장음표시 사용
361쪽
formalam de cassa miser ais, σc. habet sic re ponderi, qhod illa cientia, qua est per causam uniuersalem prςdicatione, vel per causam uniuersalem, quae si adplures effectus extendit ,Hum β-cundum illud, ql est eis comune, et niuersialis est, pro ut uniuersale distinguitur contra particulare siecandum primam acceptionem,cuer ita Dei cientia uniuersalis e se, quum habet de rebus alijs, nee solum uniuersalis, verum et particularis penes primam accepti nem, oe penes secundam uniuersiadis. Altera rario adducta ab aἀ- uersarys solum probat, quod Dei scientia sit uniuersalis iuvavicceptionem secundam uniuersalitatis, ut iam concessum fuit: e stergo Dei scientia partim particularis, ut refico scit sicundum specificas rationes, es etiam uniuersidis, in quantum res secanda suasgenerales, oe communes rationes cognostii 4 li,4 fa
SAiis longo siermone de Dei scientia fecundum se verba sic
mus in distinclione superiori, i uidetur b eresiabsequens trigesima siexIa in ordine,'iure merito. Ex quo enim ibicie sitientia Dei absolute actum, hic vero nunc renpective, quia res ita ad cientem comparandae. Nam primo Esteculandum, non ora esse in Dei essentia, ut fiunt in eius scientia. Secundo qualiter Dei sol nita se habeat ad bona, ad mala. D emum conbludendum, non omnia, qua ex Deo sunt, de ipsepse diei. Quantum ad primm,
362쪽
primum it andum. Licet baa sint in Dei scientia, non ob id estidebent dici esse in eius esentia. Huius ratio affignari pol in hunc modum: nam on, quae in diuina sunt essentia, em Lm natura cum Deo esse dicuntur, at ea, quasiunt in eius scientia minime, quareesia cognita a Deo poterunt dici esse in diui scientia, licet nequeant esse in eius essentia. Et Mede primo puncto. In subsiequenti secundo membro videnda est, quaestre Deus cognostat, intueaturae bona, m malae non enim Iona eodemodo, σ mala cognoscit,sa bona oculo probationis ,σ mala oculo reprobationis. At diacetis,ut bona sunt in Deo, num m mala eode modo es re*ondetur ad hoc,qinon. Nam illa siti m Deo esse dicuntur,ad quae Deusse habet in ratione inclij,ut ad bona. Ad mala vero nonsio si h bet , quare nec in Deo ese, ut bona dicendum est. Rursus dicetis, eum ergo dixit Paulus, Ex ipse per ipsummis ipse ' restondeatis, hane aut ritatem intelligendam fore depositivis, non depriuat Lais, nisisiu modo cognitionis reprobationis. Et hςc de duobusR- mentis. In tertio, ultimo Jeculandum venit. Num omnia,
, quae sunt de Deo, queant dici ex sie ipse,m vice versa: mihisane, , quod non, apparet: nam illa dicuntur esse de Deo, qua habent ese, ab ipse secundum si stantialitatem , at esse ex Deo denotar gens, ratem principationem ; nihil ergo proprie loquendo dicipotest dei, Deo, nisi quod est de eius siubstantia, at ex Deo dicuntur esse baa, , quae quouis modo principiata: si ergo omne illud, quod est ex Deo, ii dicitur esse de Deo, tunc oes creatura dicerentur esse siubstantiales
, LUDeo, quod eas sum, quia solumper a filij, cin Spiritus. Acti, qu sunt de Paere, ipfpropterea consiubstantiales dici pos
363쪽
sunt, oe hic de prsenti distinctionestis, quam paucis enodatam verbis habetis
VT hominis vita panis, aqua, qua componi vi eiur
exa, π qua, quasi aqua vivamus, ita contemplativitatu dubitatio est,m dubitationis resolutio. Quap pter , nesicco pertransire pede videamur uelle ea, qua intextu a Magistro tadia fuere , duo in prsnti perpulchra proponemus qu sita, quorum p) imum erit. Utrum mala Deus cognoscat. ALterum. Utrum creatu sint in Deo. Circaprimu negative a momi quidam,m primo sic. Intellectus in astu semper existenspriuationem minime cognoscit,ut habetur tertio de anima, at inteli Eius diuinus semper est in a Tur igitur malum,ut est priuatio quς-dam cognoscit minime. Confirmaripotest id, quod diximus nune nunc exemplo a sensu visius, uel auditus desumpto, qui si semper . forent in actu, necflentium perciperet auditus, nec tenebras viasus: ergo eodem modo est circa intelle lum: quare,oe c. Ulterius arguitur.Omnis cognitio, vel est rerum causa, vel a rebus causata, sed Dei scientia nec malorum fialtem culpa causa est, nec camsta ab eis: igitur, me. Demum, intellectum in intelligente est, sed malum in Deo non se igitur nec intellectum ab eo. In oppositum se habet illud Iob. xi. sie nouit hominum vanitatem, o via dens iniquitare eorum, nonne considerat ' m in Psalmo,D AEla
