Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

431쪽

3sg Stibitationes ta In tantia

neque Mentem, nisi sub forma quadam corporea, de infimitati meae accommodata intellipere potis sum. Non sanE, qudd propterea lentiam Deum este hae sotnia, Angelum illa , de Mentem alia . sed eum mihi des xerim huiusinodi res , quas vel auditu . de s de accepi, vel ratiocinio esse collegi: habere

naturam, cuius percipiendae sim penitus incapax . censeo hane naturam nihil esse om-tiino,quale intellcctui meo obuersatur, quoties vel nominati audio vel apud me cogito, vel enunciare caeteris volo Sed clim non dicatalem esse qualem cogito, vel qualem obseruata meo intellectui idea ipsam repraesentat;

quippe cum sit inessabiliter, de inexcogitabiliter purior, pulcrior, persectior ; sum tamen ea semper imbecillitate, vi cogitare non possini sor mi alia, quam qualis mihi perideam huiuscemodi exhibetur. Ac sorte quidem neque tu quoque aliud expetitis , qualia

ego i cum sorte de ego non minus, quam tu intelligam naturam Diuinam esse aeternam, infinitam, omnipotentem , omni sciam, dec. eademqueproportione caeteras naturas; sed

non vis ipse perinde prosteri , non obuersa ri aliud tuae menti, quam nescio quid corporeum , cum Deum cogitas, seu naturam, cui eonueniat esse aeternam, infinitam, omnipotentem , omni iam , de alia, quae ipstribuuntur. Nempe de fama adium putares, s te quispiam eum crederet, qui imaginari

rem non imaginas dem conareris ,stntidum tis corpoream ideam essuero, cui nomen QD,

I mensis ινιsuera falso videretis. Vtcumque te habeas, tua gaude sortuna

st quadrata ; qui remotiores habueramus ansam iudicandi rotundam, vel certe dub tandi , quadrata ne , an rotun a, an alterius feturae ellet. sic sensus ille doloris , qui a paret adhue esse in pede aut manu , postquam ea membra rcscisa suint, fallere aliquando potest,in iis scilicet, quibus sint res ei ita ι idque ob spiritus sens otios assiarios in ipsa deserrebiaque ipsis sensum exprimere:a tamen qui integri sunt, tam criti sunt se iul ede aut manu, quam compungi vident, do-orem sentire, ut dubitare non valeant. Sic cum vigilemus somniemusque per vices,d nec vivimus , sallacia quidem per somnium

est quod ea videri coram appareant,quae coram non sunt; attamen nec semper somniamus,nec dum reuera vigilamus lubitare si sumus , vigilemus-ne an somniemus potius. Sie cum cogitare possimus nos esse naturae

fallaciis obnoxiae , etiam in rebus vetissimis visis; nihilominus cogitamus etiam nos esse a natura veritatis capaces: & ut aliquando sallimur,ut non detecto sophismate, vel b culo media ex parte in aquam immerso ; ita aliquando intelligimus verum,ut in Geometrica demonstratione, aut in baculo ex aquaeducto,adeo ut de neutrius veritate dubitare plan3 possimus. Et ut dubitate de caeteris liceat saltem de eo dubitare non rice quM restales aptareant; nec potest non esse velissi naum taleis apparere. Qudd autem ratio multa dissuadeat , ad quae nos natura tinpellit no tollit hoc saltem veritatem eius,quddapparet, τὰ Tameis nihil est neces.se nete disquirere, Ratio. ne sensus ina pulset

repugnet , eo duntaxat modo , quo dextera manus prolabentem laeuam prae lassitudine sustentat, an vero quodam alio.

De Sensis non semper se gente. st isputas deinceps de sensu, ac praecla-

re primum enumerationem instituis

eorum , quae per sensus innotuerant, de eredita vela a te suetant, sola iugiee ae duce natura. Refers subinde ea perimenta, quae habitam sensibus fidem ita labefactauerint, ut ed te adegerint,quo te receptam vidimus citra Meditationem primam. Hoc porra loco mens mihi non est de veritate sensuum intendere: litem tametsi enim sallacia. sal stas, e si non in sensu, qui mere passiuὸ se habet reserique soluin ea quae apparet,quaeque talia ex suis causs apparere necessum est, sed in iudieio sue in mente, quae circumspecte satis non agit, neque aduertit ea quae procul sunt, eae hisce aiasve causis apparere coti sora, minoraque seipss, dum prope sunt,de ita de caeteris: attamen ubicum a sallacia sit, negandum non est quin aliqua stasolumque d is cultas est,sene semper si, ut nunquam de rei cuiuspiam sensibus pereeptae vetitate constare possit. Sane veth nihil est necesse exempla obuia conquirere t dico so- ad ea quae proseo , sue potius obiicis,

coras are omnino videri,cum turrim de prope Finanuaci& tingimus, nos nos este quod

mm, nulta fassarem I picari ins e ideo cum turrim de prope spectamus de contingimus, certos nos esse quaa st quadrata, si quadra ta appareat; de cum reuera vigilamus, dubiutare nos non posse vigilemusne, an somniemus, ct ratia. Nullam emm hales rarionem ex L manda omnia, in qu bm reor es p.rs, iam olim a te hos animaduersa ; oscile' bar, priora , te in tu interdum D A qua certa esse iam uis. Cum a tem eo reuis . ut saltem dubitare non liceat, quin res tales appareant, quales apparent, ad mam re , hoe vi ipsi infecti a Med ratione issem. Sed hli de ire tare rerum extra nos postarum quaesia erat, duq nnia veri antidisti.

speratam , miratusque sum, postquam dixi te praeclarὸ instituisse enumerationem eorum , quae per sensus innotuerant, dec. subaiuirisque solum dissi itatem superesse,quam

solito

432쪽

Ad Cartesii Metaphysicam Re sensis

solito more ex sui , miratus sum , inquam, habuisse te an iam, quamobrem ex inopinato sic insurgere . sed nimirum non sussicit commendare quidsiam in te,nisi simul omnia euehantiit vique in caelum ; & piaculum est, si quis improbet, quod si abs te

probatum semel. Dicis offeni heic a me pro

reo Et ego tamen neque hiac, neque dubitationibus totis ostendi me niti,neque non niti praeiudiciis ; & nequeo uere illa, neque non exuete: si quidem in eo non sui,ut si quid sentirem, aut non sentirem, rationem tibi red-getem. In eo solum sui, ut quia, amico intercedente , cognoscere volueras, pollet-ne

quidpiam obiici aduersus tuas Meditationes proponerem amicὸ illa, quae obiici posse visa mihi sunt. Tu vero non attendcias quam personam Miletim , putas me voluisse nihil aliud , quam placita mea placitis tuis opponere; quasi inter argumentandum nemo Vnquam obiiciat, nisi Mog reuera , ae persa a - 1ux sentita si me nosses, eum esse nosses,qui circa res naturaleis non modδ conatur praeiudicia exuere, sed etiam sollicite cauet, ne emergat ex via , ut se, tuo more , in aliud

coniiciat. Quippe, quantum vires ingenij patiuntur, ita expendo omnia , ut nitar de pia hendere quis in tanta ealigine simile esse vero videatur, aut ex multis similibus quidsmilius vero appareat: quando & vitae consuetudo, & mens ad allentiendu protia, non videtur pati, quin saltem veris illiddinem c sectemur. At edira de ipsa vetitate nunquas nunciem , qui ips eruendae me imparem entio:is prosicili sum, qui ne ullam quidem verisimilitudinem ita latam habeam,ut non raratissimus sim eam deserere, si occurreritalia, quae esse videatur maioris momenti. Ex quo si,ut si quando roger de re quapiam sentcntiam serte, aut recusem, aut tester me veris militudinem non egredi; aut nisi δε- Hain , saltem instruem , unde , qui irae norunt, id testatum putent. sed haec tibi ter, ut intelligas qualem apud me personam susti

neam. Nunc ut eam resimam,quam voluisti

me obiiciendo astumere , agnosco imprimis rei stare te semper in illo tuo ratiocinio; ne solis, qui mentem,eti par est,apricii as

