장음표시 사용
181쪽
PARS TERTIA CAPUT II. g. II. I 63
probare videntur illos Chaldaicam potius, quam Graecam linguam usurpasse . Confirmant id Amira , & adversarii ex Actuum Apostolorum loco , ubi legitur possessionem illam ex Christi venditionis pecunia emptam sui sse Hace rima vocatam; quod quidem no- imen dicitur impositum lingua habitantium Ierusalem ς Et notum factum es omnibus habitantibus Ierusalem , ita ut appellaretur ager ille lingua eorum Haceldama , hoc es
ager fanguinis I) . Sed Hacel-dama Chaldaicae voces sunt, lingua igitur habitantium Ierusalem , atque universae illius regionis Chaldaica quoque fuit. Sed prior ratio , si quid valet, non aliud sane probat, quam Christum , & Apostolos
Chaldaica verba interdum usurpasse , quod non negamus ; sed non inde tamen consequitur fuisse ipsis Chaldaicam linguam veris naculam . Vt enim supra ostendimus, Christus, Apostoli, ac ceteri Iudaei Hellenistica lingua utebantur . Quid autem est Hellenistica, nisi ibrida lingua , nempe Graecumidioma , quod Hebraicas, Chaldaicasque voces habet admixtas λ Idem ipsum nimirum, quo scripti sunt libri Machabaeorum, novum Testamentum , & versio Lxx interis
Pretum . Nil ergo mirum si in hujusmodi li-L 2 hris
182쪽
bris Hebraicae, & Chaldaicae voces subinde occurrant . Ad haec non omnino Syriacae sunt hujusmodi voces , ut credit A mira , sed partim Graecae , partim Hebraicae , partim mixtae . Ac primo raca Graeca
est si ) ab Homero, Demosthene , Galeno , aliisque Graecis scriptoribus varie frequentata. Praesertim το ρακος ράκεος quod pro fordido, ac vili accipitur ) usurpatur ab Aristophane, & Luciano . Eiusdem nominis
Iudaei corrupto plurali τά ρακεα, secerunt ράκα , quod interpretandum arbitror vile , azsordidum . Vox nndri ephphetha Hebraica est , ab radice rint aperuit . Hebraicaeli la P corban , cujus radix est a P offerre . Hebraicae sunt 'D P N ἡ inlitha cumi, ut bene monet Hieronymus a ) . Et voces Bar Ona sunt mixtae harenim Syriaca est , significans sim; nau tonavero tum Hebraeis, tum Syris communis . Quae quidem omnia, cum Amirae argumentum omnino labefactant tum sententiam nostram , qua dicimus fuisse Christo , Apostoli g, R Iudaeis Hellenisticam linguam Vernaculam , Hebraicam vero , & Chaldaicam peregrinam, inagnopere confirmant. Nam licet Iudaei Hebraica tunc , & Chaldaea usu parent vocabula , eorum tamen sensus , a C
183쪽
PARS TERTIA CAPUT II. g. II. 163
potestas in dies obsolescebat . Atque inde factum est , ut quotiescunque Hebraica, aut Chaldaica vox in novo Testamento Occurrat , plerumque Graeca subjiciatur interpretatio . Sic apud Matthaeum p Emmmnvel , quod est interpretatum , nobiscum Deus
i ) : Eli, Eli, lamma sabactant : hoc est, Deus
meus , Deus meus , ur quid dereliquisi me sa) . Item apud Marcum lilba cumi, quod est interpretatum e Puella s tibi dico ) fur
ge sa) : & alibi. Quod quidem non fecissent
Evangelistae, si1 vere sermo Chaldaeus , aut Hebraeus ipsis fuisset vernaculus. Alteri vero difficultati eadem ratione Occurrimus . Nam verba illa Hacel-dama , etsi proprie Chaldaica sunt, in eadem tamen Iingua Hellenistica locum habebant . Iudaei enim, qui primum Hebraice, tum Chaldai,ce locuti sunt novam linguam ab Alexandri successoribus asciscentes, plurimas ex utra que lingua voces retinuere ; easque Apostolorum arvo, licet Graece loquerentur, etiamtum usurpabant tamquam patrias , ac Ver naculas . Neque id Iudaeis tantum, sed cunctis sere gentibus novum idioma excipientibus usuvenit . Angli , ut exempli caussa aliqua ponatur , qui olim Saxonicum usu parunt idioma , licet multis ante saeculis illud respuerint, nihilominus bene adhuc mul-
184쪽
I66 DE CHRISTO HELLENISTRlas Veteres Saxonum voces servant; velut
δε a fi , quam futi pronunciant I mons ιuna, moon dicta ἰ beo apis , bee nuncupata mode animi dispostio , mood dicta : & sexcentas hujusmodi alias . Sic mere Saxones sunt God Deus, man homo, he ipse, bed cubile, & aliae innumerabiles, quas sic utendo suas secerunt Angli , ut nonnisi Anglicae modo voces nominentur, ac sint. Nomina insuper provinciarum , urbium , atque etiam familiarum omnia Saxonica sunt, Neapoli vero decimum jam sere est isculum
