장음표시 사용
41쪽
IUM Sectionum, Partiunt, Librorum,
tum secundo, fle reliquis tam eadem ttractrix,quam aer tergo succedens, instansque, adeb ut quolibet momen to duo quasi ictus imprimerentur: si
que & primo momento unus acquire retur velocitatis gradus, quo superaretur unum spatium t sequente autem quolibet super adderentur duo,essentque proinde tres,quinque, septem,&C. quibus spatia totidem consequenter superarentur: unde Et consentaneum foret velocitates effe, ut spatia, quae proinde simul repraesentari deberent per illas triangulorum areas: quod animaduersum est repu gnare. Deinde v ro ostenditur, quamobrem cum causa unica sussiciat, iuxta ante exposita supponitur autem videri non esse ipsam aliam, quam ipsam vim Terrae tractricem) ostenditur,inquam traminque a R. P. assignatam videri esse reiiciendam, quatenus medium, pu 3 aer, ad accelerationem nihil consere,quinetiam potius officit, nec quantum ob est,tantum iuuat, ac long. est adeo, ut solus accelerationis sit causa: grauitas Vero,seii qttilitas graui insita, de ab attractione distincta, nulla est: neque proinde potest motum seu in spatio vacuo, seu in aere, sui si solus aer in V niuerso esset praestare. Apag. 62 l .ad 624ART. XLVIII. Dd Ressensionis Conclusione.
Licitum fuit amicitiae s sed seruata
tamen illi reuerentia)ant ponere veritatem. Fuit in R.P.ut quascumque vellet duceret lituras,aut etiam rem totam supprimi iuberet. Non capitur quamobrem censeat se veritatem iam illustratam, & ab errore vindicatam exhibere : ac speret tamen, ut ex correcto
falso suo Experimento veritae; deinceps certius inueniatur. Ipse stili R. P. qui Authori alioquin ignoriis, prouocauit prior, & cui tamen nihil aut responsum, aut oppositum saltem, fuisset, si is sitisset creditus, qui ipsa rei novitate, quod iam ait, perceller tur, tanquam nemine alio hactenus inuento, qui in eius assertionibus, ac decretis pugnam
aliquam , contrarietatemque aut inue nisset,aut obiecisset. uare & esse securus potest iri deinceps nihil inquisitum
in ea, quae se dicit habere obscuriora, incertiorique , sore autem, ut solitum assectum , venerationcmque semper
ART. I. Scribendi Occasio. pN.623 De hae iam dictum. Notandum allim, Epistolas de Motu impνego a motore transsaro . pro quibus haec fuit velut Apologia, ea Oecasione fuisse conscriptas,quod fides aegre habita suimet Exia perimentis ab Authore factis,adstruendo illi Theoremati, Si id corpio, cui in
simus, transferatur, motus omneu nonisos,
rerumque a nobu mobilium, perinde feri, apparerque, M si ad quiesceret. Ea autem fuerant prae caeteris,Quod naui velocissime abducta, perinde atque quiescente, proiectus sursum lapis secundum mali longitudinem , tueretur semper tam ascendendo, quam exscendendo eandem a malo distantia Zc dimissius E earehesio ad plernam, ita caderet, ut neque ex parte puppis desereretur, ne que ex parte prorae attingeretur malo. Quod pila ex prora iii puppim , ex
puppi in proram proiecta, pari impetii ferri apparerct, parque spatium conficeret , & neque tardius perueniret ad collusorem, tametsi aurugientem, qui
ad proram neque citias ad alium,iametsi occurrentem,qui ad puppim, lonec volaret per aerem. Quod E curru, aut equo citissime abrepto, perinde ac quiescente, proiectae sursum res in ipsam manu reciderent: dimissae cadere apparerent secundum perpendiculum,emi Lis prorsum,retrorsumqHe,nec propius, nec longius caderent in terram. Quδd dimita pila ab incedente, current cve
per complanatum locum . antror stimsemper procurreret; pari vi antrorssim, retrorsumque proiecta , pari abcssiet, dum a motu cessiaret, a proiectore distantia;& proiecta speciatim retro sim,
nunc ali inantum excurreret, nunc ad perpendiculum cadcret,nunc proiectorem etiam sequeretur , prout adactio manus retrorsum esset vel Ocior, aeque velox, aut mi talis velox, quam corporis prorsum. Itaque horum aliorumque
Experimentorum explicandae causae destinata fuerat Epistola Prior ue aefuerant ideo variae de Motu attingcndae d ii ficultates .Fuerat & Posterior speciatim conscripta declarandae inanitati rationis illius, quae aduersus Assertores motus Telluris peti soleret ex eo
