장음표시 사용
401쪽
broso. cap. s. testatur,ex aceto illiti sacro igni medentur. iparili 3 Simili modo quo lumbrici,scilicet ex aceto. No ruta. Ruta recens, quam illitam ex aceto & oleo sacrum M. ignem emendare, Plinius etiam tradit libro io. cap. 13. At
Dioscorides Cerusam addit libro i. olivum. Oleum, repraesertim rosaeeu,autore Dioscoride. Oua cumbetis Pli Betrinius nat. hist. libro xο cap.1.Ouis oleum miscet & beis scilia superligare iubet inquiens , Oua cum oleo trita ignes sacros leniunt,betae solus superligatis. Et libro M. cap. s. hetae albae succum aluminis parum admixto eundemor
hum sanare dicit. Dioscorides uero id etiam desola beta elixa asserit.Sed quod ad ova attinet,oportet illa accipere cruda,& praesertim quod candidum est in ovo i id enim non modo sacrum ignem , sed & omnem inflammatio/nem lenit. Adia. Alliorum cinerem ex oleo S garo illiis
tum sacros ignes sanare testatur etiam Plinius libro M . cap. s. Vnguine. Linimento. Gliscem. Crescens. Floram. Ignis & ardor. Furorem. Seuitiam, cruciatum N . dolorem. chelidonia.) Quod chelidonis succus cum oui c ιήρη candido potus sacrum ignem sanar, hoc ideo fit, quia chelidonia bilem, quae cum calido sanguine morbi causa est,purgat: oui uero cadidum calorem refrigerari temperantur autem haec aqua & uino aequis portionibus. Sedulo. Diligenter. capesses. Sumes & bibes. Lymphas. Aquam. Amnem Falerni Vinum bonum quale est Faler num, sic dictum a loco ubi nascitur
CAPUT π LI. Quaeda sunt rabidae medicamina summa podagrs, . Cui ter trigeminas species Epidaurius ipse Dixit inesse deus,requiem tamen indere morbo, Fas erit,di tristem saltem mulcere dolorem. da s
402쪽
Fit aute ex influente aliquo ad pedes humore supfluo ac eorunde imbecillitate. Necesse enim est,autore Galeno, pedes natura esse imbecilliores siquis podagra corripi debeati quamuis imbecillitas illa n5 sit sufficiens ad generadam passione ex intermedio tepore accessonii, in quo nulla fere infestantur, quamuis natiua imbecilliatas continua sit. Clarum autem & in prodagricis manifestissime apparens est & hoc, quod influente aliquo ad pedes humore superfluo, passio generatur. Caetem quum ad pedes influit humor, fluctio ad articulos decumbit,han ci fluctionem suscipiun i, primum quidem loca articulationum deinceps circumstantia omnia, usq; ad cute. Quia uero implentur articulationes,liquet etiam ea quae ipsi circumiacent ligameta extendi esse necessarium: non autem inflammari, licet cum inflamatione fuerit passio. 'Neruos enim & chordas non est rationabile in ipsis inflammari, sed solum dolere, cum simul articulationes extenduntur. Estq; hic morbus podagra omnibus qui in articulis fiunt uehementior, est item longissimus & libe ratu difficillimus quamuis enim in pluribus ad lepus mitigetur dolor, non ideo tame radicitus euellitur morbus. Quod si in aliquibus sponte desinat, id non medicinae potestati tribuendu est, sed uitae potius moderantiae:quae uel potissima causa suit quod Hippocratis aetate ac patrii
auorumcn memoria rarior solebat esse morbus paucio tunc eo laborabant. Nostris uero temporibus, usq; adeo
auctis edulias, ut nihil eis addi posse uideatur, infinita est podagrarum multitudo, cum nonnulli sint qui nihil exercitantur, & cruditatibus atq; ebrietatibus offendantur Rante cibum assumptum bibant uina potentia, ac uenereis utuntur immoderatis et nonnulli uero, S si non in
his omnibus, in uno saltem, aut duobus ex his quarBint D A G R Α E. Podo gra pedum morbus, dolorem male affectis neruis adserem, , nucm i nflam matione, n unc cum refrigeratione.
