장음표시 사용
151쪽
Seci. III. SCIPIO'S DREAM. 13r Scipionem, cuius ego nomine ipso recreor : ita numquam
Io X animo meo discedit illius optimi atque invictissimi viri memoria Deinde ego illum de suo regno, ille me denOStra re publica percontatus est multisque verbis ultro
citroque habitis ille nobis consumptus Si dies. 2. Post autem regio apparatu accepti sermonem in i multam noctem produximuS quum senex mihil nisi te Africano loqueretur, Omniaque eiu non facta Solum sed etiam dicta meminisset. Deinde, ut cubitum disceSSimus, me et de via, et qui ad multam noctem VigilasSem, arctior quam Solebat Somnus complexus est Hic mihi, credo et equidem ex hoc, quod eramus locuti fit enim sere, ut cogitationes sermonesque noStri pariant aliquid in somno
tale, quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepissime vigilans solebat cogitare et loqui: Africanus
se ostendit ea sorma, quae mihi ex imaginae eius quam a De ipSo erat notior quem ut agnovi, equidem. Ohorrui sed ille, ades, inquit animo, et omitte timorem, Scipio, et quae dicam, trade memoriae. 3. Videsne illam urbem, quae parere populo Romano coacta per me renoVat ri Stina bella, ne poteSi quieScere,
so ostendebat autem Karthaginem de excelso et pleno stellarum, illustri et claro quodam loco, ad quam tu oppugnandam nunc venis paene miles t hanc hoc biennio consuleVerteS, eritque cognomen id tibi per te partum, quod habes adhuc a nobis hereditarium. Quum autem Karthas ginem deleveris, triumphum egeri censorque fueris et obieris legatus Aegyptum, Syriam, Asiam, Graeciam, deligere iterum consul absens bellumque maXimum conficies, Numantiam excides. Sed quum eris curru Capitolium invectus, offendes rem publicam perturbatam consiliis nepotis
4. Hic tu, Asricane, ostendas oportebit patriae lumen animi ingenii consiliique tui. Sed eius tempori ancipitem
152쪽
i3a EXTRA CPS FROM CICERO. Seci. III. video quasi satorum viam. Nam quum aetas tua SeptenOSocties solis amfractus reditusque converterit, duoque hinUmeri, quorUm Uterque plenus, alter altera de cauSa, Shabetur, circuitu naturali summam tibi fatalem consecerint, in te nUm atque in tuum nomen se tota conVertet civitas te Senatus, te omnes boni, te socii, te Latini intuebuntur: tu eri unus, in quo nitatur civitatis SaluS; a ne multa dictator rem publicam constituas oportet, Silo
impia propinquorum manus effugeriS.'5. Sed quo sis, Africane, alacrior ad tutandam rempublicam, Sic habeto: omnibus, qui patriam ConServarint, adiuverint, auXerint, certum esse in caelo definitum locum,
ubi leati aevo sempiterno fruantur: nihil est enim ill 55
principi deo, qui omnem hunc mundum regit, quod quidem in terris fiat, acceptius, quam concilia moetuSque hominum iure sociati, quae civitates appellantur: harum
rectore et conservatores hinc profecti huc revertuntur.' G. Hic ego, etSi eram perterritus non tam metu morti S, o quam insidiarum a meis, quaesivi tamen, viveretne pSe et Paullus pater et alii, NUOS DOS AEXStinctos arbitraremUr. Immo vero,' inquit, 'ii Vivunt, qui e corporum VinculiS,
tamquam e Carcere VotaVerunt: e Stra Vero, quae dicitur,
vita mors est Quin tu aspicis ad te venientem Paullum spatrem Z uem ubi vidi, equidem vim lacrimarum profudit ille autem me compleXUS atque Sculan flere prohibebat. I. Atque ego ut primum, set represso, loqui posse coepi, Quaeso, inquam, Pater Sancti SSime atque optime, o quoniam haec est vita, ut Africanum audio dicere, quid moror in territ quin huc ad vos venire propero λ' 'Non est ita,' inquit ille 'Nisi enim deus is, cuius hoc templum est omne quod Conspicis, istis te corporis custodiis liberaverit, huc tibi aditus patere non poteSt. Homines enim 75 sunt hac lege generati, qui tuerentur illum globum, quem
153쪽
