장음표시 사용
111쪽
a primo bono sunt ora bona,sed in rebus,quae a Deo siunt,nihil en olao simplex: ergo nec Deus ola implex. In opposit u si habet primo Magister sient. in textu, 'r D. AN. deinde lib.sexto de
trinitate dicens, qJ Deus vere, σμιmmesimplex est; Prςterea - fpponendum hoc unum venit,quod Deus in sie minimesit compinsitas, nec alteri componibilis, nec aliudsibi. Nunc ad areamenta resipondendum, oer primo ad primum de anima, qua duobus babet consederari modis: uno modo pro parte compositi: alio modo pro similitudine actus: si primo modo capiatur, argumentum nihil cocludit in proposito :sisiecundo modo, ita ut anima Deo attribuatur pers utustinem actus, tunc poterit admitti; σ in hunc modum per animam debemus Dei voluntatem intes ere. Ad sicundum restondetur, quod ira, gaulum, oec. in nobis passiones sunt, at in Deo nequaquam, m licet Deo attribuantur, hoc nonfit dosechue sed essective solum siue metaphorice. Ad tertium dein Lui duo dici potes duplex esse individuum, unumformale, alterum materiale: primo modo Deus dicitur individuum, at secundo modo minime, m ita nullum est argumentum. Ad quartum dici potripud nos composita esse meliora si Icibus, quatenus pestilio bonitatis creaturae non inuenitur in unos plici, nec pol inueniri, sed in multis sic. Perfectio vero druinae bonitatis, bene in unos plici inuenitur, proptereasimpliciter loquendo composita meliora dici nequeunt: quare, nec ipsi Deo attribuenda. Ad quintum de pluralitate relationum realium pol dici, quod duplex detur plura-ltas relationum realium, una siuppositorum, qua in eodem compositionefacit, altera estpluralitas relationa inter se, vel cu absoluto.
112쪽
vat in Deo ponitur sine ulla tamen sui compositione, at illa sipposiorum bene compestior. eicit, sid talis in Deo non ponis ur. Ad ultimum conceditur, qaod ea, quaesiunt a Deo debeant ipsim imitatari,M caosata primam causam, non ob idiequitur, ql debeat dici Deus compositus, compositione partiam quantitatiuarum, vel alio
modo, quia non est corpus, scd siumme simplex. Enodato Lbio primo, quςritur sicundo, Num Deus sit solus immutabilis. Mihi
certe rationibus quibusdam videtur, qJ non, nam mouet sie: igitur mutabilis. Antecedens patet per Aug. iiii. super Genesim ad literam ita dicet em: Spiritus creator mouet si nec per locum, nec per rempus aliquo ergo modo: Deus muta lis. Insiuper arguitur au-,Horitate Sapien vi. ubi dicitur desipientia,qδ est mobilior onis mobilibus, sidipse Deus est sapientiae igitur mobilis,m ex consie uenti non est solus immutabilis.Tandemsic arguitur, Appropin- uari , m elongi i motum significant , at talia in sacra pagina de Deo dicuntur, ut habetur Ia. iiii. appropinquate Deo, m appropinquabit vobis: Deus igitur mutabilis. In oppositu se habet illud Malachiae prophetae tertio, Ego Deus,m non mutor: recte ergo sensit Magistersent. in textu dicendo: Deum olum immutabilem esse. Nunc ad argumenta dicamus: m primo ad primum, ql D. Aug. loquutussit sicundum Platonis modum, qui volebat primum
mouens mouere se ipsium nominando omnem operationem motum,
lenes quod intelligere velle, cys amare quidam motus dicuntur: es quia Deus intes t vult, oese ipsium amat: propterea dis runt CPlatonici Deum se ipsum mouere, licet non eo modo, quo sumitur motus, oe mutatio existentis inpotentia. Adsecundum,
113쪽
quod mobilis ut sapientia diripotest: hoc ese vertim similitudinime, π active ,scdpassive nequaquam Ad tertium reflondetur, quod appropinquari, σ elongari de Deo inscripturis dicuntur metaphorice, videlicet inquantum percipimus ipsius bonitatis influentiam,vel ab eo deficimus. Deus ergo summesimplex, σβυι immutabilis , ut Magistersint. dicebat. Et hςc satis.
DE DISTINCTIONE TRIUM PERSONARUM.
Actenus ad aures a Migri sent. de natura communia cata per generationcm verba fecimus: Nunc in aestiuaritione nona loquemur de genitoris, m geniti coeterni-rsite, triafacientes ;namprimo Patris, si ij coeternitate ostendemus: Insuper Ppositionemponemus: Tertio incidentis quoionis ambiguitatem disseruemui. Circa primum hoc lommaponitur. Dei filius ab ς terno a Patre genitus, Patri simpliciter taeternus.
