장음표시 사용
71쪽
De eis 2 alitatibus , qua habentur rarum Euenta ac
vr sr pauca attingamus de illi, f Qualitatibu4. qtiae non tam Coniun es a. qtiam Euenta, accidentiave sunt ; ae idcircis rem non internὸ assiciunt. sed externe sollim , ae intercedente quodam respectu taleis faciunt. Non qu bd intra res quoque ip-s, Euenta aliqua non siit , cuiusmodi sunt positus . ordines. interualla partium, patricii larumve . de similia : sed quod talia cum sint, Euenta sint ipsarum partium inon conisi laniis ex iis toti u. . Sunt ver5 Euenta huiusmodi illa uniuet se Gnnia , ex quibus consurgit aliqua Rela. tio, propter quam unaquaque res dicitur elle ad aliquid. t smilis,dissimilis; maior.minor; multa pauca siperior,inferior ; dextra, sitistia:causa esseruis dans, accipiens, di quae id
genus innumera sunt. Notum est autem Relationem esse opus Mentis .sue opinionis olim reserentis, mistratantisque as aliud adeo proinde,ut seclusa opinione , unaquaeque res sit illud sol tini. quod est in se . non vero quod respou alterius. Quo Da lo ad Euenta retulimus quoque super iis libertatem.& sanitatem.diuitias , de paupeitatem.&e. quoniain seclusa opinione, nomo nihil aliud est,quam homo, non veto liber,aut seruus,diues,vel pauper, Icc. Porro ex omnibus Eueniti, unum est . quod Euentum suentorum , sue Accidens accidentium licet dicere, Tempus nimirum, a quo res omnes aut praeteritae , aut praeseniates, aut fututae denominantur, itemque aut diuturnae, aut parum durantes , aut momentaneae ; interdύmque etiam veloces, aut
Nam imprimis quidem Euentum esse Tempus. ex eo constat, ala Ad non sit aliquid per se, sed cogitatione dumtaxat, seu Mente attributum rebus, prout concipiunt ut in eo. quo sunt statu perseuerare, aut desinete. α longio tem , aut breuiorem exstantiam tueti ; ae ipsam habete , habuisse , aut habiturae esse. Ex quo stot Tempus non eo modo fit disquitendum , quo disquirimus caete ra , quae in subiecto aliquo , cogitatione seclusa, insunt. Neque proinde, ut quid sit,
peicipiat ut, reserendum hoc sit ad anticipationes rerum nobis ob oculos versantium; sed si de trio ratiocinandum tutia euiden. tiam . qua familiari sermone utentes, neque nos ambagibus intricantes.longum, aut breue dicimus Tempus. Deinde veth esse Euentum Euent rumis De Aeciden, Accidentium dicimus, quia editi rerum aliae pet se cohaereant; ut corpus, ut item inane .seu spatiuin aliae autem cohaerentibus eueniant, siue accidaut, ut dies, noctes horae; ut item passiones.& vacuitates abi piis. ut motus.quieri. 5 c. Te in pus ista omnia Euenta .seu accidentia consequitur, ipsisque, Mente interii eniente, quasi superuenit, s peraceiditque.
Siquidem & Dies, Ze Nox accidentia sunt aeris ambientis & Dies quidem aecidit ei
illuminatione Solis,Nox vero ex ptiuatione Solatis illuminationis: Hota aut eid. eum seu diei seu noctis pars sit. aeris rursus accidens est. perinde ac dies, de nox o at Tempus coextenditur omni & d iei. de nocti. de ho tae: hincque ob causam aliqua de dies . de nox longa. vel breuis dixit ut , dum serim cogitatione ad superueniens ea ratione tem
Pari tatione. Passones quoque , de indo lentiae, seu dolotes, de voluptates nobis conistingunt,ac ideo non substantiae quapiam.sed eorum, qui iis assiciunt ut inimiium cum delectationis, aut molestiae sensit J accidentia sunt. Porrci & ista accidentia sine tempore
Praetere, uero di Motus & Quies. ut iam
declarauimus. corporum accidentia sunt.ne que illa sine tempore. Quocirca motus celeritatem , t aiditat Eiraque tempore metimur; iteinque quietem multam , aut exiguam. Et quia Tempus nemo per se. scitiorumve a re ruin motu . quieteque percipit; ideb pocis piendo res gestas. vi bellum Troiarunti . Ac alia. quae cum motu fiunt, & paltim hominum gerentium, partim locorum . in quibus
petuntur. accidentia sunt, percipitiat vim irsum eatum Tempus . prout comparantur ad nostram. rerum inret ipsas, ac nos intoc piarum exsistentiam.
VFrax si hi e subite iam us quom tu i do otiant ut . de intereant re icti quae r iit illarum Genetatio, atque Cori prio. Itaque est quidein tam illa, quam hac quaepiam Mutationis, sue Alterationis spe
cies; .it cum per alias mutationes non nouum
corpus fiat, ae exilet,sed id dumtaxat. quod
iam est,nouam qualitatem .novamque ex irisa denominationem acquirat; Generatio mutatio est, qua unumquodque empus primo producitur, elleve in rerum natura, dc
minati tale ineipit: Corruptio velli est muta tio qua vitimum dissoluitur ae esse in rerum natura, de denominari tale destiit. Sie enim ignis, Planta , Animal, α quicquid in certo corporum genere est. ei ira in lucem primilmoritur, 3e denominari tale incipit. gemetari dicitur; elim ex luce abit, neque amplius tale denominari potest. coitumpi. Cum di eo autem Corpus primδ produci, sue esse incipere . non contendo tuae non
72쪽
praesiisse quicquid subilantiae, seu corporis,
corporeum ve in ipsio eli: Si quidem praefuere omnes Atomi,& moleculae, siue semina, ex quibus contexitur; ut cum domus dicitur se ri,intelliguntur lapides, ligna, & alia ex quibus construitiit, pra exstitille sed colendo solum eius Atomos. seminique lic commisceri, eaque ratione adunari ut nouo sint modo, siue noua sorma, qua nullatenus ante fuerat: ae id citeo corpus exinde resultans sit tune primu eius nodi, ac tale incipiat denominari. Heinc quia non tam noua substantia. tuam in substantia coadunata qualitas noua oritur.essicitur, ut Generatio species aliqua mutationis, siue alterationis sit; Sc Corruptio ibiliter, sed opposito sese habens modo. Quint.
obrena & iit. ut Generatio,& Corruptio sola Principiorum concretione,&iecretione fiat; non item ver 5 transiiuratione, quod Atomi sint . ut iam dic viri est, omnis mutationis , ac ideo transinutationis incapaces. Et serte,cum omnis Mutatio, sicut iam diximas,& reperetur etiam mox aut transpositione, aut adiectione, aut deti actione partium
fiat conseqiuitur, ut Atomi cum ita copaste, solidaeque sint,ut nullae earum particulae trai poni, addi. detrahi possint, immutabiles sint, atque incorruptae ; ac tales tint etiam earum proprietates . cuiusmodi sunt quantita cisque illae magnitudines,& figurulae propriae. Nepe ista quoque remanere cum Atomorum sub- statuta in ipsis concretorum dissolutionibus est ri esse. Quia ni ream etiam in rebus quae
apud nos ex arbitrio trans Pinantur,ut cum homo ex stante, aut recto si sedens,contractusve membris addi &, si velis, leni gratur, aut calefit intelligatur si per inexsiliens ipsis eadem magnitudo, ea denique figura. sine ordo partium inter ipsas competere; lualitates vero non inexsistentes nec propriae, veluti statio. rectitudo, albor, frigus,&c. non perinde, ac illae se per littes madeant in subiecto. quod transmutatur, sed ex ipso corpore to-.to, aut ex part cui inerant. pereant.
