장음표시 사용
501쪽
des ero , prssertim chm tam sos des θη- strationes profera i ' Ego vero . mi Bullialde, qtra ratione ductiis fuerim, ut desecterem ab aliquibus Orticorum non demonstrationibus, sed surpolitionibus duntaxat, sit ne quibus illis fas est demonstrationes Peragere ; ita mihi videor exsequutus, ut repetere necesse non sit. Heine non inficior quidem illos proferre demonstrationes admodum sensibiless ; at proscire aduersumme , Paradoxumve propolitum, hoc est, quod prorsus nondum agnosco. Et attendo tamen, quoniam ipse mones, concludisque etiam postmodum his verbis , Hae sunt, vir vir me, qua tibι pro Ponemla habui ticis 1 memissiperexstriata, Ur de monstratio ubm explicas a. Sed nunc quidem sic pergis, Attende qu/s , ct termina risum super aliquo ooiecto, quod aptam, ad quod comparatur , aliqua statia distri. Clauso d inde pervices oeulamis altero , senties talem pares-
laxim feri, ut ab oculo dextro Vtriniso υideatur ad parteis stras i a senis overo con e lum,dum clauditur dexier , transim videbitar ad parteu dextras. Veruntamen,
seu haec proponas, ut simplicem admonitionem , seu vi vitam ex illis sentibilibus demonstrationibus , de quibus praeloquutu es ; nihil fuit proponete necesse ; cum i semet non attenderim modo , sed apertiui me etiam propositerim ti di non modo non per nequim , sed in partem quoque demonstra tionis assumpserim ; itque ubi praeter exem plum ex naso, ac libro desumptum, verba inea liuiusmodi fuerunt, Defixum θ
culum habe , ct mn-nihils motiti in eum ιην ce. Etenim, clauso oculo dextro , videbis i Moebre entem certam partem pariens, alteri veret ut a constitutae clausa mi Tiro , a sicerebregere aliam, interceptos aris para taxi ait o.
axes , reeis ne talem paratraxem conti era
m se t Fortassis ista potius pio demonstratione proponis a verum , si demonstratio sit. quam oportet me habeas iudem, qui illius vim non percipiam i sequat te, quia lubet
Protite, neque pigebit retexere. Sint O si A E . O;ie itim , per quo seminantur axes, sit E , euati timea vid bisur i- o. Fateor
ego uni eam videri obiecti E imaginem. pa-tcor tutius axem oculi A , di axem oculi Rterminari alternatim oose in obiecto E. A si tu intelligas axes simul, tempor Ectue eodem in E terminari, imaginemque timui .ideli ab utroque oculo: iam id sit ponis, quod quaeritur, quodque ego,& expericialia. S ratione nixus revoco in dubium. Pergis. Quods aritia si inter Ottilum, σι δ, super quo a esortiti m Mincia quies seic manifesti supponis coniunctionem axium in puncto E,
quae tamen, ut dixi comtouertitur, c sim ex
que idem supponi, ri det,ssatiorem , O
tium Fin C, se suo; ectili B iid si in D. Videris quoque intelligere decussati nem radiorum pet quos F confuse videtur , seli eodem tempore, ae diim interea fit coniunctio axium , per quos E di istincte videtur ; ita ut , quo tempore Ε videtur distincte ab utroque oculo non
defini, ubi o F videatur consuae in C, ab oculo A , & in D, ab oculo d. verum ι istud
502쪽
istitit ipsum , dion minus, quam illud controueititur; ipseque paritet non modo ratiovem , sed expetientiam quoque aduersu in te habeo. Ei ut de ratione ea palallelistio motus oculorum nihil repetam , vel ad subnotanda remittam , Dico heic primo, si liuea G E , iit direct obtici a nato , locove inter oculo, nedio , & puti muti s si sen-sbili spatio distans si, ut criore corpore CiD . mih , ut si E distincte videatur, non videatui iti I, sed vel in ipso K , ii aes in quidem ex A dilectus, intensiisve fuerit veritis Ε, otiante interim . & relaxato axe ex Bobuerso ips M : vel in ipso L, ii axis diremis, intensusque tetenderit ex B in Ε, otia 4- te interim, de relaxato axe ex A obuerso ipsi N. Atque huiusce rei tot habeo experimenta , non mea modo , sed de virorum plusquam centum , ouos ad id iussi atten
dete i vi si tibi quidem , de aliis. propter
diuersam oculorum conformationem secus
contingat. saltem simus pares in hoc, quod tam mihi liceat, quam tibi, id, quod ex perior supponere; neque tu pos Iis, inragis quam ego, id, quod expetitis , habere aut pro consesso rei pectu omnium , aut pro uniuerse Ostenso. Dico secundo, si respexe rimu in E , visione distincta, visum quidemiti F visone confusa , sed non tamen simul ad vitamque partem. Quoniam quoties , de quandiu E distincte videbitur ab oculo A in K ; toties , ac tandiu F videbitur confuse in C , non autem in D: quoties vero,& quandi P E vigebitur distinite ab octilo B in L; toties, ae taniliu F videbit ut in D,
non autem in C. id autem toties expertus loquor, ut quantam mereor apud te , tantam sacere iidem pollina. Pergis , Atqui E sint in earini liue . sunto ; at quor-slati id assumis 3 an ut in hune modum con cludas , L i, a B, O A MEA in L eoine, tint, O ficiunt atatiliam 8 Atqui ha e ipsa fuit propositio , quam non contentus supponere , in seis etiam heic ab inexspectato. subsutilis, Ma η li , efficiaηi semul F hoe
pari modo iam suppotiis , cuin aeque con uouersum sit) c arida δεν λαιὸν A , diis sit sinistis A .bi estim in D: elati jών smsi PR, i debit os, Ehum arxto A eo neid M mc. Id quidem verum est: quia tum veto' tias, nisi coirent axes , reei ne ratem ρο- Pax ni contingere posse ρ sed ego quaeso. quanam consequutione probas.-non poste contingere , s axes non coeundo , sed alteria nando , in idem F dirigantur 3 An- non expetiit tem oportuit oculo utroque manente
aperto , vi , si videretur obiectum simul in D, ae in C, credi pollet parallaxis contingore ex coitione axium in P ; non ver 3 altero vicissim clailio, apertoque: unde ipse argu mentatus sum parallaxin contingere ex alternatione duntaxat
rari iure controueituntur, de a me praei et tilo, iisque omnibus, qui ita habemus com paratos oculos, ut diuosa plane iis, quae tu proponis , experimenta peragamus. sdem mantic ne contingit circa id . quod si ab sis, s Oa s Jen,pιν flendo vi vim op r F. clavi das otiatim II, via iuri Hau pariau oculi aperia A . . cIaucia, A .mia his M ortiti B . ad litia
