장음표시 사용
391쪽
Deo, quod post, vel potuerit no esse in eo, et de potentia absoluta. Si vero confiderentur penes res erilum ad obiee tum, tunc distinctione opus erit: nam duplex datur obιectim, siciboet sicientia, voluntatis diuinae, unu est primum, o principale, ql est esentia diuina, m eius diuina bonitas restectu cuius obtedii in Deo liberiatas,vel potentia ad opposita minime datur; nec id mirum, quia scit essentiam, σβam Aligit bonitatem. Aliud extat secundarium obiectum sitientiae, voluntatis diuina , vires creata, res=eetu quarum duplex est cognitio in ipso Deo na ea, qua entium post bilium qiudditates apprehendit, altera, qua rerii habitudines in tuetur siecudum compositione,σ diuisionem,oe est scientia enu ciabilium. Hςc adhuc duplex est, una silucet, qua respersidam compositionem, ac diuisionem possibilem apprehenduntur, alIera. qua secundum compositionem,m diuisionem non olumpossibilcm Ied vi dedii Liam, vel deducendam ad aclum pro rempore aliquo, SP bςc est, per quam res esse,velfore cognoscitur, σpertinet ad visionis scientiam,de qua postea dicetur. Quantum ergo ad prima,m secundam cognitionem, Deus non potest nescire, ql sirit, vel scire, quod nescit. At quantum ad tertiam pot; ratio assignaruri quia Deus necessario best non solum essentiam, verum et aa, qzae per ipsam representantur. Nunc ad Rotaedas rationes festinemus. deinde erit finis huius primae qasionis. Dicitur ergo ad primam, quod augumentatio, m minutio silentia duobus habet considerari
modis, uno modo in natura silent ire, alio modo extrinstece. Si pria. mo modo loquamur, argumentum formatum currit, at fisecundo
modo, nullum est: nam re pectu plurium alicuius scientιa augeri
392쪽
uicitur sed non merito diuinamentiae. Adsecundum ratiocinium incipol, quod Deus ab ς terno scit ora, quantum ad quidditates,c hoc nec serio. Insuper dicitor sitire ab ςterno res oesfuturas in tempore, quas minime it necessari),sed ab olute loquendo potuit eas ab Gerno nescire, . hςc de primo Psto, cui alterum nectitur, dum quςritur. Vtru Deus infinita cognoscat.Proparte negativa siolent rationes quςdam formari, quarum prima in hanc modumse habet. Ut scientia nostra mensiuratur a rebus, ita Dei sientia rerum mensiura est ,sed contra infiniti rasionem ess esse mensuratum: igitur erit cotra eiusdem infiniti rationem essestuae Deo. Deinde, quicquid iturascientia comprehenditur, sidinfinitum coprehendi uequit, quia semper est aliquid extrae qzare, e . Pro intellectu huius dis cultatis de infinito Uringuendum ei ite nam infinitum solet quandoq; dici per finis priuationem, is
vero duobus siumitur modis: uno modo finis es sicundum quantia talem, intra quod tota rei quantitas, oe extra nihil. Alio modo dicitur finis generalius, illud ilicet, quod totam rei essentiam includit, quo modo finis rei finitio dicitur. De primo infinito alias
FreEle recolitis sumus loquuti,propter plura nunc de hoc diacere esset inutile. Infinitum alit quantitatis adhuc duplex est secundum magnitudinem, oe multitudinem, iuxta Aplicem quantitatem continuam. discretam, quorum utrumq; duobus accipi
pol modis, velsecundum actumsimpliciter, vel secundum aditim potetiae permixtum; ad bos asit modos babent omnes modi i nisi reducι proprie accepti, infinitum enim diuisione, vel appositione reducitur ad infinitumsecandum multitudinem, π infinitum is
393쪽
tempore ,σ in motu reducuntur ad infinitum secundum magnutudinem, ad hos ergo modos sufficit qu6tione deducere. His itaq; positis, nunc ad argumenta respondendum, oe primo adprim; mse, quod Dei scientia est quidem rerum mensura, quo ad csse, σverιtatem natu= ae,sed non mensiura quantitativa, quia sic mensiurata essent infinita. si essent.. a alterum argumentum pol dici.qdsi infinitum actu esset,a Descientia certe comprehendi posset, nec
ob id finiri posset, 1 a scientia infinita est: quare c. Et h satis.