. esse abducendam ; nemo tamen adhuc, pasiam, qua ratisne auferi possit, enderatu vera autem via , cur meo , aerio unica ad

id pias dum in seunda mea Medita

Cassendi alia philosophica.

hi r ego solim exui prae dieia ; territi de aliqua re sis ; noui an D cirpi isti uod in Mundo; cognosco virum , s suomori aliquia sensu percipiatur. Deinde requiro, quo argum to audita , ILdicas ostendi hic a me , praitidiciu me t sumn ti,nunquam e illa exuereo que me Mari, Mici aere,iam velim nos in iti, in θαlmsi Antem n xqulam de m mtis, uti stam fas atem si fleam. Et ubi-nam tamen hoc volo Nonne cinaestio est de notitia , qu et comparatur sentibus Ego vero a Ietui-ne aut ullo modo supposui nunquam detexisse nos salsitatem in hac notitiai Et nonne verba haec mea sue runt 3 Aita in is euu es acta si negan-

psit i Ecquid ergo mihi a singis 3 At dixi,

Dixi sane : at proptere ne dixi nunquam de texisse nos et rolem in sensu 3 At dixi coros nos esse. sol quadrata sit .eum 'ope is fiamm,

hibuit 3 Ati clim admiserim nos interdum selli non licuit admittere nos interdum norisalli An potius uirerendum suit nos se in pee falli 3 an non id aequὸ vitiosum est ae aiseia rete nunquam selli Vrges me nullam hase arationem ex Irimanssi omnia, in quibus error

esse mis , iam olim a me Disse animaduersa, crIacile probari posse me in iis ini Uis fili.

qua certa essese admitto Ego veta neque existimavi, neque dixi sue omnia, sue omni casu, suisse a me animaduersa; sed hoe supposui , easus esse , in quibus euidentia tantast. vi nihil plane animaduertam, quod iudicium incertum saeiat. Natrachm v.c.Turrini

prope specto, eiusque quatuor facies partim

nudo oculo, partim armissi applicita, discerno circumquaque, & angulos numero, satis animauiterium puto, ut quadratam es lepotiusquam rotundam persuadear. At quae nam, inquies , est certitudo, animaduersa esse omnia, propter quae error esse potest 3lmo vera , inquam , quaenam certitudo esse

potest non suisse omnia animaduersa et squi dem quod interdum saltar, quando pro lsum, id sublatum est per propinquitatem At probari turi . potest me interdura salta, ctimur ceratim admitto turrim sic g/ctatam , eem

Asmque esse quadratam ρ Age igitur, tu id proba. Fieri potes , is somni m : hoc nem paest unum ex tuis argumentis. Sed si somni

rem , neque tu , neque mortalium ullus pro

bare mihi pollet me falli. Aliunde vero tanta euidentia compertum habeo me non close . mire, ut meri id ineptus habear, ii probati nem aliam faciliorem requiram , & non tibivni somniandam relinquam , si fortassis exi minas te, eum ista obtendis, dormire. Fieri potest, G Deus me decipiat. hoe enim est tuum

aliud argumentum. Sed praeterquis quod

433쪽

Dubitationes ta Instantia

Mens horret audite, quam ego sum certus Deum esse, tam certus sum deceptorem non esse; quare ut non debet venire,ita ne venit

quidem in mentem decipi me poste a DEO, it de forma turris incertus eseiar. Fieri pοι est , G deliaciar a maligno G moe hoc enim est argumentum tertium. Sed cum mera sit hariolatio , aduersus quam pugnat tantaeuidentia; cum si Dinon deludat nos,id sit solummodo in iis , quae ad supernaturalem animae statum attinent; longe absum,ut Ob carentem sundamento coniecturam, abiicia notitiam adeo manifestam. Vt paucis dicam, haec argumenta, quibus probari facile putas salii interdum me in iis , quae certa elle se admitto,eiusmogi mihi videntur,ut ipsa proponere nihil aliud sit, iuesta tuum illud adagium, quam nodum quaerere in scirpo Certe,s tu ipse iis adhue moueris,aded ut prope turrim cum fueris de eius sordia incertus sis; esto , quocumque modo volueris. Si dicaste certum quidem esse , sed nempe quia argumenta soluisti, postquam animaduertistite esse, te rem cogitantem esse, habere te Ideam Dei, &e. Ego, qui ante illa tua argu menta proposita non dubitaui me esse , me sitare , tile habete Ideam Dei, &α tantd mihi videor esse Relieior, quanto, chm uter que habeamus eandem certitudinem, ipse illam sponte,& ab initio habeo; tu vero non-tiis post labores immensis. Addideram, Aram risirare non Mere,quin res tatis appareant, quales apparent ,de tu excepisti,- in viam ν

ἀνι, quod hoc ipsum in Ie uda Medusatione auso s. sed mihi quidem,ut videtur, nihilosus suit redire in viam, qui e via non exieram Intelligo autem viam, non quam tu ex tua seeuda Meditatione subindieas sed quam iam ante triueram dubitatione prima in Meditationem tentam, qu inque ipse veritus es sibi neredi, tum ob allatam illele causam , tum sorte etiam ne videteris imitari scepticos,qui exuendi tamen praeiudicii persectiorem Methodum tradunt,& sequuntur.Quod subii eis qua s Onem fuisse de veritare remis extra nos pos artim, ct me de ι Pa aιι, se mLIveri: Dic tu , amabo, ecquid-nam verius de illa eadem attuleris a

De capitati Demous ratione pro Mentis ex enitaseparasim a corpore, ex eo,

good ipse si res cogitans , o corpus

res extensa. Ce Di s consequentet ad institutum, sed leui quas velitatione Pergis enim;

mne autem 'squam incipia meipsum , meaque Aurborem originis melias nosse, non quia ἁem omnia qua habere via is a sensibus, paro esse semere admittenda , sed neque eriam omnia in ris iam reuocandia. Bene hoc habet, quan qtiam & Mura idem haud dubie putaueras. Sequit ut , Et primo quoniam scis . omnia qua

puis ruti a Deo forsion pom, s non refert aqua potentia id fiat. st a uersa ex stimet . Ad hoc nihil aliud dieendum ea, quam proba