Seci. III. SCIPIO'S DREAM. 133 in hoc templo medium vides, quae terra dicitur: hisque animus datus est ex illis sempiternis ignibus, quae Sidera et Stellas vocatis quae globOSae et rotundae, divinis ani-8o matae mentibus, Circo Suo Orbesque conficiunt celeritate mirabili. Quare et tibi, Publi, et piis omnibus retinendus est animus in custodia corpori ne iniuSSu eiuS, a quo ille est vobis datus, ex hominum vita migrandum St, ne munus humanum Ssignatum a te, defugisse videamini. 8 Sed sic, Scipio, ut avus hic tuuS, ut ego, qui te genui, iustitiam cole et pietatem: quae quum sit magna in parentibus et propinquiS, tum in patria maXima Si ea vita via est in caelum et in hunc coetum eorum qui iam vixerunt, et corpore laxat illum incolunt locum, quem so vides: erat autem is splendidissimo candore inter flammas elucen circUS, quem vos, ut a Graii accepiStis, Orbem lacteum nuncupatis ex quo omnia mihi contemplanti praeclara cetera et mirabilia Videbantur. Erant autem eae stellae, qua numquam e hoc loco vidimuS, et eae magni-93 tudine omnium, qua eSSe numquam SuSpicati Sumus ex quibus erat illa minima, quae ultima caelo, citima terris, luce lucebat aliena Stellarum autem globi terrae magnitudinem facile vincebant. Iam ipsa terra ita mihi parva ViSa St, ut me imperii nostri, quo quasi punctumio eius attingimuS, Poeniteret. S. Quam quum magis intuerer, quaeso, inquit Africanus, quousque humi defixa tua men erit Z Nonne Spici S, quae in templa venerist Novem tibi orbibus vel potius globis connexa sunt omnia: quorum unuM St Caelesti S, ios extimuS, qui reliquo omne complectitur, summu ipse deuS, arcen et continens ceteroS: in quo infixi sunt illi qui volvuntur Stellarum cursus Sempiterni cui subiecti Sunt Septem, qui VerSantur retro contrari motu atque caelum; quibuS unum globum possideo illa, quam inito terris Saturniam nominant, deinde est hominum generi
154쪽
13 EXTRACTS FROM CICERO. Seci. III.
prcsperus et salutari ille fulgor, qui dicitur Iovis tum rutilus horribilisque terris, quem Martium dicitis deinde
Subter mediam fere regionem Sol obtinet, dux et princeps et moderator luminum reliquorum, mens mundi et temperatio, tanta magnitudine, ut Cuncta sua luce illustret et Ii 5 compleat. Hun Ut Comite conSequuntur Veneris alter, alter Mercurii cursus in infimoque orbe Luna, radii S Soli ACCenSa, OnVertitur. Infra autem iam nil ait est
ni Si mortale et Caducum, praeter animo munere deorum hominum generi datOM: Supra lunam Sunt aeterna omnia: 1aonam ea, quae Si media et nona, tellus neque movetur et infima est, et in eam feruntur omnia nutu Suo pondera.'s. Quae quum intuere Stupens, ut me recepi, 'Quid λhic, inquam, qui est, qui complet aure meas, tantu et tam dulcis sonuit' 'Hic est,' inquit ille, qui intervallis con Iagiunctus imparibus, Sed tamen pro rata parte ratione distinctis, impulsu et motu ipsorum orbium conficitur et, acuta Cum graVibu temperans, vario aequabiliter On- Centus es iacit nec enim silentio tanti motus incitari
poSSunt, et natura seri ut Xtrema X altera parte graViter, I 3oe altera autem Cute Sonent. Quam ob auSam Summus
ille caeli stelliser cursus, Cuius converSio est Concitatior, acuto et XCitat movetur Sono, stravissimo autem hic lunaris atque infimus nam terra non immobili manensima Sede Semper haeret, OmpleXa medium mundi locum. 135 Illi autem octo cursus, in quibus eadem Vi S Si duorum, septem efficium distinctos intervalli Sonos qui numerus rerum omnium fere nodus Si quod docti homines nervis imitati atque cantibus, aperuere ibi reditum in hunc locum, Sicut alii, qui praestantibus ingenii in vita humanam cidivina studia coluerunt. Hoc Sonitu oppletae aure hominum obsurduerunt nec est Ullu hebetior sensus in vobis, sicut, ubi Nilus ad illa, quae Catadupa nominantur, Prae- Cipitat ex alti SSimi montibus, ea genS, quae illum locum
155쪽
Seci. III. SCIPIO M DREAM. 135745 accolit, propter magnitudinem sonitu SenS audiendi caret. Hic vero tantus est totius mundi incitatisSima converSione sonitus, ut eum Ure hominum Capere non OSSint, Sicut intueri solem adversum nequitiS, eiusque radiis acies vestra sensusque vincitur Haec ego admirans, referebam tamen I 5 Oculos ad terram demtidem.