Lectio CXX l III. Uoniam in calce prςdeclarata distinctioni facta suis
mentio deprouidentia Dei, iccirco in animum induxi - meu aliquantulum circa hanc morari, ut conosicere
valeatιs, num omnia diuinaeprouidentiae subsint.Deinde, Utrum prouidentia, oe fatum debeant dici idem. Quantum ad primum, declinantes quidam ad negativam partem ita faritur. Cuorum non est prudentia, neq, erit prouidentia, quae pars est prudentiae, at necessariorum minime prudentia es, qua solum est de contingentibus, de quibus est consilium, oe electio, vi patet siexro Ethia eorum. Cum ergo in entibus multa sint necessaria, videtur, quod olam minime fit prouidentia. Deinde, ad prouidentiampertinet remoIIo eorum, qua impediunt asinis constratione ,sed maloc se habent: na a fine impediunt: igitur ad Dei Prudentiam pertinet mala
394쪽
mada a rebus amovere,at constat in rebus multa mala esse, no igitur omnia Lais ae subduntur prouidentia. Opposivum legitur Sapientia duodecimo, q/ ςqualiter en ei cura de omnibus, at nomine curae, vel olicitudinis prouidentia intelliktur: quare, mo. Prodest inatione itas, huius questi tria santpromenda, quidprimo sit Dei providentia secundo, virum D de omnibus, tertio, num ςqualiter de omnibus. Quantum ad primum. Prouidentiaen diuina voluntas, secundum quam os quae siunt in finem conuenientem deducitionem accipiunt, oesic primum patet. Alterum in ordine secundum est, quod diuinae si esse aliquid voluntati dupliciter euenit, uno modosicut illud, cui prouidetur , quo pacto
flum diuina prouidentiae sibfiunt Abyentia, vel supposita, alio modo aliquid incitur Fabisse diuinae prouidentiae, nonsicut illud,
ip1 ouidetur, sied sicut illud, de quoprouidetur,utrumq; tamen ocitar cadet e sib prouidentia. Quantum ad tertium Iacile euenunciare , qδ Deus mirealiter nonprouideat omnibus, hςc tamen ingqualitas desumenda est ex creatur aruparte, non ex parte Dei, qui una ratione phriscis,quod unicuiq; rei expedit ad Aui finis consecutionem. At dicetis, unde lagis in 'alitas oritur ' restondetur , quod hinc: nam executio prouidentia resspectu aliquorum dicitur a Deoimmediate,scilicet re 'ectu Angelorum, cir eoru, quaesic a Deoproducuntur.Re pectu vero Eoru est mediantibus causes secundis, propterea Dci prouidentia de omnibus ςqualiter non dicitur. His ita posuis nunc adprimu argumentum de facili pol restonderi,quod humana prudentia nose extendit, ni d cotidientia, nee ad illa ola sed Dium ad illa, quae per homine fieri,
395쪽
vel impediripiunt. Verum,'uia homo factor non est rerit quaι
necessarias dicimus, licet libere, σ non necessariosint a Deopr dutilae iccirco res necessaria diuinasiubsunt uidentia, inquantusciens eis, libere volens contulit ea, quae siunt expedientia ad sui finis consecutionem. Ad secundum argumentum dicitur, quod ad prouisor particular pertinetfinis particularis,quem intendit
impedimenta remouere, at no sic ad uniuersalem prouisorem amouere ea, quae finis uniuersalis consecutione impediunt, quare Deus ommi creatura rationali auxilia contulit, per qua mala culpa, nec
non salutis sua impedimenta posset euitare: ideo, me. Ad illud vero Sapientia duodecimo dicitur, quod ei de ossus est ςqualiter
