장음표시 사용
31쪽
Index Sectionum. Partium, Librorum,
ipsam moueri. Neque licebit illum
hortari, ut sensum ratione corrigat, quin nos pari iure moneamur. 1 Q4
.Idem dicendum, quod attinet ad caetera sidera exoriri visa, & occidere
ex conuersione Terrae in ortum.Sic
apparet attolli Polus ex solo nostri versus ipsum progressu.Argumenta aliquot a simili. Violentia ex raptu
primi mobilis sublata ex simplici
Terrae conuersione in ortu. Soliditas orbium caelestium cum obseria a-tis,N ratione pugnans. Argum tum ex apparente Cometarii N. omnium
sublimi in occasum motu . Ex rapiditate, quinquagies millies in caelo, quam in Terra ut maiore, sic absurdiore.Distractio partiumTerrae non timenda. Argumentum ex figura Terrae suapte natura volubili. 1 os p.Grauitas est partium Torae propria,
ut unianturi non totius, ut tendat in
centrum. In Mundo nihil est ex se supremum, aut infimum, sed solum
dunt grauia in centrum seu Terrae, seu Mundi nisi ex accidenti. Grauitas est vis non tam grauibus insita, quam magnetice a Telluris mole impressa. Levitas nihil aliud, quam grauitas minor. Comprobatur variis exemplis, ac in igne potissimum, qui sursum,ncn ut sphaeram petens, sed ut ab aere abactus contendit. Motus recti surs una,& deornum, tanquam partium proprii, motui circulari, taquam proprio totius non Obstant. idem iuris potest & Lunae, Maliis globis competere. TCrra non miniis mobilis per aetherem, quam
Luna. Cum nihil pendat, haud in- epta Archimedea sponso suit. 1 op
cus, scit Copernicanus. Sol in ccntro , Fixae in circumierentia immotae. Medio in spatio Planetae mobiles, ac in ipsis Torra inter Ven rcm , N Martem. Distantia Fixa
rum tanta , ut magnuS orbis, cuius
semidiameter sit a Sole ad Tcrram, pro puncto habeatur, comparatus ad ipsam. Duplex Tcrrae Motus,
Diurnus circa proprium axem, an
nuus sub Zodiaci signis,in quorum
uno dum est, apparet Sol in opposito esse. Continetur senapcraxis
Terrae in sui parallelismo, & duci
in Firmamentum conceptus, dci-cribit quidem circulum tantum circa polum Mundi, quantus circulus magni orbis est, sed qui heinctamen appareat ut punctum. Continentia haec non omnino assequuta motum centri, retrahit scnsm AEquinoctialia puncta in signorum antecedentia. Iosio. Translata per Eclipticam Terra, Sol perinde videbitur Eclipticam percurrere , ta Eclipses haud seclis contingent, quam si in centro quiesceret. Si Terra habetur Pla
quam magnitudine congruunt , si non habctur, dissonant. Luna videtur altera Terra. Licet Terra cxtra centrum Firmamenti sit, videtur tamen hemisphaerium, quod duae parallelae, una per centrum, alia per Terrae supcrsiciem traductae, ad sensum tandem codant. Axis Terrae continentia, & Fixarum distantia facit, ut ubicumque in Zodiaco Terra sit, eaedem stellae verticales, eadem altitudo po-laris apparcat. Eadem axis, ac simul aequatoris continentia, & di rum , noctiumque inaequalitatem,ta aestatis, ac hiemis vicissitudinem parit. Stellae Fixae apparcnt pro . moueri , iuxta signorum seriem, quod sectiones AEquinoctiales regredi latur aduersus easdem. Solapogeius , ac perigeius apparet,
quod Terra aphelia, & perihelia
fiat Motus Planetarum circa Solem ellipticus, non circularis. 3 12 Ii. Translata per Zodiacum Terra, nullus est Planctarum,qui non uno tenore, ac suam semper viam pro-ccdat. Regressiones illat, Stationcsque, quae in vulgari sententia tantae inconcinnitatis sunt,non-nisi apparenter fiunt. Res declaratur in ue curio,& Vcnere; itemque in Marte, Iouc ac Saturno. Sol in medio omni tu i congrue collocatus. Constitutus in centro Sol, 5d nihilominus sibi ipsi motu circiter menstruci ci cumductus squod monstrant citis Maculae ὶ videtur Planctas Omneis suis veluti magneticis radiis circumamre , propiores rapidius, i c- motiores segnius. si si I. Ex motu Tcrrae attributo aestus maris deducitur, & exemplo nauiculae aqua semiplenae declaratur Ex mo
32쪽
tu diurno, & annuo coniunctis ori
tur bis in die inaequalita ob quam
mare quotidie bis fluat , ac refluat. Res Mediterranco mari applicatur. In ora Prouinciae attollitur mare, ac
deprimitur ad sesqui pedem.Crcata speciali inaequalitate circa Solstitia,&AEquinoctia fit aestus vehementior . sed circa AEquinoctia
praesertim. Creata alia Ob constitu tam in coniunctione, aut oppositione Lunam, fit quoque aestus in Noviluniis, ac in Pleniluniis in ior. Ex motu Tcrrae aestus maris, exaestu maris motus Terrae ciscitari sobabilis. Declaratur res iterum nauiculae comparatione. T33 Statur decreto Cardinalium de Terra quiescente, non mota. Epistola concluditur. Si 9 Pavcriptum. Explicatur Problema; quam ob causam fiat, vi res flexilis, veluti virga, aut lamina, ubi manu deflexa cst, dimittente manu minueatur, suum situm repetat Ii 9
EPISTOLA T E RTI A, quae abas Apologiae titulo prosit ad Iosephum Gallerimn vastetae Priorem in librum, qui a Joanne Baptissa Morino consis tin est aduersus duas priores Epimias in in
sicriptio Alae Telluris fractae.
