장음표시 사용
131쪽
e VTIs ET F A. VITII s. sed eripi tame sceminis cura cultus sui non potest. Ex hiis
autem quas supra proposui, uari lenticulem uulgo notae
sunt, quamuis rarior ea specieS qua τ cla Graeci uocant,
cum sit ea lenticula rubicundior& inaequalior. Ephelis uero a plerisq; ignoratur, quae nihil est, nisi asperitas qusdam & durities mali coloris. Caetera non nisi in facie, lenrisis h. bom xjςVlῆς νὴ min/lia parte non unquam nasci solent. Haee. Laui ille m. Facies in homine tum capitis tum uniuersi corporis ornatus est uel praecipuus: hac nihil pulchrius, nihil ornarius, magis hie decorum: hac metis arcana produntur. Facies ipsa, Cassi odoro in lib. de aninia tradente, quemadmodum prudentiae suae patefecit indicia, in effigiem nostram exeunt occulis cogitationes, S ex parte cognoscitur, qualis intus animus uoluntas Puersetur. Vultus siquidem noster, qui a uoluntate nom natur, speculum quoddam est animae suae, & quod sub stantialiter non cernitur,per eius habitum euidentissime De pari.lib. . declaratur. Et quia soluS Omnium animalium, teste Ari inosinon. stotele, erectus est homo ac solus anteuersus prospiciti R.Gell. lib. i, uocem P mittit: hinc Graece α ρο rinis; dicta est facies, ut cap. is. uolunt, nomine ab re indito. Ad haec uultus & facies ali, quando pro rerum apparentia, & specie siue forma, po
fila repperi utur. Columella, Nec omnibus annis eodem uultu uenit aestas aut hyems. Plinius, Parum est singulas herbarum aetates pingi,cum quadripartitis uarietatibus anni laciem mutent. Nec prodesse ualent.) Facies enim de
sormis & uitiata neq; decori nem uoluptati est homini, sed labori potius & fastidio R despectui. Integra uero dc
pulchra, decor est corpori δέ honos non paruus. Naturae PAMtudo tu dona benignae. Inter naturae dona non minimum est ipsa rura Da . corporis sorma integra & pulchritudo ipsius decora, tuis xta illud, mroy εἶ ioy smi , hoc est, primu in species digna est imperio. Hanc autem non nostro merito, sed libera liter sua sponte& gratuito nobis largitur cori
summatissimam. Cum enim nihil iaciat frustra, semper
132쪽
quod optimum est δέ persectissimum, operatur, non prs
pedita. Erucam Eruca herba est calida, frigorum con temptrix,&diuersae quam lactuca naturae, quare Silii Plin.lib. t in cibis sere iungitur, ut nimio frigori par feruor immi- cap. a.
xtus temperamen tu aequet. Est item Veneris concitatrix. Columella, Excitet ut Veneri tardos eruca maritos. Dioscorides. Stimulat Venerem multus crudae erucae cibus.
Potest idem & semen, quod consectionibus etia additur HHο απου - , id est, dia satyrion uocatis, hoc est, quae ex Satyrii radice, a qua nomen habent, ad Venerem exciarandam componuntur. Huic in codiendis obson is tanta est suavitas, ut Graeci is vappellauerint. Cuius seu men etiam cutis uitia in facie cum melle illi tum arcet: len rigines ex aceto: cicatrices nigras reducit ad candorem
cum sele bubulo, ut autor est Plin. Acidum uti Hoc Lib. o. cap. ii est, humorem de liquorem acidum Scacetum ipsum, cui Aeeium. nequitiae inest uirtus. Nam uini uitium est: film ex uino. Si enim uini, quod calidum est, uas uacuum fuerit, nec clausum, aer uim eius ex uacuo elici si quare uapidum fit S in uitium transit, quod acetum dicitur, hocss in rem dia, magnos ad uisus, &sine quo uita mitior degi non posset. Cibos enim Ssapores non alius magis succus co PTM-α, mendat aut excitat. Plurimum sotu medetur post uredi nes, item lepris, furfuribus, ulceribus manantibus. Con Latex. tra lichenas & impetigines et bibitur de imponitur. Quomodo autem arte conficiatur acetum, docet Columellati b. H. cap. s. Caeterv latex proprie dicit de aqua,eo quod intra terrae uenas lateat. Coniequenter uero S de omniabo liquore, sed cum ad lucto, ceu hoc loco, cum acetum dicere uellet, acidum dixit laticem. Et Vergilius, Regales inquit inter mensas alicem lyeum. uinum intelligens. Ouidius item Palladios latices uocat oleum . Malis. Faciei quae lentigene insem est, Malae faciei pars sunt in si a Mala.
oculos horrvini tantum qira Sprisci genas uocabant. Pux Gese.
doris sedestibi maxime ostenditur ruboraniraeabilitau Lucc
133쪽
cVTIS ET F A. VITIIS.ritates risum indicantes buccae. Autor Plinius libro it. Proderit & bulbus mellis dulcedine uictus. Crudaue dulcacido miscebis rapa liquori. Sanguine uel leporis morbus delebitur oris. Frons salicis cum flore suo contrita medetur.
