장음표시 사용
391쪽
aus ex ea assumptione in saeis, est salsa ; quoniam partes temporis ita sunt inter se con nexae , ut po cicatus ne dein ria , S ut ita loquar in impedibili conse tu utione depen-Jeant a prioribus : de quamuis tu potentiam testiendi singulis momentis acet pias pio
piis temporis momentis . perperam tamen accipis . ira an iam rem durantem cum duratione con Lindi , , tot multiplicas tempora, tot scint res durantes; Je quacumque alia ratione temet explices, tempus, rem obscuram , obscuriorem sacis. Deinde cum ea conis
ditione posita deducis . non sqsi ea eo Diay I. anie oriis , te nunc esse a sera , heterogenea plane est deductio ; quoniam ut pars temporis praecedens non fuit causa , ut prius oles, verum ea causa , quae te in illo produxit . aut quae, ut non esses , non fecit; ita neque pars temporis sequens est causa ut posterius sis, aut non sis ; sed ea causa quae te in illo aut conseruat, aut perimit: Ex quo fit, ut ex eo , quod ante fueris , non sequatur te nunc esse debere ; non quia partes temporis dependentes . aut independentes ab inuiceira sunt . sed quia est qu idam causa , quae cum ante te non destruxerit, destruere nunc potest. Hei ne est cur etiam infirmitas consequutionis vel ex eo pateat, quod alia plane opposita pari iure sit admittenda. Nam vidi xilii, Ex eo qxia pausto ante factsm , , ovsqtii. tin me nane de re esse ; potuisti quoque dicere,ex eo quoa paucto ante Derim , non squis M. Hiera non esse; sed nempe Dot, propter dependentiam, aut independentiam pallium temporis, sed propter praesentiam causae conseruantis ; vel propter absentiam causae corrumpentis. Possem quoque proponere res incorruptibileis, ac Drv M praesertim , quem non dixeris , ex eo , quod paullo ante fuerit, non sequi nunc esse debere ἀ tanquam L Eo habente ex immutabilitate naturae , ut non possit desinere ; non vero ex dependentiata ut 4ndependentia partium temporis, quibus co- exsistit. Treti. vim absque anteeedente id consequens possit admitta. Ex eo D. itisti si re fuerim , non ἴγδεών me nunc esse .HIere, Nulla tamen necessitas est ulterioris eoi sequutionis , Nis aliqua causa me quos se rit e ι Nam si loco holum verborum illa adhibeantur . nisi catis aliis , qtia me desistiat; vel . ni t eausa , quae me tuta tir ; vel, ni in moueas stiriam .it hoc sol a , aut ii milia, nulla non magis videbunt ut , quam tua ista cohaerere. Quippe ipsa sponte, ac plane sequuntur ; cum tu rem deducas ab inexspectato ; ac tanto magis , suanto , ut ante dicebam , non potest intelligi rem quae continiadest . continuo produci. Quarto, cum dicis terumus crea ri. aut qu socii , supponis te prius creatum . igitur a D E O creatore ; igitur aDgo exsistente; atqui hae tua ratiocinatione contendis probare, de Deum exsistere;& elle
creatorem; de te caeteraque creasse. igitur Dora modo argumentaris a non cauta vi causa ; verum etiam peiis principium : ne me-naorein rem plane miram , Mentem nempe adeo ignaram,tam patum adhuc ratiocina iacam,potuisse Ieru adeo arcanam, ac est Creatio, cognoscere,quam tot illustres philosophi,
post tot circa illam ratiocinia habuere prorsus incompertam i crinio ex his patet cuius roboris siti itius propositionis confirmatio, dum ais. Post euum enim est is senilemi ad ι m- porti nasuram, im Hane U, O allione opus esse ad rem qua libet sutilis momen is , qu tauri t. conseruandam , qua epra esset ad ean Amde Botio creandum, si nondrim exsisteret. Quippe Se temporis natura perspicua non est , ut ad eam attendens rem iacias perspicuam , quae obscuritatis est tantae. Et eum ad ista attendis , nondum constituisti aliquid creari ; ne que nouisti quae actio sit creatio ; ut scias utrum conseruatio eadem actio sit, an diu et sa; de vitum ab eadem plane vi,an ab alia procedat. Et cum meminisse possis exempli lucis,& similium, quorum infimitas est iam ante declarata . succurrere potest exemplum domus , quae prosectb non eadem vi conse iratur , 5e singulis momentis durat, qua fuit ex aediscata ῆ itemque pulli , qui non eadem vi, de actione conseruatur.& durat , oua suit genitus, de aliorum innumerorum . it eum possia dicere aliam esse rationem de ptima causa; hoe ipsum tam in in quaestione est, neque adhue piobasti eam dari, ut neque actionem ipsius cile creationem ex nihilo, potiusqualia piod ultionem ex praeiacente aeternum materia ; aut limpsicem Mundi ab a terno exi sientis administratiosiem. Et non memini iii ipse an creatus ab illo fueris ; neque quando,ubi , ex qlio. qua occat One, atra vl. quia Odo. Et quamuis inem in illes resque esset tibi pei spicua de te , Don polles tamen
idem dicere de re qualibet, qui iei cuiuslibet
conditionem ac naturam non nolles; de denique, videtur potius attendenti perspicuum minus elle laboris in re conseruanda, ut dicebam de domo. quam in eadem producenda. Maio chin ita colligis. - . to eonseruati nem filia ratione a cretione A serie sit etiam tim ex iis, quae tam ne naturali maius asent.
Nihil aliud subit dicere, nisi quod beatus nimium es, cuius lumini naturali sunt omnia adeo manifesta. Tibi enim spoliato omni anteeedete notitia, idem tam sponte occurrere,
quod doctissimis, ae subtilissimi, Theologi, sinuit ae Philosophis , non nis post diuturna
studia . de profundam rerum divinarum , ac humanatum perscrutionem occurrit: id satiε debet incomparabilis existimari foelieitatis. Die tamen amabo; an laltem haec verba ita extuli ilex , nisi a Scholastieis accepissi, 3 Et quod illi ut creationem .sc conseruatione reserant praesertim ad lumen supernati arale,rai-hil ne suit scrupuli .ie ab ipsis descistere , de
referre ad solum naturale 3 fit c.m colerii itio non possit esse manifesta naturali lumine. quin creatio quoque manifesta sit, a qua ratione sola differt, existimasti ne te suille demonstratione latera persuasum quem. amoduconseruationem . ita de ereationem esse 3 Et,
si ita si,quomodo putasti poste seri ut id diaceretur manifestum naturali lumine, quod
omnes proritis Philosophi, qui solo luti A.
natura tuere diicti, non modo non habuere manifestum, sed oppost uin etiam astu ruet ut, defen
392쪽
defendentes nihil creari , seu ex nihilo nihil fieri r An ei edidisti te hoe modo legitimetatiocinari,
Sed cum em aduertam quam personam ge-Iam , Dempe non impugnantis id quod ies est, verum ostendentis imbecillitatem tui ratiocinii non videlis tu satis quam sustineas diduertere, dum loco 1 ermanae responsionis,i: ihil aliud plane quam allegas incommo Eum , re incommodum quidem eiuscemodi, i sit illud ipsum , de quo quaeritur. NOn-ne enim hoc ipsum quaeritur, tuque defendendum sustepisti,I, d Πηληι ιν a Deo creatore. Gruam , seu pers ,reare in esse ' Pergis, ma
r e , quod nemp/ po possiuara actionem tendere. beat an κ--ens quanas u lit escere, o Garimamus.Sed iterum,ego non tribuo, & peream potius, quini ut tribuam imperfecti in non vllam ereatori, a quo est omne datum optimum , de omne donum perse in ; in quo vivo, moueor, Ze si ira , cui benedictio, claritas, sapientia, gratiarum actio , honor, virtus, tritudo in lacula: um est ratiocinium, i rursus eam imperfectionem tribuo, ut nihil aliud, oti in alleges incommouum,
ac idipsum quidem, quod est in quaestione.