Ai sine ratione loqui ne videamur, proptere o dicemus, id co ternum esse Deo fine quo Deus nunquam fuit, nec esse potuit, at hic est filius genitus a Patre: igitur ipsi Patri coeternus. Nec illud obstat, quo filiusfit alius a Patre in personalitate, m ab illo diasinctus personaliter, nam non ante fuit Pater, quam filius, cum personae diuinasint sibi inuice doeternae, m in natura idem. Huic meritati videtur a lucrseri ille maledictus Arrius dicendo fle. Si filius esset natus principium haberet, no itaq; Patri coeternus. Ad hunc
114쪽
hune errorem excludendum, velim ita vos dicere cum Aug. lfilius si Patri non esset coeternus, Pater aliquando fuisseisnes pientia, eo quias lius est sapientia γatris: Vel Pater fuisset alia quandos ne filio, deinde filium habuisset, q stare nequeunt. Patri
ergo filius coeternus. Uerum ga Arrius arguebat diceri: Si filius esset natus, principium haberet, oe ita non posset Patri esse coraternus e quoniam ςquivocatio est causa erroris, iccirco arbitror esse
distinguendu de duplici principio,scilicet durationis,m originis. Verbum ,sue filius in diuinis, hoc secundo modo dicitur habere principium ,sed non primo: quare ruit error ; Et hςc de primo puncto. In altero ex dictispotest apponi talispropositio. Fili, perana generatio est inessabilis, quia omne verasensium, non solum
humanum, verum et Angelicum, quis etenim intellectuspercipere poterit Patrem in diuinis, Aio non esse Priorem ' certe nullus :inessabilis igitur verbis generatio quamuis quida male opinentur ipsum posseper intelleritum creatu comprehendi, iuxta illud Isaiae.1 3. Generat ione eius quis enarrabit ' hic ne laboremus in ςquisors ire debetis: Christi triplicem generationem sue natiuitatem dari: videlicet, diuinam, humanam, oe gratuitam. Prima est ex Patre, Sec uda ex matre Tertiast in mente. De Patre nascitur ςternaliter, de matre temporaliter, in mente θiritualiter; π istae tres natiuitates summuntur secundum tres naturas, quae sunt in Christo: scilicet deitas, caro,Ο 'iritus. Na ex Patre nascitur Deus, ex matre caro, in mente vero nocitur spiritus, scilicet per gratiam; ex Patre nascitur semper, ex matre nocitur semel,σ in mente sepe. Secundum natiuitatem diuinam bus habet Tatrem
115쪽
fine matre, secundam humanam habet matrem fine Farre, secundam gratuita habet ' Patrem, . matrem: iuxta illud Mat. I 2. Qui feceris voluntatem Patris mei,πc. Filius ergo loquendo degenerat iove primo modo sumpta Patri coeternus. Necfie ab humano intellectu comprehenὰendus. Et hςcdeptin iis duobus. In tertio diffluenda venit ambiguitas o currentis questionis: quςritur enim, Utru in diuinis si ius congruentius, ac rectius exprimi
habeat per semper nasti, vel natum esse. Mihi sane videtur, quod melius filius dicatursemper natus, quam nasci: m ratio est, q2ia semper natum ese dicit perferitionem sine imperfestione : igitur potius erit a firmandum ipsisui semper cise natum, quam nosci,quoniam hoc secundo modo si loqueremur, imperfectio a verbi generatIone non excluderetur. Ad hanc ergo dimittendam debet si riexprcsFogenerationisAlij p verbu prς criti teporis perfecti,cuiusmodi est' natus, qJ denominat actu generationis tra se, m eius rermina actualiter in copleto esse, stare. At explicatio gener tionis per verbu teporisprsentis, cuiusmodi, nascitur, d signat, ac donominat generationis actum adhuc Di, qJ deste minime imperfectione excludit: primo igitur modo,no secundo, adsili, gen ratione ereprimenda loque tu erit. Et hςc de tota distinctionestis.
