장음표시 사용
281쪽
cherrima et perampla. Hi pulchritudo periculo amplitudo Saluti suit, quod eorum demolitio atque asportatio perdissicilis 63 videbatur. Insistebat in manu Cereris deXtra simulacrum pulcherrime actum Victoriae hoc iste e signo Cereris avellendum asportandumque Uravit. 3. Qui tandem istius animus est nunc in recognitione scelerum suorum, quum ego ipSe in Commemoratione eorum
7 non solum animo CommoVear, Verum etiam Corpore Perhorrescam Venit enim mihi sani, loci, religionis illius in
mentem : VerSantur ante oculo omni dies ille, quo ego Hennam quum veni SSem, praesto mihi sacerdotes Cereris cum insulis ac verbenis fuerunt concio OnVentuSque CiVium,7 in quo ego quum loquerer, tanti fletus gemitusque fiebant, ut acerbissimus tota urbe luctus versari videretur. Non illi decumarum imperia, non bonorum direptiones, non iniqua iudicia, non importunissimas istius libidines, non vim, non
contumeliaS, quibuSmperti oppreSSique erant, Conquerebantur: 8 Cereri numen Sacrorum vetustatem, sani religionem istius sceleratissimi atque audacissimi supplicio expiari volebant; omnia se cetera pati a negligere dicebant. Hic dolor erat tantus, ut Verre alter Orcus Veni SSe Hennam, et non ro- Serpinam SPOrtaSSe, Sed ipsam abripuiSSe Cererem videre-85 tur. Etenim urbs illa non urbs videtur, Sed sanum Cereris esse : habitare apud sese Cererem HennenSe arbitrantur ut mihi non cives illius civitatis, Sed omne SacerdoteS, omnes accolae atque antistites Cereri esse videantur. 13. Verres Sobberies a S racuse. I. Unius urbis, omnium pulcherrimae atque Ornatissimae, Syracusarum direptionem commemorabo et in medium proseram, iudices: ut aliquando totam huiu generis orationem concludam atque definiam. Nem, fere vestrum St, quin, quemadmodum captae Sint a M. Marcello SyracuSae, Saepe
282쪽
26 EXTRA CPS ROM CICERO. Sect. V. audierit, nonnumquam etiam in annalibus legerit. Conserte hanc pacem cum illo bello, huius praetoris adventum cum illius imperatoris victoria huius cohortem impuram cum illius exercitu invicto, huius libidines cum illius continentia ab illo qui cepit conditas, ab hoc qui ConStituta accepit cap Iotas dicetis Syracusas. Ac iam illa omitto, quae disperse a me multis locis dicentur ac dicta sunt sorum SyracuSanoni , quod introitu Marcelli purum caede Servatum est, id adventu Verris Siculorum innocentium sanguine redundaSSe; portum Syracusanorum, qui tum et nostri claSSibus et Kar 13thaginiensium clausus suisset, eum isto praetore Cilicum myoparoni praedonibusque patuisse Mitto adhibitam vim ingenuis, matresfamilia violatas quae tum urbe Capta commiSSa non sunt neque odio hostili neque licentia militari neque more belli neque iure Victoriae mitto, inquam, o haec Omnia, quae ab Si per triennium perfecta Sunt ea, quae Coniuncta cum illis rebus Sunt, de quibus antea dixi,
2. Urbem Syracusas maximam esse Graecarum urbium pulcherrimamque omnium Saepe audistis. Si iudices, ita 5 ut dicitur : nam et situ est quum munito, tum ex omni aditu vel terra vel mari praeclaro ad aspectum et portus habet prope in aedificatione aspectuque urbis incluso qui quum diversos inter se aditus habeant, in exitu coniunguntur et confluunt. Eorum coniunctione par oppidi, quae appellatur so InSula mari disiuncta angusto, ponte rurSum adiungitur et Continetur. Ea tanta est Urbs, Ut ex quattuor Urbibus maximi ConStare dicat quarum una est ea quam di X Insula: quae duobus portubus cincta, in utriuSque portu Ostium aditumque proiecta est in qua domus St, quae Hieronis 33 regis suit, qua praetore uti Solent. In ea Sunt aedes Sacrae complures, Sed duae quae longe Ceteri antecellant, Dianae una, et altera, quae fuit ante Stius adventum ornatissima,
Minervae. In hac Insula extrema St On aquae dulcis, cui
283쪽
II. a. ROMUS NULE O HER PROUINCES. 263 o nomen Arethusa est, incredibili magnitudine, plenissimus piscium qui fluctu totus operiretur, nisi munitione ac mole