uiden, nihil minus contingit. Nam potius gendo visum, id est oculum, quem relinquo apertum , super F, ubi claudo oculum is, video constam iis e si non ad ' pati eis oculi aperti A , sed ad palleis oculi clausi B; qu si nimii uiri obtegens C : de ubi claudo oculum A, video pari constantia H , non ad parteis oculi operii B, sed ad parteis ipsus oculi claus A , quasi hi mirum obtegens D. Et, s tu es quidem rem secus expcitus , t seienti eredo , sed tamen non sine si opore;
aded res mihi esse videtur non modo con ita experientiam , veritin etiam contra rationem ; quatenuq concepta linea H Ftranseunte per punctiun si , a quo A , & saequaliter distent, non potest linea A F ccntinuata non ipsam H G seeate. seque tende re ultra illam, nempe verius C , quod est ad parte is , seu regionem attinentem ad ipsunt B. Neque smiliter potest linea B F continuata non secare eandem, seque tendere
vltra veriusD , quod est ad parte is , seu te gionem attinentem ad trium A. Et videri quidem potest obiectum propius directe conspectuin ad parte is oculi aperti ; sed Deiripe tune illud esse debet noti in f, seu secundum lineam G H , verum ad dextram lineae A H , ii respiciatur oculo A , vel assinistram B H, ii respiciatur oculo B . quos
aduersatur is positioni de obiecto constituisto in pt ncque existimare par est te, si remes rici citii,, id non aduertisse. Postremo se ratiocinatis ; concedamus I hi tineri ab A, O A , o dis da λυ ad Hese paras Ius , quod tamen non U ; non erant para Dia BF, AF. ia B E is is est eariis . AM A II, Ititam cum ea facit. Pari ratione non erit A F para Dia A H. Sunt ararem Axes oeulorum , qu bis d. IL, ὸ ruitur F , ct angulum faetarii in p. Eu. . dem conueniunt, ct comunguntur. Heie iam
agnosco, mi Bullialde , te, cum Epistolam legisti, aut habuisse cordi grauiora studia,
quae mentem tuam diuerterint, aut nDn re
petitae, quod tuam attentionem promere retur. Nam in eo quidem non haereo, quod huius quoque ratiocinii energiam p. ae rudi tate non videam , cum de mini appareat id
supponere , quod probandum foret scilicet lineas ex B-ά Ae A sacere angulumiti Fὶ & quod assumit angulos seri ex huiusmo si lineis, cum lineis A H, B id , vide
tur elle qiromie verum in lineis vere parallelis , quales sunt B v ipsi A H & A Z ipsi
B H. in eo potius haereo, qii5d mihi concedis rem neque petitam, neque , nisi helleboro me dignum iudices , petendam. Ego scilicet nunquam censui , quod ne veni u
503쪽
quidem in mentem potuit. lineas eY A & Boculis ductas ad id , esse parallelas . sed
hoe censui , axe oculi A directo in H . axem oculi la tendere in v ; de axe oculis dilecto in H , adiem oeuli A tendere in Z: idque propter motus oculorum parallelis multi. Id ipsum vero est , quod cogitos cere ex Epistolae contextu soluisses , si va-
. casset aduertere. Ecce versus ex illa paucos,
ubi de subsultu , quem experimur , dum
non possunt in Ammisare nas coire , quid εα
seu utiquitas ecutirum , ferri experimenio a se Disre, doxum suas iactitam hase, cste. Vt hoe iam addam non nego quidem,quiti si aliquis oculos ita a natura comparatos habeat , ut non nec satio coniugatos moueat, sed possit, nisi, Chamaeleo num instat, secundum omnem aut inflexionem . aut dessexionem conducere , aut diducere i saltem inclinate virumque simul vet-sus nasum : . non nego , inquam , quin ille ossit & nasum, & remotiora alia viroque timui oeulo videre ue quatenus utraque pupilla potest in obiectum conuerti, & axis visonis . qui per pupillae migium transit,
versus ipsum contendere. Non nego etiam,
quili, si quis possit axem utrumque sic cohibete. ut nihil prorsus intendatur ; sed species retiim pati , vi se loquar, negligentia excipianius S medio pupillae . S ab Omnibus circumpositis partibus ; posit tuoque obiectum propius Ansu so quodam modo co tueri iniet eas obiecti remotioris parteis , ad quas intueretur , si axes
quodammodo intenderentur. Vcium iaOia
subest, quare concedam , videri posse vita ira seu rem,seu rei partem distincte, diserte, clare , ab utroque oculo sinul quoties oeuli in parallelo statu sunt, aut parallelo motriseruntur. Addete possem neque eos 'uidem , qui utrumque oculum versus Nasum smul inflectunt , videre propterea utrimque ipsum nasum visione distincta , di nota potius confusa duntaxat e cum praesertimim ita se habete deelatauerint unus, &alter, in quos incidi suos oculos eo modo sectent eis. Nempe di iis quoque , ut ita nasum conducantur oculi', relaxandi axes videntur, unde viso confusa sit; ipsis eisdem tellantibus, si velint omninὼ distincte intueri nas partem alteram , alteram
non perinde cerni. At quoniam agitur prae sertim de constitutione oculorum naturali.
secundum quam oculi solent tum parallatos tu obiecta spectate, titin parallelo motu moveri ; non video quorsum debeam distinctam visonem concedete simul oculo utrique. Ponamus certE Oculos A B eia
se in stu mere naturali , & quo se habent modo , dum conuersos habemus itatem faciei eiectae obuersam , tune me
dium pupillae A . tendit directe versus medium pupillae B, versus R. Non dispum
hete de natura axeos visonis; e m licet ille non sit radius ex oculi fundo per medium pupillae usque in rem emissus , protensus. que, possit nihilominus esse radius ex obiecto per medium pupillae in oculi sundam transmissus ; de qui censeatur visonis axis , quatenus sacultus visus eo praesertim retinae puncto,quod ab elusinodi radio omnium dilectissmo, vesidissimhque seritur,attendit, tenditque in ipsum obiectum id lux secundum lineam, quae quamuis reissa noris: alia, ab huiusmodi lassio considerat ut
504쪽
tamen ut ab oculo, illiusve surdo ten d cns in obiectum. vi eumque fit. sunto, ut dixi oculi se disposit . ut oculo A conente obie,
ausis ii velis oeulo B ὶ axis viationis sit linea A in de oculo B cementeii l clauso, ii velis oeulo A axis visonis sit B R.
