장음표시 사용
411쪽
auerso, seu volitio, nolitio ; atque ad ed electio, neglectio . imperium, pro habitio; pro- se inutio. abstinentia; de quae sequuntii r omnia . prout intellectus iudicauerit, siue iudicium tulerit ; non purae lollan enunciationis; sed etiam ratiocinationis. Neque enim pomum expetet reissa , nisi intellectus iudiea- uetit dulce ; neque nolet,aut respuet, nisi intellectus iudicauerit venenatum ; atque re spuendum. Neque piae seret abstinere a lae tieno , sacta dulcoris ille bia , nisi intellectus iudicauerit pomum elle simul dialoe, ae venenatum ; de latius elle abstinere a dulci propter venenum , quam venenum prosequi propter dilice. Neque eliget potius vene-inum , quam negliget, niti intellectus prius iudieatierit eum hoc veneno iunctam es e liberationem ab aerumnis ; de minus malum esse expetendum, seu habere rationem boni, quod a maiore malo liberat. uno verbo, egregia prorsds communis illa sententia,quae
adstruit voluntatem esse potentiam caecam,
seu quae ad nihil tendat , vel nihil refugiat, nisi intellectus sacem praeserat. Neque Ob-shit, quod aliquando operationes intellectus velimus; seu qui, d intellectus iudicet, quia iudicare eum volumus t quippe ista volitio ex alio iudicio praecedente pendet ; de iudicium quod sequitur , non tale est , quia volumus , sed quia simplices apprehensiones
sunt tales. Denim, ut exemplum prius resi
mamus, postquam vidit quis illud corpus mille pasti bu, dissitum , Intellectus quidem nihil aliud pes ima fronte apprehendit, quam
corpus; at cum praecognoscens Omne corpus
esse animatum , vel inanime ; & destitutu, nota siue charactere, quo illud, utrum sit, discemat, iudicium ea de te suspendat; interim tamen quia aliunde apprehendit cognitionem , quae attentione paratur, i sed ita pronunciat, siue iudicat, Corpis his in cuniarionem cauere, siti eri cognitum attendenti potest ae tum sequitur ratiocinatio seu iudicium ex praeiudicata alia propositione in hunc modu,Artemio im expetendasti tit lis, ne bona s, qvia res ignorata cunas nitimi atqui
ex attentisne aci motum , quieremve huius coria
utrum animatum, an inanimarum sire Cittirtalis aetentio experenda est, seu mauu, vi Iis,ae
bona. Hoe autem iudicio posito,adest voluntas, quae reipsa expetit, seu vult rem utilem,ae bonam monstratam, imperatque attentionem, ae iudicium, prout attendendo tesol
seruata fuerit, faciendum. Quod idcire5 Udo . quoniam euiusmodi, speciatim , distiti-ctgque suturum hoe iudicium sit, ipsa voluntas don praescribit; id scilieri ignotum est: neque nisi sub ratione generali, consus ue expetitur; sed potius tale fututum est,
quale attendenti character seu motus, seu immobilitatis , monstrabit. Non addo vero a iam si attendedum, ut is charactet de pro
prius iit ,& spoliet ut sal laetis, quo iudicium
serat ut verum; elim salix ad praesens institutum si . tale futurum esse iudicium, qualis charactet simplici apprehensone fuerit perceptus. Nam exempli gratia, licet adserendum lioc iudicium, corpus notietur , character sit , M. aliis Ioc u nihilominus quia mutatio loci apparere perinde potest,seu corpus ipsum reuera moueatur, seu videntis occlus; ideo , ut iudicium quidem sit vertim , debet oculus quiescere; at si moueatur , corpore quiescente, cum di beat lutellectus id pro spiceie , de nis iaciat, salsu in sit futurum iudieium . interim tamen tale erit iudiciu ira, quale ex eo solo , quod apparet, apprehen-δiturque, necessarium est consequi,atque ita de caeteris. De tua responsone ut iam gicam tua verba sunt, mu , ni h e paueti aream , ad quid se voluntaι possit extendere, qtiod in ei cilcim effugiat ρ nemp/ - u omne , in quo centi sit nos errare. At quam recte dicas, vel ex eo constat, quod cum errare nos contingat seu in secunda , seu in tertia Mentis operatione,
si accipias quidem voluntatem pro eo,quod nos dieiinus Intellectuiti secunda, vel tertia peratione agentem, manifestum sit ipsam ad nihil extendi, quod idem intellectus per operationem primam non perceperit , cum tale prorsas iudicium sit, qualis est rei ap- 'rehenso. sin autem pro eo, quod nos vo-untatem dicimus ; manifestum iit ipsam non serii in errorem, quem neque velle , neque amare, neque iubete , neque piosequi xilo modo potest; utpote qui tit incompertus,ec de respectu Voluntatis per itide sit , ac ii non est ei.Quid quod compellum,neque veli ne que amare omnina potest ; utpote quod malum quid sit;& dum vult, amatque iudicium,
quod contingit esse erroneum s non vult, amatque tanquam erroneum , sed tanquam verum existimatum, & ab intellectu tale demonstratum; nam sane si existimaretur, demonstraretiitque erroneum, tunc non ada maret , sea auersaretur. Pergis , Voluntatem
non iam pro iudicante, sed pro appetente sa-
cultate usurpans , Ira, cum isaic.ia Motera
ι- ; iremque renue corpus es rem extensam; unam autem , ct eandem esse rem , qua cogitet,
tandummoda vis creuere , quia sum anse cre
didim, nee ld. E aes mentia a e dia. Vetum cum tam belle declames, quidnam exinde collisis scilicet voluntatem meam serri ad aliquid . quod intellectus meus non percipiat. Ecquid-nam vero illud est a Settieeteste eandem tem , quae cogitet, de quae si extensa. At, si id volo, nonne eadem ratione volo, qua intelligo 3 Quo enim alio modo id coniunctum volo, quam prout ab intellectu copulatur, & voluntati ostendi tur 3 Et, ii volo eredere . quia iam ante credidi ; igitur iam antὸ id iudieaui quod nunc volo 3 Credidi autem , seu iudicaui intellectu: ergo non propterea voluntas ad aliquid sertur, quod intellectitio effugerit. At noti Iibenter de sententia dis a. ' Se , o bone, utinam tu tam decesseres libenter, ae ego , si quid praeoccupatu es t Ego certe de tota haequaestione nihil pronuncio; & eum id solum ratum teneam, quod rides sacra mihi praesei ibit;
412쪽
stribit; quod ex lumine naturali superest &ae quo soluiti hele a itur, adeli mihi obstu
sum est , .sa semetia vel nienda, vel decisendenda longissi ire abs m. Nam de cum di
eis me itia, a,e a1rmem esse renue quodiam
corpm : Ego hoe non iudico , qui de Fide teneo esse incolpoream , de quod ad lumen naturae spectat ; illud habeo obscurius, luim
t pios: ear me per ipsum cognoscere naturam Mentis : interiin veto tibi obiicio , qui te piosteris naturam hanc nosse ei naturali lumine , adeo ut eum dicas te nosse clare, re distincte esse incorpoream, de non appareat , quomodo, gum Mens in corpore versatur, possit ullam substantiam, nisi sub quadam corporea specie , repraesentatio iAe ii telligere , requiram ex te, sub qua alia specie seipsam Mens intelligate quam corporis cuiuspiam tenuis r Pari tatione non iudico, neque me scire Prosicor, an , de quomodores extensa intelligat; qui pi equi plane non cognoscam, quomcdo vitionem eliciam; sa-tror me longe adhuc minlis cognoscere quomodo ipsam intellectionem. Et tibi ra-inen consequenter propono, cur non intellectio possit esse a te extensa; cum Mentia substantia non possit nis extensa, aut extense instat intelligit neque si inextensum quid
si , intelligi valeat , quomodo hanc aesionem eliciat,& tanta quiaena varietate, luantam attendere est in promptu. Obiicio haec, inquam , de propono, ut inseram , ii tu noli ista melius, quam caeteri intelligas, liram- Obrem tanta n ducia , ipsa tanquam melius,
imδ optime intellecta iactes, ae diuendas Et dicis me , ori lil/nio de sententi . a ceder/'Non sane, nisi quis exoriatur; qui aliquid magis consentaneum pio serat; sed da quiveritatem commonstret; de nemo non m
do lubentius , sed etiam ardentius illam
colligis 3 Nam ves iudicaui in pomo esse venenum , vii caetera, uel non iudicaui quod
tu non satis exprimis: de, si iudieaui quidem
inesse venenum ; ergo venenum volui non
in iudicatum , seu non recte perceptum ; si non iudieaui; ergo volui quidem potnum,ut odoratum , coloratum, sapidum , alimenti-tiuiti , quatenus tale iudicaui; at non volui ut venenatum , quia non iudicaui huiusce. modi. Et diei, Me ua iussitare , quia ita volo; quam diceres tectius me ita velle , quia ita iudico i siquidem non iudico pomum utile esse in alimentum, quia volo; quippe id non pendet a mea voluntate 1 sed ideo volo,quia ludi eo utile esse in alimentum.
