장음표시 사용
571쪽
quae clat eum sonet sita nempe homo smcetus dieit his m hi am te , seu ad aurem Gle, apud plurimos male. audiam , &, quod iam dixi , saero sanctae praeserti in Ecclesiae sisse ius euadam quin diras in me prouocet , eladium exacuat , ignem sic-eendat 3 quiti pavorem mihi incutiat, quo, ut si solem ipse mihi alicuius impietatis conscius , pietatis loca tanquam cane &angue peiora deuitein 3 quin quasi non possem mea fgei , aut eorum , quae scri-Do reddere rationen , consulturus mihi videat optime , si latibula quaeritans , pro uideam , ne me Religionis vindices , vel de saeie norint Enimvero cum Deo . uente , nihil tale mihi conscius sit, , nullaque huiuscemodi culpa palles et e didicerim , est eur virum rideam , ae ipsus minas , malevolentiamque foecinctam , &misereat potius si se reperit , bibetitque veneni sui , quod de ipsa malitia diei solet, maximam partem. Potiorem certe eius clangore meam habeo eonscientiam, quae
pro mille testibus est . quaeque id praestae,
ut neque syrteis , neque inhvspitalem Caucasum , neque loca demum quaecumque inclementiora exhotrescam a tantum abest, vi ea , quae sunt humanitate , vibanitate, sanctitat ἡque veneranda. Nam & quod ille dicit me arma se iureia eam νa Fuisa -- n. r. ai m , id apoth salsssimum , calumnios Treumque est a cum nihil amplius sti petitum , quam rationum sutilitas , etiam illarum , quas tanti fecit, ut ipsarum pondus eum fidei saerae aut horitate aequipata rit, & , qud in me maius concitaret odium, pro re eadem habuerit. Et quod adueit, Iorsan m. facturo D, se nud ni us ,si Phi-
thori illi esse consilium potuerit i quod sane modestiam interpretari licet ) agere mihi simplicius lubeat , quam ut quidpiam
dicam, aut scribam , cuius me negem esse arathorem. Quippe . ita me semper habeo, ut ii quid soli. perperam sentio , recan late paratus sm ; ac non erubescam proinde id, quocumque tempore verisimilius puto , proferre. ille veto vel In hoc quoque qua mente foret . testatus est , dum itisnuate voluit , scribi , me ea , quorum pudere me debeat i quae habenda mihi pro spuriis, supposititiitque snt; quae cum digna snt tenebris , authotem habeant tenebrionem . non qui possit elata fronte homines inter incedere. Intermiseet interim , reperiri perpavicos , qua ex mea δε-bra non me iudicent m Iis inclinari ad C.-pere ei opinionem. Sed non habuit sane innumerato lectorum omnium sufffragia, vitam asseuetanter hoe dicat i Et se qui sunt, qui eo me propend&e existiment, in eo saltem sunt humaniores quM non a solute pronunciant. nec me . ut ille, insectantur. II le , inquam . qui in tam di turna , familiarique conuertatione nunquam
deprehendit aliud me, quina id , quod seGGessenda Atia PhiIosephua. serim , sentire , At sunt postea quoque
ad populum phaleras. Quasi non haec sit
eadem caritas, qua mox ante dixit se mihi amice considere , ne Romam petam 3 Quas postquam bilis tot tentem euomue rit, res sit perinde in integro , dum unam guttulam tesorbet a Quasi ista thetoricatio. seu ex abundanti concessio , ea . quae sunt antecedenter exaggerata , imminuat F eus est sane obducendae de imitati comparatus ι ae veluti linteum vulnus obteingens , quod manet perinde instetiim. Eius. dem genetis en, quo/ statim. , postquam
dixit vereri se ne me paeniteat, &c. coire ctionem hane subiicit , qtiamuis a me ascem ι . dimaeando non in ipsum D. mssendu)αν doctrina eximitim , sed generaram censra S
canos non vult , quam me modie mitὸ
indignis , & qui ipsam disputationem n
hil aut attineant, aut promoueant, exce
perit. Quid certἡ prohibebat illum de te ipsa contendere , & me , qui nihil laeseram . qui etiam laudaram , snere intactum
At laudat etiam ille me: id non diffiteor. tii & agnoseo laudati me pulsquim paci; verum hoc prorsus perinde est, ut si ruis impacto graui eolapho genae pulcritu
inera laudet. Pati ratione non admitterem
quidem quod elogium subiungitur a sed esset
tamen cur animi testater gratitudinem , nisi quas hae inetustatione sectam minam obli neret . ac latete, innueret suam , qua id praestat, inanitatem. Siquidem vetba eius stant e M e taetro .s n. quaam his EI uratia , philosophia , O Mathemaricia eLι- q. tiam validi pro nitaris motu V ferre mitio ij uia a* o inferiores factaνῶ snι , coniuraruν. Quo sanὸ loco ingenue s teor non esse eum me , quem me fingit a sed agnitu Deile est illum idesteo fingere, ut laudem tanta magis egregiam , tanto amispliora spolia sese tetulisse glorietur , & A chises quispiam mirantibus addat: ιιι, it insignia o Itis Moriatis epimis
Dices , opinor, mi Galleri , videri me praeter meam indolem abripi, ae oblitum esse meae lenitatis. verumtamen , o carum caput , & me agnosco hominem , & auia thotes habeo , sequbique, t tametsi vi mihi videor eminus) sanctorum Patrum prae ei puos, qui tareis ins mulationes setri patienter prohibuerunt, di si quis patientet illas tutetit . illum autumalunt non esse Christianum. Heine suetam quidem e tera probra , maledictaque despectilius, ratus stilicet hominem aut ignorati , aut quilis si a cordatis intelligit at saltem ea
572쪽
dissimulare , quae ad Religionem spectarent, non debui , saceseque ansam , ut gloriari posset , quod gloriatur de eateris , Obit luxisse se mihi os ι & insultare in flentium , ut in tacitam consessionem, ac apud eos qui me non norunt , labem samae respergere , quam vir Christianus
intaminatam , intemeratamque tenetur ser
