Petri Gassendi ... Opera omnia in sex tomos diuisa, quorum seriem pagina praefationes proxime sequens continet. Hactenus edita auctor ante obitum recensuit, auxit, illustrauit. Posthuma vero totius naturae explicationem complectentia, in lucem nunc p

발행: 1658년

분량: 709페이지

출처: archive.org

분류: 철학

661쪽

decidentia accelera muri sin

es totam, O pars eoaem tempore percurrantur, m. sequitur. mera aeri etiam peccas ι cum, ut i u es conor tittim .a me carer artim partiam toto θαι Iod evirrendo Amnatarum re fectam au anatigam a partis se mensis , no sitam e.W.ranci mparitam re secto audirier, temporis exigis, quas neque tu, neque ad is q- assignara pM ,sed t/m M.tiam illis a cribu, qtiantilio modo ipsis contienire non ignoras. Via enim

rum incohaerentiam, quam reductio ad ea leu-los ; ex eo est, eui potissmum supputationes auersetis. Id autem hoc loco praesertim probatur. Admisisti posse distingui in motu grauium deeidentium plura aequalia tempora: at cum planum foret, ut spatio diuiso in pat-teis aequaleis , primum tempus attribuetet ut primae huiuste modi partium,ac deinde explicaretur quota elus temporis parte Percurrerentur eae terae ;& in qua ipsarum lecundum tempus aequale desinetet, in qua tertium, dee.

diuertisti nihilominus , & pro primo tempore accipiendum voluisti iἡ , quo decurreretur eivssem primae partis non prius . sed posterius dimidium S tum voluisti secundam par tem , quae esset dupla huius dimidii, aequalicum eo tempore pereat tirtum tertiam aequali ruin eo, tuo triens eiusdem primae partis imsmus quartam aequali cum eo,quo quadrans, tum secundum tempus aequale primo esse id, quod debetur secundae parti soli : tertium. quod tetrix. α quartae limul. quartum, quod quintae , sextae . septimae , octauae e quintum,

quod octo sequentibus: sextum . quod sexdecim succedentibus, atque ita porro. Ego it que ostensurus , ut hac se probe non habe

rent, extera inter argumenta, rem exprimendam numeris censui: ae assumpsi primum i p. sum tempus. quod dimidio illi posse toti at. tribueres, veluti allem , eiusque proinde pat-teis duodecim quas uncias , sue manis minuta habui. Debueras tu procedere deinceps pes parteis aequaleis huie dimidio e quo easu secundae patii suissent attributa minuta sex, siue dimidium temporis ob duplicatam velocitatem & tertiae quatuor, siue triens ob triplicatam: Se. 3e quia tamen guplum dimidi, usu panduin esse ubique censuiui . vi palles

secunda, tertia, quarta, de . fierent ubique toti primae aqualest ideo effectum est, ut secuti dae patii non dimidium , seu sex minuta , sed omnino tantumdem, seu duodecim tribuetis, α tertiae bessem, sue octor quatiae dimidium, sue sex. Ipse proinde, utcumque Ialionem

dupli praetermiserim & quam tamen iami mei serendam censet; declarare volutot lire tempora non congruerent spatiis utravis ratione assumptis. Et de se lido quidem

constitit . ob illud, quod duplicato quidem

conueniret tempus primo aequale , seu minutorυm duodecim , at simplici non-nis dimi, dium,seu minuta sorde succedentibus autem iuxta aggregationem tuam , ob id , quod neque simplicibus , neque duplieibus conueniret unquam tempus aequale primo, seu minutorum duo ieeim .sed vel in simplicibuι semper defieetet, vel in duplicibus semperabundaret di eum deberet tamen saltem in duplicibus semper exaequari, ut exaequatum

fuerat in ipsa statim secunda parte.Quid tu ad isti igitur 3

Dicis me. non sJam ressectum partium ad

parteis temporis exstere, quas neque ego , nequa

alius qui quam Ur re possit ιempora etiamissis adscrib/- . qua ntillo modo 'si e uenire

non ignorem. Verumtamen , quaestio non est

de eo, quod ego, aut alius praestare possinus, aut non possinitis, in assignandis temporibus, quae partibus quibusque conueniant: quanquam Galileum quidem imitatus , sum pto quocumque tempore primae parti debito, assignaui tempus,quod effigitur ad secumdam , A quod ad vitumque primae partis dimidium, paratus idem prorsus praestare circa quaelibet tempora,quarumcumque voles partium exterarum, iuxta sene tale scilicet Esntum, quod articulo Responsonis xxxv i. retuli, di in quod nihil fuit. quod . te obiiceretur. Non item est quaestio, an tempora quae partibus adseribo, ipsis nullo modo conueni re ignorem, an sciam scio enim esse longὸ alia prout ex citato mox loco intelligi potest sed an ea assset ibam iuxta tua principia. mo. nam veto modo id non fieri probas Pis enim, inquis, primi stas, pari/m Amiuia pinio e m

emporis percurri, qua tota pr-am partem,olertiam tertia, qua tara quarta. &c.Spe Iaram,

ut alid querela tua vergeret. Quia enim iuxta ante- dicta defendis te, nolle dimidium inserius priviae rariis pereurri dimidio eius temporis, quo superius et proeliue mihi videabatur, vi querereris tibi aisngi tempora a te pernegata. Sed videlicet, animaduertisti me eommisisse tuae libertati , ut dates quodcum que demum velles tempus pro inferiore di midio i sole enim me idem ostensurum. Vnde& animi solum gratia, & consonant et ad se petiora, assi mpsi pro partis primae tempore numerum triginta sex. vi inferiori dimidio attribuetet ut ian merus commodissimus duodecim. Et sanEheie non quaerebatur, quota portio esset hoc tempus temporis totius perptimam insumpti: sed solum , quodcumque illud esset, ex quibus sui partibus censeti posset integrum , ut alia ipsi aequalia dei nee psadnumerarentur. Quidnam veth est, quod subiungis Istud nimitiam : cum ex tuis, sit i Winripsis Amidia partis primi temporis quarta pars a tum stat aperior a cur ιών. orer qua di Aa parie remporis tres ἰnseriores stat' quia Mes absoluamur. sed quaestio heie non est, quid Galileus, & ego semiamus:

662쪽

ea de te enim satis Iam eonstat: velum,an quod tibi obii elo, sit tuum , sue iuxta tua decreta, an non 3 Cum non fuerit, quod te sponderes, his tamen verbis conclus sit, Viri ergo, quid .ae tam absurda hypothes concladere possis. Ego vero , Imo , tu vide , inquam , quid ex hπο- ih si tam absurda, .iam ruast, concluserim, ctati eisne tisionem reiJondes pos .Pergis . .

Si vero etiam numero x 3. aumentum teti. charis in νatiane dura conmiti km impugnes,

inter alia agamu pari iure , ac modo alia posse

Uem augmentum etiam procedere in quacumque alia Geom/ιrica ratiane, In triplascilicet, in

uadrupla, in Leupra, cte exemplumque prosera in tripla Es primm quirim obis r mihi assuti, quod Oetim partem A ct erus iripiam N Deodem tempore percurri.

Ego vero nihil affinxi ; sed id ipsum fuit,

quod deduxeram articulo x L. ea parte, quam non attigisti ostenden/o videli e et, eum C Nforet duorum minutorum,& CD illius dupla, s militet minutorum duorum, atque idech tota N D, minutotum quatuor: te ut A N ex tuis principiis minutorum quatuor , & eius tripla N D , tempore eodem percuireren

tur.