re te clarum ex obscuro: ne causter eile obscuritatem in illatione aliquam. Ac non haereo quidem in eo, qudd probare prius oporteat exsilete Deum, & ad quae potentia eius se extendat , ad ostendendum sacere eum posse quicquid tu potes intelligere : quaeso tim solum , nonne tu claria, distincteque intelligis in Triangulo proprietatem illam, quod maiora latera maioribus angulis su tendantur, separatim ab alia, qua tres sititilanguli habentur pares duobus tectis 3 Et admittis-ne propterea Deum ita polle illam proprietatem ab hac separare , & seorsim onere, ut Triangulus istam & non illam abeat, vel ista quoque praeterea sit seorsima Triangulo Sed ne te nete remorer, quda haec sepalatio parum ad rem faciata tibii eis, Ac moinae ex hoc ipse quod si ira me exsistere,

quodριι int rim nibit plane alio ad naturam, siue essentiam meam tertinere animaduersara, prater Me si im , quod res cogitans; νι se conetudo meam essentιam in hae uno consi ere. quod sim res cui ans. Heic reinorarer,sed vel

repetere susscit qua circa meditationem se eundam dicta sunt, vel exspectandum quid in serie velis. Postremo enim, D quamulae,

cam,pro certo I habeam cor', quod mihi ia de arcte contumetium se Dia tamen ex una parte claram, o distis iam habeo Ideam me. in , qualentis sum ι an tum res coiirans ron exiens ἐν ex alia parte distintiam Iaeam corpo is qua emti es tam tim res extensa, non cogitans rcer ia es me a corpore meo reuera us di i a.

perabas Ergo quia cardo dissicultatis Deiepotissimum vertitur, consistendum nonnihil

est, ut pateat qui illum stabilias. Agitur heie primum de distinctione inter te & corpus. Quod portd corpus intelligis a Nempe ho ectassum ex membris constans , de quo sunt haud dubie haec verba, habeo mihi coniti' esume de , cortim est me a corpore meo esse ἐ-stincta , dce. Atqui,o Mens, de hoc corpore non est dissicultas. Esset quidem, si obite rem eum plerisque Philosophis te esse .. νώχ is persectionem, actum, formam, spe ciem, & ut vulgari modo loquar, modum corporis : quippe illi non magis te ab isto cor te distinctam, separabilemque agnon

cunt, quam figuram,modumve alium idque seu sis anima tota , seu sis praeterea etiam νωι δαιάμει , νῶι - - ὸt, intellectus possibilis, seu passibilis. ut loquuntur. Sed ager:

placet tecum liberalius, te nimirum conii derando ut νοῦν Minnia. intellectum agentem,

imδ dc Θρια is separabilem: tainetii alia,qua illi, ratione. Cum illi enim istum statuerent omnibus hominibus nisi potius rebus communem,praestantemque intellectili possibili,

ut intelligat, eadem prorsus ratione ac necessitate, qua lux praestat oculo ut videat

434쪽

inde solati lumini eomparare soliti erant, spectar que proinde ipsum, ut aduenientem extrinsecut i ipse te potius cons leto in am& tu quoque id bene vis ὶ ut intellectum quendam sperialem, qui domineris in eorrore. Repeto autem diis itatem non este, si1-ne separabilis an-non, ab hoc corpore;

unde de paula ani3 innuebam non suis lenece statium recurrere ad Des potentiam, sua

illa sint separabilia , quae separatim intelligis) sed de corpore quod ipsa mei sis: quasi

possis ipsa esse tenue corpus , intra crastum istud diffusum , aut in estis parte sedetra obtinens. Caeterii in nondum secisti fidem esse te aliquid ture incorporeum. Et com in secun

da Meditatione enunciasses te esse non ventum , non ignem , non vaporem , non halitum , agmonita prosecto es , id sine probatione suisse enunciatum. Dieebas te de istis rebul illeic loci non disputare : at drinceps non disputasti, neque ulla ratione probasti non essu te corpus huiuscemodi. Spes erat,

ut heie id praestates: &,si quid tamen disputas , si quid probas; disiuitas & probas te

non esse cramim eorpus noc, de quo, ut iam dixi,non est dissicultas.

Noa his satis in iis qua radisse saepe rape

otiam d/sibi iti uisse ' Nempe quia dixι, habeo mihi coniunctum, ct certum est me a corpore meo esse distinctam i quis versa non

INcipiendum hete ab extremis verbis,quibus ais resari me, nihil me horum iniecti sue. confunδεηλ quam onera L eo, quod potes, Arelita, cum qua tione de eo , quia γ.tios est. Profecto enim admiratione digna est se ritas tua, cum paralogismum propalas, quem dissimulatum exoptas i ac dicis me confundere, quae te considisse perpetuo sum quesus. Nam patalogismum quidem esse , Ea sua int/Piguntin separatra canop .sm, esse propterea separata re ipsa , plusquam constanter obiectum est ; & confudisse te , seu pro eo-

d in habuisse ea , quae separatim possunt in telligi, cum iis , quae leueta separata sunt, nihil est si equentius repetitum. Quid enim Nonne quaestio est , miserii Asens ui simia co-IMans , s .xi sis p ipse stigo me dubitale. M animi gratia' assirmativam partem de sen-do : tu probaturus negatiuam, argumentaris νem cogitan em posse in elui, non cogitura e tensione . - ιι etiam rem extersiam κon intelis Llia cogitarione e girtir O , em cogitantem esse re

tiexa sine exient on. , Ieci Asentem , quae est rescor Ians, esse rei a non extensa'. Repono ego

Patalogismum este, quod quaecumque pos. sumus intelligere distinctis , seu separatis conceptibus, non fiat propterea distincta, seu separata. aut si mauis, separabilia reipsa;& exemplum affeto de duabus trianguli proprietatibus , quae separatim intelleciae, non sint tamen seu , se mutuo, seu 1 triangulo reipsa separabiles. Tu instas, ac vis esse idem pol e intelligi, & reuera esse; ego persto esse diuersa: tu confundis,ego distingito: & G-ce tamen tua verba sunt, meritii intergreci

Quaeso uter nostrum id faciat 3 Sed nimitiam existimasti hoc supercilio praetergrediendum, vi facto quas seco dissicultas lateret,

quam non es ausus attingete.Sie elabendii messe putasti, cum, ut priora verba resumam, dixisti solum re non hisere in tu qua tis osὰ spe reperi , te quadam non Hosas , qua ramen demonLIratier . Nempe quas te istudi praeloquuto , nemo fuerit requisiturus , ubinam,aut quo argumento demonstraueris nori

non modo eis sere D tim; sed etiam , quoa

plane ante istum locum neque petieram, ne que repetieram: ad qua potentia Dei se eme dat, vi o nd es facere Teum posse quicquianapses int/rgere. Et agnosco quidem id esse taediosum; sed tibi nempe, eui,aliquid semei dixisse est de inonstrasse ; qui contradictionis impatiens , non debere neminem putas tibi aliquid affetenti illi ed acquiescere; & quidlibet, quomodocumque probaueris, pro demonstiato habere. Nihil hete opus repetere imbecillitatem rationum inuibus tam secure existimas te, Deu in exsistere demonstras se ; obsertio solum te initio huius sextae Meditationis occasionem captasse commiscendi illa vel ba, Non enim dabitim est, quin Dem se capax ea omnia egetendi . qua ευ percipiendi sum capaxo nihilque tinquam ab illo fisi nouposse iudicatis, nisi prepter hae, quod , Itid a me distin te percipi repugnaret. Quorsum id uerd Nempe ut postea subauditetur, quas a monstratum & non amplius demonstrandum principium, cum hoc articulo diceres, Mi omnia , qua clare, ct distinctὸ intelli , tali a Deo fisi pes, qualia illa intenuo. Et quae se tamen quomodo demonstrasti : Neque enim aut ea de re aliquid antea dixeras , aut

illeie loei quid amplitis habes a An- non iaEffatum usurpas vo principium, quo rerum materialium exsistentiam possibilem probes; ad hoe enim facit causalis particula enim non vero deducis tanquam conclusionem soctae te demonstrationis Ecquid ergo tae-