Diees iterum , nihil fuisse opus , cum detineri Terram in centro mundi articulus fidei non si , eum assertores mobilitatis conuicti haereseos non sint; cum quae se tur interuenisse in Galileiam sententia , priuata res sit , de priuatas eausas habere potuerit ; chira uniuersa Eeeles a nihil hae de re promantiauerit, aut promulgari voluerit, quo sese nuno fidelium inexeusabilem reputaret. Verum eam hae e ipsa ego infi-nuassem ; ille nihilominus aut non intellexit , aut dissimulauit . ac suae interim de se opinionis impetu abreptus , inclamauit solum ausum suille me arma damnatae ab Ecclesia opinioni subministrare. Dices rursus , licet damnata ab Ecelesa opinio suetit, non attinere illam me, qui illibatae Eeclesiae aut horitati adhaeserim , aetationes solum non habete robur demonstrationum contendetim. Vetum id ipse non distinxit , cum omni desectus patientia, praesumpsit, habuitque pro indiuiduo crimine tum non haberi suas rationes pro demonstrationibus in ilictis i tum decreta Ecclesiae non habere indubitata. Hae e certe est causa, quamobrem suas illas rationes sartas tectas facere studeat, praetento sacro velamine , ut nimirum . quibus Religio est cordi tanquam parcere sacris debeant, impetere ipsas non ausiat, ac teneantur sicut mysteria, ita Asinum reuereri: quamobrem quod est summe venerandum , saciat quasi in seu tetriculum , quo suas nugas intactas seruet: &c sim caeteri soleant pellem vulpinam assuere , ubi leonina descit. praestet ipse oppos- tum , e millis nempe impatibus, quae tidem illam saetant, eam vim aduocans , quae cogere possit. . Dices praetere, , non paucos esse Eceles asticae prosellionis viros, qui in idem Cardinalium consentientes placitum, prosteant ut nihilominus lumini naturae nihil repugnare, quo minus de globus Telluris motaueatur inter sidera, & totus mundus perinde constet, sitque a Deo perinde iactus , ut descripsit Copernicus. Vertim quid facias is me speciatim, quia speciatim amicus sui, lacellendum esse putauit. Dignum interim memoratu, me eo ipso die, quo ad usque
ostium librum detulit, die nempe Iunii xx. accessiste inuitatum ad publicas disputationes , quas eximius profecto vir . & non Eeelesiasticus modo, verum etiam ex Societate , quam nemo sane diffleatur & adhaeiere Eeelesiae, & ab illo state decreto, hane Propositionem inter caeteras propugnandam exhibuit: Em is Dis p. sint mundi dua , huic nostro . in qua τὸν famis inqua eo similes quaad
Dices ad .haee permirum esse , cui nulla iam loca scripturae sacrae proferat: verum causa est, quod ipsemet iam seriptura sacra abusus fuerit eodem prorsus modo , quo Copernieanos ipsa abuti fuerat conquestus: Nempe , eum anth exaggerasset loea illa,
tur: Fana sti terram super sab Atatem si diu non incrina ι . in saeuium scuti , nullam pati quam caeteri afferrent interpretationem, sed sax a s iam Ii Harem ari paenis omni oetis. ; ipse iam prosellus , vi postea dicetur,
non este Amasiam arbem Terra , sed commoueri,
non esse Terram fundatam stiper stabiniarem suau ; sed ineli νι in saeiatim se ; interpretationem confingit, dicitque , Soιμα-νam ribere inremn de motu prUrio, ac per se, nos ae mola is aso , ct ex accidentι. Scilicet ips omnia licent i caeteris non omnia expediunt. & , s illi exceperint , posse et-go moueri Terram seu in centro, seu ex tra centrum , non motu quidem proprio,
ac pet se , sed qui si ab alio , t ut ab
intelligentia , qualis cuique globo coelesti solet asseri j & ex aceidenti i illi,
inquam , sensus literatis desertores reputabuntur ; ipse veto in causa longe inse-liciore idem dicens , alIertor reputabitur Certe eum ipse probauerit illam Rabbin
rum interpretationem , m Terra ce/fatui
Iundata super trauuarem suam in munus cen-ινο , ubi panaere propria se Asreι- , m n que possι inclinara , neque commotieri , saltem , qui Terram asserunt dietim. dumtaxat moueti , illam in centro detinent fit-mam , ita ut semper centrum ipsus eum centro mundi con aereat; at apa Terram iam affrmat non grauitate sua firmatam, sed prae sua grauitate indesinenter titubantem a & non centrum habentem , quoacum centro mundi cohaereat , sed carentem centro , quod usquam cohaerere cum
Dices demum . quῖ seri possit ut haec ab illo obiiciantur, qui pro Astrologia Cenethliata, ut pro aris, de socis pugnans , rem saciat madiimὸ invisam , & Seripturae s crae , addicenti sammis contemplatores siderum , qui supputationibus se dedunt, ut hominibus ventuta annuntient; de patribus
sanctis parem cum Et lintea perfidia Genethliacam facientibuι ; de saetis Cone illis
573쪽
lis, noemibus ipsam Anathemate ,& sumiami, pontificibu qui suis decretis eamdem
damnarunt ἔ adeδ ut nemo magis , quam ipse attentet armare cledulorum ingenia contra Ecclesiae aut horitatem , dum tam Io conatu neruos ed intendit , vi attem
ab seeles a damnatissimam , prohibiti s vimque instauret. Verum quam legem alii imponit , abest ut sibi postam putet. Licere sibi existimat Interpretatiunculis vanis toti Ecesesiae illudete , caeteros habet sacrilegos , si legitimis , aut quas aliis ipse , dum suis satient insomniis , secure usurpet , vetantur. Quam quam de istis alias plura a cum hactenus plus ni inio si eitea tria prima capita , de me, non de re in statuta, dictum.
PARS SECUNDA.De aestu Maris , deque defensa a Morino titubatisne Tellaris.
Esto iam Pars quas seeunda ei rea tesa alia capita V III. IX. x. quae sunt de Amuxis , de Refluxu Matis , nempe, ilia seponi debent, elim ita interiecta fiat inter quatuor antecedentia , & quatuor consequentia , ut nihil eum ipss eommune habeant , & aliunde antecedentia connectenda sint consequentibus , quodsiit quaedam quas praeludia , dc ut vo- eat , velitationes ipsis utcumque eohaerentes. Ex his ergo tribus , unum insiluit ut de male a sensa a me G Ira ροι- nas, orea catisam sis ι ct νι xus M H. ; aliud de Terra titubatione es nouam experrentiam fallam in perpendicula , βλque circa igam c/nsura ; tertium , vi sua circa stirim, restixumque seuteraria. Agnoseis proinde illum exequi in tribus nisee capitibus posteriorem tituli partem , in qua post talis DP uru fractas , reeepit
se expositurum nouo , ut appellat , eo coitim de Oc. . Iuxti , ter risci . Quare ut congrue procedamus , expendendum imprimis est , an , & qualis si hiemoviis e cenia'. Est ille velut quadripartitus a sed versatur tamen nacφυὰ in reddenda causa geminati quotidie aflluxus &
Aenao , τι Mugnes ferrum attrahit. Netii pheae inde seri vult. Primὸ , ut ob robur radiorum perpendi latium , creetur sempet sub Luna tumor , qui & obuias aquas
propellat s dextrasque etiam , & snilitas instat Cymbae in & posticas relabi sinat.
