장음표시 사용
521쪽
N siti v Avix Luillerius noster postremis
suis literis, adhibuin se te aegre sdem iis,
quae ad ipsum perscripseram, de factiz
mentis. Id vero miratus non sum, qui per
spectum habeo nihil posse magis paradoxum sapere ι & noui alios praeclaros viros, quibus res est .isa non minus improbabilis, quoad usque suere ipsmet experti. Occasionem eetia explorandi denuo rei vetitatem secit mihi nuper Protex optimus i comprosectus Massiliam , me in comitatum adhibitum voluit. Quippe , ut est pereruditus , & quicquid temporis 1 euris ciuilibus residuum est , liberalibus studiis impertitur, non paucos in itinere sermones de motu consitu it. Ipse recensui obiter tum obseritata propria , tum quae Galileus congessit adstruendo illi Theoremati, Si id corpus,
parraeque , ac si ictaa Disserat. Cum rem veto esse praeter omnem fidem, non tam doctus Princeps , quam alii quidam ex eo-mitatu opinarentur; stupuerunt sane, eum iussi tam curru , quam equo periculum sacere , deprehenderunt, seu quiescerent, seu concitatissime transferrentur , res sursum proiectas, se inde in manum redire ; manu dimisi. s, seeundum eandem sui, equi, aut currus lineam eadere i emisia. antrorsum, nec propius , nec longius terram petere;
nihilo secilis 1 tergo discedere ; directas
ad dextram . laeuam-ve , intra lateralem lineam ex aequo teneri. Postea , ut plane conuincerentur , deducendi suere ad mare , obseruaturi , virum naui velocissi me transata, perinde atque quiescente, lapis suis dira proiectus, v. e. ex pede mali, secundum mali longitudinem , tueretur sem-ret tam ascendendo , quam descendendo eandem , malo distantiam , ad pedem mali, seu in eundem locum praeeisὸ, recide
tet. Vtrum manu ad summum malum quie
scente, & absque vita vi dimissias lapis, in eundem pedem incideret. Vtrum pati vi ex puppi in proram de ex prora in puppira transmissus , pati impetu seni appareret.
parque spatium eonficere. Vtrum actus trans uersum, oblique, Ze quacumque demum ratione , haud dispar motus exhiberetur. Caeterum res ita successit,ut nihil amplitis haes rint; cum acta Triremi ea celeritate,ut intra horae quadrantem, mari aperto, tranquill6que , milliaria quatuor peruaderet , illa aliique obsecuitarunt. Miraculo autem potissi inum fuit, lapidem ε vertice mali absique vi , aut iactu dimissum, tam ex parie puppis a malo non deseri , quam ex parte prorae ab eo non attingit sed in eadem semper distantia , seu seeundum lineam ips parallelam continud delabi. Ae non haereo quidem , PT ME Vi-Ro n v M , quin tu quoque dedisses manus, si quadam sorte eontigisset adesse te spectaculo; versim non proptere, mihi adrogo, vi licet me virum fidei plenum habeas) teneati, ideireb historiam narranti nudam asse titi. Adgo potius causam, qua semel per spe cta, te non dissensurum confidam ; ac iro uoco simul ad exserimenta adeo factu facilia, ut nihil necesse existimes mare propterea ipsum adire. Et eausa quidem generalis est, quia , quicqnid mouetur, motum suum imprimit rebus omnibus , quas sustentat: resique perinde emittuntur, siue emittens motum a se,sue ab alio impressum habeat. E perimentum verδ sacillimum est, ut dum per
proti,iorem illam nobilissimae Bibliothecae deambulabis pergulam , pilam tu
riam, aliumve globum manu teneas , re
que explores. Imprimis quippe notius est, uam ut moneri debeat, pilam tua manu ustentatam tantundem moueti , quantum ipsam manum; seu manum eundem pilae motum imprimere , quem ipsa habet. Quieste deinde reliquo corpore, de agi tata sola manu, vel manu simul eum brachio , proiice antrorshm , retrorsumve pilam ; excedet illa , procurretque quam in partem eonieceris. Resume,& pilam ana riu aperia tenens, nihil ape ipse i sed esto alius , qui manum , brachiumve propellata haud se s excedet, proeurretque pila , ac prius, dum ipsam spontaneo motu abiiceres. Tene
522쪽
Tene rursus pilam aperta manii,& nihil perinile age uee ruanu,nee brachio, sed loco alterius , qui propellat , esto ipsummet cor uti tuum . quoes emotum pauid concitati utrachium,1 anumque transferri, pars vel Oeitate , qua alius ante propulsarat; videbistiirs s pilam perinde edicedere, procu tete que. Nimirum corpus reliquum pro apente externo est, quod mouere manu, & brachiu, corpore immoto , ob arti lorum se ibi litatem potest. Iam , quia de his minus dubitabi . haerebis magis quid si euenturum,ubi extento brachio , pilam sustentatam duobus gigitis absque ulla vi, agitationeque manus
propria, deambulango dimiseris. Id experire itaque; de pervidebis pilani sequi, pro- rtereque in eandem patiem, in quam ipse
concesseris ; neque euenire vi qua in , ut vel constet , vel recurrat in partem aueis uri. An - non proinde agnosces habere pilam motum a manu . non quem ips manus in
tu proprio imprimat, sed quem in primat
m tu accepto a reliquo corpore; adeo ut eam pila , quo momento dimittitur, moueatur reipsa , impulsonemque antrorsum habeat, non possit motum non continuare,
de perinde peiscere, ae si immoto corporepante, mota manus sola motum impressislei In vel 5 , quod magis mirere. Cons stertim in in pereulae medio, Ee nunc antrorsum, nunc retroruim, moderata vi pilam contice: adeo ut ad certum usque spatium,quod nota ri possit, utrimque excurrat. Incede deinde , de ab una sane ad idem medium re ueniens nee moueri proptere, eodem te More desinen ) pari vi pilam coniice. Videbis profecto proiecta in antrors una excinxere longius , qu,m excurrerit antea ; proiectam vero tetrorsum, vel excurrere breuius , vel consstere , vel etiam te sequi. Causa nempe est , quia cum antrorsum
comi eis, duplicem illi imprimis vim ; altera quippe est manus propria , de qualis antea erat , cum stares corpore immo to ; altera corpo is ipsus, qua eidem manui communicata , esseit ut , vi manus seratur antrorsum celerius quam ipsa s la , de reliquo corpore quies tite . moueretur. Ex quo fit, ut pila accepto velocio te motu , moueatur velocius, & procurrat
.lteritis. Cum proiicis vet5 te rorsum , vi-ἀes , manu non alium motum , quam ipsus proprium vel sus eam patiena imprimi a nam qui motus est i reliquo corpore , in oppostam tendit partem. Consideranda est ergo manus cum duplici motu, uno tibi pio ptio retrorsum, altero ex corporis translatione antrorsum. Ex hoc enim sit, pii md , vi pila nunquam possit tantun
dem retrorsum excurrere, ac excurrerat an