ART.t. Ecisse Morinum pro suo ge-1' nio, cum se offensiim inos. sensus gessit. I 2P
de Motu impresso a Motore translato Epistolae a Morino impetitae. H3. Non videri Morinum attendisse
quid ageret cum librum inscripsit. D, T suris fractas. 322
. C acri Morinum immerito quod Auctor ipsunt coegerit ad scribendii quartb pro quiete Telluris. 3233.Immerito etiam quod Auctor ipsum crebro se inuisentem instituti sui
non fecerit conscium. Ir s. Immerito rursus qubd Auctor in eum scribens exiguam testatus suerit sinceritatem. IzS7. Immerito praeterea quod Auctor aliqua ex ipsius libro prius conscripto Gufeodi alia Philosephica. desumpserit. St68. Immerito demum quod Auchor arma damnatae ab Ecclcita opinioni subministrarit. F T'. Ac Romam proinde petere non debeat. 328
PAns II. De aem Maris, deque defensa a Morino titubatione Telguris.1 ι .Qualem sententiam de aestu marisv c nouam ac suam Morinus de cribat. 3 3 LI 2.Talem opinionem neque esse nouam , aut Morini propriam, neque
cohaerenter ab illo defendi. 13α
Mare dictim bis fluat ac refluat, multis nominibus falsam csse. 13a I . Itemque cur aestus maiores in Noviluniis, Pleniluniisque de AEquinoctialibus praesertim, ac de mari Caspio. F3
31.Velle Morinum aestum Maris causam esse Terrae ut bis in die titubet, ac id probari experimcnto geminatae in singulos dies reciprocationis perpendiculorum. 33 S 6. Et pugnare Morinum secum, quod praesertim spectat ad Sacram Scripturam,& lucri rem diuersimode repugnantem. 33 6 I7.Quae sequamur incommoda si cen
trum magnitudinis Terrae a centro rerum grauium continenter divari- Cetur. SIT
18. Quaestionem non fuisse an Tcrrae Compcteret motus, sed an cx illius hypothesi congrua aestus causa a Galileo rcdderetur. 138
singulos insinuatos fuisse ex aquae
lentore, quem experimenta etiam comprobent. F3'ro. Retardari aestum pro retardatione Lunae declarari ex motu menstruo, si esse idem, aut ex eadem causa cum diurno Terrae supponatur. I OPARς III. De allatis a Morino pro quiete Terrae demoninationibus, deque nonnultas circa Motum praeludist.
21 .Non quaeri moueatur-nc Tcrra,sed an quiescere demonstretur, neque
i per Theologiam vetari id disquib
33쪽
Index Sectionum, Partium, Librorum,
ax.Iactantem Morinum suas Demonstrationes, non videri satis intelligere quid sit Demonstratio. 1 2. 3.Enumerantur XI v. quas ille in soluendo famoso Problemate Demonstrationes contexuit. 1 3a . Insinuatur qui peccent priores X I. de duabus sequentibus inferius dicendum. Ix F. Occasione postremae quae ex Astro logicis una est, enarratur Astrologicum ipsius Morini experimentum. 34626. Qua ratione Auctor declarauerit cur motus grauium, & proportione quidem obieruata,acceseretur. S T27.Vt Morinus dum iactat se idem diaxisse,impingatur incidatque in repugnantiam. 3 328.Vt varia nequicquam moneat circa id , quod Auctor dixit casum grauium censendum esse violentum, potiusquam naturalem. 349 29.Vt rursus circa id , quod Auctor dixit motum lapidis e mali Carche sto naue mota decidentis,non qua
perpendicularis, sed qua horizonta lis est,esse praecipue naturale. '
facto intra Mundum diuinitus v cuo, lapidem in eo constitatium, non magis iri motum quain constitutum in spatiis imaginariis. 1 so3i. Declaratur exinde quaenam grauiuitatis 5c leuitatis natura sit, ac vana ratio ostenditur, qua Morinus iactat probatum ase pridem suisse qualitates esse absolutas non reo pectivas. 33 3 i.Itemque illa qua idem recens com probare adnititur. 112PARs IU. De ceutro mersu quem tendunt grauia in de in v nsmo Teltaris.
