Extracts from Cicero, narrative and descriptive;

191쪽

Seci. IV. BEA UTIES O NATURE. 171

num secum frumenti et similium dicitur deportare. Multaque alia in aliis locis commemorabilia proferre POSSUm, nauitOS fertiles agros, alios aliorum fructuum. Sed illa quanta be-195 nignita naturae, quod tam multa ad VeScendum, tam Varia, tamque iucunda gignit, neque ea n tempore anni, Ut Semper et novitate delectemur et copia Quam tempestivos autem dedit, quam Salutare non modo hominum, sed etiam pecudum generi, iis denique omnibus quae oriuntur e terra, azo ventos Etesias, quorum flatu nimii temperantur calore. Ab iisdem etiam maritimi cursus celeres et certi diriguntur. Multa praetereunda Sunt, et tamen multa dicuntur. Enumerari enim non OSSunt fluminum opportunitateS aeStuS maritimi, num accedenteS, tum recedenteS, montes vestiuao5 atque silvestreS, Salinae ab Ora maritima remotiSSimae, medicamentorum Salutarium pleni SSimae terrae, artes denique innumerabile ad victum et ad vitam necessariae. Iam diei noctisque vicissitudo conServat animantes, tribuens aliud

agendi tempus, aliud quiescendi Sic undique omni ratione

aio concluditur, mente consilioque divino omnia in hoc mundo ad salutem omnium conServationemque admirabiliter adminiStrari. D. Hic quaerat qui Spiam, cuiusnam Causa tantarum rerum molitio facta sit arborumne et herbarum Z quae quamquam ais Sine OnSU Unt, tamen a natura sustinentur. At id quidem

absurdum est. An bestiarum Nihilo probabilius, deos

mutorum et nihil intelligentium causa tantum laborasse. Quorum igitur causa quis dixerit effectum esse mundum ZEorum Scilicet animantium, quae ratione utuntur Hi suntetro dii et homines, quibus profecto nihil est melius ratio est enim, quae praeStat omnibus. Ita fit credibile deorum et hominum cauSa actum esse mundum quaeque in eo Sint omnia. Faciliusque intelligetur, a diis immortalibus hominibus esse provisum, si erit tota hominis abricatio perSpecta,etas omnisque humanae naturae figura atque persectio.

192쪽

17 EXTRAON FROM CICERO. Seci. IV. 1Ο. Nam quum tribus rebus animantium Vita teneatur, cibo potione, spiritu ad haec omnia percipienda Os est aptissimum quod adiunctis naribus spiritu augetur. Dentibus autem in re constructi manditur, atque ab his extenuatur et molitur cibus. Eorum adversi acuti morS dividunt Scas, sointimi autem conficiunt, qui genuini vocantur; quae consectio etiam a lingua adiuvari videtur Linguam autem ad radices eius haerens excipit stomachus, quo primum illabuntur ea, quae accepta Sunt ore. IS utraque ex parte tonsillas attingens palato Xtremo atque intim terminatur. Atque S agitatione asset motibus linguae quum depulsum et quasi detrusum cibum accepit, depellit. pSius autem parte eae, quae sunt infra id, quod devoratur, dilatantur: quae autem Supra, ContrahuntUr. Sed quum aspera arteria sic enim a medicis appellaturin ostium habeat, adiunctum linguae radicibus, paullo Supra a o quam ad linguam Stomachu annectitur, eaque ad pulmones usque pertineat eXCipiatque animam eam, quae ducta sit spiritu, eamdemque a pulmonibus respiret et reddat tegitur quodam quasi operculo, quod Ob eam auSam datum St, ne,

si quid in eam cibi sorte incidisset, spiritus impediretur. Sed a 3

quum alvi natura, Ubiecta Stomacho, cibi et potionis sit receptaculum, pulmone autem et Cor XtrinSecu Spiritum adducant in alvo multa Sunt mirabiliter effecta, quae constat sere e nervis. Si autem multiple et tortuoSa arcetque et continet, sive illud aridum est, Sive humidum, quod recipit, 3o ut id mutari et concoqui possit eaque tum astringitur, tum relaXatur, atque omne, quod accipit, cogit et confundit ut facile et calore, quem multum habet, exterendo cibo et praeterea spiritu omnia cocta atque confecta in reliquum corpus dividantur. In pulmonibus autem inest raritas quaedam et 55 assimilis spongiis mollitudo, ad hauriendum spiritum aptissima qui tum e contrahunt Spirantes, tum respiratu dilatant, ut requenter ducatur cibus animalis, quo maXime aluntur animantes Ex intestinis autem et alvo Secretus a reliquo