. VTRVM IN DIVINIS PATER ALIUS
Lectio XXXVIII. A D maiore prςdeclaratae distinctioris euidentiam tria nobis
improciniarum etacitanda erunt quota: quoru primAm. Utrum
116쪽
Vtrum in diuinis Pater dici possit alius aflio. Deinde, statrum Pater filio fit prior. Tertio Utrum Pater , oe filiussint plures
sterni. Circa primum negative procedentes dicemus: Patrem
non esse alium olio, ibi enim alius relatiuum diuersitatis substantiae dicitur ,sid a Patresilius non est in siubstantia diuersus: igitur nec alius a Patre, o vice versa. Huic rationi prima aduersari videtursententia Athanasi, in Θmbolosivo dicetis; Alia spem sona Patris, alia si ij, σc. Pro determinatione igitur huius primae ἀ cultatissciendum est, in diuinis nominibus talibus esse utendu, quibus nec personarum pluralitas tollatur, nec essentiae pluralitas plurificetur: quare hoc nomine alius non utemur , nisi cum sub- fiantisorum.additione, quibus hoc nomen competat, V. g. dum dicitur: Pater est alia persona, vel alius in psona a filio. Prperea notandam venit, hoc nomen alius distinctionem in diuinis quo ad personalia, importare,sed non, quo ad syntiam. Nunc restondeo ad primum argumentum, o dico, b alius relativum quidem esse substantia, sumendo tamen substantiam non pro sentia ,sed pro sensio, o ita pro utroque poterit reddere locutionem veram, vel falsem ecundum tamen naturam eius, cui addetur, V. g. Si dicatur, quod Pater est alia persona, vel aliud Appositum, tune vera erit locutio, at si dicatur: Pater est alius Deus asilio cilicet essentiat ter, locutio non erit vera, nec admittenda, quia sic dicit essentia diuersitatem, qδ non debet in diuinis admitti. Nos igitur primo modo, cum Athanasio loquamur, ne erremus. Et hπ de primo dubio. Hui succedit alterum,dum qu ritur. Utrum Pater
prior dicipossit filio. Athanasi primo testimonio, ut habetur in
117쪽
dubitare posse video ex dicto Ioan. primae canonicie sinae dicentis: Deus charitas estes ergo Spiritussanctus est amor, fixe delectio,
m charitas, cur tunc aperte Ioan. non dixit: Spiritus sanctus est charitas,sed dixit, Deus est charitas, relinqvcns nobis si b dubio, an ibi de tota intendat trinitate loqui, aut de aliqua persona in Jeciali es ad hanc dilicultatem dicimus, amorem, σ charitatem toti
quidem, Ut si pra teli imus, conuenire trinitati, aliquando tamen
persona Spiritus sancti appropriari: nam .sapientia 'κυq; com munis est tribus, sid tamen in Jeci lio appropriatur, m ita imsantia ruit, ut est υidere in hac prima parte prsentis distinctionis. Post quam altera siubsequitur hac propositione contenta. Charitas,sive amor personalis nulli alteri proprie conuenit, ream solius Spiritus sancti persionalitati. Et ratio assignatur, quia olus Spiritus sanctus per modum dile bonis procedite igitur charitas, me amor personalis soli Spiritui sancto conuenit. Sed hic dicetis: Ioan . in sua canonica, ubi siupra, docet, dilectionem ex Deo ele, cum itaque tam filius, quam Spiritu anctus ,sint ex Deo, hinc dubita tur, quis illorum debeat dici diu ctio, licet filius per modum natura procedat, m Spiritus sanctus per modum voluntatis.Cui difficultari perbellestissit a Ioan. in eadem canonica, ibipostqva, dixit,dilectio, quae nos facit in Deo manere, in Deo est, subiungit. In hoc cognoscimus, quod in Deo manemus,m ipse in nobis, quia
de Spiritu ancto deait nobis; sanctus itaq; L iratus, de quo dedit
nobis,m Deo nos manere facile Spiritus ergo sanctus dilectionem hanc,qua e i in nobis, ex De acit. Et hςc de duabus partibus. Postrema,Wvltima tandem enodanda veni ubi ZMagistersint.
118쪽
edocere intendit, quod iure merito Spiritus sandius ratione communis principi, originalis su hoc nomine Spiritus sanctus nomia natus , non obstante, quod tale nomen tribus commune sit persionis distinis. Num ve1 o res ita sese habeat, audite: illud enim, quod
communiter, nec non ςqualiter originatur a duabus,conue ment erhabet nominari nomine ambobus conueniente, at Spiritus sanctus communem habet a Patre, oesilio originem, iure igitur meritoristommunem habet denominationem: minor quia quibusiam videri posset ambigua, ideo hanc probat Magister authoritate D. Aug. vipatet in textu, quem vos videre adhortor. Et hπ satis.