mauitate sellieri propria tractricem Lunae superante. Metindo vi Luna eas stente, seu in ortu . seu in oecasu , virobique simul sit aluxus summus . in meridianoveid tam supra qi m insta holirontem summa aquarum subsigentia; de eum Luna ab exortu in meridianum plogreditur,
tum affuius ses incipiat tam in ipse MN
ridiano supra horirontem ob aquas pro pulsas, quam insta horizontem in parte opposta ob aquas tela plas ; teiluxu interim incipiente in ipso exortu. Tertio ut proinde iit simul maximus amuesus & in
meridiano supra hotirontem cum Luna illum attigit , proptet tumorem maxumum a Luna attractum ι & in parte meridiani opposta , propter tumorem maximum ex aquarum relapsu ereatum. Qua ta , It pergente deinde Luna , tam aru-xus in Oceasu incipiat ob aquas propulsas , quam in exortu ob relapsas , ex utroque sta in nempe supra qu in insta horizontem o subsidente tumore : Ae interim te fluxus fiat in vitaque meridiani parte. Et si fortassis dubites quamobrem Luna disicedente a meridiano versus occasum , tumor ille , qui insta hotirontem , non aeque in occasum , ae in ortum discedat, Respondet, 'uia Luna in oecasu existensi videlicet eae sistere in meridiano immemor & aquas versus illum tumorem propellere incipiens , obstat ips , ne alid , quam in orientem detumescat. Quinta, ut eum Luna est in occasu, si pari modo summus an suxus de in occasu , & in ortu ; & Him est insta horietontem in Meridiano , pari ratione , ac proportione. Vnde, inquit, oce ni feturam Iemere quodam mori vitiatim eo istacitur. Sexto , hei ne esse proinde causam, non modδ eut mare bis dictim suar. ae tessura ι sed etiam cur id sat tarditis dietim quatuor horae quintis , Ob tantam Lunae retardationem , qua in si alis, in
Luna. Atque hie est quidem praecipuus
conceptus. λι- est in reddenda eausamaroris aestus vehementiae in Noviluniis, ae pleniluniis quam reliquis temporibus. Cum aliae enim opiniones sibi non satis
iaciant , notiam se rationem afferre ex f-ristis haustam Aurati uis dieit. Videlicti selii ab Asttologis ait, quanta sit vis insuentialis sγrygiarum, ac praesertim S lis , & Lunae ; ac praeter authoestatem Ptolemaei, rationem esse, quia in solis & Lunae eoniunctionibus & oppositionibus emium vires secundum eamdem lineam ad Terrae globum directam commiseentur, &vulgatum axioma est, quda virtus unita sit sortiot dispersa. Ex hoc autem seri , ut S te intendente Lunae vireis, validius prom ueat illius essectus , inter quos aestus Oceani
est , qui si propterea tunc maximus ; e malias desectu raris promotionis, non possit non esse in adspectu trino, sextilique debilior ι & debilissimus in quadrato. Atius rursus est circa eausam aestuum in aequinoctiis , solstitiaque . sed aequinoctiis
potissimum , quam temporibus caeteris maiorum. Docet enim in Nouiluniis , Pleniluniisque aequinoctialibus treis quasdam causas accedete ad virtutem
574쪽
Lunae tractricem a nempe erectiorem Lunae situm supta Oceani longitudinem , quae est ab ortu in occasum s validiorem by-zysiam Solis , de Lunae a & conditionem circuli sphaeiae maximi , in quo tunc Luna celerius sertur. Quae cum secus se habeant , citiai Luna est in Tropicis , ideo eis- ei aestus in Solstitii, , quam in AEquinoctiis
segniores. Postremus est, circa quaestionem, quam instituit, cur mare Caspium nullum aestum a tractrice Lunae patiatur Nempe
eius respotiso est , aisoa si, inquit, m-re
mediterraneam nul um paιιιών Utim a Luna
ter ; eis mare medistrianeiam Cas Ita sit tingamaim , ct amplius. Atque isti quidem sunt tres posteriores , minusque praecipui con
XII. ut pauca autem de illo primo , atque praecipuo attingamus , non miror imprimis, quod effert ut nouum. Quippe de Dina fricum trahenta auius haustis muria, ct de aquis eum ea sese aιιιIenso insura seensibus, mox a meridiano citi fastigio inuente in occasum residentibus , rarsisque ab occasu , &c. expressa
Pliiiij sententia de Albumasaris etiam fuit. Esse vetd huiusmodi attractionem magneti cam, non modδ Κeppletus exposuit , sed etiam Iulius Scaliger, qui eam esse speciatim dixit, quatis es Friri a Muneie. Hane aliunde tractoriam vim attollentem tumorem, cumulum-ve aquarum, qui continuὸ Lunam
sequatur , ipsamque habeat ad verticem Galileus eoinmemorauit , &ipsa Sehola Co- nimbricensum, defluxum quoque in alium
tumorem expressit. Verisimitim , inquit, via deιών Lanum ad evim modum . quo magno terram mouer, iniecta qualitate osectrice impulsu, concitare aquas, ct seandum divorsos ad 'eflus, propinqώitatem ad mare, O os usos arat ac
gant ; ex re aurem , dee. An-non de optimus Furnelius expressus ad-huc rem memorauit,
de ex hac sententia scripsit colligi, Lunam
proria non esse carsam tumoris , ct saxiti , nisi, rim Damio in quo est; ttimorem ensm , qui erea υν an hemi Iharia opposito esse ex pondera aquarum in eumdem Leum νιcidentium , in quo se Aod eim horas Luna parem sua prasentia rumorem concitaueriι ρ An-non & tam ipserirnerius figuram malis oualem esse edicte ruit, quam optimus quoque Κircherussehemate adiecto oualem monsttauit Τ Non moror etiam quod videtur parum cauth ab ipso dictum, durationem aestuum in Sphaera obliqua non esse aequalem durationi in torridamna ob diurnorum arcuum inaequalitatem; cum neque in ullo sphaerae posito sit inter duos quaeus, refluxusve inaequalitas duratio nis , neque ista duratio accipienda sit penes breuitatem aut prolixitatem arcuum diurn rum. Videlicet ubique gentium duodenae sunt horae ab uno aliquesu ad alium; & quamuis ali bi in obliqua Sphaera afiluxus tequ-xui aequalis non sit , velut ad oram Aquitaniae , ubi accessus maris septensim, recessiis quinum horatum est a idem tamen etiam contingit alicubi , intra zonam torridam , velut ad oram Guineae , ubi mare quaternis horis aceedit, decedit octonis , de aliunde nusquam , nisi in Sphaera recta initium ae-eessus , & finis recessus accipitui Luna existente in holietonte, sed in circulo potius sex horatum , qui tam in sphaera recta hori Eonti coincid it, in obliqua tamen partim attollitur, partim deprimitur, aded proinde ut accessus nunc alta iam Luna , nunc ad-bus depressa incipiat, ae recelsis pati modo desinat: nullaque ratio aut habeatur, aut haberi debeat arcuum diurnorum. Sane vero si haberetur, quδ maior est et obliquitas Sphaerae , eb foret aestus, existente Luna supra horizontem , diuturnior i insta hori-ΣOntem , decurtatior ; eiscereturque ut de inlim sub polati eliculo unicus accessus, recessusque solet inita horas viginti quatuor, & in Eona stigida unietis intra dies compluteis ; quod quam salsum sit, nihil attinet
dicere. Non moror tandem rem alioquin admitatione non indignam, virum nempe tantopere magneticae Terrae virtuti infensum magneticam Lunae attribuere, de non seremtem Terram atrahere sua , ipsa praesertim adeo vicina . imponere Lunae , ut rapiat aliena, ipsaque aded dissita; & caussantem magneticos radios seri quas eatenulas .ehordulas , neruulos , dce. serique ex iis aliquas decussationes, implexiones, uncin
Ios , dec. admittere tamen magneticos radios , quibus nisi quidpiam simile assingat,
quomodo aquae valeant attrahi , Luna di-eete: non possit; & obiicientem parato Linum esse trahi a Terea grauia , quod prius non probetur Terra esse magnetem , praedi- tamve esse magnetica vi; non obiiciatur paralogismum esse trahi a Luna malia , quod prius Lunam esse magnetem , praeditam. veesse magneti ea vi prooatum non sit. Haeci inquam , aliave id genus non moror , ian loque potius , quod magis attineat ad rem, quam variis ex capitibus haec eius opinio
Primum enim, si Luna aquas, vi magnes, XllI serrum , traheret, ita vi vel semel e 2 illis tum rem crearet , tum aquae posticae non defluerent, de si istae defluerent , a ticae non propellerentur. Nain , ut magnes quando transfertur arreptum semes serrum transseti ; ita Luna aquas semes 1 se raptas , attractisque uni transferret, neque unquam dimitteret, ut attrahete nouas posset ; quoniam com oporteret semper illas magis attrahi, quae subessent magis directis , perpendi latibusVe radiis , illae , quae solent frui et attractae , subestent
semper maxime; neque ullae unquam , vel ante , vel tetr3, vel ad latera perinde sub essent ; non ergo unquam destuetent, seu retrorsum
575쪽
retrorsum dilaberentire. sed has ne dilabi.
