장음표시 사용
591쪽
vltra quod Terra potest vim suam tractri-ccm ea porrigere; quani sit unius aut alterius unciae, te spectu illius , quod virtus magnetis potest superare. xxvIII. Cum dixissem porro casum lapidis non naturalem, sed violentum esse; & ea occasione declarassem , quo sensu posset omnis in ius , & naturalis , de violentus censeri, quo pacto non esset absurdum ad mittere perpetuam quamdam in rebus naviturae violentiam a quid spectandum so-ret , ne voces motus naturalis, S violenti confunderemur , quodnam videretur com modum criterium , ut quispiam motus D tu talis , aut violentus reputaretur atque
id genus similia ; ipse qui tale nihil somniarat, sed trita duntaxat rauca dixerat, ex qui ou & collegerat casum lapidis este naturalem i tum sese misere discruciat, ut videri possit mihi praeluxisse , vi me in suam trahat sententiam; ut quae variis sentibus dixi , in viatim , eundemque detorqueat , ac ine mihi contradixisse , disias siste - ve a me persuadeat a tum id speciatim insequitur , quod hisce verbis extuli ; vado, pti e Moabiti Mem agona posse . ut charaitirem , quo , s ad ι , acidι- - Moitim esse nasuralem ; si assii , vi Ieditum ; quodque subiunxi commune effa
ovus , &c. Siquidem diis inulat prim1 , non id solum dici perpetuum , quod nun-qbam desinit: sed illud etiam , quod ex se
non desineret , nisi causa extrinseea interuenitet: quemadmodum ipsemet postea fatetur expressiile me circa motum lio. tizontalem ; cum & ideira satis innuerim , quando dicens motum caelestem omnium maxime naturalem , quatenus est prae caeteris aequabilis , atque perpetuus . varios esse gradus , ae modos , ut aequabilitatis,
se perpetuitatis agnoui. Dissimulat etiain non illud solum diei naturale, quod vio lento opponitul ; sed etiam quod artifici si , supernaturali, albitrario , &c. quλdque proinde dixi ipsam quoque violentiam ex
eo censendam naturalem , quod naturae author illam instituerit quae gignundis rebus naturalibus inseruiret ; cum constet, nihil alterati, nihil interire , nihil exori es albique motu raciproco , seu actione, &teactione, qua unaquaeque res vim patiatur;
seque esse quidem violentiam respectu re
rum singularium , at non respectia uniue salis natu ii. Diis mulat praeterea rerum compositarum motus alioquin violentos, quatenus res ipsae agunt in uicera , & patiunt ut , non modδ diei natu taleis, quddsint ex naturae uniuersalis instituto a verum etiam quod originem habeant exm tu maxime naturali , quem implessiim dixi stio authote rerum principiis , ut incessantem impetum , quo moueti possent, haberent . dum varie commis cerentur, varias rerum species creatent. Dissimillat rursus quod ait scriptura, & orasse Deum Omma pratii , & opera Dei manere in per
pestium e Quando quidquid est substantiae corporeae , & ab initio fuit, de deinceps perseuerabit ; nullaque est mutatio, nullus Ortus , aut interitus substantiae huiuscemodi; sed vallis solum modis se habet , ratione quorum composta varia sunt, ae denominantur, dicuntur ille Oesti , interire , alterari, dum ipsa , ut dixi, prin- eipia vise inter se concernuntur , excet nuntur , accedunt , abscedunt ., transpo nuntiu &c. Haee, inquam . alia dissimi lat, ex quibus pervidete potuit de unionem partium , ex cuibus componuntur corpo ra ; de generationem , & statum ipsorum,& eorpora eorruptibilia dici naturalia, quatenus spectant ad integritatem , vari tatem , decorem , ae seriem uniuersalis naturae et non autem praecis3 quatenus id naturale dicitur , quod est expers violen tiae , seu actionis alienae, ac proinde re petuum. Sie eum dieit mortim caroiιm non fore naturatim , defetiti aequabilitatis quia planeta in Apulis taνδπι, in Peragau G-
Ieritis fruniti ν ; dissimulat quos dixi varios ut perpetuitatis , se aequabilitatis gradusivi taceam illam tarditatem , de velocitatem esse tantum apparentem , etiam in T1chonis sententia. Et quamuis Planetarum motus vltrd concedatur non circula
iis , sed Ellipti eus , ae intra eandem serieranon nihil inaequabilis . nihilominus con stans restitutio in figura regulari. de ptincipio , fineque earente, instat circuli, aequa bilitatem reuolutionum inter sese mutita collata ira facit: eo modo , quo rem declaraui in pengulo plumbeo έ quod licet tam eundo , quam redeundo inaequabilitet incedat, aequabiliter tamen restituitur, suntque omnes itus , reditusque inter se non aequabilis moab temporis , sea quantum est ex se etiam spatii ; aded vi ex accidenti sit, quoa teciproeationes smul eceptae perpetuo non sant. lnsequitur postea . quod in motu lapidue mari Ortheso dimis , , monem esse At ha-mzontali perpendiculari dixi, & , si horumatio naturalis censendus sis, ictam non perpendi aurem .sed humetonsalem osse: Quoa lepidum est , dicit me etiam δε hae molia secum consumire quas ipse unquam de illo somniasisti, aut quasi ego illum non saciam ex utraque parte violentum , prout est a principio extetno . di qua solum est horidionialis
592쪽
naturalem habeam, ratione aequabilitatis,
de qua ipse nihil ι cam & ipsi placeat pet-
pendicularem elle naturalem , quod si penes propriam inclinationem mobilis , &horizontalem, quod tit proiectitius,& fiat contra propriam inclinationem ac renitente mobili , existimare debeat violentum. Lepidum est etiam quod addit, lapide ea-ὰense vel a sia ινuitrice , vel a uera gratii are , dato βι iter iactio inier lapiam , O
Terram , morum eam fore aequalem. Nam
licet gratis concedatur seu tractionem , seu grauitatem quidpiam acturam in vacito 3 repetit absurdum , ob quod a proportione anth deflexit ; neque aliunde meminit, quod & ipsi alias viva voce edisserui, &cum non satis recordaretur , scriptum alia iee exhibui, s lapis ab initio mundi coe-oisset sola attractione, aut grauitate aequa litet decidere , abfuturum suille ut iam post sex annorum millia decidisset solum per Aigiti sextantem. Quia qua ratione intelligam videre licebit in exemplo m moratae Epistolae ad virum Reuerendum missae. Tum vero quia loquens de perpetuitate hori et oi talis motus , concipiemPtim dixeram globum exquisitim , σ wiformia materia supra hometisntem , seu ambitum Terra potisum quoque suppositum ; ipsum enim se et morum , ara incusanter volatum, atque reuolutum r & ob experientiam, quarem constabat succedere in quantacumque planitie exquis te libellata , quaesieram rationem , adieceramque ad coni Nere , ourium motiret tantiltam hoc modo non possiι , quin centra exi rente semper perpendi-eudari , ad id punctam , quo glossia contingis hori male planum , tantum sis molis
anie quantum Hira , ct pars anterio non
mosum semel impres is e stare semper inura prisonem , eleuationem medium , alque idcirco uniformem , inrasantemque perso rare. Quia , inquam , ista adieceram ; ideo eausatuq ipse non semel prolixitatem rationis i quam refero tamen verbis totidem ipsamque vanum fgmentum dicens, tum quaedam nugatur , tum subdit, me miti cona licere , dam nullam esse causam res dati ista ilia glao agnosco , qui Oim traictricem Terra tιribtio tantumdem praestantem grauitati , ob qviam gubm tota pondere premis Terram,