1O. Tum Africanus, 'Sentio,' inquit, te sedem etiam nune hominum ac domum contemplari quae si tibi parva, ut est, ita videtur haec caelestia semper spectato illa humana contemnito. Tu enim quam celebritatem sermonis homii 55 Um, aut quam Xpetendam gloriam consequi potes Vides habitari in terra raris et angustis locis, et in ipsis quasi maculis, ubi habitatur, vastas Solitudines interiectas eoS-que, qui incolunt terram, non modo interrupto ita SSe, ut nihil inter ipsos ab aliis ad alios manare IOSSit, Sed
i 6 partim obliquos, partim transverSOS, Partim etiam adversos stare vobis: a quibu eXSpectare gloriam certe nullam poteStiS. 11. 'Cernis autem eamdem terram quasi quibusdam redimitam et circumdatam cingulis P e quibus duo maxime 16 inter se diversos, et caeli verticibus ipSi ex utraque parte Subnixos obriguisse pruina vides medium autem illum et maXimum Solis ardore torreri duo habitabiles, quorum australis ille, in quo qui inSistunt, adversa Vobis Urgent vestigia, nihil ad vestrum genus hic autem alter subiectusi: aquiloni, quem incoliti S, Cerne quam tenui Vos parte Ontingat Omnis enim terra, quae colitur a VobiS, angusta verticibus, lateribus latior, parva quaedam inSula est, Circumfusa illo mari, quod Atlanticum, quod magnum, quem Oceanum appellatii in terris: qui tamen tanto mominei 7 quam Sit parvus, vides. Ex his ipsi Cultis notisque terris
num aut tuum aut cuiusquam OStrum nomen vel Cau-CRSum hunc, quem cernis, tran Scendere potuit vel illum
Gangem tranatare Qui in reliqui orientis aut obeuntis
156쪽
136 EXTRA CPS ROM CICERO Seci. III. solis ultimis aut aquilonis austrive partibus tuum nomen
audiet Quibus rumputatis, cerni profecto quantis in 18sangustiis vestra gloria se dilatari velit Ipsi autem, qui de vobis loquuntur, quamdiu loquenturi 12. quin etiam si cupiat proles illa sui orum hominum
deinceps laudes visius cuiusque nostrum a patribus acceptas posteris prodere, tamen propter eluVione eXUStioneSque i 83 terrarum, qua accidere tempore Certo neceSSe St, non modo aeternam, Sed ne diuturnam quidem gloriam assequi possumus. Quid autem interest ab iis, qui postea
nASCentur, Sermonem Ore de te, quum ab iis nullus fuerit, qui ante nati sunt qui nec pauciores, et Certe meliore 19osuerim Viri quum praesertim apud OS PSOS, a quibus audiri nomen nostrum poteSt, nemo unius anni memoriam consequi possit. Homines enim populariter annum tantumlmodo solis, id est unius Stri, reditu metiuntur quum autem ad idem, unde Semel prosecta Sunt, Cuncta Stra 95redierint, eamdemque totius anni descriptionem longis intervallis retulerint, tum ille vere verten annu appellari potest: in quo vi dicere audeo quam multa Saecula hominum teneantur. Namque ut olim deficere sol hominibus exstinguique Visus est, quum Romuli animus haec ipsa in abotempla penetravit ita, quandoque eadem parte Sol eodemque tempore iterum defecerit, tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatiS, Xpletum annum habeto: huius quidem anni nondum rigeSimam partem Scit eSSe
13. 'Quocirca, si reditum in hunc locum desperaveris, in quo omnia Sunt magni et praeStantibus viris, quanti tandem est ista hominum gloria, quae pertinere vi ad unius anni partem Xiguam poteSt Igitur alte spectare si voles, atque hanc Sedem et aeternam domum OntUeri, aio neque te sermonibus vulgi dederis, nec in praemiis humanis Spem POSueris rerum tuarum: sui ridi oporte, illecebris
157쪽
Seci. III. SCIPIO' DREAM. 37 ipsa virtus trahat ad verum decus quid de te alii loquantur, et i ipsi videant; sed loquentur tamen Sermo autem Omnis ille et angustiis cingitur iis regionum, qua VideS ne Umquam de ullo perennis suit, et obruitur hominum interitu et oblivione posteritatis Xstinguitur.'