anteriores tamen , quanam qii aeso raticii est ut & attrahetemur propellerentur N.im eum Luna quidem aquas per se solum traheres , non propelleret, titilla: G- rem aquae propulsae, neque proinde propellentis nisi versus Lunam trahentem , aut ad summum retrorsum , non veto vlla ratione antrorsum. Quod illi imposuit, sitit exemplum Cymbae, quae aquas antrorsum propellit , sed nempe cymba non attrahit, neque aliunde cymba essertur, vi Luna, supra aquatum super sciem , vi tametsi aquas oecurienteis trahere pollet , ipsas retrorsum transmitteret. Igitur quamuis Luna post et continuo aquas trahere, unge cumulum repararet , quantum tamen esset quod anterios attiaberet , tantiam posteritis dimitteret ; Et alias certe illa tumoris aequalitas non seruaretur. Sectinis do concipiamus Lunam dilecte imminete Insulae dicti Alcensionis . S. Helenae, S. Thomae , aliive intra Tropicos constitutae , Quaeso quantus aquarum tumor aceruati illele debeat , ut quae in extremo etiam Septentrione sunt , eo versum trahantur , eaedemque postea pondere proprio remeent An putas non iri
absorptum infelicem insulam , di non fore , vi moles aquarum sat Caucaso, Atlanteve altior , potiusquam consistat insia littora ad paucos solii in pedes elata a Non labunt ut sane', aut relabuntur aquae magno impetu sine insigni decliuitate ; sae porro esse summum tumorem in ea Insula non pedum solummodo quatuor ut de Insula S. Thomae Aloisu, Cada
mostiis testatus est , paucorumve Praetere .
sed si veliὴ ad usque centum 1 Clim qua drans ambitus Telluris , seu ab aequatore ad polum sit saltem milliarium sex mille; non erit altitudo illa niti ter centies millestina pars huiusce longitudinis , secundum quam donee decrescet, essicietur, vi applicita nostro mari crgyia, non sit altior versus re iratorem , quam versus p
ltim , nisi una pedis particula , quinquagie, millesima , insensibili scilieet , &oe,ndo fluxui sentibili nulla. Et unde ergo in nostro mari fit lapsus aquarum tanto impetu , si sola earum grauitas , stiret fici eique decliuitas facit 3 Et eum maior esse impetus deberri , ubi aquae propius a cumulo defluerent i qui sit tamen ut minor si vitta Herculeum fretum , qui ira ei tra Temo, ctim sit apud nos in Boream remotos summus aestus. siue amuxus , ditin Luna est in metidiano , id-ne putas contingeret , s tumor attracti X Luna maris aestum creat et 3 Minime sanὴ r Nam Dina attrahere aquas nostras ab exortu usque incipiente , mare nox sensim desereret, & cum esset in meridiano , forent aquae nostrae versus tuis morem illum abductae , sicque esset tunestinania subsidentia , de redire mare ad nos , seu amuere tum inei peret , eum pergente Luna ad occasum relicta aqua
i elaberetur ι seque planὸ oppostum experientiae contingeret. Agnos eis piosecro inde euentile , ut eum ille dixerit in ei pere aestum , seu assi intuin , ex aquarum propullione , non dixerit tamen a fluxum
augeri , ac tandem summum fieri ex propulsae aquae accumulatione, ut dicete de buerat a sed ex ipsa potius tractione , quae propulsoni contraria est. BDrto , cum aquae igitur sub Lunam in tumorem illum undique trahantur , de tepuere ex inde debeant non modo in ortum , sed in Austrum quoque , & Boream , re giones ire omneis interpositas , potest. ne ad ortum creari tumor illi similis , qui est sub Luna ad oceasum : cum diisseedente Luna a meridiano, minima pars earum aquarum , ex quibus illele constitit tumor , ad ortum v 'ite perueniat, reliqua per totum mare dilabatur 3 Et ne porto nune illum posse ex quocumque vostes resuxu ereari , quantumcun que ille parum caute praeoccupauerit, propulsionem fieri aquatum a Luna per quadrantem solii ira distante . quam mox per totam diametrum distare supposuerat i Quaeso sollim , quanam ratione is umor ad ortum creari pii tira vice potuerit , cum Deus Lunam eondidit in quocumque demutti voles meridiano 3 Anex eleuato sub Luna tumore potuEre aquae ita defluere , vi post horas sex coaceruatae in ortu fuerint . superando nempe uno horae sesquisecundo orgyias trecentas quinquaginta , hoe est triplo aut quadruplora velocids ressuendo ; quam Moiqueti globus auolet , fistula r nempe uno sesquiseeundo auolans tantum ot-gyiis centum , ut Mersennus noster primus obseruauit An fuit cut ibi politis
c aceruarentur , quisa citra , quam vitra an cur quoquovet sum non dinuerent , potius quini initium nectent tumori , qui continenter opponeretur alteri creato sub Luna 3 Quinto , qui seri
potest , ut praeter parallelum , quo Luna in dit , ullus summus aestus ab oris tu , aut Oecasu adueniat , α non se potius omnis directe ex austro in boream , ex borea in austrum . secundum ductum meridiani , prout aquae heincinde aut in tumorem alliciuntur , aut ex tumore demittuntur Qui seri , ut llus ab ortu , aut occasu cieati possit ; edin
Terrae continentes obstent , ne aquae
propellantur , aut refluant , & ad quadrantem heine inde tumescant Nam exsistente v. e. Luna in Tropico Caneri, locoque inter Asticam , & Americam medio , non-ne America propulsui, A mea refluxui obstabit si quonam saltem modo tumor ad ortum ex ipso refluxu concitabitur , eum ad occasum dicetur alius , nisi ex propulsi , saltem ex
attractu creari 3 Et , s sori δ dieat posse aquas obliquo flexu ultra Bonae spei pro
montorium circumduci , quonam modo poterunt aequis eircumduci temporibus
576쪽