42쪽
uod sagitta sursum evibrata e puppi, iam nauis moueretur, non in puppim recideret, sed i n aquam a tergo puppis, quae interim subducta foret: ac fuerat consequenter ostensa imbecillitas aliarum rationum complurium,quae solent iisdem obiici. Praestita, inquam, haec si ierant; cum R. P. Epistolis visiis, ea ex utraque impugnauit, quae potissim im displicuerunt. A pusis AdsisARTII III. I V. Mndum obseruatum. qui Galileo obdicitur. Paralogismum: Gr,
Neutram duarum virium a Motore
rranslato impressarum imminui ab al
Qualem deinceps Paralogismum R.P.detexerit, satis est, superque in Epistolis superioribus adnotatum. Quod
superest: cum mota, v. c. naui, lapis exca proiicitur sursum;is apparet quidem tam proiectori, quam omnibus, qui in naui sunt,ascendere, descendercque secundum perpendiculum : sed reueratamen ascendit, descenditque oblique uti de apparet quiescentibus in littore
deseribit nempe lineam curtiam,quam dicunt parabol icam: causaque est, quia manus proiicicns utcumque suta immoueri appareat, reuera tamen mouetur oblique,deflexa nempe a motu nauis, qui illam, dum attollitur, abducit una cum corpore ipsius proiectoris in latus, siue secundum horizontem. Et quoniam Author dixerat, rim impellan- rem mobile sursum . non moto non LErui. sed ne vita quidem ratione imminui a videpestente in latus s quippe lapis ille neque minus peruenit altum,quad, si pativi, naui quiescente, proliceretur a ma nu : uti neque minus in latus, quam si immota manu veheretur solo motu nauis.) Idcirco R. P. isti id improbans,
obiicit,quod esse apud peritos Effatum
ait, Mobile quodcumque duobus motibus induuer c,parte, actis. tanto segnius deferri in unum terminum. quanto fortius in alierum tendit. Sed cum hoc esse possit verum donec mobili iam separato a motore superuenit vis, quae ipsum deflectat: falsum est tamen, si nihil noui
Proiectore usque interueniat,in quo revis ipsius propria,& vis corporis ipsum transferentis in unam coierint, quae tantum sit alterutra sortior, quantum
alicra sortis est , ut in exemplo allato constat in quo quicquid est motus sursum,a manu est , quicquid motus pro Gassendi atia Philosophica. sum, a naui; Se quod deest virtuti manus propriae ad proiiciendum non minus altum secundum lineam curuam, quam secundum rectam,suppletur a vi translatilia nauis ue uti & quod deest naui ad adigendum non minus pro sum secundum curuam, quam secundum rectam, suppletur a vi proiectitia manus. Habentur ec alia de Experimentis. ApN 626. ad 61 7 A RT. V. V I. VII. Pe e marin Sectas veritatis studio tentari: ac, Posse an malis incessum prae saltatione , cr globi volutionem prae adactione, dici natu
commemoratorum Experimentorum,
sequutus fuerit alia quaedam, quam Aristotelea, & vulgaria principia: id R. P. reprehendit, qhrasi sit viris eruditis , piisque minus placiturum : verum , salua modo maneat pietas, nihil
est, quod vetet philosophari liberδ, nullique Secta addictum esse. Displicet illi consequenter dici incessum
animalis prae saltatione naturalem: sed non apparet quid sit incongruuna,
quatenus motus naturalis notio est, ut sponte. aut sine repugnantia fiat , violenti, ut pririer naturam, seu cum aliqua repugnantia. Displicet & globi volutionem supra planum dici nati ratem prae adactione eiusdem per acrem 1 sed constat satis globum esse
suapte natura comparatum, Vc volva
tur potitis supra planum quod nisi
aliunde deficeret, euaderet motus ut
aequabilis, sic perpetuus quam ut per acrem adigatur per quem aliunde inaequabiliter,& motu statim finiendo
tranSsertur. J Vt praetereatur esse haec omnia Aristoteli consena,quem coryphaeum cruditorum intelligit R. P. Apag. . 7. ad 619k RT. V II I. I X. X. Incredibilem fore
motus eorporum deridentium segnitiem,
si τι incipit, ita pergeret; se, Mns
iam accelerationem , sed usum ευ-que initium motus se a principis
Displicet rursus R. P. censeri casum lapidis violentum potius, quam naturalem : nam quamuis accolerationem esse violentam non deneget: ob de censum tamen,seu simplicem motum, cui illa superuenit,cotendit esse potius dicendum casum lapidis naturalem.