Sed eum bipartibiti amoli, recte compares XC Lllimum triantem suprema partis A C cum tertia parto D E non recte consequenter hane aertiam partem comparas cum tribus sequem istis E H, qAa non eodem tempore , aut aquali cum tertia parie D E seu tempora longiore pereum runtur. At rectius cum ead/m tertia parte DE compararemvir sep λa,acta- Atia, O nona, nempe H L si a laeti progressio per ιο um statium decurrendum cie

continua non es , ut tiris . interrupta s

rim est, rum a nona parte interrumperer kr usque is decimam octavam, rita Line a 'ν regio avitem ia ratio. n. dupla super totum flatiam conti muta es.

Id sati, per uidi. seg& simul agnoui, qu n operoso simul, it tritoque conamine mentem ad ista aduerte res; ea videlicet super exstruens la bascentibus sponte sundamentis. Labascentibus, inquam, primum, quatenus sustin est , velocitates esse in iatet se scut spatia r quod tamen fuit tibi fundamentum primatium . ipsumque eodem Expetimento, quo id stabilietas, euersum. Deinde quatenus nihil esse videtur polle absurdius ruam primum primae partis dimi-ium nullo posse habete loco in progressione Geometii ea, eius tamen comparatione eam progressionem' stabilite . quam ex stagmentis posterioris dimidia durationem quaerere innumerabilium partium consequen- Blium : quam cogi ad comminiscendum , quae in ipsa iam male cohaerea ut ut quod commenium semel placuetit, cohaerere posse videatur. Tandem, quatentis etiam iuxta progressionem in latione dupla, quam

De Troportione, qua grauia

lam v is esse continuam, repugnes tibi necesse est, cum i iides nite aiens aequalibias temporisus spatia dictimi maiora semper, ac maiora in ratione dupla necesse sit eandem ratiota Eeuertas,quotiescumque assumpseris tempora assiimpiis maiora,& ipsa tamen inter se aequalia.Quippe cum in tuo, v.c.de casu ex Luna exemplo ansumpseris primo tempore decurti pedes ico, secundo I . tertio oo, quarto goo, quintors ,sexto, 31 o, &c.constat s deinceps duo lepora prima pro vito alsi as,duo sequentia pro alio, duo item sequentia pro alio: aut si tria quidem prima pro uno , ilia succedentia 'pro alio ,&e. constat . inquam, sole omnia tempora inter se aequalia; de absutura tamen, quae interim decurrentur spatia, , ratione dii pia .chm binis temporibus assumptis pro sngulis, sutura snt spatia in ratione quadrupla, ut puta primo tempore 3- . seeundo rico, tertio 48oc:& assumptis tertiis, sutura snt in ratione octu pla, ut puta primo tempore Ico, secundo soco, tertio 448co, atque ita de eae iatetis. Dicerem heie de Incommodo, in quod te recidiste consequentet obieci, de nanquam absoluendo tempore sectinda, aut fere renuis

fultumstaιiis in lati , si progressio spatiorum

seret temporibus aequalibus in ratione continuo dupla. Sed cum tu nihil amplius habeas, quam quod te obitet attigi sse memora tum superius est ; ideo nihil est addendum ad ea, quae in Responsione leguntur.

In Atticulos XLIII dc XLIV. De

Tempore, quo globum serieum casurum ex Luna in Terram

contendit. QMOu autem ntimeri xl 3, ct xllo. Heredi in XI. Impuri celeritarem , qua glutis ferram a Linis au Terram desiendi et in continua ratione dupla: non Orienter probas eam ex narina rea tantam esse non delere e ac recum ego quoque am

Peracta Conclusone, suit tibi , quasi illustre quoddam Exemplum prolixus huiusmodi eatus, ut in ipso exprimeres , quanta esset vis progressionis in ratione continuo dupla. Quod ego porro celeritatem , qua tu statuisti globum serreum casurum ex Luna in Terram minutis non omninδ duobus, tantam non esse ex tei natura , abundε satis probauerim: vel ex eo constat, qudd in Onstratum sit, eam non esse iuxta progressum , quem natura io motu grauium decidentium instituit:& euersum si standamentum, cui ipsam sui et struxeras, ratio scilicet eadem spatiorum , ae velo. citatum; idque non modo Experimentis aliis, sed illo etiam , quod a te usurpatum , deprehensum est, secus se habere,& secus probare, qu uni ipse putaris. Ne meminem rapidita tem, qua ille globus ciendus solet, ostensam fuisse aded immanem , aged , ut loquuntur, insanum, ut te etiam iam cogat ad ab legationem sui: taineis tem lenias, dum naturam

quidem

663쪽

decidentia accelerantur. gii

quidem id exigete,sed medii tamen conditionem obstare dicis.

D Articulos XLV. XLVI. XLVII. De quodam lapsu cmendando

circa causam physicam ac celerati grauium Motus.

Cum nihil habeas circa alios, qui heine adeonclusionem usque interseruntur, articulos,

de ego in ipss, oecasione Physicae causae, de qua te dicturum alio loco, temporeque rec Peras . instinatim lapsum , a quo non satis caueram, in priote Epistolarum de Motu ni presso a motote translato sintd S in Epistola ante duos annos ad te data) eam ob iem hete

Iocus et it opportunus . vi retra paulo fusius deducam , ac memetipsum colligam , dictu

rus sititit de phrsea causa. quam tu placere

tibi dixisti in attieulum xxxv. Itaque,cum ego demiraret illam accelerati motus progressionem se eundum sitiem numerorum ab unitate imparium, ratiocinatus sum imprimis, lapidem v. g non habete ex se huius odi motum quoniam si soliis lapis inon exsistente Mundo oret, aut alias in vacuo se constitueretur, ut nihil eum Mungo communicaret ; Non esset prorsus, quamobrem eo , quo iam mouetur tenderet ; unde Ee conclusi causam huiusmodi motus esse debere extrinsecam, ipsimque aut impellentem , aut attrahentem , aut utramque siti t. Secundd , visum mihi est assumi posse aerem , qui inser-nε press is,testiensque ad latera n locum p sterum sueeederet , superneque instat et, pro

causa impellente;& magneticam Terrae vim, quae hamulorum, eatenulatumque instar, inseriae pelliceret, pro causa trahente. Tertiδvi sunt est aerem non posse inchoare motum,

quatenus si nulla esset Tetra, di solus aet in uniueiso, de ipse quidem institie susus , unaque lapis inita ipsum , tune lapis in hanc potius partem , quam in aliarii non moueretur:

quate re motum lapidis videri debere ab attractione incipere , ac tum posse hi, aere succedente adiutari. Quarto. chira fuissem ratio. cinatus in tum semel impressum futurum

perpetuum , & aequabilem, nis esset causa, quae illum aut retundendo minueret, aut vigendo acceleraret; cones usi motum lapidis ac celerati, quod statim a prima attractione, de

quas post primum ictum , succederent conisti nub ictus alij qui impressione facta, manen.

teque sacerent motum celeriorem. Quinibviiiiiii est neque attractionem sola in , neque impulsionem solatia . neque ullam aliam siri plicem eausam susscere ad memoratam pro gressionem. quia cum hoc modo ictus conti. nenter facti progi effuti essent secundum vnitatum seriem, consentaneum videbatur vi de velo eitatis gradus aequireremur, de spatia

quoque percurretentur secundum eandem

seriem: sieque in s ne cuiusque momenti spatia

aggregata non sorent ut quadrata temporum vn una , quatuot, nouem , sexdecim , 8e quadrata caetera, sed ut unum,tria, sex, de decem, te consequentia aggregata. Sexto, visum est ergo potius utramque causam sic coniungendam. ut primo momento sola Ter. a vi attra-ctrice ageret,unumque ictum impii mei et evisede de unus stadias velocitatis imprimeretur,

ruo mobile certum supetat et spatiunt secunia autem momento tum Terra attrahere pet-geret , tum aer pellere inciperet ir seque duo, ex duobus velut ictibus, noui essent velocitatis gradus , qui cum primo manente essent tres, unde Se tria spatia primo aequalia pet-curietemur,& ita polro continenter. Postr mo, eum mihi videret eausam dicere, quamobrem spatia percut retentur secundum se riem numerorum ab unitate impatium δε ag gregata spatiorum essent sciat quadiata temporum rem totam se exposui, repellio iam aliquoties triangulo , vi partes aquales alto utrius et utum pro momeniis, seu partibus

aequalibus temporis habens . inteleepta illa ipsi triangula per interductas lineas partim bas, pallim cristibus parallelas creata , haberi polle sinuit censuerim , de pio partibus

aequalibus spatij deeuis ; de pto aequalibus

gradibus velocitatis acquisitae. Iam lapsus suit,quatenus proinde velocitates ut spatia habete se admisi impiudens.