364쪽
mea nonsunt a te abscondita. Circa qusionem hane tria consideranda occurrunt, primum distinctionem communem scientiae Dei rejicit. Alterum pertinet ad illud, in quo moderni oes coneor dunt o Postrema ad illud, in quo quida discor dant inquirentes qui it verius. Quo adprima ciendum est, se quamuisscientia Dei unasit sicundum rem, tribus tamen solet accipi modis: nam
dicitur scientia simplicis notitiae visionis, O probationis, sid diaeetis, quid est ficientia simplicis notitia ' Reqondeitir, ει est illa
ua Devscit on, qua sunt, uerint,m erunt, velpossibibili unt secundum infinitate diuinaepotentia: stientia uero visionis dicitur eadem cientia, inquantum eorum est,quasunt secundum aliquam disserentiam leporissolum, qua pro tanto dicitur sicientia visionis, quia apud nos ea, qua videntur, talent esse distinctum extra vidente propter quod ea, qua a Deo prodeunt inesse proprio, quod habent insua natura prςter spe, quod habent in Deo, tanquam in eausa dicvturpertinere ad visionis ientiam. Approbationis vero fientia dicitur eorum, in quibus diuina voluntas sibi complacet,Er hςc simi bona, m mala pma, quatenus fortiuntur rassione boni moratis. Per oppositu vero malansire dicitur , dico mala culpae, eo quia ea tanquam a sua bonitare discordantia reprobat. Si ergoqusio intelli a ur de malis culpae, cir deficientia approbationis, patet, quod Deus mala culpa nescit, quia ea non approbat, sied reprobat, m punit. Quantum ad ecundum, sciencium est, quod moderni oes concedunt,Deum cognsere malum, cuius ratio est, quia partes uniuersi cognoscit earu habitudines, sed inter uniuerspartes talis est habitudo, quod generatio unius est corruptis ab rius, in
365쪽
terius; in correptione aut malum eosissit pςna, quo ad animata,m malum naturae,quo nil esia; qu dam et aba partes uniuersi deficeredossunt a recititudine rationis, in quo malum culpa consi tit: ergo
Deus cognoscit,ac intuetur omne malam, natura ,pςn eis culpae.
Quantum ad tertium, in quo quidam discor dant,sciendum est,qlde mali cognitione per bonum en duplex opinio, quidam enim volunt,ql Deus natu cognoscat per Jeciem bosti, non cuiuscunq; boni,sea tantum boni, qJpriuat. Utvst de hac opinione, nihil refert, aut saltem parum curandum est. Soluamus nos itaq; argumenta adduEL, ex quibus, quid tenendusit, patebit. Dicitur ergo adprimum, quod Deus malum approbando minime cognoscit, at
puniendo sic. Ad secundum argumentumpotest dici, qι quamuis Deus non si causa mali culpa, est tamen causa mali pς na, hoc ad mali cognitionem μέ Pis. Ad ultimum r4'ondetur,quod si Deus non ςhabeat in se malum, ob id non sequitur, quin illud
cognoscere valeat: nam ratio cognoscendi, tam bona,quam mala, es diuina essentia,proxima tamen ratio cognoscendi mala ,sunt bona creata, quae per mala priuantur ,γhςc deprimo stremo
de duobus a me propositis. Quiritur insiper, num fini in Deo creatura. Videtur prima ronte, quod non: nam si in Deo essent, aut hoc esset persuas essentias, aut persimilitudines, non per essentia suas, ga quicquid est in Deo,dicitur ab ς terno in ipso, essentia aut rerum non sunt Nerna: igitur, me. Nec persuas similitudia nes,quia qδ est in aliquo secundum siua militudinem tantum, ira
illo propriam minime habent operationem, at res in Deo proprias habent operationes, iuxta illud actuum AvitIn ipso uiuimus,mo
366쪽