Quid quod ipsemet, vel inuitus , sate i
nihil aliud , saltem imbecillitatem intinuattvi illius ratiocinh:
Videlicet cum lath admittis nihil , e lenos, de quo non aliquid aliquo modo intelligamus , subodotatus omnino es non patere latius voluntatem , quini intellectum , neque excurrere, aut extendi ultra limites, ad quos Intellectus non pertingat. Nam quod negas statim nos aque inter Loere, Me vesti. vi
deris noti satis aduritille est e lixe itiseratabilia , hoe est, volitionem totius , & intellectionem totius; volitionem partis, de in tellectionem partis. Etenim si totum quid piam volumus, ne cellatio totum intelligi mus; ne ue obstat 'ubd oinneis eius parteis non intelligamus distincte ; siquidem neque volumus Ouineis eius palleis distinctE; sed plane ut intelligimus , ita volumus; adeo ut, si intelligamus unam , pluteisse parteis distincte, caeteras confuse a velimus etiam unam , plutei sue parteis distincte , eaeteras confuse ; de , ii intelligamus confuse om-ncis , velimus etiam con se omneis. Quateta , cum subdis , pessi hos di Od m re vie Iamrmuria, or ferpauca tamen cognssera , id uideret omnino salsum; neque in te est, ut de clares, quid tandem velis de aliqua re, quod non cognoscas elle in te:&.s distincte quide, distincteis conse vel 5, consusE. Pergis,cum
Iem praue itiduamm, o adeo praue volumus,
sed forte prastim quid. Quo loco videri) tem
prorsus turbare. Nam , chm tu accepisses Voluntatis vocem pro saeuitate iudicame, seu pio intellectu secunda, aut tertia Operatione agente, dixeram ego te imitatus, ideo voluntatem praue iudicare , quoniam intes-
lectus seu eadem facultas prima operatione agens in praue percipit: tia vctb iam. hypo is esti mutas ; nam de utilitionem a iudicio distinguis , te a prauitate Physica ad prauitatem moralem transs. Nempe ut Schola
nies Aristotelem initiati aliud esse docent asere iniusti , de agere iniustum ; quatenus potest aliquis non iniusto affectu operati aliquid, quod iniustum esse praeter illius voluntatem contingat, ita tu aliud esse statuis tu dicare praue, de velle pratis; sed eum eo dis.
crimine , ut eum illi uocem agendi non mutent , de iic loquantur perspicuE ; tu vocem iudicandi commutes in vocem volendi, ocita loquaris obscure. Quod autem sequitur, c qui Quam pratie int. Alimas; isa tan tim
ligamusi deelarare quidem vi3etis quomodo tuum illud tali iniuin accipias; nempe ut Intellectus extendatur solum ad ea,quae qua lia intelliguntur , talia sunt; Voluntas vel 3, seu iudicium etiam ad ea,quae talia non sunt, qualia intelliguntur: vetum tota tua molitio, ex eo apparet inutilis, vilia Intellectus, MVolusiacis
413쪽
Voluntatis seu eiusdem antellectus simplicit et apprehendetis.& iudicantis,eaAem iit re illicito, aut ampliatio facienda. Nam ut ali
qua sunt, quae ideo bene intelligimus, quoniam qualia sunt intelligimus ; ita ipsa eadem sint, de quibus ideo bene audicamus, quoniam qualia sunt, esse iudicamus ι & ut vice versa aliqua sunt , de quibus ideo praue iudicamus, quoniam iudicamus, qualia non sunt; ita ipsa eadem sunt, quae ideo praue vitelligimus , quoniam qualia non sunt , intelli stimus. Ex quo si, ut pro modo intelligendi si etiam modii, iudieandi; & de nulla re seramus iudicium , de qua intellectio Don suriit, tectum, ii recta , Irauum , spraua.Et ut praeteream te non respondisse ad
illud quod o Diectum est ; non latius patere iudicium,qu in intellectionem ; sed Intellectionem potius latius patere,quam iudicium; seu vi tuis vocibus utar , Intelle iram, quam Voluntatem: adnoto sol im videri hei e contradictionis speciem, cum ais , indicare nosae quid is litis a nosis interagi, quam reuera
iste Agatur. Quomodo enim potcst intelligi, quod non intelligitur, vi non intellectum intelligi iudicetur. An vis dicere iudicarenos aliquid intelligi esse in re , quoA in retion si 3 sed aliud est esse in re , aliud intelligi esse in re. Et quod quidem aliquid si,
vel non si in re , hoc ad veritatem , vel sal-
statem iudicii Dcit, quia vero intelligaturcsse in re, hoe saeit absoluth ad serendum iudicium de re. Quare & seu id , quod iudicatur , si in re , seu non si, intelligitur tamen esse; adeo ut, quamuis reuera non sit,
reuera tamen ,hoc est teipsa intelligat ut esse;& iudicium nostrum salsum sit, non quod intelligamus id, quod non intelugimus , sed qudd intelligamus id , quod in re non est. Quae de in . orantia dixi , ad ed manifesta
vigemur, ut potiore iure quam tu prouocate posse ad experientiam videar. Quin-etiam pene nullus dubito , te ipsum quoque ea experiri ; sed tuae sorte famae magis interest, quam si agnoscere , aut sateri velis. Gaudeto proinde, tua sorte, ut voles ; nam id quidem ego tibi non inuideo, ut neque quamcumque potueris apud quoscumque iidem mereri. Satis mihi est, vi quod ad me sp Oat, neque is sin, qui insciatus fuerim omnem inai Terentiam ; neque qui nullam esse
in me libertatem suerim professis: & quod
ad te spectat,ut pro tuo Genio eventilatis calamum ; dum interim non libertatis minus, uam voluntatis vocem ad intellemina tu icantem transferres. Quare & circa id, quod argumentaris me libertatem Oeexpe tum quando admis non tam nos cati re ni se ne
erremias , quam ne in errore persetieremme non
tam responsione est opus, quis instantia ex ipsa libertatis , ae indifferentiae ad iudiean dum . quae in nobis est , explicatione desum ptotaque lieὸt res sere maneat ex praemissis exposita; adi ieete tamen hele lubet, Ingi δε-ientiam videri laesa, , quam libertatem pat e. Quippe non modo in anima, sed in caete-
is quo Moebus est indifferentia ; ut e tabula dicitur ad hune, illumve color indifferens ; aqua ad hune, vel illum saporem; Sol ad producendum hanc , , et illain plantam,atque ita de reliquis ut miniis iit mulam,