403쪽
immoderatiore usum. Vnde non inelegantes Graeci ex tant uersiculi, Λυσιμελους Laκχου και λυσιμ. Ua ἁφροδιτης PLνναται θυγατης λυο ι αελκχαοι I Quos nos utcunque
Latine sic reddidimus: Connuptis Venere & Baccho soluentibus artus Nata artus soluens nascitur hiis podagra. Sed cum peccatum suerit magnum,saepius in uno dieto urum deliquisse sat erit. Qt aedam. Aliqua:quae si non raudicitus morbum tollunt, saltem ad tempus dolorem loniunt . Quamuis insanabilis non est credendus, ut Plinc scribit, quippe quoniam in multis 8c sponte desinit,& in pluribus curatur. Rabidae. Furibunds δέ ob doloris uo ihementiam cruciatum* quasi ad rabiem dc surorem in saniam cp perducentis. Summa. Vltima δέ praecipua dc prae aliis maxime essicacia:quae si non iuuant, nec alia iuuuare poterunt. Ter trigeminus. Ηoc est, tre siquid' pQ podaetia Ndagra in triplici repperitur differentia. Naaut est in prin incipio morbus δέ sine tumore, quamuis non sine dolore ' ,
uehementi: aut est cum tumore cui calor quoq; accedit, aut altius radices fixit Zc tumor iam induruit obcalluiti, qui uix aut nuquam cuna admittit. Vnde Oui. ait, Solue re nodosam nescit medicina podagra. Qui itaq; podagra curare uoler, considerare debet, quae na species mebrum in sester.Nam, ut Cel. ait,ubi dolor uehemens urget,interest, sine tumoreis sir, an tumor cu calore, an tumor iam erasiam obcalluerit. Epidaurius.) Aesculapius,qui Epidauri
numinis uice colebatur. Requiem indere. γ Hoc est, morbi dolorem lenire & mitigare. Trille. Hoc est, tristitiam, in quietudine dc perturbationem adserente. Inter eos enim
qui in articulis gignunt, nullus molestior est ipsa poda ..gra. Salae. Quali dicat, Si no ex integro dcxadicitus euelli potest, laborandum tamen est ut dolor mitigetur, si fieri poterit. Saltem enim quida per desectione dictu putanti quasi, si aliter no potest. Aliqui uero dicunt Saltem dictu u. media litera extrita & abiecti.' Salute enim ante dictu, quod nos saltem dicimus. Nam cum alia quaedam petita,
404쪽
, a PODAGRAE DEPELL.&non impetrata sunt, tum dicere solemus, hoc saltem meri oportere, tanquam salutem postremo petentes, quam δέ impetrari certe & obtineri sit aequissimum: autor Atti
carum noctium lib. ix.cap. t4.Gellius.
Ergo age ec arreptam salicis frondem librum s
Cum uino tere, sic contractos perline neruos. . Aut cum prima mali sese ostentabit origo Fervida non timidis tolera cauteria plantis, Seminecis ue hirci reserato pectore calces
i Insere, sic dirs reprimis primordia pestis.
Age. Age. Age,olim uerbum suit,sed lactum est adverbiu hoe Salim tantis ex imitatione Graecorum. Salleis Iroia. libr. 'Folia 8c corticem salicis.In quo liquore coqui debeant non tradit Dioscorides, eorundem tamen decocto podagras uti lissime laueri testatur libro x. Plinius autem libro i . cap. s. hsdem in uino decoctis laueri neruos utilissimum ait. contrabere. contractos. Contrahere inter alia significata sua aliquancontractio. do colligere est. Et inde contractio dicitur neruorum. cum scilicet nerui rigore quoda colliguntur,ita ut extenudi non queant. Prima origo. Hoc est, a morbi initio,&quam primu dolor percipitur. Druida. Excal laeta, candentia & ignita. Non timidis. Nopertimescetibus,sed audacibus et sine timore solide audenteri cauteris ustiones utcria. perserentibus & tolerantibus. Otiteria. Cauteria siue cauteres, sunt instrumenta metallica chirurgorum, qui- hus candentibus 8c ignitis putridas carnes k ulcera adurunt & curat, maxime ubi lenia siue alia nihiI proficiunt medicamenta. Fiunt autem maxime ex serro, quamuis, .. etiam aliquando ex auro fiant, quae etiam propter auri uim confortantem aliis meliora probantur. Et haec cauteria sunt,quae actualia uocat medici. Sunt enialia quom ab iisdem potentialia appellata, hoc est, medicam eta caustica quibus caustica & adures uis inest ceu calx aut sapo. Caeterum ad quid utilis sit cauteris usus,docet nos Aviacinna
405쪽
e APUT π LI. 30 cinna quarta primi dicens: Cauteritatio est medicamen tualde utile. iuuans ad prohibendum ne corruptio spaωgatur et ad consortandum membrum cuius complexi nem uolumus rectificare, & ad resoluedum materias corruptas in membro retentas, & ad restringendum sanguinis fluxum.Sunt item &pictorum cauteria, instrumen ta quibus peculiariter in encaustice dicta pictura ututu qus fit coloribus inustis S resolutis igne ceris.Sed de his nihil ad praesens. Planta. Planta pedum pars est tota in nrisu. ferior. Seminecis hirci. Semimortui. No enim mors est. NM. Accipitur autem hircus uiuus & pectus seu ueter illi scinaditur aperiturP, quo aperto quamprimum & actutum sanguine adhuc calente pedes podagrici imponuntur,.sicin podagrae dolor sedatur. Pectore. Ventre. calces. talae. Pecies.Calx enim pes imus dicitur,cuius paries sunRCO Pedu potes. uexum quae pars est superior,Planta pars inserio Calca.