cura, qVare tantum in rebus prouistis non in Deo prouidenteponenda inς qualitas. Et bςc de primo dubio. Superes modo stem-lari, num prouidentiast idem,qδfatum. Primo aristeritu videtur. quod sic. Nam alicuius comparatio ad diuersa eius essentiam non plurificat, at prouidentia, Gatu no videntur differre, nippenes comparationem ad diuersae quare, oec. Ex alio latere D. Aug. v. de riuitate Dei in oppositum se habet, dum inquit, nihil fieri fato dicimus,nihil aut fieri diuinaprouidentia, est erroneum, non ergo secum, σprouidentia diuina sunt idem. Pro determinatione huius qusionis sciendum est,fatum duobus accipi posse modis,
uno modo pro vi s erum inconsiderasa, unde cum homines Utata loquendi consiuetudine fatu audiunt, non intelligunt, nisi vim quandam 'derum. Capitur alio modo fatum pro ordine causeru, σ earum connexione ,pro ut habent reduci in diuinam volunt tem, oesicientiam esia ordinante, σ conuertentem,m hic modoo magis
396쪽
magis proprius est, qua primus. Namfatum a fando dicitur, illud autem, quod diuina procientia ordinatum est, causarum quadam eonnexione latur, scut vocale verbum dicisolet quoddam est interioris conceptus, sub quo siensisatum si sumatur , procul dubio in multis a prouidentia disserre patebit, primo ex parte subitacti, in quo est, sunt enim illa diuersa , quae in diuersis habent esse sui tis ,sed prouidentia, σfatum sic se habent: igitur, me. Minor clara est, quiaprouidentia in Deo est,m fatum in ea is fecundis, quia dicitur e serum ordo reductus in Deum, ordo autes in ordinatis: ergo, me. Di ferunt secundo, quoniam fatum pende: ex prouidentia, min hanc habet reduci, non vice versa. Tertio, quiaprouidentia perna est, oe salum temporale: ideo,c c. Postremo,qui ato non olasubduntur, at diuinaeprouidentiae fle, ideo disserunt. Ad argumentum vero in oppositum dicitur,ql prouidentia, oestum nonsolum penes modos diuersos disserunt. De re steritus, immo et penes multa alia , ut visi uit. His addἰtur, quod diuina cognitio re pectu talium prouidentia est, at me ratio ess fatum. Ad illud vero Au potest dici, nihil fato fieri, sumendo fatum pro syderum virtute necessitatem imponente his,quae fiunt a libero arbitrio aliter non. Et hπ satis.
QVID fIT PRAEDESTINATIO. Distinctio XL. Lectio CXXV.
IN nata est noLis vi ut a comunioribus, notioribusiq; ad minis communia tendamus, hinc Magistersent. cum hactenus de
397쪽
de scientia Dei in generest loquatus, ad Epeciem ut trascat in Menti de Dei prςdestinatione, qua est quς am eius species
intonuit sermonem habere. Distinctio hςr posito nexu in partes diuidi balet tres. in quarum prima inquiritur, quod quid est praedestinationis. In altera ponitur comparat io qosdam prςdestinationis, o prςdestinatorum. In tertia, vltima tanguntur, σpr destinationis, reprobationis essedius. Ouantum adprin)u. Pr istinationis di nisiones a tantur ab Aug.quatuor. Primaen. Prςdhibnatio est ρ cientia beneficiortim Dei. Altera est Pr d Itinatio est alicuius ad glorium prς ordinatio. Tertia est. Prae-d flinatio ea proposum miserendi. Quarta est. Prςdestinatio estprvaratio gratiae in prsenti, oe gloriae insuturo. In prima disinitione notatur diuina cognitio, ut perbelle docet Agagister iutextu. Insecunda Metilio. In tertia voluntas.In quamia directio in finem. Prςdestinationis vero causi esciens Dius est, ouantum adessectus ηο:atos in nomine prςdestinationis. Materialis aut casese
ille est, qui prςdsinatur. Formalis est modus, fue ordo prςdestinationis, primo enim eratia datur, mys hocgloria. Caresus nalis duplex est, viscibcelsinus secti, tr immaculati in cofectu - Dei. Hic obiter noteris disserentiam inter bςc . qua ponit Aug.