si, cum voluntas si proprie sedes libertatis, ob eam quam habet indissecentiam a victi etias ta en suam quoque indifferetillam habeat, luantumuis ob illam liber non dieatur. Scilicet ipse intellectus ea est indifferentia ut respectu quidem prima operationis apprehendat aliquid,vel non apprehendat; vel scapprehendat , vi possit, aut potuerit apprehendere oppostum : respeetii ver 5 secundae. aut tertiae iudicium de aliqua re serat, vel noserat ; vel se unum serat,vi possit, potu t-ve oppositum ferre. C sim vero quicquid Intellectus apprehendit, sit ens , vel eerte enseas appareat; & non possit consequenter ii dicare id non esse quod est vel apparet qua tenus quidem ens apparei siue id esse,quod non est , vel non apparet squatenus quidemens non apparem heinest,ut eum intellectus exposito modo indifferetis sit, non sit tamen inmiserens, ut iudicium serat verum,vel sal
sum, nisi quatenus id, quod salsum est , ipsi
apparet vertim. unde & tam et si saltatur: non existimat tamen salii se, neque existimaturus est, quandiu apprehenso eius, quod apparet, eadem fuerit; adeli ut, ii veli; mutari iudicium , necesse sit apprehensionem mutari. Res smilis est, ac in oculo, i baculus ali quin rectus , partim in aere, partim in aqua obiicitur. Quippe baculum curuum videt, quamuis euiuiis tu se non sit, quia tali ipsius specie informatur; & nunquam non videbit curuum, nis mutetur species,baculo ex aquaeducto. Addo rursus indifferentiam, quae in Voluntate est,induere nomen libertatis quatenus voluntas potest quispiam velle, aut nolle; vel se velle unum , vi etiam oppositum , sed radicem tamen huius indifferentiae sita esse in ea, quae in intellectu est quatenus pro fleesilitate intellectus , est flexilitat voluntatis. Inde enim est,quare etiam, ut intellectus indiffctens non est ad verum , & sal sum, nisi quatenus falsum induit speciem veri; ita neque voluntas sit indifferens ad
bonum,& malum, nisi quatenus in alum habet speciem boni. Et ut Intellectus non potest mutare iudieiuna,tameis de re non vera, nisi mutetur apprehenso veri, quo ea obia latur; ita neque mutari possit appetitio, ta meis; de re non bona ; nis mutetur apprehenso boni, quo ea tegitur. Newpe eadem res vera est, ac bona: vera quidem respectu sui, bona respectu alterius; & utrumque aut retusa , aut apparenter duntaxat. Quare in telle hiis apprehendit non modo Veritatem,
qua res est in se , vel esse putatur ; sed etiam bonitatem, qua se habet, vel habe re putatur ad aliuὰ ; atque ideirco piovi bona apprehenditur , ua ab intellectu iudicatur; & prout ab intellectu iudicatur, ita
a voluntate appetitur. Ex qnci fit, ut quem admodum , cum ab eo, quod est reipsa verum , aberrauimus, supersunt gladias innumeri eius , quod est simile uero,alis maiores,
alis minores, iuxta quos potest quidpiam diaci simile, si vilius, simillimum vero; ita cum
414쪽
ab eo, quoa reueri bonum defleximus , sui ei sint Madus innumeri eius quod est 1 mile no, ea varietate , vi quidpiam dici simile, sin illi , , & simillim in bono posuit. Et
quemadmodum nunquam intellectus deserit unum υ simile , nisi propter verisimilius ita V lutas nunquam delerat quidpiam visum bonum nisi ob visum melius. Et quem admodum indifferentia intellectiis in eo est, vi non ita determinetur ad arripiendum aliquid, tanquam veri limite , quin arripere v iis milius possit. ita indisserentia voluntatis, in eo sit, ut non ita determinetur ad aliquid visum bovum , quin possit ad aliud. melius isum serii. Et quemadmodum intellectus, bi elara notitia summum rerum est assequutus, Deum nempe ter - Max. ves ut in Caelo beatae Mentes , non est amplius indifferens, ut ab eo discedat , quod aliquid verius intelligere deinceps non valeati ita voluntas ubi eadem notitia assequuta est summum bonum , De pe ipsum quoque ter Max. Deum, indisserens amplius, siue quod est idcre, non est amplias libera,vt ab ipso deflectatur; luod non possit geinceps velle, aut sinare aliquid melius. Sed notandum, necessitatem,
qua voluntas haeret summo bono, non eam esse, quae coactionem, violentiam, rigorem,
atque ideired renitentiam , molestiam , desperationem, aut aliquid simile sonat: sed eam , quae intelligitur cum plenissima consensione, collubentia, complacentia ; estque adeδ maxime spontanea, suauissima, deside
ratissima ; quaeque proinde licet a plerisque
di libertas de summa liberias dieatur; vide tur tamen potius libentia, aut summa libentia dum se loqui liceat) posse appellari. Vnde de quando tu pronuncias opm non esse in
utramque partem ferri flesse , U IB libre, sed
rum esse,quatenus libet dicetis, quas librex; ει eligere liberius quasi libentius; & non habere imminutam libet talem quas libentiam. Scilicet notio libet talis nulla videtur, si indissetetitiam sustuleris;at ipsa interi in libentia tantδ intelligitur maior , quant 1 bonum re maius est,& persectius coenoscitur:&cam seu Dei gratia, luauisque dispositio seu natu
ratis cognitio in voluntatem nostram agit; quoniam id fit respectu veri, aut maioris cuiuspiam boni adeo augetur,ae roboratur eius
collubestentia ; ae liberias interim ipsa non tam dici debet imminui quam perfici quat raus propenso sit ad verum , potiusquam ad apparens, ad maius quam ad minus bonum. Atque haec quidem propter id , quod ex Theologia attigisti. Ad id quod coeperam , ut redeam , de ne
ad supernaturalia e cur tam , ae intra metas luminis naturalis remaneam , addendum praeterea videtur,ut tam intellectus recte iudice: , quim Voluntas recte velit, curandum aliud videri nihil , quam ut apprehensiones.seu notiones , quas habemus de iebus stitis sis consorine, toni seeundi ni id . quod in se sunt, quam seconsum 13 , quod ad aliud. Siquidem nisi ita fiat, si iura imperabitur.