193쪽

Seci. IV. BEA UTIES O NATURE. 7326 cibo sucu is, quo alimur permanat ad iecur, per quasdam a medio intestino usque ad portas iecoris sic enim appellantur ductas et directas vias, quae pertinent ad iecur eique adhaerent. Atque inde aliae pertinente Sunt, per qua cadit cibus a iecore delapsus Ab eo cibo quum est secreta bilis 265 iique humores, qui e renibus profunduntur reliqua se in

sanguinem vertunt ad easdemque porta iecoris confluunt, ad quas omne eiu Viae pertinent per quas lapsus cibus in hoc ipso loco in eam Venam, quae cava appellatur, OnfunditUr, perque eam ad cor Consectu iam Octusque perlabitur; a 27 corde autem in totum corpus distribuitur per venas admodum multas, in omne parte corpori pertinenteS.

11. Iam illa explicetur incredibilis fabrica naturae. Nam quae spiritu in pulmones anima ducitur, ea Calescit primum ab ipso spiritu, deinde coagitatione pulmonum: ae eaque 75 pars redditur respirando, pars conCipitur cordi parte quadam, quem Ventriculum cordis appellant, cui similis alter adiunctu est, in quem Sanguis a iecore per venam illam cavam influit. Eoque modo ex his partibus et sanguis per venas in omne corpus diffunditur et Spiritu per arterias. 8 Utraeque autem crebrae multaeque toto Corpore intextae vim quamdam incredibilem artificiosi operis divinique testantur. Quid dicam de ossibus, quae Subiecta corpori mirabile commissuras habent et ad stabilitatem aptas et ad artus finiendos

accommodatas et ad motum et ad Omnem Corporis actionem. 'S Huc adde nervos, a quibu artu Continentur, eorumque implicationem toto corpore pertinentem, qui Sicut Venae et arteriae a corde tracti et prosecti in corpuS omne ducuntur.

12. Ad hanc providentiam naturae tam diligentem tamque sollertem adiungi multa possunt, e quibu intelligatur, quan-ῖ9Quae res hominibus a diis, quamque eximiae tributae sint qui

primum eo humo Xcitato Cel SOS et erecto Constituit, ut deorum cognitionem caelum intuente capere possent. Sunt

enim e terra homines non ut incolae atque habitatores, sed

194쪽

17 EXTRACTS FROM CICERO. Seci. IV. quasi spectatore SuperarUm rerum atqtae Caelestium, quarum spectaculum ad nullum aliud genu animantium pertinet. 93 Sensus autem, interprete ac nuntii rerum in Capite tamquam in arce mirifice ad usu necessario et facti et collocati sunt. Nam oculi tamquam Speculatores altissimum locum obtinent, ex quo plurima conspiciente fungantur SUO munere. Et aureS, UUm Sonum percipere debeant, qui natura sublime goo fertur, recte in alti corporum partibu collocatae Sunt. Itemque nareS, eo quod omni Odor ad Supera fertur, recte

sursum sunt et quod cibi et potionis iudicium magnum

earum Si non Sine auS Vicinitatem oris Secutae sunt. Iam

gustatus, qui Sentire eorum quibu Vescimur genera debet 3o5 habitat in ea parte ori S, qua Sculenti et potulentis iter natura patefacit. Tactus autem toto corpore aequabiliter usus est, ut omnes ictu OmneSque minimos et frigoris et caloris appulSU Sentire OSSimUS. 13. Quis vero opifex praeter naturam, qua nihil potest esse iocallidius, tantam Sollertiam perSequi potuisset in sensibus tquae primum Oculo membranis tenuissimis vestivit et sepsit: quas primum perlucida secit, ut per ea cerni posset, firmas autem, ut continerentur Sed lubricos oculos fecit et mobiles, ut et declinarent, Si quid noceret, et Spectum, quo Vellent 315 facile converterent; CieSque ipSa, qua CernimuS,NURO PU-pula Vocatur, ita parVa St, Ut ea, quae nocere possint, facile vitet D palpebraeque, quae Sunt tegmenta oculorum, molliS- Simae tactu, ne laederent aciem, aptissime actae et ad claudendas pupulas, ne quid incideret, et ad aperiendas idque roprovidit ut demtidem fieri posset cum maXima celeritate. Munitaeque sunt palpebrae tamquam Vallo pilorum, quibus

et apertis oculis si quid incideret, repelleretur, et Somno OnniventibuS, quum oculi ad cernendum non egeremus, ut iis tamquam involuti quiescerent. latent praeterea utiliter, et Ja5 excelsis undique partibus sepiuntur. Primum enim Superiora, Superciliis obducta, Sudorem a capite et a fronte defluentem