qaia habra inclinationem ad centrum, non circa ἔ ideo eius motus continuo remiι-
ritur. Sed nempe ex eo , quo tam impe secte , ut mea verba , se verborum mentem retulit, videtur res plane illum praeteriisse. sellicet totum globi pondus seu
ex attractione, seu ex insta grauitate fit, exprimi per vilicum axem horizontis platio perpendicularem , & altero sui exit mo via eius puncto insistentem . seque momentum minimum , ob eaquisitam
librationem omnium globi partium , ipsi
mouendo sussicere, ac deinceps perseuera re; que,d semper eadem Libratio sit, nec quidpiam siue attractionem sue grauitatemetie dixeris, ipsim intendat, aut remittat. Ex hu vero inquit, piseι D. M odiam in sua libra malia Ialori non de concipienda , qua me primus male Oxcepit Sei licet D. Motinus conceptor peregregius. insequitur rursus id, quod dixeram ;D-
eo Iapide , au qtiem nihil neque ex Terra . neque ali de potieni ι, θι urum , τι ibi ρον-ande conquiescas , ae postus procul in Vir
Terea , neque eam alia re quacumque munis
di communicianii, perinde est, ae si mundus. Terraque , aut centrum nos foreι , nihilque rerum exseres. Obi eit stiine dii artiarem , quas m lapis in istis statiis , ex ra mundire μιβι ι in hoc autem vacua intra a d nem : -2e est pro inclinatione motis re dicentrum δεννιιur in i .m. At non attendit eum ordinem stitutum meram relationem, seu denominationem externam . ob quam
res in se nullam alterationem subeat. Et, s quidpiam quidem reale , seu ex contactu, seu ex transmissu pertingeret ad lapidem, quo excitari , aut quomodocumque alterari posset . foret tum res probabilis plum enim esset aliquid praeter merum o dinem . veluti est iam csim res ordinatae inter sese communicant , vi reisque mutuas exserunt i at in illo easu tale nihil foret. Quid facias tamen viro se holarum amanti, in quibus docetur relationem e loaliquid reale ; adeo vi pariete albo sex. gr. in exstructo in India tanquam termino relationis , ipsa relatio, vera res suidelicet v num ex decem entium generibus j nasca tur , sue , ut loquuntur , r esultet in pariete , qui Parisis est , & relatio quidem similitudini, , s paries sit albus: dissimili tudinis , si nigeri Quam probationem prae
ns lapidem visi impias e , aut attractione , saltum vi propria ferri pose ; dissimi lat enim quod est ante dictum de motus deorsum violentia internam causame,eludente. Posset autem id quoque argui vel ex eo quδd Deo restituente aerem, negandum non si lapidem iri statim motum
per contingentem aetem , & non quocunque versus Terram : videlieri chira antea exsistens solitatius non moueretur usquam ex se . deberi motum consequentem non
vi eius propriae , sed aut Telluris attra-ctrici , aut impulsuae aeris , aut potius virique , eo mogo quo iam dictum est. Verum ut res , quae erit etiam ad ea quae sequuntur, non inutilis , paullo uberitis explicetur , imaginemur lapide con stituto in illo vacuo , aut si velis in acre, se destrui a Deo mundum reliquum, ut praeter ipsum lapidem nihil corporum sta is tune non magis mouebitur, 'it m Queretur nunc postus in spatiis illis vltra-
593쪽
mundanis. Imaginemur poste, testitui, etsative circa lapidem , non caelum, non terram , non corpora alia, sed interminatum solum aerem ; sane & tune lapis non mouebitur , contactus licet ab aere , quoniam non erit cur huc potius , quam illuc , aut alio feratur. Imaginemur & testitui deinceps Tettam in eundem locum, similiteriaque caelum , 5c alia loco aeris ipsorum se- deis occupantis ; erit tune profecto cur lapis moueatur , de versus Tertam ipsam quidem. Vnd nam veto dicemus scire elusice motus principium , nis ex restituta insiti im locum Terta , tum transmittente aliquid , quod lapidem ipsum contingat, assciat , alliciat . pertrahat as se An enim dices ab aere Atqui aet inalteratus, idemque manens supponitur . quare vi pridsiius quam pellebat lapidem , ita nee deinceps pellere incipiet , sue primum motus initium non faciet. An a vi propria lapidisa Atqui ea quoque in alterata , eadcmque manens supponitiit , si nihil quidem ex ipsa Terra accedit ad lapidem, aequisita ille est solum relatio , quae nihil magis lapidem quam similitudo in ilici parietis nostratem alliciat. Et die mundi ordinem , die centrum , die alia: nisi transmitti aliquid dicas , quod lapis quasi sentiat , a quo velut sollieitetur, aliud nihil dires , quam rei tiones , seu denominationes metas. Supetessigitur, ut Terra quidpiam transmittat in lapidem , quod ipsum versum se allieiat, seu quod idem est , magnetice trahat. Chin vero ille etiam insequatur , quod de grauitate , & leuitate dixeram , addo iam , quia id , quod tunc lapidi eueniret, id ipsum solet, quod & iam fit, planum vi deri , quid grauitatem , seu pondus appellate liceat. Nempe , esim dictum iam fuerit duplieem esse grailitatem , simplicem, di compositam , videtur simplex die da esse non qualitas ulla ipsi lapidi insta, verum ista simplex attractio , qua Terra
agit in lapidem , non moda dum in motu est, sed etiam , dum quiescit, aut quomodocumque, a quoeumque , & v bicumque sustentatur , de statim atque prohibens remouetur , exprimitur, primumque motus initium Deit. Composta autem non via
detur quoque ulla insta qualitas , sed quae
cadente lapide sit congeries ex grauitate simpliei unoquoque momento expressa , &ex omnibus prorsus gradibus eius impleiasonis , quae per momenta motus antece ἁentia sacta est . tum a trahente continuo
Terra, tum ab aere semper impellente. Et quam sit quidem lentus motus a grauitate simplici a quam possit intendi , composita , re institia a tum est paulld ante , & Ostensum satis in Epistolis. Hoe satis esto , pos se exinde non ino ad intelligi , qua ratione lapis in vacuo . aut in spatiis imaginariis cariturus sit grauitate , quippe attractio nis desectu : Qua ratione item totus ipse globus Telluris grauis non si, quippe ter
lena quidem omnia ad se attrahens, continensque ; at non attiactus ipse se inde ab
ialiquo alior Qua ratione rursῖs neque Luna , neqite Sol , neque caetera sidera; qui pinpe tam eis ipsa quoque sui parteis attrahere, continereque valeant i nihilominus tota non italiuntur. Qua ratione denique uni in
uersus mundus, qui in nullo sundo ponit vestigia , sed intra inanis immens talem l et se conanet: quippe nihil est , a quo attrahatur. potest vero exinde quoque non re
te intelligi , quomodo globus ipse Telluris sit quidam quas ingens magnes, cui a suo Authore attributa si illa vis attractrix, cohibitrixque partium suarum ; quomodo omnes eius partes absiluth quidem D Des sint, quatenus unaquaeque per se , de absolute spectata teipsa attrahitur , adeo
ut etiam eae , quae leues , aut leuissimae appellantur , grauitate non careant, quate nus earum attractio fit ; & quatenus tamen comparantur inter se , sint, aut dieantur
potius respectiuε graues, & leues , dum via delicet illae magis , hae minus trahuntur,& illae has urgentes, eogunt ipsas restire, & excedete a maiore Terrae vicinia ι s que illae , dum sebiidunt, descendere i istae,