ex quo Graeca lingua vernacula esse desiit , nihilominus nonnulla adhuc Graeca vocabula retinemus. Cujusmodi sunt vallano castanea cocta, a voce βάλα- visas baiulus afero; sirummulo rurbo a ο ροβίλος I
φία forma indecora; centrella aculeus a κεντρονίcbi co, a γναφευς, quod est fullo &c. Idem dicas licet de eadem Graeca lingua apud Brutios, & Siculos; de Latina apud Italos, Gallos, & Hispanos. Si haec igitur de Anglis, & Neapolitanis, apud quos tot abhinc seculis Saxonicae, & Graecae linguae facta jactura est ; quid de Iudaica ejus temporis gente dicemus , quae duobus ante iaculis Chaldaice adhuc loquebatur λ Innumeras sane nedum Chaldaeas , sed Hebraeas locutio
185쪽
nes, voces, idiotismos servare debuit , eas que tanquam patrias , & familiares usurpare . Eo vel magis quod Hellenistica dialectus, quam vernaculam Iudaeis fuisse probavimus , sic necessario hujusmodi voces admixtas habet, ut iis sublatis, jam nulla prope remaneat. Quare si quis dicat gabbatha, Bethsaida, Hacet dama , rabbi , Uanna , Hellenisticas voces fuisse, recte dicit; siquidem dialectus haec innumeris his vocibus scatet;& libri omnes novi Testamenti, libri Machabaeorum , & versio Lxx interpretum, qui hac ipsa dialecto scripti sunt , eas tertio
quoque verbo adhibent. Ac proinde si Hace dama vocatus dicebatur lingua habitan tium Ierusalem nihil sane nobis incommindat , nec sententiam de Iudaeorum Hellensesmo quovis modo labefactat. III. Nunc expendamus ambigua quaedam Iosephi loca , quae nostrae huic sententiae Videntur obstare. Ac primum in prooemio an quitatum ait ipse Iudaicas origines ex Hebraicis libris in Graecorum gratiam G ce Vertere, ac scribere aggressum fuisse : tum addit Xρὐου οἰ πρὸ iοντω , c; ερ τοι
cedente dem tempore , sicut usu et ix iis , θοῦς
Explica tur Iosephus in prooemio,& in fine antiquita
186쪽
ac segnities mibi incessit , tantam materiam is alienam Ο peregrinam linguam traductu-- I . Praeterea in fine librorum de antiquitatibus haec habet ; Κυ των E' l x
Graecarum etiam literarum sudio , postquam Grammatices elementa didicissem , memet addixi, quamυis exquisitam pronunciandi rationem assequi per patriam consuetudinem mihi non licuit set . Quae verba videntur conficere Graecam linguam Iosepho, qui Hierosolymitanus fuit, , αμο πὶ ' fuisse, non
At nihil est cui respondere tam facile possumus. Ac primo , difficultas iisdem Iosephi verbis plane diluitur . Is enim non dicit μεσωγκειν γλωττου , sed
δὶαλεκτου, quam vocem interpres perperam vertit in alienam linguam . Διάλεκτος enim
id proprie indicat , quod unaquaeque lingua peculiare habet , & a ceteris distinctum, sive linguae alicujus proprietatem . Ioseph autem non Graecam linguam universe , sed eam speciatim dialectum , quam aggressiis est, sibi suisse assirmat. Atque id ex eodem Ιωsepho
i Iosephus in prooem. antiq. pag. a. g. 2. α Idem in fine obri anus. Pu. 98a. Diuiti
187쪽
PARI TERTIA CAPUT II. g. IlI. I
sepho plane constat: nam alibi hoc ipsum repetens , ait i Και γαρ εὐους εν ἀρχfi τῆς ἰσοριας,
σα E'βραίου βιβλους εἰ ων εἰς rim Em δαγλωτ ut ' Nam statim ab initio huius hi riae contra eos qui in rebus narratis desiderabunt quidpiam , vel expostulabunt , a me praecautum est, asseυerando quod Hebraeorum solum libros in Graecam linguam reddam I . Hic vero ubi adhibet auctor vocem γλωτταν linguam non eam alienam sibi nominat, quemadmindum de cultiori dialecto , qua usus est assiγmavit superius . Nam dialectus Iosepho vernacula , quippe qui Hierosolymitanus erat,
ut toties dictum est , fuit Hellenistica , seu
