Quinti Sereni Sammonici ... De re medica siue morborum curationibus liber tum elegans tum humanae saluti perqùam utilis, & diligenter emendatus. Item Gabrielis Humelbergij ... in Q. Sereni librum medicinalem, commentarij

발행: 1540년

분량: 510페이지

출처: archive.org

분류: 약학

371쪽

i3ω protinus intus ad oculum tendens pungiticuiusmodi assectio dystrichiasis appellatur,de qua nuc agit Sere.prio Uη Πέμ- rem curare docet Celsus lib.ν. mobilis. Quia continuo mouetur. Hirsutas fetas. Pilos hirsutos,praeduros&acu Sc . tos instar setaru. Setae enim pili sunt crassiores,rigidi atq; redii, quales suum.Pilus uero generale nomen est. At ca capia Dillus proprie capitis criais est, quamuis etiam adalios corporis pilos tr/nsferatur. . Horret. Abhorret, propterea quod oculos pungunt&Iacesiunia Lasci a. Petu- , tantia,&luxuries ob foecunditatem eorii. Gaudet. Ob salutis commodum quod inde sequitur. Nudari.) Privari Seuelli. Rapto fore pilorum Pilis radicitus euulfis.Vo Hospsior inncat autem pilorum stoxen .eorum radicem & originem, uuae albi quid ostentat& goris rationem obtinet, a quo - . virus tanquam fructus progreditur & excrescita corpora Pilarumpa oretavi. . Oculos ab infestatione&punctione liberati iti um n M. I a teti. Inimicae pilorum acuties oculos infestantes NPungentes. idis Mail . Id est,munimentum. Pilorum munus potissimum a natura datum est, ut oculos ab ex trinsecus occursantibus rebus praeualide tueantur & de fendant, a quo cum degenerant& nocumento sunt protinus euelli et ne renascantur praepediri debeat. lnde. Ex eo loco scilicet palpebrarum. Inimica seges. Pilorum in nar segetis succretio multa & aduersa noxiaq3. Proprios orbes. Hoc est, oculos rotundos & orbiculatos, ad quo rum tuitione a natura ordinati erat.In alio codice stripto Iegitur, ualidos, id est sanos.: Ergo locum crinis uulsi continge cruore Quem data uis tremulis simulat quae pellibus ala Q Praeterea quascunt uoles auertere setasi Atq; in perpetuum rediuiua obcludere tela, Corporihus uulsis saniem perfundito ranae,

Sed quae parua situ est rauco garrula questa.

' Necnon ' ae stagniscessantibus haesi hirudo

372쪽

Sumitur,& uiuens Samia torretur in olla, Haec acidis ungit permixta liquoribus artus, Avulsam luctat rursus procrescere sylvam. Ergo. Propter nocumentu auferendum & salutem pro. mouendam. Ponit autem nunc psilotra, hoc est depilatoria medicamenta,& quae pilos renasci non sinant. crina uulsi. In omni enim psilotra uellendi prius sunt pili, uulibro ix. cap.s. praecipit Plin. continete. Illine, inunge. cruore is trem. Hoc est, sanguine uespertilionis, quae nocturna auis est, sine pulmis tamen. sic dicta, quod uospertino uolatu se proserata Ouidius Metamorphoseon libro . TemP, non sylvas celebranti lucem P perosa Nocte uolan t: seroi tenent a uespere nome. Harum sanguis inunctus pilos evulsos rens ei non sinit. Unde Ab inetoar libro ε. Theletirair, Et semper post exstirpatione unge locu cum sanguine uespertilionis. Et mox post: Extirpare pilos 3c radicitus ipsos euellere,& desuper sana uinem uespertilionis, sicut diximus, ponere: cura lauisabilis ualde existit. Quamuis Avicenna Canonis lib. dicat hoc non esse uerum. Tremulis peli bus. Mobilibus re trementibus membranis. Nam plumis carer, quapro pter potius biforme uolucre animal dicendu esset quani auis, cum auiu sit habere plumas & pennas. Etastitata. Hoc est, alas imitatur 3c repraesentat, alarum enim forma habent, sed plumis caret quae ad alarum constitutionem pertinent. Setu. Pilos palpebrarum. Rediuiua teta inlos renascituros. Occludere. Obstruere&nere nascantur prspedire. corporibus itu'sis. Id est loco unde euulsi sut pili. Saniem. Per saniem autor hic non pus intelligit. sed succum 8c humore cruentum siue sanguineum, imo sanguine ipsum siue purus siue aliis humoribus mixtus is fuerit,quig a Graecis dicitur, sic ipsis appellanti bus in csde & uulnere primam sanguinis a sua natura de integritate declinationem. Plinius saniem etia uocat. Cellas uero sanguinem. Pecundi. o. Fundendo inungito

