장음표시 사용
361쪽
dita modico auribus obturatis spissius . Oleum enim ro sarum sanguinis scruorem refrigerando acuitatem ipsius obtundit, glutinat etiam di adstringit. Lana uero ne ni mium refrigeret, iaci t.Oportet enim huiusmodi medica menta non esse nimis refrigerantia,ne frigus nocumento stiOportet etiam quum naribus imposita sunt, ut nasus henestringatur donec uim suam bene impresserint. Non lauta. Id est, succida&a sordium suarum pinguediane, qus oesypus est, nondum abluta aut purgata.
Contritis prodest cochleis conducere frontem. Aut galli cerebro, uel sanguine tinge columbae, Quod nisi supprimitur, sanguis potadus 5c ipse est. Cochleis. Idem tradit Plinius hiis uerbis E naribus fluentem sanguinem sistunt cochleae contritae stoli illita idquut Dioscorides ait,ex aceto. conducere. Inducere,impo nere,& illinire. Galli cerebro. Non modo cerebello, sed
re sanguine gallinacei profluuia a cerebro sisti prodit Plinius libr. 3o. cap. 3. Cum autem a cerebro dici oportet illud intelligere nona substantia cerebri, qus exanguis est. sed de membranis cerebrum continentibus, ut aperte docet Dioscorides libr. x. dicens: Cerebrum gal Iinaceorum compescit ex cerebri membranis erumpente sanguinem. Membranae enim sunt,quae uenas habent sanguine continentes. Porro hii administrandi modum non docent. Serenus illini iubet. Serapio, Avicenna 8c Mesue,com stionem laudant, idq; de gallinarum cerebro affirmanta sed nihil refert,eiusdem enim naturae sunt.Estaute huiusmodi cerebrum ex medicinis quae a proprietate quadam singulari tale sanguinis fluxu copescunt,uti tradit Melae. Sed oportet ut freques sit eius comestio.Unde Avicenna quinta tertii, tract. i. cap. n. inquit, Congregatio experi entium existimat, quod cerebella gallinarum sunt ex melioribus cibis cimo ex melioribus medicinis ei qui habet
362쪽
Sanguis eo ubefluxum sanguinis narium ex casu aut percussione,uerunti oportet ut ex eis plurimum sumat aut fiat ei cibus conti nuus. Sanguine columbae. Duos sanguinis columbini adaministrandi modos proponit,unum pcr illinitione, quo
non proiiciente, alterum subiungit per potum. Plinius, E naribus, inquit, fluetem sanguinem sistit columbinus sanguis seruatus,concretust:& eum quidem, autore A vicenna,qui ex cerebri membranis fluit: quod Dioscori. des quom testatur inquiens, Sanguis columbae priuatim sanguinis ex cerebri membranis eruptiones compescit.
Tinge. Fronti illine. Supprimitur. Sistitur. Praeterea pharris caput hic metire papyris, Detrahe quod super est alio genitalia necte: Fcemineas prodest illinc uincire mamillas. Sang*int se preterea phari c) Docet nunc duobus modis diuersis si pendie μri με guinis profluuio e naribus mederi, & id quide ex eadem
Gomst l. planta sed diuersis eius partibus sumpto remedio. Primus uero modus est,uias & ductus unde sanguis fluitcoartare, & hoc cum altera plantae parte quae interior est,Nripsi diuerse uirtutis est conglutinantis ac stipticae ipsam fronti δc tempσια, poribus imponendo: non quide simpliciter solam quali est, sed aut insulam aut in cinerem couersam.Nam, uti Serapio autoritate Galeni capite Burdi scribit, haec planta non administratur in medicina sola sicut est, sed postqui infundituro comburitur: Et haec quando infunditurcu aceto et aqua aut in uino solo incarnat uulnera recella. maxime quando apponitur circa uulus ipsum, nisi quia secundum hunc modum est sicut materia unius medici narum quae sanant, δέ quando comburitur, conuertitur ad medicinam desiccatiuam. Verum tamen effractor in hoc est factae ex ea crematae chartae cinis, autore Diosco ride. Secundus modus est, sanguinem auertere dc ad alia membra conuertere, tum ad uicina derivando, tum ad
cotraria reuellendo, quod di natura ipsa iacere solet. M
363쪽