aut vis inseretur siue intellectui, ut id per si adeatur. quo videt quidpiam vel similius; aut voluntati t id praeserat, quo Ostenditur quispiam melius. Et sane cum de Intellectu res videatur clara, videtur quoque de V luntate non esse minus perspicua. Nimirum videtur praeclare id ut iso admitti, omnis pecea s uno ans in ; nam quamuis illud quoque tritum sit, Varo me lora , prol. rue,ae Oνιονase nor: nihilominus nemo peccat, quin aliqua passio apprehensiones , seu notiones obscuret, perturbesque iudicitur; ad eb vevirtus quidem, & honestas probetur; sed in terim tamen voluptas , lucrum , honor, iniuria , quidvis aliud , praesentius sit , elatius
appareat, vehementius moueat, atque idci
co magis probetur magisque abripiat, qu in virtus, honestas, praemium, alia, quae vigente passione obsulcantur, & vel non alter duntur, vel non coth creduntur , vel procul apparent; neque ad illa desperatur regressis; cum id interim quod prae manibus est , non videatur omittendum , di poena, si quae pro tosta st, aut non cogitatur, aut euadi posse petetur. Ex quo fit proinde, ut dum peccamus , ea, quae pro tempore apparent meli ra, sequamur, & ignorantes ided simus quod speeics veri, aut maioris boni quasi eminus, ae per nebulam duntaxat videat ut ; species sucati, aut minoris , quasi cominus, aetin ipso Sole se prodat. Quare de danda est
opera , non tantam ut germanas ge vero
bono notiones habeamus; sed etiam,ne pansiones subrepant, quae tenebras faciant, ob quas intellectu iudicante id melius, iucd deterius est, voluntas ad illud seratur. Addo postremd primas motiones , seu apprehen tiones , quas habemus de rebus , se intellectum occupare, ut 'uandiu illae pei seuerant, tandiu perseueret iudicium,quod consequentet ad illas fit ; &, si tota vita perseuerarenta idem tota vita serretur iudicium; ac prove initio contigisset iudicium eile verum, aut salsum, ita deinceps perseueraret. Enimvero, quia euenit, ut vescatu, vel nouo studio , vel admonitione ves alio quouis modo notiones primo habitae ita mutentur, ut subsequentes potiores fuit: ideo iudicamus, non se inhaerescendum este primis , quin sit expendendum, an-non aliae haberi possint quinus sortassis deletiores sint; atque idcirco ut sanioribus locum praestent, fiat deponendae. Hoc porto sacto iudicio, aut quas praeiudicio ex petit voluntas seri id examen, ae intes lectui impetat, ut sese ad id faciendum aceingat: estque demum haec ipsa eautio, quam in nostra esse potestate dixi, ne si sotib in et i rem inciderimus , in errore perseueremus. Neque vero se propterea voluntas ad id eα- petendum , aut iubendum determinat sileopete intes lectus: quippe iiiii intellectus id demonstrasset expetendum , & exsequutione dignum voluntas nunquam eo contendisset. Vada
415쪽
atim s .el comprobandum in cum mimum ips
incipis catirae, ne in errore per fetieret, is quanam
au ia dei.rmirie in ' clarum est determinari ab eodem intellectu . non eodem quidem directo iudicio, quod expendendum proponiis tur ; sed restrio alio, quo intellectus ex praecedentibus obseruationibus edoctus , congruum iudicat,ut id expengatur. Quod denique postulas, ecquam naruram
fas concipiam ρ Non est profecti, eur existimes,velle me salsum, ut tale est, siue salsitatem,esse aliquid plusquam priuatiui . Quippe nulli bi extra intellectum sal statem constituo. nisi instar denominationis, quam appellant extrinsecam: cum extra intellectum nihil salsum sit, sed omnia snt vera, ea veritate , quae dicitur transcendentalis, seu qua unum qui que est id , quod est , non veto aliud. Neque enim aurichalcum verbi gratia salsum aurum est, sed verum aurichalcum;&denominat ut solum salsum aurum, quatenus intellectius putat ipsum aurum , chira tamen non iit ; eo modo quo paries denominatur dexter, non quod dexter sit, aut partem dextram habeat, sed quM animal cuius dextra est , ipsi dextram obvertat. Est igitur salsitas proprie, in ipso solarn intellectu: ac inter eius operationes, in ipso proprie iudicio; tametsi posset in sinplieibus quoque
apprehensionibus agnosei . quatenus rebus consormes non sunt, iudiciisque ansam sal statis praebent. Quare ciuia iudicium, quod fertur de re, est ipsi consorine, utpote rem talem enuncians qualis est , vel talem non esse, qualis non est,appellatur verum: Et clim huiusmodi consormitate caret,seu rem talemenunciat, qualis non est , vel non talem,qua- is est tunc appellatur salsum. Et hae e est carentia seu prauatio conscrinitatis,in qua salsitaturam consistere sentio. Quia contingit vel δ , ut haec falsitas affingatur rei; ita ut desectus consormitatis non tam videatur esse in iudicio comparato ad rem , quam in re comparata ad iudicium ; ideo ob hanc comparationem res quoque ipsa dicitur salsa. Et quia tamen non putat ut salsa, sed esse id, quod iudicatur ; eam ob causam sub speeieveri apprehendi dicitur, quatenus aliquid
vetum est , sine quo non apprehenderetur. Sic color flauus aurichalet, verus aurichalciest color; de interim tamen est species adeo
illi simili, , sub qua latere aurum solet,ut pro ali speeie aecipiatur; sicque sat ansa intellectui apprehensendi iudicandique esse sibea autum, quod .tamen non est : atque id proinde , quod verum in se aurichalcum est, comparate ad intestinum, dieatur esse sal sum autum. unde nihil mirum s voluntas tam determinetur ab intellectu ad prosequendum hoc salium aurum , quam ad pio sequendum verum: quoniam quantum adipiam spectat, ita habet utriusque speciemrro eadem auri specie, ut discrimen nullum agnosceras, aurum tale aequε sub una, ac subiaceta arbitretur.