te, ; quoniam licet manus motu proprio
moueatur aequaliter ; non tantundem tamen promouetur retrorsum , quod motus transsatilius ipsam interea antroiscina
abripiat. Deinde fit , ut si proprius quidem fuerit velocior transsalitio , tum pila non - nihil tet tot sum excurrat , quas manu aliquavid magis retrorsam , quam
enitor sum prometa. sin aeque velox suerat, tum pila neci e tetrorsum , neque 'aia trorsum excurrat, le/ in eodem loco consitat , quas in neutram partem proiecta, Ee ad perpendiculum cadens . qtida uno
motu alium compensante, & neutro alie rum superante , manus eo momento veluti immota cohaereat. si denique suetit miniis velox ; tura pila sequatut , & an uorsum , seu in eanaem tecum partem decurrat, quas in illam magis acta motu tians
latitio . qu ira in oppositam proprio. Et vis ipse rem spectate iucundius 3 iube haec peragi ab alio ; tu vero in medio reisulae cotis ste e resione manus , qua ille pilam proiicieti a iam illo ambulante , & antrorsum , proiiciente , videbis manum xl tellus , quam quiescente promoueri, de pilam proinde maiore impetu emitti, ou rique velocios .& serti xltei ius. Proiiciente autem retrorsum , videbis manum nunc
minus promoueri , seque pilam segnius et iis cir nunc tantundem sicque pilam ad pet- pendiculum eadere a nunc non modo nihil promoueri , sed antrorsum quoque magiar erit alii; sicque pilam vitum ambulantem sequi. Admoneo autem , ut ad alium, dum experitur, attendas : quia dum ipsemet experiris , adnotate minime potes velocitatis discrimina, ob motum transalitium saeia, Quippe, quia tuus oculus eodem si mul motu transiettur, obseruare non potest motum , quo manus simul agitur, qui que unus idemque est, atque idcirco pro non motu , seu, quod idem est, pro quietet
reputatur: attendit velo tollim ad motiones alias, quas manus intrita ob sexilit tem exserere potest. Ex quo capite est, ut pila antroisdiu , te inter ambulandum proiecta non videat ut ire velocius, qui in proiecta inter quiescendum; quia videlicet qua tum motus corporis totius pilam promouet, tantundem etiam promouet oculum,ipseque ded oculus,tantundem ex motu pila: non agnoscit. An Paradoxum hete intriticiaira, occasone euerimetiti, quod ab isto loco alienum non ut a Deambula brachiis rassis, liber
que pendentibus , ea prorsum , rursumque sponte inouebuntur, S ubi passu tami per standi, animatoque incesseris, tum sensibilius ante , ae pone , respectu trunci cor- solis setit. Habe interea pilam ad minum, quam sine ulla contentione manus, brachii ve dimittas i ae tum,si dimiseris quidem, dum
manus antelius contei det non anteriri in
dδ movebitur, sed dupl3 etiam citerius m uebitur, quam corporis truncus. Sin dum manus posterius set , neutram in partem Nouebitur, sed ad perpendiculum 1zm peccadet. Id mirabile: sed nihilominus paradoxum penes causam est, quae videbitur tibi mirabilior. An non putas enim brachia ire,
ae redire ,& manus extremas , ut aliquod spatium antrorsum conficiunt, ita retrorsum conficere Et dico tamen biachia numquam te due , sective retioissim: ac manus cxtremas, quanto tempore , ident ut spatium retio
523쪽
conscere. tanto consistere immotas. Ad intrationem ut eximam, velim primum videambulando incedas iuxta parietem, quem secundum totum incessu ira extrema pars manu, lunguisve medis digiti ouati praeter
detis leuiter contingat. Persenties enim manum quidem antroissim exporrigi t sed non tamen ex eo puncto, in quod desinet exporrectio , manum retroisum seri; quin potius in eo quiescete , exspectareque a
nec rursus exporrigatur antrorsum. Agnossices & bracchium ab extrema manu ad sc pulam usque , postquam exsorrecta manus erit, non retrorsum agi, sed extrema m nu firmata ,& quasi centro facta, promoueri antrorsum instar radis , cuius intremum , ct quasi pars circumseretitiae si sca uia, quae cum si manu posterior proue-etur sensim , quousque illi ad perpendi-
eulum sat, & ulterius prouecta anter tot
euadat. Ac nisi tu quidem id possis satis animaduertere, iube alium id experiri , tuque interea eius manum . bracchium , scapulamque te specta;& manifesta tibi res net; s-mulque pernosces etiam incedeutem in acre medio extremum digitum firmare, & super eo quas centro bracchium , scapti tamque circumducere. Velim praeterea ut attendas esse nobis bracchia instat crurum anterio rum ; adeo ut, quemadmodum quadrupedes
deeustatim incedunt, hoe est simul prom
uendo pedem anteriorem dextrum eum posteriore sinistro, de priorem sinistrum eum posteriore dextrol ita nos sponte, nisi potius necessitate quadam naturae, promouere sinus dextram manum cum pede snistro, de manum snistram cum pede dextro, nec posse secus facete, quandocumque manus libe-rὴ dependent. tu nempe ubi obseruaris, sa- esset erit attendere , Quemadmodum quo tempore pes sinister transfertur ,&e postico anticus fit, dexter non propterea regreditur . sed exspectat haerendo terrae , donec ille ἡ terra sublatus, terram denuo contigerit; ita prosectδ snistram manum , quae dextium pedem imitatur , tempore eodem non regredi, sed exspectare , haerereque in aere medio , quousque manus dextera cum sinistio
pede quietem assequatur. Et conse uenter, Quemadmodum dextro pede eontistente, factoque vi centro, ipsam crus dextrum ad usque coxendicem non retrorsum abducitur,sea sensim instar radii, ex situ postico anticum acquirit i ita planε bracchio sinistro, quod exquisit E pesem dextrum imitatur,
contingere. Quo loco meditare quaeso admirabile artis elum. Videlicet pes, & coxendix duo quaedam alternis sunt centia , quae
alternatim quoque duos areus, seu circum serentiae portiones, eodem semper crure, tradici communi intercedente, describant. Et quia nihilominus Oxendice non eleuata, dum
pro centio est, pes at cum describens proncindere terram non potuit; ide5 medium crus sitit artieulatum; ut sexura ad senu , seu poplitem facta. ex deseriberet arcum supra ter- m. Quemadmodo in etiam,quia pede non Qepresso coxendix Meum deseriptura, suisset nimium attollenda; corporisque truncus ni- initim subvehendus, s ctus totum tigidum fuisset: ideirco ilexura eadem intercessit, tu e temperatet huiusmodi arcum : sacio intere
eodem genu nunc contro , nunc extremo x