grum manere in secundo . vi ad soperandum duo spatia valetet, ipsin que ita habui. quas

valeret colum ad superatisiam unico m. ideo eum viderem secundo momento tria su petati

spatia .exi stimaui facile ita unum superari per gradum manentem . xt duo alia deberent per duos alios , liuerim aequisitos superati. Pati autem ratione quinque spatia tertio superati momento agnoscens, se putaui ire is gradi s superiores manere, ut si gula per singulos superarentur spatia, ac interim acquirerentur duo alii, quibus duci alia stiperarentur: non satis attendens duos tantum grediis prius acquis tos manenteisque esse, qu tum virique deberentur duo spatia; sicque ambobus quatuor; ae necessatium rursus esse unicum clunis

taxat acquiri, cui spatium quintum deberetur. Pari etiam ex spatiis septem quart momento superatis. quinque retuli ad gradus quinque, quos habui iam acquis tos ae manem eis, de duo ad duos, qui aequirerentur inter esu non attendens ipsos esse ite is duntaxat, quorum tamen singulis deberent ut duo spatia: unde de pet illos superarentur sex , ae ideo esse solum

necesse

664쪽

gi L Te Proportione, qua grauia

recesse. ut tum iterum acquireretur unicus, quo septimum superaretur; atque ita de cateris. Itaque, quam-primum animum aduerti.

Aisplicuit tem se exposuisse, ut velocitates ita se habere viderentur , quemadmodum spatia , & non modo spatiorum . sed etiam velocitatum aggregata perinde se habere , vi quadrata temporum e quod mihi quidem visum est ips naturae repugnare; secutagum quam potius deberent velocitates esse quem admodum tempora ,& aggregata spatiorum sola se habere ut temporum saut velocitatum proinde) quadrata. Quare & retento eodem schemate,sic omnia cogruere mihi visa sunt, ut partes illae crurum aequales repraesentarent semper aequaleis pati eis temporis: lineae vero parallelae ex uno crure in aliud ductae , & statim a prima in parte is aequaleis diuisae, gradus aequale is velocitatis : intercepta autem illa aequaliaque triangula, aequale is parteis spatij: ac denique ex triangulis impari numero sub

unoquoque momento contentis , assumpta

bina .in quadrangulos constituentia triangulare praesentarent spatia per gradus manent eis decursa,& quod impar superesset ,reptae sentaret spatium gradu interim acquisito decursum. Atque hoe quidem modo sententiam expressi partim in Responsone, partim etiam superius circa explicandum Controuersae statum. Cate tum ut animaduerti sngulos, non binos velocitatis acquiri gradus; se sicile fuit animaduertere singulos , non binos quouis momento impingi tetias .Qgamobrem

pervidi me in eo frustra laborasse, ut Physiacam causam accelerati motus requirens, excogitarem denique duas,quarum v na inchoaret motum , & primo momento sola ageret,

sugularemque ictum imprimeret e ac deinde in secundo momento geminae essent, quae &smol agerent, & geminatis ictibus accelerarent aequabiliter motum:quippe cum non mo-d1 non fuerit duplex causa necessaria, sed ne potuerit quidem esse, nisi una. Quam nam

verb,putas, ex duabus retinuisquam-nam eli

minandam censui Scilicet retinui attractricem Terrae , ut quae posset sola non m db in-ehoare metum , sed & ipsum quoque aecelerare aequabiliter: ut puta per gradus ab usque

initio tum manenteis, tum acquisitos,eo mo-go, quo declaratum est. Abieci vero impellentem attributam aeri, ut quae non modδinessicax inchoando motui uideretur. sed illius etiam promotioni, seu accelerationi osi sciens ; tantum abest, ut ad ipsam procurandam quicquam conferret. Atque haec quidem causa est , quamobrem quid pia in videatur smul δe tua opinione dicendum . quatenus partim consentit cum ea, quae mihi prius animo insedit, partim dissentit ab ea , quae

iam ins det. Quippe , ut ego quidem prius,

se tu agnoscis duplicem causam; & vnam quidem penitus eandem, aerem puta impellentem; alteram vero nomine diuersam, sed effectu eandem, instam puta grauitatem scui

ego attractileem Terrae substituendam censueram in quatenus tu eam retinens , ipsi quoque tribuis incceptionem motus. Cum vero ipse solam iam attractricem retineam, a qua continenter agente , & impressione non pereunte,acceleratio motus sat; opinaris tu grauitatem ad accelerationem nihil Deete : sed inalteratam se perseuerare , ut ex se motum vni tmem,& aequabilem saeiat:solii in autem aerem sese a tergo concludentem esse accelerationis causam. Heinc nempe superius tua hae e verba Derunt. Accei risuis omni, a medio

iis, arqtie in formu exmZeret icut Iunc quoque rota cutis defensus, nempe gram vi, semper eadem, ac ismitti perscieraret. Itaque eum densensus sit cit ea tua in utramque caussam, ecce dextraque pauca haec attingo.

Et ab Aete quidem ut incipiam non im-anani sestum videt ut ipsum nihil posse ad ae-

celerationem conferre quin-ctiam potius onscere, tantum abest, ut aer solus si aceelerationis causa. Ipse eet te cum ptilis illum in aliquam partem admittens, varia energiae ipsus argumenta conquisivi sausus etiam ad eum ex parte reserte adactionem retrorsum saliam tormentatiae inlachinae, dum globus prorsum exploditur;idque .ut iam reor,iniuria quod potius ille totus effectus ad unum ignem pertinea ij subieci statina eas rationes,ob quas merito de mea aeris assumptione dubitaretur. Vt vero iam vel vilicam aduersum te heic tepetam, quaeso ex te.qui fieri valeat, ut lapidi deors his tendeti ad celeritatem aer conserat, non conserat tendenti sursum Nimirum viaet lapide casente infernE abscedit, sui eme succedit: se sursum adaelo superne abscedit, inferne succedit,&,tuo verbo ut gica, se a tergo claudit.Non ne ergo, s descendendo iuuat aer impetum . grauitate impressum: neeesse est, ut ascendendo iuuet impetum impressum a manu Et quia impetus a manu impressus sortior illo est, qui , grauitate imprimitur,s- quidem illum superat, eoque ne quicquam resistente, lapis nihilominus tendit sui sume

quid est, citi ascendendo non magis, quam exscendendo iuuet 3 Nonne clauditur a tergo rapidius, statim ae manum lapis deseruit,

quam dum lapis initio eadii a Nonne saltem

deberet tunc accelerationis quidpiam facete, non ver pati diminutionem ξNonne ecquan

diu grauitate deuicta ,inferiore que ex silente, aer , tergo velocius occurrit 'sed N quaeso te, nonne ipse sateris resistere aerem a Dies isti

videlicet mortim , Ausitiis accelerarionem essectum c d m, sicum, qui'ν paruis maiores, aut minores pro ratione ponderas, O ris 3 entia αεδν meriendus Udeartir. Igitur aut non tantum tetistit superne ut omnes ad iniittunt,sed etiam inferne, ut tu quoque admittis s& certe videtur tanto maior esse debere inferne rei stentia, quant3 aer crassior est, & propter tetram

suppositam dissicilius diffundi , ae dilabi potest ici hoc palum est.ὶ Aut ergo resistentia aeris in serne est maior , qua in inpulso superne, aut aqualis, aut minor.Si dicas maiorem ; igitur motus rei cadentis non accelera

tionem ab aete , sed retardationem patietur. Si aequalem ; igit ut motus non accelerabitur, sed uno semper tenore erit. si minorem, igitur cum tota vis aeris supernἡ impellens sit ab ipsa si lapidis insone aerem urgentis, eri i

i i effectus

665쪽

decidentia accede muri 62 3

essectus potentior causa; & exsistente aere, quas sagello. quo lapis seipsum quali vobe ret. fiet gagelli ad actio, quam intentatio rapidior ; de , ut verbo dicam , mouebitur aer velocius a tergo , quam refugiat a fronte; seque necessatio telinquet locum in medio va.