Nimitum in quaestione est, Dem - res se et continuo in taxh; aio Usus racto in luxu ser-xari , p. mι bea a se rese. Praetereo autem debilisse te quoque ostendere, cur imi sectioni , matur, ii Deus non sola negatione concursus , sed posititia etiam actione quidpiam destiuat. Nonne enim vim agendi habet, qua ut educit ex nihilo, ita detrudat in nihilum 3 An s coneutrat eum homine ut insciat et adium in iugulum tauri, non poterit ipse sue homine gladium in seire iniu- stilumὶAn impersectio erit in D so, si possit
se solo, de positiva actione ita gulare tauriam, sue ut tu loqueris , tendete in non Ens, hoc est mortem tauri Sed voluisti nempe ostendete quantum in distinctionibus Seholasticis esses vel satus . opposueram consequenter posse ιι quidem tolligo. a pendere te as E aitiers a i/: sed ita tamen , t ditia im
duet is, sed a quo fuisses otim reacies, ver utritu id existimasti eiu deminet incommodi alial satione saluatu. An vetδ debuisti eiusdem praetextu illud ptrierite quod obieceram de Parentibus 3 Siquidem tu ita quae seras, em-
necesse vi plobares te non esse a te ; supponens quippe te ea de re nee potuisse, nee d butile si Dirare,qui ct meminis res tens semper filisse inisi quod poteras existimare te abaetono impore doliratisse somnum absque intonuitis, ae sponte demum euigilaste, cum cogitare primum eo pisti, immemor cauiae produci ricis & iniet tam multa tibi mani se ita , illud te latere non pollet, nihil ege sui ipsus causam. Deinceps vel 5 requi sui , cur
pol id ad noe nihil tespondisti; ut neque reuera respondere potuisti, nis negando ra
rentes tuos, quando te genuerunt, non na-
buisse mentem tui habuisse quia aed non cogitantem ; aut cogitantem quidem, sed non habentem ideam Dei; aut habentem quidem, sed non tantundem ad minimum
realitatis obiectinae continentem , quantum te, aut mentem , quam tune accepisti, de
agnouisti deinceps etiam intra vietum d gens te habete. Hoc praetermisse, id impetis, quod eirca progressum infinitum dixi. ut appareat portδquam lepide facias , id sollim nostendum,
de quo agitur: Tu probaturus non esse te a patentibus , aliave causa, quam a Deo, pro- Euctum, usus suetas illa latione apud Do
Oores samiliari, si es asia e ius mi est de tuis quari , arisi ase , uel ab alia, nam se ase . pa- ιιι ιx dii is illam ipsam Deum ess ; quia oec.
poimi me non a se seu ab alia, . liqvi rursus ab a a,atque ita in infimium. Quo loco quid est manifestius, iii m institutam fuisse qu,sti nem de progressu infinito causarum o Hri, seu accidenta id vi loquuntur subordinatis. non velli causarum in esse, seu subordinati, essentialitet 3 Et ne id verti posset in dubium, rem consequenter edi posui, declarauique tibi probandum absurdum este progi essum in infinitum , non in causis essenti ditet suboc dinatis , seu iri esse, ut de quibus non eis
ruaestio ; sed de accidentatio subordinatis , eu in seri, cuiusmodi sunt patentes, seu pa
ter, avus, promus, abavus, atauus, tritavus,& cxteti, quibus non exsistentibus, possunt si ij.nepotes, pronepotes,& caeteri a te, si rive pari modo causae. Iaira tu ais , Qia e.oada. de pruressu in iam tum cnempe n- ab
dum est i Dixi ego absurdum in istis cautis aergo infirmaui , quod addidi , chra di i
393쪽
mn op alsurdum in aliis ita ora natis,ut ni re ΔΗ icta , ea qua ab ista pendet, super=, Q requ/ possis ρ Sed nempe is modus tuae consequutionis. Pergis , de tatis ti enim tantum late qaasia es, nempe de causis an esse non δε ea ιι inferi, τι sini paren es. sed nonne potius de causis in seri, vi sunt parentes, agitur Attamen ulterius insistere uiget. Id potius noto praeterlabi te callide, dum quas in esse causas vocas , cum iis, quas vocant essentialiter subordinatas eoniandis; quas cause se subordinatae non fiat reuela in fieri, & non modδ quidem quod ad conseruationem, sed maximε etiam quod ad primam productionem spectanae interim dicis quaestionem esse de causis in esse, non autem inseri simulque taeite declinas quod de Aristotele non alio fine memini,quam ad ostendendum non esse ista adeo aperta naturali lumine , ae tu asseueras ri s Aristoteles quidem lumine naturae non caruit.
Quod dico postea de ampliatisκe perfictiomum tamaninum , ad eum et que gradum . min hamanam tiaram eadere non pusnt, laetor
visum fuisse tibi esse argumentum , ad demonstrandum Dei exsilentiam: At non eam proinde pervideo, quam tu, illiusmet necesinatem.Nam quδd persectionem,seu potentiam saliendi , quae in homine est, ita mente ampliscemiax, ut concipiamus illum ex Atlante transsilientem , vel potius transvolantem in Caucasum ; & ees Terra in orbem Lunae et ae discurrentem porrδ per stellarum globos, ad internoscendum quid illelegeratur, aut qui omnia se in iis habeant ;& non agnoscentes licet talem persectionem , samplis catam scilicet) cadere in humanam naturam , reputemus tam An scelicem , si cui ipsa contigerit, non video pr ptere, quorsum admittatur talem persebionem necessarid esse ; ae nis hominem , saltem naturam aliam, altem DEvM ipsum metdari, qui ea ratione transvolet. Quippe deruistis se amplis re vi talis natura in omnibus illis orbibus, de ubique sit, sicque volatu , aut motu ad pergendum , cognoscendumque omnia non egeat; consequutio est ex eodem principio , quod probandum so .ret , omnia qua ampliando intelligimus, conciapim que , reipsa esse. Persis esse eam ipsam tim , persiationes oraneis hamanias eo usque amplianda , ve quam humaria esse cognoscaritur, quam tetes, O contendis non Ditiram si se in nobis, nisi a Deo sectis semus. Verum quaestio non est an urgeas, es contendas I sed an probes, atque demonstres Quos concludis
certe non mirari t. mihi non apparere re taua
Lie per pus; gratulor beatitudinem ex tanto admirationis desectu tibi contingentem.