33.Frustra ac falso demonstrari, quod superius dilatum est, grauia per s e
contendere in centrum non Terrae
sed Mundi. F 334. Nihil iam addi praeter conuitium te ridiculam probationem. s1 3 1.Frustra quoque &falso demonstra ri , quod huc etiam dilatum fuit, non esse in Terra Magneticam vim grauium attractricem. 3 1 636. Responsum fuisse' ad experimentum de Magnetulo adducente ferru a magno Magnete Tellure. 33
mentis repugnantem Instantia. 183 8.Declaratur experimentis esse Magneti non cum Caelo, verum cum . Terra sympathiam. 'I'. Declaratur quoque praeter istum Terra: quasi corticem subesse interius quemdam vcluti Magneticum nucleum. 16o
rinus librum concludit. z.Expenditur paucis & vana ac nulla arguitur esse Demonstratio. 6 I i.Cum Morini peroratione Disqui stio concluditur. 163
qua grauia dccidentia accelerantur, ad R. P.CA ZR IE V M. quibus ad totidem Epi Dus Reuerendi Farru r audetur. EPISTOLA TRIMAE
ART. I. Seribendi occasio. y g. 64. V m cnim Author iam edidisses duas superiores Epistolas De Motu impresso a Motore transeato i nscriptas
uionensis Collegij Rector scripsit ad ipsum Epistola,quae reprehendit capi
ta varia tam circa caetera de Motu con
scripta quam Circa disputata speciatim de Motu Terrie attributo. itaque Author ad illum rescripsit ea Epistola quς hele habetur ordine tertia , quamqΠQprimam legere si libet, licet,imota non incongruum est. Quia vero R P .caetera inter obiecerat, non fuisse Auth rem probaturum Galilei sententiam circa Proportionem , qua grauia decidentia accelerantur, si commissum a Galileo Paralogismum animaduertississet , R Alithor responderat se ncc potuisse necdum posse Paralogismum ullum videre;ac optare adcb,6 R. P.tum illum retegeret tum proportionem quam crederet esse verior in manis
staret; idcircli R.P scripsit ediditque nuper Epistolam alia in hocce Titulo,
P sic a Dem ibario, qua rat ο, mensura, moam, at potensia acceleratronti motus in Naturali
34쪽
naturali defensu grauiam determina tamaduersus nuper excogitaram a Gatileo titii Florentino Philosopho, ac Mathem amo de eodem motu Getaoscientiam.
Haec ergo Epistola est, ad quam hei
primum respondetur. p g. 6 A RT. II. III. I V. V. Matin Coorro uersiM. Quaeritur ni mirum, An,cum lapide, V.C.Cx alto cadent accipere liceat primum quoddam spatium, ut unam ormiam;& habere pro mometo,seu tempore primo illud, quod effluit, donee lapis per hanc orgviam decidit :& pro
gradu celeritatis primo ca celeritatem, quae in fine primi huius teporis acqui- sta est: An,inquam,acceptis deinceps aequalibus spatiis,temporibus,& gradibus,cclcri debeat lapis motus-ve ipsiustum acquisiisse duos celeritatis gradus, cum est superata secunda orgyia, licet
secundum tempus nondum totum CD fluxerit ac pui modo treis, cum tertia, quatuor cum quarta,&c. adeo ut semper velocitates se habeant sicut spatia, ludi R. P .contendit: An poti is censeri debeat tum acquisiisse duos celeritatis gradu cum cHuxit secundum tempus, licet plura spatia , quam duo superata
sint: ac pari modo tres h cum tertium, quatuor una quartu,&c. adeo ut semis
per velocitates se habeant sicut tempora; aliae est Galilei sententia. Ex qua aliunde sequitur,ut temporibus aequalibus spatia superentur iuxta numeros ab unitate imparcis: ita ut si primo tempore lapis decidat per unam orgyiam, decidat secundo per treis, tertio per quinque,quarto per septem,&c. atque idcirco spatia in fine cuiusque icporis a principio usque aggregata habeant se sicut quadrata temporum , hoc est,uti patia superata sint in fine vi ius temporis unum,in fine duorum quatuoruns ne trium nouem n fine quatuor sexdecim, &c. Quae omnia liceat repraesentare in maiusculo quodam Triangulo, cuius lateribus, ac basi in parteis aequalcis Eiuisis, interductisque lineis aream dispcscentibus in minor imu- tuo aequaleis, simileisque triangulos, partes utriusvis lateris incipiendo ab apiceὶ habeantur pro temporibus ; bases trianetulorum ipsis respondentium pro gradibus celeritatis ; & intcrcepta triangula ipsorumque arcae pro spatiis.
Vide de totius Epistolae siue Dissertationis scriem. Apag. 3 6 .ad 1 66.
Definit Galileus Motum aequabiliter acceleratum squalis grauibus decidentibus competit) illum , qui is quiete
recedens, temporitura aequali m aqualia celeritatis momenta acquirit. Id autem
improbans R. P. contendit potius definiendum cum vulgari sententia illum, qui aequalibus datus aequatia celeritatis Vmenta acquirit.Quanquam Gali-Iei definitione praeclare intelligitur a Celerationis aequabilitas: prout increcces celeritas se habet ut linea inter i atera memorati Trianguli ab apice usque in basim increscens ι & haec linea ideis increscit aequabiliter, quod secundum parteis laterum aequaleis per quas dictum est repraesentari tempora additamenta continuo aequalia acquirat. Ex definitione autem R. P. probata, nihil tale potest intelligit cum nulla facta temporis mentione,& sumptis partibus lateris trianguli pro spatiis, de interceptis triangulis pro celeritatis gradibus, constet, si totidem semper addantur
triangula, quot lateris partes, creatum iri triangulum totalcm, cuius arca in
aequabilissimh ab apice in basim in.
Impugnat Galileus definitionem R.
P. probatam,quod si velocitates citent, ut emesa spatia. atque idcirco spatium, V. c. duplum pcrcurreretur velocitate
dupla illius, quae dimidium: sc qucretur
duplum Τc dimidium. seu totum lc pa tem , eodem, aut aequali tempore per- Curri. Nempe scia motus aequabilis, seu accelcratus aequabiliter sit , non potest
celeritas este dupla per duplum spatij, quin ea exsistente ubique dupla, duplae
parte, percurramur quibuslibet temporibusaicque perueniatur eode tempore
ad dupli A ad dimidij finem. Contendit R. P committi heic Paralogismum:
dc nullam tamen rationem Proscri, quam quae continetur his verbis, Si graue des deus per AB tempm quod eumque insumat. xta qua Mulcm;ae
quadrante Zercurrat: quis neget in C plam haίeri velocitatem ei ira, qu fati in B3 tamen idem graue totam AC, O dimidiam eius A B non te
35쪽
Index Sectioninn, Partium, Librorum,
rem controuersam supponit,habetque pro principio: videlicet seclidam partem percurri dimidio temporis, quo primam. Atque id quidem praeter incommodum cx positione hac consc-quenS, quod cum oporteat pari modo percurri partem tertiam dimidio temporis, quo secundam,quartam, quo teruriam, dcc. debeat cum effluxu temporis
secundi percurri spatium infinitumi quatenus omnia illa dimidiorum dimidia, siue fragmenta temporis non possunt aequari uni intcgro scuius semper relinquitur inexhaustum aliquid ὶ nisi prius omnia, hoc csi infinita, fuerint numeriata. Apag. 68.ad 169AR T. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. X V III. De Politilato Galilei circa
motum seper arue-altu, non aeque-mclinatu planis.