Bulbus. Bulbus. Idem testatur Plinius dices: Bulbus in melle conMel. lusus, dc faciei illitus, lentigini medetur. Messis dulciane. Hoc est, melle cui dulcedo inest,& in omni genere quo dulcius,eo probatius .estq; illi uis exterere, qua in liris ui liis opus habemus . victus. Superatus & mitigatus dulcoratus P per admixtionem mellis: habent enim acrimoniae nonnihil bulbi etiam qui edendo sunt. cruda. Co bacidus ctura enim nonihil abstersionis illi adimit. Dulcacidoliq. lia r. Dulcacidus dicitur liquor, qui dulcissimis rebus est conuditus 3c acidis ceu melle & aceto, e quibus duobus di omet qua &sale potus conficitur,qui Oxymel dicitur, id est,a Acetumulo cetum mulsum. Quod sic conficitur, ut tradit Dioscori m. des, Sumito aceti sextarios quinq;: marini salis pondo uanum: mellis pondo dece:aqus hemias totidem, inixta simul omnia coquito usq; dum decies inserbuerint. uiri refrigerata omnia in dolia diffundito. Sunt & alii confiaciendi oxymetitos modi Sc rationes,de quibus uide Gal. libro de sanitate tuenda quarto, de Plinium libro ει. cap. Rapum. ιν.& libro 13. cap. 3. Rupa. Rapum siue rapam: utrunci congγle. enim dicitur, Grsci a rotunditate congylen uocant: ipsis enim γουνλυ significat στρα υχορ, id est, rotundum.
Vtitur dictione Columella Gogylin illustri mittit quam
Nursia campo. Sunt aute duo raporum genera. Vnum satiuum in latitudinem fusum aut in rotunditatem globatum. Alterum agreste, in arvis maxime nascens, frutico sum, radice in longitudinem procurrente raphani simi litudine, semine foris nigro, intus albicante, duplo maiore quam papaueris. Creterum quod hic simpliciter de crudis rapis dicit Serenus,id de satiuorum radice, quae incommuni
134쪽
eommuni uiue usu est, intelligendum est: non obstante quod Plinius de Dioscorides eundem effectum de sylve stris semine testentur, S aliter etiam medicinam illam instruanti Dioscorides squidem de sylvestri loquens, Ad ditur,inquit, semen id his quae ad exterendam laciem reliquum P corpus,lupinorum, tritici ue,aut Iolii aut erui sarinis conficiuntur. Plinius uero, Semine, ait, ad albican dam cutem in lacie, totoq; corpore utuntur mixta urina
pari mensura. sanguine leporis. Idem testatur Dioscorio in des libro a. p. is.de utroq; Iepore,dicens:Vitiligines,lentigines, ephelides, id est, aspera&discolor ceu ab aestiuo sole cutis, calido leporis sanguine utiliter insigutur.Idem eiusdem libri cap.να de sanguinibus: Emedat leporinus sanguis lentigines, ephelides, si calente eo inungantur. Sextus item Platonicus, Leporis,inquit, sanguis, lentigines de facie purgat perunctus. Oris Faciei. Vergilius, Os,humerosi deo similis.Ouidius,os homini sublime dedit. Frons.) Frons frondis arborum et herbarum folia rem G. significata salicis. Adstringunt salicis flores, solia, seme, Sal. x.
cortex et succus:esti omnium uirtus desiccans sine mordicatione ualidior tamen cortici,quemadmodum Sc omnium corticum natura est: soliorum & florum succus lentiginem caeterat cutis in facie uitia purgat & emendatrimo & corticis eram is primis cinis, magis Padmixto succo suo, ut tradit Plinius libro x . cap. n. Est autem trium salicis succus generum. Vnus quem arbor ipsa exudat gumi modo. At triplex. ter, qui manat in plaga cum floret exciso cortice trium digitorum magnitudine. Et tertius, qui detruncatione
ramorum a salce distillans est. Sepiolae cineres ex ossibus,omnia sanant. Cycneos adipes hilari misceto lyeo, Omne malum propere maculoso ex ore fugabis. repidis.) Sepiola diminutivum est a sepia,qus piscis est in sepiola.
aer eos qui sanguine carent connumeratus. Quorum ut Setia.
