장음표시 사용
141쪽
Tbvi in Arabiaer suba totunascitur. Mantis itaris.
eum aliis non sere mas uocetur, ubi non si foemina. Realigioni tributum ne sexu alter usurparetur. Masculum
aliqui putat a specie testium dictum. Thura. Inter principales Arabis diuitias, quae cognome illi laclicis atq; beatae dederunt, thus quoq; habetur: quod etiam,ut Plinius lib. iam dicto testatur,prster Arabiam ipsam nullis, ac ne Arabiae quidem uniuersae, sed ei tantum parti quae Saba appellatur, quod significare Graeci mysteri uiri dicunta Vergilius idem testatur dicens,Solis est thurea uirga Sa
heis. Creditur nouellae arboris candidius esse, sed ueteris odoratius. Praecipua gratia est mamoso, cum adhaerente lachryma priore consecuta alia miscuit se. Singula haec manum implere solita. Graeci stagoniam Sc atomon tali modo appellant: minorem autem oro bim . Thuris concussionem & purgamentum siue puluerem δc micas concussu elisas antiqui thuris pollinem& mannam uocauerunt.Trifariam enim omnis thuris substantia diuiditur, in thus, corticem thuris, & dictam iam mannam: quae magis quam thus adstringit, quamuis leuis etia sit mannae uis adstringens, quam a cortice habet, qui illi paululum admiscetur, unde etiam thure ipso ad n5 nulla uti
lior existit. Ipse uero cortex thuris, tu adstringit, tum sic catinsigniter, ut tradit Galenus. Adulteratur autethus
resin scandids gema perquam simili .Probatur candore, amplitudine, stagilitate, carbone ut statim ardeat, item ne detem recipiat potius quam in micas stangatur. Vsus illi medicatus. Praeterea de thure sic scribit Dioscorides. In Arabia quae ob id thurisera dicta est, nascitur thus. Primum bonitatis honorem masculum habet:quod stago niam quasi stillicidiare uocant nativa gutis rotunditate,& atomon quod nullas sectiones habet: candido praete' rea colore: fractum P intus pingue est:& incessim quam primum ardet: Indicum subrufio & liuido colore est. Rotundum opere Scartificio humano thus fit: sectum enim in quadrangula stamenta, tum coniectum in fictile ali
142쪽
6, aliquod.multa uolutatione donee rotundum fiat circumagitur. Vetustate quod tale fuerit russescit: uocati id sta
geron aut ento mon. Secundae bonitatis est quod Oro .hiam,&melioton appellat: quantitate minimum, colore uero maxime russum. Vocatur & thus aliquod amomi te: candidu quidem, sed custicatur mastiches modo leti renscens. Adulteratur omne thus pinea resina, &guini artifidiose conformatum: facillime tame deprehenditur. Gumi enim incensum non agit flamas. Resina in sumum evanescit.Thus uero quam primum ardet. Indicat fraudem praeterea Sodor. Potest thus omnia haec: calefacit. adstringit, purgat, explet, Sc ad cicatricem perducit.Inci pietes formicas et impetigines tollit, additis aceto dc pice inunctum.
. τ V M saeuus teneras dolor alte sauciat aures, Fraxinea in flammis scindit quem talea succum Instilles, siue obscoenos ex uirgine rores, ,
Aut succum ex solio dederit quem populus alba.