373쪽

tis paruitate& coaxatione deligendam nobis proponit SV ranam eam coloris uiriditate designat&comendat Dioscorides medicinalis sylvae libro x. cap. de ranis inquiens. Prohibet renasci euulsos palpebrarum pilios uiridiuranarum instillatus sanguis.Et capite de sanguine,Creduntur, ait, depilari oculorum palpebrae uiridium ranarum

sanguine inunctae. Et ad hoc maxime idoneae sunt aqua tiles de coaxatrices, ut quae minus noxiae sint: quamuis

Plinius effectum hunc terrestrium quibusdam & mutis etiam, idq; tum per se tum aliis rebus adiunctis contri buat. Libro enim naturalis historis 3 i. cap. . sic scriptum reliquit: Ranaequas diphthitas & calamitas uocant, san guis earum cum lachryma uitis, si evulso pilo palpebris illinatur,euulsos pilos cohibet. Et paulo post: Est parua rana in harundinetis et herbis maxie uiues, muta ac sine uoce, uiridis, si sorte hauriatur,uentres boum distendes. Et paucis interiectis, Ranas is. ait, coniectas in fictili no uo iuncis configunt quidam,succum earum qui ita emuuxerit admiscent lachryniae quae ex alba uite emanat, atq; ita palpebras emendant inutilibus pilis exemptis acu inuistillantes hunc succum in uestigia evulsorum. Meges psilotrum palpebrarum laciebat in aceto enecans putrescentes, & hoc utebatur in multis uariis*per aquationes

auehinini nascentibus. Et postea ad caput hoc se referens capite σ.Ranae paruae, inquit, quam in oculorum curatione descripsimus, sanies emcaci ssime psiloti uest, si recens illi natur. Et ipsa arefactia ac tusa, mox decocta tribus hominis ad tertias: uel in oleo decocta freis uasis. Eademensura alii ex i .ranis conficiunt psiotrum, sicut in oculis diximus.Haec Plin. Ex dictis manifesto patet non unum hesse ranarum genus. Aliae enim aquatiles sunt: quarum

quaedam marinae,quaedam uero fluviatiles sunt,& nonis 'nullae palustres aquas incoletes. Alis uero terrestres sunt:

quarum qus in in uepribus tantum uiuunt, ob idq; rua a

374쪽

stignum. Hirudo.

angusteti INTERNE c: c A E 'o C. betae dictae a rubis, Graeci phrinos uocant, grandissimae

omnium , geminis ueluti cornibus , plenae ueneficio rum. Quaedam inter harundines ac frutices uiuunt, ob quod calamitae a calamis uocantur, minimae omnium ac

uiridissimari mutae item & sine uoce, a quibusdam diphothitae appellatae. Et ultra iam dictas sunt aliae paruae arbores scandetes. Situ. 'Positu, mole de corpore. Raucoram ruta questu. Coaxatrix S uoce queruIare rauca. Ouidius Metamorphose libro σ. ubi Lyciorum rusticorum iaranas translarmationem sabulatur:Turpes litibus exeriscent linguas, pulsol pudore, Quamuis sintsub aqua, tub aqua maledicere tentant. Vox quoq; iam rauca est,inflatat colla tumescunt: Ipsa P dilatant patulos conuitiatrictus. Necnm. Item, insuper. Stagnis cessantiam. A quis palustribus stantibus & quiescentibus, in quibus hirudines communiter uiuunt. Stagnum est aqua stans, stedicta astando. Haesit. Inhaesit&latuit. Hirudo. Hir do uermis est, qui & sanguisuga uocatur. Cuius in fictili uase et nouo quide tostae cinis ex aceto illitus psilotrum est Seuulsos pilos renasci non sinit, autore etiam Plinio libro xx. cap. &ις. Samia olla. Vase fictili e Samia terra ficto:quamuis nihil reseret si e quocunca Iuto confictum fuerit in quo torrebitur: unde Plinius simpliciter no num fictile uas accipit. Dicitur autem Samia olla, quod e Samia terra, a Samo insula sic dicta, sit constructa: de qua Dioscorides libro r. 5c Plinius libro 3ς. cap. rix. Toraretur.) Comburitur & in cineratur. Acidis Fq. Hoc est, aceto. Vngit artus. Membris S palpebris unde euulsi sunt pili illinitur. Uluam.) Pilorum copiam praetern turam succrescentem, quam prius segetem dixit.

OMNIBUS OBSC OENIS

375쪽

e APUT πππτῶ is x Dicendu ec quae sit membris medicina pudendis.