De Moab impressonis Ideae Dei in Menre, it notae impressae ab Artifice , cuius itiιudinem Mens gerit.
vero vi illam partim haurire a sensibus par tim effingere potueris , aliquoties iam dictum est. Quod autem dicis te nihil polle illi addere . aut detrahere, cogita vi initio non aeque persectam habueris : eogita ut possint esse homines, vel Angeli , aut aliae
naturae te doctiores , a quibus aliqua raoneti de Deo valeas , quae nondum noli isti:
cogita posse saltem Detim te se erudire, eaque claritate sue in hae vita, sue in alia perscere , ut reputari nihilum , quicquid de illo iam nosti possit. Quicquid demum si,
cogita, ut ex persectionisus rerum cieat tum fieri ascensus valeat ad cognitionem persectionitin Dei,& ut illae omnes non uno momento noscuntur, possuntque de plures& plures in dies detegit ita posse 1 deam Dei
non uno momento haberi persectam, segmagis, maoisque in dies persectiorem. pe sis , O sane non m ram es Detim ιn creando, Id am Hlam mihi ιndidisse,mo et tanquam n ia an ei, operi fas impresu. Nec vim est , ut nora illa sit ariqua res ab opere ipso dis rosa
ex hoe o , quoa Deus me creatias, valde re
pio , h.e. dum meipsum iure tua , non modo i telista, me esse rem incompletam ,.ab alia de pendentem,reraque is maiora, siue me lora imd sinite aspirantem sta ui etiam intestiga fialum a Do pendes,maiora ista omela, non inde nite O potentia tan tim , sed re ipsa infinite isse habere,arque ira Deum esse. Ac tu speciose quidem haec omnia, ipseque non eue vera non obii elo sed quaesierim tamen unde nam pro benturὶVt antὸ dicta enim praeteream, si laea Dei est in te, ut nota artificis operi impressa, quis-nam est modus impressionis 3 quaenam est forma istius notae a quo-nam modo illam
disternis 3 Si non est aliud ab opere, sue a re ipsa λ tu ipsa ergo es Idea3 tu ipsa nihil aliudes , quam cogitationis modus 3 tu ipsa es de nota impressa , & subiectum impressionis Cria sire .u, inquis, te laesam im in es simititu Dei. Credibile sanὸ religiosa fide : at ratione naturali, qui liceat intelligere, nis Deum facias homini formem Et, in quo-nam eonsstere potest haee smilitudo 3 An tu eum s s puluis de cinis, praesumere te similem potes aeternae illi, incor Po eae, immens E,, rei sectissimae, floriosissi
394쪽
mae, de quo caput est , inuis bilis limae, iii in prehens bili limaeque naturae 3 An illam de facie nouisti, t tecum ipsa comparans, asseuerare consorinem possiιλίν/disi e dieis, quod ιν mu: sed ex eo potius incredibile est. siquidem opus operanti simile non est, nisi citra ab eo generatur per communicationem naturae. At tu hoc modo senita a
DEO non es; neque enim es eiu proles, m
tutaeve eius particeps: sed creata solum es, hoe est ab eo ficta se eundum Idea in aded ut non possis te dicere illi magis similem quamst domus fabro mutario. Atque id quidem supposita tus, quam nondum probasti, a
quare non hoc potius iii dissimilitudini, a sumentum ; cum Deus ex opposito sit eompletis uis independentissimus, sibi sufficiet illimus, quippe maximus, optii nusque i Vt praeteream, cum te dependentem intelligis, non propterea statim intelligere te id, a quo dependes , esse aliud , quam parentes ; vel si aliud intelligis, non subesse causam , cur te ipsi similem putes. Vt praeteream quoque
mirum esse , cur non caeteri hominum Duenientium,idem, quod tu intelligant: ac praesertim , cum non si ratio cur non credatur,
Deum illis perinde ae tibi,impressisse ideam sui. Profecto vel hoe v num arguit non esse adeam a Deo impressam; quandoquidem si ita esset & omnibus,& simul una, eademque in tella esset. hominesque omne concipetent D a v M simili forma ac specie eadem illi tribuerent ; eadem planὸ de eo sentirent; cum oppostum tamen notissimum sit. Sed de his tamen inulta talia nimis.
verum Doum non Hese concipiunt , e Iuuturiis postquam sim i concepia est Id a veri sit, qua uis notia aereti posint in *s pression squa nonain fuerant animadueris, non ideo tamen arietur e liti Idea ,sa tan tim a nitidi, Oerraditur Ur ex sor, quia me es ineuim ista qua pratis has bartir,debuerant contineri, quan ἁoquidem supponitur fu se vera ι neque auge Iur adea trianguli eum varia in eo proprietates qua prius fuerans ignoraris a inertianium. Neque
enim.υ scias, Idea Dei sormatur a nobis suo .cessive ex persectionibus creatutarum amplia iis dia i ta vi ex hoe quia res infinistim,
omnisque ampliar onis ineapax Mente attinga mus. Cum autem peris, undenam probem idea
Dei esse in nobis tan litam notam artificis operi impresiam.& quis si modus impressionis,quaeve forma illius notae 1 em .st aes aliqua in rias. Pa tan tiu artiferi deprehendens ut
asu ely. pinfli potui se iudicarem,dice Gallendi alia Philosophica.
aliud ab opere, tu ipsa riso es id , tu ipsa nihil aliud es quam cositationis ii diis , tu ipsa es de nota in pulta . & subie tum im
quam ari otim, nee ex vita materia constare;
um furi, est ipsam abrum 1 o pat/ι campa-i risu is resignum exsiti si Quam mala tem side refers mea tioba , ctim priis me ai-xise, a me percipi similitudinem in eo quo Asini res in completa, & dependens utim e coci ira ista in dom litudinis Argumenrtim πιιtile rim,ne palmestir me urge h mine, Deo aequare. Dixi enim me non modo percipe e me in i MDιο se inferiorem, O inserim au maiora ast rami dea et iam materis istis in Do se,7uibus maloisus aliquiusmiis in me si , e ori ad ipso an sim strare. Denique cum miriam esse vis,
Cur non caeteri hominum idem quod ego de Deo intelligant, cum in illis, aequἡ ac in me; implestetit ideam sui idem est aes m rareris,
quod eum omnes norant saeum re anDJi,non tamen omnes aqve mutia in ipsa ammaduorant,
V Gregie prorsas Doctorem agis , dum T. moties quid vulgo Philosophi doceant; est te prorsus Disputatorem , dum subtili adeo distinctione subter sustis. Non υ - λον , ut inquis, ariendi s/ au tu , quod τι Ioat, i Philoseph. ; sed de hoe statim ; iuuat imprimis lectionem tuam repetete , ipsam nempe Coronidem Meditationis, de qua est quaestio. Quinqur sunt, quae in ea praesta
395쪽
Nam postquam superesse dixisti, ut examines qua ratione Ideam DEI a D so aeceperis , resumis Primum quadam veluti an aca-
phalaeos probationem , quia tibi sit inti
ta Sectinas ostendis quomodo suetit tibi impressa; et era o , concludis argumentum de probata Dri exsistentia ex eius Idea; Vaaνιο subin seis Dauia non esse sallacem. Dini Dedi eis placere tibi h;e aliquandiu in contemplatione Dat immorari. De hoc autem postremo capite vi nihil dicam; quoniam caetera sunt quasi compendium totius tuae demonstrationis ,& aditus quidam ad ea, quae
sequuntur, idesteo snsulorum vim exprimere placet syllogistica forma. Primum igitur ita habet: Si, Dam habra Issiam Dei , non est has issensi sus ; nequ/ a me et Tia, quod ,ihilas ilia d trahesre, nihil superaddere piana passim, superest vi mihi sit innata , qtierea satim ei iam mihi es innata id am i Vsius eis qui Iura Dei, quam habeo non est haustu' - m. neqvie a me licta, od nihilas ilia Lirahere, nihil superaddere plane possim e
m hi innata quemadmodum mihi est innata ideis mei ipsius. Quod demonstrationis huius robur si, tum ex hactenus dictis clare patet, tum erit
statim pleni hs dicendum circa illam particulam, vid nihil detrahi, nihi si reada, Id apusu. Serandum est huiusmodi
Si non mirum es Deam M. creando tueam. Para Mihi indici se,ir est tanquam nota artificia operi suo impr/sa , nec etiam opus est,m nota in sit aliqua res as opere ipse diuersis , sed G Me uno , θώod Deus m. e creauit; vadua crea siti est me γο-
da ovi au im inmis Mititudinem ιius Dictum esse, illamque smititudinem, in qua Dei Idea confinetur , a me percipi per eandem Deutiarem , per qciam ego, e a me percipio ; hoe est iam in m
ipsum mentis aciem conuerto,non modo in
telligo me esse rem incomplesam , ct ab ario ripenrintem, remque ad maiora , ct maiora μου meliora ind)finite Uiram
rem ; sed sinia etiam ini illo illam , a
nita , cst potentia tantiam , sed rei a in- iit in se habere, inque ita Detim me rSi, invam , hoc mirum non est , sequitur Deo me creanao ideam illam mihi ina ius, vi est tanquam nota ara scis operi O , ora. qui mirum non est Decim me creando deam illam mih malais , m esei tanquam nota arii cis operi sua , cte. igitur Deus me creantio, ideam istam mihi in dii , ιι esset tanquam nota operistia, &c Nempe non alio examine, neque alia ratione ostendis,quomodo Ideam Dei ab ipso Deo accepetis , ipsave fuerit in te impressa.