V R i V. M viiijs. Aures cartilagines ac sinuo Aureni is in sublimi corporis,et ut Averrois tradisii ni osse petroso collacatae sunt, R ideo Arabum i lingua uocantur Agari .Quarum pars infima, Agari. quam imam uocant auriculam & in qua memoriae dica- Auricula im. tus est locus, Lobus nuncupatur: quanqua superior por LobM.tio etiam, & omnia summa ita nominari possint, ceu te coris lobi,& ciceris uas aut fabae,&quod Plinius ait, mi iij panniculae. tium uero sordes, autore Plinio, mar
143쪽
Marmorata. cirramma. Aurium med ius cur tortuo
Auditum duplici acre pesci. Auditili incola
morata dicuntur, recentiores Cerumina uocat. quς quia sudoris qui computruerit ratione censentur,am arulenta sunt. Alii biliosa cerebri censent excrementa, cuius in diacium quoque uolunt colorem luteum: quemadmodum enim per oculos melancholicum expurgatur excremen
tu nam per os pituitosum atq; sanguineum, ita etiam per aures biliosum excerni dicunt. In auribus item primum rectus ac simplex est meatus, mox tortuosus&flexuosus, qui subinde iuxta cerebrum in multa & tenuia diducitur foramina, per quae fit auditio. Tortuosus autem & non rectus est anfractus, ne, ut Avicenna tradit, subita aeris irruptio frigiditate uel caliditate cerebrum male assicere uel soni excessus neruum quo fit auditus obhederet atq; disrumperet. Cum ergo peruenit unda vocalis, sic aerem sonum deserentem uocat Avicenna, ad illud quod est illic, comprehendit eam auditus. Ex quo colligitur Audi. tum non tutum exteriore aere perfici, sed& interno quodam qui auribus inest congenitus, quod uel Aristoteles in libris de anima scriptum reliquit. Auditui enim conis naturalis congenitus* inest aer, qui exteriore aere moto excitus, meliorem praestat auditionem. Est enini aer ille internus 5c auribus insitus, de se immobilis,& cum mo iretur, id ab aere fit exteriore, placide tame 8c tranquille, citra turbationem aliquam et strepitum auris,ut non percipiatur quando mouetur,&quando non. Et hinc membra contectus & couolutus est, & auris iter cochleatum, flexuosum atq; anfractuosum factum est, ne laedatur aut turbetur,aura tranquillitate sua dimoueatur. Cum enim membrana ii Ialaed tur, praepeditur auditio: ceu laesa cuticula pupillam obuoluente, praepeditur uiso. Incolumis
autem auditus argumentum est, si auri ad mora manu aut
cauitatibus illato digito, sonitus& tinnitus quidam a
ris ceu cornu sonantis, introrsus auditur. Qui tamen in nus insito aeri non est proprius, sed alienus. Qui etiam si
non auditur , laesi auditus indicium. Caeterum quod ad
144쪽
aures etiam attinet, binae a lammo rerum opifice creatae sunt, ne una obissa, auditus omnino praepediretur. Inla επας vivteribus autem collocatae N non in parte anteriore, pro Pter uisum, gustum,& oliatum,qui commodissime in ea fuerunt positi: nec in posteriore, ne a sensu communi longius abessent. Et quamuis binae sint aures, simplex tamen
illis hauritur sonus: quemadmodum enim in uisu nerui , . . Optici coniunguntur, ne species appareat duplex ita et in N ' M.'
auditu, nerui uinovsικοι, in origine concurrui, unde etiam M φ
formarum audibiliu fit unio. Amplius aures, ut Plinius Aurium mola scribit, homini tantum immobiles. Quod si quis moueri huidixerit, sciat perparuum quidem esse motum eiusmodi.
In aliis tamen animantibus mirum in modum moueri aliquando uidentur. Ratio autem est non ex aurium momtu intimo , sed per expulsionem musculi mandibulam mouentis, qui quandoq; ita auribus admouetur,ut conutingat. Caeterum morbi Ruitia, quae auribus accidunr, Aurium uirtia sunt comprimis dolor & inflammatio, humores, pus Scsanies profluens, ulcus sordidum, uermes in ipsis generati,foraminum compressio, auditus grauitas, auriu in
tra se ipsas sonitus, & res quae in ipsas ceciderunt ceu la pilli, aqua, pulices aut aliorum animalium quoddam: de quibus post capitis&faciei morbos nunc primum agit Serenus, subinde ad oculos transiens: non quod aurium usus sit potior,hunc enim natura, ut Celsus ait, proximu Lib. s cap. maluminibus nobis dedit, sed quia maius aliquato in hiis Aurium v vipericulum est. Nam uitia oculorum intra ipsos nocent, proximuιil aurium inflammationes, dolores P,interdum etia adde- inivibus. mentiam mortem P praecipitant, quo magis inter initia Aufium dolor protinus succurrenduin est, ne maiori periculo locus siti periculosior. Quoniam, Avicenna teste, dolores eius quandoq; perni ciosi sunt. Sed antequam ad localia medicamenta proce
datur, ubi corpus nimiis 3c malis repletum suerit humo ῖ ribus, ipsum ab eiuscemodi prius alleviandum est Et si Per consensum fuerit assectio, membro cui cosentit prius '
145쪽
AVRIVM VITII r sv c. subuentedum, capitis etiam doIorem, si quis adest, priuτ.
