장음표시 사용
401쪽
d Mario est propositum miserendi. Quinto ad prςdestinationem
requiritur dirigere,ubi notandum,s sicut artifex,uel Maester in fluo opere attendit quinque, ita Deus inprςdestinatione. Primo enim artifexpercipit, vel excogitat opus, qδ producere intendit, fecundo opus diligit, quod facere intendit. Tertio eligit, deliberat facere Quarto esia remouet,qua opus faciendum impedire va lent. Quinto omnia, qua ad perfectonem operis iuuant, oe com erunt eligit. It acit Deus. Namprimo ς M'icit, . pr gnscit, sicundo diligit, tertio eligit, quarto proponit, quinto admiram ςternam dirigit excludendo ola impedimenta,'coferendo ola promouentia necessaria. Unde Aug. lib. viii. de sanctorum
pride inatione Afiniens pressinatione ic ait: Pred sinatio ea pr ς paratio gratia in prsenti, m gloria in futuro. In qua finiatione tria tariuntur, primo id, quod est ante tempus, dum dicitur Praeparatio, scilicet aterna. Secundo tangitur, quod tempus comeomitatur ibi, σ gloria in futuro, ita utprςdestinario tria includat, V. g. principium a quo,cum diciturprvaratio . sicundo meis
dium in quo, cum Auditur gratia in praesenti: tertio terminum includit ad quem, cum ubi ungitur, σgloria infuturo. Ad cuius euidentiam essciendum, quod aliud o pressinario aliud destinatio: nam destinatio directionem importat in aliqua re, qua homo exproprijs minime valet consiqui naturalibus, sicut ingratiam , π gloriam. Sed ἡπn positisprae, importat antecessione, ita quodpres stinatio importet antecelsionem, idest prςcognitione, illius direstionis, quam destinat io importat. Nam idem est praedes alio, quod cogitatio de creatura intellectuali mittenda invitam
402쪽
etita aeternam. Cuius ratio talis, cum enim aliquid est ordinatam ad finem aliquem, quem siua nequeat virtute attingere, tunc necessario indiget alio ipsum adfine dirigente, oe perducente, ut patet aes tuae modo ira ea, quod creatura intellectualis est ordinata adfinem supernaturalem,scilicet ad Dei usionem, quam propria virtute nopotest attingere ,sicut nec sagittaad signumsua virtute
fine sagittante, m ideo sicut missi sagitta a sigilante in signum
dicitur destinatio, ita prςcogitatio de creatura intellectuati in via tam aeterna mittenda dicitur praedestinatio. Unde conuenienter
solet finiri sic. Prςdestinatio est positum conferendi gratiam, πgloriam creatura intellectuali. Et b esuetisproprsenti.
Lectio CXXVII. Irca pr destinatione ratio siverans notitiam in pν Venti.
constiteranda venit: Nam rasio, siue causa principalis quare Deus aliquo aluat, o aliquos reprobat,mel damnat, non videnIur essepropria merita, nec merita aliena , sed υ luntas, m bonitas diumna.Quod aut non sint propria merita, ratio principalis pre destinandi, ac reprobandi pater primo rationes , quia gratia non est ex meritis: ergo minusgloria, vel sic. Infusio gratiam prsnti, non pendAt a meritis: ergo nec adeptio Moriae in futuro, quae est effectus prςdestinationis pendebit ex mmtis.