Cuin principia ergo intransmutabilia sint,& in Generatione nihil aliud, quam misceatur .concernanturqueri equitur,vi Mistio fieri
nulla possit, quae si persecta quaeda per coalitionem confuso, sed quae si solummodo
quaedam per appositionem copositio : atque ea quidem seu moleculae ex Atomis constatae dumtaxat misceantur, seu moleculis etia r solutis in Atomos misceamur ipsae Atomi; idque proinde ino sine molecularum, cor riunque ex iis constantium . ut vini, aquae, mellis similiumque interitu; Se corporis mi
ni,mollieulariimque ipsius exortis. Videlicet, non quasi aqua, & vinum, verbi gratia, sed quas aquilicae ut sic loquar, de vinificae Atomi misceantu .
. bisec ei er tionem quidem, quae in Inani infinito fit. concipiendum est Atomos ab in-Wicem seiunctas.& figura. magnitudine, poti ioneae ordine ditiarent eis inter se, serti pet nane; ac ubi concurrunt .macuo comprehenos , addensari, & conditionem rei vatiam, quatenus contigerit .serie coeunt scilicet iux to portionem magnitudinum, figurarum,
positionum,ordinum,' hac ratione accidit, ut ipsa generatio compositorum persccitur. At ubi generatio via ius ex corruptione alterius fit , contingere id solet iuxta triplice, quem, circa Alterationem attigimus, modo. Nempe aut sola partium, AloiriorumveTranpositione,ut cum rana cx limo, ruris ex caseo gignitur:aut accidentium Additione . ut cum femine accedente ad grandiorem maia fana . tanquam coagulo in lac, aut sermento
in pastam, gignitur Planta, vel Animat: quomodo quoque fit augmentatio qua res genita adaugescit,aut Abiectione prae exsistent tu; ut cum ex secretione aquosatum, cinerearii, aliarumque partium,quae erant in ligno. generatur iguis' ex secreticine mellis quod in fauo , cera, atque ita de caeter s. 'porro heie illa quoque literarum D militudo, vi duo quietam intelligamus ;Uinu ira, specialeis Generationis, fac pari ratione oppostae Corruptionis) modo , qui post int sub quolibet trium expositoria accini euadere nis inlinitos, saltem innumerabileis,inei labit eis incomprehesbiteisque quippe, cu ira vel ex solis vigi ut quai 'r, quae in Alphabeto sunt, literis . ea possit dictionum, quae sit propemodum incomprehen bilis,
multi t. do creari. Alterum. ut non ex omni literatum coin m. stione accomodatae proniiciationi. lectionique dictiones sunt ita in naturalibus rebus
no omnia ex omnibus fieti. seu At mos Omneis non esse idoneas. ut ad quamlibet letum concretarum constituendain speciem coalencant. Sei licet unaquaeque res eam exigit dis-hositione ut Atomi ipsa costituentes .eas,quq sibi sint congruae, adsciscuit,ac velut conso-crem; ali alias praetereant. ac veluti respuant: ex quo tutatim fit, ut cum res dissoluitur, c6gruae quaeque se mutud trahant.& ab incongruis expediant .Quod sane& ex nutritione, quae aggeneratio est, patest;& vel ex eo constat, quod vult4 alioquin gignerentur portenta . ut semiferae species Hominuta, Chiis
Quod si perest ille prosectδ ne primis quidem, ut dicitur, labiis g stauit physiologia,
qui quidpiam, quod ortum sit. putet aeternuesse posse. Quae est enim coagmentatio Non dissolubilis)aut quid est , cuius principiu aliquod sit, nullum sit extremum 3 nempe,ut de stat causae externae, quae compaginani destruant: non deest tamen intestina motio,in
domittisque ille Atomorum connisus intra compactissima etiam & durabilissima corpora , ob quem necesse denique sit , consequi
Quanquam non immediatὴ semper in Ato mox ipsas exsolutio st, sed plaetumquain moleculas . parteisve ex ipsis compostas, quae sint species quaedam concietorum cor poruni vi editi fit ligni partim in ignem, par tim in sumum, partim in quempiam humo
rem aqueum , partim in cineres exsol tio. Quocumque autem modo sat, tener dum est semper , ut in generatione nulla'
substantia de nouo si, sed prae ex silens concrinitur ι ita in corruptione nullam C essu
73쪽
esse desinere , sed in sit oerstitem secerni. clytum Nihil quod oraum sit, e Mer-
De iis, ob qua genitum corpus incerIo rerum genere est, e discernitur a caeteris rebus.
Onno . eum vni quodque corpus gnat ut ex sola niateriae siue Principio. rum materialiu. substantialiumque certo ordine, positique coalescotium aggerie ; ideo quod concretum, nitumve est, intelli uitur nihil elle aliud.quam ipsemet principia,qiaatenus erra hac ratione, sue post uti coalitastitit, ae proinde certa hae sorma,seu qualitate exhibentur. Est vero haec Forma, siue Qualitas, qua ressenita de stadiaitur in certo rerum genete , ut Mei alti,aut Lapidis, plantae, aut Animalis hedistinguitur ab omnibus aliis eius,in quo est,
genetis speciebus,sue indiuiduisae si linquam h forma , non una.& simplex . sed potius quaedam quas aggeries,& collectio comptu. tium,quae in nulla alia reperiti qua in in ipsa
Quate & hoe loco adnotandum est, tum figuras, colores, magnitudinem grauitatem, de qualitates uniuetia alias, qua enunciari solent de concieto cot pote , tanquam ipsus accidentia, idque siue omnia visu deIrenen dantur,siue aliis etiam percipiantur setis bus; illa si e cogitanda esse,non quasi sint quaedam per se extistentes naturae seu substantii id s- quidem Mente assequi non licet) neque rursus,quas plane nct exsistant seu prorsus non entia. erumque nil il sntineque iteru,qua u
t alia sint, cuiusmodi alia , accidunx
incorporea; neque denique, quas sint quaepia
ipsus corporis paries: vetuita ita habenda el
se , quasi, cum sim varii modi sese habendi
corpori ipsum totum corpus ex illorum agia gregatione obtineat propriam,preuliarem que seu iseciei suae naturam. Noniane , quod corpus exinde tale quid euadat, qualis evadit moles maior contexta ex minoribus , illisque aut primis inimi Gque aut grandiusculis, de univosF contexti
ex aliis minutioribus ; sed solum , quemadmodis dixi quod ex iis omnibus coniunctis. habitisque pro diffferentia. propriam sibi, dedit, omni alio distinctam naturam possideat. Ae illa quidem omnia specialibus notioni bus,conceptibusque comprehendum iit; sed ita tamen. vi interim corpus , quod ex iosa, quas totum quid tesultat, ac minime est diuisum in se , sea vi vitiam quid inteliigitur;
denominationem obtineat talis corporis, quod in cerio rerum genere habeatur.' Et potest quidein intelligi penὸ idem fieri,
ex Euem Iaan quotumdam congerie quae in malo alio repetunt ut eadem; hoe est,potest
quidem res, quibus illa congluunt ex ipsoru notionibus discet hi e denominari ; sed tum tamen solum,cum ea singula aduen te deprehenduntur, utpote chira non sint ex illo acridentium iniere,quae ut inexsistentia sunt,se sunt necessarid , senasetque coniuncta. acidis circa Geiunt perpetuam denominationem. Quaeri liete postes, an, si iam per mortem nostri exsolutione,contingeret ipso temporis progressu , vi casu quodam eadem omnia ex quibus constamus principia, iterato, ae eodemodo,quo iam sunt, coadunarentur, iidem, qui iani, exsisteremus, ac denominari possemus Respondendtini veris id quidem indobi. . sed ita tamen ut nihil ad nos,ptius aliquando fuisse, attineret; auouiam in ipsa ex - , solutione peti illet omnis nabitus, omnisque memoria eorum qui fuissemus sicque proinde foret omnis repetentia, reminiscentiaque nostra interrupta. ut ne posset quidem,quod olim eYstitissemus in Mentem venire. Atquellaec quidem de uniueiso.
