장음표시 사용
81쪽
Piima ratem Cypros spumantibus accipit undis: Inde tenens pelagus, sed iam moderatior, Eurus In Libycas egit sedes, wcastra Catonis
Tristis, ut in multo mens est praesaga timore, Aspexit patrios consites a litore Mamus, Et si trem . ni edias praeceps tunc fertur in undas: Dic ubi sit, germane, parens olat summa caputque Orbis , an occidimus Romanaque Magnus ad umbras Abstulit Haec fatur quem contra talia frater:
O felix, quem sors alias dispersit in oras,
Quique nefas audi oculos, germane, nocentes Spectato genitore fero non Caesaris armis Occubuit, dignoque perit auctore ruinae.
Rege sub impuro Nilotica rura tenente, Hospitii fretus Superis, Munere tanto In proavos , cecidit donati victima regni. Vidi ego magnanimi lacerantes pectora patris; Nec credens Pharium tantum potuisse tyrannum , Litore Niliaco socerum jam stare putavi. Sed me nec sanguis, nec tantum vulnera nostri Asiecere senis, quantum gestata per urbes Ora ducis , quae transfixo sublimia pilo Vidimus haec, fama est, oculis victoris iniqui Servari, scelerisque fidem quaesisse tyrannum. Nam corpus Phariaene canes, avidaeque volucres Distulerint, an sartivus, irem vidimus, ignis Solverit, ignoro quaecumque injuria fati Abstulit hos artus, Superis haec crimina dono Servata de parte queror. Cum talia Magnus Audisset e non in earitus, lacrimasque dolorem Effucit iustaque urens pietate profatur Precipitate rates e sicco litora nautae
Classis in adversus erumpat remige ventos: Ite duces mecum numquam civilibus armis Tanta sui merces, inhumatos condere manes, Sanguine semiviri Magnum satiare tyranni. Non ego 'ellaeas arces, ad ytisque retectum
Corpus Alexandri pigra Mereotide mergam Non mihi pyramidum tumulis evulsus Amasis Atque alii reges Nilo torrente natabunt Omnia dent poenas nudo tibi , Magne, sepulcra: Evolvam busto jam numen gentibus Isim, Et tectum lino spargam per vulgus Osirim, Et sacer in Magni cineres mactabitur Apis Suppositisque eis uram caput has mihi poenas
Terra dabit linquam vacuos cultoribus agros; Nec, Nilus u crescat, erit : solusque tenebis AEgyptum genitor, populis superisque fugatis. Dixerat, classem saevas rapiebat in undas. Sed Cato laudatam juvenis compescuit iram Interea rotis audito lanere Magni Litoribus sonuit percussus planctibus aether: Exemploque carens, nulli cognitus aevo Luctus erat, mortem populos deflere potentis. Sed magis, ut visa est lacrimis exhausta , solutas 1 vultus effusa comas, Cornelia puppe Egrediens, rursus geminato verbere plangunt. Ut primum in socie pervenit litora terrae, Collegit vestes, miserique insignia Magni Armaque, Wimpressas auro, ia gesserat olim, Exuvias, pictasque togas, velamina summo
Ter conspecta Iovi, unestoque intulit igni. Ille fuit miserat Magni cinis accipit Omnis Exemplum pietas, toro litore busta Surgunt Thessalicis reddentia manibus ignem .
Sic , ubi de pastis submittere gramin campis,
Et renovare parans hibernas Appulus herbas, Igne fovet terras, simul marganus, arva Uulturis, alidi lucent buxeta Matini.
Non tamen ad Magni pervenit gratius umbram Omne quod in Superos audet convicia vulgus, Pompe jumque eis obicit, quam pauca Catonis Uerba, sed a pleno venientia e flore veri.
Civis obit inquit multo maioribus impar
Nosse modum juris, sed in hoc tamen utilis aevo, Cui non ulla fuit iusti reverentia , salva Libertate potens, solus plebe parata Privatus servire sibi, rediorque Senatus, Sed regnantis, erat nil belli iura poposcit: Quaeque dari voluit, voluit sibi posse negari. Immodicas possedit opes sed plura retentis
Intulit in vaesit ferrum, sed ponere norat. Praetulit arma togae sed pacem Midiatus amavit.
Juvit sumpta ducem, juvit dimissa potestas.
Casta domus, luxuque carens, corruptaque numquam Fortuna domini clarum, benerabile nomen
Gentibus, multum nostrae quod proderat urbi. Olim vera fides Sylla Marioque receptis Libertatis obit: Pompejo rebus domio Nuncis ficta perit non jam regnare pudebit; Nec color imperii nec frons erit ulla Senatus. O felix, cui summa dies fuit obvia vid o, Et cui quaerendos Pharium scelus obtulit enses: Forsitan in soceri potuisses vivere regno Scire mori, sors prima viris, sed proxima cogi. Et mihi, si fatis aliena in iura venimus, Da talem Fortuna Iubam: non deprecor hosti
Servari, dum me servet cervice reeit a.
Vocibus his major, quam si Romana sonarent Rostra ducis laudes, generosam venit ad umbrana Mortis honos . remit interea discordia vulgi Castrorum, bellique piget post funera Magni: Cui Tarcho in motu linquendi signa Catonis Sustulit hunc rapta fugientem classe secutus
Litus in extremum, tali Cato voce notavit O numquam pacate Cilix iterumque rapinas Vadis in aequoreac Magnum Fortuna removit: Jam pelago pirata redis . Tunc respicit omnes
In coetu motuque irOS: quorum unus apertae
Mente fugae, tali compellat voce regentem:
Nos, Cato, da veniam, Pompeii duxit in arma, Non belli civilis amor, partesque favore Fecimus ille jacet, quem paci praetulit orbis,
Causaque nostra perit patrios permitte penates, Desertamque domum, dulcesque revisere nato, .
Nam sis erit finis, si nec Pharsalia, pugnae Nec Pompejus erit perierunt tempora vitae, Mors eat in tutum iustas sibi nostra senectus Prospiciat flammas bellum civile sepulcra Vix ducibus praestare potest non barbasa victos
Regna manent: non Armenium mihi saeva minatur,
Aut Scythicum Fortuna iugum sub iura togati
Civis eo quisquis Magno vivente secundux, Hic mihi primus erit sacris praestabitur umbris Summus honor dominum , quem clades cogit liabebo Nullum, Magne, ducem te soluo in bella ecutus,l ost te, fata sequar neque enim sperare secunda Fas mihi, nec liceat Fortuna cuneta tenentur Caesaris : Emathium sparsi id oria serrum
Clausa fides miseri toto solus in orbe est, Qui velit ac possit victis praestare saliate: Ia.
Pompeio scelus est bellum civila, perempto,
82쪽
Quo fuerat vivente fides . si publica iura, Si semper patriam sequeris, λto , signa petamus, Romanus quae Consul habet. Sic ille prosatus Insiluit puppi, juvenum comitante tuae ultu Actum Romanis fuerat de rebus, Momnis Indiga servitii fervebat litore plebes: Erupere ducis sacro de pectore voces:
Ergo pari voto gessisti bella juventus Tu quoque pro dominis, Pompeiana fuisti,
Non Romana naanus quod non in regna laboras,
Quod tibi, non ducibus, vivis, moriensque quod orbem Acquiris nulli, quod iam tibi vincere tutum est, Eella fugis, quaerisque jugum cervice Vacante, Et nescis sine rege pati nunc causa pericli Digna viris vestro potuit Pompejus abuti Sanguine : nunc patriae jugulos ensesque negatis ;Cum prope libertas unum Fortuna reliquit amoribus e dominis pudeat plus regia Nili Contulit in leges, in Parthi militis arcus. Ite o degeneres, Ptolemaei munus , marina
Spernite quis vestras ulla putet esse nocentes
Caede manus credet siciles ibi terga dedisse, Credet ab Emathiis primos fugisse Philippis. Vadite securici meruistis judice vitam
Caesare, non armis, non obsidione subacti.