scilicet vocationem, iustificationem , prςdestinationem magnificationcm. Nam vocatio retrahit a malo. Iust catiore λ:cit
initiale bonum gratiae. Pr estinatio re*icit gratiae bonum ale. Magnificario vero est lonum gloriae futurae. Vel dicatis, quod ρος sinatio p gratiam, loriam pr*Mat. Vocat lagratiam sera. Io ficatio illam conscri magnificatio per gratiam gloriam mulin
398쪽
tiplicat.Sed dicetis, quia bis sermo est deprςdestinatione, er prς' fientia , quo modo duo bςr diserunt inter sie ' Re pondeosse differre . quoniam praedestinatio est tantum salvandorum, σ prae hientia dicitur restem reprobandorum. Et bςe de primo puncto. In secundo coparatur praedestinatio ad praede atos: na dicitur, quod numerus praedestinatoru adeo certus est, ita ut nullus damnandas possit saluari, neq; quicunq;praedestinatus post damnari. qJ authoritare beati Aug. probatur, ut patet in textu Magistri. At video, vos hic uere me to dubitare posse his verbιs, vel Deus liber est, vel non. Si primum verum est, quia verum : ergo Deuε poterat dare gratiam illis, quibus minime dat, in ubtrahere illis, quibus dat: igitur presestinatorum numerus poterit augeri, vel minui, m ex consequenti non erit certus. Ad hanc do hiemtollendam una ram Magistro dicemus, huiusmodipropositiones, Wg. prςdestinaruspotest damnari, oe prscitus μluari, duobus accipi posse modis, vel coniunctim, vel diu sim. Si intelligantur primo modo, idest coniuncti ton m a se, quoniam designant, illum posse fluari, quem Deus pr i it damnandum. Ne ergo certitudo diuinaeprouidentiae tollatur, positiones prςditas Lles sano modo intes endae. Si drusim intelligantur, velfrςde sinatus consideretur, non ut pressinatus Oed ut hic homo ab
lute, tune vera erunt oes tales proposi iones, quia nihil aliud denotantres quod talis homo possit damnori, m talissiuari. Velpro maiori declaratione, diluculationeq; huius difficultatis dicen timeris,quod prςdestinatus, in quantum p ςde tinatus nunquam hi sit damnari, quodprsitus, inqhatam talis, nunquam ρ o sin Y uari,
399쪽
uari, qδ insiensiu composito totum id veru est, licet tu siense diui
oppositum euenire contingat. Et hςc pro sicundo segmento. Inpo- fremo utriusq; sicilicet pressinationis,m reprobationis tangum tur esseetus, quisunt, scilicerpressinationissaluatis, O reprobationis damnatio. In sequenti velim pro comperto habeatis,me vidis perpulchra dicturum de his. Hςc intantum.
VT vadeam me a Momorum latratibus tueri, circa prae destinationem actus quinq; necessarios perpendam hodierna die, qui de eiusde prςdestinationis ebentia nuneupantur, V .g prςcognostere, diligere, eligere, proponere, vel melle dirigere,vel iuvare. Primo adprςdestinationem requiritur 'prςcognoscere,ficut enim nescire Dei est no approbare, sed potius reprobare, iuxta illud, quod dicitur Matthra xxv. Amen dico mobis neficio vos scilicet notitia approbationis, ita Dei scire ea causa prςdestinationis,ut dicit Apostolus ad Romanos viii.Quos prsciuit, non notitia simplici, vel Jeculativa, qua est non solum . bonorum, sta et malorum hominum, sid notitia approbationis, sicilicet ab ςterno approbando, conformes fieri, no Aformes imagianis filijsiui, hos oe prςdestinauit,vscilicet eis gratiam inprsenti daret, oe gloriam in futuro. Unde primo βletsic di iripress alio, dum dicitur, quod est procientia beneficiorum Dei. R
400쪽
quiritur secundo ad prςdestinationem diligere: nam sicut odisse
Dei est reprobare t dicitur Madachiae primo: Esau odio habui, laesi reprobaui gratiam meam no apponendo, ita diligere Dei est approbare, . eligere: nam dicitur ιιιdem : Iacob dilexi, idest mea charitate elegi, vocavi. In Deo enim dile iis prςcedit elemonem,ex eo enim,quod diligit, eligit Ideo totis adprias nationem requiritur eligere: nam electio es gregatio, non ab ira
rationalibus ,sed ab his, qui nati sunt participare eundem finem de Apostolus ad Ephesos primo: Elegit nos in ipso ante mussi
constitutionem; ideo Ioann. xxv. dicitur, Ego elegi vos. Vbi
Aut sic dicit, electisunt itaque, id stptaordinati, m a reprobis separati ante mundi censtitutionem eapresesbnatione, qua Deus sutura facta prsivit. Eleciti autem de mundo ea vocatione, qua Deus id, qι pristinauit, impleuit.Subdit deinde Aug. σ videte quemadmodum non eligat bonos, sita quos elegit facit bonos ,sicut enim dilecto Dei non cuti utar a bonitate, sid est causans eam, itae, Elio Dei non prsupponit bonos ,sedscit bonos, σ ideo Iolet secundo se dolitri. Pr estinatio est prςordinatio alicuius ad
gloriam. Quarto ad prςdestinarionem requiritur proponere, vel melle, ita dicit Apostolus ad Rom. nono. Cuius vult miseretur,m quem vult, indurat.Ambri stafatur, cuius vult gratuite mi se retuν dando gratiam in proenti, eis gloriam in uturo, o quem muti indurat, sicilicet iusto iuditiogratiam non dando, oesi habet aliquam si trabendo. Aug. vero ait: cuius vult miseretur, idest
nullus fit saluus, nisi quem Deus velit, m ideo rogandus est, ut velit,quia necesse est finis voluerit. Unde si olei distiniri. R. Υ 1 destinatio