uemur, resumus: ergo. An timus in oppositum si habet. π tenet Assonologion xxxvi. diim ait, quod res verius siunt in Deo, quam infe ipsis: ergo. Pro veritate cognos i nda duo sint dicenda, o primo, quod oes res sunt in D 'o, alterum s de modo, quo sunt in eo. Quantum ad primum, quid de ribus creatis fit dicendum,patet, ut enim ab aliqua dicuntur procedere cause, et pol dici. q, aliqualiter pexistant in ea, potate salie mvirtute,at ces creatura a Ddo procedunt: igitur c c. I Uuperficiendum est,qd res creata dupliciter cosiderari bet, uno modo fecitau isse fit formale, m natura proprij heneris,alio modo secundu esse uirtuale Fae cause, ecundilqό aliqualiter prςexistunt in siua causa. Si vero res creata primo modo confideretur,sic ipsa in Deo esse dicitur, quoniam est in Deis ientia, oe potentia, sed non in Dei essentia, cuius ratio est, quia creatur ic cosiderata, cu non fit idem, qJ Deus solum si habere
pol ad Deu in habitudine obiecit terminantis eius operationem non in habitudine identitaris. Verum, quia hoc nomen Deus supposiἰῆ significat, cuius est agere, sicientia vero, oe potentia significant principia afitonu si extendentium ad creaturas re, vel ratione, ideo creatura dici pol spe in Deo, oe in eius scientia προ- tcnti eo quia Deus scit eam, vel pol producere eam,vel produs Iadest, uere. Esentia vero nihil importat per riste tu ad creaturas,
quias ut a posse dicitur potentia, s a stire s ientia, sic ab esse di-LIa cfl est ni ia, unde si uti aliqua in Deo isse dicuntur potentia, quia Dius pol illa, s in Dei sic cntia, quia Deus sicit illa Da in Dei i sentia dicipossunt, quia Deus est illa, vel quia siuvi Punt in illa. Verum quia Deus non se habet ad creaturam in habitudine V identitatis,
367쪽
id nsitatis, neque sicundum essentiam, neq; sicundum naturalem exilientiam, ideo diri non pol, quὸdressi considerataesint in Dei essentia sieruando locutionis proprietatem , licet Dei sentia non pu aliud, qciam siua potentia , vel cientia. His ita prςmissis, atrammenio formato sit perius ita re pondebimus dicentes, res creatas in Deo ge persuas issentias non formabser, nec per identitate , sedeboi ctio; tantum, quoniam obunt diuinae potentiae, nec non lictemitae, era, hoc modo siunt terna, quia ab pernosicita, . possibiles. Hoc etiam modo vivimus, in ipso movemur, oe siumus in ego, ut in consic uante, a tuo est nostrum vittere,'isse, or operari. Ins quinti , tam res crcatae omnes,vel aliqua in Deomipersuassimilitud nes, patebit. Et bςcsatis.
AN IN DEO SlNT CONCEDENDAE IDEAT
Lectio CXV. V o urbis in heserno sermone m o notatu digna en dabam , duo quoq; alia defugerio sciendi allectus vobis hodie proponam: quorum primam pertinebit ad Ideas, at erum vero ad Idearum pluralitatem. Cuantam ad primum, flet queri. Utrt m in Deo sint concedenda Idea. Hic pro parte desti hctiva con vi uerunt quidam in hunc modum primo ratioc Mart. Si Idea esent in Deo pontndae, hoc pro tanto esset,ut forent principium essendi, vel cognoscendi, at dui non potest, quodsint cognosiccndi principium, quoniam per idem cora cisse Deus, παιa, sed no cognoscit se per ideam: ergo nec aba: neq; deici dici,
368쪽
quod sint principium effindi, quia cit Deussit causi creaturarum, per intellectam, Idea nequaqua poterunt esse principium csndi creaturae, nisi i cognsendiprincipium: quare, c. Pr terra arguitur per Aug. ita dicentem: melius, a persci us res co nostri
est nitas, quam persas similitudines, sed Deus res pers cfisime cognscite igitur eas cognoscit persas effinitas proprias, m non per Ideas, quaestat quςdam rerum similitudines. In contrarium alibi se haber D. Aug. dicens, quod tanta est vis in Ideis, G sine his intellectis sapiens esse nemo post; constat aut Deum sapientissimum esse: quare, me. Pro qusti igitur determinatione tria consideranda erunt, mprimῖ, quidper Idea intelli endum sit. Deinde num Id sint in Deo ponendae. Petterea, quo modost habeant ad intellectum diuinam, nec non ad asilum intelligendi. Quantum adprimu sic Aug. ait, quodsi idea de verbo ad Ter m transferatur,tunc apud nossermai,vel Jecies dicetur.