Iam, si oculo utroque immoto manenteiit s. quidem oculo A , respiciat ut O , visi ne dis in m ; vis tu cum communi sententiarcipi et idem , oeulo B, visone distincta. Igitur tune axis oculi B , non erit amplius B R. , sed B Q t igitur transsetti debuit ex BR , in Bo Atqui non potest axis trans Diti sine motione oculi ; igitur motus suis oculus B ; quod est conita suppositionem. Sed motus fuerit a igitur motus simul suit
oculus A , propter motum viri usque oculi coniugatum. Atqui moueri oculus non potest capite praesertim immoto manent et quin . axis simul transferatur ; igitur transatus fuit
axis A Q, factusque es A Z quod suppiitioni
paritet repugnat. portὸ, si magna sit distantia , deflexionem pupillae s , axeosque illius inobseruabilem esse dices. veruntamen , ut auid fiat, agnoscas admoue propius obicum Q ipsi oculo A , seeundum eandem is lineam . ita ut pupilla A perseueret semper immota, respectando in ipsum , quousque fuerit v.c. in S. Oportet per te axis oculi B, pilus deflexus ex B R , in B continuata defexione veriatur, efficiaturque tandem B S. Oportet igitur , vi pupilla quoque
deflectatur de eae medio inter angulos oculi loco , conuertatur, de constet in ipsissimo interiore angulo. Quare , de eueniet, ut pupilla una manente immota in oculi medio, altera sectatur interios, & cohaereat
proxime nasum. At credis- ne hoc ex per tus - ne es putas-ne te posse vel in tuis vel in alienis oculis, quatitumuis tentes , expetiti Sed magis .rgeo. Esto, ex tua suppos tione, obiectum in E. vis tu cum communi sententia, ipsum se videri distincte ab oculosmul utroque A. de B, ut axes simul coeant, sintque A E . B E. Observentur ergo ab alio
tui oculi, vcl a te alieni, qua nempe sunt constitutione , cum respiciunt obiectum Ealiquantulum distans 1 deprehendet ut haud dubiὸ vitaque pupilla in oeuli medio, seu
medio inter utrumque angulum, interiorem, inquam, Ae exteriorem loco. Ad moueatur
postea obiectum ex E, in H, deflectetur pupilla A versis angulum interiorem , ut axis ex A Ε , euadat A H. Quid tum aget pupilla B3 Oportebit sane ex te ,& ex communi sententia A vi sectatur quoque ver ius angulum interiorem , ut axis ex BE, euadat B H. Ad moueatur vitelisis obiectum in F 1 flectetur amplius pupilla A ,
versus eundem interiorem angulum , ut
axis ex A H euadat A F. Quid pupilla d
Flectetur quoque versis eundem interi rem antulum , ut axis ex B H euadat B F. Admoueatui denique obiectum pr alme nasum , scilicet ad T , Flectetur tandem pupilla A in ipsissimum interiorem,
Mue intimum angulum , ut axis ex A s eua, cassendi alia Philosiptica.
dat A T. Quid Pupilla B rlectet in tansem
de ipsa quoque in ipsit imi mi intcriorem. siue intimum an stulum, ut axis ex B F , eua dat B T. Ita profecto necesse est euenite, de
obser ari ex tua , de communi sententia 3 At quaeso te . quaeso & illos, quotcumque attenderint , ita ne elicuiat, atque obici uetur Quaso an- non potius expetientia probet,
dum pupilla A defleviit ut versus inieliorena angulum, pupillam B deflecti versus exteriorem, i adeo ut cum pupilla A pcmenerit denique ad ipsilii Dum intello iem an
gulum , pupilla B peluenerit ad ipsssi
murra exteriorem Et , ii res ita se habeat , perges-nesuggillare , quod dixi demirari me, qui Optici non adurit ei ira impossibilem esse . quam depraedicant axium coitionem 3Rogo te proinde iterum attendas, num X quod dico sit probabilius, videlicet prim sim, axe oculi A directo in Q. adiem oculi B. tendete in R; ec tametsi obiectum Q admoueatur in s , axem ex A ita perseuerale directum in s . ut axis B non desinat diroctus elle in trium R. Deinde conuersa pii pilla A , vetius angulum interiorem , ut ob irritatur obiecto E , axem illius ita dirigii resus E , & continuatione lineae in punctum ulterioris corporis K , ut pupilla B conuertatur simul versus angulum exteri rem , obvertatur runcto M. Ae pari ratione axe oeuli A exsistente A H R , axem oeuli
B euadere B v ; illo e Ysistente AF C, istum euadere B O . illo denique facto A T X a, istum euadere B Y. Idque ex eo, quod quantum pupilla A dessectitur Versus angulum interiorem , tantum pupilla B desectitur versus exteriorem. Rogo etiam con
sideres , num probabile si , quod dixi, quoties unus axis intenditur, Se facultas per illum agit , Obiectoque attenta est, alterum telaxari , setiari ,& saeuitatesti tota pupilla cuius axis relaxatur, non amplilis uti, quam reliquas partibus remotioribus illius pupillae , cuius axem intendit i hoe est tam illa tota, quam reliquis huius , praeter axem, partibus edici pientibus obiectorum species becilliter, de confuse; ae tanto imbecilli sis , de confusas quant1 magis receditur ab axe intenso 3 ita erit) fieri videtur, ut oculo A vidente distincte obit ni vel f , propter intensionem axis, oculus B non videat , nis consis , obiectum R, aut X , propter axis relaxationem: idemque continsat, ii oculus A videat distinctE. &ex ordine E, FI, F. T; eodem enim ordine oculus B non videbit nisi confuse corpora ad M, v. O. Y Quemadmodum vice versa, s axis ex B intendatur ad intuendum distin cte obiectum R, de eonsequenter E, H, F, T. relaxabitur axis ex A. neque, nis eonsus respicientur eodem ordine Q, N , Z, P , η.
Rogo rutfils animadueitas , an non con
sequenter probabile fiat hane ipsam eia
germanam causam , quare obiectum exiliastens in Ε, s attente aspiciatur oculo dextro , A videatur in L . aperto licet oculo B , de s attente aspietatur oculo B , videatur
505쪽
in L . auerto licet oculo A. Quod etiam magis apparebit, ii obiectum constituatur in id , in F , in T; tunc enim cum attent Einspectum oculo A , videbitur in R , in C, in d; nullo modo videbitur ab oculo B, tametsi aperto, in Q, in D , in .l, ut neque clim attente i si etiam oculo B , videbitur in Q , in D, in ., vllo modo conspicietur ab oculo A , tametsi aperto , in R , in C , in s.
Rogo denique mediteris , annon probabiliter negem , quod ex tua , & communi len- entia statuitur, fore, ut obiectum E,attente,
seu directe spectatum ab utroque simul oculo A, &B, videatur in I.