435쪽

Dubitationes In tantia

diosum est, quod oblitatur probari debuisse

ad quae potentia Dei se extendat ; de demonia strati sacere eum posse quiequid distinctEpercipit ut a te An sorte dices trisum Esia tum posteriore sui parte delironstrare priorem ὶ Si dicas ; tametsi utraque pars meia sten unciatio , consciatur eigo ratiocinium hac sorma;

capax I

ops repugnat ehitur Dem est capare esset isi ea omnia,qua g. sic pircipiendi sum capax. Quaeso, an tuum iudicium, tuaque rerceptio sit regula eorum, quae Deus potest, aut non potest; atque idcirco haberi debeat pro inconcusso principio, quod usurpandum illi

se, vel non polle ξ An ὰices debere virumquemque,tui instar,suam perceptionem consulere , propriumque iudicium audire 3 si sa-cias, ergo ad tegula iemittes plusquam Lenbiam , de declarabis rationes tuas tibi ipsi quidem ; at non cateris demonstrationes esse. Et certe quae hele disseruntur de Diuina

potentia , cum naturae excedunt lumen ,longe aberis, vi admittas, illam perceptionem, illudque iudicium, quod se habere testabun- tui Philosophi Ethnici naturae dueti lumine, de dein onstrationis percipiendae capaces. Verum hae de re posteri is nonnulla. Ecce enim tu heic praesertim haeres circa id quod dixi te hoc loco dedistinctione Mentis , de corporis agentem in t iligere erassum hoc,siue ex memstis constans corpus Quaeris quippe, sua argumenis probem egisse te pseritis Aer se, quam de subliti corpore ρ Quanquam quaerere nihil est necesse , eg m argumentum perspicuum sint ipsissima illa tua verba, quibus sub nomine tuae Mentis , sue animae ita loqueris: Et quamuti fori e v lymitis, m pos imoatim dicam pro rario P hiabeam corpi , quod M hi valde in se comunitum .st;

quia Iamen ex una parte ,δcc. ac stati in , eer

sis non video, cum non artiὰ stibiiti, ae eras eis- pars c ueniant, nec puto praeter te quemquam

ita, . Mirum dictu est , quam te caute geras, cum neque ais, neque negas te de etaim hete agere; dicisque solum neque te , neque alium quen aliam praeter me videte , eur de

eta ita potius, quam subtili loquaris. Ae de

te quidem non contendo, sui licet millies agnosceres ne semel tamen Lateretis. Verum, quod spectat ad caeteros, neminem iubeo attendete . qui idem quod ego, non videat. Et certe, eum sit dissi euitas, utrum Mens , siue anima exsistere possit sire corpore, atque adeo moriente corpore perseueret immortatis. ecquis pervideat aliud eorpus heie in te iij, quam crassium hoc, de ex membris constans r Nempe cum etiam multi palam existimarint animam seu mentem esse tenue corpus; adhuc tamen requisierunt, an stipe ellet immortalis cum separaretur a corpore, crasso nempe hoe,seu membris ei fi stant id que quoninm sue corporea, si e in eo: porea

secundum se sit, quaestio est , num se distinguatur a crassi, hoe corpore , ut ipso soluto,

inexsoluta permaneat. Quin- etiam agnosco doctum illum virum, si ii locum ante me pcndit , idem pervidisse , eum se est ellatus; - Τὸm, de νιλ Meniis fi Hres eo, po=e βι- finition . Cum te o V.C. demon'an iam ce

peru animaram ammortaritatem , merito quari

psit, aes ex ea separatione Oidenter se tiaravi In vularis enim philosophia priue piis id mι-nime, qui tir; cum tiago velint Brutorum ans mas ab illorum civisibus ese disinctas . qua tamen etim ιIlia int ν Μι. Sanξ heic de hominis corpus de Brutorum corpora cum coco parata , intelliguntur potius crassa haec, 3c ex membris constantia , quam ulla subtilia. Tu etiam cum se respondisti; Verunta

sit in ; in quo nimirum sensus sunt, potius quam subtile, es interpretatus Sed ad lo cum ipsum ut reAeam, praetereo primum te in illo intelligere idem corpus, de quo paul ant E dixeras, on .fia sne ratione corpim istud, quod O elati quodam itire metim appellasam, magis ad me potin re arbitrasar, Ece. Id por-rd fuit, non subtile , de quo nulla mentio, sed crasso in , de ex me bris constans, in quo nempe sensus, dolor, sanies, dec. Adnoro lum ilia iirba, fori γ bel potito, tu p. imo dum iram, pro terra I habeam cor' , 'Mamihi via δε - Τὰ comtinctium est , dce. clarum sacere de quonam loquaris. Nam si es t

diutus de subtili, potius quam de erasib , vel

tem ae lub de viroque, ostende vel unicum locum , in quo deinceps dixeris te pro ceo'

de subtili vel potitis , vel aeque intelligatur, ut ego varia proferam in quibus vel solum vel potius de crassoὶ scilicet dieis postmodum, Gh I avirem est, quod me ista na tira magis expresse doceat, quam quoa habeam compus , cui male est cum dolorem sensio; qti a ciaba diei para induet,cam famem, istim patior,

ac statim, me non tantum adesse meo corpora, m

iunEium , ct quisse permissum, adeo G unumquid eum itio componam; alioquin enim cum corpiis lauitur, το qiti nihil alicia sim, quam res enisans, non sentiram idcirco a orem , de paulo post , ortu est meum corpus , sitie po

rrus me Iotum, quatentis ex corpore, neute

rursus , In hae enim campi Aio e -M IA o Ianentur , qua ad Ment m solam pertinent, mquod percipiam id.quod factum H, infectum es

436쪽

cum illo igitiit loco receperis dictu tirapo

citatis manifestὸ intelligitur; an- non merito dixi te,s quicquam probates, aut concluderes, probare, & concludere de crasso hoc, de ex membris constante Sed esto; non intellexeris silum, aut praecipue crastum hoc, ct ex membris constans; quale nam ergo intellexisti aut soIum, aut praecipue,aut nisi praecipue, saltem ex aequo cura dia isti te, liue Mentem tuam habere proceras corpus varae indie con tincto , & a quo probes , atque concludas Mensem ira ose di-

se est iane dicas aut aerem, aut ventum , aut spiritum aut halitum, aut vapor E,aut a cara,

aut aliud huiuscemodi. sunt igitur Mens,&tenue hoc corpus quidpiam valde arcte con- exum , & a crasto hoe, naeimbrisque consante corpore distinctum. Ergo id connexum huiusmodi est, quale obieci posse Mentem , siue animam concipi, adeo proinde ut possit corpus, substantia , res cogitans dici. Quare & quastio superest, an Mens si ipsum tenue corpus, quod cogitandi capax st ; an