ileri enim,inquit Hippocrates,sanguinem uomenti,mert ses superuenientes remedio sunt. Ad uicina derivatione PQ Ochctcηin Graeci parocheteusin:ad contraria reuulsionem antispa. sinuocant. Et hanc hic nos docet Serenus. Et haec in iis ετ pq qus supra sunt omnibus, deorsum semper agitu risursum in iis quae sunt infra, uti docet Galenus therapeuticae lib. s. Curabimus itaq; sanguinis fluxum a naribus. sangui nem deorsum reuellendo:& id quidem non per uenae seuctionem aut cucurbitarum appositione, quod etiam ali
quando fieri solet, sed per ligaturas δέ compressiones dolorosas factasa:ut in testiculis, si mas fuerit: aut, si mulier fit,in mamillis, uti Mesue quoq; docet, nedum hic Ser nus, qui ad hoc sumere iubet papyri librum & corticem ex quo funiculi fiunt. Sed quia papyro ista nos caremus, nihil intererit, si alterius generis iuniculus accipiatur. Nadolor qui ex ligatura prouenit, potior causa est quae saninguinem reuellit, quo reuulso, fluor etiam sistitur. Pha- .rijs Aegyptiis. Pharos Aegypti olim insula fuit contra
Nili hostia, a continenti noctis dieii uelifico nauio cur sudistans, ut Homerus prodidit: nunc continenti adia-- cet& Alexandris ponte iungitur,a Cae sare dictatore de ducta colonia. Cuius promontorium est petra quaedam mari circumluta, quae turrim habet ingentem & multis
tabulatis excelsam&albo lapide mirifice structa eodem nomine quo insula. E qua nocturnis ignibus Saccensis.. Dcib' nocturna dirigitur nauigatio:autor Strabo, Mel/, LCin Plin. Solinus, Aegesippus Salij. Hic. Scilicet in fronte Libro. ca , ..
Prius enim frontem etiam illinire iussit. Metire. Hoc Cap. i. est, ad frontis circumscriptione & magnitudinem comu Lib. .ci. m. mensurando Nadequando eidem imponito. Quae enim loco alicui toto imponuntur, illa eundem aequare me
tiri , & mensurare dicuntur. Papsu. Papyrus e qua nuru charta fit,& a Graecis Cuzλο retiam dicitur, palustris plan Bis ta est, dc ut Strabo scribit, nuda uirga, lanuginem quan- .idam in summodastem,qus nascitur in Aegypti lacubo.
364쪽
ac paludibus: δc quidem in inserioribus ipsius delia paratibus permulta: in aliis uero locis,quia non colitur, non multa. Et alia quom deterior, alia uero melior, hieratica appellata. Nonnulli prouentum augeri cupientes, Iudaicam indu striam huc transtulere,quam illi in palma & maxime in Cariotica, atq; balsamo ad inuenerunt. Non nim permittunt eam multis in locis nascit quo fit ut pocuniae precium imponentes, prouentum quidem auge
ant: communem uero usum atq; commoditatem uident
Haec ille. Plinius uero, Papyrum, inquit,nascitur in palustribus Aegypti, aut quiescentibus Nili aquis et ubi eu gatae stagnant,duo cubita non excedente altitudine guragitum. Brachiali radicis obliquae crassitudine, trianguolis lateribus decem non amplius cubitorum longitudine in gracilitatem lastigiatu thyrsi modo cacumen includes. Semine nullo aut usu eius alio quam floris ad deos cor nandos. Radicibus incolae pro ligno utuntur: nec ignis tantum gratia, sed ad alia quom uten silia vasoru. Ex ipso quidem papyro nauigia texunt: Sc e libro uela tegetes T.
necnon&uestem, atq; stragula ac funes. Praeparantur ex
eo charis diuiss acu in praetenues sed qua latissimas phylluras. Qua superest. Id est, partem superiorem. ALl in Hoc est, libro de cortice interiore, ex quo funes & alia toxuntur&fiunt. Genitalia. Hoc est, testiculos, si quidemmas fuerit cui sanguis a naribus fluit: nam in scemina id fieri nequit. Necte.) Forti Ec dolorifica ligatura costringe ac comprime. Foeminees mamillus. Quemadmodum in uiris obgenitalium ligaturam & copressionem lartem sanguis a naribus fluens avellitur&fluor sistitur: ita etiam in mulieribus per mamillarum constrictionem eadem ratione fit idem. illinc.) A parte tum naribus tum genio libus apposita.