195쪽

Seci. IV. BEA UTIES O NATURE. 175 repellunt. Genae deinde ab inseriore parte tutantur subiectae leniterque eminentes Nasusque ita locatus est, ut quasis a murus Oculis interiectus esse videatur. Auditus autem semper

sum iter habet, ne quid intrare possit, quod posset, si simple X et directum pateret provisum etiam, ut, si qua minima O-333 stiola conaretur irrumpere in Ordibus aurium tamquam in visco inhaeresceret. EXtra autem eminent, quae appellantur aures, et tegendi causa actae tutandiqU Se Sus, et ne adiectae voce laberentur atque errarent, priuSquam SenSu ab

his pulsus esset Sed duros et quasi Corneolos habent in-3 o troitus multisque cum fleXibus; quod his naturis relatus amplificatur sonus. Quocirca et in fidibus testudine resonatur aut cornu et e tortuosis locis et inclusis soni reseruntur ampliores. Similiter nares, quae Semper propter neceSSarias utilitates patent, contractiores habent introitus, ne quid in 3 5 eas, quod noceat, OSSit PerVadere, humoremque Semper habent, ad pulverem multaque alia depellenda non inutilem. Gustatu praeclare Septu est, Ore enim continetur, et ad usum apte et ad incolumitatis custodiam. Omnisque sensus hominum multo antecellit sensibus beStiarum. 35 14. Primum enim oculi in iis artibus, quarum iudicium est oculorum, in pictis, fictis, Caelatisque formis, in corporum etiam Otione atque gestu multa cernunt Subtilius colorum etiam et figurarum tum venustatem atque ordinem et, ut ita dicam, decentiam oculi iudicant atque etiam alia maiora. 33s Nam et virtutes et vitia cognoscunt iratum propitium, laetantem dolentem sortem ignavum, audacem timidumque cognoscunt. Auriumque item S admirabile quoddam artificiosumque iudicium, quo iudicatur et in vocis, et in tibiarum

nervorumque Cantibu varieta Sonorum, intervalla distinctio 36 et vocis genera permulta candidum suSCum te 'e asperum,

grave acutum, neXibile durum quae hominum solum auribus

196쪽

1 6 EXTRACT FROM CICERO. Seci. IV. iudicantur. Nariumque item et gustandi pariter et tangendi

magna iudicia Sunt. Ad quo SenSu Capiendos et perfruendos plures etiam quam Vellem arte repertae Sunt. Perspicuum Si enim quo compOSitione Unguentorum 365 quo ciborum ConditioneS, quo Corporum lenocinia processerint.

15. Iam vero animum ipsum mentemque hominis, rationem, ConSilium Prudentiam qui non divina cura persecta esse perspicit, is his ipsis rebus mihi videtur carere. Quanta 37o primum intelligentia, deinde consequentium rerum Cum primis coniunctio et comprehensi eS in nobi S, e quo Videlicet, quid ex quibusque rebus emciatur, idque ratione, concludimus singulasque re desinimus CirCumscripteque complectimur ex quo scientia intelligitur quam vim habeat, qualis 375 sit, qua ne in de quidem S re ulla praestantior. Quanta vero illa sunt, quod et SenSibu et animo ea, quae Xtra Sunt, percipimu atque comprehendimum E quibus collatis inter se et comparati arte quoque enicimus, partim ad usum vitae, partim ad oblectationem necessarias. Iam ero domina 386 rerum, ut Vos Oleti dicere, eloquendi is, quam S praeclara, quamque divina quae primum esticit, ut et ea quae ignoramus discere, et ea quae Scimus alio docere OSsimus. Deinde hac cohortamur, hac perSuademUS, hac ConSOlamur amictos, hac deducimus perterrito a timore, hac gestientes 383 comprimimus, hac cupiditate iracundiaSque restinguimus; haec nos iuris, legum urbium Societate devinXit, haec a vita immani et sera segregavit. Ad usum autem rationis, incredibile est, ubi diligenter attenderis, quanta opera machinata natura sit. Primum enim a Pulmonibus arteria usque ad os sointimum pertinet, per quam VOX, PrinCipium a mente ducens, percipitur et funditur. Deinde in ore ita lingua est, finita dentibus. Ea vocem immoderate profusam fingit et terminat: atque sonos vocis distincto et presso ei scit, quum et addentes et ad alias parte Pellit oris. Itaque plectri similem 395