dici Meus suos , respectu tam tibiae , quam semotis, seu dum s.chitur, seu dum tenditur, describente. Meditare etiam motus aequabi litatem, qua corporis truncus interea ira cedit,& ad quam aliunde tam prolixitas, quam flexilitas pedum consert; quatenus calce viaius tetram attingente, di priusquam tota planta
sensim succedat, digiti alterius si tanta telia
qua iam elata I e terra attolluntur , sicque, absque interruptione, trunci corporis motus continuatur. Tametsi notandum est trui
cum non promoueri ab eo pede, qui elatus est, proceditque per aurem ; sed ab eo , qui
terra inhaeret ,& supra quem erus deserens truncum euoluitur. intelliges enim ex his, quia corporis truncus aquabiliter incedit.& pedes alternatim dimidio temporis inc dunt, dimidio quiescunt: ideo debete mi tum pedum csse motu trunci duplo velocio
rem ; ct parteis crurum reliquas lavid moueri tardius, quam pedes , quant5 accedunt pro pisis ad coxendices qui non maiore serunt uxvelocitate, tuam truncus. intelliges etia cor
sequenter manus, dimidio quoque temporis quiescenteis , & reliquo dimidio prolsum exporrectas, moueri dupl4 velocius truncor& parteis bracchis reliquas tanto moueri lentias, quanto magis ad scapulas simul cum
trunco motas accedunt. intelliges denique
ob quam eausam fiat, quod, initio dixi, pulam dimissam, quando manus antrorsum ex
porrigitur , duplo velocius inoveri, quam truncum; & dimissam quo tempore manus retrorsum ire apparet , ad perpendiculum semper cadere. Nimirum , quia priore casimotura consequitur a manu duolo velocius, quam truncus translata ; & posteriore , nullum habet a manu seilicet immota , cons stenteque) impressum. Iaiti ei ira haec ita sese habeant, facile causam pervidebis eorum , de quibus ad Luille rium scripseram , experimentorum. Ea s ne sunt, quae ipse quoque maxima ex parte
peragere facillime possis. Videlicet, eum
aliquando eurtu extra urbem veheris , m num extra currum protende , & auriga ius
se instigare equos, laxateque habenas, proii-ee pilam directe sursum quantacumque u les, aut poteris vi; & illa haud dubie recidet in manum. Cur recidat autem , tibi explicabit , ii quem iusseris extra eurrum , ac in via
consistere F legione tui, dum proiicies pilam. Ille enim videbit pilam non dire iis sursum tendere, neque ad perpendiculum deinceps recidere ; sed videbit illam tendere oblique , & quasi arcum, seu lineam curuam
in aete describere, cuius unum extremumst qua parte pilam prosicles , alterum qua recipies pilam. Quod antem tibi ipsi
pila videatur semper directe sursum , de secundum idem perpendiculum imminens ;causa est , quia quantam illa antrorsum procedit , deflexum it et peragens, tanturidem
524쪽
dem tu quoque antroisum proueher ',
adeo ut illi semper sibiletaris , ipsaque
vile semper appareat in eodem perpeti diculo. Caula vero ent motus pilae a rectitudine dessee tur , de euruam sequatur , describat e lineatia , illius compositio est , quatenus ex dupliei vi in trici ori tinem habet. Nam si pila non prolem sui sum detineretur statim in manu , promoueretur solum antrorsum , vid licet ad motum eurrus, ae lineam rectam describeret: si uero quienente curru proii Oretur directe sursum , tunc non nisi suos ira , deorsumque moueretur, ac rectam
ruistis describeret ; at dii in proiicitur sv sum a manu , quae ipsa interc, mouetur moueatur . curru. Nec spera , ut manus pilam asse litatur , proiectam licet remisia i , Nam si alius quidem extra currum uiescens eadem vi proiiactet, posses as- equi , ob tir prella in iothm propriam eius
vi in i at dum proiicia praeter vina propriam. imprimis etiana vim cultus, causam videli cet maioris illius velocitatis , ob quam pilate semper tantum fugit, quantum eam ipse prosequetis. Prolide deinde retrorsum ; de eadem , eodemque modo, ac ob easdem caussis euenient, quas diximus ante , circa proiectionem intra rei gulam. Plotice denique in latus, & ad tectuin quidem cum latere eurtus angulum 1 Proiice etiam ad Obliquum . 5e ad quemcumque volueris; antrorsum , e sicit ut , ut manus neque abeuntem semper pilam videbis per lineam omnino sursum , neque omniud amicitia quae ad finem usque, eundem scu ractum, si in troiiciat videlicet motus antrorsum, seu obliquum eum latere currus angulum constituat. illud autem erit obsinuatu iucundum , qudd , s ad lapidem , arborem. aliquidve aliud non nibit dissitum . quie;
censque collinees , a scopo iis aberraturus. Nempe , quia dum manus ed con nititur, trans itur interea a curtu vel sis anteriora ; vi proinde pila, aut lapis tantundem a seopci antroisum seriat, quan tum promotus intere, currus a momentovsque proiectionis suerit. Seeus autem es set, s sorte adestet cui ius alius, qui . regione , ac pati velocitate cum tuo cians. tretur; tune enim , Lino in illo scopo,
directe in ipsum pila tenderet, quia scopus tam tandem, quantum tua manus pro numeretur antrocium. Ex quo fiet. vi si colludendo , coniicere pilam in famulum velis, qui aliquanto procul extra curtum sit, ilialum quidem sis praetergressurus , si quieu rit , at si pati velocitate, qua currus incenserit , ii, omninδ assequuturus. Quod sitarie non curru , sed equo veharis , de experimenta eadem velis sacere: eadem omnin5 . ae iisdem omnino de causis continient. Adnoto solum , si pilam , aut lapidemitecte sursum proieceris, de ab illius t di tu , siue casti tinnietis , non eodem teno te statim a iactu ine endum esse : sed vel concitatius , ut posterius cadat, vel segnius
vi anteiitis: Nam alioquin eodem tenere, ut
ubique eris subiectus, ita ictum nusquam euades. Quod si sitsu in quide in , sed cum
tantilla tamen introrsum obliquitate proieceris, non erit eui , casu timeas: quia, ut te quiescente pila se proiecta non reeia rei in te, ita non recidet te translato ; quoniam vis a motu equi impressa effetet, ut quantum tu successetis, tantundem illa se
Restant experimenta peracta in naui; se lcausas tamen omnium ex talia dictis intes-ligis. Pote, vera de illa ipse haud incommodE exsequi, si quando supra sequanam lembo exspatiati per aestatem lubeat. Qui re ubi seeundo fluuio etiam remisses ad ibiti et unt, ita vi lembus quanta heri poterit Oletitate seratur, experiete . ubi lapillos directh sursum proieceris , si ex pup
pi quidem , etcc suros in In prin , si