lapidum disiunctus esset amari. Altera autem est urb Syracusis, cui nomen Chradina est in qua forum maXimum, pulcherrimae porticus, Ornati SSimum Prytaneum, ampliSSima 5 St Uria, templumque egregium IOVi Olympii, ceteraeque urbi partes, una lata Via perpetua multisque transversis divisae, privatis aedificii continentur. Tertia St urbs, quae, quod in ea parte Fortunae fanum antiquum fuit Tycha nominata est, in qua et gymnaSium amplissimum est et com-so plures aede Sacrae Coliturque ea par et habitatur requentissime. Quarta autem S UrbS, quae quia OStrema Coaedificata est, Neapoli nominatur quam ad summam theatrum est maximum praeterea duo templa Sunt egregia, Cereris
unum, alterum Liberae, Signumque Apollinis, qui Temenites 33 vocatur, pulcherrimum et maXimum, quod iste si portare
potuisset, non dubitasset auferre. 3. Nunc ad Marcellum reVertar, ne haec a me Sine Causa commemorata esSe Videantur. Qui quum tam praeclaram
urbem vi copiisque Cepi SSet, non putavit ad laudem populi 6 Romani hoc pertinere, hanc pulchritudinem, e qua praeSertim nihil periculi ostenderetur, delere et XStinguere. Itaque aedificiis omnibus publicis et privatis, sacris et profanis Sic pepercit, quasi ad ea defendenda cum Xercitu, non Xpugnanda venisset In ornatu urbis habuit victoriae rationem, 65 habuit humanitatis. Victoriae putabat esse, multa Romam
deportare, quae ornamento Urbi SSe OSsent humanitatis, non plane XSpoliare urbem, praeSertim quam ConserVare voluisset. In hac partitione ornatus non plus Victoria Marcelli populo Romano appetivit, quam humanitas Syracusanis
et reSerVaVit. Omam quae asportata sunt ad aedem Honoris
atque Virtutis itemque aliis in locis videmus. Nihil in aedibus, nihil in hortis posuit, nihil in suburbano putavit,si Urbis ornamenta domum Suam non contuli SSet domum
284쪽
264 EXTRA CPS FROM CICERO. Sect. V. Suam ornamento Urbi suturam SyracuSi autem permulta atque egregia reliquit Deum ero nullum Violavit, nullum 5 attigit. Conferte Verrem non ut hominem cum homine comparetis, ne qua tali viro mortuo fiat iniuria : Sed ut pacem cum bello, leges cum vi, sorum et iurisdictionem cum ferro
et armiS, adVentum et Comitatum Cum exercitu et victoria Conseratis. o
. Aedes Minervae est in Insula, de qua ante dixi quam Marcellus non attigit, quam plenam atque Ornatam reliquit: quae ab isto sic spoliata atque direpta est, non ut ab hoste aliquo, qui tamen in bello religionum et consuetudinis iura retineret, sed ut a barbaris praedonibus vexata SSe videatur. 85 Pugna erat equestris Agathocli regis in tabulis picta praeclare his autem tabulis interiores templi parietes vestiebantur. Nihil erat ea pictura nobilius, nihil Syracusis, quod magis visendum putaretur. Has tabulas M. IIarcellus, quum omnia illa victoria sua profana secisSet, tamen religione im sopeditus non attigit iste, quum illa iam propter diuturnam pacem fidelitatemque populi Syracusani Sacra religiosaque
accepi SSet, Omnes ea tabula abStulit: parieteS, quorum ornatus tot saecula manserat, tot bella effugerat, nudos ac
deformatos reliquit. Et MarcelluS, qui, Si SyracuSa cepi SSet, 3 duo templa se Romae dedicaturum voverat, id, quod erat
aedificaturus his rebus ornare, qua Ceperat, noluit VerreS,
qui non Honori neque Virtuti, ut ille, sed Veneri et Cupidini
vota deberet, is Minervae templum spoliare conatu est. Ille deos deorum spoliis ornare noluit hic ornamenta Minervae oo virginis in meretriciam domum ratulit. Septem et viginti praeterea tabulas pulcherrime picta ex eadem aede Sustulit: in quibus erant imagine Siciliae regum a tyrannorum, qUae non solum pictorum artificio delectabant, Sed etiam commemoratione hominum et cognitione formarum. Ac videte, IO5 quanto taetrior hic tyrannus SyracuSanis fuerit, quam qui S- quam Superiorum: quum illi tamen ornarint templa deorum
285쪽