Fateris tu certe obiectum E ,spectatum ocu
ctatum oculo B Mum claudii ut A , vigeri in L. Ex hoe manifeste sequebatur, ut aperto
oculo vitoque neutrius axe relaxato , s
teteris simul videri in K, & in L . at temprofessus de visione confusa, non es perinde ausus prosteri de distincta. Et expertientia sane repugnat, qua constat rem in uno solo, non in duobus locis videri. Restat igitur ut videatut E aut in solo K caut in solo L i aut saltem medio inter viruinque loco , scilicet in a. Caeterum cum ego defendam videri in solo K , si attendatur quidem oculo A : aut in solo L , si attendatur oculo B , vullo verδmodo videri in I : tu , & communis senten tia , cum non sit, cur statuatis potius in K, quam in L , aut in L , potiusquam in K; statuitis necessario videri medio loco in I. Enimvero, cum ex iam dictis videar ipse,& experientia , es ratione perspicua niti: eriquid praeterea restagetur tuae , communique clitentiae. Sequetur primo unum corpus obtegere aliud ips oculo per lineam non re min. Nam si I tegitur a corpore E iosi oculo A i id si non per tectam lineam 1 A , sed per lineam IE A. Qua eadem ratione i te getur a corpore H , per lineam a H A ; & a corpore F, pet lineam i F A ; & a corpore T per lineam IT A; ac tempore eodein idemi tegetur oculo B , non per rectam lineam I B seg set lineas I EB, I HB, IF B, I TR. Atqui stoc manifestE repugilat;constat enim,s ex tribus corporibus id, quod est medium,
debet tegere unum extremi in alteri, oporte
re illud ita comparari , ut si in eadem recta linea, qua ab uno extremo tenditur ad aliud. Sequetur deinde , s altero oculorum clauso, alter directh contueatur quoddam obiectum,
a quo aliud corpus tegitur, non posse ocimium manentem apertum , quo tempore alius aperitur , perseuerare in visione obiecti, ut
obtegentis illud corpus ; sed tale quidem corpus obtectum ies rouelati, obtegi veto aliud. Nam si clauso oculo B , O lus are
ius A contueatur v. c. obiectu in T, obte-
tegens tibi punctum s : statim atoue s aperietur , non habebit amplius A obtectum sper corpus T , sed habesit obtectum I. Atqui istud etiam manifeste repugnat; constat enim tribus seeundum rectam lineam constitutis corporibus , si nulla sat mutatio neque in ipsotum aliquo, neque in spatiis intermediis , fore ut eodem modo se habeant. Sequetur praetere, duo trianguli tectilinei lata
tera non esse tertio maiora , v. e. AT , T Fipso A F, in triangulo A T F. sunto enim Π& F duo indiculi. ii ave directoria in sagi ta, aut tormentaria fistula, per quae quidem signa tendatur in sco 'um I. Oeulus A videti, F, T in eadem retia linea; ergo qua linea videt F, in ea continetur T. Atqui videt F, linea A F , adie scilicet; igitur T continetur in linea A F: sed aliunde T in in linea A T Figitur linea AT F seu quod idem est, diplex latus trianguli j est eadem, aut saltem
aequalis sac proinde non maior cum linea A F sseti latete lettio. Quo loco monerem, sagitta. aut bombarda exivi te G F, sagit latio bombardariosque satis sponte ipsa ca-oere, ne oculus sit in A , aut B , S statuere illum omnina in G, ubi per te deberet etium ius nasus ; nam alioquin dilectro neret non ad i. sed vel ad A . aut C vel ad δ , aut D. Vettim tes notissima est ;constatque, ii nasus apponatui ad C,tum bombardam neri A X, ut dilectio scit in s: aut B S , vi dat
cito fiat iti Abunde ae liue spectat quod m
506쪽
Epistola spopondi . fore ut si bombarda si
A T X , adeo ut bombaidatius oculo A vi. deat duo, inaletilos T&X in eadem linea: Dre, inquam , ut quamuis habeat aperium oculum B , non propterea si abestatutus asto ro: v ti neque nos aberramus , di in inter obseruandum catellia , cylindrulis duobus, quas pinnacidiis collineamus ad stellam oculorum altero,alterum pro libitu clausum, apertumve habentes. XXIII. Neque vel babsurdum putes , quod existi ino relaxari axem : si quidem nullum prorsus potest inde dedi ei incommodum e &praeter deuitationem incommodorum prO-postolum, tum smile quid obteritatur in membris aliis geminis, tum res videtur consentanea ipsi instituto natura . Ae vi simila quidpiam dieam: attende quid fiat, quotiesi cuinque stamus, re utroque pede videmur nobis consistere. Nimirum . vel non aduertentes alteri tantum pedi insistimi , , hoe est toto corporis pondete . de musculis tens, in illum ineumbimus; teliquo autem contingi mus quidem tetram, sed nullo nisu , de relaxatis musculis ae solum ut fiat quaedam qua s basis prolatatio , ne corpus totum uni in nitens minima occasone se propendeat, ut corruiturum , non habeat qua parte se sistat. Naee certe est causa , cur pede intenso dentigato , ut si in statione diuturna, commute mus vicem; &, ut ille pes subleuetur, in eumbamus alteri; ae saepe saepius idem agamus, s diuitias stare eotitigerit, ut in concioniblisseti solet. Quin-etia ira, s vim quandam sa-cias , ut vitique pedi ex aequo innitaris , nullum incommodiorem sitim ad diutunium statum esse deprehendes t de statim atque non cogitabis , pes alter ipso naturae dumi, pondus , nisumque totum subibit, alterque relaxabitur. Quod idem proportione inter sedendum crint intere , circa reclinationem in alterum simur , obseruare licet.