quo abripitur. deflectit illam a motu suo sum, quo per se moueretur sed inter visumque . seu oblique proiieiat ; seque prolocia pila curuam lineam nec ellario dent bat, cuius dimidium ascendendo , de dimidium descendendo perseiatur. Et vis id Ilenias cognostere iube curi in consere , proiice pilam sursum . de . signo prids aurigae dato , excedat cumas , quan primum proieceris . non recidet illa profecto in manum, sed longe , cur tu locum praetervecto ; illeque idem , qui e regione tui constiterit. de selibentem videbit, non arcum , sed tectam . perpendicularemque lineam , proptet motum sursum simplicem , incompositumque , de qui solius manus si it proprius , ipso cultu nihil conia
tente. Prone deinde caput extra
rum , de designato in parte currus inseriore putacto aliquo , quod in eadem linea perrenaiculari eum oculo tuo st; actum , itan inlato citatissime curru , admoue pilam ad
oculum , ipsamque nulla secta vi a manu dimitte ; videbis pilam Aecidere secundum illa in lineam, atque ideircδ easus ille apparebit tibi perpendi laris. Non pet inde porro apparesit illi, qui extra currum sue
rit , S ad eas ini attenderit: obseruabit selia licti pilam quasi semi- arcum, seu curvam litieam gesseribere : quoniam quamuis manus non imprimat illi motum sol proprium, imprimit tamen motum , quem habet icurru , adeo ut praeter motum grauitatis, quo pila sponte sertur deorsum , seratur
etiam anitoriam eodem motu , quo ipse currus a de quia tuus oculus interea tantundetra quoque antrorsum serius , indest . ut pila continuo ipsi subiecta oeulo,
perpendiculariter moueri videatur. Loco vero pilae usurpa lapillos; de cui tu nune leniste , nunc concitate , de quomodolumque
voles, setatur, idem semper videbitur. Proi, O postea pilam antrorsum illa tantundem 1 te discedet, tamque procul I te in tet ram ea det , ae s ipse quiesceres , eodem . modo , dc eadem ex eausa , quam de pila proiecta intra pergulam dixi. Diserimen est solum , qudd eorpus, cui cohaeret manus, intra pergulam moueatui per se ; in via GH senda alia philosophica. R
525쪽
ex prora in proram . si ex medio Ierobo. in medium : Deo ire tametsi destatu te hilalo, ees erecto culos situ de appare me proiectioni, tectitudine iudiee . ; saci id iametieapies . si malus esset in medio erectus ad altitudinem laetiis, fore ut lapillus secundum illum , tam ascendendo , quam descendendo moueretur , quoniam ex quo loco esset iactus , in eundem casus seret.
Porrd, si etiti dictum est de pila e curru pr iecta , apparebit quidem tibi lapix sursum seriit apparebit & omnibus, qui in eodemnauisio erunt , respectabuntque lapidem rat ii quis interea in ripa , nauigio ve alio uiescente, e regione tui, lapiditque constiterit. , is obseruabit lapidem describe
te in aere speciem curuae lineae , cuius crus unum incipiat ex aeris loco unde iactusset, aliud in illum desinat, in quem eiit
casus. Id nempe ob compositum motum, alterum manus proprium , qui suisum, alterum nauigis , qui prorsum ι adeo ut mixtus ex viro Pe , seu obliquus sat, cuius qui equid est sursum , a manu st, quicquid prorsum , a nauigio. Heinc iam , ut pinor, miraculum cellat, quod diesi suis. se habitum, cum illi ad lapidem attenderent , qui ex pede mali, de secundum eius altitudinem proiectus , neque ex parte puppis desereretur a realo , neque ex parte prorae attingereret ab illo. Si quidem tametslapis tam ascendengo , quam exscendendo appareret semper in eodem perpendiculo , quia versabatur sempet in linea erecto malo parallela; revera tamen non moueb tur per rectam , seu perpendiculatem lineam sed describebat potius curua in . quam animaduertisset, si quis ex triremi non lon-gὸ quiescente lapidem spectasset. Vidi si
enim malum progredientem , & lapidem ex parte puppis continud illum assectan tem , ex parte prorae antecedentem ; adelivi neque ex parte puppis a malo gessereretur, quia quantum malus abscederet, tantumdem illi insisteret : neque ex parte prorae atti ingeretur a malo , quia quantum malus accederet , tantundem illi praegrederetur. Imaginare postea virum, qui exporrecta manu ἡ vertice mali demittebat , seu sinebat gecidere lapidem t apparebat quidem lapis ad pet pendiculum cadere tam ipsi . quam omnibus nobis, qui vehebamur eadem ui temi 1 at si fuisset ex illa esia, de qua diximus, quiescente spectatus, apparuisset describere expositae curuae dimidium , eaque ratione malum semper, heinc sequi . ille e praece-gere, ut malus nec deserere, nee attingere
illum posset. Causa porth nota iam est : s-
quidem manus lapidem tenens non imprim
bat quidem motum sibi proprium , sed imprimebat tamen motum quem habebat a malo, ipsique erat cum tota naui communis; ex quo esse iebatur , ut manus sta versus puppin addueetet lapidem versus malum , &iita ad proram abduceret a malo ; seque lapis e manu excedens illeinc quidem proli telut versus malum , ipsemque adeo com sequetetur. besne veia prouceretur a malo, ipsuroque antecesse ei ; x vltimuIs prae: et inotum georsum , qui a grauitate proret aer ij haberet morum in anteriora, seu quotes mis serob, tui. Neque est iam mirum, si minibus nobis, qui in eadem triremi eramus, opp. 4ebat motus herpendicularis ; quippe obseeuabilis nobis solum erat motus lapidis deorsum i nam ille quidem ad anteriora o seruati non poterat , quoniam erat nobis communis eum lapide , & quantum lapis promouebatur , tantundem oculus exsistens ex parte puppis succedebat , ex parte protae antecedebat. Potetis deinde in eodem
tuo lembo pati vi pilam proiicere ex prylii ad proram , & ex ptora ad puppim. Ob eruareque par spatium proiectione uti aque pervadi. Quod idem erit ι poteris statis se ad puppim cum stante ad proram se colludere , ut obseruaturus sis pilam pativi utrimque proiectam aequis omnino spatiis , ae temporibus ad utrumque per u nite. Et videretur sanὲ non debere ; nam
ex quo momento pilam proiecisti , diffugit socius , atque adeo pila ad eum peruentura percuriete spatium longὸ amplius,& prolixiore tempore debet ; ex quo verbsocius proiecit , occurris tu, atque adeo pila percurrere debet longὸ breuius . contractioriaque tempore t & unde hoc tamen ut pila ad vitumque perinde perueniat a sed videlicet causa est, qui licet motus manus tuae proprius aequalis si motui manus socii proprio ; tua tamen manus motui sbi pio-ptio adiunehum habet motum lembi, soque pilam proiiciens geminata vi, impia reis illi celeriorem motum ; manus ver d e ij detractu in habet , motu proprio m tum eiusdem limbi; scque pilam proiiciens deminuta vi, imp imit illi motum tardiorem.: pro eortioque huiusmodi est , ut quantum tibi lembus adiicit , tantum illi detrahat; & quantum ille abscedit, tanto pila seratur ii te ad illum velocius; quantum tu accedis , tanto pila seratur ab illo ad te segni sis. Ex quo sit proinde, ut eo pensatione motus lembi facta , qui virique vestrum , de pilae a vobis proiectae communis est , remaneat utrimque solus motus manus utriusque proprius , qui comst virimque ab aequali vi, idcirco ex aequo ad utrumque sat . Nihil est necesse admoneam idem euenturum , si uterque siti oblique , vel e regione laterali aliquid proieceritis ; nam causa semper cadem est , coriis