O famuli turpes, dona ini post sata prioris
Itis ad Heciem . cur non majora mereri,
Quam vitam , veniamque libet rapiatur in undas infelix Magni conjux, prolesque Metelli: Diicit Ponipeios Ptolemaei vincite munus. Nostra quoque inviso quisquis seret ora tyranno, Non patva mercede dabit sciat ista juventus
Cervicis pretio bene se mea signa secutam Quin agite ' magna meritum cum caede parate: Ignavum scelus est tantum fuga. Dixit is omnes Haud aliter medio revocavit ab aequore puppes, Quam simul est cetas linquunt examina cera S, Atque oblita favi non miscent nexibus alas,
Sed sibi quaeque volat, nec jam degustat amarum Desidiosa thymum tum si sonus increpat aeris , Attonsita posuere fugam, studiumque laboris Florigeri repetunt, sparsi mellis amorem 'Gaudet in Hyblaeo securus grana in pastor Divitias servasse casae: sic voce Catonis Inculcata viris justi patientia Martis Jamqtre actu belli non doctas ferre quietem
Constituit naentes, serieque agitare laborum. Primum littoreis miles lassatur arenis. Proximus in muros , mr centa Cyrenarum
Est labor exclusus nulla se vindicat ira Poenaque de victis sola est, vicisse, Catoni. Inde peti placuit Libyci contermina Mauris Regna Iubae; sed iter mediis Natura negabat
S rtibus: has audax sperat sibi cedere virtus. SIrtes, vel primam mundo Natura figuram Cum daret , in dubio pelagi terraeque reliquit . Nam neque sud sedit penitus, quo stagna profundi Acciperet, nec se defendit ab aequore tellus: Ambigua sed lege loci iacet invia sedes :AEquora radia vadis, abralptaque terra profundo, Et post multa sonant projed i litora fluctus. Sic male deseruit, nullo ite exegit in usus Hanc partem natura sui. vel plenior alto Oli in Syrtis erat pelago , et 'ilusque a Iabat: Sed rapidus Titan ponto sua lumina palcens, Tquora subduxit zonae vicina per ullae:
Et uti pontus adhuc Phoebo siccante repugnat. Mox ubi damnosum radios admoverit a Uum, Tellus Syrtis erit: nam jam brevis unda superne Innat Et, late periturum deficit aequor.
Ut primum remis actum mare protulit omne
Classis onus, densis fremuit niger imbribus Auster
In tua regna iurens tentatum classibus aequor Turbine defendit, longeque a Syrtibus undas Egit, Willato confregit litore poni lim . Tum quarum recto deprendit carbasa malo Eripuit nautis, frηstraque rudentibus ausis Vela negare Noto, spatium vicere carinae, Atque ultra proram tumuit sinus . omnia si quis Providiis antennae suffixit lintea suminae ,
Vincitur, nudis avertitur armamenti .
Sors melior assi, uae fluctibus incidit altis,
Et certo adlata mari quaecumque levatae Arboribus caesis flatum studere prementem:
Abstulit has ventis liber contraria Olvens' stus, obnixum victor detrusit in Austrum Has vada destituunt, atque interrupta profundo Terra serit puppes dubioque obnoxia fato Pars sedet una ratis, pars altera pendet in undis. Tunc magis impactum brevibus mare, terraque saevit Obvia consurgens quamvis elisus ab Austro
Saepe tamen cumulos fluctus non vincit arenae. Entinet in tergo pelagi procul omnibus arvis, inviolatus aqua, sicci iam pulveris agger. Stant Iiseri nautae, terraeque haerente cari Litora nulla vident sic partem intercipit aequor. Pars ratium major regimen, clavumque secuta est,
Tuta fugae, nautasque loci sortita peritos, Torpentem Tritonos adit illaesa paludem.
Hanc, ut fama , Deus, quem toto litore pontus Audit ventosa perflantem murmura concha Hanem Pallas amat patrio quae Vertice nata
Terrarum primam Libyen nam proxiina caelo est, Ut probat ipse calor tetigit stagnique quieta Uultus vidit aqua, posuitque in margine plantas, Et te dilecta Tritonida dixit ab unda. Quam juxta Lethes tacitus praelabitur amnis
Infernis, ut serua, trahens oblivia venis .
Atque in topiti quondam tutela draconis Hesperidum pauper spoliatis frondibus hortus.
Invidus, annoso famam qui derogat aevo, Qui vates ad vera vocat sui aure silva,
Divitiisque graves, & Quo germine rami, Virgineusque chorus nitidi custodia luci,
Et numquam so irino damnatus lumina serpens, Robora complexu rutilo curvata metallo.
Abstulit arboribus pretium, nemorique laborem Alcides passusque inopes sine pondere rana OSRettulit Argolico fulgentia poma tyranno His igitur depulsa locis, eiectaque classi, furtibus, iud ultra Garaniantidas attigit unda et Sed duce Pompejo Libyes melioris in Oris
Mansit at impatiens virtus .erere Catonig Audet in ignotas agmen committere gente S, Armorum fidens,, terra cingere Syrti in . Haec eaden Iliadebat hietari, quae clausetat aequC . Et spes linber erat, nimios metuentibus igne re Ut neque Ole viam, taec duro rigore lavam. I ii de polo Libyes, hinc bruma temperet antius: At lite ingressumis steriles, sic satur, arenas quibus ui; salus placuit mea castra secutis Indsimili x cervice mori, componite melit ea
83쪽
Ad magnum virtutis opus, summosque labore g. Vadimus in campos steriles, exustaque mundi, Qua nimius Titan, rara in fontibus undae, Siccaque letiferis squalent serpentibu arva, Durum iter ad leges, patriaeque ruentis amorem Per mediam Lybi en veniant, atque invia tentent, Si quibus in nullo positum est evadere voto, Si quibus ire sat est neque enim mihi fallere quemquam Est an inaus, tectoqire metu perducere vulguS. Hi mihi sint comites, quos ipsa pericula ducent, Qui, nae teste, pati vel quae tristissima pulchrum, Romanumque putant at qui sponsore salutis Miles eget, capiturque animae dulcedine , vadat Ad dominum meliore vix dum primus arenas Ingrediar, primusque gradus in pulvere ponam, Me calor aethereus seriat, mihi plena veneno occurrat serpens fatoque pericula vestra Praetentate meo: stiat, quicumque bibentem
Viderit aut umbras nemorum quicumque petentem, Aestuet aut equitem peditum praecedere turmaS,
Deficiat si quo fuerit discrimine notum
Dux an miles eam serpens, sitis, ardor, arenae,
Dulcia virtuti: gaudet patientia duris. Laetius est, quoties magno sibi constat, honestum . Sola potest Libye turbam praestare malorum, Ut deceat fugisse viros. Sic ille paventes Incendit virtute animos, amore laborum, Irreducemque viam deserto limite carpite Et sacrum parvo nomen clausura sepulchro Invasit Libye securi sata Catonis. Tertia pars rerum Libye, si credere famae Cuncta velis at si ventos, caelumque sequari , Pars erit Europae nec enim plus litora Nili,
Quam Scythicus Tanais primis a Gadibus absunt: Unde Europa fugit Libyen, litora flexu
Oceano fecere locum sed major in unam Orbis abit Asiam nam cum communiter istae
Effundant Zephyrum , Boreae latus illa sinistrum Contingens, dextrumque Noti, descendit in ortus, Eurum sola tenens . Libyce quod fertile terrae est, Vergit in occasus sedis haec non sontibus ullis Solvitur Arctoos raris Aquilonibus imbres Accipit, nostris reficit sua rura sereni S.
In nullas vitiatur opes, non aere nec auro
Excoquitur, nullo glebarum crimine , pura Et penitus terra est tantum Maurusia gentis Robora divitiae, quarum non noverat usum Sed citri contenta comis vivebat, umbra. In nemus ignotum nostrae venere secures: Extremoque epulas mensasque petivimus Orbe . At quaecumque vagam Syrtim complectitur ora
Sub nimio porrecta die, vicina perusti
Aetheris, exurit messes, pulvere Bacchum Enecat, nulla putris radice tenetur.
