장음표시 사용
231쪽
sternus, immensius, m huiusmodi. Personaliasint, Pater, uti Spiritm sancitus. tionali ulpaternitas,filiatio, innasitabilitas statusimodi: de quibus notandum venti secundo , qο βb-
sanitate nomen vel essentiales Miluam, oe abstractum, ni gomodo potest trahi ad si ponendum pro persona. Vndefalsae siurarhae, essentiagenuit essentiam, vel diuinitas diuinitate : actus enim generationis semper ponendus est in concreto, licet concreta snt esentialia, trahi tamenpossunt ad siupponendum pro personia, .hςc8 Verba notionalia, vesper .ppofitiones notionales. Vuia verae ut istae. Deus genuit Deum. Creator creatorem, vel Deiaάe Deo simvliter de nominibus, qua media sunt, ut lumen de lumine. Item hoc nomen sipientia icet sit abstractum, ut sapienti de sapientia. Esentialium vero adiecimorum qu am presicam pure diuinam substantiam, ut bonus ens. Cugdam diuinam essentiam connotandoprincipij, O finis priuationem, ut ς ternus, vel certe mensurae localis, ut immensius. sdam alia principaliter diuinam ignificant essentiam, O connotant effectum in creatur actu, ut creat, iustificat,vel in habitu, ut iustus,oemi siericors, uel in potentia, ut omnipotens. Insiper quςdam uerba dantur, quoret
nec significatio, nec moduι significandi Deo conuenit, ut currere,oe ambulare. Nam modus es uaria inclinatio animi uarios eius
es tus demonstrans. Modus significandi nihil aliud est, quam in filio uocis, quae costituit intellerita μὴ tali modo intelligendi,
232쪽
Deo non conue iit. Modus aut significandi , ut quandam imperfectionem imponat, dico,quo ad motum, qui quidem motus neces- statis Deo conuenire non potess. Dantur quςdam alia, quoi si Auficatio conuenit Deo , sed non modus significandi, ut creare, jacere. CA dam quorum significatio et Deo conuenit, ut patet in hoc verbo Exod. sim est, misit me ad vos; Vbi notandum est, quod baa, qua perfectionissium e Deo dicuntur, quae aut impe stationis κο d cuntur , nisi secundam humana natura absumpti nem,ac trasative. His additur,in diuinis sunt duo tantum mo-d rςdicandi, silcaper modum substantia,sper modum rela tionis; sed 2bstantiacontinet virtutem'relario multiplicat trinitatem. Quedam alia rursus nominasium, qua de Deo aeternali-ιer dicuntur,ut dominus, misericors,quae conotantis creatura
essectum secundum habitum. Cusdam vero temporaliter, ut d
minator miserator, qua in creatura motam esectum sicum
dum actum. QuNam allapluraliter, ut persona. seu da in miariter, ut Deus. Cusdam proprie, ut personarumproprietates. agdam appropriate, ut potentia, oe sapientia. Osdam positive, mi iustus. Cuςdam priuatiue, ut immortalis: m h .maxis proprie de Deo dic untur,quam possitiva: melius enim dicitur de Deo, ql non sit, quam quod sit. Cugdam alia trosatiue, ut agnus, leo, umbobce de Deo dicuntur. Duplex emm theologia, ymbolica uia delicet,in stica. Sambobca Deum nominat ab inferiori. M sica,a silerioriΘmbia a nominat Deum per rerum conuenie*tiam, cum dicitur leo, agnus, o huiusmodi a Istica uero, ides. occulta, eum nominauer hoc, quod inocculto de ipso sentisper N I visionem
233쪽
misionem intellectualem sue contemplationem, V g. quando Liaminat Deum suavem, dulcem, dilectum,m lmi modi. Virobiq; tamen per creaturas nominatur sed in ymboli aper exteriores, inmota per interiores, m esectus digniores, quos anima suprasere lit, s ita imponit per donum sapientiae. Hui modi frium experimentum est cogno cere, qualissit Detus. sdam aha coli nitie direntur,ut trinitas. cydam relative, ut riualis, fimilis. Qisdam re 'ective ad creaturas, ut creator, m refugium. μγ terea duo principalia Dei nomina siunt, videlicet qui est , b nam. Per primum, Dei esse absolutum in fesignificatur, socors eratur, ut infinitum. Ter fecundum ndiarur esse diuinum,m causa: nam fecit Deus olapropter bonitate uam. Ulterius in incologia sol ponitier, quod oe hoc propter nomina sentialia, ut Deus, diuinitas, potentia, π natura. Instpersi ponitur quis prope sona, i vpmiturq; pro notione. Posthςcper neutrum genus diaeitur se antia diuina ,per masculinum persiona, per ininum notio, mper hoc patet, quod non debet in bono cantari, Unus patri cum filio, quia Pater, π filius nosium unus inpersuased unum in substantia, magis ergo cantandum est, uuam Patri eum filio. Ex his omnibus,quid ni argumonia dicendum,de facili par bis enam primum concludit, quod nomina negativa non dicunt, quid est Deus d quid non est. Relativa vero dicunt eius habitu dinem ad creaturas. Absoluta nec ipse,quid es simpliciter signi care dicuntur, quoniam nullum eorum totam diuinam exprimis perfectionem. Ad alterum iam, quid dicendum, patet, quia novide Deo ubstantialiter incantur, ut eA dictis uobis notum. i
234쪽
i LECTIONES LIB. PRIMI apyDE HOC NOMINE, QUOD EST PERSONA. Distinctio XX HI. . Lectio LXXV.