neum pars posterior, Vola pars medii pedis concua,Dipiti & ungues. Primordiaprilis.) Podagram incipientem. Dicitur autem pestis eo quod saluti et sinitati fit adueris. Aut si eorruptus persederit altius humor, Trita cupressus ibi Baccho iungatur acerbo,
Panibus 5c teneris cohibet superaddita quaestus. 8 Parva sabucus item si hircino est condita seuo.
Triticeae acido manantes amne farinae. ii Aut nitidum ranae decoctum uiscus olivo. Sive chelidoniae succus sale mixtus aceto. Humor. Scilicet ex quo generas podagra. Persiderit altis. Profundius radices egerit & longius durauerit& quasi obcalluerit: quamuis ubi cofirmatus est morbus uix aut nunquam curetur.Nam soluere nodosam nescit mediciana podagram, ut inquit Ouidius. cupressus. 'Clarius cQpressa. idem medicamentum ponitur a Plinio libr. 1 cap. r. hqs uerbis, Cupressi folia trita cum duabus partibus panis mollis di e uino Amineo subacta, pedum ac neruorume e
406쪽
PODAGRAE DEPELL. dolores sanant. Praesertim ubi cum incesione siue inflamomatione est morbus. Cupressus enim adstringit & resci-igerat adstringit Ruinum si acerbum suerit: Panis uero, ut Dioscorides libro x. tradit, maxima molliendi refrigerandit ut quam habet, omnes inflammationes illitus te. nil, prssertim P admixtis succis herbisue aliquibus ad id
facientibus. Loquitur autem de pane triticeo. Baccho
PMiit, erebo. Vino adstringete. Panibus teneris. Pani maxime triticeo, molli,&molliendi ui participanti. cohibet. Arcet, lenit& mitigat. Superaddita. Imposita et illita. me
sivi merelas, dolores θc cruciatus. Parva sabucin. Per hoc quod dicit parua, intelligit solia tenera & recetia sue
coliculos ipsos teneros:nisi ad alteram speciem eius quae chamaeacte est S ebulum, referre malueris. Sunt autem ambo genera eiusdem uirtutis.Siccan si adstringunt & refrigerant. Plinius libro M. cap. s. Podagris cum seuo hir cino uehementer prosunt sabuci cauliculi illiti. Dioscorides: Podagris opitulantur cum taurino hircinoue adipe emplastri modo imposita soIia tenera & recentia. Hircino retari bires sevo ) Adipe hircino, qui etiam adstringetis est uirtutis, autore Dioscoride. Nec modo cum sabuco podagris medetur, sed et egregia resoluendi potestate cum caprino fiamo et croco coactus impositust iisdem prodest,ut idem testatur Dioscorides. condita. Abstodita δέ commixta. Trities Triticea farinae. Cur tritici farina podagrae inflammatio- farina. nibus medeatur, eadem est ratio quae ia paulo ante dicta Acetum. est de pane. Acido amne. Id est, aceto, quod adstringit re refrigerat et inflammationes arcet, autore Dioscoride: in quem usum etia, ut ait, succidae lanae aut spongiae insper girur,& imponitur. Porro non est praetereundum ex eo exemplum ingens quod Plinius libro M.cap. i. reserti si Marcus quidem M. Agrippa supremis suis annis conflictatus graAerippa. ui morbo pedum, cum dolorem eum perpeti nequirer, unius medicorum portentosa scientia, ignorante diuo
Augusto, tanti putauit usu pedum sensul omni carere
407쪽