statque motu communi detracto caetera perinde peragi , lembo seu moto, seu quiescente. Et loci quidem angustia , seu bt ue laterum l Di interstiti uin non patietur sorte hie adeo di ite experiri , ae intra triremi ira nobis licuit ι sed esto lembus alius , qui pati velocitate , ad latus vestrum seu prope, seu procul moue tur ; eadem prorsiis euenient , licebitque tibi eum alio exsistente proeul in alio lembo perinde pila colludere , ae s in terra quiesceretis. secus satiE , s ille tesuiesceret , vel moueretur celerius , tariusvo ; ita enim aberraretur utrimque ascopo
526쪽
scopo, eadem ratione, qua dictum est de
proiiciente quidpiam ex curru. Ex quo adiicio obiter, vi intra lembum tui ura respiciens illius motum non obseruas,qudd oculus tuus una eum illo transsuatiar; neque proinde ullam diuersitatem, locive mutationem Obseruare in illo potes ; quatenus nihil in ipso est, quod eiusdem motus particeps non sit ; ita respiciendo in lembum alium pari velocitate . & ἡ legione tui transatum , non iri obseruatum 1 te eius motum , quia uterque motus ob aequalitatem pro e dem habetur, quatenus oculus una transitatus eandem sempet distantiam , nullamque situs mutationem , diuersitatemve attendit. Hae ratione set, ut si lembus ille te procedente quiescat , tu tamen illum moueri credas, tuum vero quiescere ; quia oculus cum tuo translatus , motum ipsus obseruare non potest; interea vet. diuersitatem in situ alterius attendit; quare &moueri illum iudieat s loquor vulgari modo de iudicio sensus.) Qudd ii ille ex aduerso tibi Occurat,& pari velocitate cum tuo moueatur ; tum ipse videbere semer eum tuo quiescere , ille vero 'appare-it ferri dupl1 velocius , quam reueraseratur; quia nempe praeter motum illius, oculus tuus affingit ipsi motum tui proprium ; quando apparci oculo perinde lo
ca commutare, ac D te quiescente mouet
tur dupl3 velocius, quam moueatur reipsa. Ex hoc demum capite est, cur accedentibus ad portum , videatur portus ad nos immotos accederer cur gum pomi mouehimur, terraeque, vi besque recedere videantur ; cui dum ripam, littus , linmotaque alia praetergredimur. videantur praetergredi, nobis quasi immotis i neque ista modo euenire deprehendantur ex lembo , aut quoi is alio nauigio : sed etiam ex curru aut quacumque te, cum qua oculus noster trans. feratur. Sed haec obiter mem tarn sunto.
VI. Redeo ad expetimenta, ae illa potissi- uin , quae peracta sunt circa malum . quipiae ea eiusmodi sunt, ex quibus , quantumeri potest, inuestigare liceat, nisi germa
nam , at qualemcumque motus non so
lum proiectorii, sed etiam naturalis eati. sam. Nempe visum semper mirabile est, cur lapis spontis suae nctus , tum per aerem decidat , naturali impetu ; tum in principio tardius , in fine velocids prorumpat: idemque violenter adactus , tum impressis impetu seriem ineratur , tum in principio veloeliis . & in fine tardius emergat. Caeterum , duo quaedam praemittenda sunt, quae inter alia bene multa magno Galileo debentur. Vnum ; eorpus suopte decidens motu ea ratione accelerati , ut temporibus aequalibus maiora semper statia pervadat, iuxta proportionem , quam nabent numeri impares inter se, initio sumpto ab unitate. Hoc est ; ii lapis ex. gr. e praecelsa turri dimiss is intra unum arteriae pulsam unam ortyiam decidat, fore ut intra secundum decidat iteis, intra tertium quinque , intra maritim septem , intra quintum nouem.
Puri Aria Philosophica. Et quia aggregando, ut in fine primi pulsu
peracta est vira orgyia, ita in line seeundi peractae sunt quatuor, in s ne terti; nouem, an sine quaret sex-decim , in fine quinti viginti-quinque, qui numeri quadrati sunt, ut Arithmetiri appellant i hei ne seri . ut fp
tia quibuscumque temporibus peracta, sint inter se in duplicata ratione fiantum temporum s nempe ut eorundem temporum quadrata Meliei Geor et radi loquuntur. Alterum ; viam diue lineam , suain imaginamve deserabi in aei e a corpore oblique proiecto, quamque i tum est eslς curvam , non esse clieularem seu qualis in arcus, portiove
cireuli ) sed parabolieam . ut Geometiae vocant . id est , quali ii inraginabere, si
concilitas conum , tui bis ve, ita obliquἡ versus basin re se eari ut fictio parallela nat lateri 'pposito, integi hque relicto. Cum enim irea resegmeoti oppelletur parabola, ambitos illius est linea . quam parabolicam appet hiat. Atto de autem ad sequentem s-guraiq; ex ea sῖquidem non modo sequentium , sed antecedentium quoque maxima pars i telligetur. Nam primum quiae m. esto AB altitudo turris dis. Oigyiarum; vel mali nauis quiescentis a s. semi-Otgyiarum: Et lapis cadens ex B perueniat ad A intra quinque pulsus delectae xteriae , is, iuxta iam /icta , intra primum pullum perueniet ad C. intra secundum ad D , inita tertium ad Ε, ii tra quartum ad F, intra quintum ad A. Deinde ex G. proiietatur lapis oblique, ita ut perueniat ad B, unde recidere incipiens perii
hiat denique in H ; is describet in aete curiauam illam lineam G IKLMANO pquam mox dicebamus este parabolicam. Post-m fluminon loquamur amplius de turri , sed solum ge malo; neque de malo qui scente, sed demoto , siue translato ad motum nauis cui est implantatus ; ae esto planities , superficiesve maris, per quam Dauisset tur , secundum lineam G H . supponamusque malum esse C R , eum lapis edi Gproiieit ut suissim directe in R , & eadem quidem vi , qua peruenire posset praecise ad
R , quiescetite malo. Promoueatur consequenter nauis, ade5 ut inita unum momen
tum , seu pulsum arteriae malus sit factus s T ; tum quia lapis non deserit malum, noque ab illo deseratur a erit iuxta malum ina dilectὰ imminens pedi mali, siue proximae nauis parti e qua est sacta pioiectio.