dum emergunt, ascendere censeantur. Hoc autem loco ille insultat , cuν comνa --nem Logicam , seu Modes , ct Filiaras omneu Logica Aristotelea , ex ea exemplo, quo an gram ιata . O leuitate comparaui I p/dem , a ριιam , oleum , aerem , ignem , con cluaam gravitatem es leuisarem c. Matitates
non assuras , seu MLIestitias a & subdit, cur ipse non seruis a nasis se Iam obellionem in solutione noIIra pag. 13 velum quae mea Logica st, aut quae in illo exemplo suerit , aliorum esto iudicium ; ac si qui praesertim attendere volent ad meam illam ii ductionem , qua se Morinus urgeti sentiens, declinandam hoe alti sieio , potiusquam di-nutiendam censuit ; ne videlieri , eo gere tur admittere aquam, Oleum , aerem, ignem contendere suis diti exitusone solum , non
appetitione proprij loci, aut elementi ; vii sacerent , s leuitate aliqua absoluta prae dita solent. Quδd verδ tactam ab ipso Ob-
temonem non soluerim i longὸ sanἡ aia sui. vi aggrederet, cui neque illa in mentem venit ue neque si venistet . ausus suin sera proponere , ne merito iure viderer ineptias. En quibus illam proponat verbis I Re-
Iationis grausum inter se comparatorum fianis
parantur in grauitate , cuius ratasne a a
Ius Letintin gratifora , vel aequiponderantia; arqui fiandamentum omnu relationis realis
uum , dinetar huius relati v alterum findamentAm , ct sic in infinitum r ergo gravit ras ipsa aliquia assiartim o idemque cen senatim de leat ale. Quas veth esse cordatum oporteat , & extra scholarum cancellos obiicere , aut soluere huius farinae argumenta Quanquam & potuisset illi quis.l lain scholasticorum respondere: Non intel igis , Morine, quod dicis 1 Nam s standamentum non esset Matiuum , non sundat
594쪽
aare 4ν sultis ratasionis' adieram ΡηLmerium confundis teipsum . & pro eodem habes resatiuum , ac relationem ; neque capis re-l uiuum tale dici propter relationem . quae in eo sundatur, non propter aliud sundamentum , in quo sundari ipsum Optiiteat.
Ne memoretur, si absoluti nomine intelligas aliquid reale s vi reuera consequutio verborum illd dedueebat nempe ut dice
res fundamentum omna, relationu rea ιs est
reati, illud scilieri postitium, per se, &independens ab intellectu, dicturos tibi Co- pernicanos , grauitatem leuitatem esse quidpiam huiusmodi i tam enim vis imi rella ab attrahente est aliquid ab intelectu indepen/ens, quam insita per se gra
Ditas i tam vis impresta ab extrudente , quam
insita per se leuitas diserimenque est soluin qu bd & tu quaestionem praterlaberis,& tibi ipse contradicis , non illi. Nam quaestio est quidem de graui. & leui comparatis inter se: tu secti, quam illi, id dissimulas . & comparas solum sigillatiin inter se
grauia ; & aliunde cum grauiora comparas inter se , refersque grauius ad minus graue , aut unum graue ad aequi ponderans, grauitatem unius non absolutam habes, sed relativam saei; ad grauitatem alterius. Denique , cum probandum foret eam vim mo-tticem , quae praestat ut oleum nunc graue, nune leue dicatur, esse ita absolutam, ut non respectu aeris graue, non respectu a uae leue appelletur ι cum probandum rursus,
esse loeum in mundo absolutὸ inserum , quo glauitas , & absolute superum , quo leuitas ab litte serat ; potiusquam talia loea, vi & dextrum , sitiatum , anticum. posticum , dici duntaxat respectiuE , sue respectu habito ad ipsas animalis parteis, quod ubicumque in mundo sit , has habet legionum , siue positionum, ut vocant, dissetentias ; cum id , inquam , praestandum foret, nugatis solum non posse esse grauitatem , aut leuitatein respectivum aliquid, ne infinitus progressus sit, qui, ut dictum est, nullus sit timendus. Sed ut veterem obiectionem , & eam.
quae potuisset E medio scholae fieri , tenponsionem praeteream , ecquid putas est, quod recens iam urget Nimittim primo, ins aqua rarefacta abit in vaporem , O sca dissura aerem , ipsam timorem ι .m seri ; σι en i Iram leuisarem a calore esse, ct non a v rivio trafrice Teltaris. Quasi vero meminisse non potuerit quae copiosὸ dixi, vi ostenderem non modδ vaporem, siue aquae corpus la corpusculis ignis commista a sed ipsum quoque ignem , tametsi 1 Terra attractum , scandere tamen supta aerem, qu d extrudatur ab aete , tanquam vehe mentilis attracto ι atque minde intelligete , si leuit ax ignis ob attractionem Te rae sit, posse quoque esse leuitatem vaporis. Deinde , si Dem redigora in nihirum Terram , servasis aqua, ct aere . foro nihilomisus . it aqua Solis colore rarefacta a sen- δενιι ι ct frigore νώrs a condensara destem deres. Vecem ut eo casu suppleret Deu sua pntentia vicem Tordi sustentantis tam aquam, quam aerem a ita Ac respectit eorumdem suppleret eius munia aci conte uationem mundi reliqui in illo statu necessaria. Neque est quod respondenti aquam esse naturae Terreae , sicque ipsam quoque attrahere posse , opponat crustinuos asce e ,
non posse Tereis coistierti in aquam , nam
praeterquam quod Chyinici loquuntur de terra , & aqua diuersis tib hisee familiaribus , de quotum grauitate est quaestio;
cum ti ostendant i et tam esse longe leuiorem aqua , & grauitatem praecipi m quae in mistis est, a Terra non esse , quatenus
vel in subere, leuissimo ligno . est quinquies plus Terrae , qui in in hebeno lignorum grauissimo , ut pote aquis non inn tante ἱ ptaeter ista , inquam . dicetur aqua naturae terreae , non quod Tetra , seu gi
bi pars vocata frigida de sco , conuersa in aquam sit sed quδd tam aqua , qta in ipsa sint partes integrantes , ut appellant, globi, qui ex utraque componitur , & g nerali nomine Terra , Tellusve apPellatur. Ex quo fit , ut paralogismum in se rotius agnoscete , quάm aliis obiicere dedeat; quanquam non videtur intelligere quidnam paralogismus sit, qui non hoe modo
loco , sed & aliis passim , smplicem seu
propositionem , seu responsonem , Iara-logismum vocat. Addetem, alia de superstite repulsione aeris , de modo quo Sol ageret in aquam , frigus in vaporem , de
que aliis similibus i sed perdete tempus
propter nugas piget. Quod autem dicit , spraser Terram σι umetis rasas imi lapis .i tam fore grauem , quia attrahere in ι ernon fore graviem , quaa nisu esseι Irae, euina die Iactu ιati diereetur ι cauillatur sanE , ut speeiem contradictionis saciat. Nam praeterquam quod mutat retuin statum , α non attendit lapidem diei posse grauem . non tam respectu leuis . seu minus stauis quod reipsa extrudat, qu m quod pollit ex trudere Dissimulat me exposuisse seorsim , ae opera data eam grauitatem , quae cor poti omni Terreno conuenit , ae lapidi etiam illi conueniret, subiunxisseque ve ba haec : An interim forte haeresas , quod de is tare , grauitari opposia , namultis corporibus conumenta nihil iniri am ι sed Deio nempe quod leuisas nihil aliud si, quam grauitas minor , &e. Ex quibus p
tet tam lapidem , quam quidvis aliud ias etlain leuissimum litarie spectatum
esse praue ; ac tum solum , eum duo,
aut plura comparantur inter se , diei illa respectiuὸ ; ut lapidem leuem respecta plumbi , e cuius sus sundo emergit, grauem respectit aquae , ε euius stipeis eie in eius fundum demergitat , arque ita dacattas.