Menstruus immenso si profluit impete sanguis
Succida lana malos remoratur subdita cur sus: Mortua quin etiam producit corpora Partu. . .
365쪽
. CAPUT πππII r. t γ' Sed quacunq; fluit uis immoderata cruoris,
Subereus cortex calidis potatur in undis Ante minutasim studio uincente terendus.
Menst timenso. Menstruorum fluxus, moderatus qui dem,bono est,&incolume seruat corpus, nam eo ab ex, in si in verementis perpurgatur:quae ut idem aegroter,causa sunt. Vnde talis fluxus moderatus sisti non debet.Immodicus autem, similiter Sc prs peditus, morbos conficiunt: quod di Hippocrates aphorismorum lib. r. testatur inquiens. Si menstrua plura fiant accidunt morbi. etsi non fiant, utero morbi contingunt. Causa autem ob quam plura fiunt quam opus sit,est orificiorum uasorum ad uterum uenientium ultra modum apertio,aut si sanguis calidior tenuiorue fiat, aut multitudine abundet: aut ubi totum corpus propter malum habitum alique aggravatur san guine, etsi modum naturae conuenientem sua multitudine non excedat. Verum quaecunq; causa suerit, si immodicus fit fluor, ne morbi accidant, sistendus est. Quod Scserenus praesenti loco nos docet. Caeterum dicitur san- sanguis me mais menstruus siue purgatio mestrua, quia singulis mesi strinu curbus fluere solet. impere.) Pro impetu per antithesin,qus dici-- literae commutatio est. Suceida tina. Eosdem lanae succi- Lana=M dae essectus testatur etiam Plinius libro is, . cap.a. dicens, Succida lana imposita subditat,mortuos partus euocat. sistit etiam profluuia earum. Malos cursius. Fluxum menstruorum immodicum qui malo esse soler,ac morborum
causa. Mortua corpora. Rerum in utero mortuum. Proudacit. Educit, euocat&extrahit. Pota. Per partum Ruia partus. sed quacunq;. Scilicet parte corporis. Suberem Suberis certex. eortex. Plinius libro i . cap. . Suberis cortex triciis ex aqua calida &potus,sanguinem fluerem ex utralibet parte sistit. Minutuum. In minimas & subtiles partes & puluerem minutum. Studio uincente. Id est cura di diligetia
366쪽
Sed si forte cruor clausa cunctabitur aluo, lPulegii calido purgatur stamina potu,
Aut molles nepetae, aut rutae quaecunq; bibentur. - Sed si forte cruor. Docet nunc menstruorum mentionimederi,idi merito. Siquidem menstruis deficientibus morbos fieri, iam uel ex Hippocratis autoritate patuit, Cum itam retinentur, ne morbi accidant,prs auendum est idi ipsa prouocando foras Q proliciendo: quod fiet, cause retentio res causae aduersantes administrando. Cum autem causinis menstruo sit, aut uenarum per quas ad uterum serutur compressio uel obstructio, adeo ut quod influit, non admittant: aut quia sanguis est iusto frigidior aut crassior, ideo medici nas exhiberi oportebit quae obstructiones adaperiant,dcquae refrigeratum sanguinem excalfaciant, crassumi extenuent & fluorem cieant: quales autor in textu nobis
proponit. clausa aluo. Vtero&matrice obstructa. tantae et . clabitur.) Remorabitur, & retinebitur. Pulegit.) Pulegia menses trahere potum simpliciter, etiam testatur Dipsco, rides. Plinius uero ex melle & aceto potum id facere prqdit. Macer,Mestrua, inquit, deducit cum uino sumpta tepenti. Purgatur. A menstruis emundatur & alleviatur. Nepeta. Nepetae Nepetae folia, ut Dioscorides ait, semido sapore Racri gustu sunt:eadem concisa Rapposita menses du cunt. Plinius in aqua ad tertias decocta mulierum men struis prodesse simpliciter pro nuciat. Macer uero, Appomed. stu, inquit, potui suo cito menstrua purgat. Ruti. Et sylvestris & hortensis. Vtraemenim uuluas aperiendo menstruum sanguinem proliciunt Reducunt, uel Dio 2 . scoride restante. Quaecuns.) Hoc est, siue hortensis siue sylvestris, aut utraq; simul.
