장음표시 사용
341쪽
Christi, non timuisse; potuit enim esse timet ille
de aliis malis superioribus . vlputa de ruina Iudaeorum .de peceatis hominum .de aliis lanilibus. Secundo. & diis ei lius obite itur Arist. r. Rhe
toricorum . s. ubi videt ut doeere, timorem tune
solum esse, quando est eum spe aliqua euadendi malu quod timetur,etiliis anum es linquiti quod timor ad eon u uatit ira, nemo enim de re consulit, se etia non est spes. Quam sententi in videt ut etiam sequi s. Th. in piaesenti, art. . O r. a.
q. h. art. a. unde infert, eos qui damnati sunt ad extremum sopplicis m,non tam timere,quam tristari de molle certissima. Consequentet autem in
praesemi negate videt ut Chi isto timore simplici. t et , quia liebi coneedat eum, quatenus est suga mali imminentis, tietat illum ieeondum inerit i-tudinE euentus,qox non erat in Chi isto, de quam necessariam dicit ess e ad verum timorem. Huie difficultati variae afferuntiat solutiones. Prima est Caietans ibi dieentis, suisse quidem ve rum ii molem in appetitu sensitivo, eo quod in eius imaginati ita, a qua dirigebatur appeti ius,
non et at certitudo de molle : in voluntate autem
quae diri et bat ut ab intellectu , non potuisse esse
verum timo tem,ptoptet eam rationem.
Hxe solutio impugnator prima, quia non est
ad mentim s.Thomae , quem conatur explicare.
NI ipse in hae coaestione loqui tot a pelth de pactionibus aptetitus non de iis . quae sunt in volun tale , de quibus agit post ca 3. is .de tamen de hoeti mole appetitus non concedit sim licitet suisse, sed solum quatenus erat fora mali imminentis. secundo , quia cogitatiua Christi non habebat aliam cognitionem moltis immitigiis,nis quam participabat ab intelleret,qui seiebat insidia, Iudaeorum, traditionem Iudaeide alia omnia et ergo non magis dubitabat de morte per cogitatiuam,
quam per intellectum: nte magis poterat habere spem vitae in appetitu , quam in voluntate ; ille enim qui seit eertissim h. se no euasurum aliquod periculum , nullo modo spetat euadere etiam a crappetito in t Denique salsum est , in voluntate Chiisti non suisse vetum timotem , cum Paties adducti supt, eum agebamus de tristitia, probent voluntatem humanam Christi ex .iaectibus tristitiae de timotis, quos habuit vi supponunt ergo, eos actus fuisse in humana voluntate Christi. Secunda solutio est dupli tam esse timorem,alteriim inissitatem . seu pet modo im displieentiae simplicis,altetum absoluiunt, de esse accin. Prior potest esse eum e et titudine mali ineuitabilis ,&absque ulla spe euadendi, & hie potuit esse in
Christo. posterior non potest esse circa malum ineuitabile.& certissime tatutum, hie non potuit esse in Christo &de hoe solum loquii ut At stot loco citato. Ita tespondet P. Suar. a Dara . . Tetita solutio seth in idem recidit, de dieit, Aristotelem non exigete ineetiitudinem ad om. nem timorem Sed ad illum solum .de quo ibi sermo erat, nempe de illo, ad quem Rhetotes inducere debent; oratot enim solum mouet auditores ad timorem , qui deseruiat ad consultationem, vel ad sugienda, & praecauenda mala imminentia , qui timot semper exigit possibilitatem euadendi i quae si iacin adiit. lustra persuadentur auditotes ad timendum. Ita respondet P. vasquca Asa a D.6 1.e. 3 Arca sinem. Ego in primis ea istimo eum his auctotibus dari posse vetum timorem, qui non st suga eff- ear,& absoluta mali imminentis. Nam qui sponit sua vult ieiunate, vel ecipiis Raptis de ei licio castigate,timet illa mala,lieet non habeat si ea ab solutam,de essicacem illotum , cum te sua illa eligat; potest ergo eae vetus timor, lie et sit fuga inessie ax illius mali. ste timet mersitas potionem, vel medicinam . quam tamen absolute non fugit. sed quae tit, nee habet spem ullam euadendi, in odes detium illius. Vnde eonsequenter admitto.non requiri incertitudinem euentus ad vertim
timotem; cum enim hic possit esse suga ineffera, non est cur exis it appichen sonem possibilii a. tis; nam citra malu etiani ineuitabile po: est ver ini fuga inessie ax de displicentia, ut constat. Addo iamen e lieet concedatur de ratione ii moris esse quod pro dat ex cognitione aliqua sci ossibilitatis vitationis mali, de quod non possit habeti verus timor ab eo qui non potest habete spem aliquam euadendi illud malum,adhue vide tur posse admitti in volutitate Chiisti verus actus timoris. Sicut enim diximus capra fresiones' a /AMI, potui ite esse tristitiam in Christo siti ut ea laudio beatifico, eo quod pro ptiois sano notium apparebat moti su solati j,5 gaudii, de posse
esse potentiam ad spetandum sn Pil eum reues tione certa suturae damnationis ii pro priori signo nondum cognostatur reuelatu,; se dicendum via detur , posse esse pro priori seno actim tiri otii de malo imminentis , etiam si in eodem instanti reali pio post et ioci naturae e noscatur illud malum ut cetiissine salutoni; si iam in pro trioli nondum cognoscebatur ut ceti A futuro m. sed ut possibile de ut imminens et illa enim a notina, quae pro illo seno apparent, mouent cerih ad sugam aliquam illius mali quae cum sit stiga mali imminentis nondum appatentis , ut certo fututi, erit .
persectus actus timotis. Et quidem in Chi istosuisse adiim timori hoe modo probatur quia timor ille indueebat ad consultationem ide electio rem mediorum s ab illo enim timote motus sitit Chiistus ad orandum Pariem pro alteri do peti culo mortis;et go timor ille no oriebatur de piae seientia mollis cetio sutorae,quomodo enim post sit ex tali praeseientia excitari ad orandum plo auertendo malo imminent clergo otiebat ut solo in
ex cognitione possibilitatis,& periculi imminen. iis. Vnde etiam si, Christoni pio illo sgnosse ut habuit timorem , rotulisti si ibere aliquam si in . , vitandi illius mani ad hoe enim sussicii, quod pio eo fgno cognoscat ut possibile, quod spiratur.3e nondum cognoseatot celia fututu oppostum, se ideo Angelus in eo instanti, in quo peccat, sicut pro priori Patutae habet potentiam expeditam ad non peccando in s se etiam eam habet ad spe-talidam salutem ; licet pro posteriori , postquam iam peccat,videat peccatum potiri na, de per con sequens sopposta si a incolligibilitate,de inflexi.bisitate, iat erilis limam suam tuinam, nee possit amplius spei are salutem. Si ergo Christus in bllo instanti habuit i molem indueentem ad consultationem A: ad elisenda media, s habebat et lain potentiam sperandi. nihil iam viae tot deesse illi actui ad actum timoris eu iliis conditioitibus,qua ab Aristotele viderii it des letati in illo loco. Denique eitea illum lorem Aristotelis do bi. rava, ..tari potest, an eius sensus sit ille, in quo , nostri, holasticis ad dueitur, quod se ilieri sensitit Ati. stoteles,non posse tiinete eum, qui certo scit ma- AHIM ..tum lineuitabiliter futurum. Alius enim sortasse est
342쪽
g g et De mysterio incarnationis,
philosophi sensus, si eiu verba attente considerer illi iuxta Ceorti j Trapeluniis visenem. E enim in illo loco enumeiat eos , qui timete non possimi, scilicet eos, qui non putanti se aliquid poste pati, quales sunt, qui opibus , viribus, potentia , amicis abundant. Postea veto addit alios, qui timete non possunt,quia nihil iam se pati putant, his verbis. N e qui iam reve os omnia fegravita putant , qui spe exi Iucta . malis immortui frent, velitii extreme loris. Sed o salvis Dbe se spem . n. qua Itictantur. Custis signum , quod timor ad censura uis Ita est. N M. en m de re consulit, de qua n ira ea apparet. Cuare e Ms est, maritido melius sit aviduores in timorem inducere, tales ipsos retarie,st ere AEts pati posse,dec. in quibus verbis non videtiit loqui de eo , qui cognoscit malum cetiissime solutum, sed de eo p ii iis qui propiet grauissima mala quae patitur, vel pallus est.ereditus est quas insensibilis , di mortuus ad sutura mala. unde non affert exemelum