595쪽
E s τι et quarta pars in quatuor extrema totius Libri ea pi-ta,quae initio iam monui esse sola de argumento, seu de A L a s
Non tepeto vera quam incongrue, quamque praei et seopum Alas finxerit; hoc unum attingo , quaestionem teipsa solum esse de grauit, te, seu vi , qua grauia tendunt in Tetiam. Et eum ex asset totibus quietis Telluris diiij di cant glauitatem esse qualitatem . seu vim instam, alii magnetice impressam; & Copetiit eant se sete adiungant hisce posterioribus idei leo Molinum in me exeanduisse . quadpossetiorem sententiam . notiusquam priorem exposuerim, si eque statii lite visus su et implacitu i mere Copernicanum : Non adue tiste proinde illum attributam Terrae magne tieam uim nihil amplius ad illius motum. quim ad quietem facere, & reputantem posse solum propter motum attribui, illam habuit te quasi alam , & ut ex vira, gemina se. ret, distinxisse in uni tuam & attractivam,
magneticamve. Fui iti ideirco unum ea putabeo institutum , quod grauia non serantur ad Terrae centrum, tvniant ut suo toti: 5eduo . quod Terra magnes non sit , nee era. Dia proinde magneticὸ trahat. Heine disputari primum ab illo, non ferri glauia in ceti trum Tettae, vi centrum Terrae est, sed duntaxat ut emitum Mundi : & secundo non serti in Testam , ut attracta magnetice. lam
quod spectat ad primam Alam , id in primis
nia heir non repetendis . seu proprio Ioeo ει- Anda omnino sis pris se , nec ad Era θυkqκ- νe Is ire se ijse. Re ter illi in ilia, qui potuerit, dee. Quo loco vides , quanti faciat inae hinam illam stram praecipuam, qua arietat in priorem Alam , Demonstratio Dem se iliem . quam numero duodecimam,& si, petius iam insiti aut , & compendiose tetuli. si quidem conteradit me eam sup-piessisse . de resporade cetiihil voluisse , quod laniatim soli e pet ipsam inuicte ostensum
T. V. . s. sa vi ceminis MAMI. Fgo veto testor, neque illam mihi veniae omni iid in mentem,tieque s venisset, inducturum mi
. Gassina. Lia phi sophica. hi in animum fuisse, ut eam solverem ; qnidive cuius nemo non statim detegeret para-logi sinum. Nam . ut de ipsa informitate ia. tiocinationis nihil dieam . potui itet quivis exeipere a probate vis , Morine , stauia per se primo centrum Mundi petere; quomodo ergo rem eonficis 3 Supponis lis p dein ea e . ex alto Aloeum deci em , ct ime, Hed H in is puteum, qui ia τί Φ eemtrum , O t teritis etiam exta aius sit: Hoeesto: quamvis talem puteum supponere , si Uptate , ac petere rem factu impossibilein. aut certe in spe tabilem . non principium te timum demonstrationis v sarpare. L pD, inquit, non Nila ph a Te a decli , ne is a parietibus putei, in quos impiagetur, se ex Au au et sitie centrum e De retentione postea: Esto interim perueni it ad centrum; quid inde ' Erro , inquis , nan peti l cem trum , tanquam torto , ct mea tim eo ori, Tegur, o Absurda eo sequutio , ac potissimum quia de centro hoe , sue medio constat . de alio non constat. Probas tamen: Nam aurit de is, inquis, Terea Gratile ata nar Egrederis rursus a germano Demonstrati
nis principio sed esto; A M. inquis, in
incertum, quia quidquid sentire Copernicani aliqui possint,vi aqua in spatiis vlita inuit danis per seipsam consistet et i ut tu sateris de lapide ) neque usquam conflueret, inani solum cireum data; sic constituta , neque unquam confluxura videli potest itiani solum supposto ob Terrae anni hi lationem e sederio tamen , ipsa aqua . seu pars liquid tot globi Telluri , quae stipetes , conglobetur
adhue cirea idem centriam. Ponatur, inquis,
autentrum e Id quoque incertum ob mur tum statu in t nam & quamuis dicas neminem sana ruentis esse, qui sole concedat ut supernatet, ideone rem pio bas Et non-Desupernataret per te , si globo tanti spei diuintili is semoto , quousque superlicies ibi sciaret, ubi prius sutilet centrum , lapis ibi constitueretiit 3 An tu . s sorte illuc inductus haerete supra aquam lapidem videres , ne que illius petere centrum . te esse Octilis non sanis , alit non sana mente putarest Verumtamen esto : deseendat is lapis, Ergo , inquis,mud sendet is centrem Terra, qua itim nassa
est. Heie ludis ab aequi uoco , nam globus Tetrae sue Telluris, euius illud suit cen tum, non est compleuiis solam quam vis anni hi latam Tettam , sed etiam Aquani. vi sui partem ; adeo vi superstite aqua si adhueeentium eiusdem globi , non tanti quidem , ted aliquanti tamen e Quare & lapis tendet semper ad centrum Teiiae . siue eius globi. euius ani ἡ it , di cuius adhuc pars
liquida restat. Ello tamen , tendat ad centrum non Terrae sed Aqua , quid iv Je 3 E, ga , inquis, non vasis ut centi cim Terra, te
aqua p.r se , sed per accidendi Hoe satium:
quatit enim semper ut centrum corporis si rei stilis ; tuque argumentatis petretam a neutro leorsim, ad nullum ; ut si argueres. A a a eam,
596쪽
eum. qui sitit, nullum liquorem expetere, qui gesectu aquae vinum, desectu vini aquam usurpat. Quaenam porto demum uia est
eo cluso 3 Ergo , inquis , quaris tr cent meaea, cui priora corpora sunt concentrica.