14. Quae quum dixisset, Ego veror inquam, Asricane, aro si quidem bene meritis de patria quasi limes ad caeli aditum
Patet, quamquam a pueritia VeStigiis ingressus patriis et tuis, decori vestro non desui, nunc tamen, tanto praemio proposito, enitar multo vigilantius. Et ille vero enitere et sic habeto, non esse te mortalem, Sed corpus hoc nec ars enim tu es, quem forma ista declarat Sed mens cuiusque is est quisque, non ea figura, quae digito demonstrari potest.
Deum te igitur Scito esse si quidem deus est, qui Viget, qui sentit, qui meminit, qui providet, qui tam regit et
moderatur et moVet id corpus, Cui praepoSitus 'St, Uamaao hunc mundum ille princeps deus et ut mundum e quadam parte mortalem ipse deus aeternus, sic fragile corpus
15. Nam quod semper moVetur, aeternum St; quod autem motum affert alicui, quodque ipsum agitatur aliunde,etas quando finem habet motus, vivendi finem habeat necesse est. Solum igitur quod Sese movet, quia numquam de-Seritur a Se numquam ne moveri quidem desinit. Quinetiam ceteris, quae moVentur, hic fons, hoc principium est movendi Principio autem nulla est origo: nam eXa o principio oriuntur omnia ipsum autem nulla ex re alia nasci potest nec enim id esset principium, quod gigneretur aliunde quod si numquam oritur, ne occidit quidem umquam. Nam principium exstinctum nec ipsuma, alio aenascetur nec ex ram aliud creabit siquidem a s necesSe est a principio oriri omnia. Ita fit, ut motus principium ex eo sit quod ipSum a Se movetur id autem nec naSci potest nec mori vel concidat omne caelum L
158쪽
138 EXTRACT FROM CICERO. Seci. III.
16. Quum pateat igitur aeternum id esse, quod a se aso ipso moVeatur; quis St, qui hanc naturam animi esse tributam neget Inanimum est enim omne, quod pulSuagitatur externo quod autem animal est, id motu cietur interiore et Suo nam hae est natura propria animi atque vis Quae si est una ex omnibuS, quae raeS: moVeat, 255 neque mata AESU Certe et aeterna est Hanc tu eXerce optimis in rebus P sunt autem optimae curae de Salute patriae: quibus agitatus et exercitatus animus velocius in hanc sedem et domum suam servolabit Idque ocius faciet, si iam tum, quum erit incluSu in corpore, emine 26 bit sorax et ea, quam extra erunt, montemplanx quam maxime Se a Corpore abStrahet Namque eorum animi,
qui se corporis voluptatibus dediderunt earumque Se quasi ministros praebuerunt, impulsuque libidinum voluptatibus obedientium deorum et hominum iura totaVerunt, cor 26sporibus elapsi circum terram pSam Volutantur; nec hunc in locum, nisi multis exagitati Saeculis, revertuntur.'-Ille discesSit; ego Somno Solutu Sum.