SE semilii Usiri vige Ma tertia distinopis holerna die δε-
clarandae cuius nexus cum Deriori primo declarandus:
insiper totius distinctionis diuisio. Ex quo ergo Magisterfnt. in genere de diuinis nominibus verba fecit, hinc est, se in proentian i=ecie de hoc nomine persona Lauuturus fit. Habito his paucis nexu vcuis , diuidi nunc potes Dςc distinctio in tria puncta: in primo hoc nomen persona excipitur a regulapi ςdidis, qua dabatur de his, quae fecundusubstantiam feruntur. Insupermani arur hoc nomen, persona, de tribus dici psenis in diuinis. Demum concluditum, qJ in diuinis, nec diuersitas essentialis, nec
sngularitas persη is proprie dici possit. Quo ad punctu primum,
laconice ut procedamus, hancpropositionemprςmittemus ..Hoc
nomen,persu, de diuinis stantialiter dicitur. An ita sit, aud te. Omne nomen, quod de diuinis non relative, sed ab late pronunciatur, tale non persnaliter. Abstantialiter dicitur, at Menomen, perfna ,sic se habet: igitur Fbsatiabier prςdicari habet. Ex modo loquendi zidetur, ql bςc ueritas possit confirmari, nam consumimus dicere, Pater est persona, siliui est per η , π pia ritusnectus est persona, oe hoc Ilanti iter uesecun Au βλnantiam, quare patet intentum. Verum quia non dicitur, quod vater, eν Filius, oe Spiritus utilus sint una persona d tres persoria: propterea hoc nomen excipi poterit a regula prς iciti
235쪽
altera presionam excludat, zel ad proprietatem relativam; primo modo capi non debet quia non est una personasne alia, at secundo modosio, quia i notatur Hrietas relativa uni, ita cici non alteri conuenire. Vndesensius est. Solus Pater, idest, qui ita es Pater,
quod nonsilius. Similiter dῖ dicitur solus filius ensius est, qui ita
est filius, quod cius filiatio alteri nequeat in diuinis conuenire, Ac apparet, quo modo in diuinis exclusitiae Aetiones d beant capi. aid vero tenendum sit de illis propositionibus, in quibus dep sonalibus termini essem tales cum exclusione assemantur, ut declaret Magister sint. ait, negandas esse tales propositiones, V.g- las 'Tat er es Deus. Spiritus sinelus est solus Deus, vel filius est Dius Deus. Cur vero negandaesiui tales propositiones ratio
facilis est, esse enim Deum toti trinitiati conuenit, non solum vni persionae. Sed dicetis: nonne termini essentiales depersonaliabus affirmantur es cur ergo non debent concedi tales propositiones' iam diximus causim, quia nomen Dei tribus diuinispersonis comune est quare, me. Duabus iam enodatis partibus de tribus a' me propositis, tertia, oe ultima accedit,ubi modus generalis nobis trad tur, qso prςdici amus intelligantur. Cum itaq; diu epersonae tantae t cohςrentiae, etia it earct Una nequeat exprimi
absq; alar u cointelligentia, iccirco licet in sacra scriptura quam doq; solus Pater nominetur, vel silus sibus, inde tamen minime separatur Spiritus anctus. Quae vera as Aug. testimonio ita dicentis consi mari potest. eram si de μ' Patre prςdicta dicer tur , non tamen excluderetur filius, tel Spiritus findius, quia bi
236쪽
LECTIONES LIB. PRIMI. r 87 DE DICTIONIBUS EXCLUSI VIS. Lectio LXXII
AD maiorem euidentiam eorum, quae in proximo prete rito Magistri sient. sici mone dicita sunt, a b. tror, duo
maximae considerationis 'hesi a in prsnti parte eXaminand ore. Quorum primum erit. I irum d esse ex Asiua et ni relativorum addita, reliquum excludat. lnsiuper, Utrum exclu-
sua dictio tere addi possit termino e entia, reJoctu prςicati personabs , V. g sic dicendo. Solus Deus est Pater. Quantum