Languidus antiquo purgatur penis Iaccho, Ac super illinitur Decundae selle capellae. Mane nouo myrti stondes quom mandere prodest Cui dolet atq; illas in uulnus despuat ipsum.

Fece etiam uini genitalia lauta leuantur. Et tumidos testes Nereia lympha coercet, Vel bulbi ex mulso, uel cera immixta cupresio,

Aut faba cum tepidis Bacchi decocta fluentis.

in sco ENI so Partes co roris obscoenas pines erepsisl uocat, quas alio nomine genitalia appellamus ris ob carne. siue pudenda & naturalia, uerendat: ceu sunt G ualia, pu muliere natura muliebris siue cunnus: in ut denis,natur xis uero penis Stestes:at in utrisq; inguina δέ pubes pars ua,uerenda. ea qua pili inhorrescunt. Languidus. Infirmus & ulcere Natura muli infectus. Antiquo laccho. Vino uetusto, quod ulceribus bris,c m. S malignis quidem,si eo foueantur et eluantur, mederi, Pems,testes. restis est etiam Dioscorides & Celsus:a pure enim inguina, puben fluentibus humoribus illa purgat 5c emundat,prssertim Vm antiqua, i humida sunt&leuis humor est,qui ulceri influit. Galenus itemtherapeuticae libro 3. Vinum omnis ulceris qua ulcus est,optimum esse medicamentum testatur. Penis. Penis, eolis, Penis uirile membrum est,quod alio nomine coles dici- metanda muro, tur & mentula,muto,sastinum, verpa,natura,et aliquan fascinu, verpa, do simpliciter membrum. Cuius pars summa quae pelle natura, memitegitur,ob similitudinem glans dicitur, Graeci balanon bru m. uocant: tegumetum uero Κ pellis qua glans tegitur, prae Glos, balano. putium appellatur. Fcile cupear, Hoc enim inter alia me Praeputium. diae est efficaciae:qua solum ab aliis differt, misceturi ut Fel caprinum alia uulnerar asemplastris: ulceribus purgandis et curandis accommodum. Mane novo. Tempore matutino,nouo exoriente sole,uentriculo ieiuno atq; a cibo uacuo: saliua enim hominis ieiuni masticatis soliis nonnullam de

376쪽

OMNIBUS o B S c o ENI S. tergendi ac sanandi uim addita tanti frondes. Iia myrti praesertim satiuae nigrae, quae medicinae utilior est,&cuius folia, humetia purgant ulcera, tumores reprimur, autore Plinio dc Dioscoride.Dico aute h umen tia, ut qus non sint sordida nam ubi sordes ulceribus adessent,tune illas adstringens medicamentum potius arctius affigeret quam ut facile posset absolui, autore Galeno therapeu

Iicae lib. 3. Mandere. Mandere proprie est dentibus commolire&masticare. Fece uini.) Et hoc maxime ubi tumores sunt, hos enim cruda sextum per se tum cum myrto

reprimit ac discutilidestillationest imposita compesci Lautore Dioscoride. Et Plinius libro xi. cap. x. Medetur, inquit, illita &testibus 8c genitalibus. Lauta. Lota&ab Te esitelliam tuta. Tumidos testes.) Hoc est testiu tumores &abscessus.li,eolaiodinu Sunt autem testes pudendorum parsa cole dependens, unde & colei uocantur.& forma diminutiva testiculi Galenus didi mos uocat et quamuis aliqui seminaria uasa eo nomine intelliganti quidam uero panniculum qui duplici sinu testiculos continer seperans eos ab inuicem, ne uno laeso alteri quom communicetur nocumentum. At

iamlion. testiculos interiacens portio 8c in sedem dactylion desiis Perineo . nens perineon appellatur. Sed de testiculis Nipsius locinatura, quae Celsus medicinae libro m tradit, haud abs re

Te stulti fuerit subiugere. Inquit autem: Testiculi simile quiddam

medullis habent. Nam sanguinem non emittunt,& omni sensu carent. Dolent autem in ictibus&inflammatio nibus tunicae, quibus iiij continentur et dependent uero Neria crem ab inguinibus per singulos neruos, quos cremasteras feres. Graeci nominant:cum quorum utro si binae descenduntdc uenae Sarteriae. Heae autem tunica conteguntur te atra rini' . nui, neruosa, sine sanguine,alba: quae erytroides a Grae cis nominatur, super eam ualentior tunica est quae intoriori uehementer ima parte inlis ret. darton Graeci uocat. Nul tae deinde membranulae uenas et arterias eos j ne