II. 13. ROME' RULE O HER PRO VIN S. 265 immortalium, hic etiam deorum monumenta atque Ornamenta SuStulerit. 11 5. Iam vero quid ego de valvis illius templi commemorem Vereor ne haec qui non viderint omnia me nimis augere atque ornare arbitrentur quod tamen nemo SuSpicari debet, tam Sse me cupidum, ut tot viro primario velim, praesertim ex iudicum numero, qui SyracuSi fuerint, quiis haec viderint, esse temeritati et mendacio meo Conscios. Confirmare hoc liquido, iudices, OSSUm, ValVa magnificentioreS, X auro atque ebore persectiore nulla umquam ullo templo fuisse. Incredibile dictu est, quam multi Graeci de valvarum harum pulchritudine scriptum reliquerint. Nimium iro forsitan haec illi mirentur atque efferant. Stoe verumtamen honestius est reipublicae nostrae, iudices, ea, quae illis pulchra esse Videantur, imperatorem nostrum in bello reliquisse, quam praetorem in pace abstulisse. Ex ebore diligentissime persecta argumenta erant in valvis P ea detrahenda curavit123 omnia Gorgonis o pulcherrimum, Crinitum anguibus, revellit atque abstulit et tamen indicavit, Se non Solum artificio, sed etiam pretio quaeStuque duci. Nam bullas aureas omne ex his alvis, quae erant et multae et graVeS, non dubitavit auferre γ quarum iste non opere delectabatur, Sed 13 pondere. Itaque eiuSmodi alva reliquit, ut, quae olim adornandum templum erant maXime, nunc tantum ad Claudendum factae SSe videantur. Etiamne gramineas hastas vidi enim vos in hoc nomine, quum teSte dicerent, CommoVeri, quod erant eiusmodi, ut semel vidi Sse satis esset in quibus 135 neque manu factum quidquam, neque pulchritudo erat ulla, sed tantum magnitudo incredibilis, de qua vel audire satis eSSet, nimium Videre plus quam Semel etiamne id concupisti λ6. Nam Sappho, quae sublata de prytaneo est, dat tibit ociuStam XCusationem, prope ut concedendum atque ignoscendum SSe videatur Silanioni opus tam Persectum, tam
286쪽
:66 EXTRACT FROM CICERO. Sect. V. elegans, tam elaboratum, qui Squam non modo priVatuS, Sed
populus potius haberet, quam homo elegantiSSimus atque eruditissimus Verrei nimirum contra dici nihil potest. Nostrum enim unus quisque, qui tam beati quam iste est I 5 non SumuS, tam delicati SSe non OSSumuS, Si quando aliquid istiusmodi videre volet, eat ad aedem Felicitatis, ad monumentum Catuli, in porticum J Ietelli det operam, ut admittatur in alicuius istorum Tusculanum spectet sorum ornatum, Si quid iste Suorum aedilibus commodarit Verres 15o haec habeat domi 8 Verres ornamentis fanorum atque Oppidorum habeat plenam domum, villas reserta. Etiamne huius operarii studia ac delicias, iudices perseretii qui ita natus est, ita educatus, ita factu et animo et Orpore, ut multo appositior ad serenda, quam ad auferenda Signa SSe vide I 53atur. Atque haec Sappho sublata quantum desiderium sui reliquerit, dici vix potest. Nam quum ipsa sui egregie facta, tum epigramma Graecum pernobile incisum habuit in basi, quod iste eruditus homo et Graeculus, qui haec subtiliter iudicat, qui Solus intelligit, si unam litteram Graecam Cisset, 16o
Certe non SustuliSSel. Nunc enim quod inscriptum est inani
in basi declarat quid uerit, et id ablatum indicat. . Quid signum Paeanis X aede Aesculapii praeclare
factum, Sacrum a religiosum, non sustulisti quod omnes propter pulchritudinem ViSere, propter religionem Colere so 165
lebant. Quid Θ X aede Liberi simulacrum Aristaei non tuo imperio palam ablatum est uidi ex aede Iovis religiosissimum simulacrum Iovis Imperatori S, quem Graeci υριον nominant, pulcherrime factum, nonne abstulisti Quid λ ex aede Liberae parvum illud caput pulcherrimum, quod vi Sere 17o solebamuS, num dubitasti tolleres Atque ille Paean sacrificiis anniversariis Simul cum Aesculapio apud illos colebatur; AristaeuS, qui, ut Graeci serunt, Liberi filius, inventor olei esse dicitur, una cum Libero patre apud illos eodem erat in templo consecratus Iovem autem imperatorem quant 175