135쪽
libro nono tradit PIinius .rria sunt genera. In primis qus mollia appellantur: deinde contecta crustis tenuibus: postremo testis conclusa duri S. Mollia sunt lolligo, sepia, polypus & id genus reliqua. H is caput urier pedes S uen trem si tua tum est. Pediculi octoni omnibus, ic pis& lolligini, pedes duo ex li s lonsissimi & asperi, quibus ad ora
admouent cibos,&m fluctibus se ueluti anchoris stabi liunt,caeteri cirrhi quibus uenantur. Mares sepiarum geis a . neris, uarii & nigriores, constantiael maioris. Percussis tridente forminis auxiliantur. At scemina icto mare sugiti Ambo autem ubi sensere se apprehendi, effuso atrameto. quod pro sanguine hiis est, iniustata aqua absconduturi Quod de Oppianus halleuticωn libro Mestatur dum inquit: Quin & natiua foecunda est sepia fraude. Est liquor in tumida concretus turbidus aluo, Qui sustus piceam superat caligine massain, Conditus hic humor nutritur corpore, praesens Auxilii miserae, subita sormidine capta Atras emittit guttas, de polluit aequor, Obscurati uias ponti tenebrosa cruore Permixto sanies piscantis lumina turbans Auertit uisum &prospectum surripit omnem. Haec sacili cursu pertinctas aequoris undas Effugit hor- Orsepis. rendos pisces hona in emi sagacem. Sepia duasep a pariet. bus constat partibus. Vna quae duriore testa clauditur: dcastera que hanc soris claudit testa. Cuius etiam duplex rei substantia, una interior pumicosa & tenera, qua aurifabri ad formarum insculptiones ututur: altera exterior si licea, durior crustacea, ct in qua cu asperitate aliqua est Ieuor:& hui' cinis est qui lentigine et alias similes corporis defoedationes purgat & exterit.Plin. Medetur lentigini, caeteri si uitiis ex ossibus sepiarum cinis: idem & carnes crima. excrescentes tollit, & humida ulcera. Crimosas. Cy olin gnus Graece, Olor Latine, Avis est candida atq; canora, quae t nstante morte mirandos quosdam edit catus, quod uel omnium poetarum literis est celebratum. Martialis,
Dulcia desecta modulatur carmina lingua Cantatorcsegnus
136쪽
gnus laneris ipse sui. Etiamsi nemini contigit hunc auis
direcantu in . Nam Lucianus negat se uel uidisse cygnos cum in Pado flumine nauigaret. Aelianus addit eos non canere, nisi stante Zephyro uen to,qui & Fauonius dici tur . Cuius rei causam etiam philosophi reddere conan tur, aiuntq; id accidere propter spiritus per collum pro
cerum Sangustum erumpere laborantes. Unde pro uera
hium etiam sertur, Kνκνsορ δυαα, hoc est, cygnea cantio, ε ιμ- de his qui suprema senecta facunde disserunt, aut sua ui loquentius scribunt. Et alterum quum indocti Κααμον salsae doctrinae iactantia, uiris eruditis&ενμρυσος imprudenter obstrepunt,Anser inter olores. Vergilius:Sedam , gutos interstrepere anser olores . Caeterum de cypnis ad ' . medicum usum idoneis sic etiam tradit Plinius libro cap. 3.Praecipue faciem purgat atque erugat cygni adeps. Nilari. Ab essectu, hilares enim ac laetos reddit bibentes vin bivr uinum. Horatius, Natis in usum laetitiae scyphis. Et, Adesistitis Bacchus dator. Tibullus: Adde merum,uinoq; notios compesce dolores. Propercius:CuraruPtuo sume dicina mero. L eo. Baccho Ruino,quod omnis ulce ris, qua ulcus est, optimum est medicamentum, autore
Caleno,detergit enim &insidat. Dictus est autem Lyeus De a uerbo λυω quod est soluo, eo quod & corpus &metem dissollatam reddat uinum. Si livor torrebit atrox,aut nigra cicatrix, Attritos appone genis, purgare memento, i x Rutarum succos lentisci mastiche tundens. Si liuor torrebit atrox. Intelligit ephelidas quae proprie cu- beluistis uitium sunt, ubi ipsa multo soletosta candore&le- quid. Eore suo ami sto, nigritiam & aspredinem contraxitiquarum nigrore Serenus per liuorem, qui nihil aliud quam Linori cutis macula liuida & nigricus est, intelligiti a predinem
uero per uerbii torrebit. Quae enim torrentur,aura fiuntdc aspera. Ephelides itaq; dictae sunt a sole, quasi ἔφ' FD litera R α inde cisto.