illius, qui iamiam de rapitandus est ut tetulit S. Thom. t. rQ. et M t. r. sed illius putius, qui grauissima tormenia passos est, qui biit iam redditus est quasi malis immortuos . eo quod non habeat post iot mala spe salutis.& vitae ; unde non timetiam quidquid aceidere possit. quia nihil mali timet . qui nullum bonum spetat i ideo minas contemnit, & blanditias reiicit, cum nulla st ei salutis spes relicta. Quando exsto Aristoteles diocii ad timotem requiri spem salutis, non videtur velle, quod requitat ut spes vitandi istud malum, quod limi tui . sed quod ad timendum hoc malum denuo immitie; requiritur quod aliunde non sit iam aliis malis spes salutis praeeisai ablata enim aliunde salutis spe,non e utat homo de hoc malo nouo imo nee illud malum existimat, nee se rati Posse iam aliquid mali. Confit mat autem hoc ipsona ex eo. suod timot ad consulendum inducit et quibus verbi. non vult de ratione timoris esse , quod inducat sempet ad consulendum de praecauendo illo malo. Pod timetur : sed quod indoeit ad consulendum de remedio, sue antecedenti , sue consequenti. v. g. qui ceti 5 scii se
inevitabilitet cras vel berandum sole,ves punicndum filia poena infamiam addueente honsolit non
quidem de sutienda illa poena ineuitabili. sed de adhibendo post a temedio contia infamiam per figam,ves quid simile. Si autem esset iam aliunde in eo statu, ut honotem , & bonam existimatioticin omnino pet didisset, non timetet illud nouum malum, nec curat et de illo, aut eonta rei de remedio. Nemo en m linquit re eo diu, e qua na .i apparet. Quae quidem interpretatio colligi videtur ex concluso ne quam immediate insiti Philosophus ea illa doctrina. utiare opus est sinquit quanilo melitis sit a Aio ea in ii
pati p. s. Non dixit, tales ipsos reddere, ut credanta se euadete posse,quod quidem debuisset imsiti eis dixisset id, quod communitet ex ipso re
fertut , neeessariam tire ad tin orem spem eua.dendi mali, qui,d t metur. Cum ergo non his in.pitat . sed ro: um debere auditores induci, ut credant se pati polle aliquid mali, signum est, quod
in praeeedent bos hoe italum negauit, se ilicet timete polle eos , qui p.:ti se posse non existimant, quod diei: cx duplici rapite prono ire , nempe vel ex eonfidentia, & sues litate , vel ex in seria sinima , eui n)hil inali tollit acciescere: atque
ad eb auditotes indueendos esse, ut credant, a hue se malum aliquod patiendi esse capaces, non obstante optima sortiana, vel pissima, in qua repritiuntur. Qui satie videt ut germanos sinitas Ati stotelis,ut e5s geranti patebit, in quo nihil prot-sus habetiit .vnde timor ab anima Christi. propter eius insallibilem piaescientiam exeludendus staobiicit etiam tibi S. Thom. sis ui . H lc Hilariuss ius io. iustate. e. lti m. c. qui negat Christo timorere. Sed de menie Hilaris diximus iam supti se Itane prate flesti , agentes de asyectu dolo iis, quem etiam videt ut negate in Chiisto.
De Uecta a mirationes. ABmitationis allectus habet peculiarem
difficultatem in Chi isto, quia videtur asseriste secum talem impei sectetone tu , quae non si in Christo ponenda .nempe ignoranti m rei, quam ut nouam, & nobis incognitam miramur. Quod si hoe non si de ratione admirationis , disicile erit tune explicare, eui Deo repugnet admiratio. Aliunde veto videt ut Christo omnino concedenda admiratio,cum eae pressis verbis de ipso dicatur, Matth. 8 .aud .m I fui mi, altis est , scilicet fidem Centutionis : &iuisus Matth. is .non ininus videtiit explessisse admirationem vel bis illis ad Chananaeam l O mulse, istina es tua Quate Theologi admirationem proptiam communitet Clitisio concedentes , laborant iu expliacando hoc affectu, ita ut non fossit esse in Deo, Poluerit latren eae in Christo. P. Sualcet in praesenti, is t. s. in commentario allieuli dieit, duplicem esse admirationem, alteram, quae otitur ex ignorantia causae, atque adeaest affectus . di des letium .ieiendi causam . viso effectu . & hane admirationem dicit, non posse tribui Cliti sto. in quo non erat ignorantia causae:& quamuis non cognosceret eam per eandem scientiam expetimentalem , per quam videbat effectus, hoe parum refert ; tum quia per suentiam ex timentalem non potest habeti aliqua cognitio causae , nisi quae comparatat pet e perientiam ipsius effectus : tum etiam,quia agetius, quem Chlistus mirabatur, erat g es. v.g.Centurionis, cuius causain non potetat sensium ex prati mento percipere . atque ad ea non desiderabat cognoscete causam per eandem seientiam; petaliam autem silentiam iam illam persecte cognoscebat: ergo non habebat des dei ista se tendi causam. Alitia vero est admiratio, ex Augi. st . et q. roi. quae non videtur exigete ignorantiam, sed orit ut ex cognitione rei niagnae, de fingulatis, non quidem quae si magna etiam iespectu cognoscentis, sed sustitit . quod si magna res practive in ordine ad alium, ut chira miram tu scientiam,vel vites rueti, & haec admiratio potuit esse in Christo non tamen in Deo. uia ad excitatam admirationem requirit ut saltem quod te, illa nouo modo cognoscatur: Deus autem non potest aliquid nouo modo cognoscete. Adde , nihil videli Deo magnum etiam in ordine ad alios,quia omne id potest Deus suile operari etiam p. vasqueet a Ia Gi .e. eodem modo distinguit ex August. illud duriere genus admitationis , quo um posterius ibi uni Christis eoiice dit. Rei se it tamen illam modum coepticadi quod non sic admiratio ira Dcoicae eo quoia non cognoscat
343쪽
scat rem nouo aliquo modo Hoe inquam ) reii.
cit, quaa ille qui videns rem aliquam raram mi ratur,&desiderio se tendi eaulam , eam inquirit, de inuenit, adhuc postea miratur , v. e. si vidcas aquam ex summa plosonditate ad alti uimu in n. iem duci,miraris, de scrutaris ratione, quam post- quam inueneris . miraris adhue sempit in soli tum,& iatum illud attis ei uini& admiratio durat
Per multos annos a non ergo tequititur ad admirationem quod res nouo modo cognUicatur , nee August ibi talem eonditionem req ii sui: Aliter ergo ipse vas et ret pondet. Deum non polle mirati, quia res , quae mouet ad admirationem . debet esse septa vites nat Irales illius,
qui mitatur. Nam qui videt aliquid saevam ab alto,non miratur, ii ipse pi,ssit idem aequali Dei.
litate , dc dextetitate sacete in eodem statu constitutus, nam licet vlt miretur opus sinum a puero, iod quidem i se vir posset melius . Ae raci lius sacere; hoe tamen ideo est quia in simili statu . se licet in aetate puerili, ill id non ita sacere
posset. Deus ergo mirari non potest, q ita omne opus rarum nostrum fit etiam ab ipso Deo, qui auctot est totius nostri boni.' i . Haec tamen responso in ptimis patitur eun- Cis. his dein desectum, quem ipse vas in ea in praeeeden. . . .eu. ti solutione res te hendit, quod stitieet addat iam
vasquci. conditionem aliquam ad vetam admirationem,
quam August. ibid. non postulat, se ilicet,quod res illa sit supta vires naturales admitanti . Deindes eomparatio non debet fieri ad eum , qui miratur oeunduiti statum praesentem, sed cons derando ipsum in eodem statu, in quo est,qui rem mirabilem operatur. sequitur ptimo,nos non deb
re initati opera Chii sit; imo nee ipsius Dei,quias ego essem in eo statu, & eum illis vitibus. s iasCMistus,vel Deus hab-t ne etem aequ3 facile eprompt3 similia opera. Sequitur se eundo, D um posse mitati opera hominum; sciat vir potest mi rari opus pueri, quia si Deus esset in nostici statia.& eum nostris viribus , non Deeret sicile , deprompte opcra, quae homo aliquando cum inagna dissi euitate,& labore saeit. Alij ergo alitet hoe explicant, dicentes reuera. s. - . Christum non potuisse mirati propria admiratio D. .. ne,eo quad admiratio requirat, de supponat aliuquas impet fictiones . quae non erant in Christo. Deum tamen diu initos dispensasse, ut non obiis re illa repugnantia i quae quidem non erat essentialis,sed talum naturali si posset habere assectum
admirationis: seut ex diuina ei iam dispensatione factum est , quod essent simul in voluntate Chtisti gaudium summum beatis eum , eum intensa tristitia , quae duo seeundum se requgnabant ad
inuicem, ut supta vidimus. Ita res indet Pelius Lotea. Lorca in praesenti. si . n. s Imptinat . . Sed contra hoe in primis est. qnod si quae est repugnantia admitationis . illa non videtur esse solum eonnates talis , sed eis nitalis ; oritur enim ex parte obiecti, eo quot obiectu tu proprium admitationis est aliquid excedens ieientiam . vel vires eius . qui miratur: vel et an illud obiectum in Christo non habebat talem exeessum,& tunc repugnat essentialiter dati dissim rationem ; D-usai im non potest ponere actum aliquem ab ue eo, quod tendat in sium proprium obiectum.
