Lacurdarius no ster tuas literas in itinere, ante Natalitia. Quod vero non ex tempore , sed iam post mensem tibi respondeam, non est profecto. cur causam requiras. Nosti cisim votis tuis nequc cito , neque paucis potuisse satis fieti. Clim postularis scilicet ex me, & eorum librorum, quos una cum Epistola legendos nusisti, censuram , de caelestium a me factarum, si quas mecum circumseram, Obseruationum communicationem, tum libri illi fuere euoluendi, ac alij et iam eiusdem Aut horis quantum nancisci, & legere peregrinanti licuit in habendi prae manibus ι tum scribendum, dc exspectandum, num quibus ex locis obseruationes depositi iure commenia datas habeo, interea rerum acciperem. Sed de Obseruationibus postea.

Qi Quod priore ciuagitas loco , illud est, ut postquam libros videro, quos Nundinis proxime elapsis Robertus Fluddus in te emisit, quid de illis seniatiam tibi explicem. Vidi itaque, mi M ER sE N N E 3 at rem exigis, qua, ut prima fronte nulla videtur facilior, ita attentius consideranti difficillot mihi nulla est. Facillime quippe adducar, ut meam tibi mentem apetiam, de si nexus amicitiae nostrae attendendus sit, & spectanda illa tua, quae mihi pridem & eminus, de cominus spectata est, omnigena eruditio. Alterum enimessiciet. ut, quod amici proprium sit, victoriam tibi expeditam faciam i alte rum , ut legitima, dc quae iudicem permovere possit, praesumptione id agere

videar.

Attamen quod dissicultatem mihi faciat, illud primlim est, quod exuere debeat amici pcrsisnam , qui iudicis induit. Quanquam hoc leue fuerit, cum tu quoque facilE probes quod praeclar E est ab Aristotele dictum , ω

φιλοιν ο ν προπμανά--Ncque vero hoc in fronte obiicio, quas de tua causa dissidam , sed ut praeparatus accedas ad perlegenda omnia, qum sincere dicturus sum. Verum succcdit caiisa grauior, quod videlicet cultae meae stipellcctilis non ignarus, attendere debeam ne clarissimos inter Viros sedere videar quassi Arbiter. Quamquam enim longE absim, vi illum tuum Antagonistam ex aequo tecum faciam; nihilominus negari non potest, quin ille reuera multiscius sit: quin omnibus viris literatis hoc saeculo innotuerit: quin Bibliothecae celebres multis , magnisque , quae ab ipso prodeunt volu minibus, breui sint complendae. Hisce accedit argumcnti genus, de quo vos inter controuersia est. Cum Philosophiam enim apertam, id sentibilem ipso prosequaris : ille tamen sic philosopsatur, ut velit semper delitescere , atra mentam offundendo, sub quo hamum emugiat. Ecquo vero nodo continers liceat mutantem vultus Prothca aut quomodo deuicissς illum gloriari unquam

260쪽

I, Flud lana Philosephia Examen

nuam valeas, quem licet in ore. & oculis omnium c statione deieceris, si, tertia , tamen ca est, ut deiectum re , se stantem prope persuadeati Aduciam ne quod rideas 3 verendum mihi, ne bcatissimi isti fratres Cruciri sei, qui ut Gygis annulo tutinos semper inuisi circumuolitant, pessinae me excipiant, si reuelare quidpiain contendam ex arcanis illis, quae infanda sunt i Ctan

illud enim, quod cx me rogas, declarari minime pollit. nisi retegendo quasi

Bonae Oeae mysteria: timendum serie meo capiti .ne deuoueatur omnibus ditis. Videlicet minae illae terrent, DNnine Potuice , Domine Politice, nimis librare 1 ementiam tuam eloqueris. An non autem vereris, quod Domini fratres Hus fiant.

er fors tan in si rum tibi Hud compensaturisint ' Euidsi lupus in fastita 8 Quam

horterem, si aut cum ipsis aliquando nomen dedissem, refractarius essem , dc Apostata ι aut si aduersus corum praestigias non cilem iampridem factus exorcistas Sed his omissis, illis superatis, mos tibi demum gerendus est. Et optasia sem quidem magis sententiam tuam accipere, quam meam inscitia tibi proferre. Quanquam emini pro modestia tua singulari praeoccupaturus sis causam unicuique propriam merito haberi sit spectam, praestareque ut alienis diiudicetur oculis : Et φ. - tamen in te longis vincit& non ignoras te nuc, Scepticumque meum ingenium vix pbile quidpiam excrere , quod tibi probc satisfaciat. Age tamen . quando amicitiae iure illud postulas , ut quomodocumque tandem meum tibi sensum hac in re aperiam , quod tergiverser nihil est. Neque enim ut rogatus cantor obmutesccte debeo, qui incptus videri malo . quim amico non obsequi. Hoc unum vclim praefari liceat, inpas me nugas , ta coniecturas nunquam venditare pro veritate ipsissima. Tametsi enim tu me fere Pyrrhonium esse prohibes , sicque semper vigere soles , qua ii aliquid habeam , quod Dogmaticωs proferam : vicillim tamen amicitiae iure illud debes concedere , ut vivere in diem liceat , dc nihil unquam vel efferre,vcl excipere praeter fines merae probabilitatis. Hoc certe loco cana Hui, do sententiam videbor tribucre , ob quam vir cordatus posset sic machati : Verumtamen . ut valde exopto aliud animo ipsi insidere , quam ego videor ex eius libris satis aperte colligere : ita contestor ipsum pol se eo se modo interpretari, ut sensum hunc incum corrigat. Quorsum id 'enim ipsi denegetur Itaque ea mihi est mens, ut quaecumque tandem mea

videatur vel dilito, vel sententia , nolim unquam seu veritati, scii personae factum praeiudicium. Accedens iam ad Opera Flud di conscripta aduersum te , videor primum dicere debere de scribendi genere , dicturus postea de argumente.'Clim attingo fribendi genus , clocutionem non intelligo. Suo quisque modo loquimur , de seu Barbarismus , seu Graecismus sit . curanda parum verba sunt, dummodo sensus constare possit. Duo sunt, quae duco por:us Oblcra'nda : unum est , quorsum quod Operc uno congerere in te poterat , is duo tamcn digesserit , mutuatus nomen fictilium , quod faeci ci alteri praefixum. Neque enim solum illud , quod Sopitae cum Moria eorum is in

scribitur , ipsius Roberti est : verum illud quoquc aliud , ii taliun fecit

Summum Bonum quamuis illud dicator esse per Ioachimum Frasium. Argumento mihi est , quod cx eadem officina Typographica . tempore eodem , & in eadem serie Flud dani certaminis prodierit : Quod idem Genius, idem scopus . idem in te animus , idem stylus , cadem,

verba, principia prorsus cadem : Quod aliquoties cxaminaturus qu. t tu djxetis , praescripserit. non Ioachimι , sed apertis verbis , Roberit exa men e Quod denique hic meminerit Apologetici tractatus . in quo olim

Roseam Fraternitatem defenderit aduersu calumnias curu am, qUCm conis

fiat suis te Libauium. Cum res porro in ita habeat , coniector causam

conseribendi posterioris huius tractatus imponendique in eo nonacri inii tuatitium, fuisse primum ut te conuitiis onerare pcrgeret , fili. si fat multa maledicta priori illo non cui brasset. Deinde ut alium authorciri in

SEARCH

MENU NAVIGATION