Temperies vitalis abest nulla sub illa
Cura Iovis terra est Natura deside torpet orbis,in immotis annum non sentit arenis. Hoc tam segne solum raras tamen exerit herbas, Quas Nasamon gens dura legit, qui proxima ponto Nudus rura tenet, quem mulidi barbara damnis Syrtis alit nam litoreis populator arenis Imminet is nulla portus tangente carina, Novit opes sic cum toto commercia mundo Naufragiis Nasamones habent . hac ire Catonem
Dura jubet virtus illic secura juventuSVentorii in nullisque tirnens tellure procellas,
Aequoreos est passa metus nam litore sicco, Quam pelago, Syrtis violentius excipit Austrum,
Et terrae magis ille noeet non montibus ortu in
Adversis frangit Libyae, scopulisque repulsum Dissipat, liquidas se turbine solvit in auras:
Nec ruit in silvas, annosaque robora torquens Lassatur patet omne solum, liberque me taAeoliam rabiem toti exercet arenis :Et non imbriferam contorto pulvere nubem In flexum violentus agit pars plurima ter Tollitur numquam re luto Vertice pendet. Regna videt pauper Nasamon errantia vento,
Discussasque domos volitantque a culmine raptae Detecto Garamante casae non altius ignis Rapta vehit quantumque licet consurgere fumo, Et violare diem, tantum tenet aera pulvis. Tum quoque Romanum solito violentius agmen Aggreditur, nullusque potest consistere miles, Instabilis raptis etiam quas calcat areni S.
Concuteret terras, orbemque a sede moveret,
Si solida Libyae compage pondere duro
Clauderet exesis Austrum scopulosa cavernis. Sed quia mobilibus facilis turbatur arenis, Nusquam luctando stabilis manet imaque tellus Stat, quia summa fugit galeas, scuta viro Tum, Pilaque contorsit violento spiritus actu, intentusque tulit magni per inania caeli. Illud in extrema sorsan longeque remota Prodigium tellure fuit delapsaque caelo Arma timent Gentes, hominumque erepta lacertis
superis demissa putant si illa profecto
Sacrifico cecidere Numae, quae lecta iuventus Patritia cervice movet spoliaverat Auster Aut Boreas populos ancilia nostra serentes. Sic orbem torquente Noto Romana juventus Procubuit, metuensque rapi, constrinxit amictus,
Inseruitque manus terrae nec pondere solo
Sed nixu acuit, vix sic immobilis Austro
Qui super ingentes cumulos involvit arenae Atque operit tellure viros vix tollere miles Membra valet, multo congestu pulveris haerens. Alligat, stantes affusae magnus arenae Agger, immoti terra surgente tenentur. Saxa tulit penitus discussis proruta muris, E fluditque procul miranda sorte malorum. Qui nullas videre domos, videre ruinas. Jamque iter omne. latet: nec sunt discrimina terrae Ulla, nisi aetheri medio velut aequore flammE. Sideribus novere vias nec sidera tota Ostendit Libycae finitor circulus orae,
Multaque devexo terrarum margine celat. Utque calor solvit , quem torserat aera ventuS, Incensusque dies, manant sudoribus artus Arent ora siti conspecta est parva maligna Unda procul venae quam vix e pulvere miles
Corripiens, patulum galea confudit in orbem Porrexitque duci squalebant pulvere fauces Cunctorum minii numque tenens dux ipse liquoris Invidiosus erat Mene , inquit, degener unum Miles in hac turba vacuum virtute putasti λUsque adeo mollis , primisque caloribus impar Sum visuq quanto poena tu dignior ista
Qui populo sitiente bibas sic concitu ira
Excussit galeam , suffecitaue omnibus unda Uentum erat ad remplum, Libycis quod gentibus unum
84쪽
Iupiter , ut nae morant. sed noti aut fulmina vibrans, Aut si tollis nostro, sed tortis cornibus in mon. Non illic Libveae posuerunt ditia gentes Templa: nec Eois splendent donaria gemmis. Quamvis Ethiopum populis, Arabuntque beatis Gentibus, atque Indis unus sit Iupiter An mon, Pauper adhuc Detri est, nullis violata per aevum Divitiis delubra tenens morumque priorum Numen o in ano templum defendit ab auro. Esse locis Superos testatur lilva per omne tr. Sola virens Libven iram quidquid pulvere sicco Separat ardentem tepida Berenicida Lepci, Ignorat frondes: solis nemus extulit Ammon. Ssilvarum son causa loco, qui putria terrae Alligat ,- domitas unda connectit rei HS. Sic quoque nil obstat Phoebo, cum cardine summo Stat librata dies t truncum Vix protegit arbor: Tam brevis in mediurn ria iis compellitur tribra Deo sensum est hunc esse locum , qua circulos alti Solstitii medium ignorum ei cutit orbem Non obliqua mei ut ire Taurora corpius exit Rectior, aut Aries donat sua tempora Librae, Aut Astraea iubet tentos descendere Pisces,
Par Geminis Chiron, Midem quod Carcinos ardena Humidus figoceros nec plus Leo tollitur Urna. At tibi, quaecumque es Libyco gens igne diremta, In Noton umbra cadit, quae nobis exit in Arcton . Te segnis Cynosura subit tu sicca profundo
Mergi plaustra putas, nullumque ' vertice temper Sidus habes immune maris procul in uterque est, Et fuga signorum inedio rapit o nnia caelo. Stabant ante se et popul , quos miserat Eos, Cornigerique ovis monitu nova fata petebant: Sed Latio cessere duci comitesque Catonem Orant, exploret Libycum memorata per Orbem Numina, de fama tam longi judicet aevi. Maximus hortator scrutandi voce Deorum Eventus Labienus erat Sors obtulit, inquit, Et fortuna viae, tam magni numinis ora, Consiliumque Dei tanto duce possumus uti Per Syrtes, bellique datos cognoscere casus. Nam cui crediderim Superos arcana daturos,
Dicturoique magis, quam sancto vera Catoni Certe vita tibi semper directa supernas Ad leges, sequerisque Deum datur ecce loquendi Cum Iove libertas inquire iii fata necindi
Caesaris,is patriae venturos excute NoreS
Jure suo populis uti , legumque licebit,
An bellum civile perit tua pectora lacr. λVoce reple: durae saltem virtutis amator, Quaere quid est virtus, posce exemplar honesti. Ille Deo lenus, tacita ciuem mente gerebat Estudi dignas adytis e pectore voces
Uuid quaeri, Labiene, iubes λ an liber in anuis
Occubuisse velim potius, quam regna videre Au sit vita nihil sed longam diti dira aetas An noceat vis una bono Fortunaque perdat Opposita virtute minac laudandaque velle Sit fatis, numquam successu crescat honestum λScimus,m hoc nobis non altius inseret Ammon
Haeremias cuncti Superis, templiniue taceu ledii ficimus non sponte Dei nec vocibus ullis Numen eget dixitque semel nascentibus auctor, Quidquid scire licet isteriles nec legit arena, , Ut caneret pauci; mersitque hoc pulvere verum.
Est na Dei sedes nisi terra, uuiatus, Maer,
Et caelam, virtus Superos quid quaerimus ultra Jupiter est, quodcumque vides, quocumque moveris. Sorrilegis egeλnt dubii, semperque futuris
Casibus ancipite, me IO Oracula certum
Sed mors certa facit pavido fortique cadendum est. Hoc latis est dixisse ovem. Sic ille prosatur: Servat.1que de te inpli discedit ab aris Non exploratum populis Ammona relinquens. Ipse manu sua pila gerens, praecedit anheli Militis ora pedes monstrat tolerare labores Non iubet , nulla vehitur cervice tapyi rus, Carpentove sedens somni parcillimus ipse est,
Ultimus haustor aqua . cum tandem sente reperto Indig cogatur latices potare iuventus,
Stat , dum i . bibat si veris magna paraturbam bonis, si successu nuda remoto Inspicitur Virtus, quidquid laudamus ' ullo
Maiorum , sortuna fuit quis Marte secundo, Quis tantum meruit populorum sanguine nomen Hunc ego per SyrteS, Libyae Gue extrema triumphum Ducere a aliterim, quam ter capitolia curru Scandere Pompeii, quam frangere colla Iugurthae. Ecce parens veru patrice, dignissimus aris, Roma, tuis per quem numquam juraere pudebit, Et quem , si steteris inquam cervice solura,
Tunc olim factura De una. jam spissior ignis,
Et plaga, quam nullam Superi mortalibus ultra. medio iecere die, calcatur, Munda Rarior inventus medii sons unus arenis Largu aquae sed quem serpentum turba tenebat Vix capiente loco stabant in margine ccae Alpides, in mediis itiebant Dipsades undis Ductor, ut aspexit perituros sonte relicto, Alloc uitur Vana pecie conterrite leti Ne dubita miles totos haurire liquores. Noxia serpentum est admisto sanguine pestis: Morsu virus habent, satum dente nainantur: Pocula morte carent dixit, ubi uinque venenum Hausit in in tota Libyae sons unus arena Ille fuit, de quo primus sibi posceret undam. Cur Libycus tantis exundet pellibus aer, Fertilis in mortes, aut quid secreta nocenti Miscuerit Natura solo , non cura, laborque Noster scire valet nisi quod vulgata per orbem Lxbula pro vera decepit ecula caussa. Finibus extremis Libyes, ubi servida tellus Accipit Oceanum demisso sole calentem, Sqii alebant late Phorcynidos arva Medusae,
Non nemorum protei' coma, non mollia sulco, Sed do in inae vultu conspectis aspera saxis. Hoc primum natura nocens in corpore saevas
Eduxit pestes illis e faucibus angues Stridula sederunt vibratis sibila linguis,
Feminea: Cui more comae per terga soluti
Ipla iligellabant gaudentis colla Medus e.