mitiga n do. Quibus peractis localia tum demum administranda sunt remedia,semper etiam a leuioribus inchoando,&ante medicaminis immissionem, aures a sordibus
aut prius impositis medicamentis, si quΠn sunt,mundando. Nam, ut Paulus Aegineta tradit, Audi edi facilitatem spraestat in primis purgare meatu a sordibus. Ad haec prae icipiente Celso, medicamentum quod imponendum est, semper ante tepefieri conuenit, commodissime P per strigilem instillatur. Vbi auris repleta est, sia per lana mollis
addenda est,quae humorem intus contineat Idem de caulidis imponendis medicamentis testatur Melae dicens, Post haec autem non praetermittimus quod medicamenita quae distillantur in oculis.semper actualiter frigida mittenda sunt:quae aut in auribus, tepida aut calida sunt apis ponenda , siue sint ad aegritudines calidas sive frigidas. Primo tamen antequam quicquam in aures imponatu ob periculum quod ex auditoriorum meatuum obstria ctione contingere posset, cura prius tentanda est cum sacculis, suffitibus & cataplasmatis:quibus adhibitis, si nuta. lasequatur salus, tum primum iniectiones δέ instillatio :nes fiant, quae post tertiam , ut aliqui uolunt, seu,ut aliis
placet. post sextam horam iterum ab aure extrahantur. Sint autem quae innci uncii r quanti satis modicae, utpote, unius aut duarum gutrarum, ne meatus obstruant. Sint
item Ii quida. Nam, quod Celsus ait, illud perpetuum est. quotiescunq; crassius medicamentum est quam ut in aurem instillari possit, adiiciendum eum esse humorem, ex quo id componi debet, donec satis Iiquidum sit. Ubi au tem immissum est medicamentum, patiens per horae spacium sanam super aurem iaceat. Tandem, operationes
in auribus ob magnam auditiui nerui sensibilitatem, suauiter & citra dolorem fiant,ne laesio contingat. Nec illua omittendum, ubi exulceratae sunt aures, siccissimis opus esse medicamentis,ut tradit Galenus therapeutice libr. α
146쪽
quoniam audi edi Iocus etiam siccissimus est. Cum enim
particula cui medetur siccissima est, necesse est ut ualenistissime siccetur. Indicat enim ueluti uirium ipsum ut curetur, sibi applicandum esse contrarium : sic particu Ia ipsa quod sit sibi simillimu . Scum. Crudelis, magnus Sue hemes, qui uel somnum tollere soleat, siue calidus siue frigidus is fuerit. Vtrisq; enim medicari docet. Tinctu. εμ ut σήσGraciles, molles ac lenes. Est enim auris, ut Avicenna tra ις- dit, creata cartilaginea, habens cum conseruatione figurae lenitatem & reflexionem. Ahes ciui Profunde, in time et uehemeter uulnerat& afficit. Fraxinea tulea. Hoc Fraxin
est,fraxini lignum & ligni sectiones atq; praesegmina. Ta Talea. Da enim proprie ligni frustum dicitur quod serendi aut plantandi gratia praescinditur. De fraxino uero, quae in
ter arbores quas materiae causa natura genuit, copiosissio maest, Plinius libro is. cap. i . inter alia sic scribit. Fraxi nus procera arbor est,ac teres et pennata solio, multum
Homeri praeconio S Achillis hasta nobilitatar materies est ad plurima utilis. Graeci duo genera eius secerer Ion gam,enodem: alteram breuem, duriorem, fuscioremi, laureis soliis. Alia situ diuisere. Campestrem enim esse cri
spam: montanam, spissam. Folla earum iumentis mortifera: caeteris ruminantium innocua Graeci prodidere. In Italia nec iumentis nocent. Contra serpentes uero succo
expresso ad potum,et imposita ulceribus opifera, ac nihil aeque repperitur. Tantalest uis, ut ne matutinas quide, occidentesve umbras quamuis sint longissimae, serpens arboris eius attingat adeo ipsam procul sugat. Experta prodimus . Si fronde ea gyro claudatur ignis Sc serpens, in ignes potius quam in fraxinum fugere serpentem. Mira naturae benignitas, priusquam heae prodeant florere fraxinum, nec ante conditas solia dimittere . in Oleum ruri Limnis Iuniit uitam. Hoc est, liquorem:&,ut Mesueuo- mum. eat, oleum traxininum, quρd ignis ui ex conciso ligno elicitur,hoc modo: Accipiuάtur ollae, iustae magnitudinis,
147쪽