cuum : quod vi repugnat . sic clarum est, non poste aerem velocius aceedere, quam abscedat: cum etiam ex se talito moueatur segnitas, quanto longius abit a causa in Ouente. Ae vi

praeteream, si id aleas , idem prorsus fore dicendum de aere , dum lapis seu ser sum, seu

aliorsum compellitur: praetereo quoque non fore quamobrem cauisem ut aerem sua re si . stentia retardate tantillum motum, m illum potius sit promotutus neque quamobrem concludamus aerem quicquam res stere, cum

nullum si tes stentiae ipsus suturam indicium reo modo, quo agnoscere non licer eorpus aliquod stigesaeete . quando ea lor est ita Potentior frigore. ut solus ipsius essectus sentiatur. Sie non est quare iam excuses non posse globum ferte uiti ex Luna cadentem mouueri tam perniciter, uim praedixeris, ob eon ditionem medii, cuin resistentia si semper

ipsa impulsorie si itura minor. Et quod ais

virem dema nequa tam celerito a uiau, Meque rara cito risis feri, o ac mere ad rentinavim vacuum narum II rem sed id ipsum probat non minorem in tes stendo, quam in accurrendo vim esse,eum & vacuum ex eo metuendum a tergo non sit quod non aet immediate antrorsum pulsus ille iit, qui retiosum concluditur,

verum ille, qui prius ad latera pulsus , &

succedente compulsus, eo iam accessit. Ex his itaque . aliisque id genus argumentis sieti vi detur , ut aer , tergo accutiens minus pota ad compellendum, quam occurrens a fronte ad te sistendum raut saltem, ut eompensatio fiat, de dici ad summum valeat, tantum aerema tergo conesusum ad pellendum iuuare,qua. tum a stonte diuisum ad procedendum tetinere. Vnde & effetatur .ut aer non modδ non sola, sed ne ulla quidem causa si acceleratio

nis.

De Grauitate ver ,. quod si qualitas insta. de ab attractione distincta. euius effectus si motus deorsum , de ille quidem aere, ali6ve

quovis inegio secluso seni per idem, si illi Resus, aut aequabilis, videtur mihi dies non posse. Ac ut illa qui gem praeteream , quae mox sunt de aeteae nomine aeris uniuerse de me

dio dicta: dieamus i it ut de vacuo , in quo ais grauiu descensum suturum aequabile, Ob gra-Ditatem semper eandem. Nihil autem neeesse admonea. quod satis in Epistolis anth memoratis expressi: lapidi nempe, exsistenti in vacuo, perinde esse penitus, ae s Mundus prorsus non soletiquippe nisi perinde foret, habete igitur deberet Olligationem quampiam euin Mundo , aliquave parte ipsius, siue percontactum eorporeum , siue per deguxum. atque transmissionem aut aliquorum corpusculorum , aut qualitatum , accidentiumve,

non sine subiecto corporeo , sulcient eque praetermeanti unae quo casu non esset lapi, in

vacuo, sed in spatio corporibus, substantiave corporea pleno. Quamobrem nihil penitus cum ipso Mundo communicans, perinde se habere debet , ac si Mundus foret redactus

in nillatum, aut procul in immensitatem imaginatiorum spatiorum itan satus. Supponamus itaque Deum se fecisse vacuam aegionem halae Eleinentatem, ut a concaa O Lunae

orbe ad Tettae usque superficiem facta si penitus inanis , de lapis uno fladio supra supers-ciein Terrae constitutus. Interim veto dum

lapis per se aequabiliter descendet, & ubi iam

unum, alterii inve paspim suo motu consec

rit. supponamus iletum Deum, qua potentia est, se emouere totum Mundum, & eum ipso Terram in eadem semper sistantia cuira Caelo circum perseuerantem , vi ipsim circa lapi- deni, quasi circa quoddam centrum circiam- ducat, tu usque pet .acto cireuitionis dimidio

ita illum s stat, ut Terra iam si e regione lo- ei, in quo suetit, & lapis ipsani habeat ad oppositam partem. quaero quia . nam tune lapidi

euenturum si si perrecturum moueri dicas, igitur qua praeditus erit grauitate sursum accendet, quoniam 1 centro non modo Terrae, velum etiam Mundi ree eget. Si gicas mutaturum viam, & petitutum ipstin Tettam ergo sensit Mundum mutatum , eo modo, quoi et tu magnetem sbi circumductiani Ergo pecquandam vim transuillam , cuius intei uetitu cui Mundo communicet, seque in puro vacuo non si quod est contra suppostionem. Si demum constiturum dieas; ergo carebit grauitate , qua & descendat per vaeuum , & aequabilitet deseendat. Praetereo helc.quae ad hane sententiam quasi eonsequenter edi illi tui, cum . ante duos annos reseti bens ad te, declararem tum grauitate ira non esse qualitatem quandam

ipsi lapidi inhaerentem tum motum illum primum , quo lapis , quiete recedit . quique

deinceps acceleratur, non ab huiusmodi sti uitate, sed ab ipsa Terrae attractione esse: tu ius deineeps talis motus aequabilis perseueraret, fore, ut primo momento . quo intelligeret ut

fieri, supposto esse uno horae minuto ex iisque deeinia voeant : ut si inquam) lapis , sue

per vacuum, siue per plenum moueretur, non eaderet ex laqueari ad tabulatum s hoc est Or-syis duabus ne per annorum quidem quinquagies centena millia . aliaque huiusmodi.

Addo hele solum grauitatem , quae aliquid

agat in primo momento, dum motum in-eboando lapidem adigit deorsum, aut agere etiam aliquid in secundo, de consequentium quolibet, aut nihil. Posterius non dices,quo niam secluso primo momento grauitatem saceres otiosam, ae nullam, Ee lapis conquienceret, neque posses dicere, quamobrem ipsvno momento, non quolibet alio, in quo agere non prohibet ut , non competeret

actio. At s dicas prius aut impetus Prima actione, & qualibet eonsequente impressus

evanescit, aut manet .si evanescit , ergo debet pari ratione evanescere, qui secundo momento, de consequente quolibet ab aere imprimitur;neque enim potior est ratio de una causa,

quam de alia si md neque ulla ratio de vitavis est; cum se diei non valeat quid perire impetum faciat, de s quid dicatur,probaturum sit, qui equid unico ictu a nobis percellii ut, eo

666쪽

x III.

si A. De Proportione, qua gravia

solo momento, quo percellitur, moueri , ne que vel tantillum pet se uetate polae in motu, tanquam impetu illi eb pereunte quare & aE- se nequicquam rellente perseuerabit nihilominus constitutus , te aquabilis motus. sinmanetret go impetus primi momenti additus impetui secundi, & quilibet antecedentes additi consequentibus motum essicient celetiorem. Itaque motus a grauitate sola non se elicietur, ut si semper sui similis, atque uniformis, neque grauitas semper eadem , similisque sui. & inalterata thoe est , quae a me smplex dicta est, sue appellata adiectitia perseuerabit.