Em i et unde Mundo dicamus. qui est ipsius uniuersi, seu insilitatis rerum quaedam portio. ae de tibi potest non in congrue. Caeli complexio sidera. trimque de quicquid est reris conspicabiliu contines. Cum Caeli complexionem dico,innuo Caelum esse partein Mundi extimam , quae re AEth et dies.se Regio ignis valeat, ob Sideta. quae continet,quaeque iunt totidem quas a censi ignes.
Terram autem cum memoro parte in Mun
di i Ham seu quas inediam intelligo i cui de inest Aqua, de incumbit Aer . Ignis regioni proximus;& eum vatia snt,quae ex his,& in his creari videmus ideirco illa nolnine νιν meoskapirium comprehenduntur. Quoniam vero de Ioteli,de selet requiri de
Vni fissi, an sint raro ipsum alii Ai morabile rideo paucis est de singulis dicendum.
CAPUT I. De Formam Figura Mundi.
HI Q T citra primum quidem eaput; non
est satiE Mundus intertia sua forma,
coris fitiatione ue animatus, ae multo miniis Deus,ut aliqui existimant sed editi quicquid unum sotina aliqua seu eonstitutione cera se tur,tale si, vel quod eius partes uno habitu contineantur, veluti Planta aut Animal . vel quod compingantur quide ira inter se. vetuli absque crati alia miti alia , in admodi iiii domus,aut nauigium vel quod dissitae quid Emuttid sint, sed quandam tamen telationem ad
74쪽
ad se inuicem habeant, ut Exercitus,& Re Cpublica; Mundus est solum partim secundo;
partim tertio modo reputandus unus.
Et secundo quidem modo habeti unus potest; luatenus inter Sole,Lunam caeterasque paci eis Mundi solidiores copactioresque in te respitiit siue aer, siue aether diffusilis, quo
veluti eo haeso fiat. Potest vero etiam tertio; quaterius rursus sol. Luna, Terra aliaque eor- hora compacta, se dissita inter se sunt ut non sine quodam tamen ordine superiorum .inseriorum;antecedentium consequentium;illi strantium,illustratorum, regiones, sedeisque obtineant. Dicere autem esse Mundum primo praeterea modo unum, qui intelligi valeat 3 com sire, ita se habetet,ae Mundus, ut volunt. ret Animans, nihil existituandii inanime so-ret , non lapis, non etiam cadauer, non demum quidvis alitia i scilicet uno habitu, qui
Anima esset,per omnia diffuso. Nec ver5,qui esse Mundum animant g. sapient gnaque asserunt. satis attendunt .intelliguntque, in quam cadete natura id possit.Siquidem quemadmodu arbor non nascitur in
aethere, non piscis in arub, non sanguis in ligno,n5 humor in pumice; itano Dotest Ani mus, Animave natet .aut esse indiscriminatim in quolibet corpore; sed cum certu si ae di
potitum .vbi quid viserescat,& insit; uarenda onuni nA est eius natura non longe , nec uis,&languine ac proinde nullatenus in putribus tetratum glebis, in aqua, in Sole , in AEthere ,&c. Quod autem aliqui contendunt, esse non modo Animo te Sentibuς praeditu Mundum, verum esse quoque rotundum .ardente voluisbilem Deum: haec iam sunt portenta,& miracula .non sane disserentium sed somniantium
Philosophorum. Ecquis enim possit intelli. se te . qualis sit iste volubilis, & rotunditqDeus quae vero illi tribuitur vitalaepe,ut ea celeritate contoroueatur cui par nulla ne cogitari quidem pos Iit in qua non video ubina
Mens constans, de vita beata possit in silere Esto veto Mudus Deus: ut Sol, Luna,ac Caetera partes Dei sunt se ipsa quoque prosectδTerra, quonia pars Mundi est,pars est etiam Dei. Atqui Tetrae maximas regiones inhabitabileis . atque incultas videmus, quὁd pars earum appulsu solis exarserit, pars obriguerit niue , pluitisque , longo Solis abseellii. Quae . si Mundus est Deus quoniam partes Mundi sunt, Dei membra partim ardentia, partim refrigerata dicenda sunt. Ad externam fornia figuramve quod spectat;certum imprimis esse videtur, esse quoddam Mundi extremum; quoniam Mundus est aliquod quin resegmentum Vniueis infiniisti:atverd quale istud sit.ecquis valeat cons-cere,nisi illei ne aduenerit Nam , cum illud quidem esse videatur Caelum ι nihil est rerum apparentium, quod repugnet,quo minus st rarum; nihil,quo minus censum sit. Rarum, quod possint sidera,quae in ipso sunt,mouerique apparent motus suos
per ipsum obire. Densum , qudd possit ip- summet Sideta tibi infixa ciere. s Mai alia Philosophica
. Rursus,nihil proinde repugnat, qu1 minus aut quiescens sit , s Sideta quidem petipsum moueantur; aut circumactum , s Sidera ab ipso rapta circumducantur.
Ad haec, nihil quoque repugnat quδ mi
nus rotundum ouatum,aut lenticulare sit;ae
praesertim quidem .s ipsum moueatur ; nihil .
rursus, quo minus si triangulare. pytam id a- leve quadratum .hexa hedii cumve aut figura alia sucierum plaitarui ac potissimum,s immotumst.
Qui certe quibus tam ducti argumentis.
unam quampiam detetminatam figuram Mundo De asserunt , istas habere aliam noti possit; est quorsum miremur eorum tardita tem . Nam tuentur quidem plerique esse Mundum , ut immortalem ae beatum . ita αrotundum . quod exsorma ullam esse neget
pulcriorem Plato; at mihi ouidem vel cylin ari,vel quadrasi,vel eoni vel pyramidis videatur esset propi t varietatg tali ced imosor.