Surgunt adversa subrect e fronte colubrae Vipereumque fluit depexo crine venenum.
Hoc habet infelix, cunctis impune Medusa Quod spect .are licet. nam rictus, oraque monstri Quis timuit quem , qui recto te uini ne vidit Pata Medusa mori esto rapuit dubitantia scia
Praevenit lite metus anima periere retenta Membra, nec nussae riguere tu ossibus unibrae. Eumenidula crines solos lovere furores:
Cerberus Orpheo lenivit libita cantu Amphitryoniades vidit, cuia viiIceret, Hydram et
85쪽
Hoc monstrum timuit genitor, numenque secet neum Phorcus aquis, Cetosque parens, pisque sorores Corgones hoc potuit caelo pelagoque minari Torporem insolitum , mundoque obducere terram E caelo volucres subito cum pondere lapsae: In scopulis haesere ferae vicina Olentes
AEthiopum totae riguerunt marmore gentes
Nullum animal visus patiens , ipsique retrorsum Effusi faciem vitabant Gorgonis angues. Illa sub Hesperii. stantem Titan columnis In cautes Atlanta dedit Uoque inrente Olim Phlegraeo stantes serpente gigan es, Erexit morium, bellumque in mane Deorum Pallados e medio moniacit pectore Gorgon Quo 'stquam partu Danaes divite nimbo ortum sarrhasiae vexerunt fer se pennae, Arcados auctoris citharae , liquidaeqne palaestrae,
Et subitus praepes Cyllenida sustulit Harpen
Ha pen alterius monstri iam caede rubentem,
Jove dilectae fuso custode juvencae Auxilium volueri Pallas tulit innuba fratri, Pacta caput monstrici terraeque in fine Libysi e
Persea Phoebeos converti iussit ad ortus, Gorgonis averso sulcantem regna volatu Et clypeum larvae fulvo dedit aere irentem, In quo saxificam iussit spestare Medusam, Quam sopor aetemam tracturus morte quietem Obruit haud totam vigilat pars magna comarum , Defenduntque caput protenti crinibus hydri Pars acet in med in vultus , oculique tenebras. Ipsa regit trepidum Pallas, dextraque tremente
Perseo a Persi Cyllenida dirigit Harpen,
Lata colubriseri rumpens confinia colli. Quos habuit vultus lunati vulnere serriCaesa capnt Gorgon quanto spirasse veneno Ora rear quantumque oculos et fundere mortis Nec Pallas spectare potem vultusque gelassent Perseos adversi, si non Tritonia densos Sparsisset crines, texissetque ora colubris. Aliger in caelum sic rapta Gorgone fugit. Ille quidem pensabat iter, propiusque secabat Ethera si medias Europa ascenderet urbes, Pallas frugi seras iussit non laedere terras,
Et parci populis. quis enim non praepete tanto AEthera respiceret ' Zephyro convertitur ale ,
Itque super Libyen, quae nu Ilo consita cultu Sideribus, Phoeboque vacat prenat orbita istis, Exuritque solum D nec terra celsior ulla Nox cadit in caelum, lunaeque meatibus Obstat, Si flexus oblita vagi per recta cucurrit Signa, nec in Borean aut in Noton effugit umbram. Illa tamen sterilis tellus , cecundaque nussi Arva bono, virus stillantis rabe Medusae Concipiunt, dirosque sero de sanguine rores,
Quos calor adjuvit, putrique incoxit arenae'. Hic quae prima caput rovit de pulvere tabes, Aspida omniseram tu naida cervice levavit. Plenior huic sanguis is crassi gutta veneni Decidit in nulla tu est serpente coactum. Ipsa caloris etens gelidum non transiit in orbem sponte sua , Niloque tenus meritur arenaS. Sed quis erit nobis lucri pudori inde petuntur Huc Libycae mortes, secimiis aspida mercem. At non flare suum miseris passura cru Crem , Squamiferos ingens maeniorrhois explicat orbes:
Natus Mambiguae colaret qui Syrtidos arva
Chersydros, tractique via sui nante Chelydri: Et semper recto lapsurus limite Cenchris.
Pluribus ille notis variatam tingitur alvum, Quam parvis in Rus maculis Thebanus ophites. Contolor exustis atque indiscretus arenis Ammodyes spinaque vagi torquente Cerastae. : Et Scytale sparsis etiam nunc sola pruinis Exuvias positura suas: torrida Dipsas: Et gravis in geminum urgens caput Amphisbaena: Et Natrix violator aquae, acutique volucr , Et contentus iter cauda sulcare Phareas Oraque distendens avidus p amantia Praester: Ossaque dissolvens cum corpore tabificus Seps Sibilaque esti indens cunctas terrentia pestes, Ante venena nocens, lare sibi submovet omne Vulgus, In vacua regnat Basiliscus arena. Vos quoque , qui cuncti innoxia numina terris Serpitis aurato nitidi fulgore Dracones, Pestiferos ardens facit Africa ducitis altum
Aela cum pennis, armentaque tota secuti Rumpitis io gentes amplexi verbere taur .
Nec tutus spatio est Elephas datis omnia leto: Nec vobis opus est ad noxia fata veneno. Has inter pelle duro Cato milite siccum Emetitur iter : tot tristia sata suorum,
Inlolitasque videt parvo cum vulnere mortes.
Signiferum juvenem Tyrrheni sanguinis esum
Torta caput retro Dipsas calcaeta momordit.
Vix dolor, aut sensus dentis fuit ipsaque leti
Frons caret invidia nec quidquam plaga minatur. Ecce subit virus tacitum, carpitque medullas Ignis edax, calidanue incendit viscera tabe
Ebibit humorem circum vitalia susum Pestis, in sicco linguam torrere palato Coepit de sessos iret qui sudor in artus
Non suit, atque oculos lacrimarum vena resegit. Non decus imperii, non moesti iura Catonis Ardentem tenuere virum, quin spargere gna Auderet, totisque fureris exqiureret agris, Quas poscebat aquas, sitiens in corde venenum ille vel in Tanaim missus, Rhodanumque Padumque Arderet, Nilumque biberis per Tura Agamem. Accessit morti Libye , fi iqne rnorem Fanaam Dipsas habet terris adjuta eructis
Scrutatur venas penitus squalentis are Rae
Nunc redit ad Surres,' uetus accipit Ore 'Hquoreusque placet, sed non assidit, humor.
Nec sentit satique genus, Drtemque Ueneni: Sed putat esse sitim : ferroque perire tumentes Sustinuit venas , atque o. implere Cr Ie.
Jussit signa rapi propere Caelo discere Nulli Permissum est hoc posse nim . sed tristior illa
Mors erat ante oculos e miserique in crure Sabelli Seps stetit exiguus , quem fixo dente tenacem Avulsitque manu, in loque allivit arenis Parva inodo serpens sed qua non una cruentae Tantum mortis habet . nam plagae proxima circum Fugit rupta cutis, pallentiaque ossa retexit. Jamque sinu laxo nuduin est sine corpore Uulnus. Membra natant sanie surae fluxere fine ullo Tegmine poples erat se morum quoque musculus omnis
Liqititur, nigra dis illant inguina tabe.
Dissiluit stringens uterum membrana, fluuntque Uiscera nec, quantum et in de corpore debet, Effluit in terras saevum sed membra venenum
Decoquit in minimum mors contrahit omnia virus.