Si Mensam geri non passa vi exs iam talo
natura, qualis sim . nempe id am D.i in me habens,nisi tu ra Deus etiam exsistat,
Dem anquam, ita idem , cuius idea in me
nes quas ego non comprehendere , fici quο-cumqtie modo attingere custasione pos
talis satura quatis sum , nempe ideam Dei , &c. hitur Dem exsa r. Quid habeat quoque roboris huiuscemodi demonstratio, constat sati ix ante dictis.
Helenoto soldin duo,unum, iam ais te non comprehendete,sed cogitatione soldin qu modocumque attingere persectiones,quae in Deo sunt; manifestum fieri,te ex unaquaque earum persectionum,quas cognoscis,aliquid solum cognoscere , non vero totam I atque adeo non cognoscere infinitam; & cum numerus earum,quas cognoscis, finitus si ine-
ue enim nouas , ac nouas in omne aeuum
in umerabis ) cognoscere te solum aliquis non ex omnibus, sed eae aliquibus duntaxat; quare & te nihil in Deo infinitum cognos-ccre ; neque proinde habere reuela ideamentis infiniti. Alterum, cum addis , Eι ntilia. an. do tibi obnoxii,M . id quidem verum esse, at non posse tamen assumi,quas demonstratum a te; cum etiam persectiones,quas de Deo nouisti, de te demonstrate ex tua idea existimasti , ipse non eomprehenderis , sed quomodocumque solum attigeris, adeo ut nescias, quousque extendantur; & cum non omneis, sed aliquas solum cognoueris I nescias quousque persectiones plures, ac plures in Deo habeantur 1 sicque ostendere non possis , diuinas persectiones huiusmodi esse, ut imperfectionem omnem excludant, ac
Deus proinde nullis planὸ desectibus obnoxius sit Quartum denique: Si Deus obnoxim non es oris plane Asa bus,paret friticem Ue non posse; quia omnem iraudem , O deo ionem a des aliqua pendere , iam ne natu Iι mam e-
lam particulam mox adnotatam subtexuisti. Quorsum vetd ex tot desectibus, qui recei seri potuerant, delegisti fallaciam, euius adealcem meminisses Scilicet ut hanc conch sonem Decis fassax σου non potes sine strepitu in penu, aut armarii quas angulo conderes, quam cum opus foret, depromere polles, quasi demonstratissimum principium .id deinceps videbimus. Nune de responsione.ut dicam,obiicis me non a se ad id,θώοὰ vul o ai ι philosophie Sed primum,attendistine tu ad id quod ipsemet dixisti3 Verba certe tua haee suerunt sub finem responsoni, ad obiecta in superiorem Meditationem, Maertim ad me,ni tiam aliua requiriptitistii ad manife Zandam Uan
396쪽
iam aiunt Philosophi 3 Aiuut ii '. Orais as
approbas, an- non' βpprobas sane ; nam in hoc est tota vis tuae responsionis. At si ensentia, seu natura est in diuis bili igitur ubicumque est illius vel quati re inimum ibi tota omnino est , neque aliquid amplaus est ineque enim quod indivisibile est, parteis
vlla habet Si id ea quoque huiusmodi litoti ps nihil addi ni hil detrahi possit gitur ubicumque est ideat vel quam-mini ilium,ibi to ta idea est , nihilque est in re, quod non repraesentet ; s enim aliquid esset, quod posset repraesentare praeterea, tuc illi quippiam ad
deletur, ietesque rei alterius idea. iam chira admittas non viricum,sed plura, ae plura ali euius substantiae, naturae, siue essentiae attributa se posse cognosci, ut quo plura cognita fuerint , eli res persectius intelligatur. Quaero, quasso primum cognitionem aggrederisin unicum essentiae attributum cognosicis, putes-ne totam rei essentiam in eo contineri,an- non ξ putes-ne ideam , quam de ea re habes , esse totam rei ideam , aD- non Si
putes ; igitur salsum est esse plura attributa, de terer eluta attributa rem intelligete pe sectius ; si non putes; isitur essentia rei non eonsilit in indivisibili aed latitudinem attributorum habet, im5 & distinctionem quandam attributoriam inter se, quatenus unum
cognosci potest,non cognitis aliis. Igitur &ipsa rei idea talis non est, ut ipsi addi nihil
possit,sed eatenus potius est additionis capax, quatenus attributa posterius cognita tam post in t per lacam repraesentari, quam cognitum primo. Verumtamen seu tu ad ista attendetis , seu non attenderis, quod attinet quidem ad Philosophos non requiro heic qua tenus admitti debeat, vel non debeat, quod aiunt rartim es tim esse indiui deu;ut neque an retum essentias quibus id accommodem, notim. Quod ad te spectat. eum dicis ideam νσν entaνe να essentiam, inferre posse videor non male,si quaepiam res sint, quarum essen tiam non noueris, non habere te illarum ideam.Quaeso te ergo.nosti-ne Solis, Lunae, aut alterius sideris essentiam 3 No dieri ori nor te nosse quid nosti enim ex illis ampliuη, ii in magnitudinem, figuram, motum, di
netandi, uendi ,mouendi.& si quae sunt huiusmodi atqui haec sunt adiuncta solum sue
accigentia; ipsa vetδ essemia,natura, siue sub stantia intima, quae iis subiacet, omnino te latet; nam 5: quamuis afferas te hae e attributa cognoscentem, intelligete siderunt naturam ni tibi asseres, uni tibi plobabis, unus tibi plaudes, virus tametsi nihil amplitis habens,quam caeteri teipsum prae caeteris coles. Neminem certe esse puto, qui te haec solam cognoscentem cognoscere putet Si detum e lentiam;quare neque,per te,habere Siderum ideam.Nisi autem Si detum habeas, quarumnam rerum igitur 3 An Terrae a an aquae t an
alicuius meteori, lapidis mineralis, plantae, animalis, hominis 3 an uniuerse ullius cor oris, aut rei in uniuerso ex silentis 3 Nili ius sane essentiam nosti. quaecumque enita proferre Dotes, quae de illis iacueris , ea pari modo ni nil sunt aliud , quam adiuncta . seu accidentia ; proprietates , atque Uectus, omnia praetet ipsam essentiam quale nullius plane rei, quae si in Mundo habe, id eam unde-nam esse igitur potest,ut tu quoque ipse loquaris de rebus , quae in Mundo sunt, easque proinde intelligas , nis illarum habes ideas 3 Nempe habes quidem ideas, sed non qualeis ipse designas. Quippe ideae
solum sunt rerum , quatenus illas noui mus: & quia distincta cognitione nouimus
eat iam accidentia, non vero essentiam,quam
solam consusE sub ipsis delitescere , quali