Cum expcrientia constet accelera. tionem eadem ratione fieri,siue ad perpendiculum graue decidat, siue supra planum inclinatum delabatur,candide egit Galileus,dum assumens Gradus v Iocitatis erusiam mobilis super diuersi planorum melinationes acquisitos tum es.
aequale is , cum eorumdem planorum eleua- τι ones ponuntur aequales. id extulit, non ut
demonstratum tametsi Torricellius postea demonstrationem attulerit scd
Vt eatenus probabile, quatenus deductae ex eo conclusiones cum expcrientia consentitcnt. Id tamen R.Pexagitat, uti dc confirmationem, non incon
grue alioquin petitam ex pendulis,quae
longioribus breuioribusque filis illigata,& ex cadem tamen altitudine vibrari permissa, ad eandem proaeime assur- .gant,sicque debeant omnia parem impetum seu velocitatem descendendo
acquirerc:utcumque per arcus inaequa-lcis procurrant. Neque vero etiam R. P. licet dii sicilia cibiiciat propi Crea infirmat Galilei experimenta s quibus Author habet aliqua similia) ad probandum grauia tam deci sciatia,quam delabentia conficere primo temporeunti in spatium, secundo tria, tertio quinque,dcc. Apag. 369 ad 17 2ART. XIX. XX. XXI. XXII. De
perimento circa ictum, impetum-veo Ium cadentium , ad explorandum impetus -ve, ut statium Increscat.
Tamcisi c5stet grauia,quo ex alti re decidui loco,eb maiore impetu esse, vehementiusque percutere, ac tantam*sse velocitatem, quantus impetus, &percussio est: non ideo tamen constat
ullis qii alia R. P.dicit in quolibet graui clara, facilia, indubitata expcri mentis, graue decides cx altitudine dupla duplo fortius percutere, triplo ex tripla, quadruplo ex quadrupla, &c. Quinetiam sunt Experimeta,quae impe iam, percussionemque non esse duplo maiorem insinuant nisii ex altitudine quadrupla; triplo,nisi cx non uilla tquadruplo, nisi ex sedecupla. Hiiiuscemodi sunt illa de Aqua cylindrico vase contenta; cuius duplum non exsilit temp. re aequali, nisi altitudo quadrupla isti nec triplu,nisi nonupla , quadruplum, nisi sedecupla:& de Chorda tensa,cuius vibratae itiis, reditusque dupli non sunt, nisi qua implo pondere tendatur, tripli, nisi nonuplo ; quadrupli, nisi se,
' decuplo : ac rursus de P silibus,quo rum vibrationes ad perpcdiculum peruenientes non acquirunt impetum duplum nisi altitudo descesus sit quadrupla, triplum,nisi nonupla, quadruplum, nisi sedecupla,&c. Apag. 72 AEd 17 .
A I T. X XIl l. XXIV. XXV. XXVI.
XXVII. XXVIII. De Experimento In
Et lance facto, at aliud reuera probam re,2uam velocitates esse sicut spatia. Fuere omnia Experimenta R. P. ad unum redacta, ut non modo probaret impctum , atque idcirco velocitatem
sciit spatium increscere sed speciatim quoquc illud,quod edixit, diametrum cuiust ibet globi ita esse praecisam impetus illius mcnsuram, ut ex altitudine duarum diametrorum praeci,c, percutiat duplo sortius: ex altitudine trium trici triplo: ex altitudine quatuor quadruplo,&c. Iullit autem Experimetum
in Bilance peragi, qua rite suspensa, Maltera lancium per acrem libera, altera sussulta. dc pondere exaequata cum libera , globoque sinuat, si deinceps, inquit , dimittatur globus in liberam ex una sui diametro, is percussionis impeta attollet sust illam cum super-addito praecise uno sui pondere ; si ex duabus, cum super-addito duplo: si ex tribus, cum triplo: si ex quatuor, cum quadruplo. Et permirum tamen id Expcrimentum deprehendi falsum; quatenus dimissus globus ex altitudine diametri
unius, non modo attollit cum altera
lance seo, quo dictum est, modo exaequata j ponderis tantumdem , quanto ipse est verum etiam duplum,ctiam ad usque septuplum : dc tantum idem
36쪽
aliunde attollit non modo cae diametro una altitudinis,ucrum etiam cx diametri semisse, i mdcx quadrante, imo ex octate,imo & ex uncia. Quin etiam eius ponderis,quod eleuat summum ex diametro una, duplum elevat non cx diametris duabus, scd cx quatuor: triplum non ex tribus, sed ex nouem: quadruplum non ex quatuor, sed ex sexdecim: adeo proinde ut proprio R. P. cxperimento cius sententia euertatur, d Galileana confirmetur. Adde ec,si velocitati s gradus pro ratione diametrorum crescerciat euenturum,ut dimissis ex eadem altitudine duobus globis ex eadem
materia, quorum unus csset diametro decies maiore,quam alius,minor caderet decuplo velocius ac decuplo citius perueniret in terram, quam maiori cum perientia tamen doceat cadcre aequC- velociter,temporeque eodem peruenire in terrai utcumque aliunde Aristoteles censeat cadere maiorem velocius.& peruenire citius. At g. 7s. ad s79
A RT. X XIX. X X X. XXXI XXXII.