vel certe excedebat. Se tunc nee erit etiam repugnantia connaturalis, eum nullo modo repugnet
dari admitationem de te excedenti seientiam,vel vites, tae Deinde non apparet, ad quid Deus dissipenni et in illa te ruantia-connaturali I s quae ei let. In tristitia quidem ratio est optima, ut scilicet Chlistus plus posset pro nobis pati , non ob stante beatitudine es lentrali. Affectus autem almitationis nee deseruit ad patiendum , nec ad exemplum nostrum . sed potius ad indicandam ignorantiam in Christo , qtod niugis vitandum esset quam ploc itandum, adhibito ad eum fi
Omitto alium modum respondendi, quem vitimo loeo addit Suatea ob spra , dicem alium . tertium modum admitationis colligi eae s. Th. a. uo
i. r. . i. met. . .es Mi s. quando eis mus , de causa ita eoanseuntur, ut non coia pie hundantur,nee pertacte videri possit modus emensatio
nis a tali eausa et hie modus potuit cile in Chii sto , cum non supponat ignorantiam , sed cognitionem insitioris indinis. Caeterum nee s. Tho mas ibi aliquid indieat de tali inodo diuerso ad
mirationis, nee videt ut esse ad rem , ut soluattit
praesens d G .ilia . Nam licet anima Clitisti non
compteli, at Deum , cognoscit tamen distiniactissime de elatissime Deum , ut auctorem figet quam habebat Centurio , & penetrat in D o rationes propter q as Deus illi dedit tale fidem .semo u.qiio i lis fi les emanat a Deo ergo etiam cnon comprehendat Deum in ordine ad alos ecfectus . vel alias rei sed ones diuinas , non ideo potetit mitati de hoc tis cta in p)tii tui. Itaque ut hune affectram expleci M. q o m do potuetit esse in Chrasto insistendo rationi f. Tholinae, dieere possumus. Clituitum potu ite admirari, quatenus te specta propriae seientiae experimentalis alia iidianiram, magnum se in itum et oecurrebat. A miratio en is tui experientia ii bis testini.) ct tui ex obiectI supctan te ex p cta sonem . & scientiam nostram . quein execsso in profitemor p r a C. ctum a mitationis, quo qoas p olestam ut id vineere nostram expectationem. e praescientiam. Ad hoc tam dia non
requiritur, quo l vineat se lenti Di omne existentem in illo i istanti quo admitum ut . Non siillest quidem ad admirationem conelpicii am , quod
euentiat, aut eius causa ignotetur a nobis per aliquam ieientiam utcumque e nam si Astrologus videat eelis sim, euius causam ignorat per scientiam dialectieae .adhue non m rabit Dr,quia nouit causam pit astrologiam . quod L sti it 1d impediendam adni lationem. Caeleium pinetit aliqius admitati. si euentus sis erat omnem cognition; quam vel tempore antee edenti, vcl pio priori
naturae vel suo naturali distorsui telictu, habuit: vel habet de illo obi. o. lieEt non saperet aliuquam cognitionem , quae vel postea , vel aliunde
adueniat, v. g. si Angelus miretur de tuentu aliquo inopinato, & in spetato, eaque admiratione commotus inter metet cansam , potetit sertasse
eodem instanti edoctii ab alio Angelo de re to ta s potuit tamen admirari, via vei. ille .is ctu, euenit illi sipta omnem spem . & cognitionem, quam aliunde haberit; non tamen cipia omnem. quam bibitet in eodere instanti, is in dem in e dem instanti habra iani notitiam de cilectu,quem videt, de de carisa. de qua etiam ab Angelo alio
edocetur. A l hoe etiam de ruire potest exem. v plum supra indieatum . quo utitur et ivies P. Vas 'iter ad clam sententiam probandam. Ille enim,
qui videt aquam ex ptos dissimo loco ad moniati.
344쪽
tis apicem fieti, miratiit , de quamuis doceatutde modo di attificio . quo fit, adhuc per multum tempus miratiar; sevi hos etiam quotidie miram in non solum eis olim , sed alii ficium holologis . licet eius ariere,& eoiisas pei sectas habeam L, ; quia niti iti in ii. et obiectum illud non surciet scientia ir, quam nune habemus, supelat illam, qitati nos habuimus, di iuxta quam,s de illo objecto ii dicandum P s esset, nunquam tale venisset i Obis in o entem , quale illud vide- A bis iis inus. unde appatet , admirationem involvete aeuiita comparationem iei mitabilis eum scientia ii str. . qui in i rcfiit mot vinei ab illa te,sue illa si tota ieientia . quam nune habemus , siue aliqua, quam ha mus pro primi naturae, sue 'iram antea habuinius iere pote piaecedemi , siue quam nune etiam habc mos ex nobis; nam quaecumque
illa sit, suffieii, vi riosi eam ut illam sesentiam.&expectationem , q ae ex ipsa pollet oriri, vitici a tali obiecto magno.& inusitato.
Hoe et go ius posio expricati ror est , quon o do hie ass.ctos potvetii ei e in Cht isto nam licetn hd oecoit. Di ipsi vitieens omnem eius scien . tiair , potuit tam ii aliq id oecur tete vincens
aliquam elox heri iam , v. ibi glacia , fides magna & in iis ima Ceoli rionis . de qua si iudicium et te lora cest iuxta scientiam experimentalem, Mam ex aliis obiectis habebat s iudicati potius poetu: ssct , hominem gentilcm in belli tomulti. bus ediscat m , laniam . di talem fidi in non habiturum . qi aut in , & qeatim fideles . de relirioli homines iton habebant, atque ideo fides illa super sat se icti iam . quam Christus suis vi. Vbiis di l ct is h bibat , de iudicium , quod iuxta illam seiciat alti de tali obiecto serre potuissctii quem excessusti significauit Christus per admirationem diei iis . v n heue ii tantam Fu M MI et , quas diectet, s hoc obicctum iudieanaiam cstei ioxia ea , quae piopria experientia unis quare. compellii habeo, io ge sirrat experientiam , queam habio, di spem , qDie in illa expe. rientia solidati possci. Dciis imam omnis admirationis est incapax . quia nullum obiectumce trit ei q, Og s retet scicinitam. diam De Di in ' tolibet statu sibi, et telicti A tali ob tecto habebat. G Diees et Deus et ares de s le Centurionis iudici ni scire vellet iuxta ea solum , quae de illigat is Indaeis cognoscebat , non itidicaret, Centuti tm it scis,& tantam fidem habiturum s ergo illod obiect in superat ei iam , non quidem omnim Licinium dioinam, sed id , quod ex vi prae .ci e talis e D retiationis colligi posset, di per cons. locns sub hae ratione potetit esse obiecti m admitationis in D. o. scui in Christo. itidi . . Respondeo ex dictis negando consequentiam , quia admiratio, ut diximus . videtiit esseqoaedam sol milio interna , qua ille , qui admi- t. tur . cognoscit . de profitetur humilii et suam ire e ill talem, de debilitatem ad cognoscendore illud obiecti m ; quare debet se eonsiderareseeonaum aliqviem satum . vel praesentein , vel pia tertium . vel saltem possibilem , in quo telictu, sibimet, & sio lustini non assequere Dit . eis es minitabilem. vel catisic illius. Sie Christus mi iuri rotist , quia cor fideiat se eum illa sitimia caperirati ali. qnam natui alit et habe bat. de cum 'ua sola manere posset, nis ex Dei. leficio liabetri aliam sciciniam stiperiorem;
de sub hae eons delatione humillat se, de pt stet ut excess m illius obiecti, supra eapium sui, in , s com illa s. Quo seientia telictus sui det.