suspicamur , vel concipimus; idcirco idea distincta est ipsorum mel accidentium, non velli essentiae, confuse duntaxat sub iis comprehensae. Ex quo proinde escitur, vi tanto clariorem , exquisitiolemque alicuius rei ideam habeamus , quanto clarius , exqui ii titisque, & plura ipsius auidentia noueri mus. Cum experiamur enim Ideas esse in mente nostra veluti imagines rerum ti & ima
sines sint non essentiae , sed accidentium ipsus ; heine fit, ut quemadmodum imago alicuius hominis expressa in tabula tambest persectioi . quanto symmetria , dispositio, & repraesentario plurium partium ela botai tot suetit, ac singulares quaeque notae, quae in singulis pati ibus , exhibitae suerint studiosius : ita idea cuiusque rei tantd euadat persectior , quanili plura eius acciden tia , seu plures quasi cireumstantias or/in tius , diserte magis, magis ad viuum re
Quδd ad illam spectat de qua agitur , quia tu dixeras te talem Dei habere ideam. ι ipsi nihil dei Oh γe, nihil stip raddoe posses , ipse varios obieci modos, quibus postes ipsi sit
peraddete aliquid. Tu, ut eludas, innuis imprimis ariendice te iaci Dei essentiam . e ius. um i inis si is sis , HAM, iluo esse in- altissilis ita; etii nihil proinde posset addi auaadimi, quin alia , alteritisque rea protinus es ce-νetur. Tum,non negas quidem,prin noti per
se Iiones a te non pratis animaduersi posui ἀρ-DA:sed neeas augeri ideam hoe et 1 aliquid ipsianai ; nam quamuis vocem detorqueas, aurdissimules, de ipsa tamen est quaestio sed dis nectionem solum recidi, quoniam ante eas contr-nere . Caeterem valdE ptimillia demiror, qui ignores non modo solis, sed minimi etiama eari essentiam : & putes tamen nosse te a sed persecte essenti alii DLi. Inepti ergo illi, qui& dies Doseunt in multiplicant,& snem mur quam saciunt, ut diiquitant quia Deus sit ii quδd quan id magis considerant, tanto putent rem fieti obseuriorem.Nimirum,si taimitentur , uno momento adia claram deessentia Dei habebunt notitiam, vi superad di ipsi nihil possit. Inepti rursus, qui ex effectis, actionibus, proprietatibus, persectionibus, quasi quibusdam riuulis in coni, latum vesut quistis,deduci nituntur ad oram
397쪽
extremam immens illius Oceani.Nimirum, si te consequantur, non ex rivulis in oram peruenient ; sed mox vino passu dimetientur Oceanum, & per rivulos deinceps procedent ; deinde eum habes essentiam diuinam caeterarum instat indivisibilem , non hobes ipsam prooterea ut pune u. Certe enim cum habeas infinitam , extensionem quandam in ea concipis,chm ea re , quae sine ulla exten- sone concipitur, nihil possit esse sititius. Et quamuis iis repositurus te concipere diuinam essentiam, non vi punctum quidem,sed non tamen proptere, ut quidpiam extensum; non idcirco tamen explicabis quomodo & infinitam simul, & indivisibilem con cipias,cum de notio infinitatis sne extensonis notione non sit, & extensionis notio esse eum notione indivisibilitatis non possit. Potius ergo quemadmodumphilosophi illi,qui, cum vulgo aiunt hominis v .c. essentiam esse indivisibilem , non intelligunt illam extensione quadam , sue partibus quibusdam e rere , taleis enim esse dicunt genus & differentiam , ut puta animal , & rationale . vel Pli,see loquendo , materiam , & formam, vigelicet eoipus, & rationalem animam;sed contendunt solium nexum harum partium adeo simplicem , indivisibilemque esse , vi absque eo homo neque sit, neque intelligatur ; ac proinde nulla eiusmodi partium aut seorsim accepta, aut cum alia quapiam coniuncta , intellectave homo sit. Quemadmodum, inquam illi sc accipiunt,ita & tu quoque, ut puto, non vis Deum carere ampliti di ne quadam . atque varietate attributorum
essentialium, quae & persectione, & numero sint itisti ita ; sed vis solum ea omnia esse inter se aded inseparabiliter connexa, vi plane sine ipsis, aliquibusve ipsorum esse Deus nequeat . aut intelligi. cum porro idea, quam putamus habere de essentia hominis, repraesentare debeat non praecise ipsum nexum indivisibilem partium,seu attributorum essentialium; sed ipsas potius parteis,sue attributa indivis biliter connexa; atsue idcircδ eL sentiae hominis idea indivis bilis non st, quas instar puncti sit, de sartibus careat: Pati sane modo dea repraesentans Dei essentiam, clim repraesentare debeat non praecise illum quas nexum attributorum Dei essentialium, sed ipsa potius Dei attributa indiuisibiliter coniuncta, simplicissimeve,& ut ita
loquar, identissime unita: non est, cur censeamus hanc ideam in/iuisibilem instar puniti,
e quas carentem variis veluti partibus t praesentantibus attributa vatia. Ad . haec, luaeso te, vae nain sint attributa ista essentia-ia Dei Nempe enumerata illa abs te , eam liesisti Deum substantiam aeternam , insitiam independentem, omnipotentem, summentelligentem , creatricem rerum omnium,1 arundemque conservatricem. At primam,icet Theologi ista, caeterique genetis elusilem attributa vocent essentialia faciunt hoe amen , tum quia disti mentes in Deo es-
entiam unam, & personas trei sint tributa simul distinguant,quae conueniunt Deo ut vesecundum essentiam, ab iis, quae ut tritio se cundum personas,ex quo sit ut illa essenti lia , haec personalia censeri ros snt. Tum ut expicistis significent simplieitatem, integriatatemque in alterabilem diuinae essentiae , quoniam si diceretur habere attributa ciua dam accidentaria , intelligi possiet habere quaedatu accidentia, quae di compostionem quandam cum essentia saceret,& ipsi adesse, abellisque oossent. Tum proinde ut intelligamus quodlibet horum attributorum tanta necessitate ' Deo conuenire, quanta conue niunt, simo maiore, quam conueniant homini suum genus , suaque differentia : atquc idcircδ quicquid in Deo est,& petiitus esse a Deo inseparabile,& Deum ipsum esse Enim vob ista non obstant, quin praeter ipsa attributa,essentiam agnoscant,cui illa attribuant vi certe attributa sunt,quoniam alicui attIibuuntur ) unde & requirunt, & concludunt