uos aretis nos ita clare diaetina fuealiquid percipere , τι peri uiam, ne
erremus, non Ut. O, civ Dis fructu exaggerando quem ex hac meditatione potes consequi, ae praescribis quid sit agendum , ut assequaris veritatem. Nempe ait utiturum te dicis in tantam ad omnia, qua ρὸ fili; rei reis , satis
arsendas: asque sea a reli is , quae eon se res obsuritis apprehend ι . secernas. Hoc Dor-rδ non mod5 est verum sed etiam huiusmodi, ut tota praecedens meditatio.sne qua potuit intelligi, videatur fuisse superuacanea. Attende tamen , eximie vir , diis eultatem non videri, an , ut non fallamur , debeamus clare, atque distincte intelligere aliquid ; sed, qua arte, aut methodo discernere liceat, ita nos habere claram, distinctamque intelligentiam,ut ea vera sit, nec se ii possit, ut sallamur. Quippe initio obiecimus, nos non rath salli, tametsi nobi; videmur aliquid aded clare . distincteque cognoscere, ut
nihil possit elatius de Aistinctius. Tu quoque
id tibi ipse obiecisti, de expectamus tamen adhue istam artem seu methodum , cui praecipue si incumbendum.
num , siti praemonui in prout tincula quam ιe legi se ex imo, non magnum i tam futurum pro iis , qui talionum mearum seriem , de nexum comprehendere non curantes , in singulas tantum earum partes disputare studetium. Et quantum is methodum qua possimus ea agno cera , qua reuera clara
putantur , es credam ipsam a me satu ae ru-ιe t aliam esse, it iam a lium os ; n qua ruam tamen confido ιθos , qui de preiudiciti exciendis tam partim Lb.νant , ut quaerantur quod non simpliciter ae paucis verbis de ipsssim is qua ti, e faciti cle percepturos.
IN s TANTIA.MEminis an E me legisle tuum illam prae
fati uneulam; sed memini quoque me lactatum spe, plusquam diei potest . inani,
cum nihil tale deinceps agnotu totis Med, lationibus, quale seceras in ea sperandum. Memini etiam , te auersatu in illos, qui M ditationes minutatim expenderent: sed non propterea abstinendum ab iis minutatim expendendi censui; ne , s aliqua capita praetermitterentur , suspicari possem ea elle, ob quae non perspecta , non colligerem exspectatum silicium. Nam qu pro tuis votis capita duntaxat quaedam seligantur , ac eo more disputentui , quo solent in Scholis ex ma no Theseon numero pauca, id visum mihi nus non est ad serendum iudicium.
416쪽
a Cartesii Metaphysicam S Responsa.
iudicium , quale Me: se inus habere voluit. 5 suturum tibi pergiatum spopondit. Aeegit ille quidem bona fide . qui iam , ut video . legerat in datis a te ad ipsura Respon. sonibus, verba ista . Sed θula noxi quam dU7cia si fulcimum vitam idis . qui intendent. o die
M. Us. savio a. υι integre factau ex rhi capiaris . Ne. verum de te ecquid vis di eam, cum illos non prcibas, qui singula membra dignoscere student, & chira in singuli, diis
cultates occurrant , ipsa, tibi ingenue . priuatim . de rem tibi gratam facere putantes, proponunt 3 Quod enim dicis os non orru, e
dera, quod ine attinet, scio fessum cite; qui nisi aliunde satis comprehendi, tenuitas quidem ingenia mei causa esse potest , sed tua quoque culpa iidetur . qnando rem feci si non modo GIA EU Idem, ut ais , sed ei iam dissieillimam, &, ut sie dicam, Penecrucem, attenti quine attendentibus , ae veritatem studiosi ne requirentibus . ut ii Ho lectorum , in quos incidi, testatus non eli; eum res potuisset liaud dubie, facilli via quantum noluisti, & contendisti dieere)Deilitate edi plieari. Heine quod subdis id ,.
quispiam consuere illos.qud de Hulad ens ex rais iam parum Iaborant, ut quae πιών , γ unon simplieiter , ac paucis verbi A virus se , M. statim a te tradisum esse sine p. e tu res ; quoniam te querela adhuc tangit. &ansit; idcirco remitto ad ea , quae dicta de ipsa suo loco sunt circa Meditationem stimam. Heie solum addo . sutile institutam
querelam . non quod res multas utileis in pauca verba non contraxe: sed quod paucas inutileis diduxeris in multa verba. Scilicet nunc quoque trade Mcthodum copiosissimam quantum voles. dummodo latueri utilem de pollicitationi tuae consentaneam; ipsa.tique exosculabitiit non nemo. Id te
offendit, quod dixi nos illam adhue exspectare; sede ut non setas, ii vetuiti sit te illam nondum tradidis le t Nam quod di eis fias a te fatis accinate tria tam ; dicet e sane non susscit ; nisi quo loco , aut quana Otiam id fuerit praestitum declares. An locum in si
dis 'Loci hi non laboram, Oe. Certe & circa teitiam Meditationem res,ondiisti id M. se a te accurate 'astitum . et i primhm assui sti omnia prata liciis , dic. Verum qit,m non fuerit a te ille te locorum praellitum. suit in .stando imius cstatuin. An propter illa ver.