Siccine ergo per tot ambages id affectasti concludere, absque vi ulla consequutionis Nam ecce prim5 aliam sallaciam ; dum ex eo , qude lapis ab uno loco traiicitui per tetiaram , ta aquam ad alium usque locum, itiquo eentium utriusque est ; argumentaris , si Neque terra. lneque aqua, neque aliud omnino corpus interesset, nihilominus ab e ἡem loco ad eundem usque traiectum iti. Perinde enim facis , ac si argumentaretis exeo , qudd aliquis transi secis vestigiis ex ripa in ripam per pontem lapideum, vel lig-
Meum s transiturum quoque , tametsi ne
que lapideus, neque ligneus, neque alius vllus omnind pons suetit. Deinde coneludere debebas de centro Mundi. & concludis decentio Caelii sed esto,intellexeris Caelum pio
Mundo. Dicis e poris superiora esse concentriis O centro caeli; dicere , opinor, vis corpora caelestia , Lunam, Mercutium, Venerem, idem cuin caelo habete centrum , & non quidem sui , sed suarum circumuolutionum. An huius caeli nomine totam caelorum an
tiem intelligis an editum Lunae , cui superiores eoi centrici siit 3 An quod statuis Mobi te primum a victimque iacias , & vicum
que supponatis perspicue loquutus ; sallacia
est tamen , quod supponas rem controuersam e nempe de Caelum , siue Mundum habe. re centium , di habere illud, in quod sertullapis. Innumera obiici possent ; sed hae e duim
taxat vi attingam , fateris ipse cum Tycho. ne centrum reuolutionum salutili , Iouis, Martis, venetis, Mercurii esse non Terram, sed Solem tetis aliunde tam Lunam, quam Solem non ferri circa Terram motibus e ncentricis; quippe admittis eum Kepleto fieti pet Ellipticas lineas , quarum tametsi sint duo soci , neutet tamen est centrum , a quo caelum, ut ais, aequalitet v nfli
que distet, neque qua in parte sunt ei Lu ni in ipsa eadem sunt soci solis; neque qua
sunt iam , semper sunt, propter mutatimnem eccentriinatum , luxationem orbita rum . dic. Falso ergo dicis corpora superiora esse huic centio concentrica . nam & quod
te dicia deeimo rapite probare , est salsum.
Succedunt rixae, quas non esse per immensu in respersas, quas esse in unum caelum tot rems , quas mobileis esse circa Terram, probare oportuerit e sed esto , virum caelum constituant, & mobileis circa Terram sint, an cum motus in setiorum non habeam pro centro ipsum Terrae centrum , probare potes linsas habete , ullo penitus argumento 3 An est ullus sensus, ulla obseruatio , qua eius reisdem saetas; ac potissimum, cum non disisteatis tantam esse distantiam , ut Terra lysui respectu si punctum, quod quidem punctum si non moso tantillum, sed plurimum
etiam transposuelimus , eadem Stellatum distantiae, magnitudines, circumducti ecque suri appariturae. Superest tuum illud
ptimum Mobile, quod licet controuertatur.
concedat ut tamen esse, de moueri r An eum orbium seu eot tum inset totum motus sinteeeentrici , par est motum eius concentri. cum esse 3 An-nori taliaet si eius centrum
suetit alibi, seu distans ab eo , quod singis,
nulle parasingis , diuinae tamen reuolutio. Des eaedem penitus apparebunt i An veto aliunde id eaelum vili, modo in sensum ea dit , aut tu explorasti decempeda omneis
ab ipso ad centrum istud ductas lineas esse aequaleis 3 An etiam . quod spectat ad ipsam superseiem eoncauam ; quam te stabi liis se putasti ex Astrologia diuinatrice ὶ Nam
de convexa quidem, sol te es suspicatus pos se eam esse non rotundam , posseque ultra illam elle villud corpus immotum , sicque Mundum esse ulterius productum , neque esse forma orbiculari; di care te centro , ut proinde conesidetis de centro non Mundi, sed Caeli 3 Cette cum non neges dari caesum Empyreum , mobileis istos omne is comple ciens , de ad integritatem Mundi, seu eon diti a Deo magni consummatique operis
spectans , docete solent Avitiores Sacti iliatum esse quadrata specie iuxta illum Scripturae loeum , Vita citicialem finesum siperquadro pesitam ; an ergo si quadratus Mumdus , pares sunt Omnes lineae ab eius superficie in istud , quod vocas Mundi centrum, ductae a Dicis praeterea, 7 lclides mille, ex miri Munssi parantis in stipeociem memora
aqua post Abisti m Terra , circa centram conglolina inriderent , incia rem omnes iaci an- tis eo siem , ct in centro coacti erant ψ qModiacisco Eon posses non haberi pro cent,o ab altis ambitus , Mnn Terra quavim , aut aqua . acri
ve prima o per se , quia his corporutis stibia ιυ iae liud ja en contienirent ; e s solitis citi. Vertim hete sallaciam multiplicas millies, nihilque addendum ad iam dicta, nisi te operosissim ξ quidem , sed nequiequam tamen, ille cotiatum ostendere lapidem per se
tendere non ad centrum Tertae , sed ad centrum Mundi. Nam & quod praeterea te to
ques circa lapidem ex alto demissum , ct in idem punctum perpendiculati ter decideritem , cui semel imminuetit; res est decide: da ex eadem ratione , ob quam ex mali cat cheso in idem nauis punctum decidit, cui a primo casus momento ad perpendiculum insilit ; nosti autem talis ne ratio tibi admodum suffragetur, & non potius causa , quam impugnas, faueat.
Haee , & id genus alia sunt, quae in prom- XXIA..ptu fuit ips respondete ; cum & iam ansam se eerit iidendi ptimam suppositione mi, Obtiaibationem Telluris , qua non patitur puteum ex Terrae stipei scie in cenitum Mundi excavari s victimque excavari conceda tur in cenatum Tertae atque ideirco lapidis casum versus centium Mundi impossioilem sacit, it ei antedictis manifestum est. Sed ut commemorare pergam , qua habet
597쪽
praetermist autem tum haec. tua praece-
sseranda. Neque diri potesttrahitatem peti iam ad hune mo/tim e re ais es tori Terrae, τι mel sero pia tu Leti M II insimum, i ree ias in illo e ita at s alam in Muricio nisa insimum, aut supremum es, nis comparare au
terea aut i e nixum non metis curent,quam
Istero ρ, arctea eius Iut aura. Plaetermisit autem tam hete praecedentia . Heinc prodide Piso is sis; a nisue . , an a m Terrina eorpora
sartiri ιν si e Peν ut m ; iti ex iaceta nite . quia ero. dum Miae eonte rata Pari os, Ca-Lrtim υ δε- Astur , is quo tamen non e ira.q tenus earim via est,qua continuata perdueis tituis. Non repeto pomo qua sunt cis πι- reactionem Adti iis, Aec. Quorsum veto putas ista praetermisit, aut ego importune attexoΤNempe vi solum appareat quo artificio elabi cutet, gum quoa reponat, nihil est. Nam
quantumcumque ea qua sum usus, ratiocinatio exigua sit aliqua tamen esse vigetur, cinnad probandum eur motus tectus si partibus
solum non toti Terrae necessarius, quae extra locum nunquam est, neque cum re alia coit
Getari debet: itiamque cur grauia ad Terram tendentia Tetram potius quae tant,in qua sola quiescunt natu taliter, mitin ipsum centium, ad quo A peruenire vi quam . ne vel unum possit; in quo ,e im si punctum, ne unum qui gem recipi, aut quiet cete valeat, sicque sd actum dedueere quam propterea habeat ustaneam potentiam ; ut praeteream quae consequunt ut ; neque cile in centro persectionem ullam, quam communicate adue-
nientibus corporibus possit; neque esse postevllius rei naturalem loeum ; neque s si, heleesse posse, ea ratione, ut quidpiam allieiat ad se, quaa allectio non loci si , sed loeat
rum col porum, lux tametsi in loco fiat, non ratione tamen loci, sed propria tum vitium
alliciunt, aut diu et tunt sese. &e. id ille porro Eece cum aliud haberet nihil, hi, verbis subiunctis insultandum censuit: υχquidem die a potius Rhetorem sapistri, quismPhilis his , qti; nita a seris, quin ratisne, vel perientia pνo t. Vettim ego ipsi iterum ignosco ; quia iterum neque quid dicat, neque quomodo aleat, nouit: talis nimi tum Qui delitus, incisque videri praetulerit, quana opere, & bene loqui. Quod me attinet, nunquam sum proseu is eue ine Philoso Phum . nisi sorte quateruis licuit ex ii sa inominis, habere. me non posset rem, sed studiosum sapientiae. Etenim longe semper ab sui , vi putarim me sapere, hoe est, nolle
'sas germanas, ae proprias rerum naturae
vel minimarum, tradereque de ipsis veras euidenteisque demonstrationes : selix ni natum , ii ne has pati eis naturae accedere potis, verisimile aliquid ratiocinando assequeret i Non etiam utiquam in eo sui ut vellem.