In Responsionis Conclusionem.

Et hae, Clar; e Gasenae , pracipua sunt,

qua tibi n/cessaris p o me , o pro verisiate refcribenda putaui tum ut, s seripotes , eam tibi,

quam ignotam acritis impugnas, veritatem, maiore IM. Eris,allam aperiam tiam mi, ne jaciem

apud eos, qui Re Ionsionem ttiam visura sunt, ad O a formis, ct absciraus appaream, quam me deformem, O absistatim et uti. Equidem mihi plane per ad O , non alio animo id a se fatiam, quam sudio terit alti ; seu quia tamen aliter Lium es, quam intena res, stero tibi non ingraium fore, si quam quoiati, atque optas i et e

ritatem , eam risi ab errore diiudicatam exhi

beam

Ego vero, Religiossime vir, ita habeo me,

vi existimem licere per tuam aequitatem, ha- . bere ipsam tui causam , a veritatis causa seiunctam. Nam te qui gem semper eo loco habeo,ut reputem virum non mod5 pii stimum optimumque , & mei amantissim uin i sed etiam petitissimum, solertissimum , studios L

simum veritatis.Veritatem autem eo loco habeo,ut eius amore,qui seipsum esse Veritatem dixit, sanctissimum reputem,ipsam, quantum agnoscitur nulli rei non prα habere, & , eon ditione personae aliunde licet carissimae,ae v nerabilissimae quae eius possessione sibi vendiacet quasi seposita spectare. Ae tu quidem nunquam volnisti, opinor, ut quia plurimi tuam

virtutem, amicitiamque sacere me eapropter,

si quidquam tibi videretur, quas tabulas una obtignarem ; & in tuam iurans sententiam, qui equid diceres, indubium haberem, tuaque

permotus aut horitate , non haererem quin

veritas plane, prorsumque a te staret. Quate iniurium haud-quaquam fuit , habere te via una ex viris doctis, qui qua piam in te silli possint,& cum habeant se homines, alienum non putent a se , ut errare posse , se posse ab alii, secus sentientibus moneti. Ego itaque, non qu pia sim proseisus esse eum me, qui do. eere te veritatem aliquam possem, sed que, die veritatem sequi tua doctrina non essemet suasus, proposui tibi eandide quas subdu-itandi rationes haberem. Vnde non mirari, quod ais,non possit ira fuisse te deformem, atqui .s iatim a me e tam e quippe in eo semper in bui ut de te dicens quod opinarer, de te

reuerenter sentirem. sed nimium ex eo.quδd ipse causam tuam Non aliam esse, quam veritatis existimes, videtis, id, quod de te dixi, ita accepisse de te, ut ex eo, quod post opinio deformis, atque absurda apparere, ipsemet de imis , & absurdus appareas; ac illa attingi non debeat ,ne ipse quoque attingaris. Quanquam &,quaeso, apud quosnam efflagere te, qualem putas, volui a Videlicet apud te solum, ad quem tes est priuatim mi ila, ct potuem stetit, ut aut quas naque velles liturasuceres: aut quicquid id esset supprimi iuberes. Cum neutruin uoluetis. sed potius rem euulgandam censueris, conssus, quod ais , re Nyde ita Veiis ignota hi, impugnata que, O ma re iam luce Eta ibatam veritatem aperi rarae mihi gratum sole sperans clxod a me quas tam , optaramque mihi ab errore iam vindiea ram exhiberes: non debui sane genium si audare , & reluctante conscientia , mancipitque more assentari,applaudereque, annuendo esse mihi apertam exhibitaliaque veritatem,quam

nullam plane perspicerem. Istud rario mihi perquam gratum acridis,

quod accuratiore experientia globorum dicta n-

lium momenta expendens rotiam verituri Lem

haesentis peritatem ceratas latio; us o quum

ego semper ibictimque inueniam pari plausu

excipiam, eauem Mesaraitare amplexabor.

Quaeso te ver 5, Optime Vir, quomodo putes ista cum iis , quae mox dixisti, cohatere Nam si ego quidem mea experientia nouam veritati lucem attuli, qui ergo tu mihi verit rem ignotam, ac maiori luee illustratam aperuisti3 An tua illa e, perientia,cui mea suit op posita3 At si mea quidem veritati lucem , tua ipsi tenebras seeit. An adhibito a te ratiocinior At ei, ni id non fuerit aliunde,qu m ex iis tenebris deductum; quomodo rem mihi aperuit, quae coram allata a me luce euanui: 3 Spem factam ais, ut huius lucis 1 me allatae beneficio veritatem quani tam certius inueni naus. Et quomodo ergo tu se eam habuisti. vi , me quaestum mihi ab errore vindicatamiam exhibuetis a An sorte, quia iuxta lucem

me allatam es ratiocinatus Non sane: quin potius eonstitisti semper in illis iisdem tenebris, hoc est haesisti semper principiis ex tua illa salsa Expetie ita ductis. Ae laudabilissimum quidem, quod prosteris te veritatem ubicumque inuenta suerit, perqu ira grate, & cum plausu, suauitateque amplexaturum: sed cum sit

quidem quaestio de ea, quam prosteris simul te mihi aperuisse , exhibuisseque: quomodo,

ain abb, vis ista excipiamΤAt cateriis in resus tam acvrὸ non vla se tam certo in Eru deceptus es, quam aut eas. tibi,ae

Ipse veto hebetem me neque nescirineque diuiteor at magno tamen desiderio acute videndi non careo. Vnde & cum in caeteris rebus non sim aliunde ratiocinatus,quim iuxta eam lucem . quae per factam, me experientiam allata est, vellem ostenderes quid praue, ea usus luce, viderim; de cum me certo deo plum ais pervellem apertam deceptionem faceres , & aut sal statem principii, aut inco haeretiam consequutionis mali instares.Nam

si mihi quidem id Experimentum, de quo

loqueris,

667쪽

decidentia acceleremtur.

Ioquetis, an leato , ae scelicitet cessit , non video huc usque quid-nam suetit illi aut ,

me repugnans , aut a te consentaneum a d.

missum. Ego μυ , euat in rebias longe obsitirioAIM. magi xis incotti fatu diu matrumque vers. rara Derim , invi turam hactenus inuenim es, sit meti in riserrionisi , ac Loetu pugnam, contrarietas emqtis non aleam inti/nerit , sed ad otiando etiam ablaceriir ut Misam iis; ii aeri nori Abeat ,s νεῖ noviitate pereno u , ea, qua a - ίου νου σὰνι ioνe d ereta , O eon 3Arvirasunt, a tam furta di sensione vina e dupu cineri . At nosti certe me eum non esse , qui vitro me assertionibus, deeretisque tuis immiscvelim. Non eram ea sci licitate, ut vel te nollem , vel nomen meum este tibi notum rutarem , cum ea fuit humanitas tua . ut meptior interpellatis, & tum ea improbaueris, quae conseri pia e sent a me e tum non modori tuatim, sed publice etiam testatus dolorem, ob fidem a me principiis saliis , erroneisque ad bibitam , tua ut certiora substitueris. ρώ- sub intro de stua fuit haec vox ) praeberem

assensum. Neque id modo; verum etiam constituisti me publice eorum arbitrum,iugi cemis

Pue et ac prouocasti adia , ut quid videret ute ipsa esse sentiensum , fgnifiearem. Vtumam vel 5 ipse me non ita sponte sollieitas sis; longissime enim ab issem, ab omni tu

tum assertorum . Aecretotumque inquisitiois me. Quippe satis conscius, quam- multa re

prehendi in me valeant, is non sum, qui aliis repte hengendis inhiem i & licere euistimans, ut quisque suo sensu sapiat , in eo solitim sum. ut si roget . quid sentiam aliqua ge te , illud explicem bona fide. Vtinam saltem in ei dis set in alium . , quo is haberi potuisses , qui