A t si puniceos fundit desica liquores,' Marrubium e sparsis tritum persunditur undis, i. Hin poterunt haustus rutilum purgare cruorem:
Reliquias partua eadem tibi detrahet herba.
367쪽
At sipuniceos. Tradit nunc autor remedium aduersus uri 'ηπος , nam sanguineam, docens illam, non ut alios sanguinis fluxus sistere,sed purgare potius et soras propellere, ne in uesica aliquando pars crassior sub fidens in grumos aut ς alculos tandem coalescat dc induretur , fici maius malum efficiat. Agit autem non de omni cruenta urina, sed de ea tantum quae aut uirtutis sequestratius uitio accidit. cum scilicet insequestrando sanguinem ab aquositate innutritione renum patitur desectum, aut ubi aliunde san guis in uesicam delabitur et cum urina soras egredituraet id quidem citra uesicae aut renum uitium. Puniceos.) Co color re lor puniceus est qui et phoeniceus & spadix δέ rutilus diis niceus citur Esti ruisi coloris species, de quibus copiose A. Gel Rutiluchus Atticarum noctium libro s. cap. in. Vocat itaq; Sere nus puniceos liquores,ipsum sanguinem qui rutilo colore est. Marrubium. Marrubio uis est purgans atq; de- Μήπμ λα tergens, urinam P prouocans. Vnde triti & aqua aspersi extractus succus epotus uesicam a turbidis N immundis in ea humoribus purgat et emundat. Cauendum tamen exulceratae uesicae & renum uitiis, uti PIinius praecipit, hiis enim nocuum est,teste Dioscoride. Hi haustu . Sci licet succi marrubii. Reliquias potus. Hoc est, menses 8c Reliqgis secundas quaesdito partu detinentur. Eadem herba. Sci pariss licet marrubium. Datur autem ad bibendu uel siccorum latiorum dc seminis ex aqua decoctum, uel uiridium soliorum expressus succus. Quod autem mulieribus quae non purgantur menses ducat & purget, secundas' peruiat,testantur etiam ultra Serenum Dioscorides, Plin. Macer, Avicena &alii. Detrahet. Deducet,einciet di expellet.
. Quod si foeminei properabit sanguinis imber,
Est qui frusta molae percus ii decutit uno. Quorum aliquid lanis tectum ad praecordia nectiti. Haec simul incantans, sisti debere cruorem,
368쪽
inu. menstrua, quorum nimio fluori nunc denuo& quidem aliorum traditione docet mederi. Properabit.) Accelera
bit& profluet. imber. Impetus & fluxus instar imbris multum proflues. Upi Per hoc inteligere dat nobis, non se, sed alios medicamenti huius superstitiosi autores esse dc adsertores. Sed quia uulgo id receptu erat tanquauerum& efficax remedium & cuius effectus saepius pro batus fuerit, non displicuit illi idem aliis quoq; subnectore: no quod suo id adprobaret iudicio,sed aliorum solum referret opinionem. Quid uero de hoc & aliis similibus superstitiosis a gentilibus profectis remediis,quorum es setius aliquado fieri cernimus .sentiendu sit nobis Chrio
Mola. stiano nomine insignitis,aliorum esto iudicium. Mola. λωμι moliris. Lapidis molaris,scilicet ex quo molas quibus molimus faciunt& qui molae usum iam praestitit, Graece μυλα de mylites dicitur. Verum quia ex duplici lapide constitui tur mola, uno inseriore qui οἱ uocasNimmobilis sem per iaceti altero uero superiore qui nu appellatur, de circu uoluitur & dum molitur in continuo cur su est, de hoc superiore ad medicum hunc esse tum frusta decutienda sunt&adfigenda adaligandal: quod uel ex sequentibus uerbis intelligitur,qus sunt, Vt lapis ille uis solitos iam destitit orbes. Et ex hiis facile uerae lectio ni restitui poterit Hesychii in lexico locus, ubi sia perior molae
lapis ovor uocari legitur, inferior uero ita λη, cum oposita costet. Scribitur aut indictione μυλ post alia sic, ουτω λέγετα καῖο κατω τους ,αλλκἐ λiΘG, το δἰ ανω ονος, hoc est, Sic
dicitur 3c lapis molae in serior, superior autem onos. Vbi si transponuntur heae dus di biones κατω & ανω, uera re