ba . τι iam a Aiam .s , insinua, id . quod in
hac quarta Medii alione conclusu ni fuit
Certe scopulit praecipuum . N Methodi quasi Epitoinem eoiti plecti voluisse videtis his
ita contines, it iaci ea tantum fe eatenuat, qua
prefectum , qtiem sagacem esse repugnae: He es e pro I risia est , να P cirro subnota ui iam est instantias primis tam in hane, quam in super tot em Meditationem, quo utereris circulo , ut isthue demum peruenites. Nune ut res salisti indigitetur, obseruo te ex iis , qu.e ab usque initio Meditationis tertiae proposueras, licratiocinati, Thm d Ma μὰ certis, futurm , cruram . d si aestim, notitiam eis pro ut δε ο te
ois in sum iam LMum cerrus Hiaram, N- mmcie mi iliam se procul Lbio veru . Ac de propolitione qua dein, di de conclusone, tum verba mox ante ex fine istius Meditationis iecitata ; tum ea, quae suo loco ex initio supeliot s relata sunt , iidem ab unia de faciunt. ptobate se iliariau au i testam cienotitiam esse dierum . fu non fallacem, ia Demes ; quia diis Ati hor es quia non es deceptori De adumptione veto. iidem quoque faciunt. quae in reii duatu superiorem , ac initium huius memorata sunt . probare te Leum esse; author em esse. Ace Mem non esse s quia crinia, Asiacta vi Eliuu notitia es tera , non fia x. Hiae prae editetis illa spectant, Atqtie hae om
d care . i ta omnia , qtiae crure percipio, G ρ sectionem uti iam impotine scio , inque es amsone aria inis eo , qua ignoro . et et for I ter, vel emiareris in Deo esse , τι uia, quamis ilio habeo . hi omnium , qua in me sina. M Akne tina, ma, M. clara , O di iacta. Quae
so proinde, ait non circulum , ut aiunt,committas. in diallelum incidas, ac principium. seu quaestum petas . cum unum probas petaliud , quod ipsum non possit, nisi ex suppostione prioris probari 3 verum tantet si
dubitet nemo , quin Deus sit Authoc cla rae , dillinctaque notitiae ; an non vid muselle multos, qui putent se habere claram, distinctimque notitiam, & tanaen fallari tura Dieis non habere icipsa talena ; aliG- quin enim non sallerentur ; neque enim nisi
aliquid nolint, cuiusnodi est ; id clar,. sedistincte notivi ; quandoquidem tie norunt quidem. At quia nihilominus tam illi putatii se habete, eum non babeam , quam ni is pcitant se habere . cum habeant i de viii, epto certo habeant Deum esse , authotemelle . deceptorem non esse : An tiori sui dicit Methodus tradenda . qua illi agnoscam sella habere claram distinctamque notitiam, , t non sallatitur, isti ita non habere . ut sal tantur 3 Cedo vero tu-iae huc,sque hane ce Methodum iradidi iii 3 Dicis te tiron utile ei cum spicieiada omnia; ta cum nihil repet tum tuerit , quod dubitationem faciat, tumi i notitiam
417쪽
notitiam sore ita elatam . atque distinctam, ut procul dubio vera st: cum ii non esset. sequeretur Deum deceptorem esse. Sed de
Deo quidem ter-Max. parcius qua se, ac verecundius. Cum patiat ut esse in Mundo
malitiam , pati potest esse et rorem . idque obsineis, quos ipsemet este imperscrutabile is
negare non potes. Ad tuam Moniti nemquod spectat . illa , ut supra iam dictum est,
ncque noua est , neque imi propria ;& quaenio semper superest . eum tam qui saliuntur, qtiam qui non sali Antiat, Omnia quantum Pollunt , circumspiciant , & circuin specta omnia putent , quanam adiuuari possint methodo ; ut celli reddantur nihil praetermis. sum ; de nillil unquam occursurum quod praetermissum aliquid arguat; ut experientia docet tempori, progreisu Occuri ille plurima . nihil obsta me elicum spectione . qua nihil praetermissiliu existimabatur. Dices, s aliquid oceutrat aut possit occurrete, signum elle notitiam non esse claram , de distinctam. id esto : sed interim tamen clara,& distincta putat ut , & post ei reum spe .ctionem quam-diligeiuisititiain nihil putatur praetermissum , nihil poste Occurrere , quod praetermissi ina filiis e conuincat. Quare &tradenda superest methodus , qua agnoscatur nihil praetermissum ; nihil occursurum. quod praetermissum conuinot. Dices sortEeam contineri Regulis illis quatitor, quas in tuas e Methodo dissertatione tradidisti.
sed prima quidem quae praescribit. IIIa i tenacim , quoa non precipia in clara, A, Anctaque notitia ; tum DOua non est , tum
id non praescribit, quod tequiritur quomodo nempe agnoscamus notitiam se esse cla-Mm , & distinctam , vi non saltat nos, st-que admittenda. Secunda. quae praescribit. nam si ι dissentiar m in ter particulas ἁλιι denatam, quat sim necessaria, τι metitis uel
turαtum noua non est, tum neque praeseribit , quod requiritur , nempe quomodo agnoseamus particulas factas sumeete a de quomodo si unaquaque particula speciatim, ac tota uniuerse soluenda. Tertia, quae
ascend natim nothiam . tum noua non est ,
tum neque praescribit quod requiritui, quomodo nempe agnoscamus simpliciora , atque notiora, & compositiorum, obscuriorumque ordinem , atque dependentiam.
Quarta, quae praescribit faciendum τί isti.
Actionem ,su enumerarionem partium . Moaeneralem . ac sedatim , τι certi bimus ni uomstri ; tum noua non est , tum neque prae-
Duae is De Essentia Rerum materialium,& iterum de Deo, quod ex tillat. DuBITATIO I.
De cognita exsola quan it, re 'ura oc. rerum materiai vim essentia fideque a tristi a ideis ci iuersalibus aeterna , Immutat isque nasura. l R C A quintam , dicis primum te distincte imaginati uenanthai m hoe es ex- tonsionem in Iongum a tim Opetinatim iit
Ex his omnibus, quorum te ideas habere di
a terminiarn vadum ei iti na tira , quae a me mu
rialium : nam quae paueula subiicis. eodem pertinent. Ae haerere quidem hic nolo : Intinuo solum durum videri statuere A quam
ma 1ntim. Dices te proserie nihil aliud quam quod in scholis esterum . naturas seu eiseniatias rerum esse aeternas. feisque de ipsis pro- postiones sempiternae vetitatis. Sed hoc durum perinde est, de capi aliunde non potest elle naturam humanam. cum nullus est homo ; aut dici rosam esse storem , cum ne rosa quidem est. Di eunt aliud esse loqui Ae egentia aliud de exsilentia retum.& non est e quidem ab aeterno exiistentiam rerum , sed esse tamen essentia. velum .ctim precipuum,quod est in rebus, sit essentia . ecquidnam magni Deus facit, quando producit ex silentiam
Videlicet non amplius Deit, quam dum sat tor velle induit hominem. Quanquam 'si defendent essentiam hominis quae est in Pla tone esse aternam & indepetissentem a Deorvi uniuersalis est,inquient 3 At in platone ni
hil est nisi singulare γ de solet quidem intellectus ex visis Platonis, Socratis, ac caererorum hominum consimilibus naturis, abstraherequendam c&eptum communem, in quo Omnes Unueniant, de qui proinde censeri possit uniuersalis natura, essentiave hominis, qua . tenus omni homini intellisit ut conuenire. At uniuersalem sati se . antequam Plato &caeteri ellent, de liuellectus abii raheret .explicati sane non potest. Dices, nunquid hominς etiam
418쪽
ω a Cartesiij Metaphsicam es Recto a. 3 73
etiam non exs stente . atque idcirco ab aeter no , vera propositio haec est . homo est ani mal 3sed videtur plane non esse,nis eo sensu, quod qua documque fuerit homo, saluius stanimal. Certe enim licet discrimen videat ut inter duas illas propositiones , homo est, Echomo est animal. quod priore exsistentia di serte magis significetur , & posteriore essentia : attamen neque ab illa essentia exeluditur , nequc ab ista exsistentia: sed eum at i. tui. homo est, intelligitur homo an uiat;& eum dicitur, homo est animal, intelli ii ut homo dum exsilit. Praecerea autem eum lixe propositio, nomo est animal , non si maioris necessitatis quὶm ista . Plato est ho mo . fore igitur etiam istam sempiternae veri. talis . & singularem egentiam Platonis non scire minus independentem a Deo. Iuristi viri-iietialem hominis ;& alia similia . quae prosequi piget. Et addo tamen, cdm dieitur bra minem elle talis naturae, ut elle non possit quin sit animal . non esse propterea ima*i-Dandum talem naturam pise aliquid , aut alicubi praeter intellectum t sed sensum solities modo esse , ad lioe ut aliquid sit homo , de bere ipsum inmitem esse caeteris iis rebus, quibus propter similitudinena mutuam eaden. hominis genominatio tributa est smi litudinem , inquam, naturarum singularium. ex qua intellectus accepit ansam est rimati di conceptum seu ideam, formamue naturae communis, a qua dissidere non debeat quie- quid homo futurum est. Hine eadem de tuo Triangulo, illiusve natura dico. Nam Trian. gulus quidem mentalis, est veluti regula qua explores an aliquid mereatur diei Ti iant ulum: at non eis proptet ea dicendum ta em Triangulum esse reale quid . veramque naturam praeter intellectum et qui soliis, vitis Trianguli; materialibus , illam perinde aedictum est de natura humaris . sormauit dicommunem fecit. Vnde neque est existimandum proprietates demonstratas de Trianguli, inaterialibus, ideirc5 ipsis conuenire quod illas mutuentur ab ideati Trianstulo : cum