binae, una orificii arctioris, altera latioris: quarum haree tra luto figuli bene inducta, in terrae foueam poniturrilla uero conciso ligno impleta priori ollae in uerso orificio superponitur, ita tamen ut ambabus interponatur lamina serrea tenuis Sc multorum foraminum instar crihri triticei, quael amplitudine sua ollam latiore undiq; cooperiat: sic praeparais ollae,luto exacte ut nihil ex alterutra evaporare& exhalare possit circumliniaturiquo facto, lignorum congeries ipsi superposita accendatur, S duabus horis arderesinatur:sic enim succus & oleum manabit, quod usui seruetur. Et eodem modo fit oleum iuniperinum. quod ego sc feci.Primo accepi ollam grandem ex una parte lati orificii,ex altera rotundatam S paruis foraminibus plenam, quam ligni frustulis paruis impletam cum cooperculo & luto circumlito bene clausi, deinde clausam alteri ollulae paruae in terram loca is cum
Parte perforata imposuit sici ambabus dispositis Zc un diquaq; luto ne quid exhalare posset, bene illitis, postea
cum igne, ut dictu est operatus sum. Obscoenos rores. Hoc est, humore corporis qui perpartes obscoenas expurga tur. Et is quidem est lotium liue urina, quae auribus sti gore affectis opitulatur, maxime etiam si exulceratae sue. rint.Nam, ut Avicenna tradit quarta tertii, cum multiplicatur pus ualde, tunc necessariae sunt distillationes ex urina infantium. Plinius hanc c5tra pituitas dinc uermes, sed cum porro utilem tradit libro is. cap. s. dum infit: Vrina
impubium puerorum contra aurium pituitas, uermicu
los si decoquatur ad dimidias partes cu porro capitato nouo fictili. Nec modo auribus sed &uniuerso corpori urinam impubium prodesse testatur Sextus Pla tqnicus dicens: Pueri uel uirginis inuestis lotium insusum auri oculis qus pus habet,curatiet remediu est totius corporis- Virgine. Per uirginem intelligit puerum siue masculus sue semella is fuerit, qui adhuc incorruptus est δc Veneris usum nondum expertus. Dicitur autem & de ali js reo
148쪽
bus illibatis, in tactis Sc incorruptis uirgo:unde Martia
lis chartam nondum contrectatam in uulgatanam uocat
uirginem. Et Plinius terram uirginem dixit synceram R. intactam, neq; a metallicis refossam aut attaminatam. Succum ex folio pop. Diosco.lib. primor Tepidus soliora succus cotra aurium dolores utiliter instillatur. Item Plisnius libro x .cap.s. Foliorum populi albae succus calidus
aurium dolori prodest. Populus alba. Plinius lib. 14. cap M. Populi tria facit genera, albam, nigram,& quae lybica appellatur. Alba solio bicolor, supernecandicans, ins riore parte uiridi. Miruin primis id quod ulmo, tilitat, Soles, populo albae & salici euenit. Circuaguntur enim folia earum post solstitium, nec alio argumento certius intelligitur sydus confectum. Saepe chelidoniae rapidum sociatur acetum .
Adiuncto' nitro procedit cura salubris.
Mentastri liquor expressias conducere fertur. Insectum violis otium bene consulit auri. Annosa rubros si legeris arbore uermes Ex oleo tere, sic tepidos infunde dolenti. Chelidoniae.) Qua ratione capitis, eadem etaurium dolori chelidonia
medetur chelidonia : cuius uirtutes dictae sunt superius capite primo. Ruidum acetum Hoc est, citu&quod uim Aeetam suam ci to exercet: quale est maxime quod sorte est et acre. Scriptus codex habet S A PID VA , hoc est,proprio sep te & saporis aciditate ualidum S efficax. Aceti calidi ua Poratio, ut tradit Avicenna, conseri difficulati auditus et acuit ipsum. Er, ut Dioscorides testatur, Acetum instillatum necat aurium uermes. Nitro.) Dioscorides, Nitrum Nitrum medetur puruleniis auribus,earui inflationibus S tin, nitibus, cum calida aqua uel uino illis instillatum. Pu
gat & sordes cum aceto iisdem instillatum. Plinius libro cap. io Nitrum auribus puruletis uino liquato inia
149쪽
AVRi VM VIT II s sv c. ditur. Sordes eiusdem partis erodit ex aceto. Sonitus Rtinnitus discutit siccum additum. Et exinde doloribus illarum medicina est efficax, praesertim ubi humor est te Mentastram nax&causa frigus. Mentastri liquor. Succus meta stri auarium dolore frigidum sanat:& maxime eum cuius causa sunt uermes,ipsos ut ignea & amaritudine sua occidedo.