86쪽
Vinculet nervorum, laterum textura, cavumque
Pectus, abstrulum fibris vitalibus, omne Quidquid hona est, aperit pestis natura profana
Morte patet: manant humeri, sortesque lacerti Colla, caputque fluunt calido non cyus Austro Nix resoluta cadet, nec Olem cera sequetur.
Parva loquor corpus sanie stillasse perustum Hoc flamma potest sed quis rogus abstulit ossa Haec quoque discedunt, ut reique secuta medullas Nulla nanere simulat rapidi vestigia fati. Cyniphias inter pestes tibi palina nocendi est:
Eripiunt omnes antinam , tu sola cadaver.
Ecce subit facies leto diversa fluenti. Nasidium Marsi cultorem torridus agri Percussit iuster illi rubor igneus Ora
Succendit, tenditque cutem , pereulite figura, Miscens cuncta tumor toto iam corpore maior: Idumanumque egressa moduni super omnia membra Efflatur sanies, late tollente veneno. Ipse latet penitus congesto corpore mersus Nec lorica tenet distenti corporis uillum Spumeus accenso non sic exundat aheno Undarum cumulus nec tantos carbala Coro Curvavere sinus tumidos iam laon capit artus Informis globus, .consus pondere truncus. In tactum volucrum rostris, epulasque daturum Haud impune feris, non ausi tradere busto, Nondum liante modo, crescens fugere cadaver.
Sed majora parant Libycae spectacula pestes. Impressit dentes Haemorrhois a pera Tullo
Magnanimo juveni, miratorique Atoni S. Utque solet pariter totis se est undere Synis Corycii pressura croci sic omnia membra Emisere sinu rutilum pro sanguine Virus.
S. 'ngui erant lacrimae quaecumque foramina novit Humor, ab his largus manat cruor ora redundant, Et patulae nares ludor rubet: omnia plenis Membra fluunt venis totum est pro vulnere corpus.
At tibi, Leve miser, fixus praecordia re sit Niliaca serpente cruor nulloque dolore Testatus morsus subita caligine mortem Accipis, Stygias somno deicendis ad imbrias. Non tam veloci corrumpunt pocula leto, Stipite quae diro virgas mentita Sabinas Toxica fati legi carpunt matura SabTi. Ecce procul saevus sterilis se robore trunci Torsit, Wimmisit Jaculuin vocat Africa serpens :Perque caput Pauli transactaque tempora fugit.
Nil ibi virus agite rapuit cla in vulnere fatum. Deprensum est, qui e standa rotat , quam lenta volaret,
Quam segnis Scythicae strideret arundinis aer.
Quid prodest miseri Basliscus cuspide Murri
Traii lactuc velox currit per tela venenum Invaditque manu in quam protinus ille retecto Ense serit, totoque simul demittit ab armo:
Exemplaritu sui spe elans miserabile leti
Stat ut iis pereunte manu quis Ma putaret Scorpion , aiat vires matura mortis .ibereὶ
ille minax nodis, Wredi verbere saevus, Ieste tulit caelo victi decus Orionis Ouis calcare tuas metuat Solpii a latebras λEt tibi dant Stygia ius in sua sita sorores.
Sic nec clara dies, ni nox abiit atra quietem,
Suspeeta est miseris in qua tellure .acebant. Nam neque congesta struxere cubilia tondes, Nec culinis crevere tori sed corpora satis
l Expositi volvuntur humo, calidoque vapore
Alliciunt gelidia noeturno rigore pestes :
Innocuosque diu rictus torpente veneno Inter membra OVeta nec, quae mensura viarum, Quisve modus norunt, caelo duce saepe querentes,
Reddite Dii, clamant , miseris, quae fugimus, arma Reddite Thessaliam . patinaur cur segnia fila I ii gladios jurata manus ' pro Caesare pugnant Dipsades, peragunt civilia bella Cerasi .e. Ire libet qua Zona rubens, atque axis inustus Solis equis: iuvat aetheriis adscribere causis Quod pereatra, caeloque mori ni Africa de te, Ne de te Natura queror tot monstra serentem, Gentibus ablatum dederas serpentibus orbem :Impatiensque solum Cereris, cultore negato, Damnasii, atque homines voluisti deesse venenis. In loca serpentum nos venimus accipe poenas, Tu quisquis Superum commercia nostra per olus, Hinc torrente plaga, dubiis hinc Syrtibus them Abrumpens, medio posuisti limite mortes. Per ecreta tui bellum civile recessus Vadit Warcani miles tibi conscius orbis Claustra petit mundi serian ijora supersunt Ingressis . coeunt ignes stridentibus undis, Et premitur natura poli sed longius ista Nulla acet tellus, quana fama cognita nobia Tristia regna Iubae quaeremus forsitan illas Serpent una terras habet hoc solatia caelum Vivit adhuc aliquid patriae non sua requiro. Europainque, alios soles, Asiamque videntem. Qua te parte poli, qua te tellure reliqui Africa Cyrenis etiam nunc bruma rigebat. Exiguane via legem convertimus annis
Imus in adversos axes Qvoluimur orbe
Terga dairaus serienda Noto nunc brsitan ipsa est Sub pedibus jam Roma meis solatia fati Hec peti inus veniant hostes, Caesarque sequatur Qua fugimus . Sic dura suos patientia questus
Exonerat cogit tantos tolerare labores Summa ducis virtus, qui nuda usus arena Excubat, atque omni Fortunam provocat hora Omnibus unus adest fatis; quocumque Ocittur, Advolat, atque ingens meritu in , mi iusque salute Contulit , in letu in vites puduitque gementem
illo teste inori quod jus habuisset in ipsum Illa lues casus alieno in pectore vincit, Spe flatorque docet magnos nil posse dolores. ix iniseris serum tanto lassita perieso Auxilium Fortuna dedit . gens unica terras Incolit a saevo serpentu in innoxia morsu, Marmaridae Psylli: par lingua potentibus herbis :Ipse cruor tutus, nullumque admittere virus, Vel cantu cessitate, potest natura locorum
Iussit ut immunes isti serpentibus essent. Profuit iii mediis sedem posuisse venenis. Pax illis cum morte data est fiducia tanta est Sanguinis in teriam parvus una decidit infans, Ne qua sit externae Veneris mistura timentes, Letifica dubios explorant aspide partus. Utque Jovis volucer, calido cum protulit ovo Implumes natos , lolis convertit in ortus: Oui potuere pati radios, luna in re loSiistinuere diem caeli, servantur in usus
Q iii Phoebo cestere jacent sic ii nora gentis P lyllus habet, si quis tactos non Oriuit rigues, Si quis donatis lusit ei pentibus in lans. Nec
87쪽
Nee silum gens illa sua contenta salute, Excubat hospitibus, contraque nocentia monstra Psyllus adest populis qui tunc Romana secutus Signa, simul jussit statui tentoria ductor
Primum quas valli spatium comprendit arenas Expurgat cantu, verbisque fugantibus angues. Vltima castrorum medicatus circuit ignis. Hic ebulum stridet, peregrinaque galbana sudant, Et thamarix non laeta comis, Eoaque OstoS, Et panacea potens, Thessala centaurea: Peucedanumque sonat flammis, Erycinaque thapsos Et larices, fumoque gravem serpentibus urunt Abrotanum, longe nascentis cornua ce Ivi. Sic nox tuta viris at si quis peste diurna Fata trahit, tunc sunt magicae miracula gentis, Psyllorumque ingens, rapti pugna veneni. Nam primum tacta designat membra saliva, Quae cohibet virus, retinetque in vulnere pestem. Plurima tum volvit spumanti carmina lingua Murmure continuo, nec dat suspiria cursus
Vulneri οῦ, aut mininium patiuntur at tacere.
Saepe quidem pestis nigris inserta medullis Excantata fugit sed si ii od tardius audit
virus, elicitum, iussumque exire repugnat Tunc superincumbens pallentia vulnera lambit,
Ore venena trahens, siccat dentibus artus, Extractamque tenens gelido de corpore mortem
Expuit: & cujus morsus superaverit anguis, Iam promtum Psylli vel gustu nosse veneni. Hoc igitur levior tandem Romana iuventuSAuxilio, late a ualentibus eciat in arvis.