Ilotiaretur se in hae tanta & obscuritate naiatiatae . & imbecillitate humani ingeni j, hahere decreta, atque astelliones . nee duceret

esse abundὸ, s quaspiam veras miles come-cturas nancisceretur: Qui consonantiae decretorum , assertionumque se foret certus, ut si a quopiam, obseruaretur, aut obiteoetur pugna , contrarietasue aliqua; tum quas

ad rem insolentem stupore quodam pereelis tetur : Qui se videret ut sibi comparatus, ut non quandoque do imitaret; semper nimirum adeo vigil , prouidus , atque perspicax, ut nihil terum eum decretis seu cohaerentum , seu repugnantium latere mentem unquam ponset: qui veluti stomachabundus notaret illum a quo primo interturbata scelicitas eiusce de se opinionis solet, ae labot creatus monstrandi constantem sui cum seipso eon. sensum. Me quod attinet, tale nihil unquam sentire aut potui, aut volui de te; ipse praesertim satius Auceti, vivete , quod aiunt . in

diem , ac posse , si quid mane setis , ipso vespere recantare. An non requiro quidem, quae sint illa obstutiora , magiique incerta , in quibus ais tua decreta tantam tueri constaniatiam; quando videor tibi ne in huius quidem longe clatioris, eertiorisque de Motu controuersiae ingressus penetralia , testor tamen me longe elle , ut in illa unquam inquiram, qui

nuisses me , quid rei tibi cordi foret, non adulatus sane suisse in , ne aduersus meam mentem loquereris sed neque qui equam resicripsissem, ne videli possem quam tu heic adipellas Regam dissensionem quas aiceres Ca-

inters , avit pro veritate internas punis . Oeontemio intercesserit, summa ramen . ut Pero, perseuerabit semper animorum ean neemistis unquam Diuintis fiam Tristi aes amnia Pret Rus C AEn Avs Metu , 6. Eiu. April. M. DC XLV. Ego vero sancte assimo, nihil me unquam remi situm neque de summarveneratione. qua te prosequor , neque de sincero assectu quo toto ex eoide sum tuus. Vale. Patisis.

EPISTOLA TERTIA.

Quam, tametsi tempore prima visum est tamen poli ponere,

quod praeter argumentum cum luperioribus commune, contineat etiam explicationem plurium aliarum dissicultatum, quae fuerant in Epistolas, De JMotu presso a Motore transtiuo', Ob

X I M i A prosectδ humanitas tua, ut imperatis tibi patientiam pereuriendi , cognoscendique quicquid illud fuit mea tum ineptiarum s mόque simul adeo solerti, eleganti rite disquisitione cohonestandum censueris. Et dies quidem sunt aliquot, ex quo illam eum litetis nobilissitati Senatotis Matri octauo Eidus datis aecepi: sed vix iam demum tuente mense aggredior quidpiam reserabere . quod nune solum in- ualetudo , quae me per dies compluteis ha- obuit, vaeare scriptioni non. nihil permittat. Testatus sum nuper Reuerengis illis optimissique patribus Furnelio, de Burdino , cum dignati fuissent inuisere me de suauissima de tua

virtute incidisset mentio, quantum aegre ser- rem non licere mihi aliquid statim reponere: nempe tu magis me devinxisti Ru m ut omnino positin, aut debeam videli tacendo ingra. tus. Quate & nune oecupationes . quibus aliunde incumbentibus urgeri me sentio , sepono, nihilique earum dei timentum habeo; smodo isto erga te metito ossicio defungar. C gito porro aliquid citra singula capita 'am: Mu attingere tum ne non satis grata habuisse aut obitet solum legisle eam videat: tum ut rationem reddere,quam deposcete visus es,ddisti lictiorem smul, & pleniorem possim.

668쪽

ς,6 Te Proportione, qua g uia

Nondum obseruatium, qas Galilio obiicitur , Paralogismum; neutram duarum dirium a Motore transeato

impressertim imminui ab alterutra.

Cum tu igitur duas illas is Mofu i press. M staret v salo a me conscriptas Epistolas reuocaueris in examen; postqvim exilibuisti insignia singulatis beneuolentiae,& comitatis testimonia r tum explicare aggrestiis es , quae imprabasti ei te a priorem. Imprimis vel ὁ,

quod comprobatim illud Galilei decretum

Mortim e Nortim declinetara se accelarari,

ut superara aqua ibis te fribus 'ariis ineriscam seni meri ab initare impares, dicis me, M si uratum Greeium in examen ad xissem,

etituente con malum. Ego vero neque inti elothallucinati potuisse me neque me habeo ad ebsoletiem , ut Patalogismum a te ins nuatum etiam-num per uideam .Pervelle proinde ipsum ostendisses, atque aded subindicasses, qua ergo alia proportione accelerationem deciden. tium fieti, aut experiundo notaueris, aut de duxetis demonstrando. Certe non satis intelligo quamobrem censuetis. ι hac proportio, siue ali A . eam nihil referre aci meum iussistitum: quippe si alia suetit, quam quae supposta a me est , frustra est tota ratiocinatio. Quod ad experientiam porro attinet, bserua

tiones a Galileo recitatas praetereo : ad meas quod spectat, quotquot mihi licuit, de quanetum licuit pelagere,illam proportionem situ. per exhibuerunt. Potissilia ae fruere , cum rem Iraestiti , adnotatis spatiis , tam in prolixiore exdecim orgyis pariete, qu)ura intubo vitreo

inclinato prolixiore duabus; ac sociis simul adhibitis, quorum singuli ad singula spatia,

eorumque notas attenderent,ut tam deciden

te globo secundum parietem,qu,m delabente

per tubum,dicere possentieequo momento ex numeratiss& alta voee pronune latis) aequalibus , globus pertransitet unam quamque iam tam . Nempe exinde constitit , quale spatium

suisset primo momento superatum v nuin, ta-

lia dei neeps superata suisse secundo momento tria, tertio quinque , quarto septem: adeli ut illa aggregando repelirent ut superata in fineptimi momenti unum, ins ne secundi qua- . uor,in fine tet iij nouem,in fine quatit sexdecim,&e. seque aggregata spatiorum se ut tem potum quadrata habetent. Quod ad ratio nem; luia nondum perspexi, quem ipse te ais perspexiste paralogismum i ideo ἰ, expect5que, quousque eximias lucubrationes vulgauetis,quas polliceris aduerius ea,quae , Ga li leo de Motu edissetuntur Dialogo tertio. Deinde eum ipse elicio,V impegent/mn: bile sursim ovi modo non des Distane v qnἰ-dem ratiam imminat a vi Impellante In tam discis, Me non istiem inuras a m Vad Aretim ν rum peritos pud quas receptu es Moliti qkoLex Miaiatis morum is vitiosas partes aeIum,

ianio segnias Aferet iri unum terminum, quanto fori; us in altertim tenuis. Ego vero, eui cordi

est, non tam peritis quid persuadere , quam

addiscere ab iis aliquid ; id expeto solam , ut perspicue doceam , quod possim capere perspicue. Et , quod spectat quidem ad tuum hisatum, si dum Mobile teipsa mouetur, dis