ad primum. Unico medio negat tuo videtursio posse aroui. D Loexclusiua, id, nil est de intellectu rei, minime excludit, ido I rci, cui ad Atur, V . . quando toti es addita, partem ttinc non excludit, nec homini applicata animal excludit ,sed unum cor relat tuorum Achur esse de intellectis alterius, quare exclustiua dictio et ni addita ab ertim non excludet. Ex alio latere in oppositum si habet
illud, quod primopbasicorum habetur, videlicet, quod dictio emclusiua addita principio principiatum excludit, at principium, mprincipiatum relatiae dicuntur: igitur , me. Pro determinatione huius rei duo perpendenda occurrunt, oe primo, quid disitio exesi tua signis et, maxime loqvcndo de illa circa terminlim, cui adiungitur: deinde, quid habeat excladi per dictionem eaecis itia, σ quid non, ex quibus,quid tenendum, te facili apparcsit. Circa primum ergo, ut videre ειὶ lib. Elenchorum, apud Philosophum, solus dicitur hπ dictio exclusista significare idem, i non cum alio. Quantam ad secundum, dicipoterit, quod exclusiva didiis, mi im
237쪽
quimur in prsenti, uni applicata persona in diuinis aliam personaliter excludat,non tamen essentialiter. His ita positis, argumento adducto ab aduersirijs discite re pondere non erit: dicamus itaque,quod didiis exclusio illud excludat, quod est de intellectaret, dum modo non faciat cum remum per essentiam, vel per in-hςrentiam, ut euenit, contingitve in relativis. Quaeprςdisti licet vera sint de virtute sermonis, in u tamen sacra siripturae, sanctorum quandoque aliter inuenitur, ideo tunc temporis tales
amboritatespie erunt exponendae, ilicet in ense, in qu unt, non in siensiu, quem de virtute sermonis faciunt. Et hςc de primoques o. Huic necititur alterum,dum quςritur. Utrum dictio excluserea vere termino elen tali ren=ectu personalis prςdicati addi
posse, dicendosic. Solus Deus est Pater. Mihi sane videtur, ql non: nasi hπ vera esset solus Deus est Pater, asimili fisa couersa foret vera: solus Pater est Deus, consequensfalsum est: ergo σid, ex quo falsitas consequentis sequitur, consequentis fastas probatur, quoniam tunc temporis j queretur, 3.l lius non e re Deus,m hoc, quia aiectio exclustiua uni correlativorum addita alterum excludit, ut alias disitum fuit. Deinde, quomodo soli Deo conuenire potest, quodsi tantum Pater, cum esse Patrem et creaturis competat 'falsa ergo cris ista Jolus Deus est Pater. In oppositum se habet Magister in textu, propterea pro veritate terminanda hac in parte notanda erunt nonnulla, ex quibus, quid tenendum,pat b. t. tetis igitur primo, quod bςo dicitio, lus, duobus conf-d rara pol modis: Uno modo chategorice ,siue chalegorematice, a L modo, i chalegor alice. Si Primo modosiumatur, tunc importat
238쪽
portat solitudinem ut ita loquar in siti, cui additur, oe sic ori propositiones in diuisis,ubiponitur hπ dictis,solos assuntum
vero, i solus, capiatur, synchategrer Mice, exclusae, tune
duo consideranda: primum erit de veritate propositionum, in quibus dictio exci sua ponetur ex parte ubiccti. Secundam demeritate illarum, in quibus ex pariepr icati poritur. Quantum adprimum, flendum s , quod vel loquimuir de veritate talium proposition , quantum Him virtute sermonis, vel quantum sis benigna interprpatione dictorumscripturae, o sanctorum cis' imo mcdo, sic est regulageneralis, quod cumpropositio, in qua ηitur dictio exclusina ex partes ' duas inponentes haleat ipsam, videlicet a firmativam unam, σ negativam aliam ; tunc exponentes, si fuerint vera, ipsa laoq; vera eri fiasiis se, vel earum altera, m ipsa non sicus fissa. Hoc ut videatis, inducenduerit in omnibus epot enim dictio exclusima rermino essentiali addir lectu pi Micari essentialis, vel personalis, Wg. solus Deus es