Deos avicis non potest sub ulla consideratio ne te huis iliale ; neque enim ad humilitatis a
fictoin si ille ii conditio impossibilis, sub qua aliquem desectum habeaei s non it go si ilicit ad
admi tali ocis. Quod is telinquererin Deos cum sola illa sententa ex modo operandi indetorum. non iudicaret, Centurionem iam am fidim habituram s nam ille erat casus omnino impossibi. sis,ui constat, sed requititur, quod D. os consideret se eum aliqua scientia , eum qua sola posset manete sibi natistalii et relictus, de cum qua non auderei iudieate tale obiectum et quod qui dem Deo repugnat , cum ex se habeat pcis ' ssimam compte hensionem cuiusculi que caii sae , de se iat quid , di quomodo possit operaii talis voluntas ei rata eum talibus auxiliis, di ideo nullo modo potest esse in Deo assectus adini.
Dices iterum : ergo quolibet obiectum de es
nouo occultens nobis erit dignum admiratione, quia cons de tando statum nosti m . piout car
bamus, vel potetainus calcie notitia illius o lecti, supetat scientiam nostiam et ergo possumus recognoscere, de pio steti hune ex eccum pre affectum admirationis. Rc spondeo negando sequelam , quia excensos ille, quem dixi mos,non est solum , quod caruerit, v ci potuerit eatere, qui admiratur .
ruitione sot mali illio, obiecti, sed quod vel o
lectum excedat captum naturalem cognoscemiis, vel quod sopcrct modum eorum obiectorum quae communitet cognoscit. Sie beati miran- i in semper Deum, qu ni assidue vident , quia li. egi viso non sit lato notia, semper ranaen obi ctum excedit captum natu talem cognosce tis. Hi ideo miratot . quia adite itii, quantum distet
Deus in se, toto illo , qDod isse Beatos proprio
discursu , de lumine poterat de Dco cog tare sieetiam mitamur videntes solem , de contemplari tes eius magnitudinem.& splendorem, licet eum sepius vidit imus , quia cola sacramus quantum sis eici alia obiecta splendida, de magna . quae communitet solemus videre. Qui autem hodie videt unum lita, inem , quem prius non vidciat, non miratur, quia obiectum illud nee si petat
captum naturalem Ogri scentis , nee modum ordinatium aliorum hominum , quos communiter videt.
urgebis ad hoc , ergo Deus poterii saltem mi rari se ipsum . quia licet obiictum non sis et D captum naturali in ipsus Dei , excedit tamen infinito excessit alia obiicta . quae cognoscit Deus et ergo scut ob hane rationem miramur solem , qui non ex dii eaptum nostrum,po erit Deus mi tui etiam se ipsum. Neque enim vid tur requiti distinctio in sei obiectum , de illum, qui adimitatur. Nam homo rotest admirari in contemplatione sui ipsius , iuvia illud Psalm.i ;8. M rabilis facta es fient a tua ex me , fenon deerit qui mitellit pios tiom ingenium . sciat allii etiam mi tantur suam ineptitudinem, vel debilitatem. Respondetur , Deum non exeidere obiecta Ex ..im . omnia , quae communiter cognoscit Deus. Nam in iis continet ut etiam ipse Deus, in cuius contemplatione assidue versatui. Ad hoc au-
345쪽
tem genus admitationis otiae ex excessu obit usupra alia obiecta. ouae communiter cognoscuntur, i uiritur q'od non voseint lem petante oculos obiectum illud, quod admiramur. Sic aet- miramur mare , postquam ab aliis obiectis minoribus venimus ad male , cuius viso suerat interrupta. Sic etiam initam ut solem , postquam alia corpora minoia , de obstat tota vidimos, de aiientionem a pei sectione, de magnitudine Solis aliquamdiu leuisauimus. Tiane enim per admirationis a tactum profitemur execssum illaus obiecti supta silentiam piaecedentcni nostiam, hoc est , supra ea corpora , quae nobis antea prae oeulis, & in cogitatione vel sabantur. Ratio autem sumittit ex dictis , quia scilicet admiratio inuoluit sobiect onem . de quas humiliationem reuerentialcm in Oidine ad obiectum , quod admiramur. Haee autem humiliatio aliquandomitur ex exeessu obiecti supra nostium c plum, Se lumen naturale ; de tune non requiritur , 'nod obtictum illud non cognosceretur
antea simplieitce . de absoluth s stilueit , quod
non cognoscat ut pec lumen nai uiae . de vites
proprias ad hoe . ut possimus illud mirari ; pr tessante. Eilieri execta uia obiecti supta nostiam ea Deitatem , de se lentiam naturalem, de hoe modo mirabatut Christos fidem Ceniurionas, ut diximos . de alia similia. Aliquando vel ADtii ut illa humiliatio ex exeessu obiecti , non sopra caraeitatem nostram naturalem , sed sopia id, quod reneta cognoscimus, de ad hoe genus admirationis requitit ut , quod cognoscamus aliquo modo de Potio illud obiectum vi alioquin enim nullum exeessum plostebimur in obie
cto , cum non exe at nostrum captum , ut
suppono , nisi eaeedat saltem seientiam actualem praecedentem nostram et de hoc modo mi tam ut solem , de mate. ut diximus , quia aliquomodo cornoscimus haee obiecta de nouo ; qui tenus pec attentionem ad alia aversa suetat petat quod tempus cogitatio nostra ab ipss s vitile quando conuertimur ad ipsa , satemur excessum totum supta nostiam seientiam . quem prius habebamus. Deus ergo neutro modo potest a tam irati seipsim, euiri nee possit agnoscere ex cessum in obiecto supra captum situm naturalem, nee etiam sueta scientiam actualem , cum
nunquam cisset ab actuali eontemplatione sui ipsus. as Hoc itaque modo explicata ratio s. Thomae s. Thom. . illo t. 8. probabilis videtur ad probandam Christi a dimitationem ex eo , quod secundum
scientiam experimentalem potuit aliquid nouum ei occurrere e non iidem nouum toti scientiae,
quam habibat. sed selemiae experimentali, quam solam habebat ex naiotae vitibus f atque ideo poterat agnoscere in illo obiecto excessum supia suam seientiam natu talem . quam prilis habebat. August. si Heiliva mi est in hane lintentiam ad
e. i s. clarissime docet, in Christo non suisse plo-ptiam admirationem , sed dictum esse mitati eo modo, quo Deus da ei tot vidisse lucem ostquam facta sacra', quasi prius eam non vidisset a vito-bique enim se aecommodat seri tota nostio sen
August.sto admirationem. qnam de Deo dicatui, vidit lucem, quod esset bona. P. vasqucr utim. 3 x diei: . Augustitium in at o loco , scilicet eos . io a. p. M. posuisse Propriam admitationem in Christo I distinguit enim ibi duplex genus admirationis , alicium quod oti tui ex ignorantia cause , 5e hune dieit. non suisse in C in isto ; alterum vero . quod oritur ex eo, quod appareat tes aliqua inusitata. sagulatis, de rata ii de hane solam adimitationem
dieii sitisse in Ch isto ei tea fidem Centutionis: neque enim linquit eum Daltis rei ratio poenitiatera , fed ad nsrai o pro laude pissi a est , cu uspar in pu lo Oraarum non appis erat. Sed reuela Augustinus ibi non dicit, illam secuti. dam ess e pio iam admitationem: irrib .s aliente legatur. in prima sententia retiistit, ut admiratio propria ex caiisae ignorantia procedat; eamque secundam impropriam admirationcm esse Lentit . sie enim ait: mala caecae, atqvie ra i es , c mlareti, mbam r eua sunt i tum a tem patent, cor ei inter , vel tenuenienter ira litatis , hic mi audum est, s salse fum . quarat se exieetat, offerent, a th m iamur, non inopses ta ritifenso, fia excellent ara Iaudando ni ramur. Quo tenere a miratian a Centur o i eo