tu accepto , non in austriim potius perget tendere , quὶna versus ortum diuertentur;
quomodo ipsae probabuntur versus ortum contendere , cum aliae potius probabun
tur excurrere versus occasum oexto, cum
perhibeat A eost a quo tempore aquae in
telum Magellanicum ex mali Eoo adu niunt , aduenire in oppositum aquas ex mari Occiduo ; quod nobis etiam constitit telatione fida de Delo Herculeo s qua
parte iuxta littora utrimque mare reciprocatur a nam sub medium Oceanus in Me
diterraneum continenter influit Qui poterit seri , ut tumor sub Luna creatus, dum Luna citra id fretum est , existimetiat viro tenore versus occasum pt
gredi ; aut dum Luna est vitta fretum, tessurus ex illo tumore existimetur fieri
uno tenore versus ortum Qui conting re , vi quod maxime attinet ad medite raneum , fluxus , refluxusque regulares snt . & horarum non minus , quam in Oceano fluodenarum ; qualem Galileus ,& alis obseruariint venetiis , Κ ite herus in Stellia tae ad Scyllaeum praesertim fretum iego in ora nostrae Prouinciae ue ne quid interim dicam , de Euripo ad Euboeam , seu Chalcidem , quem quater , non septies , dieti in aestuare , seu bis suere, bis,essuete petrus Gillius addidicit ex eius Ioel Moletrinariis ; edin in huiusnodi t
men locis, neque tumor incipere ex pro
pulso ne valeat , neque persei ex dessit diu a Verum hae e de praecipuo , ut vocat,
Ad exteros quoδ attinet, an- putas imprimis res est valde noua , ad influentiam confugete , etiam quod spectat ad illos aestus , qui vehementiores in Noviluniis, Pleniluniisque obseruantur Sed esto noua , an ne ideirco eruditiores quicquam sumus . sttis , inquit, Oceani , estnim est Luna : Ili ιν Sol in Notitium tis Plenum
nil qtie eum promouet : Vide quam aperterem nouam demonstret. De antecedente iam dixit a sed enarrando nempe , non autem probando aestum esse essectum Lunae aquas attrahentis . & tumorem ereantis : sed
ehra hoe aut omnino salsum , aut inerit insimum saltem comprobatum si ; - - non iure potest eonsequens negari Quid, quod posset etiam negari consequutio , quatenus vulgδ humiditas , essectus Lunae proprius habetur. & solis est talem effectum non promouere , sed iugulate di verum placet rem se expendete. Cum solem , & Lia nam intendere mutuis suas vites dieit ι putat ergo viteis tam solis , quis Lunae eiusde inesse conditionis, sue, ut loquuntur , naturae specificae s & quod ad rem praesentem spectat , si Lunae vis est attra-ctrix aquarum , debet esse & Solis vis; Nam & potest eolor a solo colore intendi, candor a solo eandore , doleota solo dul-eore, atque ita de caeteris , idque ob eoitio m graduum inteusionem cieantium,
qui, s non eiusdem , sed alterius naturae sint , coitionis sunt incapaces. Atqui in
Sole non est attractrix ue cum vapores quidem ex aqua educat , quasdem eiu siparteis vi caloris attenuans, at tumorem nullum , qualem Luna, creet. An sottassis eo pium erit, roborari Lunam a Sole , ae laeddiei illitis vim a virtute Solis intendi: ver im , clam Luna roboretur a luee Solis potissim sim , qui si tamen, ut eum Ptole maeo efficaciorem Lunam agnoscat , donee
Ecelipsin patitur, seu destituitur luce S lis 3 Qui hi, ut si per plenilunium Lunae
tu, impacta in Tettam maris aestum adaugeat, eadem in novilunio penitus absens non imminuat aut si praesentia imminuat. sentii non agaugeat a Dicit proe ter lucem esse aliam vim , quam influentialem appellat. Asylum tutum , res improbata : Sed quaero tamen; haec vis , eum non sit incorporea , esim accidens eorporeum si ; eum
ex subiecto in subiectum , ut puta ex sole
in Lunam . absque vehiculo.ecirporeo non mittet a curri sit proinde eoncipienda ut radius quidam eorporeus ex Sole in Lunam immissiis ; haec inquam , huiuscem
di vis in Lunam incurrens , repressa Ne,
an transmissa agit Nam si tepercussa , nihil aget in Notis unio ; scilicet ex Luna remissa in Solem ; si transmissa nihil in
Plenilunio ; scilicet non in Terram rediens, sed ultra Lunam transgrediens. An dicet illam neque repercuti , neque transmitti; sed Lunam ex eius receptione certo quodam mogo ita assici , ut certa ratione vim suam exserat in Terram Vetum cum hoe modo petinde si Lunae , quatenus seeundum se totam acieit ut , seu Terram
respieiat eadem sui parte , qua Solem, seu opposta ; perinde quoque erit seu ex dimidio , seu ex quadrante , seu ex dodrante eiusdem , diuersaeve partis respisciat. Dicere enim praeterea vireas in Novilunio , ae Plenilunio . seeundum eamdem
lineam in globum Tettae dirigi , id se
ponit per Novilunium, ac praesertim Eclipticum , virtutem traiici per Lunam; aut pet Plenilunium , ac praesertim Eclipti-cum , quo tempore debet ponetrasse Te ram s hui quantam molem ) ex corpore Lunae in Gitam tessecti. Idque , ut praeteream in Novilunio non unam esse lineam , sed duas , alteram virtutis solati a Sole in Lunam i alteram Lunatis , Luna
in Terram , nisi vim solis per densitatem corporis Lunaris saeiat traiici ; & in Plenilunio non esse eamdem , sed duas planEoppositas a quippe quod alioquin in directum iaceant , ad identitatem non sa-cit. Dicere aliunge Lunam in Plenilunio exserere vim in unam Terrae partem , &Solem in oppositam a aut in Novilunio agere Lunam in unam partem , & Solem in eitcumpostam a id esset viret, discernere , non commiscete , intendet laue:
Cum, aliunde s ambae vires in eandem Terrae partem agentes , illam potentias commmouent, dum nihil obsistit ex altera;
577쪽