Mos comprehendunt, atque inter duas quoque tunicas

surc

377쪽

c APUT πππ V. 38s superioribus partibus leues paruulaei sunt. Hactenus

propria utrim testiculo&uelamenta dc auxilia sunt. Haec Celius. Nereia lympha. Hoc est, aqua marina, sic dicta Nereiab aut a maris deo Nereo, aut a filiabus eius & maris nym- pha. phis Nereidibus. Quae aqua marina,quantum ad uires ΑΨ mari . eius attinet,discussoriam uim habet, ceu Dioscorides te statur inquies,Vtilis estemplastris & malagmatis que discutiendo sunt. Sed quod Sereni sententiam magis con

firmat Plinius medicorum autoritate libr.3 .cap. σ.inim

Aquam maris per sese efficaciorem discutiendis tumori bus putant medici. Et paulo post haec attiTestium tumouri Quendo non aliud praeserunt. coercet.) Comprimit, scilicet discutiendo. Bulbi ex mul'. Bulbi siccant di discu Bul utiunt, queadmodum etaqua marina iam dicta. Mulsum uero ultra haec lenit& dolorem mitigat.Sed quod ad medicamenti huius confirmationem attinet, sic refert Pli nius in historia naturae libro , .cap. s. Bulbi uulneribus mire prosunt per se,aur,ut Damion, ex mulso, si quinto die soluantur i iisdem & testium pituitas curat . ceram, Mac*presso. Plinius libr. 4 cap. L Cupressi solia testium γρος Untu mori cum cerato illinuntur. Et paulo post et Tumores discutit Celsus libro σ. Cupreta tritici farinam ex mulissa coctam iungit.Cupressias, autore Dioscoride,refrige rat, siccat&adstringit,quapropter humorum influxio nes & inflammationes ardores* compescit. Adhsc inest

ei, Serapione ex Galeni autoritate reserere, acuitas quom ad prosundum penetrare iaciens, sine tamen caIefactio ne,propter quam etiam siccat & discutit.Cera uero caIO ce .

faciendi uim habens mediocriter mollit de cupressi in us contemperat: esti ad excipienda retinendast me

icamenta ceratorum materia. Faba. Quam autor ex uino, eam Celsus libro sexto,ex mulso coctam cum cumino trito ex melle cocto imponi iubet faba. Cuius uirtus secundum medicinam, uti Serapio autoritate

378쪽

onNIBVs on sc OENI s. Ne sine nocumero, & uirtus secunda abstergit. Unde A verrois ait, Faba parum declinat ad calorem,&propterea uim habet dissoluendi apostem anta propter suam abstersionem, praesertim si ex uino decocta imponatur:& qui dem hiis etiam quae in testiculis S pudendis oriuntur, nedum aliis. Vnde Dioscorides libro x. ait, Faba sanat in

uino cocta testium inflamationes. Et Plinius libr. αι. cap. ar. In uino decocta ad testium tumores Zc genitalium imuponitur. Quod & Avicen na comprobat dicens,Fit ex ea emplastrum cum uino supera postemata testiculi. Et eius

sorbitio consere a postemati testiculoru proprie decoctae rυς cum uino. Baechisaeclis. Hoc est, humore uini δέ uino ipso .Fluentu paruu flumen dicitur proprie:& quia humidum est ut aqueum, hinc pro humore accipitur:&illius quidem cui iungitur rei. amicis immensum sertur cohibere tumorem

Far madidum lymphis serati a fronde cupressi,

Unde etiam potu stolas haec memoratur amica. Ramex. Ramicis. Ramex scroti&oschei assectio est, quemadmo Hernia. dum & hernia, quam Graeci mi uiuocant. Sunt aut uaris KAM. scroti assectiones, quas Graeci singulas propriis nominisbus appellant. Latini ueteres alias quidem hernias, alias

uero ramices: recentiores autem omnes herniae nomine

designant, singulis tamen discretionis causa discerniculum addentes, ceu Graeci suo hanc intestinalem, illam zirbalem,aliam carnosam,& aliis nominibus appetalantes herniam .Porro qus de scroto et affectionibus eius scribit libr.σ.capite is . Celsus,subiungam:Inquit autem, Gebeon. Comunis utrim testiculorum omnibus 7 interioribus ructum. sinus est, qui iam conspicitur a nobis, Olcheon Graeci,

scrotum nostri uocant. is P ab ima parte medijs tunicis leuiter innexus est, a superiore tantum circu datus est. Sub hoc igitur plura uitia esse consueuerunt: quae modo ruis