X X X II I. De Tempere quo R. Paeorgit paries stati ingui decursum nora iri. Origo fuit mali,quod R. P. & Experimentum falsum seu quod nullum essset pro vero habuerit, scillam Motus aequabiliter accelerati definitionem a sumpserit, quae traditur nulla temporis mentione: cum impossibile tamen fit seu celeritatem, seu accelerationem, maximEque aequabilem, intelligi, sine comparatione ad tempus. Et quia supponcndo velocitates acquiri, ut spatia, manifeste sequitur ut secundum aequale spatium decurratur dimidio temporis,quo primum i tertium trientc,quartum quadrante, &c. quippe tempore sempcr cxsilcnte ad velocitatem increscentem submultiplo cum heic tamen consequantur incommoda varia,
ac illud speciatim quod acceleratio sic-rct , ut difformiter, sic in ratione plus quam tripla: ideo ostendit quidem R. P ex quibusdam incommodis fieri non poste ut decurrantur spatia temporibus huiusmodi; sed os hendi tamen aduersus scipsum,quatenus decurri necessari δω-quitor ex ea positione, quod vclocitates se habeant ut spatia. A pag. 379.ad s8i A RT. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. De tempore , quo R. P. colligit singuias parteis
Diuiso casus spatio in paricis aequa- Articulo m. Ieis quotcumqtie,accipit R.P. punctum insimum primae partis, ta ab ipso sit suin eiusdem primae partis dimidium,
trientem, quadrantem, dia unitierbe tot fragmenta , quot sunt in serius partes aequalesiactum contendit, quanto tempore dimidium inferius primae partis
percurritur, tanto deinceps partem secundam aequalem percurri ι quanto triens, tanto tertiamiquanto quadrans, tanto quartam,&c. adeo proinde,ut in inseriore primae partis dimidio contineantur sigillatim omnia tempora, quibus omnes superstites aequales partes
pcrcurruntur. Attamen abs re,& omnino gratis negligit supcrius dimidium, nullamque eius rationem habet;ἱ cuiustamcn initio,non sine,motus incipit,Aper quod iam acceleratur,cum pauci res paricis, quam in serius non habeat. Gratis quoque usurpat inferius ipsique fata omnium partium inseriorum alli-
galmain δά quod vult secudam partem csse huius dimidi j duplam , atque ideo cise velocitatem duplam, & rempus aequale nihil aliud;quam quaesitum p
tit. Aliunde autem variis argumentis conficitur,ut assumpto quocumque primo tempore, tam inserius dimidium, quam secunda pars tempore breuiore,lbreuioreque in infinitum percurrantur
subdiuiso nempe priore dimidio in duo alia,ec riirsus priore in alia, dcc. ut item tam inferius bimidium , quam cunda pars percurrantur dimidio tempori S, quo integra prima: ut tempus persecundam partem sesqui- alterum sit. non duplum ad illud , quo percurritur in serius dimidium : ut tam prima pars sola,quam prima, dc secunda simulat occst pars, Jc totum codem, aut aequali Percurrantur tempore; atque id genus caetera, quae proportione ctiam obiici in trientcna, quadrantem , fragment
que alia assumptae primae partis possisimi. A De. 3 si .ad 3 8 ART. XXXIX. XL. XLI XLII.
De Ratione continuo dupla, qua spatia
Diuiso eodem casus spatio in quotcumque aequaleis parteis,& parte prima
subdiuisa in duo dimidia;assumit R. P. illud tempus, quo inserius dimidium
percurritur, pro tempore primo:ac vult
tempore aequali secundo percurri pa tem secundam,quae est nempe dupla illius dimidij. ac tertio patacis tertiam N
37쪽
Indeae Sectionum. Partium, Librorum,
quartam quae iunctim sunt duplum secundae : dc quarto quintam, sextam, septima m.Octauam quae iunctim sunt duplum tertiae, dc quartae , & quinto odio succedenteissexto sicqueicis sexdecim: atque ita porrb in ratione continuo du pla. At vero heic quoque abs re praeteritur primum primae partis dimidium:& maxime cum requiratur,quae accelerationis sit ratio non a medio usque primae partis,sed ab eius usque initio. Pe uertit etiam R. P. Arithmeticam progressionem,qua superius statuens velocitate, esse,ut spatia voluit uni parti integrae, non eius dimidio competere Unum celeritatis gradum,duobus duos,&c. Conficitur riirsus heic quoque, ut
totum, Sc pars eodem tempore percurrantur i, ut non amplius,quam triens, Mquadrans exaequentur tot i;vt item solae partes quinta .sexta, Ptima,Octava, atque ita de reliquis. Conficitur quoque, ut decurrantur spatia non modo in ratione dupla,sed etiam in tripla quadrupla, &c. Denique Id illud inde sequitur, quod iam ante obiectum est; ut primo nimirum tempore peracto, CD fluere secundum aequale non possit, quin decursum fuerit spatium infinitum. Apag. 4 a 3ART. XLIII. XLIV. De Tempore, quo globum ferreum easuyum ex Luna
Cum Gallicus supponendo esse a Luna in centrum Terrae milliaria Ita. lica I 6ocio. deducat ex obseruation ac proportione I se instituta decursum iri id spatium a globo ferreo e Luna dimisso intra horas 3. minuta 22. de sc-Cunda deducit I .P. iuxta suam illam progressionem in ratione continuo dupla , decursum iri id spatium intra minuta non omnino duo. Immanis sane pernicitas & quam rescit it etiam experientia , qua cum cons et globum non conficere amplius uno semi- minuto, quam milliare unum altitudinis; de seruata ctiam acccleratione in ratione
dupla, non possit secundo semi-minuto, nisi duo conficere: tertio, nisi quatuor, quarto, nisi octo: mani sestum stex iis aggregatis non posse intra duo minuta confici milliaria plusquam quindecim. Quam ingenti verbdiscrimine hic numerus abest a milliaribus 196ovo. seu ab iis potius, quae ille vult intra duo minuta integra percurri, i 6777i i Pt & mira quidem incohae- ntia, quatenus debent primo semi-
minuto percurri 6. cum proxime triente : secundo o .cum una quinta tertio 2 8o . cum quatuor quintis: dc quartoi csi o7. cum una quinta Apag. 86.