Vt de ipso quoque naturae instituto quidpiam adiici alii, quemadmodum anima in unoquoque corpole est tantum una: ita per unam sacultatem. de viro quidem tempore, non potest nis v mim exprimete nisum. Ha het id loeum maximὸ in saeuitatibus cognoviscentibus, qnarum unaquaeque ad via iis obiecti attentam notitiam se determinatur, ut
ud aliud simul, 8e nis illo derelicto , attendere potis non sit. Quoniam vero quaedam
facultates sunt, quarum sunctione continua, ut certe diuturna , cum coeperimus, indi temus : de huiusmodi facultates alligatae sunt organis, quae continuo nisu lallantur,obexsolutionem spiritu lim: ided natura .seu potius Dei naturae aui horis prouidentia, geminata organa fecit, ut saeuitate nunc orsa num unum usarpante, nunc aliud , pararet lassitudini ex alternatione remedium. Quia . enim musculi, ae nerui ipsa actione eonten duritur ,& necesse est exprimantur , ae dissipentur spiritus , quibus robur totum est;
ideo remitti, telaxari ue musculos , ac net
uos est opus. ut inter feriendum spiritus ex Epiant, quibus oppleti, ae veluti turgia icum iterum suetim , iterum contendi, es agere possint. Haee ergo videtur probabilis
causa , quare concellos a natura geminoso vlos habeamus , ut , qua 1 dieebam de pedibus, alternatim se subleuent i ne ii vni semper, cominu ite attetigendum sit , im par euadat, iiii diuturnae vis otii sumcere cissit. Et cogita, num tibi .ideat appostEsatis eatissim i dere cohaesoni , seu quas nexus , quo Optici nerui ductu sui medio quasi rei iticiuntur. Hae nempe ratione,dum facultas agit , exprimit ve nilum per oculorum alterum, intendit ut ea ne i portio, quae est inter nexum . & oeulum ipsum , in quem inserta, dilatata, cerei sui parte seritur a radio , quem idem eiie , cum visonis axe prias diximun: dum, inquam , huius m di pollio tenditur , nexum versus oculum
traiiit; intereaque portio alterius in re eundem nexum . de oculum alterum non relaxari non potest: quemadmodum s hae e deinceps tensa suetit, illa non potest non relaxari. idem nempe st, ae si duo fla alteria
extremi, seorsin firmata, ae in medio lica a alteris edit remis utraque manu tenuet isήquippe prehensum manu dextra intendere non
poteris , quin prehensum laeua telaxetur; α dum hoe deinceps inteo dentes , illud ne ccssa id relaxabitur. Atque haec demum causa videtur , quae simultaneam axium directionem impossibilem Deit; ex eaque intelligitur , quod moὰ dicebam, sacultatem to
tum , aut praecipuum nisum in viii in par
tem transscite, ut ille valentior, de persectior sit: non potuisset autem sacere absque illo nexu, qui id praestat, ut adiis unus cedat, gum alter intenditur, facultate connitente, de quodammodo prosiliente versus ob
Non tepeto porto , quemagmodum quo ties oeuli apertis videre in ei pimus , aut aliquid paulo attent id, considerate volumus, eum sponte naturae intendamus axem , seu usurpemus oculum, quem , natura potiorem habemus. Nam praeter meam quidem edi perientiam . qui sit istium oeillum dextro potiorem obtineo ; idem videmus contin sere in aliarum partium et inarum vise cilicin quidpiam stoede fuli aum , deliberatio
ne opus non sit , vi valentiorem impinga
mus ; neque si quidpiam corripiendum , se-tiendia vel ut valentiorem manum immittamus a neque s quidpiam auscultandum , vivalesatioresti autem adhibeamu . Dico sinium , nihil videri esse probabilius , quam oculos ambos in viloquoque hominum ne de caetetis loquar animalibus j inaequalis o virtutis; atque adeo mirum non esse . si via usi quisque unum habeat, quem prae alio naturae sponte . de nisu statim trimo , indeliberato que intendat Tametsi enim in quibusdam res videri possit obseruatu dissicilis , ut circa manus in ambia extris; sttamen serio atten-gotiti diserimen seniper est aliquoq; de v cumque expellantia sens bili non sit, ipsa tamen ratio videtur monstrare in equalitatem. Quippe, quoniam principia, ex quibus Oculi texuntur , non eadem , sed similia sumi non potest non aliqua esse eum similitudine
507쪽
discrepantia . aut in magnitudine , aut in s sura , aut in Mumeto, aut in stu , aut in cohaesione , aut in caeteris circumstantiis. Inde certe sit, vi in caetetis geminatis partibus flavpet obseritetur diserimen. Nam ad cuius-
eumque hominis voles utramque manum rem
spice; quot deprehendes discit mina, vel in ipsis lineis quae a Chiromanticis obfetuantur
Lagem causa est, cur unius arboris numquam
et erias duo solia exquisie sura ilia ; imo ne duo quidem solia omnium arborum , quot quot sunt in Mundo. Quanto certe stupore id consideratim in olivarum soliis, quae mihi visa fuerant prae extetis simillima , dicere in
promptu non est : ut proinde minus demiratus fuerim , tametsi ovortim, de lacti, similitudo in prouerbio sit, mulieres tamen Delias nouisse, cuiusmodi gallinae quaeque ouasorem ; & Democritum, cum Hippocrates
iustisset ipsi afferri lae, agnouisse illud esse de caprae, de nigrae , & quae tum primδ peperisset. Scilicet in omnibus rebus δis elimina aliqua sunt, quae com inexpertis insensilia
sint, aut nulla videantur, expertos nihilominus , intelligenteisque non lateant. Et qua- ob rem esse putes , eur pieior numquam
possit duas hominis eiusdem imagines sacere, quae fuit inter se exquisitissime similes: nisi quia licet ex eisdem usurpet coloribus, su-
erat tamen eius solertiam , ut possit illosis commiscere eadem serie, qualitate, tem lseratione ὶ Cur etiam nullae duae facies tota ominum , quotquot sunt, suerunt, erunt in Mundo, teperiantur inter se exquis te similest nisi quia tametsi spatium perexiguum
esse videatur ; est tamen in eo satis magnus partium , parti larumque numerus , ut vatietati tantae sussciat; idque dum interim de vis formatrix eadem non est , de numquam plane simileis. smilive modo concurrenteis. componendasque inter se ipsus materiae par tieulas habet 3 Cur velli, tametsi accipiamus gemellos , non diuersis temporibus , sed eodem , atque ex eodem , aut simillimo semine formatos, ii tamen similes inter se exquisienon sunt: nisi quia neque seminis partes s miles plane inter se sunt; neque vis formatrix singulareis particulas aut eadem mensu ra, aut ordine eodem inter se compingita Porto. s natura ex eadem massa seminis auos gemellos facit, qui quantumvis smiles videantur , absque discrimine tamen inter se non siit; putas ex eadem seminis parte non formabit duos oculos , qui licet videantur
inter se esse simillimi,di timine tamen inter se sint nulloὶ Cette quae proportio est corporis totius ad totum semen ,eade esse partis ad partem videtur. sed haereo nimis hae in re.