197쪽

Secf. IV. BEA UTIES OF NATURE. 77 linguam nostri solent dicere chordarum dentes, nare cornibus iis, qui ad nervos resonant in CantibUS. 16. Quam Vero aptas, quamque multarum artium ministras manus natura homini dedit Digitorum enim contractio oo acilis facilisque porrectio propter molles Commi SSura et artus nullo in motu laborat. Itaque ad ingendum, ad fingendum, ad scalpendum, ad nervorum eliciendos Sono ac tibiarum apta manus est admotione digitorum. Atque haec oblectationis : illa necessitati S cultus dico agrorum, XStrUC-4ODtionesque tectorum, tegumenta Corporum Vel teXta Vel Suta, omnemque labricam aeris et ferri ex quo intelligitur, ad inventa animo, percepta SenSibus, adhibitis opificum manibus, omnia OS CODSecutOS, ut tecti, ut vestiti, ut SalVi Sse pos-SemuS, UrbeS, UrOS domicilia. delubra haberemus. Iam io vero operibus hominum, id est manibus, cibi etiam varietas invenitur et copia. Nam et agri multa est erunt manu quaesita, quae Vel Statim Consumantur, Vel mandentur condita vetustati. Et praeterea vescimur bestiis et terrenis et aquatilibus et volatilibus, partim capiendo, partim alendo. Emcimus is etiam domitu nostro quadrupedum Vectione : quorum celeritas atque vis nobis ipsis affert vim et celeritatem. Nos onera quibusdam bestiis, no iuga imponimus nos elephantorum acutissimis Sensibus, no Sagacitate canum ad utilitatem nostram abutimum nos e terrae CaVerniS serrum elicimus, a rem ad colendo agro necesSariam ς Ο aeri S argenti, auri

venas penitus abditas invenimus et ad Sum aptas et adornatum decoras arborum autem Consectione omnique materia et culta et silvestri partim ad Calefaciendum corpus igni adhibito et ad mitigandum cibum utimur, partim ad 23 aedificandum, ut tecti Septi frigora caloresque pellamus. 17. Magno vero usus affert ad navigia facienda, quorum cursibus suppeditantur omne undique ad vitam copiae:

quasque re Violenti SSima natura genUit, earum moderationem nos Soli habemus, mari atque Ventorum, Propter

198쪽

1 8 EXTRACT FROII CICERO. Seci. IV. nauticarum rerum scientiam plurimisque maritimis rebus Jofruimur atque utimur Terrenorum item Commodor iam omnis est in homine dominatus. Nos campis, nos montibus fruimur nostri sunt amneS, OStri lacus : O fruges serimus, nos arboreS; nos aquarum inductionibus terris secunditatem damus nos flumina arcemUS, dirigimus, Vertimus nostris 33 denique manibus in rerum natura quaSi alteram naturamessicere conamur. Quid verit hominum ratio non in caelum usque penetravit Soli enim X animantibus nos astrorum Ortus, obitUS, CurSUS Ue OgnOVimus ab hominum genere finitus est dies, menSiS, annus defectiones Solis et lunae o cognitae praedictaeque in omne POSterum tempUS, UIO, quantae, quando futurae sint. Quae contuens animus accipit ab his cognitionem deorum, e qua Oritur pietaS, Cui coniuncta iustitia est reliquaeque virtuteS, e quibus vita beata exsistit par et similis deorum nulla alia re, nisi immortali 443tate, quae nihil ad bene Vivendum pertinet, cedens caelestibus. Quibus rebus expositis, satis docuisse videor hominis

natura quanto Omne anteiret animantes. Ex quo debet intelligi, nec figuram itumque membrorum, nec ingenii mentisque ciam talem essici potuisSe fortuna. 43o IS. Restat ut doceam atque aliquando perorem, Omnia, quae sint in hoc mundo quibus tantur homines, hominum causa facta SSe et parata. Principio ipSe mundus deorum hominumque cauSa actUS St, qUaeque in e Sunt ea parata ad fructum hominum et in enta Sunt. Si enim mundus 455 quasi communis deorum atque hominum domus, aut urbs utrorumque Soli enim ratione utente iure ac lege vivunt. Ut igitivi Athenas et Lacedaemonem Atheniensium Lacedaemoniorumque causa putandum Si Condita esSe omniaque quae sint in his urbibu eorum populorum recte esse di 46οcuntur Sic, quaecumque Unt in omni mundo, deorum atque hominum putanda Sunt. Iam vero Circuitus Solis et lunae reliquorumque Siderum, quamquam etiam ad mundi cohae-