vero quidpiam distinctum sit , separabilἡque ab illo. Desendente te hoe posteritis; obieci non secisse te quam suetas pollieitus fidem. Respondes iam te in seeunda Meditationes dein secisse, M ntem inietigi posse τι sus- ηι iam . istentem , ei si nihil intest ea

s rati, cr senue. sed imprimis falsum est te huius rei fidem sedisse; nam ne propos tum ouidem fuit . esse te has tantium eo entem; Ied solum esse rem cogitantem praecise;quod etiam suo loco admonui, & hoe ipse repetii fuisse a te simpliciter,& sne probatione enuciatum. Et concessi quidem posse Mentem intelligi, seu considerari, ut rem cogitantempta ei se; sed ab initio viliae concelliam non

fuit, non esse te propterea tenuem aliquem cierem istis me Diis insu in; non ventuin, Non ignem, non vapolem, &c. Quippe cum

aliud sit spectari praeei se vi tale,& eiled taxat id, quod per praecisionem intelligitur. Potest enim homo . ex. P. spectari praeci scit Ortimaru ; at quia in illo statu praecisionis per intellectum saeta intelligitur solum ierationalis , vitiosa erit consequutio ; si inseratur non esse allum animai ; quemadmodum vi eodem spectato praeesse ut est animal. in seratur non esse rationalem. Deinde esse pol iunt , qui tibi concedant Mentem esse rem cogitantem & non propterea, tamen Conc

darit esse substantiam seu cogitantem , seu inaes stentem ; quippe tueri poterunt talem rem esse Facultatem , quae spectari possit praecish ut facultas; ει ut cogitans est; non cogitata substantia, neque conditione subia Iantiae , eui inest. Sed ut concedatur & esse subsimiliam,& intelligi vi substantiam,eamque exsilentem, &, vi hoe assiiciam , per se exsilentem: hie est tamen praeciso , siue hic praecisionis status, in ovo alius anima gradus non intelligitur, sed stantiae. Quare,

vi homine ociato , tanquam ari. Ii, seu sentiente corpore, praeciso, sue status est, in

irrationisu Iraatis ; ita Mente spectata ut

status est, in quo neque corporeus, neque ancor

cedi profecto id potest; sed debes tu quoque

constat) non esset praeciso, sed considerati gerariis cum alterutra differentia , scilicet contra suppositionent Et tu sane agnoscis praeci diste te ab utroque gladii, hoc est non modo corporeo, sed etiam incorporeo , his

verbis., An vero an rei vertrale M omni

comise esset diuersa , dixi me di non disparare. ltaque ex tota seeunda Medit tione nihil aliud habetur , quam . Men tem , sue animam intelligi posse praecisξ visubstantiam aeu rem exsistentem per se: Hocque fuit, quas principium , quod deinceps

quasi vim re permistum, dum ad alia excurreres , in sexta demum Meditatione excit Meris, Pergis scilicet, B e atii.m de re ipso ἀ- sputaria, o demon. Hratii.

Caeter diri quaenam suetit disputatio , ac

demonstratio,ex tuo contextu intelligi licet.

Chira enim ab initio usque sextae huius Me-gitationis visus suetis disputationem hae de re instituere, ob politum illud, quod paullo

ante tecitatum est , de potentia Dei princia pium , ac deinceps ea, quae de Imaginatione, ae sensu sunt commemorata interposueris; tum denique demonstrationem texere hoc loco uolutili Quomodo uod 3 Cetth ea sorma, quae per tu ibatissima videatur. Ita enim

exorsus es , Romam scio omnia . qua clare,

ct a s An te iniet Isto, talia a Deo fieri poste,qua Ita ilia inrelligo; quae causalis fuit propositio, de quas antecedens, ex quo dedit, isti istud

videretur potius inserendum, Satis esse qaiapesses infestis re duas quosdam res use ditiosas,

squod quidem fieret ititelligendo clarἡ & di

stincte vitam, absque altera) τι eortis os pesse Γὸum illas diaersa facere. sequitur,quia potor satiem a Deo seorsim poni, er non refert aqua potentia id fas titiosa existimetur.Quae proposito narsus est causalis.& vel cum priore praemittenda stat , vel ptior illa siit postponenda simul cum hac,ne consequens inter duas causaleis veluti strantularetur; aut saltem duplex antecedens, duplex consequens

distinguedum fuit,ut intelligi posset illa diei a te diuersa, quae seorsim poni seu diuina,

seu quavis alia potentia postiunt. Insos con se uentet hoc modo, Ae proinde ex hoc ipse, laseia meo ere , quodque interim nihil plane alitia ad naturam , siae essentiam meam 'riisere , animaduolara, pru&ιr hoc sertim ,

437쪽

Lubitationes s Instantia 39

quod Ves euitans , ese re concludo meam. semiam in hoc uno ιonsistere , quod sim res cogitans. At chm Etithymema integrum hetestatuas, quonam modo ipsum ex iis , quae praecedunt, deducis 3 Sed nempe voluisti id intelidete ex seeunda Meditatione , vi essic retur quasi membrum generalis Propositionis in demonstrativo tuo S 1llogismo ; cum tamen transferri in Allumptionem debuerit, ut ipsa duas parte is habente , alteram de

Mente, alteram de corpore, emceretur pro

batio prioris. Pergis, hi quamuis fori. se vel

potiu/, υι post--titim dicam, pro ceνιο habeam γω , cytida miti tali arti e eenitin tum est; hic autem est veluti apparatus ad Allumptionem,quae hisce verbis continetur, Gaia

men ogitans; tum velo derelim sequitur Conclusio lus verbi, comprehensa, Certum est mea orpore m/o ν era tis distinc iam cst ab asalla posse exf Πὰν . Atque ista quidem est tua demonstratio, cuius qiuod sit robur , ut me

lius innotescat, videtur posse Syllgismus in

sum liant tim res cogitans , non exsensa

turam ,sae essentiam meam peram re ans

maduerιam , praero iboestum , quod res euitans, relle concitias meam essens amin hoc viso consistere,quod sim res cogitans)ex Hia parie hario d. in iam I iam corporis, quarentis es tauram res extensa,

κon cogitans r

ui ur certum es me a corpore meo risera essed stinctum, v abs / iti passe exsistere. Si aliquid ad formam desit, si eadem ver ba in propositione , in assumptione, in con-Husione non repetiuntur, non alium, quam teipsum accusa. Ad Materiam ipsam quod spectat,tepetendum imprimis est, cum hane iram vocas Demonstrationem penescieipsum peragas; cum de te dia taxat loquaris; cima ipse de te tibi ipsi spondeas inuidendum quidem non esse, si cum testeris omnia tibi aded elate 5: distincte intelligi testeris etiam omnia tibi aded elare, atque distincte demonstrari. Enimverδ eum ita sit: non est tamen cur stomacheris , nisi caeteri hominum eadem sibi ipsi, demonstrata putent, tam

ii eos nempe non alloquaris, , t ipsos erudias,

sta recites solum quid tibi contingat, dum tacitus ratiocinaris. Certὴ cum tet aliis de, monstrandae sunt , alia methodo videt ut agendum. Nam , qudd te in exemplum pi ponas, ut alis imitentur te, hoc est illis ostendere quae principia te ad persuasonein coegerint ; non quae cogere alios possint; 'ae exigete , ut si aliqua noti videantur satis to botis habere ex tuae persuasoriis inemplo accipiant, satque ex tua aut horitate praeiu dicium. Legitima Methodus est, quae ad hominem instituitur, quaeque principia, citiusmodi sunt poponere simplieiter , es ut se habent, non erubescit. Quippe ut vetitas seipsa amabilis est , neque sucum quaerit; ita Demonstratio, oua agnoscit ut, quo simplicior est , denudatiorque ambagibus, ed magis est praeserenda. Deinde, quia non contentus se cille te tibi tua methodo sidera , contendis eandem fidei debere eateris mortalibus fieri qui eodem tecum ratiocinio vii fuerint; idcirco repetendum quidem solet debuisse te ergo ratiocinati solidi hs , & usurpare principia , qualia ad germanam Demoustrati