lati altis est. Objicit autem tibi Augustinus I e hae despliei admiratione sequi, non esse vetum, quod ipse illi dixerat, si ratio quaeritvir , ne ne u a m rasi e s cum possit aliquis mirati lati dando id, cuius rationem optime nouit, ut Chii stus retiatus est. Respondet vera, , sententiam illam adhue eis e veri uiniam , sicut de illam, Deuenem nem tentat, licet at quando Deus die altittentare homines , quia niinuum sicut Deuc drum ut impios te levia te homines , se in tropi id dieitur Chlistus adimitati rem, cuius causam n uexat. vel ba Augustini sunt haee : N. . V op es u est sententia, qua dictum est, ratio quaeritur, non eru res ab le, quoniam es alta
tenus admirat ansa , etiam cum raris mauis stae ranii. Quae vel ba ultima, quoniam es est. non sunt responso ad obiectionem,& ratio Au a. ut semite videtur P. Vasque et, qui ibi letrinnat sententiam Augustini, sed sunt pus obiectionis iactae , ad quam statim te spondet, de piosequitur : Ne tie enim propterea e l-patur finirentia , qua uictum es , Detia neminimient i, quoniam est aliis dentis tentarion; propter ouam recte itidem . sestim es , T ntat et Demsutii Detis o ster. Quasi a petie dicat , sicut illi sententiae , D ui nem es m tento , non obstat quod Deus dicat ut aliquando tentare ; hoc enim est aliud genus tentationis impropriae , ut sup pono x se illi senientiae , si rat o aeritur , non e t mi as; e , non obstat . qnia Christus inita. ius dicat ut rem , euios rationem . mouerat ; quia
est aliud genus admirationis ira neptiae , qHae non tollit veritatem ri totis sentcnilaei si enim haee secunda esset etiam piopila admiratio , illaptior uniuei salis finientia esset procii ldubio salo, cum estis uniuersalis, ad euius sit statem satis est, s de se tui in aliqua propria specie ad initationi f. ln qco discisisti tibi ter ad oct- te id , quod ius ita etiam notaui contra P. Vasquca, Augustinui, ad illud seeundum genus
admiratioti s non iesio itere . quod tes iit si pia vites timorales citi , qui admitatur , sea
346쪽
ggo De mysterio Incarnationis,
solum , quo tes si sata , insolita, aut singularis: ditque .cco e i nictilia Augustini non elle. et nigrior illa tinet optia admiratio Deo . cui Deus etiam positi iei sit notam excellentiam laudate , quod solum Aoquii nos dieit, pet illodadmiraticia: s p Pus explicati. Quale ex Augu-simi senientia illa non est Hortia , icd impiis ita ad initatio illa autem iola petorria est, quae aui, i, iri iamiam lationis , se catilae stipponit. Aduet ie ramen . quod Augiis in s lih. y g. 3q ..' a'. o. po meditim , ex eo quod Christus proprih miratus iit, probat eram habuisse velam animam humaram e quod non poetuit, nisi ex in iis admiratione collige te. Qua te vetismile est , eum in hoe ruucto non iei inuisse stirpet eandem sementiam. . t Contra rationem s. Thomae ii nobis expis c. . I -- catam obiici potest ex Suait et Io a i. . quia
.a mim admiratio est desiderio in sciendi causam Oeeulus.T - tam , ut dieit S. Thom. i. 1 quaest. 3 et .a t. s. sed
sua; i, Christo, non poterat desidetate se ite causam fidei Cenrationis rei scientiam experim alem: tum quia causa non alio modo cognoscit ut ret illam seleni iam . nisi quatenus experientia reicis iiiit ipse cffectos ; atque ideo ciam iam percipere tot confessio externa , per quam e snosci poterat causa , & Don aliter, non poterat des letali alia cognito expetinentalis illius causae : tum etiam , quia ad mitis io illa erat de fide Centutionis, cuius causa sub sensitum experimento cadere non potet ar ; ergo quod per seientiam expcii incntalcm latea et eausa illius effectus , non poterat deseruite ad excitandum vetum assectuin admirationic in Chi isto. Respondctut , admirationem non esse des- deii ut i se tendi identice, sed causaliter , seu at- inuiti P e. quatenus ignotantia causae assert seeum
illud desiderium. unde Aristoteles , qui illius
sementiae auctor est. i. Rheto Ic. cap. t i. non dixit, admirationem esse desiderium selendi, stainuoluete et Afere quaque linquiti er a grais um tim tophi, larem ess ; in a bando en metiri e ori. Asendi tu duas tae'. Vbi notandum etiam . est . non id ita si quas ' uniuetialiter neeessarium, quod omnis , qtii admitatur, desidet et scite, sed ut in plurimum , quia si equenter interuenit ignotantia praesens causae. Aliquando tamen
etiam cognita causa persevetat admiratio , ut probauin is ex communi expetientia , & Beati sereret mirantur persectiones Dei . quas cla- se vident. Sila tuo Christus initari potetat fidem Centutionis . absque de saetio sciendicias effusam. Falsum etiam est , quod causa illius Tereis iam coontistebatur milieienter, viso egi eiu exitino et adhue enim ex hoc capite pociet esse diu defium coenoscenda causam , non solum i ct scientiam supeliotem , sed etiam per sei uiam humanam , quae maiorem noti
tiam aderiti, v. g. pct accuratam , di exactam
inquistiorum circa moles, de vitam illius h mi uis , pix notitiam de interno statu conscien tiae ipsi is , vi posset letti . qualis esset intellus, . qui talem fidem exierius exhibebat. Neque, enim per vinum actum externum potest ita be re eognosci causa inter tot, Leut pci pi es , de
Eodem mcdo solui potest alia obiectio
P. vasquer num. s.f. quia scilicet cum seientia s, intuitiua alleuius iei non potest eae fide, P. 1 Ac sius, vel opinio. Cum ciso Christus cognosce- . . t et causam illius coti sessionis extetna in Cen- iurione per silentiam intuitium pii fict ist-niam , non poterat desiderate aliam notitiain inseriotem seientiae aequisiae circa cantam . causam , qua notitia debet et esse rer medium, atque adeo non posset esse eum illa alia scien- . tia pei feci uim a Chiisti. Respondetiit ex di- ctis, potuisses hi istum admitati absque dei de- Rito cognose endi causam per nouam notitiam; ad affectum enim ad initationis satis erat, quod per seictitiam illam acquisitam , de naturalem effectu, ille admirabilis ita cognosccbatur, ut excederet, quod pet illam scientiam cogitati,
vel promitti potuisset de fide Centurionis , ut
si eum set homa in praeienti, Art. p. de probatur ex illo Dari 1. ubi Cht ita cilciente e tem- ii, , plo. de flagitiis caedente nummulatios, de vendentes , r.eo, ait stiri D f. his elua , pi me'. meus demus tua eomes t me. Zelus au- mei a vi iem videtur species ire, de indignationis. Ratione item probatut ex di finitione ii ae , in qua ni- ,
hil est, q'od reperit ei Chi isto iii enim ita esse., q'od repugnet ictus complectens itistitiam , & appetitum vindiciae, seu inserendi, malum. unde licet afferat secum commotionem singuinis, de bilis , non
tamen consilit tarn alii et ii, hoe , sed est s ut
dixit At istoteles i. de ani rea, cap. i. te tui . i petitis ab .ris illi sim actu, 'H. Inferenas ivbi inuoluitur dolot ex parte illius , qui irascibtur , quod explicuit idem At istoteles r. R r. cap. et .se . dicens Mia , se star sel t.unde didisse s di si ius i p. A. Philo ph;., e . a 3. concludit,
iram esse retrae arsonis a poetsi M. Hoc autem totum potuit esse in christo , qui acriter dolebat de offensa conita Deum . eoque dolore eom motus excitabatur ad puniendos malefactores,
qui est honest Smiis a ficis itae , iuxta illud Psalm. . Das m H , O nee teare. Quidquid ergo fit, an in Deo si piortius affectus uae , de quo simi vatiae sententiae , aliis a simantibus, quos sequitur Suater iis . , , . uiaa Atia, 'ct. s. i. et aliis autem negantibus . . quos se quitur vas aver i. te es r. .rtem, h. Sq. c- a. iain Christo tamen non est , etit negetur hie a sectus. quia impersectio illa doloris, de tristitiae, quam videi ut secum a seire , de propter quam negat ut Deo , non repugnabat Chiisto in statuviatoris, ut supra vidimus. Addit tamen P. vasque et in ptae senti, iustica.