non possit una agere in unam, & alia in oppositam , 'Un te retundant nullud, es te. aque alterius ei sectitur inhibeant. An- non proinde , si Conmrachio potentissimus est adspeeius . quatenim vires solis & Lu-Nae :n eamdem Tetrae partem directe contendunt ; At Sextilis deinde est debilior, quia Luna obliquius suam dirigit; & Qua-Idiatus amplius , quia adhuc Obliquius ἔNonne & Ttinus debebit esse ipso Quadrato debilior, quia Luna agit adhuc Obliquius & Oppositio debilis sntiis , propter obliquissinum vel potius oppositum situ ira Quanquam es quid dicet, quod tam multis in locis, ut Diopae , de alibi, non in ipsa Oppositione, aut Coniunctione Luminat tum contingunt astus inaesimi : sed in Sextili eonsequente , die scilicet.Lunae
non decima - quarta , aut decimaquitiis , sed deeima . septima 3 An haec aliunde artis constantia ; ut coni tribuat oppositioni vim male saetendi essicacissimam, Coniunctioni indifferentem ; nune in mari exagitando parem esseaciam utrique concedat ; imo & maiorem etiam Coniunctioni, quatenus per illam male aestitat
magis ut similitet adspectui Quadrato eandem esseaeissimam malesaeiendi vim, quain Oppositioni asIignans ; nunc maximam Oppositioni , Quadrato nullam , aut prosectδ exiliis mam , impertiatur
si enim maris aestiis . aut commotio , e
fectus bonitatis est , eur oppostioni maligno adspectui tribuitur si malitiae, cur negatur Quadrato , qui adspectus est non minus malignus 3 Et sensi. ille quidem dissicultatem . sed se elabi poste putauit , cffectum istum excipiens , dicensique Quadratum adspectum esse minorisessicaciae Iutiem pro aquarum tractione, vel motione : quasi aut exceptio friuola non si , aut doctrina illa genetalis de aspectibus non si vanissima habenda.
Sed piget prosectδ quidquam insequi
Astrologica ista nugamenta. Quin - etiam Piget addere quidquam circa id quod ii bet de causa vehement ori et aestus Novi luniorum , & pleniluni notum aequinoctiis proximonim; cum de declaratum iam si nullam esse tractoriam vim , quam ut sundamentum substemit ; & longitudo illa
Oceani eontinentibus interrupta elatimnem maiorem elugat ἔ & Syzygia aequinoctialis probari non possit solstitiali validiot , vi s esset magis e Terrae diametro . vel magis perpendiculatis a de L nae motus sit piriumque in Tropicis, quam in usqualore celerior , prout in ilialis peti seium , in hoc apogeium perua-dit. Adnotate autem solummodo lubet , consequi ex iis , quae inducit , decrescere igitur aestus Noviluniorum . ac Pleni inluniorum , ad ipsa usque Solstitia , in quia
bus deberent minimi omnium continge re ἔ cum expetientia tamen repugnet a &quod attinet maximὸ ad brumale solstitatium , circa quod maximi evadunt. Pi-set denique 1 ubi laete quidpiam de mari Caspio , in quo eum fuerit perexiguus,& minor , quam in mediterraneo ad notatus aestus , ipsum pro nullo habuit , &exiguum illum , qui in mediterraneo cia seruatur . ex participatione aestus Oceani oriri censuit ; cum id tamen , quod est narratum in Herculeo freto contingete, conuincat aestum mediter tanei esse ipsi pro-rtium , & tam itide pendentem ab aestu Oceani,quam is qtii mari Atlantico, aut Biasiliens competit, ab illo, qui Pacifici, siue
Peruviani est proprius. Age itaque, pervideamus potius , quid XV. censeat de motu perpendiculi, quem ipselain deseripseram in Appendice ad Iudiacium de nouem Stellis circa Iouem visis. Supponens ille quod narrat quoque , no bilem Petriti sui in appendisse filo triginta pedum perpendiculum, siue plumbum cumacicula, huicque penitus conquiescenti supposuisse aliam pauimento, cubolove haerentem , de facto sto ab aeris a it tione planὸ securo obseruasse perpendicu- ilum bis dictim desecti ex borea in au-s tum , ex austro in boream ab aei lasu prosta, eius-ve mucrone circiter digiti sextantem : supponens id , inquam , experiri voluit qui A id rei esset , ae demum . Ego , inquit , in una hos sit θ mricus o lo bena clauso eum perpendicula pendente duntaxat ex iasiavio in suppusPam ad
pauimensum aciculam , motum altam appa
rentem perpendictili per ater quinque adeos sibilis, obseruaui , m de Detiris ti tib rione nullarenus dubi em. Et statim t ρα quam iam conuas , quoa D, vel Διών iuIe mot- , deinceps inquirendum es , quatis si , quanim , qAa via , qua 'modo , ct aqua cassa exciresur. Tum vetd , quia vir nobilis putarat posse ex hoe motu easdem habente periodos eum ipso aestu Oceani, colligi' aellurem moueri motu diurno . N annuo , ipse causatus patalogismum, quod probandum esset moueri Terram, edixit aestum Oceani esse potius causam Telluri . cur bis dioim titubet ; de Tellurem sie titubantem esse perpendi locausam , quamobrem bis in die nutet. Deianique , quia moles aquarum hue illi translata varium sacit centrum nauitatis globi Telluris ; ideo vult centrum grauitatis esse quidem semper idem cum cen- . tro mundi, sed centrum magnitudinis ab
ipso divergete ; de ex hoe seri , ut actucula quidem illa supposta videatur imm ta , te plumbum ab illa excurrere ; sed teipsa tamen oppostum fieri a perpendiculum stilicet manere constanter immotum , vi mundi , sue grauium centrum continenter respiciens , suppositam vetoaeiculain ab illo exeuttere , ut sequutam centrum magnitudinis ipsus Terrae, eui e haeret. Nam dum , inquit, Terra superficies inclinatur ad auIrrum cum acu perpenduculo proa ; quam fixam manere putamus , pe pendiculum istam reAnquit is soriam , sopartem oppositam, ct consor suam nimiram per tuo seruans dire Iionem au proprium i