Deus, uel solus Deus est parer, sie ,statim de qualibet earum patebit, an verast per re uti upradiciam: prima etenim duas exponetes habet, Deus est Deus,stnullus alius a Deo est Deus quarum quoibet vera est i liter σsecunda, dummodo pro persona diuina sumatur Pater. Quantum vero est de benigna
doctorum ex fit nescripturae,m sanctorum,oportet,sit exclusio quandoq; non fias reristem principalis pudieari sed re pectu formae subiecti ratione subintellectae implicarioris,.sic ista ver cari possit,solus Pater es Deus, vel solus Pater est tantus, quanta sint irespersonaesimul ,subhocsense Olus Pater ille, qui
239쪽
est Pater, Nntillus alius in diuinis ab eo is Pater, zel taram,quomodo loquisti Aug. in initio distinctionis, m per hunc modum dictio ea tu tua non excludit correlatiuum a pari icipatione principalis pn dicati, sid a participationeformae sutecli ratione id- intellecta implicationis. Multa alia bis similia indoctis sic, scriptura, anciorum occurrunt, in quibus emper videtur aliqua improprietas ideo exprςm sis, Pomodo Pp suione suconcedendae, patri. At quid icemus, quando dictio ereclusi sumetur expa; te priaicati, Gin chategmmatice ' tunc rissona. dum erit , t 07sproposito in diuinis sic fisa sit: nam sierandum H lariumn diuinos non est confitendum aliquid Vse litarium.
Si verosi atur ex parte prse ni i , Inchategor ematice, tanc
poterit addi terminose stantiali, vel personab in prς icato posito
dupliciter, sicilicet per te et cum alo termino numerali, siue paratis tuo ,siue expressim, sicut cum hoc termino unus. vel verus. Si
addat tir termino tantialiper e in pilicato posito. V Pater, vel trinitas ea flus D se si huiusmodi propositio cino impropria est. egens exposione. His ita positis , ne pri e ras ioniformatis sicile no erit sati facere, dum ergo dicebatur, d solum Deus est later, rejondetur, qό de rigore sermonis falsa est Npropositio, quatenus viro in hanc uerti ot, I .p dicendo nibiiqi s Pater,est aliud a Deo itinc vera esse dicetur. Insi per qo do addebatur,s esse Patrem, et creaturis competit, non ergo soli Deo, Do dctur adhor, uel sob Patri in diuinis, Parrem i sco- tum t a persiones u diurnarum di inctionem, ad excisionem,
240쪽
LECTI NES LIB. PRIMI. I 'IDE NOMINUM DIFFERENTIA QUIBUS
Distinctio XXII. tactio LXXIII. PE, acto tralitata de Saliis rebus ex consipienti Magistersent. de diuinis nominibus est verba facturus. Duo itaq; mobis ad aures Magistripolliceor in prsenti: primo di- umorun in disserentias, in aper presicationis eor u regulas. Euantum ad primum. Nomina de Deo dicti in septuplici e
remia inueniunt ,adqua depromendam veritatem memplarito procede s, ita dicentes, lari civ damnomina notionali upem smales oprietates exprimentia, T. .utgeneratio, verum, D
num, Pater, Filius, CT Spiritus a Ius.Inueniunturprper hςo,c Ida alia nomina essentialia esentia, scilicet unitatem referetia, V x Dems Deitas, apientia, pol elia, bonitas, magnitudo,virtus, ubstantia. Insiuper, quςda alia transemptiua nomina pronun-riantur . quae devm secundum similitudinem pr dicantur, I g. vi I plendor, candor, Jeculum, leo, agnus, oes milia. Prpercaab bjs dantur nomina temporalia, qua Deo ex tepore solumfunt conuen sentia, hoc duobus modis, vel in resteo tu ad creaturam relatione extrinseca, V. g. vi Dominus, creator, refugiam, redemptor ,saluator, π allabes modi, vel habent considerariis reste is ad creaturas intrinfera tamen relatione, V. g. dum diciacitur incarnatus, m humana us. Deinde uidetur dari aliud nomen, quod de omnibus simulpersonis dicitur, σ de nulla singula