cap. s. n. gr. hune affectum irae . quem ponimus tu Chii sto. lichi inuoluat it stitiam , de appetitum vindictae , non tamen esse ait ni coriis . stum. aut mixtum ea duobus I hoc enim cst impossibile . neque etiam soluin piari sui: i iseiae tam ttistitiae, quasi eausam e Getentem ad irain; nani si hoc esset, posset Deus supplete illam causam, & facete , quod esset in nobis ira ab L. que ulla tristitia. Qitate eoueludit , ilia illam se habet a
347쪽
habere tanquam obiectum irae , nam obiectum liae non est malum absolute, sed relative. quate nos appetanus compensare tristitiam praecedentem , de ideo dicitur appetitus recruciandi, seu
vicissim dolorem insciendi. Haec tamen itae explieatio reddit distia item doctii eam de affecti, itae in Chi isto ; si enim ita est affectus comptii di tristitiam, di dolocem acceptum, tequitur et elum christi, qui erat a ectus irae , non habuisse pro motivo sotia reali ostensam Dei, sed offensam ipsius Christi. qui tristitiam, & dolorem passus fuerat. Nam licti itistitia illa suisset de offensa Dei. postea vero ita non erat propter offensam Dei, sed proptet tristitiam, de dolorem Christi, quod malum volebat eomoentite infligendo aliud
malum , de recruciando et quare motivum sot- male itae erat bonum eo, pensandi unum ma
lum cum alio, seu puniendi proptet tristitiam illatam ipsi Chii sto. Quod sing motivum non videtur dignum dicta Christi . qui certe non habebat telum suae iranquillitatis , de laetitiae, sed honotis, re eultus diuini: quare non volebat vindieate suam institiam , sed diuinam offen sum . non curabnt reddere malum pro suo malo, sed pio laesione di lini eultus. Non ergo erat obiectum itae itistitia irascentis sed si illam illud, de quo ii stabatur. . . Supposto itaque, quod ita inuoluat essen tialitet itistitiam ( quod multi, vi dixi, negant facili sis dieitur, eundem omnino affectum irae in se habere illum modum tendendi, ut tristetur de malo, de velit pio illo inserte aliud ma lum. Non ita ut velit instite malum pro iii stitia illa, hoe enim est et re Rectere supra seipsam . sed pro reaeo , de quo tristatur, siue illud sit malum illatum irii ita enii, siue non. Vnde potest iudex itasti propter homicidium, licet occisis non si amicos . sed potius inimicus iudieis; possumus etiam irasci propter pee
catum . quatenus est contra resulam rationis,
de praese indendo b omni ostensa Dei. Non ergo habet ita pro obiecto tristitiam , nec vult illam compensate , sed potius malum illud, quod est odiectum tristitiae habet tamen ex tuo modo tendendi tristati simul de illo malo: nam qui non it ista tot , licet velit punire male factorem . non dieitiat irasci, sed absque ulla perturbatione , aut passione optratur. Hic ergo affectus in Chiisto non erat ex amore sui, redex amore Dei, eo tu offensa erat obiectum tri .stitiae, de itae; illud enim malum volt bat comis pensare puniendo peccatotes, qui affectus dedito modo habitus honestus est, lichi inuolvatim persectioncm , non motalem, sed phdis eam tristitiae , ratione cuius non potest esse in Deo, neque etiam nune in Christo , aut in aliis Bea
tis,licet retineant relum aduersus peccatores
secundum illam patiem , qua solum dicit asia fictum debitae punitionis pio offensa Dei , quem diligunt. Dices , itam appellati an illum oloris o ei
sim asti Carsa ians pessi P editiciat onps appet tum , quae videtur sanificate compensationem pro dolore accepto i ergo dolor irascentis est obiectum , pro quo vult compensare, de inserte alium dolorem.
Respondeo in primis. eas definitiones , seu cata. d. Ludi A Incareat. deseriptiones posse aeeipi de ita vi hi plurimum;
nam communitet solemus itasti pro malis no bii illatis . lie3t aliquando contingat ira pro malis alienis, vel pto fictas, eontra rationem. Sic etiam Possidonius apud Lactantium iis . de ira ros dis Dei , quem te se it vasquc et a tua di istaei. 8 . Lacta cntim. Ei. dixit, iram eis e evia ratem ntiniae ierim, a quo te sesque piata. D m. Et Aristot. E. Rhei'. cap. q. ait, itam esse appa en M tiit oni, Aristot. . appellitim eum dolore, promer atra ent m ire f. vel 1n sos contemptum. Quae sane definitionestiuelligi debent de ita ut in plurimum , non in uniuellum. Aliquando enim potest esse ita . tra eum,qui nos non laesit, nee aduersus nos, vel nostros contemptum ullum ostcndit. Itasci, ut quippe aduersus ebrium , vel prodigum . cuius ebrictas, vel piodigalitas nos laedit, nec con
SecundA responderi potest . . illas definitio- nes intelligi posse in uniuersum de omni irassim pet enim volumus tectuciate, de inserte
vicissim dolotem , non quidem pro dolore sor- mali nostro, qui est actos itistitiae sotmalis, sed pro dolote obiectivo, seu pro malo, de quo tristamur. 5e dolemos i illud enim malum est
dolor, de elux obiectiua . clim sit oblectuin nostri doloris formatis. Et quamuis non apprehendamus illud ut malum nostium , nee velimus punire aduersatium , eo quod cruciet nos; re tamen vera volumus punire illum , qui
crueiat nos , de qui posuit illud malum , de quo . dolemus; sed ideo, quia est causa mali, de d lotis obiecti ui . quod suis est , ut dieat ut ira appetitus reddendi vieissim malum , & te eruis
De communicatione idiomatum inter Deum, & hominem.
SEC Tio l. V ram . se quomodo pradicata diuina diei p sint ae homine, O pra-
SEcr. I l. aeuages sint hae praedicati nes. Deus est homo, O homo est
SEc Tio III. Vtrum dici pa sit, Deus sectus est homo, O homo factus est
SECT. Iv. V ram Chri tis possit diei
impliciter creatura , ieI AItem inquantum homo p
SECT. v. V ram haec propositio sit fera,
SEc T. V l. Drum Christas in quantumhim. si Deus , me per nato MMv Nie Arici id omatum est C. his communicatio praedicatotum , ita aio tui. vi quae competunt vel botione diuinae naturae. vel personalitast, diramur de homine , & E contra quae 3 f compe
348쪽
g g 8 De mysterio Incarnationis,
competunt Christo ratione naturae hi iuranae , dicantur de Dco, & vetbo diuino. Quia velo haec communicatio praedicatorum plutibus modisini Aligi potest , de singulis in particulati dicendum erit.
Vtram. H quomego praeditata uiuina ilici possint de homine . er pras eata
humana de DeopOPorici ptili, tem in communi statuere., t postea ad dissiciliola, de parti latiadestendanias.
Haetetiei et go , alij omnino hane communicationem de medio tollunt, ut Nestorius, de alis, qui negantes unitatem personae . eo ipso negabant, hone hominem eisse Deum . 5e B.vit-ginem esse Matrem Dei. Alii haeretici nostri
temporis per aliud extremum talem, de tantam communicationem ponunt, ut praediora piopria Dei eonueniam humanae naturae, at
que adeo humanitas sit omnipotens, immensa, omniselens, de alia huiusmodi, quos errores reseri de te sellit lath Caldinalis Bella tminus tom. i. lib. s. de Chriso, e p. s. ct fit rapud quem videri possunt testimonia Scripturae . & Patrum ; est enim tes, quae pertinet ad controueris sistas. inter Catholicos Distandus sis s. s. .etua . a. ni m. s. dixit illam propostionem , Deus es homo, esse vetam, de propriam , non tamen ita pro priam , sciit illam , P ua est homo: postea in s. nisat nec esse omnino proptiam in rigore,potius enim dicere debemus, D ti, est humanains, quam hemis, sicut ii assumet et solam earnem , potius dicerctur , Deus carneus, quam e .iro . Rationes . 5estandamenta ipsius postea re fetemus . & dissU
vera, de Catholica senteni a est , dari cem. munieationem idiomatum, per quam vere, te . ac rigorose dicatur, Deus es homo , de V Deis . Haee est de fide , ut constat ex toto Concilio Ephesino. ubi aduersus Nestorium definitiam est , B. virginem esse Dei param , hoe est , Matiem Dei. quia nimirum ille homo, ius e mater, est vere Deus ; pro quo egregie laborauit s. Cyrillus Alexandranus variis ita latibusta de epistolis ad hoc compto-bandum editis. Confirmant eandem veritatem s. Leci , Augustinus . Ambiosus, Dainasce nos, de alii Patres, quos asscit Saate et is p asntus'. st. 'ini. Colligit ut autem ex Scripturae loeis. in quibus idem homo Christus appella.tur Deus, de ipsemet filios Dei dieitur homo, mortuus . crucifixus, sepulius, prout confitem ut etiam in s inbolo Apostolorum. Ratio vela des initur ex unitate personae . seu suppo-sti , ratione cuius idem dieii ut homo . de Deus: nam vetum est ditate . suppositum habens na-
totam diuinam, est habens naturam diuinam, de e contra. Cuin ergo homo si persona habens naturam humatiam . verum erit dicere in toti rigore , his o ' Detii , ii cot propter fimi lern se te rationem die tot vere , latim le .