43쪽
Index Sectionum, Partium, Librorum,
Sed primum,quia quicquid in hoc casus motu sensii bile est, ex accelerationc est ac ne millies quidem millesima eius pars ad simplicem motum,descensumve spectat: constat,si a potiore parte denominatio facienda sit, dice um p tius esse casum ab acceleratione violentum, quam a simplici motu naturalem. Ouam parum autem censendum sit,quod ex simplici motu est,ex eo probatur, quod si qualis incipit motus quo momento primo est adhuc ab acceleratione liber talis perseueraret per duarum orniarum altitudinem; ille. aD sumpto pro primo momento , Vnominuto ex iis, quae decima vocant, nondum esset plane peractus post annos 3 12 38C. neque adeb lapis,si occoepiLset illo motu ab usque initio Mundi cadere , perfecisset iam septimam unam digiti partem. Deinde, cum illud violentum dicatur,cuius principium extra est etiam descensus, seu simplex motus esse comprobatur a principio externo, nempe a virtute attractrice Terrae credebatur tunc posse quoque aer a tergo
impellere, tum quia lapis seu intra vacuum ubi nihil cum Mundo,Terrsque adeo communicaret,ac perinde illi foret,seu esset, seu non esset Mundus seu intra aerem infinitum s si solus praeter
ipsiim foret talem motum nullum haberet : tum quia quae rus sunt intensionis capaces, a qua causa habent gradus reliquos, ab ea nanciscuntur & primum; atque adeb uti dum calefit aqua, non caeteri gradus ab externo sunt, primus ab interno principio,sed omnes ab externo sunt: ita dum lapis .icorsum
mouetur , non Caeterae motus partes ab
externa causa,& prima ab interna sunt, verum sunt omnes ab externa. A pG. 61'--63oA RT. XI. XII. XIII. XIV. Terram grauia attrahere , cst, Tuid iri contingeret , si versm Lunam dimoueretur'ae id lapidi, sistra fornicem ad cen
Cum attrahi grauia a Terra videantur, ob causam iam expositam : Ad illud, quod quaerit R. P. quid ipsi Terrae
contingeret, si versus Lunam dimoueretur 3 Dicitur esse probabile, sore, ut ubicumque Terra constitueretur,illei equiesce taco modo,quo corpus eius cemateriae, ut aquae sub pari mole aequi- Ponderet, ubicumque in imo, in sum-
mo, in medio, aut ubiuis intra aquam statuatur,consistit.N imirlim,quia Terrae secundum si totam neque grauis sit, neque leuis , α talis assectio partium propria sit, prout a tota distrahunturi quodque in Mundo sphaerico exsistente, medium quidem, dc extremum sit, non item infimum,& summum;ac talis conditio sit Terrae, globorumque Mundi caeterorum propria, propter eandem partium distractione, & retractionem,
quae sigillatim cum speciali cuiusque
Centro comparatur.N5 probatur etiam
aliunde Terram esse in Mundi medio,
cum etiam oppositam arguant eccentrici Siderum motus: neque verisimile est, si Terra abduceretur in verticem
Antipodum, ubi si perficies, cui insisti-mUS, X cederet punctum, in quo suisset centrum,nos ibi haesuros: aut abreptos ulterius, eis auolaturos, seu potius caturos. Ad aliud, quod quaerit,quid eueniret lapidi,si intra cauerna in meditullio
Terrae excavatam, oppletamque aqua, aut aere constitueretur Dicitur probabile elle, si Terra quidem quasi magnesse, qui suis quasi radiis emissis attrahat
terrena: euenturum,ut lapis in eam ca
uernae parrem seratur, c qua radi j plu-rra, consertiorόsque a illuxerint si supponantur ex aequo undequaque asesucte, sore, ut in medio suspensus t neatur. Vnde &,quod rogat cur lapis in puteum dimissias fundum petat,non latcra Causa est in promptu,quod plures, dentioresque radis ex parte sundi, ad
quam est tota Terrae moles,adueniant, quam ex parte vlla laterum aduenire
X X. Et Magnetem ferrum, o Terram grauia trabere per insensilia org ulae ct, Cur attracile prope Toram non sit sensibilior, quam procul. Non ridet Author in sinu,ut R.Pait,
dum Magnetem non trahere sine orgaritalis corporeis contendit: nequc non
agit serib,dum hamulos, catenula tam quatenus patitur imbecillitas, fingit. Dum ait R.P.no alio modo tractionem fieri, quam quod Magnes,& sorum
sponte naturae incitata in mutuos amplexus accurrant; id eleganter quidem, sed non ita ut res vocibus subiecta intelligi possiti quomodo scilicci virum, uis ac speciatim ferrum inanime ac inarticulatu,incitet scipium, & nulla re Magne c
44쪽
Magnete emissa,diuin et tamen, quan do est prope, dc metiatur vireis, ac spatium , e quo versus ipsum insiliat. Neque vero dicero potest emitti a Magnete qualitatem quandam,quae sit me. rum accidens: cum exinde difficultata inextricabiliu seges subnascatur.Quod causatur autem organula insensilia dicta : constat satis ea sic dici, quod nee videri oculis nec palpari manibus poLsnt. Iniuria traducit Authorem R. P. quasi propterea neget posse Deu Magneti talem qualitatem, qualem describit imprimere: cum qiuaestici non sit, an
a Deo sit quicquid Magneti impressum est: sed quale sit, quod est impressum. Quod obiici everb,ut serrum ἱ Magne.