Promoueatur rursus nauis secundo momen
to, & malus sit V X ; erit lapis pati, qua an
thratione, in K. Promoueatur tertio mo
mento, & malus sit Y Z: etit lapis in L. Pr moueatur suarto, & sit malus a, bi erit lapis in M. Promoueatur quinto, & sit malus 4 B : erit lapis in Bi Ex quo usque tendere
deorsiim , cadereve incipiet; ade3 ut clari naui promota totidem momentis malus me-
iii successive e d, e s. g h. i K. H l. lapis sit etiam stitutus successive in N , O , P , Q, ac
tandem in H. Iam elicio primo, lineam . quam motu suo describit lapis, apparere quidem iis, qui . in naui sunt, esse rectam, perpendicularim-
527쪽
que, hoe est directam secundum longitudinem, erectionemque mali G R , vel S T, uel V X , &e. cum nempe ab eo lapis non disce-dcit: sed esse tamen re ipsa curuam, parat,
lieamve, & qualis plane describeretur, si quiescente naui. S malo edis stente A B lapis
proiiceretur oblique ex G, versus B, decideretque in H. Nec te moretur, quλὰ linea cutua C B sit longior, quam linea recta GR,
ac maior proinde uitius requiratur ad proiiciendum ex G in B , quam ex G in R , vel, quod est idem , ex A in B. Nam licet naui
quiescente proiector maiorem applicet virtutem; ut ex G proiiciat in B , quam ut ex Aproiiciat in idem B;non requiritur tamen, ut naui mota maiorem ex se applicet, ad ita proiiciendum, ut lapis ex G perii eniat ad locum B, qu in requiratur vi ex G lapis petueniat ad I qud versus proiectiost vel edi Aad ipsum B: quoniam quod deest applicitae a
proiectore virtuti propriae ut lapis ex G pet- ueniat ad B, id suppletur vi translatitia ad eacta a nauti aded ut, cum lapidis motus sit con positus ex motu sui dira, & motu prorsum,
seu ex perpediculari,& ho letontali; ipsa quoque vis pioiectionis ita si composita ex vi proiicientis propria, di ex vi impressa b naui,
vi quicquid est motus sutium , priore sit,
quicquid motus psorsum aposteriore; sicque vis adiecta , naui,dum mouetur, sit aequalis illi excessui, ouo naui quiescente, vis proii-eiens ex G in B , est maior vi proiiciente eae A in B. Eliciose L,eum lapis ex B vertice mali dimittitur , describere quidem ad ipsum semsum omnibus,qui in naui iunt,perpendicularem linea; sed deseribere tamen reuera simi parabolicam , qualis nempe est BNOpQ H. Ratio autem apparet ex dictis. Neque potest morari te, quod ad motum perpendicularem nulla requiratur , proiiciente vis, grauitasque sola lapidis su sciat ; ad motum vera illum semiparabolicum requiratur haud dubie. Siquidem constat, nullam qui scin vi in proiectoris propriam lapidi imprimi, seu quiescat seu moueatur malus; sed im-
rimi tamen, dum nauis mouetur, transi
alitiam , seu qui ab ipsa naui sit ; adeo ut cum motus ille si compositus ex perpenditaculati,& horizontali, quicquid est in eo re
rendicularista grauitate lapidis sit:quicquid
Dorietontalis, vi, seu , motu ipsus nauis. Elicio Tertio , neutram harum virium tam in proiecto sursum quam in di in illo deorsum destruere alteram , illamve iram n uete ; sta deflectere duntaxat; ad ea ut lapis neque mi,
nus sursum , neque minus prorsum tendat,
qu in s viribus separatis,altera sursum proiiceretiar, altera prorsum propelleretur : sed impediatur duntaxat rectitudo lineae,qua haberent seorsim perpendicularis,& horizonta lis , componaturquet linea , quae sit quidem breuior perpendiculari & hori etsi tali s seorsim descriptu, simul iungantur; vertim qua illis aequivaleat, ob collatas viteis in idem mobile; ea proportione , qua tempus , breuius quidem est temporibus seorsuti simplis; sed illis tamen aequivalet, propter coniun-
528쪽
an iri eodem mobi3 velocitates. Elicio quari o, Tempus , quo lapis ascendit, esse aequale tempori, quo descendit. Quippe cόm malus aequali cursu progrediarur , seu aequalibus temporibus aequalia spatia conseiat ; & lapis non magis in ascensu , qu ira in exscensu illum deserat,ant ad eum accedat, sed perinde semper respectu illiu , se habeat: neceste est tantundem temporis in ascensu , quantum in exstensu eonsumi: seque lapidem nee segni η, n e tardius ex G peruenire ad B, quam ex B, peruenit ad H. Nempe ut spatii in ex G in
δε , quod oes mali pervadit ascendente lapide , aequale est spatio ex A in id , quod idem pervadit lapide descendente
Elicio irinio, Velocitatem motus eadem proportione reciproce accepta ascendendo decrescere , qua defendendo increscit; ita ut tam initio ascensus . quam in sine descensus si maxima: in fine ascensus, de initio descensus . minima , & in mediis proportione spatiis, medio proportione modo se habeat. Quippe, clim in ea propo tione , qua lapis descendit, si in eadem
semper Aistantia a malo, eonfiati s malo eadem aequabilitate translato , dum lapis ascendit, ipse lapis non tueretur proporti nem eae positam, aded vi celerius, aut tua constat, in quam, sole ut lapis non eandem similii et tueretur distantiam , sed magis ad malum accederet , vel ab illo desereretiar, qtuod tamen non sacit. Ex quo sequitur, ut quemadmodum in primo momento de scensus peruenit ex B ad N, ita in ultimo ascensus perueniat ad B ex M , paris altitudinit eum N. Et quemadmodum in secundo descensus ex N peruenit ad O ; ita in penultimo ascensus perueniat ad ba ex L , atque ita consequenter; donec vi in ultimo aescensus peruenit ad H ex Q, ita in primo ascensus ex G perueniat ad l, cuius altitudo altitudini dest aequalis.