287쪽
II. 13. NOME' RULE O HER PROUINCES. 267 honore in suo templo fuisse arbitramini I coniicere potestis, Si recordari volueritis, quanta religione fuerit eadem Specie atque forma signum illud, quod ex Macedonia captum in Capitolio posuerat Flamininus Etenim tria ferebantur in I Orbe terrarum signa Iovis imperatoris uno in genere pulcherrime facta unum illud Macedonicum, quod in Capitolio vidimus alterum in Ponti ore et angustiis: tertium, quod SyracuSis ante Verrem praetorem fuit. Illud Flamininus itaec aede Sua Sustulit, ut in Capitolio, hoc est in terrestri 185 domicilio Iovis, poneret. Quod autem est ad introitum Ponti, id, quum tam multa e illo mari bella emerserint, tam multa porro in Pontum invecta sint, usque ad hanc diem integrum inviolatumque Servatum est. Hoc tertium, quod erat Syracusi S, quod M. MarcellUS armatus et Victor, Viderat, 19 quod religioni concesserat, quod cives atque incolae Syracu-
Sani colere, adVenae non Olum ViSere, Verum etiam Uenerari
solebant: id C. Verres ex templo Iovis sustulit. Ut saepius ad M. Marcellum revertar, iudices, Sic habetote plure eSSe Syracusanis istius adventu deos, quam victoria Marcelli 195 homines desideratos. Etenim ille requisisse dicitur etiam Archimedem illum, summo ingenio hominem ac disciplina, eumque quum audiSSet intersectum, permoleste tulisse iste
taret, requisivit. Iam illa, quia leviora videbuntur, ideo prae-ao teribo : quod iste mensas Delphicas e marmore, Cratera eX aere pulcherrimas, vim maximam Vasorum Corinthiorum ex omnibus aedibus sacris Syracusis abstulit. Itaque iudices, hi, qui hospites ad ea quae visenda Sunt ducere solent et unum quidque ostendere, quo illi J Stagogo Vocant, Onao5 versam iam habent demonstrationem Suam Nam, ut ante demonStrabant, quid ubique SSet ita nunc, quid undique ablatum sit, StendUnt.
8. Quid tum Z mediocrine tandem dolore eos affectos esse arbitrammi Non ita est, iudices: primum, quod omneS
288쪽
268 EXTRACTS FROM CICERO. Sect. V. religione moventur, et deo patri OS, quo a maioribu a Ce a Ioperunt, colendos sibi diligenter et retinendos esse arbitrantur:
deinde hic ornatus, haec opera atque artificia, Signa, tabulae pictae Graecos homines nimio opere delectant. Itaque ex illorum querimoniis intelligere possumus, haec illi acerbissima videri, quae forsitan nobis levia et Contemnenda SSe a1s videantur Mihi credite, iudices, tametsi vosmetipsos haec eadem audire certo scio, quum multas acceperint per hosce annos Socii atque Xterae nationes calamitates et iniurias; nullas Graeci homines gravius tulerunt, nec ferunt, quam huiuscemodi spoliationes sanorum atque oppidorum Licet aroiste dicat emisse se, sicuti solet dicere credite hoc mihi, iudices nulla umquam civitas tota Asia et Graecia signum ullum ullam tabulam pictam, ullum denique ornamentum urbis, Sua voluntate cuiquam vendidit misi sorte existimatis, posteaquam iudicia severa Romae fieri desierint, Graecos a5homines haec venditare coepiSSe, quae tum non modo non venditabant, quum iudicia fiebant, verum etiam coemebant:
aut nisi arbitramini L. Crasso. Q. Scaevolae, C. Claudio,
potentissimi. hominibus, quorum aedilitates Ornatissimas vidimus, commercium Starum rerum cum Graecis hominibus sono fuisse: his, qui post iudiciorum dissolutionem aediles
facti sunt, sui SSe. 9. Acerbiorem etiam scitote esse civitatibus salsam istam et simulatam emptionem, quam Si qui Clam Surripiat, aut eripiat palam atque auferat. Nam turpitudinem Summam 233esSe arbitrantur, reserri in tabulas, pretio adductam civitatem et pretio parvo ea quae accepisset a maioribus vendidisse atque abalienasse Etenim mirandum in modum Graeci rebus istis, qua no ContemnimuS, delectantur. Itaque maiores nostri acile patiebantur haec SSe quam plurima et o apud sociOS, ut imperi nostro quam ornati Ssimi florentissimique essent apud eos autem, quo Vectigales aut Stipendiarios fecerant, tamen haec relinquebant, ut illi, quibus ea