.a c AP VT VLL : i 8 dummodo et dolore illo careret, demersis in acetum calidum cruribus,in acerrimo impetu morbi euasit. Ea itam uitae conditio est, ceu idem Plinius libro in cap. r. ait, ut mori plerunm etiam optimi portus siti tradit* Varro serimc Seruium Clodium equitem Romanu magnitudine do diutiloris in podogra coactum ueneno crura perunxisse. 8c postea caruisse sensu omni aeque quam dolore in ea parte corporis: meminiti huius in libro de illustribus gram maticis Suetonius hus uerbis quom, Seruius cu librum soceri nondum s ditum fraude intercepisset,et ob hoc re pudiatus pudore,ae isdio secessisset ab urbe, in podagrae morbum incidit, cuius impatiens ueneno sibi perunxit pedes, &enecuit ita, ut parte ea corporis quasi praemor tui uixerit. Manantes. Stillantes, hoc est, aceti mixtione humectatae. Nitidum. Spledidum,candidum & album. Est enim albi coloris ranarum caro cocta . Resiae e.use. olimro olivo.) Hoc est,oleum in quo decocta est rana. Plinius li- .hro . cap. s. Podagris, articularibus* morbis utile est oleum in quo decocta est rana,& ipsarum intestina, Sc rubetae cinis cum adipe uetere. Vistus . Viscus dicitur pro visivi. pris quicquid sub corio S cute est,ceu caro,osia,cor et reliqua exta. chelidoniae. Valet hoc medicamentum inpo chelidonia.
dagra quae a frigidis oritur humoribus.. Sunt quibus apposita siceatur hirudine sanguis. Non audita mihi sit fas, sed lecta reserre,. Hoc quidam captus morbo per tempora messis Vicino plantas frumenti pressit aceruo, Euasiti grauem casu medicante dolorem. Hirudine. Corruptum enim sanguinem extrahunt, idq; Hirudo.
potentiusquam cucurbitae post cutis incisionem appositio. Sed de hirudinu usu quid Plinius dicat, audiamus, citius uerba in naturali historia libro να. cap. r. sunt haec: Hirudinum, quas sanguisugas uocant,ad extrahendum
408쪽
: PODAGRAE DE O E L L. sanguinem usus est: quippe eadem ratio earum quae eu curbitarum medicinalium ad corpora leuanda sangui ne, spiramenta Iaxanda iudicantur.Sed uitium quod ad missae semel desiderium faciuntcirca eadem tempora an- , ni semper eiusdem medicinae. Multi podagris quoq; ad mittendas censuere. Decidunt satietate& pondere ipse sanguinis detractae aut sale aspersae. Aliquando tamen adfixa relinquunt capita, quae causa uulnera insanabilia fa- MessalinuF. cit&multos interimit: sicut MessaIinum e consularibus patritiis cum ad genua admisisset. Inuehunt uirus remedio uerso, maximet russae ita sor dantur.Ergo suggentia ora sorticibus praecidunt,acueIuti siphonibus defluit sanguis et paulatim P morientium capita se contrahunsi
nec relinquunt.Natura earum aduersatur cimicibus, de sumtu necat eos. Haec Plin. Sunguis.) Humor corruptusi sanguini mixtus,qui δέ morbi causa est. Non audita Cre. Ponit nunc contra podagram remedium, quod non auditu tanquam fallaci, sed lectione&scripto tanquam uoraci relatione se habere dicit . eaenim quae literis mam dantur, ceu uera putantur: est autem remedium id quod Plinius etiam naturalis historiae libro capite xs. reser
SmM inquiens: Sextus Pompeius praetorii uiri pater, Hispa
Pomptu . niae Citerioris princeps, cum horreis suis uentilandis praesideret, correptus dolore podagrae, mersit in tritia cum sese super genua , leuatus Q siccatis pedibus mirabili modo hoc postea remedio usus est. Vis tanta est, ut cados plenos siccet. Quidum. Scilicet Sextus Pompei. us. Frumenti. Tritici maxime . Cum enim e frugum g neribus frumenta etiam sint uaria&non unius genetis, ceu triticum, hordeum&alia, hic per frumentum inretiligitur triticum maxime. Pre fit. Impressit 8c immersit imposuitq3.