Dein exiguntur; verum repetenda non sunt,

quae huc usque allata sunt, vi qua principiorum imbecillitate tua ratiocinia niterentur, pateret. Heinc est cur non videatur iam im- orandum circa ea omnia, quae proposita

abs te Demonstratio complectitur; susticia que attingere, quod ex Meditatione secunda remissum in hune locum fuit. Nempe de illeie notauimus abduci te hoe ratiocinio; Nasum reipsa di Ancta , qtia ego distin iis

concept tu, considero s. qai substantiam eo irantem , o fusta

ita, corpoream domesti conceptibus com

ero rhi insubstans a cui amissus antia corpo Has i intris. ν ipsa di tintia. Quae ratioeinatio ab ea quae est huios loci non differt. Nam licti in huius Propositionet Diuersiaris voce utaris , in Conclusione Disinctionis , excipies tamen velle te idem utraque voce signifieare; di tametsi Propositioni hane probationem adhibeas , uti iam scis omnia , qua clare , ct iustincta in imgο, talia a Disseri posse, qualia illa inie Aga , dcc. id uidetur nihilominus pro instituto super uacaneum. Etenim , aut potentia Dei, ad quam confusis , est absoluta , seu qua D Ioperatur aliquid si pra naturae ordinem , in iusmodi sunt, quae solemus appellare init

cula ; aut ordinatia , seu qua Deus iuxta n turae ordinem agit, cooperando , & concuserendo , tanquam causa uniuet salis eum qui

bussi bei singularibus. Et si ad absolutam quidem; praeter institutum id facis, qui demon

stationem, hoc est rationem natu talem poIlieitus, ad superuaturale argumentum recur

iis , & non Philosophum , sed Theolo magis. Neque est cui praeoeupes, mi ferre, a qua potentia res una Aeosis ab Hia p. 'Mur. it alae a ex stimetur: nam non refert quidem a qua potentia id fiat, .l diuersa existimetur; sed refert sane a qua fiat , ut demonstretur. Quippe si sat a supernaturali, cadet quidem in existimationem, seu fidem supernaturalem at non cadet tamen in demonsti tioncmi

438쪽

vI.tlanem, seu persuasonem naturalem. Sin consuetis ad ordina iam , rem instituto inutilem taeis: quoniam pinentia Dei ordinaria nihil insolitum molitur, & res ci an eis, qua

les in se sunt. si separatae , separatas . si separabiles . separabileis ; s inseparabiles , ins

parabit eis snil neque potest magis in argumentum separabilitatis, aut inseparabilitatis ast imi quam potest assiimi ipsamet naturalis potentia, secundum quam una res ab alia k-patabilis, aut inseparabilis est. Ex quo sit, vi ni ad effectum naturalis separationis duae causae concurrant , nempe Ordinaria , ac generalis Dei, & naturalis , ac particulatis iei ; & aliunde illa huic commensu retur , determineturque , & innotescat retii sim ; fit inquam , ut ii naturalis cognoscatur; frustra recurratur ad ordinariam, quae nihil amplius contineat, di , ii quid mani-nstetur , per illam solam manifestetur. Si ignoretur ; sustra adhuc ad ordinariam recurratur , quae ignoretur ipsa quoque, & dici qualis si aut ad quid se extendat non rossit. Verumtamen , ut concedatur licuisse tibi demonstratum, utramlibet Dei potentiam pro argumento v stirpare; age, cum Theologi admittant esse aliqua inter se distincta , quae separari tamen, ac seos ira poni neutra potentia valeant, quod-nam tu adhibes Clit riuin, ut quae separabilia sunt, ab inseparabi libu, discerna ritissm , inquis , unam rem esse ab .itieria dis sau, saris est,quodps sim

am iasque aetera , clare, as Me inreti gere. Hac de causa ego opposueram duas Io anguli pron Gates, quarum una possit sine

alia clare , & distincte intelligi, cum se diuersa tamen non sit, ut iuxta tuam interpretationem ponis orsim ab illa possit. Tu ad hoe nihil respondisti. Et venera quidem in mentem exemplum illud de IMimia, oe M , -- eo dia in Deo, quod obseruaui deinceps fuisse a Theologo docto obiectum ; sed consutilitamen abstinendum duxeram ab exemplo Theologico; ne, quia , tametsi Theologieὸ agens videri volebas Philosophice agere, conqueri posses te extra fineis Philosoplii eos traducti ae idem egi, quod deinceps quoque egisse alium seprehendi, dum usurpauit auas

proprietares Tria uti inscripti semicirculo ,

nempe esse Re lautitam, s habere basin, eius s dratum sit crinum quadratis aequale. Cum tu vero ad virumque aliquid responderis . &videatur posse responso ad meam exemplnmaccommodari, age, quid dixisti ad primum a Nempe agnouisti imprimis Distinctorem δε-plicem ; unam formatim , seu medalem , quam Utiisti esse inter entia incompleta , in quibus

concipiatur per abIrraestire/m int timia rem inaudquate concipientis: alteram realem , quam

censisti eise inter en tuom era, qua ita a m die, es seorsim concipiuntur , ut unumquodque tamquam ens per se , ct ab omni alio disersum Duelliditur.Deinde afferendo exemplum subiunxiiii ; ita in o figuram , Er motum eiu emcorpori, LRηαο est formatu, possumque optime mutum rere Puere absque figama, ct situram assur motu . cI τιωrarae abstrahendo a corpora sed nonpossum tam n eomplete inter re motum obseque re , in qua A motis , nec Auram et amas sar ira , in quia sit Aura ; nec is xique si .remormn esse in re, in qua fora esse non Pisi, vel

figuram in re motu, incapace. Tertio exemplum obiectio, in ita proinde es interpretatus, Nec Φοβem modo Itis ima absqu/ ι ., vel Mise, eo diam absque misere, Mi intellige in e sive e licet sitam evindem, qui est iussu, non esse mi emtorn.