137쪽
solati. cicatrix. Ad ei tricem
Nullicia laxisti. ev TIS ET PA. VITII s. Id est, sub sole: & haec prima nominis origo ruit&cause,
licet postea etiam de similibus a quacunq; causa contra ctis cutis uitiis dictae sint ephelides. Hoc uitio a sole adu stos Plinius aliquado solatos uocar. cicatrix. Cicatrix stigma est dc nota quae curato uulnere uel ulcere remanet in corpore, hoc est, membrana & tegumentum carnis cuti quam simillimu: cutis enim non est, quando & densior ea uisu tactui sentitur: & ratione, ex eo quod pilos non edit, intelligitur. Unde ad cicatricem ducere ulcus, ut tradit Galenus, est tegere carnem naturali aliquo tegamento, hoc est. cutem generare,aut summa carnem cuti similem efficere. Est autem duum generum cicatrix. Vna simplex δέ plana: a Itera quae in tumorem excreuit S catalum duratum,cuiusmodi sunt uari, qui tubercula sunt et exigui ac duri tumores siue calli ex male curatis pueroracum in toto corpore tu in uultu pustulis relicti. Purgare in cnto. Haec uerba per parenthesin interiecta sunt,dc
medicamen uim,quae est purgare&mudare,exprimunt. Est autem parenthesis, diuisae sententiae interposita ratiocinatio, autore Diomede grammatico. Rutarum succos. Hanc rutae contra cicatrices uina, radici eius maxime tria huit Plinius dicens, Radix rutae fa nguinem oculis suila sum,& in toto corpore cicatrices aut maculas illita emendat: exterit enim dc attenuat. Sunt aute duo rutae generat
de quibus et quomodo succus illarum exprimatur, dicta est in praecedentibus. Lentifici niastiche.) Lachrymo quod ex arbore lentisco gumi modo sudat. Nam ut in natura Iis historiae libro in. cap. is. tradit Plinius, gemina est mastiche,quonia in Asia Grsci a P herba repperitur e radice solia emittens,&carduum similem alo, seminis plenum, lachryma P erumpit incisa parte summa uix ut dignosci possit a mastiche vera: nec non de tertia in Ponto est bituminis similior. Laudatissima autem Chia cadida. Adulteratur thure aut resina. Verum mastiche lentisci uera, mi stetur, autore Dioscoride, hjjs quae exterendis dentibus
138쪽
c Ap VTi π I. conficiuntur & circumlitionibus uultus nitorem adsorens. Et Plinius libro x .cap ν. Mastichelentisci, inquit. ad exterendam cutem in facie& stygmata adhibetur.
Si uero uitium est,quod ducit ab impete nomen, Hoc matutina poteris cohibere saliua, Seu solio platani quod mansummane vorabis. ri uero uitium Docet nunc mederi impetigini, quae Celso leuis est papula, Graecis lichen,& si serpere ceperit, serpi-go dici lucide quibus dictum iam est supra capite s. Ducit ab impete nomen.) Ηoc est,uocatur impetigo, ab impetu Sortus sui celeritate:cito enim uenit. Dixit autem impete pro impetu,per antithesin, hoc est, per literae commuta tionem , ut Impete nunc uasto ceu concitus imbribus
amnis. Matutinassiua. Saliua ieiuna quae impetigini medetur illita. Avicenna,Fricatur impetigo cu saliua homi nis ieiunt. Celsus, Leuis papula etia si ieiuna saliua quotati die defricatu r,sa nescit. Plinius, Credamus ergo S lichenas Iepra si ieiuno illitu assiduo arceri. Ad haec Paulus Aegineta sic scribit, Ad impetiginem lartis operationis est saliua lamelici hominis,& ieiuni,& proprie cuius co pIexio est calida. Et interficit uenena omnia. Porro duplex est saliua. Vna quD capite destillat pituita, de qua nihil in praesenti. Altera quae generatur in carnibus glandosis circa radicem linguae, ubi multa principalium mem brorum uirtus cocurrit, esti in ea magnum complexioaxis siue caloris, cuius est, uestigium, unde S ad cibi conis coctionem iuuat:& ideo etiam quia unus homo habet complexionem alteri non consorinem, propterea quom saliua unius respectit alterius est permutativa,& habet rationem ueneni, nedum quod caeteris animantibus ceu scorpioni Ralijssit uenenum. cohibere.) Ne Iongius serrat in hibere, & sanare. Folla platani.) Platanus insignis arbor est, sic ducta Graecis a latitudine, quod sit πλατυφυλλος, hoc est, latissimorum soliorum, qus umbram praestet
Impetigo. Papula imis. Lichen.