Graeco-barbara, quae & phrasi , & elocutione a reliquis Gradiciae dialectis magis diliabat , quam hodierna Brutiorum ab Hetru sca, Vascona a Parisiensi, Wallia a Londinensi , Lusitana ab Hispanica . Dialectus haec Iosepho vernacula, qua ceteri Iudaei inscribendo utebantur , impolita nimis videbatur eidem Iosepho . Et quanquam deinceps exemplaria Grarca diuturna manu Ver- faverit, tamen Gramae linguae nativas illas Veneres non adeo assectari poterat , ut qui in ipsius Gradiciae sinu nati , atque educati erant. Et sane si gentis suae historiam scri-
188쪽
bere velit Siculus eadem dialecto , & elegantia , qua Italiae historiam conscripsit Franciscus Guicciardinus patria Florentinus, quantus suscipiendus ipsi labor esset y quanto studio , quanta cura enitendum 8 Atque id ipsum faciendum Iosepho fuit , ut aureum illud opus patriarum originum probabiliore, ac nitidiore stilo describeret , qui etiam in
ipsa Graeca lingua adjutum se aliorum opera non dissitetur. His quoque accedebat argumenti prolixitas, gestarum rerum Uarie ras, & inter Romanos scribere, qui Iudaeorum res, & scriptores facile aspemabantur , quae non parum remorari debebant scriben- item in peregrina dialecto. Quamobrem ipsi non Graeca quidem prosecto lingua , sed peregrina dialeelus magno constitit . Atque his animadversis expedita jam prope est a terius nodi solutio ; Ioseph enim grammaticae studuit, non quod Graeca lingua aliena ipsi esset : sed ut rectam , probamque
scribendi sibi facultatem compararet. Grammaticis enim , ut omnes sciunt, tam peregrini dant operam , quam Vernaculi ipsi ;illi ut sermonem non suum discant ; hi ut hunc ipsum, quem adhibent , adhibere recte, & ex praescripto possint. Numquid Ita- ili, Galli, Angli , Germani , Batavi, Iberi si recte vernacule loqui velint, non gram maticas institutiones pervolutant 8 omnes utique
189쪽
PARS TERTIA CAPUT II. g. III. I I
utique: maxime si1 patria dialectus non adeo pura putaque sit. Quid ergo mirum, si Ioseph Graecae grammaticae studuit Siquidem patria ejus dialectus soloecismis scatebat, atque inconditis vocibus . Multoque minus mirandum est, si exquisitam pronunciandi rationem per patriam consuetudinem assequi non potuit. Etenim , ut modo dicto exemplo utar, Siculus etsi Italice loquatur , dc Hetruscam dialectum grammaticarum , &elegantiorum scriptorum sibi studio comparet, nunquam tamen exquisitam illam pronunciationem Senensem obtinebit. Ita quoque Iudati, qui Hebraica olim, & Chaldaica loquendi consuetudine usi , etiam Graeca lingua suscepta, avitam pronunciationem retinuerunt , collidentes verba in gutture , ut modo faciunt Arabes. Assuetus igitur Ioseph huiusmodi pronunciationi, quoniam propriis viribus, & nullo docente ad grammaticae studium connixus est, non poterat certe exquisitam pronunciandi rationem adsequi, ad quam sine Viva praeceptoris voce , aut diuturna cum politioribus Graecis consuetudine ViX, ac ne vix quidem perveniebatur. IV. Sed nec incommodat , quod Simoenius ex eodem Iosepho objicit; Iosephe , d b lio' qui eloit Dis de Ierusalem qui nous af Chald/ice
sure qu avant que ac publier en Urec Ion
190쪽
r a DE CHRIsTO HELLEM ISTA Arite la langue Caldaique , qu il nomme
Ia ι de son posts si) . Ex quo colligit
Chalcia, . linguam vernaculam fuisse in Iudaea.
Atqui haec ex ipsius Iosephi verbis diluuntur. Verba ejus initio belli Iudaici haec
ια προτερον , ἀφηγησα αι 2 . Quem locum ita interpretatur clarissimus Ioannes Hudson. Idcirco ego proposui, quae mediterraneis Barba ris iam ante miseram patria lingua conscripta, nunc Grace verse in gratiam illorum qui sub Romano degunt imperio, eadem narrare. Vertens verba τοῖς α, βαρβάροις mediterraneis Barbaris, quales Babylonii, Assyrii, trans- Euphratenses erant Iudari ; hoc est, ut verbo absolvam, superioris continentis incolas,
ut recte expqnunt locum hunc Vossius 3 , Spanhemius, Aldrichius ), aliique. Quid insuper sub verbis τοῖς ἄνω βαρβαροις, quas ve gentes intelligat Iosephus , ipse paucis
interiectis verbis apertissime exponit : nempe Parthos, Babylonios, Arabum remotissimos , Iudaeos trans- Euphratenses; Πάρθους,