403쪽
Rom. U. dicens. Quod fgratia saluatisiunt, iam non ex operitus, alioquin gratia no esset gratia si ex operibu .Insuper opera nostra,
siue merita temporalia sunt, at presectisatio ἁ ς terno, non ergo causa perni, ut temporalia, nec ex confePentiprςdestinationis. At dicetis, licet merita propria prςdestinationis causea dici nequeant , nec aliena, nonne saltem aliquo modo valent,iniuuant ad
beatitudinem obtinendam ' re θondetur, quodsi sed non princia paliter . Ad cuius euidentiam est iciendum, quod aliquis vitans
sternam dicitur consequi quinq; modis. Scilicet merendo, oram do, suadendo, distonendo, σ coadiuuando. Primo merendo, sicut aliquis habens gratiam meretur ex suo opere vitam ςternam de condigno. Secundo orando, C. g. dum sanctorum precibus quis in nrenti adiuuatur ad gratiam consequendam, deinde infutaro gloriam. Tertio consequitur, vel obtinet quis vitam ςterna suadendo, V.g. dum quis alteri suadet,m ad bonum cooperatur, ita dicit Apost. ad Corinth. iiiDei enim coadiutoressumus non propter diuina virtutis indigentiam, vel defectum, quia Deus cumst infinita virtutis pol sine adiutorio alieno gratiam, oe gloriam ex inbere: siumus ergo duplici de causa dicti coadiutores, primo Ἀρ-pter ordinis conseruationem, Uscilicessatietur ordo, is conse uetur, quem diuina sapientia instituit. Insiperpropter dignitatis,
vel bonitatis comunicationem, ut scilicet diuina bonitas creaturis
commearetur,m Alfiunderetur. Quarto quis vitam dipnendo ςternam obtinet, dumst pr*arat, atq; AJonit ad gratiam, tunc Deus de congruo illi gloriam concedet, licet sua virtute quis V tuam causere nequeat, quia boc emolius Dei. Quinto quis vitam
404쪽
emam obsequendo obtinet,σ hoc naturali iuvamento obsequendo,sicut oes cause nazurales iuuant suo oscio, m Aeritum adposse suum sestentant. Cur autem Deus aliquos prςdestinet, oe aliquos damnet, in generali poeest a gnari perfectio bonitatis diuinae, iustitia. Si ergo nes stinat, Me ex D i mera bonitate, nec non misericordia eius prouenit, iuxta illud, Neque volentis,neq; cumrentis, sed miserentis est Dei: ergo causa prςdestinationis Des bonitas , m eius misericordia. Cur vero hunc trahat Deus, m non illum, noli diudicare,si non ius errare.Si non traherIs ora, ut traharis inquit Aug.μper Ioari. Ethge de primopincto. In altera secundo in ordine circa presesinationem promptio adiuuans, m eleuansfiduciam confideranda venit, quilibet enim plus ten tur proumere, O Jerare desuasaluatione, quam reprobatione, quod duplici pol via comprobari. Nam ut quis tenetur fidem, charitatem habere, ita tenetur Jem habere sediles est certa empectatio futura beatitudinis: ergo quilibet tenetur hieraxe, se habiturum beatitudinem. Prςterea, qui remedia vita ς ternae habet de vita debet ςterna considere, sid quilibet salutis ς terna remedia scacia, idest mandata, σ sacramenta habet: ergo magis ster L dum est desalutefutura, quam de reprobatione. Sed dicetis, quid si quis pro certo haberer se esse prςdestinatum es num adhue laborare prosalute, ac operari debet ' dico,quodsic. Nec mirum, quia promissum es a Deo, quod ri. id per huiu modi media habeat saluari. . . a Ei bπ de mar eria prςdsι - '
405쪽
IO. PAVLI PALANTERII DE REPROBATIONE. Lectio CXXVIII.
IN tractaru deprςdcflinatione diccbamus,prescientiam repro
bandos respicere, propterea con δεῖ hic aqendum erit de re probatione. Duo ergo vobis polliceor in presenti meo siermone,
essentiam primo reprobationis, insuper, quo modo prςdestinatio, reprobatio prascientiam differenter includant. Pro intesse primi tria praemittenda, oe primum est hoc, quod reprobatio, mappprobatio sunt opposita,ut is nomina nante approbare enim, mel reprobare, aut Acunt actum intellectus siolum, vel voluntatis, vel iucunt actum utriusq; simul. Primo videntur dicere actum intellectus bim, dicimus enim approbare aliquod dictum, quari iudicamus, illud ese verum, reprobare,ql in imus, quando iudicamus, illud ese falsum. At iu Acare pertinet ad intellectum rergo. Secundo bςc videntur duo dicere actum uoluntatis solum, sic approbatio idem est, quod acceptatio, π reprobatio idem, quod refutatio, g. a ccptantes dicimur approbare id, quod a reptamus, m reprobare, quod refutamus.At acceptare, π reprobare actus ipsius uoluntatis sunt, π electionis partese ergo, Postremo hςc duo uidentur dicere a Tu utriusq;potentiae , sicilicet intellectas, m uoluntatis, V.g. approbatis estpraeuisio aptitudinis aliculus ad vitam aeterna, m acceptatio illius ad eam, reprobatio
mero est praevisio, uel prςcognitio ineptitudinis alicuius ad uitam pernam. Hisprςmissis, patet di sinitio reprobationis esse conueniaens, qua attulit D. Aug. in libro de malo perseuerantiae sic dicens. Reprobatio
406쪽
Reprobatio Dei est prscientia,vel cognitio malitiae in quibositam