te fortius e propinquo,quam e longinquo trahitur , non sic obseruari trahi a terra lapidem , quatenus magis non Onderat, nec velocius initio cadit ad asin turris, quam ad fastigium : patet causam esse , non quod discrimen aliquod non sit: sed quod euadere sensibile non possit, quousque lapis pondo
retur , incipiatve cadere ex tanta altitudine , quae non minorem habeat rationem ad molem Telluris, quam intercapedo , qua ferrum trahitur , ad molem Magnetis. ARV.63 .ad 636
XXV. Non esse L Iomorum minus,
quam Aristoteleae Materia tolerabilem in Religione positionem. Haud iure traducit R. P. ea, quae de
ortu)nteritu,alicratione, alore, frigore, A caeteris rebus naturalibus iuxta
Atomorum suppositionem dicta sunt, ad statum supernaturalem et ac praese tim cum Alcimi nihil aliud sint, quam prima Materies quae si prout asserta est ab Aristotele toleretur, assumendoso-llim, quod a Deo creata sit: tolerari s nE possint Atomi. prout afferuntur non modo ab Epicuro, aut Democrito,sed etiam ab aliis ac nominatim ἱ Platone quicum illis ne iure exsulet,ut R. P .loquitur, a Regno Philosophico,consulendi Patr aissumedo solui nodb,fuisse illas a Deo creatas. Satis esse vult R. P. si dicamus halitus calidosa c.a corporibus exhalari at non illi inepti, qui requirut praeterea ex quibus-nam corpus exilis texantur isti halitus,ut modum
actionis ipsoru condiscat quod dc Plato post alios fecit, & Democritus speciatim sic est exsequutus,ut idcb Plato. ni ab Aristotele praeseratur, 3t Cicerone, Plutarcho, aliisque mire commedetur. Exclamat R. P. conclamatum
fore de Formis substantialibus,si ortus & interitus nillil aliud sint, quam locales quaedam Ammorum motiones:ex clamat, inquam, ut videtur, ob Rationalem animam: csim tamen,ut genera
Ii Essato de sormis e materia educibilibus adhibetur exceptio Rationalis animae,sic adhiberi possit Etato deaecidentalibus ac ipsi Anima aliunde sit propriE sutura substatia, quatenus sui,
ii stit per se. secus ac formae caeterae,quae unde, quomodo habeant suam substantialem entitatem distinctam a materia , dicere communis sententia nota possit. Quaeri id quo sint abitura sanctiora Religionis nostrae mysteria: id quC,ut videtur,ob mysterium ara gusti l . simum Transubstantiationis : cum tamen, ut iuxta Aristoteleam sententiam
exsistentia substantiae sine aCcidenti bus, aut accidentium sine substantia defenditur v irtute naturae i in possibi l is, sed possibilis virtute diuina : eodem
modo , ac iisdem verbis iuxta Democriticam defendatur. Arag 616.ηd 6 38
Actam esse δε Metu Terra, preponendo
non agoendo I O . Fer I ne magis sa erae Litera Terris in centν o. quam extra centrum circumsolui.
Cum ex disputatis in Priore De Motu impressa Motore iranslato Epistola, deduci posset nullum esse,quod aduer,siis motum Telluris petitur vulgo argumentum ex sagitta fur lim e nauic missa neque in navim recidentem ullum, inquam, prout sicuxi mota naui,
omnes motus siue nautarum , sitae r
rum, quas ipsi mouent , perinde sunt, apparentque. ac si nauis quiesceret; missaque ad eb sursum sagiti in candem nauis, e qua fuerit emissa, partem
recidit ita si Terram versus ortum mO- ueri stipposuerim id, omnes motus nostri, rerumque a nobis mobilium, perinde fient, apparebuntque si Terra quiesceret. lapisque adeo sursum proicinus in eundem Terrς recidet locum
e quo proiectus fuerit ι scilicet Terra
transferens proiectorem, eiusque m num , superaddit intercedente manu, tantum impetus lapidi quantum oportet ut luperet Mandam spatium aequale illi, quod ea pars Terrae, e qua facta 5 3 fuerit
45쪽
Index Sectionum, Partium, Librorum,
fuerit proiectio, interim pervadit , e
dem modo, quo nauis transferens superaddit sagittae , intercedente arcu tantum roboris, quantum est necesse,
vi superet acreum spatium aequale illi, quod pervadit interim ea nauis pars, cqua facta emissio: Cum, inqua, deduci id posset; author reipsa ita deduxit posteriore Epistola, ut admonuerit quae rendam ergo, ad impugnandum Te rae motum, rationem verisimiliorem.
Et quia poterat responderi alias iam multas esse inuentas: ideo illas esse ostendit magna ex parte haud magis
firmas.Iam R.P. hoc non sert, ac superiore ratione eversa, indignatur fuisse eteras conuulsas: quasi aut eas e pendere praeoccupando non licuerit, aut sit, cur magis, quam superior v cari in examen non possint, nec dobeant. Et traducit quidem Authorem R. P. quasi asseruerit moueri Terram non dinina modb reuolutione circa axem proprium, Verum etiam annuo motu circa Solem:vnde& ait tolerabilius suisse, etiam per Sacras Literas, si assertus fui siet d turnus dumtaxat. Attamen, neque asserendo, sed proponendo solummodi de motu Terrae actumestraeque ea loca Scripturae Sacrae,quq
aduersus motum Terrae obiiciuntur, comperiuntur minlis aduersus diurnum , quam aduersus annuum esse Comparata; neque non praeclarEaddit R. P. debere nostram Philosophiam fidei Christianae esse consonam, sed superest nosse quid sit dissinum ichm non statim quicquid videtur repugnare Literis Sacris, idcirco reuera repugnat. vi rectE ostendit D. Augustinus aduersus eos, qui dicunt caelum Sphericum, cum Scriptura dicat extensum, τι pellam. A pag. 638.