Voo secundum attinet caput, non est sane aeteinus Mundus, sed esse ali quando coepit. Nam primum quidem,c dira eadem si natura totius,qua partium;& obse tuemus parteis Mundi este ut interitui.ita ortui obnoxiasbdcirco oportet totum quoque Mundum esse interitui, ortuique obnoxium. Parteis porro ipsius Mundi exoriri, ac interire seu natiuas esse ac mortaleis, tum sensu ipso demonstratui.tum in setius quoque deducendum est. Neque dicat quis mutationes.quae in par tibiis Mundi fiunt, non praecipuatu esse paristium. vi Solis, Lunae Terrae, aliaru;sed minoia
tu silum mod4, quae sunt dura at particulae. ex quibus illae praecipuae constant. Quippe is contieere debet, si praecipuae paries ex parti
bus constant mutationi obnoxiis, esse de ipsas totas mutationi obnoxias ; ae nis crebro occurrat cause adeo validae, ut illas immutet, nihil obstare iiihilominus,quio tales aliqua do occurrant; uti de inter iplas minores quae dam diu praestant incolumes. quae temporis tamen progi essu mutationis eausas inueni ut. Deinde, cum retu historiae omni u antiquis-
sinae bello Thebano,Troian ue superiores haudquaqua sint; quorsum id qu G.nisi quia
Mundus admodum vetustus non est, tantum
abest, ut sit aternus)nam si aeternus quidem. cur non Poetie quoque alii alias aliasque tescecinerunt 3 quonam tot virorum illustrium toties cecidere tot gestareut nusquam florem insta aeternae famae monumenta Pari ratione cum omneis Arteis recis adinisuetas habeamua quado inuentores omni u ias nesciui ut nam de quod in dies multae excola
tur, incremetumqne accipiat,nimisqua mani
sestum est quorsu id quoque nisi quia Mundus non potest valde pridem coepisserneque
enim potuisset Mundus tandiu carere Atti bus, quae tantae ad vitam sunt utilitatis Quod si sit te credis patia monumenta,
75쪽
pareisque Arteis antehae Diae . quae magni, quibusdam incendiis , diluuiis , Tetrae motibus, una cum ipsis urbibus, gen- ' libusque euellis perierint : an-non satraii, neeesse est , futurum quoque aliquando Terrarum , Caelique exitium . uti de
. contigisset , s illis casibus grauior aliqua causa ineubuisset quippe & nos ips non
alia de eausa mortaleis reputamus nos, quam quia deprehendimus nos iisdem mot-bis aegrescere , ae illos, quos vidimus mori. Habuit ergo Mundus initium a neque, ut eo tillate ex his potest , vetustatis est valde magnae. Quando umque autem coeperit , videtur omninδ a verna anni tempestate erepisse. Nempe , csim tunc omnia primiliti germinarint , Rotuerint . tatus conceperint a de ipsa Mundi nouitas tem
teriem caloris, stigorisque exigerit lieet fouendis nouis Retibus priusquim deinceps
in alterum extremorum gellacteretur.
D sueeedens eaput quod spectat. AI eximendum imprimis est , sollieitu dine , ae labore Mundi exstruendi diuinum Numen : neque enim esse potest a eausa beata simul, ae immortali, quae ipsum fabre laeetit. Quibu nam certε oculis intueri plato potuit fabricam illam operis tanti , qua con strui a Deo , atque aedincati Mundum Leitrquae molitio 3 quae serramenta 3 qui vectes quae machinae qui ministri tanti muneri, Hierunt 3 Quemadmodum autem obedire, de patere voluntati Architecti Aer , ignis, Aqua, Terra potuerunt a unde vetδ ortae illae quinque formae , ex quibus reliquae sotiam antur, apte cadentes ad Animum effeten. dum . pariendosque sensus longum estiterate Omnia , quae talia sunt, ut optata magis, quam inuenta videantur. Sed & is, quem perhibet, Deus, aut non suit priore illo aevo . quo corpora sue immota erant, sue nullo Ordine ciebantur; aut tum dormiuit; vel vigilauit,neutrumve istorum. Primum admitti non potest , siquidem Deus aetemus est eque secundum i quippris ab aeterno doriniuit , motivus ergo i uixi quoniam aeternus somnus mori est. Sed ne
capax quidem somni Delix est . magno enim interuallo diuisa seni immo talitas Dei, de res vicina morti. Quδd s Uigilaciit; aut ali quid ipsi ad felicitatem desiit, aut persectὰ beatus suit. At pitu, non sileret eum esse selicem;non est enim seliae, cui aliquid ad seli citatem deest . posterius uod absurdum est, quoniam etii nihil deest , inanis illi rerum
molitio. Quid ergo erat, vi hoc inculcem, qubde cupis tet Deus Mundum Signis, de Luminibus , tanquam aedilis Omare 3 si ut Deus melia, habita let; antea videlicet tempore infinito tu tenatis, tanquam in gurgustio ha-
bitauerat Τμst autem, varietati ne eum dele.ctati putamus, qui Caelum. Ec Tettas exo natas videmusrouae ista potest esse oblectatio Deo . quae si esset, non ea tandiu carere potui siet Ati gieet quis hominum causa fuisse hee a Deo eonstituta3vetumtamen Sapientumne propter paucos ergo tanta est sacta retia m litio 3 An stulto in at primum , causa nota suit,quddde improbis bene mereretur. Deinde quid est asse uiuus esim omnes stulti sinesne dubio misertimi, maxime quod stulti sunt Misetius enim stultitia quid possumus dicere3deinde, quod tam multa sunt incommoda in vita,vt ea sapientes commodorum
compensatione leniant, stulti nec vitare venientia possint nec ferre praesentia. Ati de Mundum feeit,de in Mundo Homines, ut ab hominibus coleretur 3 at quid Deo cultus hominum eonfert, beato, de nulla te indigenti l Vel, si tantum honoris homini habuit. vi ipsus causa Mundum fabricaret, ut instrueret eum sapientia.vt Dominum vi- Dentium saceret, eumque diligeret, tanquam filium; cur mortalem, fiagilemque constitui trcut omnibus malis, quem diligebat, obiecit cum oporteret de beatum eue hominem, tanquam coniunctum de proximum Deo: de perpetuum, se ut est ipse . ad quem colendum, de contemplandum figuratus est. Hi e ergo de causa dicendum est potius essectum elle Mundum Nasu seu mavis c t aliquis Phr sieorum dixit. μνt a. Natura, inquam , quatenus ea natura est Atomotum per illam uniueis, seu Naturae rerum immenstatem discurrentium . ut sibi inuicem magna quadam copia occurrentes. apprehendere se.irretit'; de implectere mutuo possint; ae sese varie commiscentes,pH-mam quoddam veluti Chaos. 8e in vorticis modum glomerati; ae deinde post multas conuolutiones, euolutiones, iactisque moli titionibus. Ne suas tentamentis variis, somnigenos videlicet motus, coetiasque experiundoὶ in eam tandem formam coire, qua lem Mundus hie exhibet. Fortuna vero. quod Atomi non consito aliquo. sed prout so Is Obtigerit, concurrant, eo haerescant, coaptentur; adeb vi Fortuna proinde, luemadmodum dictum iam est,non ideo sit eausa per se aliqua.quae Atomos tem peret , de at talem eflectuin disponat; sed quAd Atomi sint ipsa Fomina,quatenus nulla praemeditatione sbi inuicem occurrentes, sile complectuntur , de tale concretum, prout obtingit,saei ri romtae rotati eum lori, a Tis repres betur. ra steriarim exm d rei is, δε Authare M QI A shmon. Phasseri luro Parto, evire Aro.