199쪽

Seci. IV. BEA UTIES O NATURE. 179rentiam pertinent, tamen et spectaculum hominibus praebent; 465 nulla est enim insatiabilior species, nulla pulchrior et ad

rationem sollertiamque praeStantior eorum enim CurSUS dimetati, maturitates temporum et varietate mutationeSque

cognovinius. Quae Si hominibus solis nota sunt, hominum causa acta esse iudicandum est Terra vero feta frugibus et 7 Vario leguminum genere, quae cum maxima largitate undit, ea serarumne an hominum causa gignere videtur Quid de vitibus olivetisque dicam quarum uberrimi laetissimique fructus nihil omnino ad bestias pertinent. Neque enim Serendi, neque colendi, nec tempestive demetendi percipien- έ75 dique fructus, neque condendi ac reponendi ulla pecudum

Scientia est, earumqUe omnium rerum hominum est et Suset cura. Ut fides igitur et tibias eorum causa facta dicendum est, qui illis uti possunt, sic ea, quae diXi, iis Solis confitendum est e SSe parata, qui utuntur nec si quae bestiae iurantur 48 aliquid ex iis aut rapiunt, illarum quoque Causa ea nata SSedicemus. Neque enim homines murium aut formicarum causa frumentum condunt, sed coniugum et liberorum et familiarum suarum. Itaque bestiae furtim, ut diXi fruuntur,

domini palam et libere.

85 P. Hominum igitur Causa eas rerum copia comparatas esse fatendum est nisi sorte tanta uberta et arieta PO- morum, eorumque iucundu non UStatus Solum, Sed odoratu etiam et aspectus dubitationem affert, quin hominibus solis ea natura donaverit tantumque abest, ut hae bestia-49 rum etiam causa parata Sint ut ipsas bestias hominum gratia generata eSse videamus. Quid enim oves aliud afferunt, nisi ut earum villis consectis atque contextis homines vestiantur ZQuae quidem neque ali neque SuStentari, neque Ullum fructum edere ex Se Sine cultu hominum et Curatione possent. 95 Canum vero tam fida custodia, tamque amans dominorum

adulatio, tantumque odium in externos, et tam incredibilis ad investigandum sagacitas narium, tanta alacritas in venando

200쪽

18 EXTRA CPS ROM CICERO. Seci. IV.

quid significat aliud, nisi se ad hominum commoditates esse generato. Quid de bobus loquari quorum ipsa terga nonne

declarant esse se ad onus accipiendum figurates cervices au sootem natae ad iugum tum vires humerorum et latitudines ad aratra extrahenda. Quibus quum terrae subigerentur fissione glebarum, ab illo aureo genere, ut poetae loquuntur, i nulla umquam afferebatur.

Ferrea tum vero proles exorta repente St, o Ausaque funestum prima est fabricarier ensem, Et gustare manu vinctum domitumque iuvencum.

Tanta putabatur utilitas percipi e bobus, ut eorum visceribus vesci scelus haberetur Longum S mulorum persequi utilitates et asinorum, quae certe ad hominum sum paratae 3 io

sunt Sus vero quid habet praeter escam Cui quidem, ne PutreSceret, animam pSam pro Sale datam dicit esse Chrysippus Qua pecude, quod erat ad vescendum hominibus apta, nihil genuit natura secundius. Quid multitudinem suavitatemque piscium dicam quid avium ex quibus tanta 375 percipitur VoluptaS, Ut interdum Pronoea nostra Epicurea fuisse videatur Atque hae ne caperentur quidem, nisi hominum ratione atque Sollertia; quamquam aves quasdam et alites et oscines, Ut nostri augure appellant, rerum UgUrandarum Causa esse nata Iutamus. Iam vero immanes et 5ao seras belluas nanciscimur Venando, ut et veScamur iis, et exerceamur in venando ad similitudinem bellicae disciplinae, ut utamur domitis et condocefactis, ut elephanti S multaque ex earum corporibu remedia morbi et vulneribus eliciamus, sicut ex quibusdam stirpibus et herbis, quarum utilitate lon fasginqui temporis usu et periclitatione Iercepimus Totam licet animis, tamquam oculis, luStrare terram mariaque Omniaci cernes iam patia frugi sera atque immensa camporum vestitusque denSissimo montium, pecudum paStuS, tum incredibili cursus maritimos celeritate. Nec Vero Supra terram 53Osed etiam in intimis eius tenebris Plurimarum rerum latet