digito monstrati, Ad propter insignem eloquentiam diciet, hic est, sed eontinui semper
memet intra thlum, quem non praeclatum illum sane, sed qualemcumque tamen vi
sis sum mihi ab adolescentia ex ipsa bon
tum Authoium lectione , inlinuataque tacite imitatione desolutare. Non is demum sui, qui unquam eloquium Demosthenis, aut Ciceroni, ita inter philosophandum,
disquitendumque vetitatem necessarium censuerim, ut non semper rationem sine elegantia habuerim pretiosissimam, elegantiam sine ratione habuelim despectis sinam i is solum sui, qui reputatim non tanti saciendam barbariem , ut Philosophi eae res non debeant nisi invenuste doeeti thoe est , virgines praestantissimae nis indecore vestiti neque lint habendi in Philosophis, aut diuinus Plato, de quo idem dictum, quod de
Nestote. manasse nempe ex eius ore dulciorem melle orationem iam magnus Aristoteles, qui ob inspirem facundiam dictus est fundere aureum sumeti : Aut Theophrastu,
ille, qui ob gratiam sermonis diuitium ianomen consequutus est, cum Tutiamus appellaretur : aut successotum unus Lycon. qui
ab eloquij lepore. insghique duleedine. suit
unius luetae adiectione vocatus Glycon, atque ita de exteris. Sed ne longum abeam, adnota dumtaxat ut hac praemissa insultatione , exaggeratique sua illa, de qua iam dictum, demonstratione, ad probandum grauia petere non Terrae, sed Caeli, sitie Mundi cet trum , nihil aliud , quam subiungete verba haec ante insinuata : Quu rem ire ratem hisne pol s euirinitas Hi narie, qtiam Ἐὰguriae
agitari cuti cap.9. exposita quia iami mparet ases, in pridem a me tria .rm et is ta-c inutionem gratiium ex rientiae hodiernae pro stis congruere Attamen, de mox ante innui,
Ssuo iam loco ostensum est, quid si tam Aa a di de
598쪽
de experientia, qu,m de consequutione sei
XXXV. Ad posteriorem Alam quod spectat, illud chaicit, e su nis cum Mya a siti
sse τὸν Μ magnetem ; quas magnetem tamen hascierim, quarentis emistit, Magne tu innar, radios .il ibus serrena corpora ad se alii iat, per iratique e nassam esse Teir uvaesionem ιιicientsi me probaris dis experimen ab , qtia is Da Solutione, cap. ii. appositior a is expositi, ego tamen au . a nihilo Ioia rim , exeipio leo, osa latrix paginai 12. de Magnete e Terra attollante ferrum, aeriuente non Teria tractricem, su natris sit , iida fures C pernis M. Porto de hoc quidem experimento posteri is,cuius in Epistolis mestini non apud ipsum legisse me inor iam eis ex eo praecipue texuerit demonstrarionem decimam tertiam, quam calcias inter supra
attigi sed quia ipsum se ni egi tanti , scribentique obtulit vltib. Ad caetera quod attinet, ea neque in mentem venerunt , ut ipsorum mentio a ine fieret; neque si veni sient, ipsorum propter ca, quia vel nulla e gent,vel ridiacula , faciendam omni ita mentionem cera
fuissem. Etenim quisqui; supposuerit elle- Tetram magnetem, aut quas magnetem,qui emissis radiis sta uia pertrahat, quid non saci: 1 suςtit responsurus 7 Postulas, Morine, Terram perforari se natim totam uia et um
manis deci tiem, ct in es purei de entem. Hoc velli est non experiri, sed Optate ; &Cptare rem noti quamcumque, sed iactu impossibile in . Esto tamen : pei scitetur Terra; paleat puteus; incidat lapis s quid experiet ea Lapta. m. inquis O casur m ia censram, in quo iamen nulla sit Terra peois Ustim attras re ; ct non hasti m Terra Lellai, acit parie-rsius putei, mi nihil ipsum trahentibus, o somia dim ut is centro, , De et Io Terra conrassiti. M qtii a Te, ra tractiti non Derit ; ciam G nosi ratio potior, cur ceri tim relinqtiens ira et in partem, tiara in aliam se scir. Sed, ut taceatur hoe totum destrui ex noua tua positione
de titubatione Telluris quippe eo puteo' continent et diuersente a eentro Mundi & viseelusa etiam ista positione,praetercatur hanc esse tum,non cellam fututam expetientiam, sta metam solom coniecturam; esto,ea at L- prs o centrum causa erit, quia virtus in a. snelicatioti ea inani quidem spatio, sed uti dique tamen ex residuo corpore Tettae in puteum,ae adeo in lapidem a finiet;& ex resione quidem circumcentrali,ut vastiore, piosor; aded proinde, ut non possit lapis in eam re .sionem non pertrahi equa maior virtus re trahens piocedet. Ne putes et te reliquam . non transmissutam vim ti a tricem in excava tum puteum : attende Don mod5 stini lemtiansiimii per excavatura simili ratione ma . gnetem secundum sui ira axem; verum etiam serium per illam cauitatem traiectum ta tra. Pl tiee imbui . vi attractio magnetica essecta videatur decuplo robuhior. Non haere piat i , eitatis: causi erit . quia aratachiis licet laia ieraliter, de ad augulos magis recto at ineratum illa attractio aequaliter undique scit, seque non erit cur ex una parte, potiusquam ex alia piae ualeM ; tum semi et supcrabitur ab alti actione vehementi te memorat x cit cum- centralis, atque in seriolis regionis, equa aduenient semper tali; obliquaotes quidem , sed eopio soles tamen. Fiuas ν evi ne tu centro ab M viro T. a coma in causa crit. quia illei e demum aequili bitum fiet trahentia Undique virtutis ; adeo vi non possit lapa non suspen us cohaerete, dum quantum in
unam partem trahetur, tantum tetrahetur i
aliami seque idem illi eueniet, quod me morant de capsa ferrea in medio magnetum robusto tum ita suspensa , ut exaequatis viii bus ad nullum acee dat , a nullo recedat. Quo sol te loeo defendi posset inci cinentiam velocitatis non fore perpetuum a Tetta super se te in centium , sed superato diametri quadrante, dimiai ove spatii , quod licinevique ad centrum est , sole vi motus Ic mitti incipiat, de ita lentes eat, ut tandem in cena tro nullus plane sit, unde α consequatur quies. Nimirum id seret propter atta actione in inset totum pallium edomitam sensiua late talibus , supello ibiisque , quousque in centro exaequatio, seu aquilibrium sciet, tametsi pollet sci upulus pio pter aciem super elle : Nam quod spectat quidem ad pio portionem ante de sensam , ea Lipponit ex-
eximenta in Totae stipes ficie , breuibusque