quemadmodum tum inter sedum ab essentia distinguantui exprimentes aliunde illa etiam concretis vocibus , ut cum omnipotentem verbi causa dicunt, intelligamus non modo issam omnipotentiam, quae est attributum, sed etiam estentiam, cui omnipotentia attIibuitur. Haec verδ attineto,ut innuam,praeter cognitionem attributorum, quae nobis cumque per qffectus, & a posset toti, xl l quuntur, innotescunt,superesse adhuc cognitionem essentiae , quam si tu haberes, Moseipso scelicior esses, qui tametsi cum Deo toties colloquutus, nisi posteriora tamen nunquam vidit. Sunio deinde haec attributa ipsa Dei essentia: ecquid quaeso de illis nostia aut uotam partem illorum nosti Nihil sane delis nosti, nisi definite, analogice, consu se, obscure, in aenigmate; & partem aliunde ipsorum nosti iantulam,ut quicumque nosti, ne fiat quide quas guttula, punctumve gulatulae respectu Oceani totius. Et dicis nihilo minus te talem habere diuinae essentiae idea,
ut superaddi ipsi nihil possit Sed nempe nihil iustiti, isti inter idem & essentiam, putast, que nihil differre esse rem in se , & cognosci ab aliquo; quando existimasti nihil esse in
Deo,quod in Idea tua non esset. Rursus igitur , qualem-nam intellexisti I v. tuam ideam Nimirum quale est acari; inditiis bilem enim facis,quale est acari oculi respectu. Et videor sane non inepte eam cum acari c5 parare. Nam vi imago seu idea acari in tuo vel oculo, vel cerebro, vel intellectu depicta repraesentabat tibi ante viginti quin que annos albicans solum,& sine ulla distii ctione partium, punctulum ; nunc verὁ inuento Engyscopio, & postquam illo usus es, repraesentat tibi animal grandiu solium . de cum suis quidem capite,cauda, ruribus,do , partibusque caeteris ; se idea Dei , quam primum habuisti, repraesentauit tibi osso itam in si tira; deinceps autem ea re stra adlinctior,ct expressurfuit, cum mi isti perfectiones defuere, qna nondum fueram anima λners portis ut postquam es Eng3scopio spoculatus aeari eius idea facta est auctio quidni etia facta si auditor idea diuinae essentiae
cuia inquis , omnes peUὸ tiones ira eadem rea, qua prim habebatur,debιι ηι continos. Vide,
398쪽
si verum, Quod dicebam mox , aequiparare te ideam essentiae, , quas essentia nihil contineat, quod non contineat quoque Idea
cerastinam vi , non manifestam principii petitione in liuinues ὶ An dices vero pari modo Ideas specialeis partium acati,quae si sysemplo dete di sint contineri debuisse in ea, iusthabebatur ante fit stys pium 3 Non dices opitior tibi enim est, convexitatis vitri natura perspectior, qua in ut putes non auge scere speciem acati propter deflexionem, interpolationeinque radius lotum accedentium ex iis acari partibus,quae ob supellici eutae ipsus inaequabilitatem alid respectarent,neque specialeis imagines caeteris interia rostas in oculo depingerem. Quamobrem, Meque cst cur censeas ea, quae per priorem ideam in Deo non vidisti, fuisse ut in Deo,
se in ipsa idea; quippe si fuissent in idea, profecto in Deo vidistes a idque quoniam
idea mensura est non rei, sed notitiae,quae habetur de re. Nis veth lubens admittas com-sarationem acari, utere comparatione eum uia aut sole,aut quocumque voles obiecto
ante , & post inuentionem Telescopis; idem
innitiλ esse ietur. Sin malis uti oculo nudo, ae sne vitro intei posito , utere comparati me , cum re nunc procul, nunc prope visa; e Getetur pariter idem . Tamets enim supe-tili cum ageretur de Sole, improbasses quos ei eram de veritate duplicis iὰ eae,visus es tamen postea probare; & nunc etia videtis pla- De non improbatutus,quando supponis idea, sua primus , Aerit minus dimxIa,atque expressa. fu se niti omium veram. Quare cum vides hominem primum ex passii centesimo,& non
'nos his satis vultum , piopter speciem muniis distinctant: ae vides postea 'ex decimo,ognoscisque distinctius vultum ob distinctio-iem specie prosectδ species, seu idea,quam habes illius propio is ast in te ut distin ior, ita auctior ea . quam habes distantioris; eademque propioris idea plureis parteis habet,
quae non continebantur in alia , propter radios partium, quae alio , quam in oculum direct E spectabant. verum comparationem video quae sotie magis si plaeituta. videtis enim velle ideam priorem esse quasi rudem adumbrationem , seu linea res ductus , quibus pictor in tabula ima ginem sectengam des at ; posteriorem ver δ quasi per istam imaginem , ut pura
adornatam coloribus vivis. Porrd quamuis rudis imago secundum ambitum non auge tur , augetur tamen numero , de eonditione
colorum , distinctioneque , de qualitate par tium;& vicumque illam augeri non meas,giacere tamen non potes ips nihil addi:Vt idem tibi pioinde si de Idea Dei dieetidum. Et . si Dite dicas in eadem inuaseata imagine, positi plura distin mus , expressitisque cognosci,
rubi maior lux suerit, aut oculus propius accesserit: tunc mutabis suppositionem , comparabisque iam cum obiecto , cui nihil noui aduenit a Sc non cum idea , cui aliquid accedit. Denique, quia tibi praesertim compara tio imaginis per spillum imprestae arridet. considera, si initio quidem & totum , de qua par est pro surditate impleatim eeiae filium
fuerit, nihil plane desiderari, quo minus ab initio usque, imago tam sit, quam esse potest intexta, distincta, expressa ; pari enim modosi Idea Dei tota ab initio , di quantum potest implessa st, nusquam deinceps poterit iti agis integra, distinctior, expressiorque reddi At si dicas reddit satendum est illi idem ad eui id quod inragini in cera impiditae , dum ab itintio vel non totum tigillum , vel non secun-dύm totam eminentiae, cauitatisque varieta
tem in prosundum adigitur . ut ipsi proinde addi quidpiam possit. Quanquam quul in his
immoror, cum constet, quacumque ratione
id fiat, ei notitiae: ac proinde ideae, quam de Deo habe, , posse aliquid in gies supeladdi. Ad illud velo , quod subii eis de Idea litania guli , nihil addendum est ad ea , quae supe