Bis positis Phoebe flammis, bis luce recepta Vidit arenivagunt surgens fugiensque Catonem. Iamque illis magis atque magis durescere pulvis Coepit, Win terram Libye spissata redire.
Jamque procul nemorum rarae se tollere rondes: Surgere congesto non culta mapalia culmo.Quanta dedit miseris melioris gaudia terrae , Cum primum saevos contra videre leones λProxima Leptis erat, cujus statione quieta Exegere hiemem nimbis flammisque carentem. Caesar ut Emathia satiatus clade recessit, Cetera cura ruin profecit pondera , soli Intentus genero cujus edigia frustra
Terri sparsa legens , fama duce tendit in undas, Threiciasque legit fauces, Mam Ore notatum Κquor, Eroas lacrimoso littore turres, Qua pelago nomen Nepheleias abstulit Helle. Non Asiam brevioris aquae disterminat usquam Fluctus ab Europa, quamvis Byzantiora reto Pontus, Mostii seram dirimat Chalcedona cursu,
Euxinumque serens parvo ruat ore Propontis. Sigeasque petit famae mirator arenaS,
Et Simoentis aquas , Graio nobile busto
Rhoetion, multum debentes vatibus umbras. Circuit custae nomen mena orabile Troiae, Magnaque Phoebaei quaerit vestigia muri Jam silvae steriles .puties robore trunci Assaraci pressere domos, templa deorum
Jam lassa radice tenent ac tota teguntur Pergama dumetis etiam periere ruinae.
Aspicit Hesiones scopulos, silvasque latentes Anchisae thalamos quo iudex sederit antro: Unde puer raptus 3lo quo vertice Nais Luserit Oenone nullum est sine nomine saXum .
Inscius in sicco serpentem pulvere ri Vum
Transierat, qui Xanthus erat securus in alto Gramine ponebat gressus Phryx incola manes Hectoreos calcare vetat discussa jacebant Saxa, nec ullius faciam servantia sacri;
Herceas , monstrator ait, non respicis aras O sacer, c magnus vatum labor, omnia fato Eripis, populis dona mortalibus aevum. Invidia sacrae Caesar ne tangere famae .
Nam si quid Latiis fas est promittere Musis.
Quantum Smyrnaei durabunt vatis honores, Ventur me, teque legent: Pharsalia nostra Vivet S a nullo tenebri damnabitur aevo. Ut ducis implevit visus venieranda vetustas, Erexit subitas congestu cespitis aras Votaque thulicremos non irrita fudit in ignes. Dii cinerum, Phrygias colitis quicumque uiuas,stneaeque mei, quos nunc Lavinia sedes
Servat, Alba. Lares, in quorum lucet in aris Ignis adhuc Phrygius, nullique a pedi virorum Pallas, in abstrus pignus memorabile templo, Gentis Iuleae vestris clarissimus aris Dat pia thura nepos, Quos in sede priori
Rite vocat date felices in cetera cursus. Restituam populos grata vice moenia reddent
Ausonidae Phrygibus, Romanaque Pergama surgent. Sic fatus, repetit classes, tota secundis Vela dedit oris, avidusque urgente procella
iliacas pensare moras, Asiamque potentem Praevehitur, pelagoque Rhodon spumante relinquit. Septima nox Zephyro numquam laxante rudentes
Ostendit Phariis Egyptia litora flammis
Sed prius orta dies nocturnam lampada texit. Quam tutas intraret aquas ibi plena tutamitu Litora incerto turbata murmure Voces
Accipit ac dubiis veritus se credere regnis Abstinuit tellure rates sed dira satelles Regis Ona serens, inedium provectus in aequor, Colla gerit Magni Phario velamine tecta:
Ac prius infanda commendat crimina voce. Terrarum domitor , Romanae maxime gentis ;Et, quod adhuc nescis, gener secure perempto; Rex tibi Pellaeus terrae pelagique labores Donar, in mathiis quod solum defuit armis, Exhibet absenti bellum civile peractum est
Thessalicas Magnus quaerens reparare ruinas Ense iacet nostr tanto te pignore, Caesar,
Emimus hoc tecum percussum est sanguine foedus. Accipe regna Phari nullo quaesita cruore :Accipe Niliaci ius gurgitis accipe quidquid
Pro Magni cervice dares , dignum qii clientem Castris crede tuis, cui tantum fata licere
In generuna voluere tuum . nec vile putaris
Hoc meritum, facili nobis quod caede peraetum est. Hospes avitus erat depulso sceptra parenti Reddiderat quid plura feram tu nomina tanto Invenies operi, vel famam consule mundi.
Si scelus est, plus te nobis debere fateris, Quod scelus hoc non ipse facis. Sic satus, opertum
Detexit, tenuitque caput iam languida morte Effigies habitum noti mutaverat oris. Non primo Caesar damnavit munera visu, Avertitque oculos Vultus, dum crederet, haesit :Utque fidem vidit sceleris , tutumque putavit Jam bonus esse socer lacrimas non sponte cadentes Et iudit, gemitusque expressit pectare laeto Non aliter manifesta putans abscondere mentis
88쪽
Gaudia, quam lacrimis meritumque immane tyranni Destritit is generi mavult lugere revulsum, Qua in debere caput qui duro membra Senatus Calcitrat vultu , qui sicco lumine campos Viderat Emathios, uni tibi, Magne, negare Non audet gemitus o sors durissima fatilHunccine tu Caesar scelerato Marte petisti, Qui tibi flendus erat λ non isti cedera tangunt Te generis ' nec nata jubet moerere, neposque Credis apud populos Pompeii nomen amantes Hoc castris prodesse tuis ' fortasse tyranni Tangeris invidia, captique in viscera Magni Hoc alii licuisse doles, quererisque perisse Vindictam belli, raptu inque e iure stiperbi Victoris generum . quisquis te flere coegit
Impetus, a vera longe pietate recessit. Scilicet hoc animo terras, atque aequora lustras, Necubi suppressu pereat gener . O bene rapta
Arbitrio mors ista tuo quam magna remisit Crimina Romano tristis Fortuna pudori, Quod te non passa est misereri, perfide, Magni Viventis nec non his allere vocibus audes, Acquiritque iidem simulati fronte doloris :Aufer ab aspectu nostro senesta satelles Regis dona tui: pejus de Caesare vestrum, Quam de Pompejo, meruit scelus unica belli Praemia civilis , victis donare salutem Perdidimus . quod si Phario germana tyranno Non invisa foret, potuissem reddere regi, Quod meruit fratrique tuum pro munere tali Misissem Cleopatra caput secreta quid arma Movit, interuit nostro sua tela labori λErgo in Thessalicis Pelleo secimus arvis Jus gladio D vestris quaesita licentia regnis λNon tuleram Magnum mecum Romana regentem ; re Ptolemae seram frustra civilibus armis Miscuimus gentes, si qua est hoc Orbe potestas Altera, quam Caesar si tellus ulla duorum est. Vertissem Latias a vestro litore proras:
Famae cura vetat, ne non damnasse cruentam,
Sed videar timilis Ie Pharon . nec fallere vos me Credite victorem nobis quoque tale paratum Litoris hospitium: ne sic mea colla gerantur, Thes Ialiae ortuna facit . majore proseis O, Quam metui poterat, discrimine gessi inus arma Exilium , generique minas , Romamque timebam. ycen sugae Ptolemaeus erat sed parcimus annis Donamusque nefas. sciat hac pro ea de Vrannus Nil venia plus posse dari vos condite busto Tanti colla duci sed non , ut crimina tantum Vestra tegat tellus iusto date thiara sepulcro, Et placate caput cineresque in littore sulos Colligite, atque unam sparsis date manibus urRam. Sentiat adventum soceri, vocesque querentis Audiat umbra pias . dum nobis omnia praeseri, Dum vitam Phario naavult debere clienti, Laeta dies rapta est populis concordia inundo Nostra perit : caruere Dei mea vota secundis, Ut in complexus positis elicibus armis A flectus abs te veteres, vitamque rogarem, Magne , tuam : digna sue satis mercede laborum Contentus par esse tibi tunc pace fideli Fecissem , ut victus posses ignoscere divis, Fecisses, ut Roma naihi me talia situs Invenit fletu comitem, nec turba querenti
Ci edidit abscondunt gemitus, uectora m
Fronte tegunt, hilaresque nefas spectare cruentum , O bona libertas cum Caesar lugeat, audent.