578쪽
eam , e mundi eratrum ; atque se ae oriu, cst oceas : hraeo mοι- apparens non .st ipsim pir-peod, cuti sed acus sappsta , quam a1bitriamur moti νι in linea eu a. Caeteium agnoseis helepti inlim. uant iura ille abfuerit a moderatione viri nobilis , quem ego esse ea eandore tam
quam assensum ex geres; unde de ipso bene
innuente concluseram congruum , renere a
sensum. Nimirum ex sua quad Nn erassa ob seruatione statim deduxit elle rem plane indubiam ; quippe ex eorum numcto , quos arguit Aristoteles , ut respieientes ad nimis pauea. Ad me certὸ quod attinet, testari poste videor , me peregisse experimentum non minore studio , quam ipse Ae se memorat; at talem perpendi ii nutationem non obserualle. Nam primis die. bii, visi is mihi sum aliquos excursus antimaduertisses; sed nempe quandiu mucro perpendiculi suit eYtra lineam ipsus fili. quod tametsi lentissim ξ . aliquantulum t
is en semper eontorquetur , detorqueturve , de ipsam plumbi cuspidulam . stantisper deflexa suerit , memorata ii nea , in orbem s seu, ut ille deprehendit, in lineam eumam ὶ torqueat , de retorqueat : attamen ubi contigit me cuspidulam ita constituere , ut a linea sit destisteret nihil; deprehendi ipsam constantis. sive haerere supra cuspidulam e regione suppositam , nulloque tentari excursu sin- stat stitieet metallici fili ad experimentum magis congrui , de quo Mersennus rem explorauit ) tamets capillus , quem indicis to eo per ipsum filum transmitaram , designaret flum adhuc contorqueri. Agnoscis deinde , eum huiusmodi obsit
er phanomenti vi stiam opinionem iis accommouent , ipsumte ex ictas diaue ηι amoseis , inquam , ipsum potius obseruationi ita inhiasse , ut non ipsam mod5 , cum siret incerta , de ut par est coniicere, salsa,
auidissime deglutieriti sed etiam, dum illam
suae opinioni accommodare voluit, admiserit simul mira incogitantia, genem varia absurditatum. Nam Primo, ipse in eo totus, ut fixata contineret Terram; veritus non fuit irre quietam sacere; de in eo laborans . vi ipsi
naturalem locum vendicaret, non sitit ve . litus perpetuam violentiam circa locum eum/em , de non eumdem allerere : de obii
eiens aliis ut impium, quad aduersarenturiis scripturae locis , quae Terram adstruunt a Deo firmatam , in siis stas latare funda
ram , non commotam , nati inclinatam iri frictilum secuti; vetitus non fuit in eamdem,liud etiam magis exprellam reprehensonem ineidere , ut iam ante suit adnotatum. S e vi , chm ipse statuerit aestum maris se seri , ut quo tempore tumor aquae in una orbis Terrae parte eleuatur , consimilis alius eleuetur in Opposita ; de vi ille eontinenter vetius Ocea sim progreditui . ita iste versus exotium: non aduertit exinde sequi, ut Terra non nutet, neque titubet , tanquam in perpetuo aequilibrio
contenta : Siquidem qirantum unus tu ottransfert ponderis in Occasum , talit undem transfert alius in Otium quantum viatis in boream. tantum alius in austrum: adeo ut ne- celsarium sit non centrum modo inuari
tum , sed supelficiem quoque immotam con- .s stere. An-non veto idem quoque sequitur, ex eo quod dum mare Atlanticum in Brasi iam impingit ut , Pacificum simul impingitur in Peruviam Quaeso enim vitam in partem discessiita est Terrae superscies 3
Atque id quidem ut taceam tam varios si tus litterum , quam varia tempora a mu-xuum ; ex quibus sane non tegulatis aliqua oscillatio , sed dementissima , ut si eloquar , de inconstantissima trepidatio eoέ- sequeretur. τινιιὸ eum velit Tetram insecti versus eam regionem , in quam ver git tumor ; de velit aliunde tumorem nun
quam regredi, sed progredi semper , non
aduertit sese exinde tribuere Terrae motum diurnum , seu perennem reuolutionem motui Lunae accommodatam. Nams vellet quidem eum tumorem, qui creatur sub Luna existente in meridiano , pro gredi usque ad occasum , ac tum ex occasu in meridiem regredi ; de eum , qui infra hoi ironicin , ex media nocte progredi in ortum , de ex ortu regredi in mediam noctem ; aut pari ratione inter ortum , de meridiem , inter occasum , de inediam noctem , reciproeationem fieri;
osset sollisis umbra quaedam librationis
einc apparere : at quia tumor qui est progressus ex meridie in occasum , non regreditur , sed uno tenore progreditur in mediam noctem a de qui ex media nocte in Ortum non regreditur , sed uno tenore in meridiem progreditur ἔ ac uterqDe eodem tenore de ab ite regressu incessant et pergit : necesse est non librationem , sed circumductionem perpetuam creari. Idque comprobatur , quia qui tumor ad merita
dianum nostrum perueniens Terram compulit in occasum , cum idem statim si
peruenturus in meri lianum magis occiduum , necesse est pellat rursus in oec sum ι atque ita indesnenter , cum nullum unquam momentum sit , in quo non ad meridianum magisque, magisque occi
duum perueniat. Neque obstat quod ex tumore aliquid aquae defluat, Se versus ortum tegrediatur ; clim id nihil si respoctu tu motis 4 qui incessantet progreditur, longestiae maiorem praestat impulsonem.
sciario , cum aduerterit quidem, s titubans Terrae Super scies moueret ut semper circa idem punctum , seu centrum magni tudinis , nullam esse apparituram tituba tionem perpendiculi, quoniam de perpendiculum, & aeus ipsi hipposta eodem libramento hent , ae redirent; at cum putarit posse fieti ut sipposta acus titubaret.