Tempore per rimo parteis obseruatione determinando I pauca de causa Phasica. deque lapsa circa eam admis. Ingenue quidem R. P. fatetur non habere se unde tempus determinet,quo
secunda pars, quo primae dimidia sigillatim percurruntur: ac alios ideo pro- ocat,ut rem experiantur in turri pedes ducentos alta sulcumque ipse prae caeteris videatur sitisse experturusi ac non videtur Galileum id determinantem ex obseruatis propriis sufficienter resellere: dum ait dumtaxat, esset verendum, ne cum in aliis magnopere errauerit , heic quoquc sit hallucinatus. Quippe neque ostensum est errasse ipsum in aliis . neque heic habet aliquid non experientiae consonum, maximeque illud effatum, Is a lationuprincipio duo quaelibet statia Iumautur,
tempora ipsorum fore inter se, ut aureum eorum ad spatium medium proportionato
inter tua: iuxta quod quidem promptum est , quanto speciatim tempore ec secunda pars, & duo primae dimidia
percurrantur, determinare. Excusatione, dilationeque utitur R. P. circa causam Physicam, de qua videbatur ipse titulus fecisse aliquid sperandum. Circa hanc causam lapsus admissus in Epistolis δε Motu impresso: quatenus in ea explicanda ipsi gradus velocitatisfacti aequales spatiis sunt;& intercepta triangula, de quibus supra, assi impia sunt non miab pro spatiis,verlim etiam pro gradibus , pro quibus assumendae potius triangulorum bases fuerunt. Apag. 387. dART. XL Centaso.
Ex praeteritione eorum, quae R. P. anacephalxosi quadam exaggerannon Oblitus etiam quantum condoluerit,
habitam ab Authore fuisse Galilei principiis fidem: neque id sine solitae beneuolentiae significatione. 188
38쪽
modb attexeretur alia, quam subinde scripsit, inscripsitque rimaui in Phasica
Demonstrationis. Quia verb R. P. profitetur sese in ea ignotam Authori vcritatem maiori iam luce illustratam ape.rire, M ab errore vindicatam cxhiberc, ac aliunde queritur frequens ea sibi a fingi quae nec dixerit, nec ex traditis a
se principiis potuerint deduci ; idcircbsic edi visum est Vindicias i Exceptio
interseratur, ad explorandum qui fieri possit, ut veritatem sic illustratam, vin dicatamque Author non videat. & ad
eluendum labem illam, qua adspergi persensit se, ob assictionem toties obiectam. Apag. 388 189
ART II. IIII V. V. De Statu Controuersia,
Qubd perstet R. P. pro Demonstra tione habere eam Epistolam, in quam superior conscripta est ι ideb ut Status
controuersiae luculentior fiat, ac simul appareat, qualis Demonstratio haec sit; placet ipsam eruere ex eius totius Epistolae textu, ac reducere, analysi facta,
in hypotheticum Syllogismum,qui esse possit huiusmodi
Si in motu accelerato grauium decidentium velocitates acquisitae se habent ut emensa spatia,necesse est spatia decurri temporibus aequalibus in rati ne continub dupla: Atqui in motu accelerato grauium decidentium velocitates acquisitae se habent ut emensa spatia: Igitur in motu accelerato grauium decidentium necesse est spatia decurri temporibus aequalibus in ratione continuo dupla. Nimirum, ut ex serie superioris Epistolae patet, factum est initium ab Asisumptionis confirmation dum in Galileum disputatum est; tum gradus ad eiusdem-met Assumptionis probationem factus, dum palmare illud Bilancis
Experimentum est narratum ac tandem ventum ad probandum consequutionem Propositionis dum explicitus est conatus circa Rationem spatiorum duplam, quae eadem concluso suit Demonstrationis. Apag. 389. 4 39oA RT. V I. V II. VIII. De Motus aequabiliter accelerati Desinitione.