κατω eνορ id est, Sic dicitur & lapis mois superior,inferior
Mola un1 dicta autem onos. Dicta est autem mola quod ea quasi molaeer quot signi, quadam frumentum Scaeterae res minutatim teruntur: cet. seu a Graeca uo ce μνλος, ut aliqui uolunt. Aliquadatam e
369쪽
ciis olim utebatur. Plinius, MoIa tantum salsa litant,qui . non habent thura. Est item di in muliebri utero mala af
Dctio dicta mola, ubi scilicet caro informis & inanima
praeter naturam in utero generatur,1 Grscis nuλο α dicitur. Hesychius, μυλοσα , D ω κ: ocpον-α απ' εμβροωμφέροντιμ uno. Vnico, non pluribus. Et in hociam sit perstitio se manifestat. Haec. Sequentia incantametare carmina. Simul. Scilicet cum appensione&dum appenditur in lana inuolutum. lne tuns. In cantare est uerbis locat ori solis uel etiam rebus quibusda adiunctis, supra naturam aliquid moliri, ut serpentes contrectare'ostia sine clauiis bus aperire, amorem sibi conci liare, morbos curare, dcaliaid genus deliramentoru contra natura sacere. Quod stultitiae genus mirum est profecto ita hominum mentes occupaste, ut uirietiam insignes & uulgus ipsum, etiam in religione Christiana, nedum gentiles, id uerum esse dc talia efficere posse s bi persuaserint. An autem homini in medendo aliqua uis sit uerborum: & an id agere honum.
st aut malum, aliorum iudicio discutiendum relinquo paucis tantum Plinii libro is . capite x. uerbis relatis, qus sunt haec. Ex homine remediorum primumaximae quae
stionis S semper incertae est: Valeant ne aliquid uerba &incantamenta carminum. Quod si uerum est, homini ae ceptum fieri oportereconuen iet. Sed uiritim sapientissio mi cuiusq; respuit fides. In uniuersum uero omnib'ho iris hominis credituita, nec sentit. Et post multa delirante toru exempla sic finit: Sed in prodendo obstat ingens uerecudia in tanta animo ruuarietate. Quapropter de hqruutlibitu cuim fuerit opinetur. Haec Plinius. Ab incanto loca Nilo adicitur incantatio & incantamentum, pro quibus etiam immisi mi carmina aliquando usurpantur. Vergilius, Ducite ab ur cMi be domum mea carmina, ducite Daphnin. Et Plin. Carmina qusdam extant contra grandines,contra P morborum genera Caeterum uerbo incantare contrarium est
370쪽
Exc st re excantare,quod est, rem incantatam alio carmine liberar quod & recantare aliquando dicitur. Plinius, Quinetiam & legum ipsarum in ii.tabulis uerba sunt,Qui seu pes excanta siet. Et alibi, Qui malum carmen incantasset. Idem, Non pauci δέ serpentes ipsos recantari putant. Cruorem. Sanguinem menstruum. Viae. Qua rotaba tur Suoluebatur. Orbes.) Gyros,circumacius S reuolutionum cursus. Destitit. Dereliquit, cessauit.
no BILI S hirsutas horret lasciuia seras ὶ Et gaudet rapto nudari flore pilorum: Sed bona nonnunquam uellendi causa uidetur, lCorpora cum releuat ratio manifesta salutis, Nant oculos infesta pilorum tela lacessunt, Quod* illis dederat uallum natura tuendis, Inde inimica seges proprios desaeuit in orbes.lNTERNE CANDI s. Interimendis, imitercipiendis&euellendis, necno euulsis nerenascatur cohibedis. Qitae oculos impediunt. Hoci est,palpebrarum pilis oculos uel prolixa acuti sua uel incuruatioe infestatibus δέ lacessentibus, quos ob Duplex causa salutis commodu euellere,et ne renascantur efficere, praepilora m p lpe senti docemur capite.solent autem duabus de causis ocubrarum oculos los irritare qui in palpebris sunt pili Aliquando enim pi, seruanti . li naturales ad oculos conuertuntur,et hoc ubi palpebra superioris summa cutis relaxata procidit, non simul romittente se cartilagine. Aliquando uero sub ordine naturali pilorum alius ordo praeter naturam succrescit, qui