V primum terras Pompeii colla sequutus
Attigit, diras calcavit Caesar arenas Pugnavit fortuna ducis, fatumque nocentis is gypti, regnum Lagi Romana sub arma Iret, an eriperet mundo Memphiticus ensis Victoris, victique caput tua prosuit umbra, Magne, tui socerum rapuere a sanguine manes, Ne populus post te Nilum Romanus haberet. Inde Paraetoniam sertur securus in urbem
Pignore tam saevi sceleris, sua signa sequutus. Sed frenat tu vulgi fasces iura querentis Inferri Romana suis, discordia sensit Pestora, ancipites animos, Magnumque periise
Non sibi tum vultu semper celante timorem ,
Intrepidus Superum sedes, templa vetusti
Numinis, antiquas Macedum testantia vires, Circuit & nulla captus dulcedine rerum Non auro, cultuque deum, non moenibus urbis, Effossum tumulis cupide descendit in antrum.
Illic Pellaei proles vesana Philippi
Felix praedo jacet terrarum vindice fato Raptus sacratis totum spargenda per orbem Membra viri posuere adytis Fortuna pepercit Manibus,, regni duravit ad ultima satum Nam sibi libertas umquam si redderet Orbem, Ludibrio servatus erat, non utile mundo Editus exemplum, terras tot poste sub uno Esse viro Macedum fines latebrasque suorum Deseruit, vi ictasque patri despexit Athenas: Perque Asiae populos fatis urgentibus actus
Humana cum strage ruit, gladiumque per omnes Exegit gentes . ignotos iniscuit amnes, Persarum Euphraten, Indoruin sanguine Gangen. Te irarum fatale malum, ulmenque, quod omnes Percia teret pariter populos m idus iniquum Gentibus Oceano classes inferre parabat Exteriore mari non illi flamma, nec undae,
Nec sterilis Libye, nec Syrtibus obstitit Ammon. Isset in occasus, mundi devexa secutus , Anabissetque polos, Nilumque a brate bibisset. Occurrit suprema dies, naturaque solum Hunc potuit finem vesaia ponere regi: Qui secum invidia, qua totum ceperat Orbem, Abstulit imperium D nulloque haerede relicto, Totius siti lacerandas praebuit urbes. Sed cecidit Babylone sua. Parthoque verendus. Pro pudor Eoi propius timuere sarissas, Quam nunc pila timent populi licet usque sub Arctoa Regnemus, Zephyrique domos, terrasque premamus Hagrantis post terga Notici cedemus in ortus Arsacidum domino non felix Parthia Crassis Exigua secura fuit provincia Pellae'. Iain Pelusiaco velliens a gurgite Nili Rex puer imbelli populi sedaverat iras, Obside quo pacis Pellaea tu tu i R. adia C.rsar erat: cunt se parva Cleopatra biremi, Corrupto custode Phari laxare caten .is, Intulit Emathiis ignaro a sare tectis;
Dedecus Egypti, Latio seralis Erinnys,
89쪽
Romano non casta malo quantum impulit Argos, Iliacasque domos facie Spartana nocenti, Hesperios auxit tantum Cleopatra furores.
Terruit illa suo, si fas, Capitolia sistro, Et Roman petit imbelli igna Canopo, Ctesare captivo Pharios ductura triumphos: Leucadioque sui dubius sub gurgite casus,
An mundum ne nollia quidem matrona teneret.
Hoc animi nox illa dedit, quae prima cubili Miscuit incestam ducibus Ptolemaida nostris. Quis tibi vesani veniam non donet amoris, Antoni durum cum Caesaris hauserit ignis Pectus, in media rabie, medioque furore, Et Pompeianis habitata manibus aula Sanguine Thessalicae cladis perfusus adulter Admisit Venerem curis, miscuit armis Illicitosque toros, non ex conjuge partus Pro pudor oblitus Magni, tibi Iulia fratres obscoena de matre dedit partesque fugatas Passus in extremis Libyes ualet cere regnis, Tempora Niliaco turpis dependit amori, Dum donare Pharon, dum non sibi vincere mavult. Quem formae confisa suae Cleopatra sine ullis Tristi adit lacrimis, simulatum OiRta dolorem, Quem decuit, veluti laceros dispersa capillos, Et sic is loqui: Si qua est, O maxime Caesar Nobilitas, Pharii proles clarissima Lagi, Exul in aeternum sceptris depulsa paternis,
Si tua restituat veteri me dextera fato, Complector regina pedes tu gentibus aequum Sidus ades nostris non urbes prina tenebo
Femina Niliacas nullo discrimine sexus Reginam scit erre Pharos lege summa perempti Verba patris, qui jura mihi communia regni, Et thalami cum fratre dedit puer ipse sororem, Sit modo liber, amet sed habet sub jure Pothini Allectus, ensesque suos nil ipsa paterni
Juris habere peto culpa, tantoque pudore Solve domum remove funesta satellitis arma,
Et regem regnare iube quantosne tumores
Mente gerit famulus , Magni cervice revulsat Iam tibici sed procul hoc avertant fati minatur. Sat sui indigitum, Caesar, mundoque tibique, Pompeium facinus meritumque fuisse Pothini. Nequidquam dura tentasset Caesaris aures ;Vultus ades precibus; faciesque incesta perorat. Exigit infandian corrupto judice noctem. Pax ubi parta duci, donisque ingentibus , emta est;
Excepere epule tantarum gaudia rerum
Explicuitque suos magno Cleopatra tumultu Nondum translatos Romana in secula luxus Ipse locus templi, quod vix corruptior aetas Extruat, instar erat laqueataque tecta serebant
Divitias, crassumque trabes absconderat aurum.
Nec summis crustata domus, sectisque nitebat Marmoribus stabatque sibi non segnis Achates,
Purpureusque lapis, totaque est usus in aula Calcabatur Onyx: Hebenus Mareotica vastos Non operit postes, sed stat pro robore vili Auxilium, non forma domus ebur atria vestit,
Et suffixa manu soribus testudinis Indae Terga sedent, crebro maculas distincta maragdo. Fulget gemma toris, aspide fulva supellex :Strata naicant Tyrio quorum pars maxima succo Cocta diu, virus non uno duxit aheno
Pars auro plumata nitet pars ignea c0cco,
Ut mo est Phariis miscendi licia telis.
Tunc famulae numerus turbae, populusque minister, miscolor hos sanguis, alios dii in xerat aetas :)Haec Libycos pars , tam flavos gerit altera crines, Ut nullas Caesar Rheni se dicat in arvis Tam rutilas vidisse comas pars sanguinis usti
Torta caput, refugosque gerens a fronte capillos. Ne non infelix erro mollita iuventus, Atque execta virum stat contra sertior aetas, Vix ulla suscante tamen lanugine malas. Diseubuere toris reges, majorque potestas Cesar immodice formam fucata nocentem Nec sceptris contenta sui , nec fratre marito
Plena maris rubri spoliis, colloque comisque Divitias Cleopatra gerit, cultuque laborat Candida Sidonio praelucent pectora filo Quod Nilotis acus Osri pressum pectine Serum Solvit, extent laxaevit stamina velo. Dentibus hic niveis , sediosque Atlantide silva Imposuere orbes quales ad Caesaris ora Nec capto venere Iuba pro caecus, is mens Ambitione furor, civilia bella gerenti Divitias aperire suas, incendere mentem Hospitis armati non sit licet ille nefando Marte paratus opes mundi quaesisse ruina: Pone duces priscos, .nomina pauperis aevi Fabricios, Curiosque graves et hic ille recumbat Sordidus Hetruscis abductus Consul aratris, Optabit patriae talem duxisse triumphum. Infudere epulas auro, quod terra, quod aer,
Quod pelagus Nilusque dedit, quod luxus inani
Ambitione furens toto quaesivit in orbe Non mandante fame, multas volucresque serasque Egypti posuere Deos manibusque milii strat Niliacas crystallus aquλῖ gemmaeque capaceSExcepere merum, sed non Mareotidos uvae Nobile sed paucis senium cui contulit annis Indo initum Meroe cogens spumare Falernum. Accipiunt sertas nardo florente coronas, Et numquam fugiente rosa multumque madenti
Infudere comae , qOd nondum evanuit aura, Cinnamon, externe nec perdidit aera terrae: Advectumque recens vicinae messis Alnomum
Discit opes Caesar spoliati perdere mundi, Et gessisse pudet gener cui paupere bellum Et caussas Martis Phariis cum gentibus optat. Postquam epulis, Bacchoque modum lassita voluptas Imposuit, longis caesar producere noctem Inchoat alloquiis. summaque in sede iacentem Linigerum placidi compellat Achorea dictis: sacris devote senex, quodque arguit aetas, Non neglecte eis, Phariae primordia gentis Terrarumque situs, vulgique edissere mores, Et ritus, sermasque Deum tlodcumque vetustis Ini culptum est adytis proser, noscique volentes Prode Deos si Cecropium sua sacra Platone in Masores docuere tui quis dignior umquam Hoc suit auditu , mundique capacior hospes λFama quidem generi Pharias me duxit ad urbes, Sed tamen Questri: aedia inter pra lia semper Stellarum, caelique plagis, superisque vacavi Nec meus Eudoxi vincetur Fastibus annus. Sed cum tanta meo vivat sub pectore virtuti Tantus amor veri , nihil est quod noscere si sitim Quam fluvii caussas per secula tanta latenteS,
Ignotumque caput spes sit mihi certa videndi
90쪽
Nilia os sontes belluna civile rellia quam Finierat, contraque sacer sic orsus Achoreus Fas mihi magnorum Cael a secreta parentum Prodere, ad hoc aevi popillis ignota profanis. Sit pietas aliis, in iracula tanta silere: Ast ego caelicolis gratum reor, ite per Omnes Hoc opus Q cras populis notescere leges.