ART. XXIX. XXX. XXXI. De Consequutionibus ex Terra Planetis interiasia ductis, deque ignorata Copernic na opinionis improbatione.
Obiicit R. P. Si moueri Terram inter Planetas persuasum sit, creditum quoque iri ipsam esse Planetam; dc esse in aliis Planeti Stellisque suos incolas; ac iri vocatum in suspicionem G
nesin, Incarnationem, Euangelium, fidem Christianam quae docet Astra noad Eominum , aliarumve rerum habitationem esse facta, sed ut illuminent,
Decundentque Terram. Verum legitimas non eue huiusmodi consequa. tiones, declaratur, Tum ex eo, quod
ostenditur pari ratione deduci easdem ex placitis aliis, quae a viris piis, erudi.tisque defenduntur cuiusmodi sunt illa de rotunditate Tcrrae; de Luna eclipsin patiente ob Terram,ut TCrra patitur Ob Lunam , deque ipsius superficie montibus, dc convallibus , icrrenae instar interstincta : de Terrae exilitate comparath ad Sicllas, deque Luna adhuc longE exliore, quae prae illis tamen habetur in magnis luminaribus, atque ita de caeteris Tum cx eo, quia ostenditur , quam math cohaereant cum antecedente, ex quo deducuntur. Quod autem R. P.opinionem de motu Terraefuisse Ecclesiae suspectam ait a C pernici usque tempore, id Authori est incompertum,& quod iam demum damnatam ait decreto Pontificio, profitetur Author se vel sola fama,ac non ex pectata promulgatione legitima, ad id complectendum induci. A pag. 6 Q.
ad 6 aART. XXXII. XXXIII. XXXIV. Sitne absurdum reputare orbem magnum
sta Caelum Sotist esse quasi punctum
comparatum ad Firmamentum I cr So.
leni quas unam Fixarum. Fixas quasi
Soleis totidem habere. Si Terra moueatur circa Solem,tan
tu describet circulum, quantu Sol m tus circa Terram,atque ideo quantum Caelum Solis est, tantum erit 3c caelum Terrae, quod dicunt potius Orbem magnum. Itaque R. P. pro absurdo habet, quod Copernicani assumunt tam immanem esse Fixarum a nobis distantiam,vt si Orbis magnus fingatur in Carum regionem transsatus , nobis hei Cremanentibus , sit appariturus nobis quasi punctum : nimirum ex hoc sequitur, Stellas, quae nobis sunt quasi
puncta ,sor hoc orbe non minores. AC
Author quidem habet diuersa, quod
Stellae sum Sc quod apparent,ut dic dum illic b est, interim autem illi res pondenticum ea sit Fixamin distantia, ut nulla obseruatio sit, qua definire illam liceat, dc ab omnibus mere gratis, pr6que lubitu maior, aut minor assii- maturi nemine puta aliam rationem, quam propriam siue opiniouem , siue voluntatem habente, ideo tam possest maiorem, quam alios minorem Caro assii merc
46쪽
assumere: im38c tantδ magis, quant δexinde fit commendatior tum concinis nitas,tum maiestas operum Dei .Quod
verb R. P. absurdum habet censeri Solem, quasi unam quampiam Fixarum,& Fixas esse quasi totidem Sol eis: iubent illi attedere,vel iuxta ipsam communem sententiam quae tam proph admouet Fixas; si Sol recedat, quantum Fixae, Fixae accedant, quantum Sol. re ut Sol, quasi una Fixarum, de una Fixarum,quasi Sol appareat. A pag. 6 2.
ad 6 3A RT. XXXI V. XXXV. XXXVI.
XXXVII. Posse Solem λ Fixis non mi
norem quam Orbem magnum apparere:
ct veros omnium Stestarum disces in unum compositos vix apparenti disco
ius mediocris stelia exaequatum iri.