litis dicia iam sunt: lucitisque planum seceris. essentiam Dei, atque aded omitia attributa eius essentialia tam esse tibi explorata, teque illa tam in promptu, ae numurato habere, quam habes treis lineas, ex quibus triangulus constituitur. Nam quod alioquin dicis Uscia , nempe,ut dixi, Doctorem agis Omianino egregium,& au ultatioue digns Id ais D i non formari a n hia successu. ex persecti nibus creattirarum ampliatu, seu totam fmul, ex hoc, quod ens in Mum , em msque a tia
tunis ancapax mense atrangamus ; explorarem
eequianam velles, nis aut tibi ipsi contradi cetes , docens ideam Dei formari totam simul a nobis, quam hoc praesertim capite contendis a Deo imprimi, aut si id ipsum, quod volebas, non satis pro voto dixisti, ipsum principium non peteres, de solutionis loco nihil ad dissi liates aliud, quam quod
contioueititur , respondetes. Ne innuam to semper eadem hallucinatione teneti, qiutas tam facile sit totum eris i ostiuum, totainvaelus capacitatem , tametsi earentem sine,cogitare , quam sacile est pronunciare, tribue
teque ii ii nomen negativum. Idque potissimum , cum de re sinita, cuiusmodi est Muniadus, eum omnibus suis pallibus , particuli iaque, earumque proprietatibus polliceri tibi non possis; lino neque pollierit sibi posistit omnes homines, quotquot sunt, aut su-ititi sunt. Cain petiissem indi potarer Id ais αἱ vi' isse in nopti , tanquam noram ariseu veri impresam, quis esset modus imprestanti, quatia forma inius natur excepisti tu , id esse piri da Aculum , ac sal qua in lasera tantum arrisi θdeprehenderis, ιι ι am asto Apelle pinga p ruisse iudiearas, aure sivi inimi abiti latia aνιφ itim esse vertiti quand. im notam,quam Apeiatis trietes omnibus suis ira OD, ii as aliis a. gnoscantur; era sero quaererm qtia frma ipsi Mnata 8 qu se impressionis, adiecistique me cerie risu , positisquam responsione dignum irim m. Age proinda experiamur, vi et si ii
gendus de ilia ducat. Quaestio agitur de Idea, seu imagine , quae rem qualis est, repraesei iet. Assumat igitur Apelles tabulam, in qua dicas ipsum iacturiam picturam ad ima i
399쪽
iem,&s militudinem suam, hoc est , quae o sum Apellem , qualis qualis est , persediis m) referat; S: in qua nihilominus ille ve- pertilii nem sol a depingat. Ego quidem
inllam imaginem , aut similitudinem, qualis romisia suerat, agnoscam ; tu agnosces tan- am , ut censeas non esse ovum ouo similius, luam vespertilio erit Apelli. Tum , quia orte eorum cachinnos timebis, qui splenerrunt petulanti, reclamabis puto, ac exci-
ies, noluisse te dicere vespertilionem esse s nitem Apelli, sed altiscium, quo suerit Ire icta , elle notam certissimam , qua Apellesntelligatur. Atqui heic Uitur, non de qua- ais nota,sed de nota,quae sit imago,quae simi-itudinem gerat, de qualis sutis et, si Apellese, non vespertilionem pinxisset. Nam multis quidem aliis notis potuit Apelles intelligi, pigraphe, sigillo, aliis; verum debuit inteligi repraesentatione personae. Et vis id melius agnoscere 3 Comparatur heie Apelles
cum Deo , quatenus ut Deus varias res creauit, se Apelles varias tabellas depinxit. Et quaelibet quidem creatura suum clamat, no- atque Authorem , quatenus eiusmodi est,ut non alia, quam Dei manu potuerit e nihilo duci, cotisormari, concinnamque ,& eam quam habet, persectionem accipere; quem admodum omnes tabellae clamant, indicantaue principem Pleiorem , quatenus ea arte lunt elaboratae , ut non potuerint alia , quim Apellis persci manu. Verum comparatio Loe loco non fuit instituenda circa operum
et sectionem, seu notam peritiae , quae nihilit aliud, quam ipsa persectio sile enim unaluaeque creatura, & unaquaeque tabella con-inet huiusnodi notam sed circa repraesenationem per imaginem; aded ut cum quaelio sit non de qualibet creatura, sed de sola Mente, quatenus Deus illam creauit ad im rinem , & similitudinem suam ; ita tu de Apelle loquens, assiimere debueris non tabellam quamlibet, sed eam solum quam de rinxerit , ut in ea sui imaginem , similitudii Emque exhiberet. Non secisti autem, sed dixistimasti te pro more fucum facturum,dinicultatem euasurum , s vi quaestionem , se oparationem a recto statu abduceres;&cum ogareris quis esset modus impressionis , de tuae sorma notae, seu ideae, imaginisve operim pressae, artificioia cluderes, quas rogatus uisles de nota , non quae esset Idea, seu ima-γo, sed quae solam petitiam artiseis subin sicaret. Eodem spectat, quod paulo post du
is , eism malo conferre crearionem ia Deo cum asγi operarione , quam cum generatione a pa-
Zme , sine vita ratione id feri. sed nemo nonidet optimam rationem, qudd per generaiotiem a parente filius habeat eandem natu am cum patre , & sit secundum omneis sui,artei satiarii internas similis patri; per crea-ionem verδ a Deo homo nullo modo ha-
eat eandem cum Deo naturam , neque sit eiecundum omnia, etiam essentialia attributa onsorinis. Contra vero, ut per operati
iem sabri constructa domus est naturae 3 Ω- iso diuerse,& est tamen plane si lis ideae, uam faber in mente concepit; ita per Crea tionem a Deo homo est diuersae natura Dco , de cst tamen prorsus consorinis Ideae, quam Deus ab aeterno habuit: idque cum non obstet, quod aliunde docent I heologi de ratione imagini, Dei e, pressae in homine propter Animae facultates,cona paratione vestigii expressi in exteris rebus, Sed xerue, inquis , tantam essessima ittiainem iniὸν nos , O Deώm, quanta est inter Iris , ct par res. Et quate dixisses t cum nonnisi unicus possit
esse diuinus filius, qui sit splendor Paternae gloriae, de figura substantiae eius Nee etiam, inquis, nul a est iti iuri inier opus fabra , sir Usum fabrum , τι paret , chm parua rim Abisimilι signam /xse, sit. Heie iam agnosce tale tibi usurpandum sutile exemplum , non vero tabellam , in qua non ima go , aut smilitudo, sed sola nota petitiae so-rct ; quo casu respondengum tibi ad quaesta suisset, neque solo risus praetextu capi to essessium quaesiisses.