patiis petam; cum si liceret heloe x et lusceturum, & in prolixi stimis spatiis perageis aliqua, sorte ex ipsis alia proportio deicia dcnda insinuaretur. vitiamque iit pollet hac ratione, potius iubila suo Paralogismo, illa vel grandi, opinio vetismilis ei sci; inici
de alia siue Philolai , sue Galilei ue s iq
vtriusque figura , qua linea repraesentat Tetrae diametium, pto semidiametro habe retur ; & qui simi. circulus super semidia metio ducti ut , super quadiante si aperio te ductus , ae supra inseriorem tepetitus e aduersa patie intelligeretur: Certe & incrementum velocitatis secundum progressiqnem limitam vel ori m non ita abludit ab eo, quod si secundum progressionem nu- crorum impatium , quin discrimen iit inter exseriundum pene inobsti sabile qui inpe quae est diuersitas inter numeros Inte-xios i , 3, 1, 7, 9 , ac istos i , 3 minusta, s minus - , minas s minus -pOmnem piopcinodinti diligentiam fugii de nemo poteth dicere lapidem non semper coepi usum tanto segnius decidete , quanto linii illas suetit e loco ectatio viciniore ; aenon proinde sex praecise horas semperii sumptu tum ad attingendum centrum , ex qua cumque sea magna, seu parua distantia decidere occu petit. Quanquam haec solum obiter. Habes pro alio experimento lamis imum arto iis in ta m p Dtim , ccii rore liueam pei p. Atilinem, isque omni lieta mam; a s Ter, is intra ni lapidem per ne tueam. misere in inte, eis. Dior lineas A- ραν r . Idn in imis. Potio non ea hete quidem quae itio de Tetiae motu ; sed illo tamen supplasito, non aduet is ipie quid dιeas,
599쪽
in diei plerum , ct Coperet nos De re perperam, o prak--raemia, aum irremiaque a se unt. Nam & lineam este ad senasum , ae respectu ae iis perpendicularem, seu tectam manifestum est; & ad mente in , respectuque Mundani spatia cile parabolitam. heu eutuam , & longam , est etiam peti picuum, ex iis quae Dior dicta in Epistolis.
quas impugnas , & declaiatum exemplo la pidi, e malo dimissi, dum nauis mouetur. Habes & pto expetimento Iraar ex aetera pinteae attim , O globosum ex altera, quod sex alio dimitiat in , casside Aorsum conversa, non tu en eo si a Maer, sed inuerso . parte es
Hia in eliorem Artim fabeunte. Cum sit hoe porro uerum , quid inde Fieri potes , inquis. ι c Vti sit Terripeta , o globosa Terri eta,
atque ario cuII ad astratia . cr parte globora refugiente . aeberet cuspis Acilis prona Sed hein i ut te delectant nugael Neque Keplerus , neque alius Aixit vllas Terrae par tela esse tetra sagas a licet ioterdum aliquae pet extrusonem non nihil abscedant i de
cum tu dicis seti id posse , quam id si v
num satis ostendis. At Leptirin ; inquis, vult mroia inertiam esse causam , cur graue in aeri Tel νώ ιν-Hei resvir quare , ct δε-ber pars globos , in qua es amplim materia. metu resiae, e , O cauere segni M. Vettim &Keplerus pro eo pia materiae copiam virtutis imprimi censuit & quidquid ille eensuerit , ide5 pars globosa praue mi cuspidem. quod qua parte est centrum grauitatis ditium,ina tot sat ait tactionis impressio, quam in ulla alia parte corporis s spatio aequali
circa punctum quodvis designatum accepto; sicque ea pars potius attracta , proniorserat ut: vi etiam, quia sursum proiecta vit tutem impressam sortius recipit, ideo per illam fetiui euectior. Quo loco adnotare placet , si exquisitus conus uniformis materiae , ae per spatium, seu medium aequabile , neque agitatum ita posset proiici sut-
tum , vi illius axis maneret per totum a Censum in eodem praeciso perpendiculo, vi Heri euenturum else , ut quemadmodum basPraeeunte ascenderet . ita descenderet in te
quente. Nam quod vulo basis in priricipio
κasus deorsum vertatur , causa videtur , quia
in ascensu obliquitas aliqua est, describitur- ue non exquis te tecta , perpendicularisque I in ea. sed dimidium paraboles , tametsi an--rustissimae ,& proptet baseos propenso nemaean alteram partem , fiat in illam eius conmersor At si nihil magis in unam , qu m in aliam partem propenderet , ut in casu pro-Posto . ita urgeret cuspidem undequaque aequaliter, ut eam insequi ponὸ cogeretur. Quod idem proinde dicendum , si ea posset aquabilitate dimitti, ut basa a casus initio in nullam propenderet partem. Denique id habes pro expetimento. Quoas Magnetis longitudo secundum quemdam paralle tim in duo fusa seetur . partes qua prius cohaerebant, diuque erant erasta, se laricem traham, o
mis intim alte irra alteram repellars non com
in magnete. expetiti in terra potes, nisi assu recas ipsus Terrae non partem rupis , lapidis, aut alietius patiis minutissimae , alteratissimaeque ; sed tale frustum , quod de aliquam proportionem se iasibilem cum Teita habeat, & partem axeos Terrae abscindat, quae accommodati ad reliqua axeos extrema valeat, ut explores quae pars illius , quam partem istius petat , aut refugiat. Iyrotecto enim si Tetram supponas secundum quemdam parallelorum biseciam ab Intelligentia, quae possit segmenta retinae abducere,, &conducere, ae tes potest ab homine in malanetis si ustis praestati; sacile est captu quem admodum possent eadem omnia circa Terrae segmenta eontingete, quae in se ostis globi magnetici obseruantur. Et se quidem diei quovis potuisset. Vt nune illud experimentum . quod exce- XXXVI. ptum fecit , quodque ego casti attigi, resti
mam: Ecce cum ego ostenderes vellem essectum grauitatis, liue pondus rerum , quod experimur , non minos esse posse effectum attractionis Tetrae , quam qualitatis insitae, verba haee attexui, quae & ipse retulit: Artapho , G conlineio manti lumintila ferri pamearum dimi-tim. Si nonattir deinde mania magnes ali titi robustillium, experiere pondus non iam inclitim su Abrinum aliquot os. Et qui arebere hoc ponati, non iam esse in sitim ferro , qtiam impressum ex attractione magne tis mantii sumsiti, ideisco ibi Mettir de pon-Lre sua villare lapid , , arreri De eorporis terreni. inter sti potest ea grauitas non tam conuenire huta ori eoσι, i ex se, qtiam ex attractione Appos a Terea. Adiunxi de hae , quae
nino eiu od pondus esse iasitum ipsis γνο, quod esset tamen attracti itim ; quidni littir id. m p. si is lapiae ejed re . quod ilrtim nAnquam seu Amia sis nisa supposta, quam nes ictu esse magnetem e/ntem p Omitto quae ille hoe