Eicvra ut rem paxillo jecialiu s deducam, α adriivit caput ulterim accedLvidetur
76쪽
viaetiit Mundus in hane sguram circumtorvatus, conformatusque huiusmodi quadam, sine sollibus.& incudibus. ratione prodiisse. Imprimis , cum Atomi motu nconsulto,ae fortuito essent, & continuo iiiiiiii , celerrimeque cierentur . ubi in hunc immensitatis loeum,in quo iam est Mundus. cere Petunt concurrere . seseque apprehendere, coaeeruatae simul fuere iii unam rudem ue in . digestimque molem, in qua magna parilis, rotundae angulosis, laeves hamatis, aliae aliis commistae fuerint. Deinde, in confuso hoe coetu . eae . quae maiores , grauissimaque omnium erant, coepere sensiti subsidere ; de quaecumque erunt exiles , rotundae, paruae , lubricae, illae in ipso earum concursu, cci pere exprimi . & in sublime ferti. Prorsus ut in turbida aqua . donee quiescit, inclarescitque, partes terrae deorsum sub saunt , aqueae iur- sum quasi eliduntur. Postquain vero impellens , elidetisque vis, quae sit istara agebat. elanguit, neque ictus amplius in altum eue. xit, ipsiqile interim Atonii elisae regredi deorsum , prohibitae ab aliis sunt ό tum agi liores ad oras usque circum. extremas auolarunt.tum aliae & ab ipsis res exae.& ab alii, potiὸ instantibus repressae a ficta est mutua quaedam implexio quae Caelum generauerit. Quae Atomi autem & eiusdem iraturaefuerunt e dira , ut dictum et , variae fuerint de aceruatim, dum in sublime compellereniatur , circumvolutae ; eae pet cetunt, solisae Lunae , Astrorumque aliorem naturam. Huiuscemodi autem sueribit potissi intim Ignificae ; nam quae ab ipss relictae sunt, neque tam altum emergere potuerunt, illae
Tandem ex iis, quae subsederunt, ipsi
Terra tenita est. Et cum multum adhue in Terra superestet materiae, eaque verberibus ventorum , aviasque ex Astris spirantibu condensaretur a quacumque eius sguratio ex particulis minutis constabat , expresia est , humidinique genuit naturam. Isilire, elim ellet quida . in caua .& ad excipien-gum , continendumque idonea loca dessu-xit ; aut ipsa per se Aqua consistens , idonea loca excauauit. Praecipuae ergo Mundi partes genitae suete in hunc modum. De mini,s praecipuis , ac veluti partium partieulis ut quidpia in addam: videntur in prima illa commistione effecta suisse generabilium , corruptibiliumque rerum varia semina , ex quibus tes variae &consormatae mam tuerint.& deinceps magna ex parie propagari etiam potueriti t. Et Saxa quidem , ae Metalla, caetersque Fossilia , intra ipsummet Terrae corpus,tum, cum ipsa formata est . ideo concreati potuerunt, quod massa solet heterogen ea , seu ex Atomis . ac seminibus diuersae naturae constare. Et quod ipsae saxorum moles ad usque superficiem diuersimode extube ratent ; id ed creati exinde Montes , uti de Quae Conualles,ac planities non potuere ip-ns non intercipi. subinde vero circum monteis,colleisque,
de in vallibus, ac per arua. Herbae,Virgulta, Arbores , eo proxime modo . quo circa volucrum . de Quadrupedum corpora , ac membra . Pluniae , pili . setae nascuntur. Vettim ad ipsa quidem Animalia quod alti et, par est ipsam Terram nouum geni tale semen retinentem, quosdam ex se miliculos in quorumdam quasi uterorum smili tudinem protulille, eosque , cum maturus L sent,natavi cogente ruptos. Animalia tenetipto diste: deinde Terram iptam humore quodam,qui citet lacti similis exuberalle eoque alimento animanteis esse mittitat. Nutritas,inquam ,eas animanteri, quae ita suerunt conformatae , ut parteis omne H nu
intioni. usibusque aliis necessatias habuertiar.Nam , ut dum Nilus agros deseruit, de Terra crepit ardore solis exarescere,cultores Varia Animalia xeiss glebis inueniunt, pat-tim inchoata, paltim impositia, de truncasae ita quidcm , ut in eodem altera pars vivat , altera rudis teria sit se pat est inter pluma illa Telluris quas tentamenta, praeter Animalia persecte formata. enata filiae aliqua orba manuum,orba pedum. Orba oris , Orba aliarum partium , ii ne quibus non licitit aut alimetum sumere, aut diuata tem producere, aut genus suum propagare. Quod de aliis aut ein Animalibus dico. idem & de Homine ipso dictum volo intelligi. videlicet solliculos, uterosve aliquos ra diei bus Terrae cohatenteis, de a Sole concalefactos primum increuisse, de infamibus ex se e sitis ingenitum lactis humorem natura ministrante praefuisse; quos ita educatos, de adultos genus Hominum propagasse. Duo quadam addo:vnum,haudquaquam
vile probandum, quod aliqui aiunt fuisse
tunc enatos, ac viguisse Centauros, Scyllas, Chimeras, aliique monstra ex diuersἰs generum partibus constantia. Qua enim ratio ne potuerunt in Centauro , exempli gratia, hominis, S equi me labra cohaerere ; cum tertio quidem aetatis anno , vix puero adhue ablatiato , equus iam soleat, Ze dum equus iam prae senio languescit, homo florescetne iuuentu test Alterum , ut Tellure noua, de seminibus pluribus, vegetioribusque, plura, acina iora , quam nunc creata suere Animalia , &in ipsis Homines quoque ue adeo ut illud hominum genus fuerit in aruis durius, tan. quam ex ossibus, neruisque & maioribus
& solidioribus compactnm , se destitissa
demum Terram , tanquam seminibus exhaustis , & quasi mulierem spatio vetusto defessaira , talia Animalia sponte parere; de exinde fieri , ut iam nusquam sponte erumpant homines ; sed & ipsi, & persectiora , maioraque alia Animalia propagatione sola otiantur.
ν iurae exortu MANA ; tum praeser memoriar
77쪽
Philosophia Epicuri C A P V T V.