409쪽
N A T v R A B uinis medios obiecimus artes: Nune & sertunae iaculis obsistere par est.
VLNERl BV s. Intermorborum genea continuitatura est Sipsa continuitatis solutio, in omnibus solutio. animalis partibus incidens, sed qus in diuersis partibus diuersa quoque sortiatur nomina,de quibus copiose Galenus in libris therapeutices.Porro inter eas unae us in carne fit:& hse itidem duplex.Nam Vlcat. aut ulcus eriquod per se nascitur δc intra seipsum corru-
Pitur,aut etiam ex praecedere uulnere quoquo modo putrescente generatur, de cuius curatione infra capite pro Prio agetur. At uulnus est quod extrinsecus cssim percus vulnus. fimue acuto telo, saxo aut simili aliquo incidit corpori. , Dicituri esse ex uulnerando in carnosa parte relicta continuitatis solutio, hoc est, hians patens V extrinsecus in carnosa corp oris parte,sem aut lapidis aut alterius simi lis alicuius rei ictu& uulneratione facta apertura. Nam quae citra uulnerationem fit, non uulnus sed ruptio Grpcerhegma dicitur. Fiunt aliquando S animaIium uenm Ruptio, ἄτρnosorum morsu aut ictu uulnera, de quibus etiam pro- ma. priis aget capitibus autor.Praesenti uero capite solum de his tractat tuae aut telorum 8c acutarum rerum ictu, aut grauiorum durorum i contusione fiunt. Ferro. Perierrum intelligit tela enses & omnia acuta quae adseca dum sunt habilia. Verberibus.7 Per uerbera intelligitia pides, ligna & omnia grauia atq; dura, quae contunde do unitatem soluunt. Naturae uitiis. Id est, morbis natura Naturae vittalibus,hoc est,qui existentis & originis suae principium in Morbi Matra naturam, hoc estinius in corpore humano ex humo- tu iisn
410쪽
rum,e quibus constituitur, corruptione habent: d quia hus in corporis partibus certae sedes assignantur. Medicas artes. 'Remedia salutaria ex medicins arte depropia. ODierimus. Opposuimus, & quibus amoliri curatii pos-fint, ostendimus ne. Scilicet capite praesenti es alia quot sequentibus. Formiis iaculis. Hoc est, casibus Renti ut in lactibuβ corpori extrinsecus fortuito per tela,enses,saxa, r. ita, uxid genu. iacula alia illatis. Iaculum enim dicitur quiequid in longum iaci potest. Fortu na uero accidentium rerum subitus atq; inopinatus euentus est:sic dicta a feren do, quod temere & fine ratione feratur. Paro Aequum,
Si cui forte lapis teneros uiolauerit artus, Necis adipes vetulos re tritam chamaecissen. iNee pudeat luteae stercus perducere porcae. Sin autem saeuo laceratu est uerbere corpus, Tune ex Italuio ceras di luis 5c otia Admixtos oleo vibices comprimit atras.
Violarerit artus. Hoc est,membris & corpori uim intulerit S uulnerauerit. Necte. Annecte&uulneri superligato. Adeps πιμε- Adim uetulos. Et hoc praesertim si immundum sit uulnust purgat enim Celso teste libro r. Qui etiam quanto uel mor,tato utiliorisiue salitus sit,sive no.Inueteratur enim. Plinio libro, capite o. autore, duobus modis, aut cum amcibos. sal aut syncerus. ciani erilson. Chamscissos est hedera Hederatππ- terrestris,cuius uirtus est fictans,quare et uulneribus no inutilis. Siccatio enim totius uuluerum curationis est fiunis,autore Hippocrate in lib.deuulneribus,dum inquit: Quodcunq; uuin' cssim percussim ue acuto telo est diuusum,medicamentu enhaemo 8c siccas aliquid,quod suppurare vetet,admittit. Siquidem uulneris qua uulnus esti sanatio, uti therapeutice libro .&4. Galenus prodit,mediocris siccatio est:ut &si qua sanies subsit,haec colam tur:& si qua in uacuum locum influxura est,haec probi beatur