non ficnda, m pr*aratio pςna non terminanda. Reprobatio ergo est pi scientia iniquitatis quorremdam, pr aratio damnationis eorumdem, in Dibus uerbis tria tanguntur, primum euprmisto, siue prςcognitio culpae, uel malitia, o Me ab cterno. Se cundum est obduratio, id Z siubtractio gratiae, hoc in pi senti, quae es reprobationis escelus. Tertium estpr paratio pςna pernae, qua erit in futuror quorum primum est causesecundi, cir secundiles causa ter iij. Et hςc pro primo sigmento. Nunc in secundo videndum est, quo modoprςdestinatio, m reprobatio pης cientiam diserenter includant: nam ut prouidentia diuina re sti cici boni, ql est per consecutionem gratiae, gloriae cuprstentia euentus, dicitur prςdestinatio, ita prouident ia diuina res ectu mali oppositi cum procientia defectas, dicitur reprobatio. Verum quia bonum diuina procientia Abiacet, ut intentum causatum, o dinatum, ideo dicitur,qδ prς estinatio est causegratiae,m gloriae, ad quam ordinatur. At quia malum non Abiacet diuinaprouidentiae, intentum, vel ut cati itum, sita ut prsitum, uel ordia natum, ideo reprobatio est tantum presicientia culpae,m non causa culpae, sed pςna, per quam culpa ais diuinam ordinatur iustitiam: inde reprobatio est, . prestientia, sid non catis, unde bonorum Deus halaprsesentiam,m causam malorum aut cespae,T am: Deus habet notitiam simplicis intelligentiae, . non causam Idmalorum culpa, ut ordinentur adpςna Deus habetpresicientiam approbationis,m hoc nomen reprobationis importat. Vnde reprobatio exparte Dei reprobantissuper prscientiam addit uolunti
407쪽
tem ordinis pςnae ad culpa: Deus ergo A pemo alteru praeficit, mnon pr*arat,scilicet iniquitatem, alterum vero prascit, σ pr. parat,scilicet ς ternam pςnam. Et bςc de pollicitis satis.
DE REPROBATIONIS DECENTIA, ETC.
Lectio CXXIX. Loq*turi in prsentia de reprobationis decentia, Deum alia
quos reprobare,oboc decere triplici via manifestabimus, π primo ratione fle. Sicut decet iustos prςmiari χρ-pter meritum siuum , sic decet malos a bonis excludi, atq; puniri propter suum demeritum pr sum. Prςterea idem confirmari potest ex uniuersali prouisione sic. Ad bonum prouisorem attinet in communitate permittere mala aliqua circa aliivas personas,ex quibus plura bona eliciuntur in illa riuitate ,sed Deus est totius uniuersi prouisior, G gubernator: ergo ad ipsimpertinet permittere aliqua mala quorumdam reproborum, ex quibus plura bona eliciat ,silcet iustitia punientis, m patientiae bonorum tolerantium mala ab eis illata , sed hoc est reprobare: ergo ,σc. Tertis
industione exempli hoe idem confirmari potest, quiasicut Pater familias sapienter vult mortem pulli galinacei ad sustinendam familiam, ita Deus sapientissime, nec no tWbssime permittit aliqua
mala in uniuerso, ex quibus multa eliciat bona, decet ergo Deum aliquos reprobare. Et bςc de primo capite,cui alterum nectitur ad
confirmandum id, q/prius est dictu, scilicet Deu reprobare alia quos : habet enim primo, ut nitar authoritate Malachiae i. Iacob dilexi,
408쪽
Alexi, Esau autem odio habui. Sicut ergo dile tio Dei est causa
prςdestinationis, ita odium Dei es causa reprobationis aliquoru. Insiper adprouidentiam diuinam ut pertinet permittere aliquem defetitum in rebus, quaprouidentia siubduntur, ita aliquos ab isto fine vitae perna deficere, sed hoc est reprobare: ergo,s c. Et hπde fecundo. Accedit tertium ubi uidendumquo modo Dei reprobatio sit cause trium,qquorum. Di ergo primo reprobatio Deit se obdurationis excςcationis secundo aggravationis tertio. Ubi notandum, quὸd obduratio, cin excςcatio duobus modis diaeuntur : nam primo siunt actus uoluntatis obstinata in malo, σauersiae a lumine diuino, quo modo Deus non dicitur esse causa ob-άurationis,stmcςcationis,sicut non est causaprecati,sed homo per liberum arbitrium. Secundo obduratio, vel excςcatio dicituri agrariae priuatio, quatum ad hoc duplex causia assignarapoli prima est homo, qui per peccatum obstaculum ponit. Altera es Deus, qui obstaculum peccati inuenit, GP vel gratiam non insuit, vel gratiam infusam subtrahit, quo modo Deus dicitur esse
causa excςcationis mentis, m aurium aggravationis obdurationis mentis, qua quidem penes duos distingui habet effectus gratia e nam gratia perficit intellectu dono sapientiae, m emollit a sectum charitatis igne. Verum quia ad cognitionem intellectus mi me destruiunt duo siensius, scilicet visus, is auditus, quoru Unus desierint intentioni, sicilicet visius, alius vero deseruit instructioni. vel disciplina, utputa auditus, ideo, quantum ad visium Oectus
reprobationis, ponitur excςcatio.Iβ.vi. Exc a cor populi huius. Quantum ad auditum aurium ponitur aggravatio, ibi, m a res
409쪽
eius aggrava, m quantum ad lectvmponitur obduratio , ibi. τν corde no inteli gat, neq; conuertatur, anem eum, hγstu. Insequenti loquemur de usctibus diuina reprobationis.