Quaeris aliunde, an cum nu/m nos a2 ima
τι nega, em qtia a Aphitis tabellis ad imitiiι- amem is auari fiat ausisse, ditere ergo Alc- κλῶ fuisset sar tabes a. aselias aure ex ligno, er pagmentis evisi .i ei se,no ex es bu ,ct carne, vi A exandriam sed o aeutissime virorum satis enim sens initio id D oori, libi testimen dum ) non sum ergo quidem admodum aci tus , sed sum tamen satis, ut agnoscam non debere te assed inuidiosε mecum agere, ut squam obiicio , ea mihi stet sententia. Non
ego is sum quinos negem ad imaginem Dei actos ; beneque est, quδd in ipsa quo ueDubitatione testatus sum id relieiosa fide credendum ; sed is sum, qui meminerim te demonstrationem pollicitum sutile ; ac me requisisse qui posset talis imago intelligi iuxta rationem naturalem. Sed post meam hebetudinem, tuam acutiem consideremus. Heic imprimis non quaerebatur, an Deus hominem fecisset ad imaginem alterius rei; vituli eic saeis Apellem pingentem tabellam non ad sui, sed ad Alexandri similitudinem: Veium id nihil est , stigamus Apellem pii diisse non Alexandrum, sed seipsum , ut cum dixisti Statuarium exsculpere lignum sibi simile. An-non repraesentare in tabella debuit sui frontem, oculos , narcis, genas , parteis alias uniuerseque sui sormam, adeo ut ex
tabella iudicium serii posset de ipse, de vi de tabella dici poterat quod esset Apelli formis, ita de Apelle diei posset, quδὰ esset Tabeliali formis ; hoc est quod inter Prototypum,
ectypumque esset relatio consormitas dicta, ratione cuius relatorum alterum esset alteri
reciproce consol me Cur igitur,s Deus qui dem hominem creauit ad imaginem sui, formamque suain illi impressit, inferri eae ipso
lumine naturae non valeat, esse ergo hominem Dei formem, & Deum homini formem. ad indicandum etnsorinitatem , qua Deus ut prototypus, & homo vi ectypus, seu Dei imago, conformes ad inuicem suu ὶ An illud perinde est, ac ossa, de carnes in tabella r quirere,
400쪽
qui tete, cum de ima ine agatur , quam cori uat non tale necessarium. t st secun sum Dion is , etiam interiores rei sectiones pro- tot po , illive rei; cuius est imago, consormia id agnoscis ipse . sed cum iubiicis, non
. mptis imiterini debuisti sine adiicere est e tamen de ratione imaginis , ut eatentis saltem dein sit, eat ematque imitetur, liue tantum
repra semet de re , quatenus ies per ipsam agnoscit, ac discerni possit e certe enim,edmex Arpelle non requisierim , ut siue Alexandri , liue sui depicturus imaginem, ossa quoque , & carneis tribuat; iure tamen requiramot amplius,quam extremum sui, Alexandrive quod supra dicebam de me eapillum in tabella pingat. si quidem quantumuis pictura extremi capilli diei possit aut eadem , aut in aliquo similis cum Apelle aut Alexandro;
constat tamen hoc non susscere, ut alter ' littius imato censeatur. Ex hoc autem est, cur tametsi in homine, aut humana Mente, ad hoe , ut Des imago sit, non requiram omnimodam eum ipso Deo consorinitatem , vi Aear tamen posse requirere tantam, quae Deo
dignoscendo sui sciat. Quippe, s ea tantulast, quod per hominem , eiusve mentem , de quicquid est in ea , repraesentatur de Deo, minorem cum Deo proportionem habeat, uam capilli apex cum Apelle, aut Alexaniato : videtur fieri perspicuum hominem , illiusve mentem non esse imaginem Dei. Hinc, eum apud te sequitur , D pe cutimis pris rhomam itam v m euitandi, qtiam mos esse ικι Pirimus,per iram mixtis peffictam, sua in nobis est, reprasentari ; pei spieuum est sane eam longe, i md incomparabiliter, imo infinite minus, repraesentari, qu m repraesen tet ut Alexander totus per apicem unius capilli. Quod exclamas porto, coam mala με
m Meam si . nempe, li tibi quidem impresist. Deinde , quod quaesiui, cnr lim , quaa
rn non in ei uia it , non tantum eos notat, qui
alia, qu in tu, sed etiam eos, qui intelli eunt nihil. Historiae quippe,RHationἡsque Nauis mitii Adinem in eo, quoa sis res intomplf dependem , cum econi, a issa in dismi istissitus aretimentum artu eris , ne putaretiar te vel e hominem D a aequare, aixisti enim , o c. Quo
modo quaeso retuli mala fide, qui ne una quidem liceia onesila, additave ea retuli l au ira mala potius tu refers mea, dum quod cx tuorum sensu contradictionem colligens dixi, percipis, inquis, sim Artiainem, rim in- restauis te rem inempti ara , depencientem , cte. Tu ita rescis, quasi dixerim, percipis, inquis,
simi uuamem in ea quod sis res incompleta , crdve ιns , quae quantum distent , nemo non
videt. Sed vitilitigationis piget, ae praesertim citra sit perspicuum, nihil voluisse me aliud, quam dissimillima, esse diras res , qua multa si ineompletissima , independentissimaque; altera completi illima , ac dependentissima ; quod artiseio solito censuisti esse
distinuit indum. Tandem , quoa miram es ais, cur non cas νi hominum i vim, quia tu de Mis intelligant, cum in uta, aque, ae in t/ im es ii Id a sui; idem esse dicis i aes mirarer, quoa c in omnes κονini Ia am Trianguli, non tamen omnes ae . h. in i a animadvertant, Osrie nono tigationum in nouum Orbem , memotant non
modδ snsulateis homines sui fuere semper aliqui J sed inte ita etiam nationes sui recitatum quoque pridem de aliquibus Itisulis)nullam de Deo vel notitiam,vel suspicionem saeculis rei id elapsis habuisse. Innuere autem ex hoe volui, iacia esle ideam a Deo iniscensam omnibus hominibus; & editi non sit ratio maior de his, qu ni de illis,suisse impresisam nemini, ae ne tibi desidem; aded utis &tu,& egoin alis Ideam Vei in mente habeamus, illa aduentitia videatur, ae potissimum
ex auditu , quo nomine Deus beate nos vo
luit , qui omni Nationi, ut scriptura loqui tur , non taliter fecit, nee sua iudicia manifestauit. Quo autem modo Ethnici quoque absque i inpressione laedi , peruenire olim in Dei notitiam potuerint, declaratum suterius est ; cilini id quoque diuinae gratiae , & largitionis suetit, uti etiam quod intellectum eius capacitatis habuerint, qui potuerit ed peruenire. Tu nihil igitur di, isti de illis, in 'uibus nulla Dei notitia, cum praetraeundum sub praetextu comparationis tuae non fuerit.
Et quamuis sue sorte de illis dicturus, quda vel ad seipses non satis attendant, vel quda Ideam Dei habeant, sopitam quidem, sed
quae minima auditione, aliave occasione ex citati valeat; divinatio est, at ue coniectura; non promissa illa , exspectataque abs te, ut euidentissima, ita certissima demonstratio. Divinatio, inquam est mera; & maxime ,esim
qualiscumque habeatur deinceps ab illis notitia , eiusmodi si, quae , ta incis supposueris Ideam non piae habitam , possit perinde obtineri ; clara illi Ideam experturi sint, non Decessatio, qualis est tua, sed qualem suggesserint, 'uicumque, & quomodocumque aliquid de Deo doetierint; tametsi illi ad aeta
tem adultam prouecti, & corpore menteque sani, vigilantes, ratiocinantes, non videan
tur mitios idonei ad agnos endum talem l deam , Deumve ipsa repraesentatum, quinitu conclusus in v tero, aut sopitus lethargo:
Quod ad illos spectat, qui diuersa senti urit, non perinde se E est de illatim ideis . ae de
Issea Trianguli. Siquidem ex iis omnibus, qui Trianguli notitiam habent, nemo non capit, nee distetur Trianguli naturam , in eo , vel per te esse constitutam, quba figurast tribus lineis comprehensa ; quicquid si de proprietatibus , quas potest aut non ad ueriisse , aut etiam non satis bene aduritissetat ex iis qui Dei notitiam ; nenio-ne de eius natura dissentitὶEcce alii corporeum faciunt. alii incor puteum : N ex ptioribus alij sorio