iunctumque est a motore, veluti lapis pera rem, superueniat vis aliqua, ut xerui .aut manus,quae ipsum desiectat: agnosco eo casu vim primo impressam imminutum isti de mobile, ad quem tei minum destinabatur,non peruenturum.At si noui nihil interueniat ab ipso ucque proiectore,in quo & vis ipsus propria,&xis corporis ipsum transferentis in unam eo ierim e non video qui debeat recipi Effatum; cum mobile non tam agat ut duabus viribus, uarum vna alteri obstet, quam una eaquec composita , ut ad unicum terminum , ici licet obliquum, contendat. Neque enim manus , dum naui trans sertur, lapidem reuela sursum proiicit sulcumque iis, qui eadem n ut convehuntur appateat j sed proiicit reue Ia oblique , quatenus & ipsa oblique inou Iur , dum agi sursum creditur, deflexa rui, amotu nanis. Et quia proinde vis propria in Dus, & itannalitia nauis sibi non repugnant, sed sese veluti intendunt , unamque totalem, sollioremque, quam si sigillatim essent, constituunt: hei ne seri videtur, ut se se non destruant, sed una evadant,quae tantum si alte utra sortior , quantum altera fortis est. Quare S cum lapis non tendat directe sursum,ui si, sola manu pioiicere tui: neque directe secui dum horizontem , ut si veheretur, ageretur ve a sola nati vetum seratur motu mitio vibitiuove, & describat pet' aetem, quas arcum sue potius lineam, quam dicunt paraboli. cam) euius chorda , seu basis secundum hori zontem esse intelligat ut I le sagitta, seu axi, secundum perpendiculum sprout medium est inter ascensuim, & descensum) exinde est,eut lapis neque miniis althm,quim s a sola manu

proiiceretur, perueniat neque minus prot sum , quam si a sola agotetur nauis quatenus

prolixitas lineae est quidem maior, quam fmplex a seensus, descensusque ad persendiculum; sed ad hoe vim supplet in premo a naui prolixior quoque, quam simplex seeundum horizontem progressio ; sed ad hoc vim sup plet impressio a manu. Idem vero dicendum est de semi- parabolica linea: ut dum lapi, eearcheso non proiectus. sed dimissus,adptetianam perinde cadit, vi s nauis quiescereti s quidem ipsi glauitati lapidem adacturae secundum perpendiculum , accedit vis nauis , qua manus dimittens interim transfertur, quaeque tantumdem impetus addit , quantum est ri

Gile ad prolixitatem semipat aboles, quam perpendiculi , maiorem. Heine mirabilis quidem est ea, quam obiicis semipa sola mpluriam a cupia esiam, aut centupro contraλον ,sertiorumque aqui remporane aci scrip sorsed uidetur tamen apelth deduci ex minore,& maiore vi , quae alteri, ut per axem, perpendieulumve duntaxat acturae,superadditur. Et posZAlaret quidem ratio, quemadmodum

ὐm Aristiatam , aest Huantiam A moi oris quisse aut MMA, LM tempore ores Abad metri sed eotistat vim non esse eandem,quatenus Piniectore moto est tantumdem adauctior, quanta

669쪽

d ridentia accelerantur.

quanta est ipsa vis iratissetentis. Ad illud quod habe, de R Itinisu inadi si illud quidem viii-

sotitie st, nihil videt ut plorsus obstate, quatenus tantum pioiicienti , transferentique, quantum ploiectili resistit,perstitve potius te stete: quod ideira die dum de vento , si se cundum eundem nauis cursum. 3e aequabilis uelit 'sin veto aut medium inaequabile st,aut ventus obliquus . vel variabilis, atque adeast inaequabilis resilentia; tune videtur prosecto posse non nihil de seiscete a parabolico uo cut sit , & a tetmino, in quem contende

bat i sed nempe hie ipse est ea sua, de superueniente xi,ob quam dixi posse Effatum admitti. δd experimen a d suoru In , facilli natim imprimis est, quod vel tuo iussu peragi ab Equite potest. Si ix enim pluribus lapillis ad manum assumptis,& manu ita protenti At si in perpendiculo , quod pedem proxime

praetet-radat, lapillum unum ptimo dimittat quiescente equo dum alium equo pedetentim, ta passu solito incedente; di ruisus alium gradiente concitatius. ae postea alium moderata currente;denique de alium praeteruolante tum ocyus , tum Myssime di eueniet sine ut lapilli omnes prater. ladant se inpet eandem pedisrartem , Omnesque appareant ips equiti ad

etunt lineae , eaeque semper tanti, apertiores, quanto transatio suetit velocior : net, ut si ipse e regione fueris, illasque adnotauetis, desidet a tutus non sis luculentiora experimenta.

Poteris veth ipse quoque smile quidpiam expetiti, si pilam manu sustentati sine dimiseris, dum pet aulam,aut pergulam ne lento pansa, nune concitato.nune etiam currendo incedes .Nam ut pila tibi semper apparebit ad pet- Pendi tum cadete ita agnostes ab ea describi

semiparabolen nune contractam , nunc aperis tam nune apertiorem Quod consequenter ve-rδ deposeis experi emtim in globo sursura , ct sectinatim mali sene quisseniti, nune mori longua nem ameti bal Ita emisso id tanta sacis v x-anitate . ut volenti simus recipiam me camsauente Numine in Prouinciam rediero.& ad mare aecessero'. rem in tui gratiam praestiturum. Intere, veto res pi bati vel tuo iussu poterit, s quispiam e curru prope parietem quiescente , &ateu-balista lateti inirtus illi gata emittat sulsum globulum ac deinde eurru praeter evngem parietem , quantacumque oles pernicitate abrepto , globulum iterum emittat, & st alius quis ε legione, qui viroque ea adnotet altitudinem, ad quam usque globulus pertinget. spon/ete enim ausim haud inaequalem altitudinem agnotatum itidita mihi hue usque necessere multa expertia menta haud abumilia. Dico autem areu balistam esse debete illigatam;quoniam s manu contineatur,poterit linea sitectionis aut perpendi laris non esse , aut si a perpendiculati ἁ exetit, non pet inde uno , atque alio casu deflectit ob quam eandem causam agi curia rus debet per remplanatissimum locum ; ne, s s ostiliarie. linea illa nutet . praetereo autem, s tot illis , quae congessi, experimentis

G sitia alia Phaosphica. quaesitam suem aliquam putet primario illi

mobiIAM 'Huri feri, apparereque , ae ia aquis serra quaesitam limul ede parari , quod magnum appellas, di assurran e matri aupinem aethua - ,sti moueatur . seu qmesat moror, γά iuem Hi pari H ; alioquin certe motus rerum a nobis mobilium pati modo haud apparerent. Quanquam de paradoxum dicis ob id solum, quod res prima fronte adeo admirabilis st , vinis quis expertus su rit, fidem facile habere non possit. Quod denique tibi haeret serupulus dis globo tamenta rio, θεῶ casa perpenuis lini recidens in terra n, ct in eam LMm .mis parem pere sonis est e-ὸ timsHiri is non Hudinur, is, quando ratio non suscit, expetimento est eximendus. Atque ego quidemAt sat eat .satis hucusque scelix non sui. ut tem pistoleto, mosqueetoque plorare volens . obseruare potuerim casum adeo pernix essieitue reeidentis prope tetram metus: ageoque disseile est declinatimnem tantulam 1 perpendiculo cauere, quae in altitudine tanta parabolen ereet eum di- perpendiculum cadete : de quia tamen omnes eiulinodi ea sus , praeter illum , qui quas axisCquo quiescente factus suetit , semipat aboli stentione erutum itis ni . de versus eam partem , quam suspicati facile non sit, ut ad ipsam locus casus inquitatur; ne etiam eaus et ventum , agitationemve superioris aeris) ae sorte etiam Galileus eatenus haest hae de te; quatenus ipse patis sitit inter expetiundum insedilicitatis.

P e variae Sectas veritatu studio tentari; ac posse animatu incessum praesultatione in globi molutiouem praea ac Lone, dici naturalem.