Denique diesilii Me non esse de Mente,& cor pore,verum de hoe postea. Quid ad secundisi Nempe verba tua sunt,Primo, Quamuis forte Trianguus sum possu in conere o pro stibstantia Harara habense tria Marem e cor. 'oprie ras has ni quadratum basis aruula quadratis

lasertim , non .ses an iis , nee proinde unum scisaque ex his acissim po est iniectet , ut reseempleta nee potest quidem res vocari, eo

sensu, q-s dixi satis e se , quod possim inam rem

bos quadratum . o quadrata lare M ad Mna Triangulum pertinere inre Agatum ; ae pruinis quandiu ignoratur qualis si ista properi ο, nulla de ea pioi negari, ns quam clare intectuamus adi iam nen pertinere; quod ae proporti sartialitatis nunquam potest in Hui. Agnos ex his quid potueris ag meum Exemplum respondere; nempe , si in Ain propraetates non . se dari rei, G stantias, siue ria entia completa , cui modι tu in proposDione intellex M. quare σ posse qui de unam me ahera optim euciare ais Zantie in intelgi ista non rame completa absitie corpore, in qua Triangulumst cum D proinri inter ilias formari, solam d stin Lo, miram non esse , si neutra sine a tera , Tria u- loque Us,am trivingulari corpore ex ere's'. sed imprimis, videtur res esse considerati

digna , prodi a teipso adeb manifesti tuae

propositionis, atque adco totius tuae demori strationis sallaciam. Etenim eum quaestio non sit de duabus rebus separatis,quas &duas esse , & diuersas esse manifestum est ; nonne diis cultas est de te , quam tu non vitam, sed duas dicas, nempe quae lichi aded arcte tui gantur,ut una apparea distinctionem tamen inter se tuentur , ob quam separabiles sunt; alij vero dieant non duas, se3 unam, quae tametsi coneipiatur duobus iuuetiis concertibus , unitatem tamen tuetut , ob quam illa, quae obiiciuntur huiusmodi conceptibus, re manent inseparabilia 3 Quaestio certe est donatura Mentis , an nimirum eorporea sit; de eum diis itas non sit, an si et assum horisque ex membris constans corpus ; ambigi

tur tamen, st-ne corpus tenue,quod tu etiam

non diffiteris, vi ex iam dictis colligitur,esse

illi

439쪽

39 sDubitationes ta lassantia

illi valde aleae coniunctum. Cum tu autem elis levi cogitantem, quam Ilentem vocas, ct rem extensam, quam corpus dicis, timet sita connectantur, ut una res esse appareant,

elle nihilominus duas res,quae distinction letineant, Se separasi valeant: alii volunt aut

potius, vi rationum tuarum vim probent,

animi solditi gratia defendunt) Mentim esse

unam rem , quae extensa sit, de cogitatis sit;& quamuis nunc vi cogitans, nunc vi exten

sa concipiatur, atque idcircd videatur duaeres , nihilominus una sit, 3e illud quod eo-gitat , separabile non sit ab eo , quod est extensum. Atoue haec quidem est hypothes, iam tu de Thes ita prosaris , Satis est , qui apussum unam rem atque altera clare, O a sui3e iniel ere, ut corus sim sese ab a fria se ae iam. Quid-nam vetd interim agis

se ilicet pro principio assiam is id- ipsum , quod

tibi eontrouertitur, nempe duas res elle, quas non duas, sed unam esse a caeteris controuertitur. Ac si intelligetes quidem duas res eo modo, quo Theologi accipiunt, elim dedistinctionibus agunt dici sane posses contia

neri intra quaestionem, seu, ut vulgo aiunt, manere in terminis ; at tu nomine vilius , de alterius , sue duarum rerum , intelligis duas substantias , nullo antem modo duas proprietates , duas facultates ,&α ut ad Doctores

respondisti; quare & omnino praeterlaberis quod irobandum est , proponens duas res, seu substantias, illis, qui duas negant ,& esse vilicaira defendunt. Quid quod , elim diss- cultas sit. an inter illa, quae tu duo, illi unum dicunt, sit sol malis, an realis distinctio, &tu contendas esse realem , ipsaminet realem pro medio. sue argumento usurpas; dum non

distinctionis voce uteris , sed diuersitatis , quam illicd interpretaris esse idem non cum distinctione in genere, sed eum distinctione reali speciatim, secundum quam una res potest separatim ab alia poni Taceo nemini unquam dubium suisse de duabuc sebstantiis, seu rebus tuo sensu completis, distingueren- tu ne realiter , 5e separati exsisterisque seorsim ab inuleem pollent; sed uel de duabus substantiis incompletis, una vi actu . alia vi potentia , qualeis materiam , 5e sormam dicunt ; vel de substantia, de accidente, vi substantia corporea , de quantitas sunt; vel de duobus accidentibus, ut sunt quantitas, de tepletio loci. Quare & nihil est, quod astis, cum ex tua intellectione probas duas sub stantias,sue res completas esse duas substantias, siue res diuersas, realiterve distinctas &capaces, quarum una ponatur seorsim ab alia. Videlicet hoe apud omneis in consesso est, & a nemine tibi controuertitur, neque opus est ut molimine tanto ad potentiam Dei confugias. Quaestio est, an eum duo sitiit non dicito res; dicito entia incompleta ; dicito , vi volueris in an . inquam, cum duo quaedam sunt, quorum unum clare , de distium sne altero intelligitur, vi tu non negas polle unam proprietatem Trianguli sine alia in telligi ; distinguatur propterea reipsa unu ab altero , & seorsim poni ab illo possit. Et tu nihilominu vic esse solummodo quaestionem de clara , di distincta notitia in duabu, completis substantiis ; quasi tes eo non tendat , ut explicetur , an extensum esse, Ncogitate sint duae proprietateς eiusdem substantia , an constituant duas distincta, substantias ; de non probandum tibi incumbat, non vitum completae substantiae sint diuelsae, distinctaeue realiter . sed virum illa , quorum vnum sine altero clate, distineteque intelligitur, lint duae completae substantiae 3 Deinde, obiter-ne di eam videri frustra torqueri te,tum ut discrimen statuas inter ea quae realiter , de sol maliter distinguntur,

tum ut tuearis notionem , quam pro distii ctione utraque proponis. Etenim , cum vno hoc verbo negotium tibi consectum sit, Solares,seustis uritia completa, quarum unam, sue Hiera clare, or Et in m intestiga, dii untur realiso ι non est, cur abs te amplius exspectetur. Et ecce tamen ad non parum videtis r actus angustias, dum inter caetera coactus explicare adae aliata ira, in aequat utique cognitionem , varie te versas, de se concludis, Larae iba a m non sisseeo, via una res absque atia in te Oeta in per Astra n ouem ini Iesus νιm inaduqtiate concipientis; non putaui inde ρο se ius ροι aci a II naionem realem requiri cognitionem ada)uariam, seu taurum cogniti nem, qua per abstra tionem intellectus non reideremus inaci quatam. Longe enim a tua e se cognit onem aliquam esse plane adaquarum,ot anilia per ab Naiationem intelliatas inadaquaram non reddi percipiamus. Si putilas porro ad distinctionem realem non suiseere , τι uno res inunga vir as ue atia per aburacti emime Ie Atii rem inadaequare concipiensis; ecquid erat rei, cur non putares posse inferri, Exigi uisur , ut visa rei asstie alia iniit tua tirpo as Ira tionem in ellei ius rem ad quare concipientis ρ Annon legitima consequutior Et clim concipere adaequat E si habere cognitionem adaequatam; cur non putasti exigi cognitionem Haequatam tam , inquis, s cere cunii onem,quam per ah Aionem inieci Aus non re antiis inari aram. Sed quia est hoc , reddere nos cognitionem inualq tam p/r Maractissem ini J Eii ' Quid inadaequatam cognitionem vocas 3 An-non illam, quae non adaequatur rei cognitae, seu qua non

totum, quicquid est in re , sed saltem solum

cognoscimus a Cognitionem certe adaequa- . tam definis , in qua contine Iar omines o on 'ista es , qua sim in ντ c g ritis, qualem