Vt in lucernae flammula inter iam sturriss tenebras procul visa distinguere licet discum apparentem a vero
cum ille possit esse pedalis iste hoc est flammulae facies secudum diametrum transuersam) semidigitali non maiori
ita in Stellis quae non videntur, nisi per tenebras nocturnas,distinguEdi hacid-dubid sunt disci apparentes a veris.Ita que, si apparentes quidem Stellarumio 11. disci in unum quemdam comis pingerentur, is triplo maior coaderet, quam Solaris vulgb appareat. Sin autε pari modo in unum discuti veri coaptarentur, is non maior euaderet, quam
unius Stellae magnitudinis quartae discus. Et accepto harum Stellarum dimidio; quasi non amplius licet reuera amplius) supra Eorizontem appareat disci quidem apparentes conficerent discum ad Solarem, sesquialterum i at
veri non maiore meo,quo apparet unica magnitudinis quintae Stella. Ex quo efficitur,ut mirum non sit si Stellae tam parum pernoctem collustrent, chmillustrent per veros,& non per apparen teis discos. Heinc aut cm responderi
potest ad id quod R P. obiicit de Solec Fixis aut heinc inter Fixas per immensam illam distantiam spectato, quasi nimi inm costitutus in ipso Orbis
magni centro, aut quasi centrum cius exsistens, non possit tantus apparer quantus ipsemet Orbis est.Scilicet exinde intelligitur, futurum t Sole,quas Stellula tacto, tametsi verus illius
discus foret exilii sinus, apparens tamen tantus estet, qui totum ipsum Orbem magnum aut etiam amplius,qu
si compleret: quod declaratur plenius exemplo flammulae per noctem conspectae. Apag. 6 3. ad 6 3A RT.XXXVIII. XXXIX. Huc accommodari non potuisse causam, qua redditur vulgo, quare flamma nocta maiores appareant.
Quod vulgo dicunt aerem, qui proxime circumstat flammam,ita per paminis halituosas e flamma procedenteis vehementer illuminari, ut ab oculo computetur in unam flammam continuam : id tum repugnat s quatenus Ecnullum inter flamam cleram, spuriamque apparet discrimen,&, si vera flamma occultetur sola, nulla apparet spuria; lc, si vera flamma praeter foramen visa,aer occultetur, spuria nihilominus apparet intum aliunde accommodari nec Lunae potest, nec ipsis Stellis, quarum species noctu magnopere increscit. Quamobrem fuit longe commodius repetere causa ex affectione oculi,
pupillae nempe dilatatione, ec impressisione retinae facta, donec Oculus in tenebris degit. Quippe causa haec non nostris modδ flammis , Pe tam Lunae, quam Stellis congruit; sed congruet etiam ipsi Soli,si in ipsam Fixarum re gionem supponatur transatus. Videlicet tunc paradoxum non erit, videri
noctu Solem, seu oculum videntem Solem versari in tenebris, Sole,ut puta,
Disto, c5spect6que quasi una quapiam Stellarum fixarum. Apag.6 Dad 6 6 A RT. XL. XLI. XLII. Ga mente, o
quatenus ex motu Terrae anus Maris
ἀώu Iunio se exinde explicari varietates , qua tam per AEquinoctia, o Solitia, laam per Noui lania, o Pl
Vt de motu Terrae est actum proponendo , non asserendo : sic id de ipso Maris aestu,quatenus est visus cum sacmotus Terrae hypothesi congruere; maxime vero quatenus aqua sis die-tim fluit, ac renuit, ut bis contingit in
motu Terrae inaequalitas propicr commistionem diurni, de annui ; respectu
partis eiusdem Terrae,qua vi vase, contenta aqua , dum inaequali ductu mouetur, non potest non fluere, ac ressu e-rc. Quod porro sicut Iupiter suos satel. lites sibi circumducens, dum inter
una cum ipsis motu duodecenni transesertur per Zodiacum, censetur cise una
47쪽
Index Sectionum, Partium. Librorum, Uta
eum ipsἰ motu duodecenni transscr-tur per Zodiacum, censetur esse una cum ipsi, totale quoddam mobile, ita Terra Lunam sibi circumducens, dum
interim una cum ipsa transfertur motu annuo per Lodiacum, unum aliquod mobile totale cum ipsa ccnscatur: ideb, si aliunde supponatur Sol,
dum sibi circumuoluitur , emittere quosdam veluti Magnoicos radios, quibus Planetas sibi circumducat, ac
speciatim hoc mobile Terram videlicet cum Luna in eis cietur, ut quia hoc mobile pendebit a Sole per radium, veluti plumbui si a clauo per filum; es-ficietur, inquam, ut, quemadmodum plumbum segnius vibratur, si infra appendatur pumbulum , quo longius pentile euadat; aut Ocyus, si supra illigetur plumbulum, a quo appetente m-cire celerius reducatur citi is: ita Terra per Plenilunium moueatur aliquanto pigrius, quod tunc propter Lunam veluti in serne appensam prolixius euadat quali pensile , dc per Novilunium
velocitis,quod tunc Luna veluti super-nc impendens acceleret nonnihil motum. Quare dc exinde superuenit quaedam tam in Plenilunio, quam in Novilunio inaequalitas,ob quam tunc mare fluat, ac refluat , quam per quadraturas aestuosius. Qubd autem praeterea