Seligis consequentet nonuulla, quae dieis V

me nimia fata Itale ad irrera, quaque viris e di is , ae pius m ntis Haeἱruria dici antur. Quo sane loeo, si aliquia ex iis,quae admitto .pietati repugnet,id prorsus deuoueo,ut quod improdenti, neque repugnautiam intelligenti sese obtrudat aagnoscoque te summopere lenem, dum is iam potius faeli tiarem , qu in temeriatarum, aut aliud quid di eis : quanquam quid tale hactenus .mi hi accidetit .non pervideo. Ad extera, quae mere sunt naturalia , quod attinet, non nego quidem ea me philoiopbari libertate, vi non uni alleui sectae erudit rum, ut vocas, haereseam : sea si quid alii aut dicant, aut dicere posse videantur, quod ni

tis probabile sit, id veluti magis probabile

sequar r at quoniam lato vetitatis amore ita comparor, non est, cur vereat, ne quid niamis. Neque vero is sum, qui Platonis, Aristo teli ue aut s quos putas esse illis eluditiores sannis moueareae praesertim, cum ips me voee , factoque docuerint , Rem smesam esse, una has. . sauia meriratis ansi ius. Non sanὸ, quod ego propterea sequi me ipsam

vetitatem, tanqua ira , me certo arrepetam,

profiteat sed quod omnibus exploratis, dei uutus id , quoa similitudinem maiorem eum ipsa habete mihi visum est , tum via deat mihi eumulat E eo defunctus ossicio,

670쪽

De Proportione, qua gratulasig

quod eligit ipsa eius revetentia. Ex quo proinde fit, ut si illi quigem, quos erutilos intelligis, ipsam vetitatem facerent aperiam, nemo me eitius non pedibus modb , sed manibus quoque , & corpore toto iret, protueretque in eorum sententiam : vetum quia

dum suis inhaerent principiis , nihilo nobis veritatem reuelatiorem faciunt i quid displiceat, si 1 me aliae, atque aliae pulsemur fores'

Aut nunquam enim vetitas tintelligo veram, proximamque causam operum naturae cuiuis

oecurrentium J innotescet hominibus, quod mihi pene pet suasum est aut non una est via ad eius tecessum hactenus incompertum,ten tanda. Quog ad me spectat , agnosco satis nihil aliud me, quam balbutire s longeque ata sum , ut ex meis nugis famam aliquam aut quaeram , aut sperem; tuque es nimis bonus, dum supponis me aliquam adeptum, qui nullam promereor 'Non sum vetd tamen ita scrupulosus, quin exigentibus amicis, propin saliquas faciam; ae eo fine potissimum,ut eruditos excitem , ad quidpiam melius eo inmitiiseengum. Improbas primum quod dixerim, esse λ- eosum animalis pra furatisne naturalem r sed nod vis sanh, quantum opinor, litigare Ae no

mine. Vides me circa motus rerum concreta

rum se distinxisse, ut teputarim quemlibet motum aliqua ratione esse naturalem , aliqua ratione violentura i ae id proinde nee de Incessu , nec de Saltatione suisse negat ut una; de sat eris ipse , me postea aduertere quandam in incessu violentiam ex lassitudine demonstratam. Viges aliunde me illei e loei nihil aliud requirere, quam commodam quandam usurpationem nominum,qua s quis aliam a tulerit commodiorem, stra complexurus. Et

quia is motus mihi est visus dici posse mitio iis, qui aut sponte fit, aut sine repugnantia; istisienim , qui praetet naturam , aut eum aliqua repugnantia heine est, cur Incessiam natu- Obm dixetim, quatenus nempe sponte fit ; de Saharianem et Iolentam, quatenus quadam cum

reptagnantia.Non quod Incessus quoque non sat eum repugnantia aliqua, propter ipsum pondus membrorum : aut Saltatio non sat sponte , sue ab eodem principio interno, hoe est animai sed quod neque Incessus sat cum sensibili adeo repugnantia , tant que connixu ad eam superandam , ut Saltatio; neque Saltatio si perinde spontanea, incogitataque,ae ipse incessus; ut proinde cum v terque motus aliqua ratione naturalis si, aliqua ratione violentus; Incessus tamen magis naturalis sit. & saltatio niagis violenta; cum&id probet ut ex eo, quod Incessus si incompa rabiliter aquabilior . durabilior , minusque satietans , qu m ipsa Saltatio. Neque vellis a) eo, ipsos quos tu in sinitas, eruditos pro

uocate lubuerit , non potero memet tueri Principis eorum authotitate , qui etiam in iis , quae , se mouentur, cuiusmodi sunt animalia motus alios Ortiris alios e myrarer narinam , pro varietate positionum,

Odorumque , seti agnoscit. Quod autem

ego sanε oppostum censui, aut ex iis,quae di xi , censere sum visus uetare et si censens illuriptae isto esse maximἡ naturalem, istum prae illo maxime violentum, dixi videri illum mihi censeti posse naturalem, istum censeri posse violentum, utrumque nempe in s . Ideiρ porto dicen gum est ei rea id , quod imitaris δε motu Ione Ilox pra plavummeque enim didit illam esse absolutὸ naturalem,quas nullo modo ab alio sit: sed solum comparatio ne motus , quo globus per aerem transadi tur , quique si praesertim dicendus violeniatus. Scitieet globus , qu, globus est, seu ex

figurae suae natura, ad volutionem est comparatus, imo comparatissimus; volutionem, inquim , quae peragit ut non modo in loco , seu supra axem sustentantem, ut Aristoteles ad mittit e sed maximὸ etiam pet locum, seu si-pra planum horizontale, quod Ze su stentat, de nihil tesstit ei im aliunde tamen ex eodem Aristotele , nullum sit corpus globo ineptiu

admotum ιυ τ4 antrorsum qualis est eorum, quae per se mouentur. Heinc proinde

sit , vi de globo septa planum constituto liceat dicere , illum ad motum supra planum, seu ad volutionem ita pio pendete ut minimo pulsu , ae veluti nutu talem motum subear, ipsoque ita alli elatur , ut depositurus illum nunquam sit, nis planum deseeetit, aut sacta aliunde suerit res stentia. Nisi vera ille motus non est dicendus maxim. secundum mobilis naturam, qui semel inditus, si ex se perpetuus , ac praetere 1 aequabilis, unitisque tenoris3 At f inquis, nartiratis non aetatur morti nisi ab inte o prine pio, ipsique rei natura e G-ctiti e proeedat. Sea quid- ni ille quoque dicatur qui ab externo est .essectiveque ab alio est; s modo secundum mobilis naturam ac di s sitionem . non vero contra illam sit i & quasi sal,quod dicitur, O RH, D 2 Q,ins gare iam ses 3Inan em p Et nonne ipse scitetis eum Ati.

stotele motum rerum grauium esse naturalem , quem ille tamen vult ab externo, non ab intertio esse principio 3 Et nonne proinde eius verba sunt. AI pQ αψιυ λιν. Ἀω . met ς - , τοῦ δε-ς-ν κι diu ; eorum, quaal alio motiemtir , alia quidem natura, alia vera mater Oturam moueri 3 Ae assuerti quidem , i md expres1ὸ glaei, alias globi par essdeorsim tendere, alii fur stim sed de hoc ipsum est, quod saeete censui ad aequabilitatem imo tus a vi dum globus Don amplius sursum,

quam deorsum , nee deorsum , quam sursum sertur , motus interim absque ulla aut aceelerarione, aut tetardatione perseueret. Quod interseris veto de corpoν OD Zimu motu,

quas dicendum consequenter fuerit, moveri eorum singula asingulis suis formis, seu ruris id lie et reeipiam , non video ecquid nam incommodi st:tam &graues Doctores stit,qui motrieri illa, Aristotelis intelligentias res. ruant; de Aristoteles ipse, non modo fateatur moueri editum . seipso sei licet tanquam.

is an mattim , atque adeb habens in se motu sui principium: sed etiam contendat separatam substantiam non mouere caelum vi Elscientem , sed ut Finem , ae DIIar H;. Da

SEARCH

MENU NAVIGATION