satius est verbulum subii elam circa id, quod vidi plerosque prima fronte obiicere,
fore, ut nisi axes coeant, res simplex gemina appareat. id nimirum praesertim sariunt,
diam nondum attendunt me ita ne ate axium coitionem , ut non propterea censeam unum
axem in unam partem intendi, & alium ines iam: sed ν numquidem intendi, sue dirigi
aliora, iturum parallelum , relaxari, seu cohiberi. Praetereo autem, vi regerere, iust reque in oppositum soleam , sore, ut res s tius gemina appareat, si axes in eam coeant,
quam si in diuersas parteis dirigantur. Quoniam eoeuntes decuitabunt ut, de de lignato ultra ipsatia rem hemisphaerio, unus demonstrabit illam ad regionem dextram , alius ad
sinistram i de ex duobus distincti, locis demonstratis. apprehenso feta selisu, duorum corporaim in iis positorum. At si in parteis
diuersas tendant, tunc , quia non concuri tin eandem rem, eandemve illius partem, si et ut unaquaeque res, aut illius pars, non videatur nisi semel , de ab unico oculo; neque plusquam in una parte hemisphaeris demonstrata plusquam unam sui apprehensonem
iaciat. Quanquam, ut dixi, non ita tendunt, vi uterque intendatur; nullumque proinde subest argumentum , cur res geminata videantur. Dices, at nunquid quando res nobis
geminae apparcnt, tunc oculus unus in unam,
alius in aliam partem tenditὶ Verum id contingit, non defectu sane coitionis axium, sed ob detorsionem oculorum in praetei natura leni situm. Quia enim natura sic instituit parteis geminas , aut multifidas, ut sibi occurrentes in idem obiectum complectendum
conspirent; ac neruos proinde ita apparauit, vi heine inde oestinem habentes ex cerebro, Ee reeiproce delinentes in cerebrum, sint veluti organa , aut unum completum potius
organum , quo facultas heinc inde apprehendat , serati atque unicum obieetiam: Leinest, vi quandiu quidem partes, ae nerui con spirantes, de socii in idem contendunt, illiu et apprehenso, tanquam unius rei sat: at si non coit spirantes, sociatique sint, sed aliuti- de , alioque tendentes , & ad apprehendendum , sentiendumque diuersa destinationem habentes, in idem contendant squemadmodum contingere potest , si praeter institutum naturae , de violentia quadam facta detorqueantur) tune sit illius , tanquam dilatum,
atque diuersarum rerum apprehenso. Exemplum familiare est , eum digito medio stipta
indicem , quantum fieri potest dedexo , r curuatoque, interponitur globulus , qui duple, esse iudicetur. is enim si interponet elut inter medium , de indicem , cum in naturali sunt situ, ideo unus iudicaretur , qudd partes horum digitorum interiores , de qui nerui in ipsi, sunt, mutuain ad sese conuersonem, &ad idem obiectum prehendendum conspirationem habeant: at in dessexione illa , probetis o fit per parteis uniusque digiti texietiores , nullόque modo inter se ad aliquid unum comprehendendum destinatas , sed
potius ad plane diuersa ; pars quidem indicis cum pollice , de pars medii cum annulati. Ex quo fit proinde , ut per indieem rerinde
appreheniamus unam rem , ae si ille cum polliee comprehenderet, nihilque eum in dio commune haberet; per medium veti, aliam se apprehendamus , ut si ille cum annulari eomprehendet et, nihilque ipsi commune eum indice foret; seque nulla exsistente apprehensionum communione, Quae
distinctae apprehensones sant, globulusque proinde duplex iudicet ut Pari
508쪽
rasi et eo ratione , cum obiectum quodpiam oculo utrique obvertitur, fuit praeter radios axium, innumeri alii ex circumpol iis retinarum partibus t fac ex obiecto tendere in retinae, seu neruorum par eis, idem cst )qui prout magis, minusve accedunt ad axemimetissim, minus inagis e confusam viii nem eisciunt. Ex hii e radiis , non omnes conspirantes sunt, nam qui viii que Et medio
pupillae versus angulum exteriorem utrimque seriintur , ij colle ad quidpiam unum
comprehendendum nun tiam possunt. Non etiam omnes , qui a meoio versis angulum interiorem; neque enim sunt si periores unius cum inferioribus alterius ad coitionem com parati. Non denique omnes superiores inter
se , non omnes inferiotes, non omnes inici
me/is; sed illiduntaxat, qui ad angulum in
re constituendum conspirant, superior scilicet unius cum si petiore alterius, insitior, cum inferiore, intermedius cum intermedio,ci singularis uni 'ue eum unico de singulari. Itaque quandiu oculorum naturalis est constitutio , & unu in aliquod obiectum ab utroque conspicitiit , illud ideireis tanquam unum . facultate apprehenditur , quod radii omnes, qui heinc inde ad illud seruntur, conspirantes sint, nullusque prodeat ex oculo viro , qui gestinationem non habeat ad idem comprehendengum cum prodeunte ex alio; quemadmodum index digitus cum pollice
habet. At quoties oculorum virus, vel vi et que ita detorquetur , ut non iam amplius
radii conspirantes in te coeant , sed disparati, destinatique ad comprehendendum diuersa; inde fit, Vt radii ex uno proseuntes ita obiectum prehendant, ac si cum coniugatis, comspirantibusve comprehenderent , & nihil commune cum disparatis haberent; parique modo prodeuntes ex alio ita prehendunt, aes cum familiaribus comprehenderent, nihil-Iue eum seiugatis communicarent; ex quo sequitur, ut ob communionis desectum apprehensiones distinctae sant, δe obiectu in duplex appareat. Id vero notabile est, cum totum oculi globum, deflexerimus, es pupilla nihilominύs mouete sese adhuc ponit, posse nox vicissim , alternatimque intendere non miniis ipsius, quana alterius axem radeo ut nunc oculo detorto videamus obiectu in
ἁ istanctii , , intacto confusus; nune illo confusus ,&illogistinctius. Quod idem etiam euenit, si v miraque simul detorqueamus oculum , & seu virumque , seu alterum suis sim, deorsumve. de oblique introrsum prem'inus. Quo loco, labor quidem nonnullus, sed iucundum tamen spectaculum est, quo idem obiectum sibi ips admouetur, amouetur , secundum Gnaem lineam , parallelam , aut
Aecussatam ; constituiturque sibi ipsi supia, in si , citra , vltr, , M laeuam . ad dextram, oblique , de in quovis postia , prout altero,
vel vitoque oculo manente compresso,caput
deorsum , sursum , ad dextram , ad laevam, de secundum varias obliquitates ita deflectimus , ut radii ex utroque oculo in obiectum tendentes uatie inter se situm, angulosque commutent. Haec me expertum, longe alium
habebi, , Titilagura , oui rimabat sbi vu- ruam, cum oculum rori liet, duao ex lucerna ammulas visas. Ego, si aliqui Tirria orae
similes sint, aut ex detorsione iaculorum p. obare detrectent, uti iam fiammula lucernae Semina apparcati respectare illos iubeo iti peculum concauum , in quo , .sum lucerna obiicitur, geminae flammulae videntur, non utraque satie oculo uti lie, ita una uno, altera alio; quemadmodum constat , dum
clauso uno oculo, altera earum evanescit,
vitaque solum conspicit ut eodem illane modo , in detorsione Oculorum contingit. At
que id quidem inculcare possem , tanquam
argumentum opinionis illius meae de lectione, seu visone distilicia ret unicum oculum; sed modum excedo parat angis multis. Itaque sinem facio . ii tamen pilus uno verbo attingam scrupulum, de quo die testim oblitus is ingeritur ex eo quod, si altero tantum Oculo legamus, distincte, e quidpiam conspiciamus, nihil interesse videatur,
alter-ne clauius , an apertus iit sciam tamen constet, ubi aperto oculo utroque quidpiam legimus , comitemur e , nos id minoie cum labore, & Obscuritate agere, quam ii ait tum habuerimus clausulti. Veruntamen de
labor quispiam, de obscuritas aliqua et ea tur , non sane qu1d axi, oculi clauii subducatur a coitione cum axe aperti; sed qudacum sacultas conspiciat non modo distincta patiem obiecti aliquam per axem oculi unius, sed etiam coni se parteis circumpo stas per ladios oblique allapsos ad utrum que oculum; esscitur , ut clauso oculorum altero, absint ex parte radii , per quos consutio peragebatur ex parte. Hanc enim ob causam oculus apertus solito subsidio desti tutus, laborem quendam expetitur lac praesertim, quia alius vix claudi potest, quiri
moueatur quadam tenus, de ex eius motu ipse apertus commoueatur, laboretque , ut
eo se, quo prias ditisebatur, si stat) scicultas velo destituta aliquibus radiis, quibus
ad videndum confuse adiutabatur, tum decurtatum habeat hemisphaerium, tum parteis
superilites aliquantd obscurius perspiciat. Et quod de patie quidem distines. vita nihil
propterea detrabattit,argii mento ei te scit est,
quod plerumque, ut diuincti is quidpiam videamus , claudere soleamus oculorum ait rum , ut eo nempe quas subingres. in orbi tam , portio nerui optici , quae pone ipsum est, magis relaxetur, de quae pone alium ma sis intendatur, unde de axis sat intensior. Vt paucis diem, licet unus solum oculus intendatur, facilior tamen viso est , si alter clausus non fuerit, ad eum modum , quo,
licet non-nis alteri redum insistamus, statio
tamen facilior est, si alter non fuerit e terra elatus. lam ergo sinio, mi Bu Li Ahos , tot
verba effatus, non quM lim propriae opinio nis tenax sed qu3d erudiri plenitis expetam, dum nondum reispicio in opposita verismi
litus inem maiorem. Tu sic accipe, & me semper ama. vale v. Kal. Ianuar. V DC .XLI.