Constat semper quam Galileus Definitionem tradidit. Neque enim pos sunt velocitatis gradus per triangulorum .repraesentari baseis, si per parte is laterum repraesentcntur spatia, ut R. P.
vult, tum quod nulla habita temporis mentione intelligi possit difformitas mira, tum quod gra)us semel acquisitus aut perire debeat, aut nihil agere. neque possit duplum illius, qui acquiritur; tum quod sit futurum ut secundo tempore ocio pene spatia primo aequalia percurrantur. Confundit R. P. Vniformitatem cum Proportione , dum progressiones Geometricas non minus esse uniformeis, quam Arithmeticas vulc: ac in eadem rursus incidit incommoda,dum in difformi Triangulo vult iterato spatia per laterum parteis, potiusquam per triangulos interceptos repraesentata. A pag. 9O.od 1 9 A RT. I X. X. XI. XII. De Paralogismo, qui Galileo Desinitionem sturiam impugnanIι objcitur. Magno quidem molimine conatur R. P. Paralogismum ostendere t sed frustra nihilominus ; cum seu varios sensas distinguat, seu propositiones retexat , seu consequutionem expendat,
nihil aliud rursus, quam quaesitum, seu principium ut fuerat illi obiectum)petat, aut in seipsum etiam, ubi rctorquem quidpiam vult, mutato nominC, concludat. Haud iure verb conqueritur sibi assingi, quδd dixerit, spatio in
duas parteis aequaleis diuiso, posteriorem percurri dimidio temporis, quo priorem unde illatum est incommodum de infinito spatio intra secundum tempus percurrendo; cum relata ipsit sissima illius verba suerint de quadrante nempe,& dimidio quadrantisὶ ac,ut posset Paralogi sini Galileum conuincere,non fuerit alio principio usus.Denique, si Paralogismus a Galileo ad- mi illis sit ostenditur R. P. alio loco aut nihil conclusisse aut apertissime in eundem Paralogismum incidisse. A pag. 9 ad sol ART. XIII. XIV. XV. XVI. XVII.
XVIII. De Pollutato Galilei circa
motumsuper alue-altu .uou a ue-inctiis natis planis.
Galilei obseruata ad Postulatu mhoc confirmandum nullus hactenus falsitatis conuicta sunt, potestque adeo cius doctrina potiore iure ccnseri
Scientia, ut quae experientiae consentanea sit, quam ea , quae R. P. traditur, ut quae experientiae repugnet, ac fundata sit in Experi mento, quod falsum deprehensiam est. Si planum, ut minus decliue, ita etiam prolixius sit, potest
39쪽
Iudex Sectionum, Partium, Librorum
prosecto prolixitas paruitatem incrementorum vclocitati, sic compensare,
ut acquisita in fine motus velocitas sit nihilo minor. Quod est allatum dependulis exemplum senapcr congruit:& ex quatuor pendulis,quae prolixitate snt, primum unius praecise pedis , sc-cundum quatuor, tertium nouem,quam tum sexdecim i peragit reuera, Constanterque primum vibrationes quatuor, Codem tempore, quo secundum
peragit treis, εc tertium duas, Δ quartum unam i si modo quidem cadem semper longitudinc pericvcrent. AIM.
Experimentis circa rcyum, impetumve gravium eadentium, ad explorandum, metusne, ut si alium increscat.
Merito fuere uno plura requisita Experimenta, ubi fuit iactatum peragi ea posse in grauibus quibuslibet; tametsi ne in uno quidem peragere fuerit
concessiim. Allata tria cxperimenta quasi supparia ad suadendum non increscere impetum velocitat cmve sicut spatia, sed sicut spatiorum radices,attinent omnino ad rem s ac illud speciatim de A qua emuente ex vale cylindrico, quatenus summa aqua in foramen decidens, non magis a sibi subiecta, praeeunteque impeditur, quam si
per aerem caderet; qudd illa semper pari cum ipsa velocitate sese subducat, antecedensque nihil olliciat. pag.6 2. ad 6C ART. XXIII. XXIX. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. De Experimento in Bilance facto, ae aliud reuera probantu quam velocitates esse scat satia. Quandoquidem iactatum illud tantopere Experimentum fal sitatis conuictum est: mirum videri prosccho potest,
quamobrem R.P. venditare pergat pro Demonstratione ratiocinium , quod suerit eo Experimento dumtaxat suffultum, ac potissimum prouocando ad uberiorem experientiam, qua controuersia dirimat unquasi vero si nondumst dirempta controuersia,cius Demon stratio interim cohaereat 3 Frustra iam
sollieitus cst de non assii mendo supra aequilibrium excessu ; cum agnoscat iam quam vanE vssertat diametrum globi pro mensura praecisa altitudinum,ex quibus totidem pondcra attollantur. Incommodum illud de globo diametri decuplo minoris, & decuplbcitia, casuro ex eadem altitudine obiectum legitime fuit, & R. P. cximere se ab illo nequicquam renouit.Apag 6o ad 6.7
X X X li I. De Tempore,quo R. .colligit parteu oat 'sugulas de sum non iri. Haud abs re fuere obiecta illa de neglecto tempore in tradenda motus aequabiliter accelerati definitione. Asificium nihil fuit R. P. inter urgendum incommoda, quae si variata interdum sint, in causa fuit variatio principio. rum, quibus ille est usus. Nihil iteratὁ demonstrat: verum aut ex falsis concludit;aut in Diallellum incidit, circulumve,ut aiunt,committit,aut praetcrca
inuoluit se multiplici contradictione. Quaestio neque est,neque suit, an olicia dcrit quod fuit concessum in non poisse partem spatij secundam decurri dimii dio temporis, quo primam, tertiam triente, &c. sed an olfendetit aduersus seips una, utpote cx cuius principio, positioneve illud sequatur. Nequicquam conatur capita absurda sibi obieeta re torquere; quasi sit perinde seu spatii im,scia tempus cum vclocitate Conserat,& ad hominem cum argumentatur, in