D a solus vitii se habetis. Igitur, cum verum sit nullam esse rem , cuius plusquam partem eorum quae in ipsa sunt, cognoscamus; nulla nostra cognitio non in aequata est. igitur nulla adaequata esti aut i quia tu non vis hoc

discith sateri quam stare possimus esse ad

quatam Mis a Deo reveletur, qui potest plura posuisse in re , quam , nobi η cognoscatur Igitur nullam cognitionem quae si adaequata ri aut quam dicere possimus esse adaequa- tam , inadaequatam reddimus per abstractionem intellectus. Quid ergo ma pre A 3ν

tonem reduere inadaequiatara vocas 3 Cettia

Omnis nostra eognitio est abstractio quaedam, quatenus ex iis omnibus quae Deus in

440쪽

reposuit, quaeque cognoscibilia sunt. aliqua luua cognoscimus, iicque quas abstrahimus, ut caetera incognita maneant: vel quatenus ex iis, quae habitu cognoscimus numquid actu consideramus, sicque velut abstrahimus, vi caetera exclusa a consideratione censeantur. Itaque, si nulla nostra cognitiosne abstractione est: si nulla absque exclusione dilutium, quae in re cognita, cognoscibili i sunt; s titilla proinde non inadaequata per abstractionem hi ι quid ut specialem c

iura proponis , recidere nos cuni ionem inada-

per abΠrafilotim HielzIIm ρ Longa aliis Hr, inquis, eunis onem esse plane adaquarum , ct alma esse isti tio que adaquaram. Verum nulla cognitio adaequata est, si aΗΣ-quata plane non est , & ,s aliquousque solum adaequata dicitur , inadaequata teipsa est. Nam & ii quaeratur utrum Pigmaeus st aequatus Giganti, δices tu non esse quia dem plane adaquatum, sed aliquousque tamen esse adaequatum , quoniam altitudine sua ad dimidium erutis Gigantis assiligit. Veruntamen eo ipso , quo nonnis partis altitudini adaequatur, indae uatus re ipsa est. Quare & nihil prodest sedistinguere , vi cognitionena ex adaequata fieri inadaequatam dicas. Si e neque prodest adiicete , des e eo usque esse ada tiaram , τι a nobis per au3rasti nem intelliatio tuari tiatam non reddi ' e piamin. siquidem nulla prorsus est, quam non percipiamus indaequatam reddi cum sue complectatur omnia, quae de re cognoscimus , in adaequata reddatur ; quatenus ab ea excluduntur caetera omnia, quae ignor

mus, neque nisi Deo reuelante percipere ro simus . quae sint, aut non sint: sue complectatur solum partem eorum , quae habitu

cognoscimus, in adaequata re3datur, quat nus ab ea excluduntur alia , quae minime

consideramus. Dico ergo iam si sint duo aliqua etitia, non ausim per te dicere duas res iquae inseparata videamus , & quaestio sit anima snt a se mutuo separabilia, distinguanturve realiter & tu assim es , ego in gem ; quomodo mihi sdem sacies 3 An diacete potetis nihil Deutri positisse in viro que ente . quod non clarἡ & distinctὸ per cipias a non poteris certe, nisi simul diea, Deum tibi id i classe. An te habere eo itionem utriusque ita a quatam , ut non reddi in adaequatam percipias per abstractionem intellectus 3 Non sane, os ea, quae dicta iam sunt. Quomodo ergo dicere potetis non esse aliquid in utroque, quod sit veluti Nexus in liuiduus, ob quem sint a se inuleem inseparabilia , ne e realiter distinguantui rQuousque certὸ noueris Omnia, quae in viroque sunt, ita ut nihil prorsus te lateat; poterit semper esse suspicio nihil repugnare quin sit aliquid, unde separabilitas, realisque

distinctio tollatur. Nune, cum dicendum pluribus de Assumptione vigeretur, videtur res planἡ consecta ex iis, quae disputata sunt in Meditationem praeselliin secundam : restat iam pauca applicemus. Itaque cum quaestio sit de re cogitante, & de te extensa , an sint nempe duae conis letae diuersique substantiae ira potius una siti, stantia cum duabus diuersi, proprietatibus , si potio dissicultatem non esse de to cogitante , neque de re extensa unitiei se; s- quidem Deus, & Angelus sunt res cogitantes . serrum , & lapis, res extensae ; & non

controuertitur tamen heic an Deus quoque,

de Angelus diei possint res extense ; neque an serrum, & lapis res cogitantes. Est itaque speetatim disti collas de Mente humana, di consequenter de speciali cogitatione ,& de speciali extensione , quae vel illius propria sit, vel propria eile existimetur. ipsemet cet te rem definiisti, cum exemplum afferens distinctionis formalis , censuisti motum , αs tirum accipi debere non uniuerse, & quasi posset intelligi motus globi ex una parte , de figura cubi G alia; sed specialiter,& respectu euisdem ravorta,v.c. globi , in quo si is ecialis motus, ut puta volutatio , & specialis s-gura , ut puta rotunditas. Qua & bene intelligitur non debere heic accipi cogitationem , extensor Anque uniuerse, quas pol set intelligi cogitatio Mentis ex una parte,& extensio corporis crassioris, seu ex mem bris constantis ex alia ; sed specialiter; & r spectu eiusdem substantiae, v. c. Mentis , inqua , ut dictit ira est . sit speetalis eogitatio, ut 'puta humana ; & st i uel esse defendatur

specialis extensio , ut puta corrotis tenuio ris. Heine quia, cam in propolatione dixeris, cerrum te esse omnia, qua Har. , o di ne P. in resistis . latia a Deo fieri pose, qualia illa ιn-ιea gis quamuis res non si concedenda, vetdemonstiationis principium , ut ex antedi ct ix intelligitur, tuo tamen modo admittiva leat assuitiis deinde re clam in au in te mi I

gere Mentem,tr rem cogi an em, non emersam; or ovum .etet rem extensam,non cogitans em ; hoc

ipsum est quod tibi negatur, di quod demo si rare est ciperaepretiuiti ; quatenus est quae stici de cogitatione , & extensione speciali, seu quae accipiatur respectu eiusdem tenuis corporis. Ac dices quidem cogitationem, extensionemque specialem sub generali con tineri, &te,cum intelligis uniuerse nulla rem

cogitantem elle extensam, nullam extensati cogitantem , excludere speciale extensionem a mente cogitante, & specialem cogitationem a tenui corpore extenso: vertim tam id

tibi negetur de speele, vidcs piosecto quan to iure negetur tibi de genere. Quomodo

enim tibi concessatur nullam rem eo gitat tem esse extensam . ab eo qui defendit Men tem cogitante esse extensam7aut nullum eo pus extensum esse cogitans, ab eo qui denim det tenue corpus extensum esse cogitans Non est profecto in te , vi probes nullam rem extensam esse cogitantem . nis indu ctione omnium corporum ; at cum ille tibi indueenti de caeteris concesserit,ubi comnum tare voles illud tenue quoque,quod defendet Mentem ; nonne ponegabit, de dicet te probare idem per idem Quomodo ergo fidem Dei es nullam rem extensam cogitantem ess An dicendo repugnare ut corpus , sine res extensa cogitationem etia

SEARCH

MENU NAVIGATION