509쪽
In qua ad aliquot quaesita circa
secundam facta rc spondetur. Erussito , Cax ido , in Amico Viro
A v D sane haseram, mi CAPEL-L A N E , quin si Ludierius nostet
latis prolixam Epistolam de apparente magnitudine solis humilis , de molinus, rem tibi gratam esset sacturus : at te potuisse pleno illo , quod testatus es pectore, eius lectio ne delectari, neque suspicari pro secid, neque sperare gebueram. Nam , quod amicam quidem manum agnoscere iucundiana foret, perspectus ille erga me an or, perspectum pectus niveum , neri dubium haud patiebatur ; sed quod tanta commendatione fores opellam praegrauaturus, ne mentem quidem attingere imbecillitatis conscientia selebat. An igitur aut te ingenuἡ non seriise cxistimem , aut mihi pr pterea de me opinionem aliquam faciam 3 Neutrum sanὰ: sed tuam potius adeo effusam beneuolentiam comparem cum illo parentum affectu erga liberos, qui ex naeuis lumina sacit. Quoa superest, cum tua illa incomparabili suavitate non tam exoptes , quam exigas s nam mihi quidem stipulari animi tui moderatione esse imperi
sit, nihil potest ) ut ad quaesta respondeam,
quorum iterata lectione contexuisti indi culum , en vi compendiose tibi morem
riclarare sententiam , refore iacceptum portie rint omnem morum H Aromes, τι arii lo
pondeo hoc primum supponendum esse, diei
ab ipsis Atomox , colouieul i illa minutissima, in quae unumquodque compositum corpus potest vi naturae extremum resolui: adeo
ut si imaginete corpusculum, quod aliqua naturae vi si adhue resolubile, non ipsum atomus sit, sed atomi siit particulae, in quas ita resoluetiit, ut ipsae lint denique omniuresolutionis incapaces. Et esse quidem aliqua huiusmodi corpuscula ex eo probant, quod lieet Mathematici supponant unumsuodque corpus este infinite diuisibile . exorsi nempe a suppositionibus rerum , quae non sint, vi puncti , cuius pars sit nulla, lineae, cuius
nulla sit latitudo, &e. Natura tamen diuidendo, seu exsoluendo corpora in particulas, ex quibus tediuntur, aliquovsoue solum procedat , neque vir liam infinite , seu tu ins-nitum exsoluat ΕΨ quo fit perspicuum aiei atomos , non qudd sin , ut vulgd putatur. Mathematica quaedam puncta , ob destitutionem partium iis sectilia; sed quod , corpuscula clim stit, nulla detur naturae vis, a qua seeari, aut eYsolui possint. Mitto autem in secabilia , aut inexsolubilia virtute naturaei sed fieri. qudd inanitate omni careant, lint que ideirco solidat nempe eatenus solum volunt partei separabit eis esse,& e, solutionem polle seri, quatensis aliquod inane spatio luna intercipitur, quod illas aliunde reuinctas, dispei cat. Quoniam porto nullum est corpus , quod non intelligatur posse eet soluendo reduci ad atomos. snaan de cuin Archimedes uniuersum Mundum exsolutum conceperit in particulas eiuleemodi, qualium in grano papaueris intelligere decem millia licet . quid prohibet concipere unamquamque harum particularum in myriadas iubdi uicam , quantum sas erit matura: vi: addendo cyphras numero ab Archimede supputator ea propter sane nullum est corpus, quod non possi intelligi contextum ei te edi atomis cana ieciprocae stat compositionis, di resolutionis leges. Atque ex hoe est , cur illi censuerint
atomos esse primam materiam, ex qua viai Dcrsa corpora constarent. Cum concedcrent
vero Atomis nativas duas proprietates, Ma gnitudinem icilicet, siue molem , aut corru
lentiam , exilissimam illam quidem , & sola mente perceptibilem, sed aliquam tamen ; θύFieturam, seu magnitudinis terminum , cuius esse dixerunt innumerabileis varietates; tum non omisere sane tertiam , Pondus nempe, seu impetum, quo unaquaeque atomus libera.& non in aliarum extu irretita, motu supra cogitationem velocissimo raperetur. H. Cest autem causa , cetar illi materiam non inertem secerint, sed seipsam mouentem , plane ue actuosam. Quippe tametsi corpora quinam , ut saxa, de alia videantur elle plane
immota, censuere tamen atomos, ex quibus
se mutuo reuitieientibus, sistentibusque contexuntur . esse in perpetuo conatu sese vel iiii extricandi: sicque ex intestina illa agitatione, tametsi insensit, fieri demum exsolutionem, eamque propter causam nullum est e corpus. quod ab intrinseco, vi loquuntur , de saeculorum progress i corruptibile non sit. Quod attinet ad caetera, quae iens biliter mouentur, veluti animalia ; eme in ipsis aliam quidem
partem crassiorem, compactiorem, ex lolueniado dissiciliorem, ae proinde pigriorem aliam ei 5 subtiliorem , liberiorem , exsoluendo saciliorem, ac proinde mobiliorem, spiritum vulgδ appellatam, quae & se, & totam simul
molem commoueat, ac , si aliqua etiam eYtrinsectas oecurrant, propellat. Heinc quem-ciumque motum caeteri attribuere sormis ,
tribuere ipsi atomis , ex quibus eas sol masputauere texi. Nam licet formas uniuersbnihil esse existimarent, praeter specialeis quosdam modos sese habendi materiae . seu
atomorum res constituentium : Quas tam
ali) dixere formas , ipsi censuete ei te nihil
aliud, quam subtiliorem quandam atomorum
texturam, certa ratione contemperatam. de
pet totam molem corporis dissalam; seque esse partem quas nempe solem totius materiae ; cum alii formam edi inerti, qualitatisque Aperte materia volentes educi, ac nolentos interim aliquid materiae trans re, de
510쪽