Lectio CXXX. AD maiorem euidentiam authoritatis pressictae Isa. U.
Exc a cor populi huiusmo.Quatuor in prςseti reprobationis essectus tangentur. Obtusio, vel intellectus emcςcatio, grauatio auditus, obduratio assestus, m aurisio cogitatus. Qua imprecationes istorum quatuor modorum, vel aliorum, qua in sacrascriptura inueniuntur,quo adproens, duobus intelli psunt modis,uno modo per modum prςnuntiationis, non per m dum optationis, sicut illud Psal.Conuertantur i. conuertenturpe catores in infimum. Alio modo per modum optationis, ita tamen. quod defderium optantis ad hominum pςnas non referatur, sita ad punientis iustitiam, sicundum illud Psal.Lpabitur iustus, cum via derit vindicta. At dicetis, quo modo Deus excςcationis est causa, cum ab alijs dicatur diabolus, m proprium peccatum ' Restonil tur, quod i ςc trita siunt excςcationis causa, sid disserenter, primo Deus dic tur cati a ex erationis illorum, quos reprobat non qui de imittend9 culpam, sid no impertiendo, insuendo, vel conferendo gratiam Secundo βbtrahendo gratiam infusam, oe bo propter obstaculam, quod in habente inuenis. Tertio permittendo ruere iu
410쪽
Mylpam. Secundo diabolus est causa excςcationis si 'gerendo, vel seducendo scilicet inquantum suggeriiseducit, e r inducit in cubpam, oesic excςcat. Tertio propria malitia, siue peccatves causa excςcationis obstaculumgratia illuminantis exsendo, oe ea hoe Ignam hanc ,scilicet cς itatis merendo,scut culpa est causa meritoriapςnae patet ergo expr sis, qδ excςcatio intellectus, 3 est
primus reprobationis es ectus, est a Deo, a diabolo, a peccato, sed diser Her. Primo a Deo,ut a no inflari egratiam, ut a subtrahet egratiam,vt a permittet e culpa,ut a iusto iudicesciente iustitiamsilicet huniente culpa. Secsido est a diabolo,ut a ggerere, mi as ducete σ ab inducher inducit enim ad culpa sed no coxit. Tertio excςcasio est a peccato , ut a causa ponente obstacolam scialicet gratia , ut a prohibente influxum gratia, ut a merente hoe
supplicium, scilicet cςcitarem animae, ut culpa est causa meritoriapenae. Secudus effectus reprobationis dicitur a grauatio auditus. Ua.vi. Et aggrava eius aures, m oculos eius claude. Vbiglos erit. Aures interioris cordis aggrava, idest in peecato permittes, oculos eius interiores claude, idest claudi permittes ostio peccatorum. Hic notetis,qδ excςcatio pol, uel ad prςdesinatos referri,
mel ad reprobos, si quantum ad prςdestinatos, dici pol, quod ad
rerum salutem ex Dei misericordia ordinetur a quantum vero ad alios dicitur, quod ordinatur ad eorum condemnationem ex Dei iustitia,m ita ex bis patere pol, quo modo excςcatio semper ordianetur ad bonum salutis, vel diuinae iustitia. Tertius egeritus reprobationis in induratio affectus. Exodi iiii Ego enim indurabo cor araonis. Si iam cor Daraonisper se erat induratum, quo ergo