UR E dxiiva quaestio , an per se, an ali iacuius Numinis prouidentia regatur Mundus. Itaque existiana te imprimis non oportet aut motuna Caeli. aut Astiuam. H1bertis m-que Solis conuersionem, aut Solis, Lunaeque desectum . aut ortum occasumve Astrorum,
aut alia huiuscemodi ideo seri . quod sit Praefectus aliquis , qui se disponat disposueritve, ae sinui beatitudinein. immortalita-tόmque possideat. Non enim eum scelicitate conatuunt negotia sollicitudines,itae gratiae: sed naee piae imbecillitate,metu, Opisque extetnae indigentia contingunt. Neque oportet rursus, cum id muneris de mole litim sit,& a felici statu abhorrens . exi stimare eam naturam . quae se licitatem est naria eiusnodi esse,ut sciens ae volens hasce Animi commotiones, sue perturbationes subeati sed tueri potius respectu illius venera.
tionem omnimodam,ac Orationis genete vii eas suggerente cogitationes. ex quibus nullae .eneiationi contrariis opiniones nascan
Quare opinandum est potius, tum eum Mundus procreatus est, factos sitisse eos est- eumplexus circumvoluentium se Atomorum , ut creatis exinde corporibus Caelesti bus . nata in ipss suetit haec necessitas , qua tali modo mouerentur , & circuitus taleis obirent; ae pari modo caetera omnia vi os suas agerent , pro coepto semel rerum
Cur veth hoe potius non si opinandum nam sue Deus ipse est Mundus, ut aliqui existimant; quia potest' esse minus quietum, quini nullo puncto temporis intermisso . versari cireum axem Coeli admirabili Oleri latet nisi quietum autem,nihil breatum est. Sive in ipso Mundo Deus inest aliquis , qui regat, qui gubernet, qui cursus Astrorum,
mutationes temporum. retum vicissitudines,
ordine sque conteruet; qui omnibus in loeis, omni tempore praesto sit; & quanta singularum retum varietas,seu innumerabilitas potius est,in totidem distrahat ut euras ue dandosei licet operam, ut hoe,non alio modo fiant;
nae ille negotiis, ut anth obiiciebam , molestis, operosisque est implicatus. Quid quod.tametsi vel supponatur soluma On curari a Deo res; contingere non see hs omnia, ae s nulla esset Prouidentia . depte hende tu quippe nonnulla quidem benesverum plaetaque etiam naale.& secus.quina deberent, eueniunt. Nam , ut omittam caetera; nonne, ii ipse Iupiter sulminat. sui minaveregit deberet saltem parcere Templis. saltem non facete occasonem . qua dubitetur, an- non id eas , PUxius' uini Diuino eo silio eu ni, a scilicet : quan Omnibus rebus cursum tenete Pigentibus , vicesque Las obeun tibus , prout fuerit ab initio ereptum. Certe. hoc quoque maxime valet. quate nus specialem Hominum respectu asseistunt prouidentiam. Nam , ut praeteream,
quod iam dixi, non posse beatam . immortalemque Naturam ulla teneri ita, aut gratia; sae hi minum tes a Deo non curati, qui se illa seeus habitutae sunt 3Par in illis. aut etiam
nator.quam in caeteris Animalibus imbecillitas e paria incommoda par malorum seges. Sei uantur eorum aliqui. conceptis votis, ex naufragior quam multi votis conceptis pereunt multi Liberos trecati obtinerat: , quam . inulti frustra, ut obtineant, precantur 3 Sed . ne lovgum faciam: cur, si curae Deo res huitiani suiu,& bonis male. de malis est bene3mouet me satie , quod video bonis aduersa semper contingete . pauper tale in ,labores exstia catoiuin antissionestiualos conti beatos elle, augeti potentia , honore assiet. Quod ititioeentiam minus tutain, scelera
impunὰ committi; quod sine de ctu morum; sine ordine, ae discrimine annorum sae- Dite mortem; sed alios ad senectutem perue nite, alios innuteis rapi, alios iam robustos . interire ; alios in primo adolescentiae ficite. immaturis stineribus exstingui: in bellis p tius meliores & vinci. & petite. Maxime autem commouet, homines imprimis religio- .sos grauioribus malis assci; iis autem , qui aut Deos omnino negligunt, aut non pie co- lunt, vel minora incommoda eueime . vel
Quin etiam mihi videot non male hae ratione argumentari. Aut Deus vult tollere mala,& non potest; aut potest. & non vultu aut neque vult.neq; pote is aut & vult, de potest. Si vult,3e non potest, imbecilli est,ide&que non Deus. Si potest,& non vult,inuidus. quod aeque alienum a Deo. Si neque vult neque potest:& inuidus, & imbecillis est,ide que neque Deus. si vult. dc potest. quod solum Deo conuenit; unde ergo mala t aut cur
I: Est ista est porrδ, seu Deus res cu-: ret seipso, ut aliqui volunt,seu ut contendunt alii pei Adinitiistios . quos Genios, ac Daemonas passin appellant. Quirpe de res non seeus contingi ut, ac si ad initiistri hu tuleemodi eisis nulli supponerentur ι de ut concedantur esse aliqui, non pollunt ij satiri qualet, fingunt. esse; humana videlicti sortii. α xoe quae ad noo pertingat. Vt taceam, cum
78쪽
iam plerumque mali, de vitioli esse diean tur . non polle eos proinde feliceis, longae uosque ei se; quod piauitati comes adsit &caecitas multa , de ptona, ad ea, quae interimunt , lapsus. Quim optandum foret, ut aliqui essent, qui nostri curam gererent ; ut quae desunt prudentiae nostrae, nostrisque viribus , supplerenti quam speciatim optandum iis, quitiint in bello sanctissimorum , honestissimo-Tumque facinorum guees a vi non soluin armis , equis , nauibus; sed ipsorum quoque Deorum auxilio possent sidere. Ae ii nnulli quidem interdum apparere quibusdam dicuntur: sed quid-ni h.qui Cenios sibi apparere commemorant .aqt meri tiuntur.& tingunt; aut melancholici sunt talesque, ut aerumnosum corpus ipsis tum suspendat, tum ad extraordinaria depectat ima. ginationem 3 notum est certe nihil esse ima-vinatione comparatius ad mouendum trans
formandumque tamets in re nihil subst)in omnem speciem. Quippe, qudd saeta Menti impressio similis sit illi quae in cera sitiquω-que humatiae Menti habenti in se , quod fingit.& quod fingitur ea iniit vis vi sumpta ex rebus visis, auditisve occasione quapiam vel leuissima, speetem ex seipsa facillime variet,
atque transfiguret: vi manifestum qui gemsaciunt, qliae per somnum sunt, insomnio- . tanquam ex quibus
de significatum . ea illi extrema sutura i s- quidem ipsum hon mulid poli tolli E medio contigit : vellim qui lotuit response illos gnificati ea sacriscia fore extrema , potiusquam media r nis qui l vulgo auidi nimis
deprehendatur ima inatrix saeuitas varietatem omnigenam auectuum, visorumque subire. Vt proinde mirum non sit, si ubi facultas est laeta , Daemones , aut alia, de quibus quidpiam quocumque modo praeconceperint, videre videantur.