o ι ucro ratio Oicatur, hoc non erit secundum nominis proprietate:
rates utre Ide sumerepropriὀdicemus, quia i orna simul leelualis, ad cuius ilitudinem aliquid producibile ecl. Dp mstius Cap. . de diuinis nominibus, Ideas appellat exemplaria, exemplar aut id est, ad cuius similitudinem aliquidsit, vel es sa-estibile, quare ex his de facili est colligere, quid si Idea: nam est
forma tame ratio ad cuius similitudinem agensper artem aliquid potproducere. Hinc secundum apparet, quod Ideae Funt in Deo,ctypropriosime Nam Deus,ut est aras uniuersalis, res producit per artem, in intellectum, habet igiturpenesse rerurationes, Dai cognosiit, . iuxta quas res ducit, has aut Ideas vocamus:
369쪽
ergo, crc. Hoc idem confirmari pol, quod Idea sint proprissime
in Deo, ex confideratione esse ipsarum rerum, res enim quasi sex modis habent elle, o modo inpotentia materi alio modo in suis causis agentibus naturalibus, Unumquodq; en prςcxistit aliqualiter in omnibus suis causis, ex quibus, vel a quibus educitur, vel Iasme, vel adhue. Tertio modo res habent esse in se ipsis, cu iam produ laesunt. Quarto modo habent es in intelleElu nostro, an ma enim nostra est quodamodo odiaper Arist. in libris de anima. Quinto habent esse in intellet tu motorum orbium, quoniam opus natura est opus intelligentia. Seruo modo habens esse in inteli diu entis primi, Deus enim per intellectum βιum est causi oramentium, quo modo Ideς ponuntur in Deo. De modo vero, quose habeant Ideς ad intellectum diuinum, variς siunt opiniones, suas breuitati,utilitatiq; inseruiens missa acio, muna cu Aug. dico, quod Ideς, non sunt cause, vel principium producendi creaturas, tantum Ide reru rationes sunt,sicundum quas oriri, σ interire dicitur omne, quod oritur, σ interi Φtalis ratio potest esse,σest creatura, ut a Deoprςcognita, 1 a talem Deus producit cremturam, qualem prςconcepit producere. Si vero velitis concedere, Ideam quandoq; esse principium ,seu causam remotam rei produ-Blae in artifice, id minime re puam. Se habet ergo Idea ad intellectum diuinum, ut obie tum raprsentans res producibiles, non ut
obiectum primum, scuti est essentia diuina re pectu intelle lus
370쪽
LECTIONES LIB. PRIMI. 3o' quae est exemplar sivi ipsius visenda, oe tunc non est principium
cognscendi, sed bene ipsem cognitum non principale, secundarium, vel est essentia diuina, ut imitabilis a creatura: non ergo Id potest poni principium cognostendi, nec producendi, nisi per modum exemplaris, ad quod artifex isiciens operatur. Unde licet Deus per esentiam suam cognoycas alia, non tamen per
Ideam , ed tantum alia. Adsecundum argumentum dicitur, non esse ad propositum: nam Deus non cognostis per essentias rerum, cum ilia nonsint ab ς terno, licet cognita ab ς terno, nec etiam eas
cognoscit per proprias similitudines sed ut est causa earum. Ethge de primo dubio. Cugritur secundo. Utrum in Deo pluralitas
I dearumsit concedenda. Mibi primo sectu videtur, quod non, nam etet Idea relative dicitur ad Ideatum, ita scientia dicetur1 latiue ad scibile. At Dei scientia una est: ergo Una Idea in Deo, quamuis ni plura ideata. Prperea i in Deo Idearum pia ralitas esset admittenda, vel hoc set exparte diuinae essentia,vele arte crea turarum, at nullum horum admittendum: ergo, . nor quo ad utrunq; declaratur: nam una est essentia diuina, oesiumme una: non ergo Idearum pluralitas ex parte Quinae es tiae ponenda, nec ex parte creaturarum, quia ut res in quales,
ita I dearu inςquatitas es et dice. ,sed hocsubterfugimus: stitur, e cIdest neq; illud dicere Abemus. In opposituse habet o Aug.mbi de Ideis spluraliter enim Lauitur de ipsis et ergo. Pro intelle Lia bulas questionis duo notare debetis, primo. Vtrum plures in Deosnt admittenda Idea. Insuper, utrum pertineant ad Jγα cularisam cognitionem, vel practicam. Circa primum est ien-