Elicio caeso. Proportionem incrementi velocitatis descensus per lineam B H , dum malus mouetur, este eandem , quae per lineam B A . eum malus quiescit. Quippe
cum increscente velocitate perueniat tam
in pesino casu ad H : quam in secundo ad
A , patet , si deseensus iri secundo casu tec- minatur ad altitudinem F, fore ut in primo terminaretur ad altitudinem 4 aequalem altitudini F. Et, si illeie teret naretur ad E.
fore ut heie ad Pt si illeie ad D , heie ad O.s illeie ad C. hese ad N. Quare & pro
gressit sacto neerile eadem proportione ac quis tam esse velocitatem per patieis lineae B, N. O. P, Q, H, ae pet pineis linea B, C , D, E, F, A.
dius moueretur alicubi in pari altitudine ;
Elicio septimo , proportionem deerementi velocitatis in aleensa per lineam C B , esse reciproce eandem , quae incrementi in gescensu pet lineam B A ; aded Gessendi alia Phil sophica. ut, quema modum ille e , in primo mo mento rei uenitur ex B ad C , ita hete iri ultimo perueniatur ad B ex M , altitu
529쪽
eundo peri enitur ex C ag D i ita hete iri
penultimo Derueniatur ad M ex L , alii tudinis eiusdem cum D : atque ita conia sequenter; donee , ut silete in ultimo pet- uenitur ad A ex F; ita heic in primo perueniatur ex G ad I , altitudinis cum F aequalis. Quippe ex Elieito sexto, eadem est velocitatis proportio secundum lineam B A , quae secundum lineam B H: & G Elicito quinto, eadem est secutissum lineam B G , quae s cundum eandem lineam B H. Quamobrem non potest esse alia freciproce tamen accipiendo θ seeundum lineam B G . quim secundum lineam B A ; cum quae sunt eadem, aequaliave viii tertio, non possint non es le eadem , aequaliave nite se. Elielo , Malo etiam quiescente, de uniuerse in omni proiectione sursum δε-
ista , decrementum velocitatis ascendendo esse eundem reciproce cum incremento velocitatis descendendo : aded , ut quemadmodum in ultimo descensus momento percurritur spatium F A , ita in primo ascensus percurratur idem spatium A p i de quemadmodum in penultimo descensus pe curritur E F; ita in secundo ascensus F E , de ita consequenter, donec e ut in primo doscensus percuttitur B C , ita in ultimo ascen sus percurrat ut C B. Quippe , cum ex iam
dictis perinde se habeant A F , & F A , ae se habent G Iin Q H; de perinde quoque C B, de B C , ae M B , de B N, & ita de aliis.
Elicio nons , cum lapis per lineam parabolicam motus perueniat ex puncto G pro impetu quidem, quem habet sursum , ad B, de pro eo , quem protidira , ad hi: pereurrere illum quidem aeqtialibus temporibus secundum impetum priorem indi qualia spatia; sed secundum posteriorem , aequalia. Constat quippe A F altitudinem , seu portionem perpendiculi respondentem motui aio rem,quam F E altitudinem motui per I K; eum tamen Gspotiio plani horizontalis respondens motui per eandem Gl, si aequalis latitudini S V respongenti motui per eandem I K; atque ita de caeteris. Adeo ut motus quidem sursum , vel deorsum inaequalis sit ; sed motus prorsum, vel secundum horizontem sit plane aequabilis,atque uniformis. Elicio aecimo, cum nauis possit moueri velocius . de tardids; de mali tamen altitudo semper eadem sit; fieti posse , ut linea
parabolica essetatur diuersmode nune apertior , nunc contractior ; & nihilominus percurrat ut semper aequalibus temporibus. sensus est , eum spatium G H , quod supposui an aut peruadi momentis decem , possit seri
contractius, ita ut iisdem decem momentis. seu di quali tempore non pereurratur, nisi
spatium S i, vel V g, vel I e vel ae i sicque lineae parabolicae ex S, in B. ad usque i ; vel ex V , in B , ad usque g , dec. sant semper contractiores , quM st G B H Et ei nὸ contra idem spatium possit fieri amplius i ita ut iisdem decem momentis, seu aequali tempore percurratur spatium duplo, trisb, ad plo, Sc quantumcu. que voles, pro nauis celeritate , expansus a soque lineae parabolicae fiant semper , sempe que apertiores , quam sit eadem parabolica G B H Nihilomitius neque lapidem per contractiores motum , pervasurum illas te pote breuiore ; neque motum per apertiores,lseruasurum ipsas tempore longiore , qu ait tempus, quo pervadit memoratam G B H. Quippe, seu nauis celeriter, seu tardὰ moueatur , tantundem semper temporis insuitiit lapis , ut dic pede mali A , perueniae ad verticem B ; & rursus tantundem , ut ex vertice B, perueniat ad pedem A. Quare de clim interea deseribantur per at te in lineae parabolicae inaequales , neeesse est semper deseribant aequalibuc temporibus: Omnibus puta exaequatis uni, eigemque te
pori, quod insumitur ex A in B, & ex B in A.
Elielo indesiis., s lapis dimittatur ea B, & loco descensus per lineam semiparaboli-
eam B H, describat etiam quantum voles vel contractiorem , vel apertiorem : perua surum tamen omneli eiuscemodi semipat boli eas lineas: quippe ea omnia exaequa tut eidem tempori descensus ex D in A idque cum sit eadem ratio dimidiae as dimidiam , quae totius ad totam. Neque id debet tam in nociquam supellote Elieito videli mi rura;quoniam,ut nulla est cliuersitas in mota
serpendiculari, scii qui est sui sum, ae deorum,quatenus tantundem semper ascenditur.
descenditurque; de diserimen solum est in motu horleton tali, siue qui est proishm, qua
tenus citerius , ulterivique proceditur: ita vis impellens sursum , quae a prosciciate, ut propria emanat, est uniformis semper,ac eadem a Ze contra vis impellens morsum, quae, ut transalitia a nauis motu imprimitur , inaequalis est, & pro ratione tarditatis, aut v
locitatis nunc minor,nunc maior.