eo quod lae habens albedinem , t etiam habens dulcedinem. Huic communi doctrinae sese opponit P. va que et in prasent; tiqui. 6 a. ea . . re i . pari. at F. iis . cap. . docens , haec nomina, Deus , immo, dee. non lignificate in tecto suppos tum , de in obliqueo naturam , sed potius e contra in rectoraturam , de de connotato subsilentiam , ita ut Dea, non iit habens deitatem, sed deitas conee nens suppostum, leue notans suppositum , vel
existens in supposio a quia s in relio significaretur solum suppositim , sequerentur pluta ab-
Haee tamen doctima dissicile explicat commu- n nicationem idiomatum in Christo. Nam praedio. D Ocii, tione, fiunt de sanis eato dilecto subiecti,de natura autem diuina non potest diei, quod sit limmo s ergo nee de Deo dici postli,nec e contra de homine,quod si Deus. Respondet vasquet in idaesenti . num. 16. Rey.
communicationis rationem otiit ex eo , quod
natura quaelibet praedicatur de supposio , in quo est a unde eum in Christo de eodem supposito dieantur duae natutae in concreto, i quitur quod possint etiam in evinctito de se ii inicem praedicali , quia quod dicit ut de toto subiecto , dicitui de quolibet, quod de illopiae dieatur , iudita regulam s3llogismi expositorij. Sed conit, , quia ideo natuta potest in con- qcreto praedicati de suo supposito, quia per no- mei, illud eone et M. fgniscatur in recto suppostum ; omnis enim piaedieatio fit per verdum est , explieite. vel implieit . . quod vel bum fgnificat identitatem realem praedicati cum recto subiecti . sne qua identilite non possumus dicere ' silua ; tibi enim non est identitas , est distinctio , de ubi istiust nctio, verum est , hoe non esse illud i s etati his est illud. debei hoe esse idem cum illo , quae identitas fgnuficat ut inrer tectum subiecti, & tectum praedicati s illa enim dicimus esse idem . de quibus
loquimur in recto, vi ex ipsis umibus constat. Dum ereo dicimus . Detis . st homo, spms mus , este idem tectum Dei, de tectum hominis ; ergo sensus est . hisben, Mesturam diti nam est
labens naturam hi maesam. Si autem homo est
natuta humana existens in s p posto , mae icatio Oesset falsi , quia sensus ellet , halti a divi na existens is soli , iis .st reatura humaua ex pens Insinuito, qui sensus ab soldissimus est: ergo iuxta iliam explicat onem desitui tui omnino rad: Teommunicationis idiomatum inter naturam diu uinam,& homanam.
Confirmati potest his ipsum ex mysterio sTrinitatis , qui a s Deus est natura diuina existens in supposto, sicut dici potest , Deus generat,
diei etiam posset, natu is aliis . ex 'ns nsuPp stogene at .er generatur, quod est salsum : nam licet aliquando Paties usurpaverint eiusmodiloquutiones in abibacto , illae tamen non sunt propriae , nee admittunt ut in rigore ii Theoloeis. Sicut etiam iidem Patres aliquando loqui iti Isint improprie usurpando naturam humanam pro homine, de e conita, die eotes Verbum assumpsisse hominem , dc humanitatem esse factam idem ei in dii unitate , aut Verbose enim l quuntur Nari an renus, D.imascenus, de alij, quae tamen loquutiones in ricote scholasti eo
349쪽
Disputatio XXII I. Sech. I. I; q
rundamenta, quibus P. vasqueet motus est, tetulimus, ta distoluimus ex piosesso AI'. is. f. s. s. re taures illud dubium , an essent elutis
homines casu , quo tres personae diuinae assumerent eandem naturam , vel una persona tres humanitatest
Dissi euitas piaesens tota est in siluendis at-gumentis Durandi, in quotum solutione explicabit ut , de confirmabitur magis tandamentum huius eommunicationis idiomatum. Primum ergo Dotandi fundamentum est, ista ubi est maior identitas inter praedicatum, de ubieetiim . est maior vetitas, de proprietas praedicationis: matot autem identitas est inter Petrum , de hominem, ii in intra Deum de hominem ; nam illa propositio est in ptimo modo dicendi per se, haee non , ctan possit Deus manere, quin sit homo et ergo haec propositio non est omnino propria. Respondeo 'imb negando maiorem , quia tam proprie dicitur Petrus albus , si vete est at bus,quam homo et virumque enim dicitur absque ulla improprietate, aut metaphora. Respondeo seeund5 negando Minotem, quia in rigore tanta identitas est in utraque propositione; nulla eo im propositio est vera, nisi sit omnimoda identitas inter rectum prae dicati . de tectum cibiecti, quae sola signi sea tot per vetbum, st. Huiusinodi autem identitas est omnino inter praedicatum . de subiectum, quando dicitur, De st homo , licet ratione ob is qui non eonueniat ita necessario , de per se
tradicatum subiecto, sicut in illa , P t U
Seeundum tandamentum Dutandi est. Petrus per eandem natutam est thomo, pet quam est petiui , Deus autem per aliam natu tam constituit ut Deus, de per aliam homo; ergo non est ita propria hae praedicatio. Respondeo eodem modo hoe solum probare , quod non sint omnino smiles illae duae pras.
dicat ones, non veth quod visaque non sit propria. Tettia arguit, quia quando horea praedicatur proprie de aliquo, praedicatur In id . eum non fit nomen denominatilium et sed de Deo non praedicatut in quid ; nam interroganti quid est Deus. non die sitius ii homor ergo non praedicatur prore de Deo , sed magis propith dieitur. Detis estumanus . seu humauistisi adiective . quam homo
substam lue. Ad qPod magis constreandum addit illud, quod de aliquo subiecto praedicatur adiectiuὴ, non posse de eodem praedicari sobstanti-uh. unde quia Petrus dicitur propite homo, non Potest proprie diei humanus, sed Deus diei tui
proprie humanus, sue humanatus , ut loquitur Damase. ergo non dicit ut ita pioprie homo, ad quod probandum num. is . aduertit, accidentia semper de supposto rixa leui adiecti ite in concreto , quia ipsi non constituunt suppostum, sed inueniunt eonstitutum, de adueniunt illi: natura vero substantialis completa. quia constituit suppostum proprium . non praedicatui de illo adiecti vh, sed substanti vh ; non enim dicimus . P rem es humanatu, . seu htimantis, sed homo. Quando autem natura substantialis inuenit sappostum constitutum independenter ab ipsa. debet in ptaedicatione sit te magis C d. A Laeto d. Incaream tegulam uel lentium . vim substantiae . atque adeo natura humana, quae aduenit supposito diuino iam constituto , magis proprae praedi .atur adiective de illo , quam substanti E , de per eon-seouens magia proprie dieitui Deus hastinus,
vel humanatus, quam homo.Oeeasione huius argumenti controuettitur, san illa enune latio . D ui est humaratus . vel hu- misi a stamantis,si ptopita usurpanda ii veto telieienda tanquam impropria. P. vasqueet in praesenti, ta . 3. cap. r. . . a
probat, non posse Christum diei Deum hum num . vel humanatum, denominatine a suae rupi . .. stantia humanitatis , licet possit dici h mantiae, hoe est. benignus . vel etiam humanaitis . si sit partieipium , verbo huisano, sicut dieitot ineat natus Item non poste diei hominem Dei ficum, aut diuinum. sicut nee domini eum . quod probat ex Conei lio Francosordiens in epistola ad Epi. c..eIi. Escopos Hispaniae. ante medium , ubi dieitur. unam peti odiam esse Deum , & hominem , non hominem Deis eum , di humanatum Deum . sed Deum hominem.& hominem Deum . in quibus verbis h Maritim non sumitur vi participium, verbo huis,M. nam in hoe sensu verbum est Deus humanatus . vi loquitur Damascentis r.