hi fluxus, refluxusque intendantur ipsis Solstitiorum, Equinoctiorumque temporibus i causa esse potest superueniens tertia inaequalitas, ob prolixi res, breuioresque diurni motus arcus parat letos semper AEquatori acceptos)per Zodiacum ; atque ita quidem, ut Cum in AEquinoctiis motus diurnus per hosce aestus sit maximE aduersus motui annuo secundum Zodiacum, essiciatur aliunde , ut aestus sint per AEquinoctia, quam per Solstitia vel, mentiores. A pag. 6 6. η 6 s
se is tarietates alias ad locorum sius,
Quae varietas fluxus in suminum ripis inaequabilibus Obscritatur, dema illuxus, A refluxus in litoribus Maris deprehenditur; sicque ad varios Euorum situs reserri possunt diuersitates,
quae mox memoratis generalibus accidentibus superueniunt,ut vel exemplo naiticulae, cui similes in sint inaequalitates, intelligi potest. Rubd autem aia fluxus ad littora fiat diebus singulis una prope hora I seu quatuor horae quintis, tardius, ex eo cise potest,qubd cum, ut iam dictum, Terra dc Luna unum totale mobile sint , dc Terra suo motu
diurno sic Lunam circum- rapiat,ut Luna tamen non penitus, ob distantiam, obsecundando, circulum unum non
absoluat, nisi intra mensem ι ac diebus proinde singulis integra prope hora
tardius ad meridianum perueniat, cquo pridie cuin aliqua Terrae parto discesserit; idcirco affluxus non praecise redeat cum ipsa eadem Terrae pars
ad meridianum cumdem redit , sed cum redit Luna, quae est mobilis et talis quasi complementum. Epistolae concluso. pag. 6 8. ad 6 so Epistola ad D. De la Mare SenatOrem Diuionensem ut postrema ipso intercedente reddatur R. Patri Epi
stol . 6 3 Parbella siue Soles I V. Spuri qui circa
rumque praesagiis susEediisseritur. 61r
P A se 1'. versu s'. te e Agente ρ g. 'D et . 6. lege Peripateticae pag. ro . v. I 3. lage villos pag. 164. v. 13. lege scribenti pag. 26 7. 2. lege seu i c. et .s1. Iege ratiocinio pag. 27 i. o. i a. let. Caraesum pag. x i. v. ige tamen pag. Ii . t. s. Q. cui titulum fecit pag. a. s.
48쪽
Rgvgia Epicuri Philosophiae Syntaxin exhibeo , qua serie mihi iam occurrit otio quidem maiore posset & congeli plenius,dc distribui clarius) utpote, quae neque aliena ab Epicuri methodo sit, neque tamen habeatur illi adeo scrupulose illigata, ut non, sicut ipse Epicurus ordinem eundem in eadem re pertractanda non semper tenuit, MLucretius quoque non illum absque immutatione seruauita, ut non , inquam, utar ea libertate, qua pleraque emoueam, transponam,& qua esse videbitur magis commodum,interiiciam. Inducam autem Epicurum uno tenore , suisque verbis tota serie philosophantem i, quatenus quidem ea verba exstant ista apud Laertium, M. Tullium, Senecam, Sc Authores alios; nisi quod, ut res euadere possit aliquanto concinnior, adnitar meis ea colligare, quae haberi alioquin possent , quasi confusa rudera, &scopae quaedam dissolutae. Attribuam velo ipsi Epicuro , si quid dictum a Metrodoro, Hermacho, Colote,aliove quopiam ex illius Sectatoribus fuerit; quando Apud istos, ut Seneca habet, quicquid dicit Hermachus, quicquid Metrodorus, ad unum refert re &, Omnia, qua quisquam in illo contubernio loquutus est. vn us au Pictys dicita sunt. Attribuam
49쪽
quin-etiam ea, quae videbuntur esse aliquando supplenda, decerpendaque ex Lucretio: quoniam & Lanctantius tamet- si verbo sane illaudato in Rhicuri, inquit , sunt omnia, qua dei rat Lucretius 8, 5c Lucretius ipse cum opere toto id satis deci rat , tum his speciatim versibus:
Fixa pedum pono pressis vcstigia signis.
Et, ui ue ex inclute chartis Floriferis ut apes in saltibus omnia libant, Omnia nos iti m depascimur aurea dicta. Et, Cuius ego ingressus vestigia, nunc rationes Persequor. Fiet quoque , ut interdum, ubi sententia erit obscurior,neque usquam apud Authorcs satis diserte explanata, ipsam meis verbis declarem , & ad Epicuri mentem sic accommodem. ut nihil ipsi non congruum sit. Vnum est, quod admoneam te, ut sollicite nempe attendas ad ea capita, quibus Epicurus
quidpiam proseret Fidei Sacrae dissentaneum, indicari heic a nobis loca Physices, in quibus, quae ille in Fidem peccauit, refutata sunt ; ne quidquam mali absque remedio praesentaneo excipi possit. Scilicet vip ssit eius Philosophia, quantum qui- . dein serunt relicta vestigia, integre cognosci, nihil esse videtur eX ea rescindendum , supprimendumque; ut neque fieri moris est in Aristotele, aliisque ac in ipso etiam Lucretio)quorum eduntur libri integri, & ne adiunctam quidem habent errorum , qui aduersus Fidem in iis leguntur, repressionem. Quod superest, id ne longum faciam, cedo ecce Epicuro , ut loquatur, locum...