amoraree Teream , ad Φxperitinuum laps ne esset aliqvisa re enturus pontis ; atq; e idcirco comparatianem esse Myardum, ne tant ira sim- pikior iaι dete endi, idon/- : s Videlicet ipse concretior, quod de anu Simia aiunt, decipula non capitur) Omitto, inquam, ac solum insinuo apposuisse me ea , quae sequuntur, qudd viderem obiici posse, si Teira magnes iam ingens sit ; qui nat tamen, ut Terra simul, & magnete, supposito trahentubus deois in sit tum , tanta par tractionis attribuatur magnetulo , tam exigua ingenti Terrae 'Subiunaei enim , Vi hoe obsere Mac attingam , dum tiaes m orem grauisarem , siue attractionem imprimi ferro a magnete , quam abi . Terea lia qua etiam magnes , Am sisse penalatir , ferrum ab cit in non tu ιiuetur esse aliunde, quam ex eo, Pod visitis Λιιν eArix es in magnete essiectior, atque M. O intensor pro modulo corporis, quam ἰὴ im corpore 2 ιν- , D
600쪽
ti IMama orisi , ario collecta, o expi cha, ac in grano inico salis It venit quidem mihi in in tem interscribere illam parenthe sin, a qua etiam magnes, Evim DIJ enaetur, feretim aduehὶ Vettim quod me res ed tute rit sponte,non autem quo3 memine tim legi Dse me in eius libro, magnetem ex terra ele referrum, atque reisueresti presum in ere, νώ rem non Terrae tramitem , dee. Ite move ferris ADtim in Terram ca/ns Laerti ad magn/tem lateris her spis possum , & si quae habet similia. Et ipsam et certe pellectis primum Epistoli, nihil aguertit in se conscriptum,
dum me inuisens Aixit me ad suam experientiam de serti magnete eleuatione nihil respondisse; ae solum obstupuit, cum admonui eamdem patere solutionem pro abductione serti a Terra, ac pro maiore ab dii.ctione in Terram i neque praeterea adieci
se me omnia , quae tum in mentem venerant,
ex. gr. Magnetem quoque , dum abducit serrum , a Tetra , id non agere, nisi virtute accepta a Tetra, quae δe ipsum trahit, de ipsi trahenti innixum praestat, quatenus vel homo , vel res alia magnetem sustentans, sustentatur ab ipsa Terra, quae aliunde nihil amplius facit, dum sertum . unam sui partem, magnete, parte alia , trabit, qu in dum homo pedem manu attollit, dec. Mirum porro , quantum ex eo deinceps inean guerit, udd persensilit illam suam adeo iactatam emonstrationem paruula illa patenthes velut eminenter contentam , teiponsione hae enervari. Eam instituetat huiusmodi iamῖ faetimque ii, inest Ottiralis aliquid ait Bod ἰνγ M tas Dos ut ιν IIum νὰ inendi r Seu Tὸν re non nes iis gratie resis nai is ei lieet set
rum retinere contra vim magnetis non potest ga κγe Elud a tristinai. Et viderat quidem, Opinor , assumptionem laborare, quod sieet vis sortior aliquid abripiat , non sequatur illud, a quo abripitur, vi retinendi destitui; sed credidit inflari posse perabsurdum
este tam paruum magnetem plus posse in se t-rum , quini adeo ingentem : Et cum vidit de- Dum quid posset ex occupatione in ea res. pongeri, eontinere iam se , suamque patientiam non potuit. Ecce enim indignabundux, Euge ergo , inquit, D. Gassendi , heic t Iem
contra nos qtiodummodo ris Arinari e Iu is Sed non viii, quam assurdam tralat caua ratis ris ἰociniaris . ae tandem suae ipsus eandae virus effundens , Pater, inquit, superimo De initim ne qti dem spere Philosi piria tyro-e Ixm. Ego nihil aliud quini miseror , spectatis praesertim qua trutina heie Magi stet artis ratiocinium castiget; vide , amabo , ij iii
periris uiam tui. Attende ptimum quidpiamne miniis, ex iis, quae dixi, consequatur. Putauit ipse omne is magnetes aequale is magnitudine aequalis esse inter se virtutis; idque agnoscis vel ex eo , quod voluit ex magnete eodem s supponens aliunde quemlibet habere aequalem in parte qualibet virtutem ) duos globos, mittimulum unum , maximum alium seri: Quippe si nouisset variorum magnetum esse in equalissimas vir eis, de expertus fuisset esse saepe magnetem uncialem, qui pedali praeualeat; saustu que ex toto rescissum , sepe esse toto potensus: tunc aut dixisset vatios magnetes, aut parteis unius , quil foret homogeneus . seu uni t mis , de vitium ibique aequali una. Enimvero id plane evertisset, quam consequutionem deducere voluit, quamque eomprobandam hi see vel biseensuit, ct rario es, quia ex D. Gassenssi, tirias ait inire est in minore magne te collectior, tu οὐ- Aiensor quam in maiora, ubi es .aerensιγ. Nempe supponit censui se e , quo quisque magnes minor est, eli esse in illo collectiorem vim , de qud maior, non intensorem , sed extensorem. Quasi veta ego id aut Ai2erim, aut itinuerim , aut etiam cinniat imi non dati scilicet magnetem pa uuin simul , ac debilem , dein quo proporti ne molis virtus ratior, paucioi ve sit, quanain parte quavis aequali maioris simul, de r bustioris, in quo proinde virtus sit ut extensor ratione totius , ita intensor de eollectiortatione cuiuslibet patris. Heinc nescit tro- secto quid petat, cum subdit En m M.Lia re pugnare expotentia, O dxἰι maribus illis, qηsa
a proportione maior; in quialitatis , quod exriosus contendentibus fortius vincat. Deinde enim attende quoque, vi de expetientia prorsus inexperius loquatur; de de adiicimatibus illis penitus ne seius paradoxorum, quae mi r
bili, lapillis, demonstrat 8 Siquidem expetientia constat, magnetem de mole minoia rem . de virtute debiliorem abduce te setium ab eo, qui suetit de mole maior, de virtuae robustior squin etiam idem praestat forum do nee magnes inermis est in re quam virtutem versoriae aeui eonuertendi sese ad polos magnesio bustior impresserit, deleti, & oppostam ex opposito debili oti ast ictu induci. Sed de ipsa magnetibus inter se collatis loquamur, quid putas ad hoe dicturum Motimini , nisi aut nolle se experiri,praestigias forte vetitum,
aut experto non credere, eueritum, tomata,
quae interpretari non posivi Vtcumque dicat. quia aliunde constat, si id set tum quod haeret maiori, robustiorique magneti, fuerit obelus ita longus,vi aliud extremu si extra sphaeram
activitatis eiusdena magnetis, tuna minorem,
ae debiliorem magnetem isti extremo applicitum non posse terrum ab dueere; idcircaeausa abductionis illius admirabilis , non videt ut sui optimus Ritelietus adnotauit)