ipsi potiti, in se habeant, & idolis non habeat , nisi quatenus ita tellectus ex ipsis inirectis, easdem illi tribuit, redditurus postea in tet demonstrandum. Eodem modo . quo proprietates naturae . humanae non sitiit in Platone & Scetate quas ipsi illas a natura uniuersali acceperint; cum potius natura viii. uel salis ideo habeat, auda intellectus ipsi eas tribuit. postquam in Platone, foerate,& caeteris animaduertit, redditurus illis deinceps,c sim ratio ei natione opus fuerit. Notum et enim intellectum ex visis Platone , socrate.& aliis omnibus rationalibus , colle ille hane uniuersalem propositionem, omnis homo est rationalis: ae deinde ciati vult probare platonem rationalem esse, illam pro principio in Syllogismum inducere. Et dicis tu quid eira,O Mens, habere te Inian tu i Mea ,habhinamque iram fuisse, tam is nugam -- quam in corporibus tria uti m guram dista ses emtam dum habes alta raram compiti, tam , qua tibi insin nquam Ine1 sertim. verum. s. ut supra dicebam, se suisses
hactenus orbata omnibus isti solum sunctionibus . vi nunquam neque vidi isset , ne lite tetigisses varias super scies, ille extrema corporum . putas id tales Trianguli. alteriusve figurae habere, aut equi mare in te potitistes Habes iam complures in te , quae in te illa
pse per tentu non sitit a sed nimirum fari se habes , quia eY iis , si ii illapsae sunt. istas etlingis . forni sque uarias, modi; si perius expoliti . Dicendum hie pro rea foret defati, illa Trianguli natura , qua supponitur
constare ex lineis. quae latitu me careat, continere aream , qua . prosunditate 3. terminari ad tria piincta, qu e omnibus partibus: alta men nimium euagaremur.
me ea tantum habere se quaestione propolita. cegor monoe te non sinu au cohaerena
recia sit. susu tero ais. tibi durum videtistatuere aliquid immutabile de aetetuum, praeter Deum , moiso sic tu retur .s is is
sit te m. stia Linde conua Dialectico timet die alia hans . me non tangunt . utpote qui
eum prisconcepra tua de nasura rertim opinione
non conventant. Et patito pose ais, obiectum purae Matheseos, ut punctiim , lineam .super lietem constantiaque ex iis indivisibilia. iii diuisibiliterque se habentia eqsistere re ipsa
419쪽
con Detnν. Interim aurem non concedo Iudas
a Geomo is considerant- , nego tamen una dari et ea nos , nisi forte tam minutias , it nulla modo sensti nostras a lingunt: nam compotin arare et plurimum ex liveti rectis , at nequώ unquam in pars linea . qua ν evera recta esses.
rem iri etamia a pictam H ex muι. non potuit irra Auris nos discere quo piario ter in tria iam, ut a Geometris cons Marin . esses concipiendris, quia noet aliter in ea conrin satis quam vertit di I uno ase ei ius. Seu qtita iam ante
δε nobu eras Iu a me, i ire auditi. orae liti, amente no ira , quam magis composia figura picti trianutili concipi poterat . iaci eo ita a ista fit a compositis non Arum Usam .sed potitis tertim
I. T T Eie iam agnosco . eur aegre seras in I siiugula, particulas Meditat intina tuatum inquiri. Non sane quod ego censuerim inquirendum in singulas , qui quam plurimas reliqui intactas ; sed quod hoe loeovisti; suerim quasi vessae saera mouere. Quanquam neque quicquam reprehendi. sed diaei solum , ει tan tim ha s is essentia
raram mare alta . veram tu putans subnotari nihil seriptum sutile titulo dignum .inax isti. & ceae r , dixisti, monere te . Oc. Ac ego quidem , ut verum satear. elim Meditationis titulus spem saceret amplam de enucleanda , explicaniisque rerum Materialium essentim cognoscere avide volui ecquid de illa scribete ,: sperans fore , vi retum principia , causae. vires & caeteia apud Physicos disputata , 5e nihilominus ignorata declararentur : cum animaduerti autem nihil aliud te . quam quod rotuli . tradidisse 3 substiti sane , neque potui non id tantisper demitari. Tu id ex ea voce , Et tortim bal/ι δε es mi rerum moreriis iam , coniiciens . ac nihil seti-bere ieiuMe , frigideque videri volens , ad
qua si is sti, alienduse ; ae pergis se ratimidam pinare, tit ad cu- ue M. Hobationem conferiam omnia , qua i iam 'ared t , o rima pars eorum , qua sequuntur ι adeo veho a d. -- posm ν ferre quorum a 'aristia tiae' on sistra, . ns etiam rorum L, δε γοstriari li recens M. Cum ego porto admonitionem ea, qua decet mente accipiam, patere vie illim α tu ut ego te admoneam primo , videri te non satis attenditie ad germanam significationem vocis tanto . quae
neque ilicie loci, neque in ea phras, neque in meo sensu. exclusonis suit; sed quantitatis ; adeo ut, si quid fuit a te prius , post ei ius , alibi dictunt . ea non insinuet suisse non dictum ι sed quod ille te loci de eo argumento dicendum coepi sti , futile eo via
lite eontinuatum, & argumentum deinceps mutarum. Secundo , saeere te lepide ni- is , ctar proposito titulo speciali, in quo specialem materiam tractas , putas absoluto tractatu , & mutato iam titulo, non poste me dicet e terminari illei e priolis tituli argu mentum , nisi conquiram , congeram . recenseam . quicquid alia oecasone , & subas iis titulis de eadem materia selibere potuisti. Tertio . non optate te satis iuste . vinciam tibi locum conquerendi de tauro lonia; 5 consutione perpetua, si cum ad cuiusque rei specialis , de qua agis . proba tionem pertinere velis omnia praeeedentia.& sequemium partem maximam , non ponsiti me ab vlla te . seu speciali niateria, expedire , α expeditum declarare , niti tecensendo in singulis omnia ,& repetendo viaque tum praecedentia omnia . tum sequenistium maximam ratiem. Quarto , tuum sui se recensere niti omnia , saltem praecipua capita eorum , quae praetermissa a me causa ris ; vi inani sellum saceres me tirana erito
ius nucisse, sterilissimam esse segetem. quae
circa essentiam rerum materialium demeti ex hoe ano potest , ex quo tamen, et anquam hule si menti speetati tet destinato, praecipuus prouentus exspectandus suit ; immeii-tia , inquam , tanquam te aliunde colli iposse uberrimam inanipulorum copiam monstrante. Sed hete nimis haereo ; cura Lectocem quemque monere sufileiat , , t postquam non modo quae hele sub titulo proprio; sed quaecumque etiam in antece aenii bus , & subsequentibus habes expendetii ; attendat quantum cito essentiam terum matelialium e serit quam prius instructior. Quippe res omne is materialeis praeditas esse quantitate, o partibus figura , at que stu partium . motu . vel quiete totius, aut pallium , caeteraque buiusnodi; ne lippirui deni, ac toti sores nescium: Toque aliun e non stedis eos. iiii ista seiunt.nittit ignorare rerum pulcratum. & admirabilium, a talia rerum natura sunt petieitasse illos profiwdi sume in intimo, usque naturae re uias hoc
ipsum .quod norunt ii limium ella cuiusque
420쪽
rei essetitiam i stulti, fatigati Philosopho alios , dum quidpiam amplius desiderant: noti quod diis cultas imi tui di sit ; sed
quod nihil sit praeterea in rerum natura rdetiique palmam iis deserendam . qui materialium rerum naturam , vim, seu proprietatem , & actionem Omnem declarare adnixi sunt ex magnitudine, figura, motu, si tu paticulisque aliis sue coniunctis , siue adiunctiteorpusculorum . principioru inve, ex quibus unaquaeque ies materialis componitur ; ipe
oantibu x huc catii nibus illi,
Quod ego dixi durum videri statuere ali
quam naturam immutabilem ,&aeternam, praeter Deum ter-inaximum ; excipis tu fudinum esse diei M ,seu molye, tibi sit c re , quousa re hin. nempe quia non ea em/m, ne ueis Deo i vi pendentem freti. Gratulor igitur.