50쪽
H i L o so p iii A. seu studium sapientis .eth
Rationis exercitatio, qua meditando , collo aliendoque vitam beatam parat, ea ua
habet prae ei tetis Attibus , vi operis finem
pro suo fine habeat, illumve ite spectet, uti plo fruatur. Cum beata autem vita eotis stat in Ani. mi tranquillitate , ct indolentia corporis, sed in illa potissimum squatenus sunt Animi bona potiora benis corporis , uti & mala sunt deteriora malis 3 ideli eo Philosophia Animi praesertim medicitia est , prout ipsum reddit. ae tuetur sinum . lei licet eius ianitas ipsa-met tranquillitas est. Quare & heine essicitur , ut neque debeat Iuvenis philosophandi trabere moram; neque Senex vllaten is philosophando defatigari. Quippe ad habendum lanam Mentem nemo immaturus, aut vietus est; de qui praetexit philosophandi tempus aut nondum ad .else, aut iam praete lisse ; non secus iacit , is, qui dieit, bene beatEque vivendi tempus
aut nondum agesse, aut cile clusum.
Philosophandum itaque & iuueni & seni est: illi quidem, ut dum senescet, perseueret bonis emolestere ; ob perseuerantem eorum, quae decor ἡ eatenus peregerit, gratiam ; isti
vero , ut annis senex. animis tamen iuuenis
si, quatenus erit a suturis , impendentibus
Nempe Philosophia est sola , quae sui eultores fidenteis, de ab omni vano timore sacit libero, ; ipsique adeo seruiendum est vi conistingat vera libertas. Felices ii tamen, qui eo corporis, Animi que habitu sunt, aut in ea gente nascuntur,
ut possint siue ex seipss, sue impulsi ab aliis
Philolophiae operam dare, & vetitatem yro sequi , euius assequutione Homo vere liber, seu sapians, sibique imperiosus eis citur. Siquidem , triplicis lunt notae, qui Animum nuc applicant. Sunt enim quidam , qui ad vetitatem sine vilius adiutorio exeant. Sum , qui Opeta aliena indigeant ; non ituti, si nemo pracesserit, bene sequuturi. sunt, qui cogi ad rectum , compellique possint quibus non duce tant)m opus est , sed adiutore , de ut ita dicam , coactore.
GasAnubia Philosephica. Ac sunt primi quidem maxime laudangi
verumtamen egregium quoque secundae sortis ingenium,ac ne genus quidem tertium fastidiendum. Clim certe ex seeundo suerit:
Mettacdorus , ex tertio vero Hermachiis; ut
illi magis gratulor, ita istum magis suspicio;
quoniam quamuis ad eundem finem uterque peruenerat , tamen maior est laus idem effe- disse in diiselliore materia.
Cum nihil vel δ eile philosopho debeat
ipsa veritate antiquius ue ideo is ad ipsam re-eta tendet via , & nihil neque tanget, neque ab alii, fictum admittet; quoniam nullum figmenti genus Veri Prosessoribus conuenit, ac ne probanda quidem videtur illa Socratistronia perpetua , qua effert in Caelum laudibus Protagoram . i lippiam, Piodicum. COI-giam, caetecbs: se autem rerum omnium in
ieiuna stigit. de rudem. Quo minus prosecto oportuit confingi a Philosopho illam fabulam de Em Armenio.
Cur enim . ii telum Calestium notionem .si habitum nos Animorum docere voluit . non siti pliei, & absoluta hoe insinuatione culaiatum est ; sed quaesta persona , casusque exis cogitata nouitas. de composta aduocati scena sigmenti, ipsam quaerendi veri ianuam mendacio polluerunt. Hae ergo de causa vit sapiens neque poetaruiti sabulas audiet, neque ipse Poemata fabulosa elucubrabit. Quin etiam Oratorum technas, satosque auersabitur ;ac ut nihil aliud ex Grammatica, uam orationem c gruam , se ex Rhetorica nihil aliud , quam perspicuain exigens . dictione utei ut simplici, atque familiati,de, sue scholam aperiatisve libro, seribat, siue rogatus smintorum quid coram multitudine legat ; eavebit, naid Panegyricἡ . atque Hyperbolice fiat. Quandoquidem vero ex philosophanti bus quidam sunt, qui circa veritatem nihil certi tradant, sed de ominibus dubitenti quidam , qui omnia sciri putent. ac indiscriminatim asstinent: videtur sapiens qui geomane philosophati instituit, se se habiturus, ut non asserat quidem omnia; sed quaepiam tamen Placita rara, α de quibus non si haetendum, defendat. Nam quoties quidem aliqua sunt, quae pollunt multis perari modis . vli Eclipses
Siderum , uti eorumdem ortus, occasus, Sublimi que caeteia ; turte unum modum ita probare. ut improbemur inieci, ridiculo