quasi tenuat; mipiam, dieere non possent unde ham forma haberet quam illi tilbuebant substantiam. vim mollicem, de caetera. Vides igitur quemadmo sum illi omnem
motus originem ad atomos iertiletini ; clam Omne mouens Phys eum, ceu eatis a cisciensi quam de iniunt id , unde motus; eiusmodi
sit propter sontiara , seu expositam atomo Ium texturam. In testigis etiam quo modo a mundo usque condito quippe aeternum non decreuerunt, ut Aristoteles , de alij opinatis crint deinceps , de ad nos usque propaga tum motum. Nam in eo quidem aliunde reccat uni, quta causam a materia separatam noti constituerunt, a qua congeries ali moriun , seu vi uetiorum corporum materies tum creata suerit , tum motum suum
acceperit: at supplendo pro ii iis D cum talem congeriem , quas chaos, initio mundi produxisse, ipsique motum eum indidisse, unde de rerum semina generalia exsisterent, ct membra mundi praeeipua disceret, sormati , vices suas obite pollent ; constat quemadmodum cum solo generali Dei concursu motus semel coepti, continuati potuerint; atque taed illi in eo solum desecerint, qud drrimam otiginem motuum , consequentemque motuum seriem retulerint ad quan am, im ingenitam potius quam a Deo acceptam. Cilui non vacet iam multa memorare; quod spectat quidem ad discretionem , consorinationemque primaeu am , prirnosque motus partium mundi, consulere potes quae ex co-ium mente Plutarchus, Diodorus , de caeteri , tacitis licet nominibus, commemora
xunt i sed Plutarchus imprimis, quarto capite primi placitorum. Quod attinet vero tam ad incessantem motus successionem in partibus mundi praecipuis, sphaerica forma contornatis , quam ad propagationis seriem in corrotibus ortui, interituique obnoxiis; cum illi utrumque tribuerent necessitati eiu dem motus, prout ab inhio coepisset, notare potes apud Lauttium illustrem prae caeteris
coeperat, habitu quodam retinuisse; du ob non cessantem impetum in rebus , non didicisse. odo eadem saccie, ac repetere , sed tid soc etiam compulsam , de coactam sitisse. Ita nimirum orbeis calesteis pro ratione consorinationis , internarumque velut fibratum, vegetantiique spiritus , proque adiumento
mutuorum radiorum , externorumque veluti
saluum, non potuisse non deincepς tueri caeptorum motuu in constantiam , nunc in hanc, illum in illam partem. Ita animalia, ac plantas , pro ratione quoque conforma torum organorum , si iritusque , de caloris in si, ae pro rebus sibi circumpositis , non rotuisse non appetere alimentum congruum; ron excernete ex eo semen generando idoneum : non ex semine istis partibus, atque motibus praedito, hoe sot mare, potius quain
illud; non hac latione potiusquam alia de
motus internos subite, de externos exprimere; non elanguescere denique, non interire , non diis pati. Nam se quam iuis illi vpinaieni ut plurima casu fieri; sinus tamen
opinabantur corpium, ac naturalem motum
praeualete vi plurimum i & causas quoque ibi tuitas . cuin aliorum sol imi respectu haberentur si ituitae, ne ilarios motus habere in se. ex quibus commisti variatio effectuum insolita conseque ietur. vleumque si . simio haec pauca circa primam quae bonem didia.
dem 3 Respondeo nequaquam; sed , quantum crinor , recentiorum esse commentum.
Nam Aristoteles Platoni repugnatis circa naturam oculi igneam, consentit quidem
Democrito, o lum elle naturae aqueae r ve-
iam dissensit , negando visionem per de fluxum ullum ex corporibus fieri , ac sentiendo motione solum a eorporibus uisibilibus retinterpositum diaphaim in , ad Oculum usque peragi; de per ipsum oculum, ad intermini usque sensorium. Sed notandum est , Aristotclem alii inguere in corpore, quod vulgo Diaphanum vocamus, veluti aquam, aut aerem, primo ipsum corpus, quosdam veluti polos habens, quod dicitur aqua, aut aer; secunda mobilem quandam, puramque natii tam , seu substantiam te nitem ipsi corpori , eius e pocillis intersusam, caeloque etiam conuementem, quae stproprie ipsum diophantiu . sue perspicuum M o Non enim, inquit, aqua, vel aer , quatenus est aqua , vel aer , diaphanumquid est : ., ri. . A a ta
su a sursum est , eorpori in sit Marti . Appellat porro talem naturam diaphanum potentia, quanditi est in tenebris ; diaph nu i actu , quandi ii in luee ; doeetque solum diaphanum actu esse ad visonem idoneu . Itaque dum empus visibile, ut Sol . ni, , aliud coloratum, ab oculo conspicitur , iast, inquit, non suda aliquid eu ipso uisbili in oeulum defluat: sed quia eius eoior suapte natura motivus diaphani actu , mouet
ipsum diaphanum actu tibi continguum: &quoniam aliunde hoe alaphanum est ad c luna usque continuum , Ic porto pet oculum ad intertium usque sensorium ; nt, vi per ipsum motus imprimat ut senio io, de corpus coloratum proinde sentiatur. Id interpretatur si plicius ex comparatione vectis , quo manus in uet lapidem: sellieri eolotem cum manu , oculum eum lapide , diaphanum interceptum cum vecte intercepto consert.
Quo loco, ii videas Galetium pacis iuris facere Aristotelem , de Stoicos, qui ipsi quoque putarunt visionem quodam quali vecte. 1eii baculo fieri, obseruum facile est sui siecomparationem ab ipsis iuuetiam; quatenus oculum cum manu , vis bile cum lapide, interiectum vo4 , intensumque aerem cum ipso bacillo compararunt : adeo ut , chiratureia Aristotelem radi) motas intallizeten Hi