139쪽
toro pos μενοι dicuntur, ut autoresi Theophrastus. Et hinc etiam umbrantes platanos uocat Palladius. Tantae aute magnitudinis aliquando repertae sunt, ut intra ipsas domicilia modo cauas,muiri epulati suerint, ramis men sis ac scamna praebentibus Cuius rei non unum extat exemplum,& praesertim illud quod Caius princeps in Voliterni ruris platano,cuius tabulata,laxis P ramorum tra hibus scamna patula miraculo fuerat, epulatus est, quam coenam ipse Nidum appellauit. Sunt & alia huius rei ex empla quae apud Plinium repperies libro is. Qui tantum etiam honoris increuisse pIatanis tradit, ut mero infuso enutrirentur,quoniam compertum foret id maxime prodesse radicibus,siccp edoctas ueI arbores uina potare Sed de foliorum large inoros etiam praebentium in s gni, de ramorum mensis ac scamnis idonea amplitudine, uinis infusione, paucis sic etiam meminit Palladius, Insignes foliis platanos, isticia mens s Brachia, gaudentes uitis honore comas. Amplius de Platano Nicader in theriacisse scribiti er D rm voto, hoc est, Sphae racpthorum prsbentis aestate platani:ubi interpres,illud Naa. λεχεοζpro umbrosa accipi posse tradit, quoniam latissi ma sint eius arboris solia, ut opacissime contegant aesti uo tempore.Vet,inquit, quia thorus ex numerosis solijs
Lim 'μ in confici abunde possit tempore eodem. Additq; platanisphoi , Cr fructum esse sphaeria quaedam trachea, id est, orbiculos spher e, p asperos,&propterea a Nicandro dici sphaeram. Plinius i , di it ' Latine pitulas reddidit. Praeterea platanum Graeci plata-Putant tri nistum etia uocat: 8c sc apud Homeru semper accipi tuta quandocunq; eni platanita nominat, platanu intelligit: Estq3 paronymon siue denominatiuu, primitiuo nihil plus minusue significans. Nemest perdiminutionem di. ' ctum, tuc enim in σκοr exire deberet sicut Satyriscus.Calamistus, Pyrgiscus S reliqua. Mansium nraneu abis. Matutino tempore dum adhuc ieiunus est uenter dentibus
140쪽
conseictu 3c masticatum platani solium degluties Rcomedes, si impetigini & alijs co similibus morbis consultum voles r frigiditate eni sua platani solia sanguinis & humora ex quib' fit impetigo, adustiones refrigerar, desiccant Semendant, morbum sanant: quemadmoduet piluis eius in uino potae lentigine cura reste Plin. lib. . cap. s.
Foeda fluunt curui quae purgamenta cameli 'Vrentur, cinerem dabunt,iungentur aceto. Mascula thura simul,diuina v cura ualebit.
Faeli surgimenta. Stercus laetidu quod a corpore excem stercus emos nitur atq; expurgatur cameli, quod ulcera cum alia tum impetiginosa & serpiginosa detergit δέ mundificat, imo quod plus est, uerrucas etiam magnas destruit,et resoluit strophulas fortiter, autore Avicenna. curia. Camelora corpora quia distorta Sc gibbo montuosa sunt, curua dicuntur atq; praua.Prauum nanq; intortu est. Hinc diuus pravi Hieronymus in exhortatoria ad Exuperantium, Cam lorum corpora prauitates appellat, cum air, Nequfras diuitias qus camelorum prauitatibus comparantur. ca camelatim L. Camelos inter armeta pascit oriens .Quorum duo
genera Bactriae & Arabiae. Disserui, quod illi bina habet turbera in dorsin hii singula, & in petiore alterum cui in
subant. Dentium superiore ordine ut boues carent in utroiugenere. Homines autem iumetorum in hiis terris Morso funguntur,atq; etiam equitatu in praeliis. Velocita as inter equos: sed sua cuim mensura, sicut uires: nec ultra assuetum procedit spatium . nec plus instituto onere recipit. Odium aduersus equos gerut naturale. Sitim et quatriduo tolerant. Implentur cum bibendi occasio est,ta in praeteritum dc in futurum, obturbata coculcatione prius aqua: aliter potu non gaudent. Uluunt quinqua genis annis: quidam Scentenis: autor Plinius historiae suae lib. t. capite. 18. Masin. Plinius Itb ii cap.in Quod Ninni sic eaeo rotunditate guttae pependit masculum vocamuri