piis tunicis quae ab inguinibus incipiunt: modo hiis i regris

379쪽

diducere ab inferioribus partibus intestina debuit, tum Enterocela. ed deuoluitur aut omentu,aut in testin u,Grsci enterocele Epiploces dc epiplocelen uocat, apud nos indecorum, sed comune hiis herniae nome eii. Integris uero mebranis interdum Herniceam parte humor distringit: atq; eius quoq; species duae sunt. Na uel inter tunicas is increscit, uel in membranis quae ibi circa uenas & arterias sunt,ubi haee grauatae occaluerui. Graeci comuni nomine quicquid est hydrocelen Hadrocela. appellat: nostri,ut scilicet nullis discriminibus satis cognitis , haec quoq; sub eo de nomine quo priora habet. Praeter haec aeque integris tunicis ramex innascitur, Cirsocelen Ramex. Graeci appellat, uenae intumescunt: haec quom in toris & cirsocele conglomeratae ad superiorem partem, uel ipsum scrotuimplent,uel mediam tunicant,uel imam: interdum etiam sub ima tunica circa ipsum testiculum neruum Veius inucr escunt. Raro sed aliqua do caro quoq; inter tunicas i crescirJarcocelen Graeci uocant. Interdit etiam ex inflammatione tumet ipse testiculus, ac febres quom adsert, Ndolor ad inguina atq; ilia peruenit, partes V heae intumescunt. neruus ex quo testicu Ius dependet, pIenior fir, si mullindurescit. Super haec, ingue quoq; nonnunquauarices implet, bubonocelen appellant. Hactenus ex Celso. Quibus id tantu addere placet, quod aramice dicunis Bub Mele..tur ramicosi, quemadmodum ab hernia herniosi: qui Rumicin.

Graece κακτρα uocantur. Hernia uero dicitura duricie Herniosi. pellisqussit post intestinoru descensum. Hernium enim M. durum dicitur & asperum. Vergilius. Hernia saxa. Far a Herniam

fronde cupressi. Farina & puluis foliorum cupressi. Plini us etiam cupressi tum sollia trita & imposita & bibita tum pilulas eius ramici prodesse tradita vidi ulmphis.) Hoc cupresu sera

est, aqua solutum& contemperatum. Fcrali.) Dira,atra, lis er Dei lanesta, S ut Horatius eam uocar, invisa. Diti enim sa- sura. era est, ut Plin. tradit,cupressus:&ideo ne quisquam per

noratiam ingrederetur atq; eollueretur,sunt bri signta

380쪽

onNIBVS OB SeoENIS. ad domos ponebatur. Hine Ouidius Metamorphoseon libro io. ubi Cyparissum Thelephi filium in hanc arborem conuersum tabulatur, Lugebist alios, aderis tr dolentibus, inquit.

Sin autem existit durum tibi glandibus inguen, .

Proderit induci cochleas cum melle minutas. Obscoenos si pone locos noua uelnera carpent, Horrentum mansa curantur fronde ruborum. aeratis. Durum glandibus inguen. Intelligit duricies& induratos cie Bubones. ca inguina tumores, quales sunt quos Graeci choeradas strume. uocant&bubona, Latini strumas & glandulas, quaere Glandulae. glandia dicuntur,& a Grscis etiam adenes uocatur.Sunt Glandia. autem, autore Galeno, couolutae in seipsam carnis, durae Menes. concretiones. Quae eodem modo quo reliqui corporis Inguen. duricies discutiuntur atq; sanantur. inguen. Inguen pudendorum pars est circa semora supra serotum & infra cochlea ex peritoneon sita. lnduci. Imponi illini. cochleas cum mei melle. D. Idem tradit Plinius dicens, Inguinum tumorem cochleae minutae cum melle illitae, leniunt. Et hoc ut sua deis siccante atq; discutiente. Pone. Ides prope,iuxta&circa loca ipsa obscoena. Noua uulnera. Recens orta ulcera de Erubi. non sordida. carpent. Arripient N illic oriantur. Hor rentum ruborum. Asperorum& acutorum. Spinas enim

habent&aculeos. Plura illorum genera, de quibus dicta est supra. Omnes siccandi uim habent& adstringendi. suntl genitalium ulceribus accommodatissimi, praesertatim ubi sordida non fuerint ulcera: sed, ut inquit, noua, per quod Zc sordes excluditi quas ubi adessent, adstri gens medicamentu potius arctius affigeret quam ulla cile posset absolui, autore Galeno. Mansi Ironde. Fol is

masticatis & sic impositis,ceu dictuna est de solius myrti. At si iam ueteri succedit fistula morbo, Mustelae cinere immisso sanabitur ulcus,

Sanguine uti ricini quem bos gestauerit ante.

SEARCH

MENU NAVIGATION