VTRVM NOMEN SPIRITUS SANCTI SIT
Lectio XX XX. NE sicco pede ea videre uelle pertransire, qua no&s non
leuem utilitatem ualent asterre, duo inprsenti examinabo , quorum primu erit. Vtrum hoc nomen Spiritus sanctus debeat dici in diuinispropriam nomen tertiaepersonae. Imsuper, Utrum tres tantum in diuinis sint concedenda personae. Circa primum sic proceditur, m probatur, quod non, nam ut bene norunt Docti, 'iritus contra corpus solet diuidi, at nulla persona diuina est corpus: igitur qu libet erit spiritus, quo itaque modo in diuinis hoc nomen Spiritus sanctus proprie tertia personae conuenire dicetur ' Ex alio latere illud Io. v. in oppositum si habet : Tresint,qui testimonium dant in coo, Pater, verbum, mG SpiriIω
119쪽
Spiritussanctus: at P ater prima perfrue proprium nomen est, π verbum secundae, m tertia Spiritus sanctus: quare, me. Pro huius dissicultatis itaq; solutione notandu erit secunda SeraphicuDoctorem, se Spiritus de tribus dicitur, de corporibus, de creaturis intellectual bus, m de Deo. Si in corporibus confideretur, atq; dicatur, adhuc hoc erit duobus modis, aut a stiritualitate contra corpulentiam, quo modo subtile corpus, puta aereum dicetur 'iritus, vel a θirando, qua via latus uocatur θiritus, iuxta illud Christi: Spiritus ubi vult 'irat; in creaturis similiter intelle-Ltualibus duplicitersumitur,vel a 'iritualitate cotra corporeis te, quo modo forma intellectualis, piae eius potetia interior dicitur tritus: vel a Jirando,o sic amor, vel astitio dicitur. Prςterea solet dici iritus, aut alliritualitate contra materialitatem, quomodo tribus diuinis conuenit persionis, aut a J iratione,vel a liua, mel passua: siprimo modo, duabus ascribitorpersonis diuinis, videlicet Patri, c Ulio si secundo modo, tertia tantum conuenit
persona, qua dicitur Spiritus sanctus, ρ primo θiritus, ut paulo superius diximus, deinde sanctus ex modo siuaproductionis: nam est productus per modo voluntatis, q sancta est, ideo, mesanctus in seper dicitur ad simouendam oem imperfectionem ab ipso. His ita positis dici potest ad argumentum primum, quod procedat de piritu Uiritualitate dicto, no aut a 'iratione passiua, quo modo in textu loquebatur Magistersint. Alterum in oppositum ex iam
dictis videtur notum esse argumentum, nam concludebat verum.
Iam de duobus dubijs a me propositis explanato uno, siverest, ut ad alterum accedam quid tenendumst,videam.Solet ergo exprςtactis
120쪽
pritam obiter quςri. Utrum in diuinis queant esse plures pes nae, quam tres: mibi sine primo se tu videtur esse dicendum, δfe, nam potentia Patris persia, generationem non minui dicitur, Apio, ergo eo genito, poteris adbuscundu , m tertium gignere: quare plures in diuinis erunt persona, qua tres. Deinde hoe idem confirmari posse videtur Boetij authoritate dicentis, qj relatio multiplicat trinitatem,at in diuinissent quatuor relationes: igitur quatuor per soms, m ita plures, quam tres. In oppositumse habet illud Io. vltimo. Tres sunt, qui testimonium dant in odio, Pater, verbil, σ Spiritus cluse igitur tres tantum erunt diuinaepe sonae : una, qγα a nullo est, it Pater: altera, qua a Patre per m dum natura prccedit, ut verbum secunda persena, tertia, quae a duobus, ut puta a Patre, σfilio per mon voluntatis,ut Spiritus sanctus. Ad re umenta nunc resspondendum, o primo ad prima sic, se bene 'Patris potentia per Νj generationem non minuitur,sid semper est eode modo se babons insili, generatione, propterea
alium non potest producere filium se emper eundem,unius enim agentis exflua propria virtute, siemper eodem modost habentis 'inse,m insiua actione, impossibile est esse, nis WAproductum, ut inproposito. Ad miseritate υero Boelij pol dici, ql noois relatio personas costituit,sed illa tantu, quasiunt ponendae ad excludenda
innascibilitate, quae uni persona conuenit: quare erunt tres lumrelationes costitutivae trium personaru. U.g. ut Paternitas , fili tirim passi a byratio ; ad forma vero argumenti, di dicebatur, qt relatio multiplicat trinitatem, rettondet 'hoc esse verum, i quendo de relatione propria non de communi. Et hςc pro pronii.