limine ipso aberrat dici ut puta id supponens, quod minime dicitur, & tempus cum velocitate secus conferri,quam confertur. Tota gloriatio consequens
nihil habet, quod inuideatur ι &dum ait impugnationem sui ratiocinij, non polle, ut inanem, ac vanam, imi enim plausum, nisi apud minus peritos; satis est prouocare illum ut proferat vel unicum , cui suam sentcntiam persuadeat, pcritum. Apag.6c 7 ad 6i 3
XXXVI l. XXXVIII. De tempore , quo R. P. cosiuit sugulas parteudecursum iri. Non alia ratione probauit R. P. Uelocitatem per secundam partem csse
duplam velocitatis per dimidium insertu, primae, quam quia seatium, duplum es meque hanc conscquutionem ullo modo probauit; sed ex co solum supposuit, quod velocitates sicut spatia snt, quae est iterata principii petitio: cum hoc ipsum sit, quod controuertitur, neque ullatenus iniicniatur ostensum; nisi ex falso illo circa Bilancem experimento. Ex variis obiectionibus una est delecta,cui responderetur, prinpler
40쪽
pter errorem calami, quo in immensa, importunaque literarum farragine li. tera una irrepsit pro alia Beatus est R. P. cui Author ei se non videatur ingressus in controuersiae penetralia, quique eum aeque a d ictis suis, atque a natura peni lius inspiciunda arceat.Tempus minutorum sex attributum primae parti,non
ab Authore fuit delectumsed suppeditatum a R. P. qui tametsi alicubi non probet ex iis sex minutis quatuor priori dimidio . S: duo posteriori attribuit id tamen tum ex variis eius principiis de . ducitur: tum recipit Author deducturum se eadem,& plura incommodaxx quacumque alia aistributionc eius numeri , aut alterius a R. P. facienda : si modo semper velocitates habere se ut
spatia supponat. A pag.61 3 ad 6i6ART. XXXIX. XL. XLI. XLII.
De Ratione continuo dupla, qua statia decurri temporibus aequalibus R. P. contendit. Mirum , velle adhuc R. P. incipere acceleratum motum a primae partis medio non ab ipso eius principio dc maxime quidem, cum aliunde vclit veloci tates esse ut spatia, spatiive parte is,quarum una sit tota prima, non dimidium primae: ac insignes praeterea suboriantur dissicultates ex eo, quod dum ad
obiecha de subdiuisione prioris dimidij
in alia,alisque dimidia rcspondet, standum ait alicubi, quod diuisio esse in Physicas parteis infinita non valeat; &ibi tamen standum, ubi tot partes adhuc supcrsunt,ut ex iis ratio accclerati motus persecte intelligatur. Quippe
cum tuter caetera assumpto casu ex Luna, Sole, aut Firmamento, & assiimpta
particula prima Physice diuidua, in qua reperiri debeant dimidium inserius , ac in ipso triens, quadrans, dc tot fragmenta caetera, quot sunt partes ipsi pri mae aequales in toto illo spatio,quotque etiam distingui possitiit in superiore dimidio sineredibilis sit partium numerus, per quas in priore dimidio
contentas oporteat motum peragi,
priusquam incipiat accelerari , dc in quibus amen consistendum sit, qubddiuisio ulterilis fieri in duo dimidia
non valeat, ne ratio motus accelerati
non persecte intelligatur Quaestio heieitcrum non est, an velocitas per secundam partem sit praecise dupla velocitatis per primam sed an id sequatur vide Gessenii asta Philosophica. absurda quaedam alia) ex R P. principiis. Refugit R. P. prouocationem ad calculos, nec incommoda clarius pateant, ac illud speciatim , quod obiectum est cx triente, &. quaὸrante non componi integrum: neque item ex partibus quinta sexta,septima,octaua. Irrito conaminc rationem duplam , ut solam congruam excusare adnititur,co quod ipsa quoquc scipsam euertat, quoties tempora assumuntur maiora , vel minora dato,quae sint ipsa quoquc intcr se aequalia: siquidem ea quoque deberent in eadem ratione respondere spatiis: quod tamen non fit:vt in allato a R. P. cxemplo de casu globi ex Luna monstratur. Apag.6i6.ad 6χoART. XLIII. XLIV. De Tempore, quo globum ferreum casurum G Luna
Nihil esse hele videtur addendum
ad ea,quae obiecta sunt:cum R. P. fateatur non posse illam rapiditatem, quam pri is asseruerat, insanam csse adeo, veglobus id spatium minutis non omnino duobus percurrat: tametsi lenire rem studet,dum naturam quidem id exigero, sed medij tamen conditionem O stare ait. Apag.62Q.ad 6 IART. XLV. XLVI. XLVII. De
quodam lapsu emendatri circa camsam Phasicam accelerati grauium
Quod R. P.in Vindiciis ad Art.XL. de Physica causa aecci crationis disseruerit, docendo solam grauitatem else causam in iiij motus,&ibium medium,
puta acrem esse causam accelerationis, quatenus a fronte resiliens, & a tergo claudens,graue urget,cum alioquin sola grauitate agente, sibique simili manente,ut in vacuo, descensus foret uniformis,similisque sui persevcraturus: idcirco ansa & accepta,& in hunc locum
dimissa est adiiciendi quidpiam de Physica causa. Nam primum quidem paulo susilis deducitur lapsus indicatus ad calcem superioris Epistolae: declarando vidclicci, quo progressu tentatum fuisset in Epistolis de Mota impresso
a motore translato causam dicere, quamobrem grauia accelorentur iuxta progressionem numerorum imparium ab unitate incoeptorum I & quemadmodum talis causa fuisset agnita tum primo momento sola attractrix Terrae vis, quae imprimeret singularem ictum: si tum