Elielo risistimo, quacumque vi aliquid sursum ex pege mali, donec mouetur, proiiciatur , id ad pedem mali semper recasurum Quippe , seu ad summum malum non perueniat, seu vites hs longe prouehatur, deseribit semper lineam parabolicam , in qua, ubicumque exsistat, repetitur semper in eadem distantia, vel a malo , vel a linea suo sum a malo seeundum illius longitudinem produci concepta. Nec te veth moretur globus bellieo tormento h pede mali su sum explosus ; nam par omnino ratio. Et quamuis Obstare videatur tectitudo fistulae; nihilominus , quia globus , quantum cumque tempore sensum fugiente listulam pervadat, pervadit tamen suceessue, estque
te ipsa prius in inferioribus eius partibus , quam in superioribus; inde fit, victim fistula per haec priora , de posteriora momenta,moueatur interim ad motum nauis ; idcirco globus,praeter motum sursum promoue
tur etiam interea prorsdm, secundum illum tantillum motum , & dum exsiliendo pecfistulam transit . incipiat describete para bolieam lineam . quam deinceps ter ae rem describere pergat ; neque huic descriptioni magi. obstet tectitudo situlae .
quam per U I,eile mrespondentem lati iugo, seu i
530쪽
quam tecti ego ipsus mali. Addo , eum essemus in iis a triremi, nobilem vi ceguet iam recitaue optimo Protegi , nobisqtie circonstantibus experimentum suo iussu D-Gim, quod hese omitii non debeat. Asseruit enim se aliquando naui cuipiam imp ritantem . S cum illa seeundo vento, ae velocissime trans serietur, iussisse e fastigio maii oplossi sursum fistula pisto leto dicta plumbeum globulum ; ae ipsum aliquanto pdst deeidisse ad pedem mali
Praetereo posse ex eadem figura alia cumque ex memoratis experimentis intelligi. Nam si supponas ex. n.puppim esse in G, &proram in A ; ae te ex puppi coniicere pilam ad socium, qui ex prora ad te pati nisu rei clat i eueniet, ut gum pila a te eoniecta transsetetur per aerem , ille quidem eum Prora perueniat, vetbi causa ad e ; sed pila tamen etiam ea peruenta , quoniam tu pilae Praeter tuam vim , qua peruenisset suum ad A , indis etiam vim transalitiam , seu impressim a naui, qua superetur , ac superaddatur spatium A e, & qua ipse intei ea sequaris cum puppi per spatium G S : ita ut clim eius, & pila suerint in e , tu futurus sa in s. Eueniet quoque, ut dum pila ab illo reiecta itans seretur per aerem , tu cum puppi promotus peruenias quidem ad V ; sed & pila tamen ed solum perueniat. quoniam ex vi socii propria tantum detrahetur a vi nauis transalitia , quantum foret necessarium, ut ex V pronum et elut in s: quod spatium est sequale ipsi e g, per quod ille interea eum prota recedet ; ita ut cum
tu & pila stieriti, in V , ipse se futurus in g, Quod si supponas vim tibi a naui superadditam esse duplo maiorem priore; tum tu pilam insequutus perueniens ex G ad v, cum ille promotus ex A ad e, pilam reiiciet, cui pilar tei e tu interea promotus, curras ad a. & e , s in supponas tantam nauisti celeritatem , ut vis a motu illius im- prella exaequetur illi, quam tu nisu tuo pro prio imprimis, seque vis pilae duplicata euadat; fiet, ut pila , te ex G, quas ad Aproiecta . perueniat ad id i quo foetus simul Perueniet, perueniente te interea ad A, α pila ex H ad te reiecta. non versus A aece dat , sed sursum , deorsumque duntaxat m ta , veluti consistat, t/que ibi, perpendiculum non egressa , exspectet s & tu emdem accedas eum puppi; socio tantundem intere recedente eum prora. Non mirabere vero iam consistete pilam; quia parivi ad te immissa 1 socio , & remissa a naui, Decesse est h.ereat , quemadmodum dixi iam ante posse a te obseruari in pila , quam eius intra pergulam antrorsum pergens, xetrorsum reiiciat. Quin- etiam , quemadmodum adnotatum est euenire in pergula,
ut possit pila retrorsum iacta antrorsum redire; ita hele seti eoncipies , s supponas vim a naui impressam esse maiorem impressa a te. Ita enim pila ex G ad socium ultra H perueniet , & ab illo resecta, non modδ ip loeo resectionis non cons stet, sed versus ipsum quoque socium tantum regu dietur quantum vis ipsus superab tur a motu
nauis ; cum tu tamen tam cito, ac pila ad regressio,is locutra peruentiatus ss. sed ista iam nimis incidcata sunt j idque est solum mente tenendum , quaecumque vis tibi addatur , aut adimatur foeto ab impetu nauis i nihilominus ipsos pilae iactus, reiectusque, siue itus , & red ius inter utrum que interceptos , eosdem constantet apparituros ; quia eiusmodi impetus ex x quo &te , & socium , & pilam assiciet; nihilque, quod procedat ab eiusmodi impetu, aut , te, aut a socio obseruari poterit; eritque obseruabilis motus ille solus , qui a vi piopria utriusque pendebit , quique perinde obstiuaret ut , si nauis quiesceretiae aliunde diuersias in motu pilae ex composta tua, sociive , & nauigii vi, obseruabilis solum et it ab oculo extra nauigium quiescente. Obsetuabilis, inquam, & puncto sanὸ spectae ulo , cuius si seri particeps velis , sta ipse ad ripam, aut in nauigio alias immoto , cum alii duo in trans. lato colludent. Quippe quas illi putabunt aequale is viteis , quos aequatris pilae itus . reditusque a animaduertes ipse prorshs ina qualeis . & non sine voluptate spectabis illum , qui ad puppim , vehementi crem quiadem ictum impingere, sed continud tamensitam insequi; illum, qui ad moram, reminiorem quidem ; sed continuo tamen ὰ pila ausi gete i di elim pila inaequaliter per aetem transsuolatura sit, ab illo nempe colerius , ab. hoe stentus ῆ mirabilem tamen fieri ex illius aceetiu ,-instauutione pilae, cum huius recessu , & fuga ab eadem pila,
compensationem. Postulare hele videretur occasio , Ut
priusquam diseedetem longius , intexerem quasi patenthesin . quid eolligi exinde
possit circa quaestionem celebrem , de W tu , qui eleve Telluris: idque praesertim, cum tu, Germanusque , & qui adfuere caeteri, ex Luilletio statim requisetitis , ex hi tace-ne experimentis quidpiam derivarem ad Telluris motum: vetum quia fortassis euagaret nimium, praestat id ad calcem rei clam ι subite iam ne interea . quae de causa physea motus tam naturalis , quini proiectorii inuestigati in praemissis pollivit. C a naturalem porto dico , modum loquendi vulgarem sequor, iuxta quem , ut motus rerum proiectilium dicitur violentus , itam tus rerum cadentium , quas Et graueis dicunt naturalis appellitatur. Imprimis cer th nullus videtur non censeri posse natu lis motus , quatenus nullus non est a ce rum principiis , quae ipsortim Author eius esse naturae voluit, ut itieessanter impetuita , quo moueri possent , haberent. Ex hoc nempe esse videtur, quamobrem varie commisceantur , & varias rerum species creent, quae inter se variε agant , de patiantur, seu moueantur , de moueant Quippe ortus quoque , de interitus, incrementum , de decrementum, omnisque alteratio, qua calor, stigiis, humor, siccitas, itemque eo Ior,odia, sepol, de qualitates aliae gignuntur,