quod centrum grauitatis non esset seinpetin eadem parte, de centrum magnitudinis ab illo velut teredetet , ut coeunte
579쪽
semper cum inuatiato eretro mundi; de perpendiculum aliunde immotnira maneret, quod semper centrum grauitatis cum centro mundi inuatiato coine idens respiceret: non aduertit sane rem ut repugnantem,
se impossibilem admitti . Quia enim eum ex parte nostri perpendiculum clauo ampensum ad laqueat imminet directe aet-culae ad tabulatum suppostae, sunt tune &clauus , de perpendiculum , & acicula in eadem recta linea eum centro mundi; de,
si eadem recta linea producta intelligatur ad usque Antipodas, ubi pari modo perpendiculum sit appensum , illele etiam in
eadem linea reperientur acicula , perpen-δeulum , elatius; necesse est, ut si ex parte nostri super scies Terrae un1 cum clauo Macicula moueatur ex borea in austrum ; Ω- perficies Terrae ex parte Antipodum una
cum clauo , de acicula moueatur tantundem ex austro in boream ; & s acieula
apud nos relinquatur ad boream , tantundem affud Antipodas acieula relinquatur ad austrum ; constat prosecto , si id fiat, non posse perpendiculum ex utraque parte respicite idem, siue mundi centrum. Nam, quia ille loquitur praecipue de inclinatim ne suo erficiei ex Borea in Austrum I enosi princies globi Tetrae , ae in ea meridianti, ABC, cuius secius a agitatione maris s ut initio mundi ante Lunam conditam j centrum graestatis simul & magni tudinis Terrae sit D , quod paritet sit centrum mundi. Trans matur moles aquarum ex A versus B i tune quia superficies in B praegrauabitur , deprimetur illine ad E, ac centrum proinde magnitudinis Terrae emouebitur , centro mundi D , & Ω- perficies globi Terrae , siue meridianus in illa , erit consequenter AEG. Iam quando in nostro horizonte obseruatur perpendiculum imminere directe suppositae acui Esto A clauus in laqueati, H perpendie lum ab eo dependens, I acietita pauimento defixa. Quia elatius de acieula coha rent cum centro magnitudinis Tetrae , de perpendiculum respicit centrum mundi, necesse est tam clauus , perpendiculum, acicula, quam ista duo centra sint in eadem linea i neque id modδ, sed etiam os o tet , ut eadem linea continuata capiat eae Parte Antipossum clauum C , perpendiculum Κ , de aliculam L. Transsata autem parte superseiei Tetrae titubantis A in F, A centro magnitudinis F., ita ut perpendiculum triginta pedum excurrisse appareat ab acieula per sextantem dititi, seri neve in clauo angulum N Eo sesqui- minutalem; tum pars superseiei opposta C, transibit in C t neque enim potest eonsistere in M , quia magnitudinis diameter non
potest curuari , serique E F M. Et quia tune perpendiculum H pr gressum in Nielinquit aeteulam I in o , sellieri ad boream . quid perpendiculum Κ de aescula La Sane si perpendi tum K progrediatur solum in P,virespiciat centrum D. tunc acicula in Q inon relinquetat ad austium , sed antecedet , fietque ad boream, quemadmodum acieula O quod etiam eueniret, tamets rerpendiculum sollam in s , utpote aeieula L praecedente. Dctaque ad boream in T. Sin
autem perpendi tum progrediatur in R, vi relinquat acieulam in Q, sei licet ad au-mum , tunc non respiciet centrum mundi D. sed aliud punctum remotius qu3m ma gnitudins centrum , videlicet v t quod incommmodum fuit ostendenssum. Quod si fortassis didierit non esse id incommodum , ob divaricationem emtro rum , eeee quae iam incommoda divarie tionem istam consequantur; Primo, ut pondera E diametro appensa , de eommune centrum respicientia , non sint tamen opposta per diainetralem lineam i qualis hine E D G, quae creat in D angulum, non potest. Se cunaa , ut quando pars super scies Terrae mouetur, borea in austrum, non tantur demmoueatur opposta ex austro in boream. verum longἡ amplius, ut constat eompa
rando spatium ex C, vel X, in G, cum spatio ex A in B , vel E. Tertio, ut pro de aestus debeat esse longὴ apud no, remis. sor , qu in apud Antipodas, ob minorem
580쪽
long agitationem marium nostrorum. quarto , ut cum ea/em ratiocinatio , quae sacta est respectu nostri comparatorum ad Antipodas neri possit tespectu Antipodum comparatorum ad nos, sequatur partem superficiei moueri longe minus apud illos, quam apud nos, ae aestum seti apud illos, quam apud nos longe minorem,eaque ratione de vitisque cottadictoria vera esse. Quint., Vt neque ullum graue in centru mundi cadere possit, neque in illo eons stere;quod ille tamen aded frequenter atque soleniter assumit. Defossus enim sit puteus, quem ille deseribit A D,aut A C demittatur lapis ex Αιille-ne cadet in centrum mundi D Nequaquam sa-nE , ob ipsus putei divaricationem. Feretur enim potius in F : unde s sortὸ reseratur in D, non illese tamen vel momento cons steri sed rursus statim abripietur,reiicieturque ver sus F, sicque euaniet quod mox diceb*m , vicum vulgo centrum quieti rerum destinetur, nullus si locus in quo graue elle irrequietius possit. Sexto,ut cum superficie Terrae agitata, quodvis eius punctu debeat areum describere,qui mensura si anguli ad centrum ; ipsum
potius centrum, intra Terram arcum describit, qui mensura sit anguli in ipso puncto su per sciet facti. Nempe clauus est quasi pun-
etiam, e quo Ob luxationem centri divaricantur duae lineae, altera transens perpendiculum , tendensque in D; altera per aciculam, terminataque tandem ad F.
Dixi iam tale angulum ob interuallu duarum unciarum, sue Sextantis digiti in altitudine seu distantia clauo pedum ttiginta,esse unius minuti ac semissis; addo lain supposta Teres semidiametro quater mille milliarium, distantiam fore inter duo centra D,& F,miltiliarium duorum; ac tanto proinde interuallo exagitatu indesinentet iri,quidquid spe quietis in centrum mundi contenderit. PoImaris,
cum ex his appareat, inhiasse illum, de auHEdeglutiisse metum semetum, apparet consequeter tria: VN v N est,quam apposte Cope nicanis obiiciat, non ex motu terrae agitari male , sed ex motu maris agitari Terram; de
Ratione elle quae ad utrunque motum attendens,nempe Terret titubationε,de Oceani su-
tium, atque re etiam ea ari lasam agi attuli iam Te rum in quilibrio posta, quam a tam
ALTI RVM, quanta firmitate illud eostabiliat
quod aduersus eosdem in serius assumet.Gr uia per se in centrii mundi, non ver5 in centrum Terrae tendete: duin stila, inquit, hanc verιtatem potest euadentim οἱ tinarie, quam Teia Iuris agιιatiuncula,&e. Si enim quod existimat euidentissimum argumentum,non modb Obstutissimum,ses etiam nultu prorsus est, manifestum est, quod iudicium si serendiura de caeteris,quae ipse-met habet miniis euidentia. POsTREMvM,quam lepidus si,dum setiu monit rem agit,ae praeeipit Danis videlicet illis Astronomia Plocetibus quemagmodum cauere debeant a titubatione Telluris ex quo &Poli altitudo,& declinatio Siderum, variati nem continuam subeant. Ita Linquit ad has
esse in medio ipsius eviris . Settieet magnis illis viris , nisi ad hoe aduerterint, abibit labes omnis incassum Scilicet eximio praesertim, licique Longomontano, que adhuc superstitem seruat immortali; urante, ut Principi omnium post homines natos fututo glori silutio cutas suggerat e lo dignas 3 O mirabilem monitorem lCognosceri du iam quid obii elat in opinio- xv IIInem Galilei de fluxu,& reflexu maris, quam causatur male defensam , in i csm ego tameeam non defendere, sed explicare suetim aggressus. Et ut initio statim agnoscas, qua manifeste mihi imponat: Eece, Perspicacior, in
ex meipso sitisse commentum,neque ex Gali leo sumpsisse, quod ad vehementiores mul- iuniorum, di pleniluniortim aestus, assiam pii morum ipsius Lunae quae Terrae eircumducia.& simul a Sole abrepta nune longiore, Nunc breuiorem radiu solis, quo vitaque circum