AN adistis Detin . . & Conei lium Const. ni inopolitanum em te sp M. in consessio, e fidei recepta in Coneilio Chaleedonensi . . i. 3 sed sumittit adiecti ubi & denominat lue ab humani- itate, stat etiam De liuis, non signifieat Gn mum , sed adiecti tib etiam . eui opposuit substantivum, quod diei debebat, scilicet hom is
Deinde probat ex Patribus, non posse Chis. 3stum diei hominem diuinum . arat dominicum, quia licet aliqui ita loquuti suetint , nempe Epi- .phanius in Antoratis, o a medio , ct haere si s s. Didimus lib. 3. de Sy Hiis sancto. al. . in s. tom. D.dimiis Zibisi hi fistra, Athanasus epulila ad Et FH Athaias. tum, ebea fuere , Augustinus lib. 8 sta uast ontim, de sermon Demisi in monte, lib. s. eao. August. qui etiam hos is lib. 83. Pastion . e. 3 . e rosinem . eum appellat homίnem Atiinum s ipse tamen Agustinus I b. t . retras. c. ii . non Iotii assue , eum modum loquendi tetractauit dieens, se postea uetiisse non esse dicendum hi miri D.Mirigetim, sed Domistim. Tettia probat, quia ille modus loquendi in troductus suit ab horaieis A pollinati stis, ut in dicat Naalantenus e si . i. ad Cleaonium , de il- Nariis sis dicens, quod hominem Dem num , ut i si e stitimis , hel potius Dominum noli tim, es D um, mentis experrem esse a se ebant. In quibus verbis, ut notauit Elias Cretens s ostendit fugiendum ilias ciem esse illum modum loquendi haereti colum, petquem diuiso inter Deum , de hominem vid batur introduci. Adducit etiam Damascenom Ilib. s. s. capite Aod e . , ubi dieit . Nest rium ausum suisse dicete eum . qui ex virgine natus erat. Di): iti, hoe est, Dei seruias. At vit inquili is vii, dii Mioa; di eam dieamus,vel e entemus. Idem autem videtut esse Christum Desi serum,uel diuinum , seu dominiscium Iut domi ni cum appellare. Demque addit lationem desumptam ex Durando . quia se ilieet nomina adiectiva de nominatiua desumpta ex forma substant in
350쪽
g o De mysterio Incarnationis,
ita de subiecto praedicantur, ut indlaent diuis nem unius substantiae ab alia ; unde stetit Petrus non potest diei humanus,sed homo a ita Deus, ii vete . de pio te dicitur homo, non potest diei humaniis a ncque e contia, holro ille potest dieidus inus , aut dominicus, cima piopti e d:catur Deut & Dominus. io Cuea hane doctrinam P. Vasqueet aliqua ora currum animaductitnda. Primo in est . quidquid m. m .i- m de aliis praedicatis non videli esse eandem ra-
x ' - mas in praesenti uis'. ig Ari. s. a 3.ntetur, po S. Thom. se tribui Chi isto , de piobat ex Dionyso A ,- I. D lirare, at . . de lichi P. Vasque a dicat, iuxta aliam transsationem non legi ibi asti uum, sed
Deum a semper tamen manet auctoritas S. Tho-
irae approbam ii illum modum loquendi , qui eum probat ex peculiati usu illius voeis Atii , Dia . quam solemus applicate iis etiam subiecti, quibus conuenit esse Deum substantiu e. Sie enim loquendo eum ipso Deo dicere solemus, Diuine Princeps. divine Domine, divine am-lierator a imo non semper utimul hae vise ad uendum de rebus ad Deum pertinentibus: nam Matrem Dei non die imus Mattem di iii-nam . nee filios Dei adoptiuo, diei mus seruos diuinos, quia nimitum haec vox videtur indicare
ipsam Deitatem in persona, eui pluri h appli
ii Nec contra hoc sentiveiba Concilii Franeosordiens, ; ibi enim non dieii ut Christum non esse hominem a uinum , sed des sitim; quam
vocim non applicuit ustis, sicut vocem di iij- n. m. Credibile autem est, Patres Coiiciiij eon.
stilio negasse Ast e Iura , & non dis nam . propterminus perieulum, quod videbant esse in hae voee , quam in illa. Damascenus denique non dixit, Christum non esse hominem diuinum, sed non eisse hominem deificum, per quod solum excludit , iuod fit homo ut aliqui haereticivo lib. ni in proprio Lapposito Deum se tens, hoe est , vel assumens Deum , vel habens euinin habitantem in se. Non et go intelligunt per
Isi sertim , Ati num. Nam Patres , qui negant, Chi istum eae hominem Dei serum . coneedunt esse Deum raditi seruo , seu homini serum , ut Athara . Athanasus frMorie in Enanee D LI ssima Naara . D. pissa, I e a medio, de Narianaenus epist. r. ad CD M tam . quae est oratio s r. de tamen iux
ta P. Vasqueet non magis potest diei Christo, Deus humanus, qu in homo diuinus et ergo petii serum, de hoministrum non intelligunt diuin uir,& humanum. ad iris Seeundo videtur animaduertendum , regulaminam uniuersalem , quod nomina adiectiva de . nominatiua desumpta a serina substantiali , non dicunt ut de illo subiecto. de quo dieitur substan. et ii titium . videli disseilem. Nam solemus dieete, animal humaritim , ut distinguamus illud ab animali bruto, quod est in equo de tamen de animali possiimus piae dirate hominem substantii hinam animal in Petto est homo . sciat homo est animal Cur ergo smilitet non possemus dicere Chlistaen Deum humanumii, Ego itaque in vii inersum totum hoc reducendum existimo ad usum nominum prout fecit S. Thomas a s. ae . s. quibus homines hori
vel illo modo usi sunt a nee licet nobis totum fgniscationes pio libito alterare. In partim lati autem , de singillatim de illis to a tutioni bus credo, diei polle Christum personam di- .uinam , suppositum diuinum , vel bum dioianum, filium diuinum , quia haee omnia significant munus aliquod, vel habitudinem in ot-dine ad Deum i lie enim Petrus dieitur peis na humana , suppostum humanum , filius hu- imanus , licet dicatur etiam homo i quia haee g. ari , gnificant suppostum naturae humanae , slium aliculos hominis. dee. non tamen dieitur homo humanis, quia homo non signifieat osseium, vel habitudinem ad hominem. Potest ei iam aliquomodo Chtistus diei homo a utatis et diximus, o . quando non est peticulum enotis, vel aequi vocationis a quia Laee vox Aulatim , tion significat solum id, quod est Dei, sed etiam quae sunt
Deus. imo non usurpatur c ut vidimu l loquendo de omnibus iis , quae sunt Dei, ut Mater diuina , si ius diuinus, loquendo de filio adopi tuo. amicus diuinus, Apostolus diuitius, & se de aliis. videtur autem hoe vocabulum smile esse in hoe hvie voei sistantialis , quae quidem iuxta suam et mologiam debetet fgnificare id , quod est substantiae et di tamen non it mimus hoe praedicatum accidentibus , quae suntentia substantiae: non enim dicimus, albedintra esse qualitatem substantialem , nee etiam cognitio substantiae dieitur cognitio substantia Ist e conti, veth tribuimus illud praedicatum adiectivum ipsmet substantiae . nam de natura humana, quae est proprie substantia, dieimus esse natui ara substantialem . & hominem emi
compositum substantiale , de se de aliis i simili.
tet ergo adiectivum di intim tribui solet iis, quae versi sunt Deus . liebi non dicatur Deo
salsa dieitur tamen Deus , ens diuinum , T A tis altilia , &e. quia haee praedicata, rata et a-le . reale, ah num, videntur esse transcendenta
lia, atque adeo non exeludereti dentitatem substantialem . & essentialem cum subiecto, cui
tribuuntur. unde sicut ron omne ens iubstantiale potest diei ens substantiae, nam homo est Obstam latis , & non est eni substantiae a se siept
Christos dicatur homo diuinus, non poterit diei temo D I . quia haec loratio videtur exeludere identitatem , vel saltem unitatem suppositisti Chtisto. Die es . solemus aliquando dicere, loquendo i s de ratione animalis contram per differentiam et ii .
ergo eodem modo possemus dicete in Chii sto . A M. D L homo Verb; diuiu Respondeo negando consequentiam , ratio D.l ditis vero di iminis videtur esse, quod aes mali liacet non distinguaret ab homine , ex modo ta
men is Difieandi importatur ut ears hominis; illud autem , quod est pars , vel signifiearet adisodum patiis , potest dici illius , cuius est Di .
ideo enim dieitur persona Dei, persona homi nis. se de aliis: homo autem ex modo signis ea di signiscatur ut totum, de non ut Dis: ideo non e sueuit dici, h/mo DeI, homo ch Us.siaeut neque etiam dicimus, homo Patri , loque, o de talione hominis contracta ad Petrum; quiali ebi in litote si etiam His metaphis , componens cum dissetentia numetica Petri ; Logici