Sideribus, quae sola sugam moderantur Olympi,
Occuruntque polo, diversa potentia prima Mundi lege data est sol tempora dividit anni, Mutat nocte diem , radiis ue potentibus astra
Ire vetat, cursusque vagos statione moratur.
Luna suis vicibus Tethyn, terrenaque miscet. Frigida Saturno glacies Wgona nivalis Cessit habet ventos, incertaque ulmina Mavors. Sub Jove temperies, numquam turbidus aer. At cecunda Venus cunctarum semina rerum Possidet immensae Cyllenius arbiter unda est Hunc ubi pars caeli tenuit, qua ista Leonis Sidera sunt Cancro , rapidos qua Syrius ignes Exerit, is varii inutator circulus anni AEgoceron Cancrumque tenet, cui subdita Nili Ora latent quae cum dominu percussit aquarum Igne superiecto , tunc Nilus sonte soluto Exit, ut Oceanus lunaribus incrementis Jussus adest auctusque suus non ante coarctat, Quam nox aestivas a sole receperit horas Vana fides veteriam, Nilo, quod crescat in arva, H thiopum prodeste nives . non Arctos in illis Montibus, aut Boreas testis tibi sole petiisti
Ipse color populi, calidique vaporibus Austri. Adde quod omne caput fluvii, quodcumques soluta
Praecipitat glacies, ingresso vere tumescit Prima tabe nivis Nilus neque suscitat unda sAnte an s radios, nec ipis alligat ala nemAnte parem nocti Libra sub judice l)hoebum.
Inde etiam leges aliarum nescit aquarum Nec tumet hibernus , cum longe sole remoto
Offitiis caret unda suis dare jussus iniquo
Temperiem caelo, mediis . eslatibus exit. Sub torrente plaga, ne terras dissipet ignis Nilus adest mi ad , contraque incensa I .eonis Ora tumet. Cancroque suam torrentes Syenen, Imploratus adesst nec carnpos liberat undis, Donec in autumnum declinet Phoebus,' umbra; Extendat Meroe. qui caussas reddere posset y Sic iussit Nixtura parens decurrere Nihim: Sic opus est mundo. Zephyros quoqtre vana vetustagHis adscripsit aquis, quorum s .ria tempora Litus,
Continuique dies, in aere longa potellas Vel quod ab occiduo depellunt nubila caelo Trans Notou fluvio cogunt incumbere nimbos: Vel quod aquas toties rumpentes litora Nili
AsIicue seriunt, coguntque resistere flatu p. Ille mora cursus, adversique obiice pontist fluat in campos sunt lui pilamina terris Este putent, ira agnosque cavae com p. agis hiat lis. Commeat hac penitus tacitis dii cui sibus unda Frigore ab Arctoo iraedium revocata sub axem.
Cum Phoebus pressiit Meroen, tellusque perusta illuc duxit aquas, trahitur Gangesque, ad usque,
Per tacitum mundi tunc omnia unii tui Nilus Uno sonte vomens non uno ill ite perfert Riimor, ab Oceano, qui terras alligit omnes, Exundante procli xiolentum erumpPre Nilum ,
Aquoreosque sales longo initescere tractu.
Ne non Oceano pasci Phoebumque polum qire Credimus hunc, calidi tetigit cum brachia Cancri, Sol rapit, atque undae plus quam quod digerat aer. Tollitur hoc noctes reserunt Niloque resundunt Ast ego, si tantam us est nai hi solvere litem, Quasdam, Caesar, aquas post mundi sera peracti
Secuta , concussis terrarum erumpere Venis,
Non id agente deo, quasdam compage sub ipsa
Cum toto cepisse reor, quas ille Creator, Atque opifex rerum certo sub jure coercet.
Que tibi noscendi Nilum Romane cupido est, Et Phariis, Persisque fuit, Macedumque tyrannis:
Nullaque non aeta voluit conferre suturis Notitiam . sed vincit adhuc natura latendi. Summus Alexander regum quos Memphis adorat, invidit Nilo, misit oue per ultima terra JEthiopum lectos illos rubicunda perusti Zona poli tenuit milum videre calentem Uenit ad occasum, mundique extrema Sesostris, Et Pharios currus regum cervicibus egit Ante tamen vestro amnes Rhodanumque Padumque ,
Quam Nilum de sonte bibit velanus in ortus Cambules longi populos pervenit ad aevi, Delectuique epulis , pastus caede suorum, Ignoto te, Nile, redit non fabula mendax Ausa loqui de sonte tuo est ubicumque videris, uaereris: Mnulli contingit gloria genti, Ut Nilo sit laeta suo tua lumina prodam
Qua Deus undaria in celator , Nile, tuaru in Te mihi nosse dedit aedio consurgis ab axe, Ausu in ardentem ripias attollere Cancrum: In Borean is rectus aquis, mediumque Booten: Cursus in occasu in exu torquetur, moltus Nunc Ara bum populis, Libycis nunc aequus arenis: Teque vident primi qu.rrunt tamen hi quoque Seres, thiopumque feris alieno purgite campos: Et te terrarum nescit cui debeat orbis. Arcanum natura caput non prodidit ulli, Nec licuit populis parvum te, Nile, videre , Amovitque sinus, gentes Maluit ortus Mirari, quana nosse tuos consurgere in ipsis Iu tibi solstitiiq. aliena crescere bruma, Atque hiemes adferre tuas : solique vagari Concessum per utrolque polos hic quaeritur ortus, Ilii finis aquae clate tibi gurgite rupto Ambitur nigris Meroe saecula da colonis,
Lae t. couὶ is hebeni: quae, qua larvis arbore multa Troiadeat, aestatem ni illa sibi mitigat umbra Lil. e. t. ii rect bina tutuli serit illa Leone: . Inde plagas liceat, .imitum non passus aquarum, Pr P veheris, sterilesque diu metiris arenas Niliac Omnes uniani vires collectus in amnem
Nunc vagus spargens facilem tibi cedere ripam,
Rursus Hiltifidas revocat ille alveu undas,
Qua dirimitii Arabum populi Φ gyptia rura
Regnu claustra Phil .e mox te deleria secantet , Qua dili munt c,strum rubro commercia pontum Mollii Lapsus agit qui te tam lene sitiente in Mi turilia tanta violenti gurgitis iras, Nile, putet ted cum lapsus abrupta Via ruiti Excepete tuos, c praecipites cala Iactae, Ac nusquam vetitis ullas obsiti ei cautes Indi: naris aquis: spuma tunc astra .ice si s
Cuncta siem lint inclis.' ac multo muliniue roniis
Sputrietis iiiviciis canescit fluctibus miris Hinc Abaron quam nostra vocat veneranda vetustas,