tibi esse palatum , cui nihil similium durum sit, cui omnia sint ut mollissima, se saeilli.
ma etiam degluti tu . Gratulor quoque eam perspicaciam , qua naturas, hic eli res vetas, agnoscere te profiteris. suae quidem exsistetites non sint quae nulli bi neque intra Mundum , neque extra Mundum sint ; quae Deus non sint , quae dependentes tamen a Deo sint. Porro cum nulla lex prohibeat te intel- rogare quomodo id capias, age, cum dicis Decim et oluisse.O APO natura essent mutassees , O arrina; vel ipsae naturae suerunt
a se ac tin productae; & Deus solum ipsas vo . luit ac disposuit, veluti fabet vult, ae dispo- ait in aedilicium quos lapides reperit iam saetos non saeit; vel productae suerunt a Deo. Devique suit illarum Author, qui ipsas sa-ciendo voluit, ae disposuit. Et , ii prius quidem ; suere igitur naturae per se, ae independentet a Deo ; α frustra Deus voluit, ae disposuit. ut immutabiles . ac a ternae essent. quae ex se ciusmodi erat. Nam & finge Deum noluisse , ae non disposuisse ; an adeo mini stales suillent 3 Si polletius : Non suere imprimis immutabiles , quae ex noti esse, ut loquuntur , transiere ad eise , seu ex possibili- itate ad actum. Non suere secun 35 aetetnae. quia ut serent debuerunt non esse, sicque aliquando coeperunt esse quod rei aeternae re- rugnat. Tettio , cffectus igit ut suere , qu5M iam omnis productio , alleuius effectus ei irroductio. igitur etiam ex fluere ; quoniam Omnis productio terminatur ad extillentiam; igitur fuere non inoad immutabiles, & aeternae, quod tu asseris; verum etiam exsisten tes,quod tu Degas; dum rem mihi duram se ibi emollis .vt dieas de re non ex siletue elle quae stionem. Hi ne vides profecto, qu im aprosite illud ex Poetis simo & ex stoieis)exemplum de satis desumas. Nam cum lupi- .iet sata condidit, supponitur piisse ante sata; de Aeetet a seest de rebus, quae poterant aliter esse, aut non esse: At non suit Deus ante naturas, si illae quidem immutabiles lic aeternae fuerunt . si aliter, tuam sint, esse non potuerunt; alioquin enim talium rerum , qua-Tum sunt, non essent naturae. Et dic, amabo
cum deliberaret Deus de nati ra Trianguli,& decernet et qualem. tiam vetet esse Titan gulum , potui GDe seri, ut statueret aliter de
Triangulor vel potuittatae ei se Triangulus qui
non ex tribus lateribus . tribusque angulis cons aret 3 Cum veto non , , t a. pit et Poetatum fatis; ita Deus tet maximus robus a se
conquis alli et it; sed absistita sua potentia destruere quae quid condidit. possit Qui sote , qua ratione capias posse Deum ita dispo sui re de Triangulo, ut nunc. s absolute velit. eius naturam delicitens faciat, quod ab initio potuit, scilicet ut Triangulus ex tribus lateribus , tribusque anguli, non eoni et 3 Neque diea, , si Deu destritat aut alit et statuat, non Triangulum sole, sed aliam figuram. Nam de cum postea sputa fet ex tribus lateribus,tota idemque angulis cotis latis , Triangulus e lenon delinet:& manifestum euadet naturam T anguli talem esse, non quod Deus talem voluerit, potiusquam ilia in Aeete . sed quod talis si ex sui ne eessitate. Quam latius itaque
videtur nullam tem veram .praeter Deum ter Max. agnoscere, nisi ab eo teipsa creatam, teipsa extillentem , reipsa singularem : Existimare vela res nondum creatas , lac liae e
sistente is , sed duntaxat possibile is , titillam neque realitatem , neque veritatem habere; aut si quam hab re censeant ut , intelligere suturam oporteat: adeo proinde . vi reuera realitatem non tam habeant utpote quae
ipsc non siit, neque proinde aliquid habeant uani hibiturae aliquando imi utpote quano suetiui.) Denique res , seu potius ideas
non alia ratione admittere . quam ex operatione intellectus.quatenus ex pluribus rebus
singularibus obierunt .aut quasi pollibili hiis habiti, itu ellectus quasi educit, ac so et
generaleis quasdam irrationes, quae vi ex lingularibus educuntur, ita singularib in i bui. ut ipsis conuenientes, possunt. Hoc ceri Emodo dici poterunt i piae res, seu iraturae viai Dei sales esse dependentes a Deo , quatenus a Deo dependent, singularia . ex quibus sociarantur,& a quibus reipsa non disserunt cum aliunde etiam intellectus . N ipsus eo tis eratio. tua uniuersales sunt, Deum authorem habeat. Quin etiam diei eatenus potetunt immutabiles, quatenus Deus voluerit ut finia gularia essent constatuereiuscemodi eatenus irretnae . quatenus si Deus voluisset ab aeternovique singularia producere , intellectus potuillet ex ipsis taleis educere notiones. Ac tuita quidem es ratiocinatus; MFui in m Id furarum, qua atit non