Solent insuper argumento ad stabilien dum ut Prouidentiam . ita exstantiam Dae. monum,obtendere Divinationem: sed piget humanae imbecillitatis, quando di ex somniis Divinationem repetit si quasi nempe
Deus per stabatos incedens stertenteis ad moneat vii s tortuosis , quid sit venturum:& ex omni tot tentorum , Ostentorumque genere ue quasi nisi Deum eommiscuerimus, non modo cum Sole, cum Luna .cum variis
Animalibus. sed eum omni etiam aere, ac lapide , non habeamus satis idoneum euen tuum huiusmodi opificem, Fortunam , &Casum Verum , ut de solis oraeulis dieam a eum possit tot modis conuinci esse illa metas vatum imposturas; tum vel ex eo san5 subodorari in promptu est, quod vetsbus vianiatur malis . quique sint plaetumque principio
trunci. medio elumbes , fine claudicantes.
In sanE non eontingeret, s sunderentur
nitu si quando a Deo nihil .nis bene, decenterque feti par est. Et memini quidem , elim fami adolesie rem , solitum iactari Otaculum illud , quo serebant polycratem Insulae tyrannum Py- thia, & Delia chlebrantem , misite smul Delum, seiseitatum Apollinem, num . quae spectarent ad sacrificium , ad praefinitum tempus offerret 1 ae respondisse Pythiam.
N e tibi Diala, ct Desiis Arar addentes inia
A ti esse Munddin interitutum , fi-iiEi uiue habiturum , ex eo depena u , riuod genitus sit, exortumque habuerit. Siquidem necessse est omnia,ut co- cernuntur,ita discerni , inque ea dissolui, eae
quibus coaluei in t illa quidem id per resta ab istiusmo3i , ista ab illiusmodi causis: sed
omnia alicunde , de aliquando tamen. Quo magis prosecto mirati par est. elle aliquos, qui non modo natum introducentes Mundum , sed etiam manu petie sactum ; edicant Ipsum sempitertium. Quae esse enim potest, ut supra arguebam,coagmentatio non dissolubilis 3 alit quid est . ius principium aliquod iit. nihil sit extremum videt ut salia esse Mundia; , Animalis, aut Planta instat , quemadmodum genitus , ita corruptioni obnoxius: tum quia non secus ac illa. ex Atomis constat. quae propter motum intestinum i quo indesinenter cientur, moliri denique ex lolutionem possiunt ; tum quia: ut illis . ita de Mundo accidere potest extrinsecus causa , quae ipsi exitium afferat: maximeque cum notum sit, unamquamque rem una via natam, denasci posse compluribus: tum quia ; ut in illis tres aetates sunt, Adolescentia, vigor,& Senium ; ita Mundus primum quodammodo increuerit matenus etiam post genitale tempus accessere extrina secus ex uniueta Atomi quae pet ipsa Mundi quasi spitacula subierint , & ex quibus
Caelum,sidera. Aer, Mare,Tetra alia adaucta etint, construis videlicet ad e5grua sese a commodantibus; deinde vetδ quia crescendi
debuit aliquis esse snis; in persecto quodam
quas statu constiterit: ae iam demum Oecce petit ita quas satis rete , ut agnosci omnino possit ad extremam vergere a talem. Confirmatur autem imprimis, ex eo quM. ut visere licet temporis progressu turreis ruere, saxa putrescere. delubra. de simulacra satisti, unde de denique exsoluunt ut . ita vi deamus Mundi parte is setism deteri, ae d minui.Terrae pars multa abit in aut asine aliquid dicam de maioribus illis concussioni bus,quibus metus incutitur, ne quando tota corruat, de subtracta pedibus, quas in bar thrum setatum qua partim quoque in auras halatur partim per terras se diditui . ut non omnis st resuriita: Aer continud immutatur. rebus quidem multis in ipsum excedentibus,
sed de multis quoque ex ipsi recreatis: Ignis
79쪽
demum non modo nostet , sed etiam sideareus, ut qui est in sole. sensim deperit biectu . & emissione lucis: quocirca neque esteut reatis debere haec Mundi corpora uiane
Deinde . ex eo , quod videmus esse interasa'. Mundi corpora continentem pugnam, , quam interdum quidem incendia , interis dum vetb & Diluuia . quas aequis vitibus contingunt. At quemadmodum in Palaestra. ita neceste est . vi in Mundo contrariorum alterum denique praeualeat , Omniaque pensendet. Si quis autetra quaerat,viri in duorum ratione veti simili sit plaeualiturum: responderi potest illud esse ignem , tanquam inii solem,&a Sole praesertim , Caelitusque suppeditatum: adeo vi superantior euasurus derintque sit , ae iit Mundus proinde conflagratione petiturus.
Postremo ex eo, quod nihil indissolubilEst , nisi quod si aut solidum , quemadmodum Atomus, aut intactile , ut inane ι aut nihil habens extra. unde aut dissoluens causa adueniat, aut qu4 ipsum possit excedere , ut uniuersu ira ; Mundus autem, neque solidum quid sit, propter inane intermissum , neque etiam intactile quid . propter naturam corpoream ; neque denique nihil extra habens, ob sui extremum; quo fit; ut 3c clades contingere extrinsecus, a corporibus,riempe incut-xentibus, δc conit ingentibus valeat, de siue ea extrinse s. siue intrinsecus accidat . habeat,
qud dissolui , de effundi queat. Quod addo quidem , quia potest Mundus
non conflagratione dumtaxat , aut . si velis.
etiam inundatione perite i sed modis quoque pluribus , quos inter ille praecipuus est, ut quemadmodum Animal , qui eum iam illum eomparaui , ipsa Animae compagine soluta , in varias parteis solui tui. quae de ipsaei dem plane exsoluantur 1 de vel dissipen
tui, abeamoue in auras , ae minutissimos luetes ; vel inserviant etiam ad procreandum alia Animalia ; ita ipss Mundi quas
moenibus satiscentibus.dantibusque ruinam, si usta illius varia subinde soluantur,ac abeant tandem in Atomos , quae libertatem Inanis nactae de coegundantur . 3c repetant motus primigenios, de vel longum, giuque procul rant, vel breui aut in Mundos alios incidant, aut eum Atomis aliis concurrentes in si gnendos nouos Mundos coalescant.
Tameis certe, ut Animal potest ab Animae excessu aut oeylla, aut tardilis omnimo
dE exsolui, ita vimin i, possit ipsi Mundo contingere; attamen frobabilius est, fore, ut puncto tempori, nihil teli illiarum exstet prater Atomos, ae spatium desertum. quod quacumque ex parte lethi quas ianua aperta prius fuerit, illac omnis matellae turba sela foras datura iit. Quod disi autem vergete ad extremam relatem Mundum , id vel ex eo fidem ducit, Ad eis xta Tellus. ut iam quoque attige-xam . vix parua creet Animalia . quae edidit olim ingentia ; quodque vix plurimo labores ges . fluctusque suppeditet, quae sponte
initio ubcium cssudit. Vnde de sequente.
sunt querimotitae laudantium saecula pliora. accusantium praesentia a cilin non videant hanc esse rerum sortem, ut omnia paullatim tabescant. de spatio aetatis vetusto defessa. veluti iti seopulum tendant. Vtinam mod4 ratio potius , quim res ipsa persuadeat, scire ut paruo in tempore conquaslati omnia ce
O a x o quod demum requiritur. sin ne praeter hune alii, de non modo plures. sed etiam insitati Mundi; videtur omni-nd die dum dari numero insititos. Qui dipe Atorei, chira sint infinitae , ut demonstratum iam ante est , per infinitatem socii tram tuntur,ae alibi aliae,ploeulque ab hoe vati ἡ inuicem concutientes coaleicere in fabresa ctionem Mandotum infinitorum pollunt. Atomi liquidem ad hoe compatatae .ut ex ipsς Mundus constateresseive valeat, absumi non possint , eum sint infinitae . neque in unum , neque in aliquot , qui definito numero stat ; re neque in quotcumque via tutam di , neque iri quotcumque inter se diuersos.