Hinc Apuleius herbae mentastri succum cum uino auste. illi ro auriculis iniectum, uermes natos necare dicit. Et Plin. libro xo. cap. t . Succus, inquit,auribus uerminosis inst4 latur. Porro quem hq men ta stro, eum Dioscorides calais meiatho tribuit effectum dices: Verminosas aures sanat enectis uermibus instillatus calamethi succus. Coducere.
conducere. Conducere inter alia significata sua aliquando idem est quod prodesse & utile esse,ut in hoc loco. infectum. Ini
Inficere. cere proprie est tingere & colorare. μεταφου puero, polluere, maculare & corrumpere. Vnde oleum infici dici tur, quando per alterius rei admixtionem natura eius lateam. eorrqmpitur & admixtae rei naturam accipit. Est autem
& infectus quarti ordinis nome, & tinctura significans. Plinius libros. De lanarii insectu suis locis dicemus. Via oleum violaru olis oleum. oleum uiolarum, quod fit floribus earum in
oleo maceratis Sc expressis. hoci autore Avicenna, ma-λ; gis sedatiuu est doloris quam oleum rosa ceum, proptet mollificationem quae est in ipso:conueniti in dolore uehementi Ra causa calida proueniente. cinctulit. Pro utinvermes rubri det δc opitulatur. Annosi. Vetusta & cariosa. Rubro iter arbor . mes. Plinius libro io capiter. testatur idem dicens: Verrimes ex arboribus rubri cum olio triti, exulceratis 8c ruptis auribus praeclare mendetur.Detergunt enim Sc do lores permulcent maxime ex oleo quod etiam mitigan
do lenita Si uero obstrusa sensus moreretur in aure, Lumbricos terrae, sevum P ex ansere rauco. Excoque, uel uetere poteris dissoluere morbum.
150쪽
grauitas comitatur, mederi, ubi scilicet cum dolore grais uiua quis audire coeperit et quod maxime post logos & uehemen tes aurium et capitis dolores euenire consueuit ex meatuum auditoriorum obstructione,qus uel a sordium coitu accidit,uel ab humoru copia, uel a crusta qualis supulcera innascit. Lumbricos terrae. Vermes terrenos, quos Dioscorides γους--α,id est,terrs intestina uocat,tradit pcu anserino adipe elixa auri u uitiis utiliter instillari:quod Plin.etiam libr. is cap. r.testatur inquiens, Constat deplorata aurium uitia sanari si terreni uermes adipe anseris decocti infundantur. Celsus eosdem ex oleo coctos adhibere docet cum ait, Medicamentum est oleum in quo Iuni
brici costi sunt. Seuum. Seuu quid sit & quo paeto disserat ab adipe, dictu est supra. Sed huiusmodi dictionum
proprietas no semper obseruatur, prssertim in carmine, quod uel ex praesenti capite, ne longius testimonia con quiram, manifestum est. Nam quod nunc anseris sevum nominat, paulo post adipem uocat dum inquit, Anseris aptus immittetur adeps. Aseuo fit seuosum,quasi sevo
plenum: et lauare,hoc est, sevo cocinnare. Columella lib.
s. p. xl. Feriis ritus maiorum etiam illa permittit,sar pinsere, saces incidere, candelas seuaret ni mauis dicere se bare, utrunq; enim dicitur, & sevum &sebum. Dicitur item sepaceum a sepo. Apuleius in asino aureo lib. . Nec mora cu numerosae lamiliae frequentia domus tota completur, tedis, lucernis, cereis, sepaceis, nocturni Iuminis instrumetis. Assore. Dioscorides, Adeps anserinus facit ad aurium dolores. Avicennalib.,. Adeps anseris sedat dolorem auris. Roco. Male sonoro, obstrepero. Vet
Etiam. Dissoluere. Discutere. Hinc medicamentum diascussorium quod Grsci diaphoreticum uocant, quod discutit atq; dii luit humorum crassitudinem .Et diapho
resis discusso est, hoc est, digestio δέ evaporatio, humorum p per insensibiles meatus eductio.