159쪽
T. 2. Bello Latinorum, in the war illi the Latins. Genitive of Objeci.
5. Iidem, again; literalty the fame. See notem ch. 2. 23. 6. Huius of our Wn times. Vatinius the grandson was ne os themost unscrupulous public men of the day. Cicero on one occasion ad aviolent speech against him, hicli is stili extant He was ne of Caesar 's
Praefectura A praesectura' as a municipat town, hicli, instea do electiniit own hie ossicers, ho ere in that case callex duumviri 'a sortis imitation of the Roman consuis, had a governor appotnted annuallyat Rome, style praesectus iuri dicundo.'9. Temere, 'indiscreetly, without authori ty. De re publica, onmatters of state.'Io Quum idem dies constitisset, when the days ere found tocorrespond ' literat ly, ,hen the fame da ha concurred. i. e. in both
II. Vacatione, exemption frona militar service. Ia Locri theseople of Locri, in South Italy, o the outh-eas coasi os
Brutii, called Epizephyrii in the west), o distinguisti it frona the Locri in Greece. his batile oo place in the early times of the Gree colonies in Italy. The date is uncertain, ut it was sonae here in thecias half of the
I . Ludis Olympiae, in the Olympi games; literat ly, at thea ames at Olympia. Ludis is abi. os time, be in equivalent to tempore ludorum,' and Olympiae is a locative Case. 2 O. Ostenta- dicuntur. As Cicero' argumen is that the derivatio ofthes substantives frona the verbs proves that the popular belles of his own nation as Xpresse in thei langu age, agreed, illi his assertion, it lose iis sorce is the are translate into another language. It is belle to leave them in thei Latin form. Translate, Vare called in Latin ostenta,' monstra, V c. 2I. Prodigia Cicero is right in connecting this ord With praedicere, though it is no directi forme fronicit. It is derive seo ε pro ' iefore, 'an Dic, potnt ut, the oo froni hich dic-o, doc-eo,' in-dic-are,' dig-itus.' and δεικ-νυρι in rech, re ali Ormed. 2
160쪽
Ea .... Mopsum, C. Observe the apposition here, Mopsum standing the tales bout Mopsus. Such an inaccurate apposition is commoni Poetry, ut o in prose. Translate, di thes stories bout Mopsus, Tiresias,' C. 23. Augures ascivissent, Mould have adopted as augurs.'a . Si res- repudiavit, 'i facts were altogether against thema literalty rejected them. Ne domesticis comprobabimus, c. 4hali e no even earn romthe instances in ur own histor to belleve in the power of the od rNumen Dom nuo'), literat ly, the nod: the the will, as expressed by the nod then, generalty the power of the gods,' ut always as Xerted in human TairS. 26. P. Claudii. Consul in B. , commande a fleet sento talae par in the lege of Lilybaeum in the firs Punic War. 27. Cavea, their coop. For the sacred chichens ot o seed was a ad omen. The est as, when the ate so greedit that the gratias of cor sellsrom their mouilis o the ground. 29. sse nollent, the wouldio eat. 34. Religione neglecta, lavin neglecte the prope observances.' Η les Rome e re the da sor entering on his consul ship an performed the sua ceremontes at Ariminum, iustea of a Rome Various omen aredescribe by Livy B. I. 63, as havin accompani e this ac o profanity. ascit a regarded. 38. Nostra cum externis, our histor with that os other nations.'go Lituus a the crooked stasTiorne by the augurs. Se Dict of Ant. 4 I. Regiones vineae terminavit, ' marked ut a vineyard illi regions. Regiones a the technical nam for the division into hich
3. Nobilitatis, the aristocracy. 4 . Species tantum, meret the emblance or outward form. 45. MaXimae reipublicae partes, the mos important depariments
minibus, rom the way in hicli the oints of the spears of an armystione. It is describe elsewherea Cicero auspicium omnino militare.'47. Nulli viri vocantur. his refers o ome formalit os talaingauspices in the an P. 48. Testamenta in procinctu, the custo of mahing ills o thesieldis batile. In procinctu, literat ly, ,hen girdedis for action.'