289쪽
ΙΙ. 13. ROME' NULE O NE PROUINCES. 269 iucunda Sunt, quae nobis levia videntur, haberent haec oba 5 lectamenta et Solatia servitutis. Quid arbitramini Rhegi nos, qui iam cives Romani sunt, merere velle, Ut ab ei marmorea
Venus illa auferaturi quid Tarentinos, ut Europam in tauro Sedentem amittant ut Satyrum, qui apud illos in aede Vestae est ut cetera i quid Thespienses, ut Cupidinis sig-25 num propter quod unum Visuntur Thespiae quid Cnidios, ut Venerem marmoream 8 quid, ut pictam, Cooc quid Ephesios, ut AleXandrum i quid Cyzicenos, ut Aiacem aut
Medeam i quid Rhodios, ut Ialysum quid Athenienses, ut
ex marmore Iacchum, aut Paratum Pictum, Ut ex aerea 55 Myronis buculam Longum S et non neceSSarium Commemorare, Vae apud quosque visenda sunt tota Asia et Graecia verum illud est, quamobrem haec Commemorem, quod existimare vos hoc volo, mirum quemdam dolorem accipere OS, X quorum urbibus haec auserantur. 26 IO. Atque, Ut cetero omittamus, de ipsis Syracusanis cognoScite ad quo ego quum eniSSem, Sic primo Xistimabam, ut Romae ex Stius amici acceperam, civitatem Syracusanam propter Heracli hereditatem non minus SSeisti amicam, quam Mamertinam propter praedarum a fur-265 torum omnium Societatem. Itaque Syracusis cum civibus Romani eram eorum tabula eXquirebam, iniuria cogno-Scebam: a Syracusanis prorsus nihil adiumenti neque publice neque privatim exspectabam neque erat in animo poStulare Quum haec agerem, repente ad me Venit Hera- apocliuS S, qui tum magistratum Syracusis habebat, homo nobilis, qui sacerdos Iovis fuisset, qui honos apud SyracuSanOS
est ampliSSimuS: agit mecum, et cum fratre meo, Ut, Si nobis Videretur, adiremu ad eorum Senatum frequente eSse incuria Se iuSS Senatu a nobis petere, ut veniremus Primo
et 75 nobis sui dubium quid ageremus deinde cito venit in
mentem non esse vitandum nobis illum conventum et
290쪽
27 EXTRACTS FROM CICERO. Sect. U. II. Itaque in curiam venimus Honorifice sane Consurgitur: O rogatu magistratus assedimus. Incipit is loqui, qui et auctoritate et aetate et, ut mihi vi Sum St, usu rerum 28
antecedebat, Diodorus Timarchidi cuius omnis oratio hanc habuit primo sententiam senatum populumque SyracuSanum moleSte graViterque erre, quod ego, quum in ceteri Siciliae civitatibus senatum populumque docuissem, quid iis utilitatis, quid salutis afferrem, et quum ab omnibus mandata, legatOS, 285 litteras, testimoniaque sumpsissem, in illa civitate nihil eiusmodi facerem. Respondi, neque Romae in conventu Siculorum, quum a me auxilium communi omnium legationum OnSilio petebatur, causaque totius provinciae ad me deserebatur, legatos Syracusanorum assui SSe, neque me postulare, 90 ut quidquam contra C. Verrem decerneretur in ea curia, in qua inauratam C. Verris statuam viderem. Quod posteaquam dixi, tantus est gemitus factu aSpectu Statuae et Commemoratione, ut illud in curia OSitum monumentum celerum, non beneficiorum videretur Tum pro Se quisque, 95 quantum dicendo assequi poterat, docere me Coepit ea quae Paullo ante Ommemoravi spoliatam urbem, sana direpta: de Heracli hereditate, quam palaestriti conceSSiSSet, multo maximam partem ipsum abstulisse neque postulandum
suisse, ut ille palaestritas diligeret, qui etiam inventorem 3oo olei deum sustulisset neque illam Statuam Sse ex pecunia publica neque publice datam Sed eos, qui hereditatis diripiendae participes fuissent, aciendam Statuendamque CuraSS :eosdem Romae suisse legatos, illius adiutores improbitatis, socios surtorum, conscios flagitiorum eo minus mirari me ZO5 oportere, Si illi communi legatorum voluntati et saluti Siciliae
defuissent.12. Ubi eorum dolorem ex istius iniuriis non modo non minorem, Sed prope maiorem, quam ceterorum Siculorum eSSe cognovi: tum ego meum animum in illos, tum mei 31o