Quare de nihil obstat. quo minos si talis Mundorum infinitudo. Sane verb tam est absurdum in uniuerso infinito unum Mundum fiet i , quam in ma gno apto granis plurimis confici virum spi eam nasci. Nempe, ut in agro causa plurimae . ipsa nimirum semina simul cum loco iri promptu sunt; sic in Vniuerso .praeter ipsum socum , non mod5 eause plurima , vetii infinitae etiam suppetunt . ipsae scilicet Aio mi , perinde ac illae . ex quibus hie Mundus
coaluit . e angi capaces. Accedit, qudd nullam videamus rerum generabilium ira esse unam , ut non eodem
sub genete multa cons milia obtineat s se eniti, homines, se ferae, se volucres, se H ne, sinstulatim sub suis quibusque generibus Oiltiplicam ut ) quate de eum non modo Sol,Luna,et ora Mare , de paries Mundi eae terae fuerint genitae . sed ipse etiam totus ex iis constans Mundus . fatendum est proesus de illas, de hune noti sngulateis eae , sed plureis. de numelo quidem, ob iam dictas
causas. innnumero, atque infinito.
Cum nihil vetd si, quod repugnet Mundos alios patii in simileis, i altim disti mileis
isti nostro esse : nam de pollunt esse aquales, possum maiores . possunt minoco 3 potiunt,
qui habeant easdem . eodemve ordine sitas parteis; possunt qui habeant alias, aliove stas ordine: possunt, qui sint eadem praediti figura, pollutit . qui praediti diuelsa i quippe non pollunt quidem esse s ratum omnige natum, ut dictum antE est, Atumos, cum
80쪽
desiniti snt ambitus. non posse ins nitis mo. di, fgurati : sed possit ni tamen innumerarum I ut globosae , ouatae, pyramidalis, &e. elim id inquam nihil repugnet, hae tamen omnes diuersitates sunt dumtaxat quaedam quas conditiones , quae communem Mundi
qualitatem , ae rationem varient.
videtur autem quilibet aliorum Mundorum , veluti & iste , & omnis alia concretio,
quae in immensis Inani fit, & smile quidpiam eum iis , quae passim Obseritamus, habet, per proprios quosdam Atomorum quasi
vortices, conuolutionesve seorsim procreari ; atque id quidem sue in Intermundio sita
vocamus, iuxta ante-dicta, interuallum inter duos aut plureis Mundos non multum
dissitos eomprehensumo sue in loco multi- vacuo lseu in quo versantibus licet corporibus . eorpusculisve, plurimum tamen spatio- Iuni vaeuorum intercipitur J sue denique in magno immistoque . & puro Inani; tametsi non, ut aliqui huiusinodi inane assumentes, deseribunt. Nimitum .secii; ac stab illis, intelligendum est eonquere. nis ex infinito, at saltein ex uno , pluribusve siue Mundis , siue linte mundiis , idonea quaedam semina, hoe est, congeriem quandam congruam Atomorum, corpusculorumve , quae sensim hete illese 'mutuo coaddantur, va tinue sormentur, de
locum etiam varie . prout contigerit, commutent i ae insuper extrinsecus accrementa
quaedam quas irrigua accipiant. quousque constans ex omnibus eoncrementis specialibus moles perseiatur , stabilimentumque obtineat, quantum quidem serte ipsius quasi fundamenta substrata valuerint. Alioquin certe quo in Inani generati Mundum contingit , non susscit aceruum fieri, eonuoluique, & incrementum, quandiu in aliud incurrerit, accipere , eo modo, quo aceruus nivis , dum supra niuem voluitur. iuxta opinionem , quod sc seri ex necessitate oporteat, ut Physicorum appellat
tum ait aliquis: squidem id pugnat cum iis,
quae apparent. Neque enim aceruus, cuius
intimus quasi nucleus solidus sit, & extima etiam quas crusta solida, aut conuolui potest . aut inerementum accipere, si interstitium nucleum inter crustamque interceptum sit Euxum ; quale in Mundo esse comtingit. Quod superest,esse alios quoque Mundos, quia geniti snt, eorruptioni obnoxios , manifestius est, quam ut diei debeat. Nam &quod alij oeyus , alii segnias, alij ab his, alii
tib illi, dissolui e sis valeant , res pertinet ad singularem Uniuscuiusque diutis
En v M. vi missis exteris, ge hoc no P . stto Mundo specialius dicamus; age, cam omnia, quae in eo sunt, aut Terrae ambitu contineantur, elatiotave Homo non
sint ι aut stit in Sublime, hoe est,supra Humi , tiaeve supersciem elata; ae ideo positat generatim in res Humileis. Terrenalvei& Stiblim eis, siue Caelesteis , atque Aereas diuidit Age inquam, sermonem primum de prioribus instituamus, & ex eo quidem praesertim, quod ut nobis propiora sunt, magi sique semiliaria , ita possint feti quas argumenta. ex quibus coniicere de posterioribus , quae remotiora a nobis , minusque per specta sunt, liceat. videtur autem esse imprimis ipsum Tettae corpus generatim spectandum i ae stibind. Aqua pars inassae ins uinis, Terraeque ipsi v rie , partim ad supet faciem, partim etiam intus commista; & postea quae minora sunt,
passim tota massa visuntur corpora, partim inanima, vi sunt Mineralia,Lapides ac Plamiae; partim animata, quae & dici Animalia. seu Animanteis moris est.
De Terra in medio Mundi consipeutri
R a M v M itaque circa ipsam Terram, diximus iam ante quemadmodum suetit eum reliquis Mundi partibus sormata. sane vero nihil fuit necesse sormaideam prius extra Mundi ambitum. ae ita malam recipi in Mundum; cum satis fuerit comprehendi in Mundana massa talia semina, ex quibus una cum reliquis Mundi partibus tigneretur : eo modo, quo nihil fuit necelle ipsa Animalia exterius, seu ex ipsa rerum infinitate prius secerni, ibique sormati, vii in hune Mundum iam persecta deducerentur ι neque item e caelo,tanquam illeieptius elabotati debuerint. delabi in Terram,
cum ostendere nemo valeat . cur compreis
hensi illese potuerint eius modi semina. Mquibus Animalia , plantae, & quae eae tera vi dere licet , constituerentur ι non potuetine vero comprehendi heie , ae pati modo suppetere unde illa & gigni, Se nutriri possent. Diximus uetd etiam Tinam,clim Caelum. alisnue Sublimia sursum veluti avolatent. sub sdisse in Mundi medium , ae ibi. ut in imo loco , remansite. Addendum iam, non quemadmodum ipsa media est Mundi pars. in quam omnia pondera cadunt; ita dati ini a medium. seu,ut vocant, centrum , vel