장음표시 사용
361쪽
Declarato potetatu suo,mittit ad salutἴ mussi disespulos. DGH
te. ea uuae sunt crededa speradam chara super ora habeda Hine eccleua praemittit catechismu baptismo. Omnes retes olim madauerat,in via intu ne eatis: quia no erat tepus luc praedicandi nisi Israelitis:mMδmadat ut OA nulla excepta nationes doceat: quia tepus aduenerat aguae salutis in uniuersis gelibra Raptota 1ω.Dictio usurpata a Latinis ex Grico est: Sc sonat a luetes .in quo sacramentu baptismi praecipit ministrari. Et dicta do abluetes,subintelligitur aqua alibi expressaesos. Hine sumitur ratio P nullus potest baptizare seipsum. Dicit ens eos n5 dicit vosmetasignificado diuersitate personaru ablu&iu & abi
darii. In nomine. no in nominibus : ad significadum unitatem des.
Patris stiritu Τλm Osortet multos libros implere ad declarandia patrem & filium & spiritumsanctum . Habes symbolum Athanasi j habes innumeros theologorii libros. C Tamen ille aduerte,st hinc habetur regularis forma baptismi ote baptizo seu baptietatur iste in nomine patris & slii & spiri-
tussancti. Instituit autem Iesus omnes baptirari:vt essectus passionis mortis ac resurrectionis sue, mediate sacramento baptismi, applicaretur singulis saluadis merito ipsius seu Christi.C fertur enim per baptisinum interior ablutio animae: ita ut nulla immunditia, nulla macula,nullus reatus ad poenam aliquam in anima baptizati remaneat nisi ponat obicem ipsemet Ita quod si statim migraret ex hac vita,in coeleste beatitudinem ex Christi merito admitteretur. Docentes eos seruare. Post baptismum docendi iunt operanda.Non sufficit scire credenda, speranda Scdiligenda ex charitate: sed etiam scire quae sunt operanda, & a quibus est abstinendum. Haec enim sunt quae seruare oportet.
Omnia quaecunque. non aliqua sic & aliqua non. Mandavi ego, non inadabitis vos,no adinvenietis vos: mea enim madata seruare, est necessarium ad salutem:vestita aute possunt esse morti sera. Vnu.Imponit necessitatem mundo credendi Iesu Christi
discipulis de mandatis Iesu. Nam non dicit quaecunque scripsi, sed quaetaque mandavi vobis: vi ipsi discipuli sint simili docto-
rer&testes mandatorii Iesu Chri sti. EAduertet, e quAd aliud ς'describere paretes ex quibus costat baptissimus,aliud est describere comites baptismi. I t intelligo per partes ea quς necessario concurrunt ad baptismum .ita quod sine illis non est baptism Dominus hoc ἰn loco describit comites no partes bapti t. Et quidem quod describantur comites,textus ipse epagelicus testa
362쪽
diu:Hosans ogkio baptizandi duo ossicia docedi:alterum antecedens baptismum,alterum consequens eundem. Quδd vero En describantur paries, ex eo patet, quod si baptisinum non sequitur alter comes docentes eos seruare quaecunque mandari
vobis ) naulominus verus baptisnus praecessit, & similiter si praecipites tam baptizans quam baptizandus absque priemissa domina concordam , & sic inimis instructus baptizatur, verus datur ac siiscipitur baptisinus. Quocirca nullum ex hoc loco a fumentum contra baptisinum infantium habetur. quandoquiem sine his comitibus verus datur ac suscipiti ir baptistius. CAt si quaeris quorsum dominus hos comites adiunxerit, in promptu est ratio.Tradit siquidem dominus ecclcsasticum baptizandi officium , iunctum duobus aliis ecclesiasticis ossciis tquoniam tradit baptizandi ossicium relative ad persectὸ siise ptiuos bapristit. Costat autem illos solos persecte sitapere baptismum,qui Sc propria voluntate,& sufficienter instructi,& p rati sunt seruare mandata Christi. Reliqui enim prout deficiunt ab aliqua harum conditionum, deficiunt quoque a persectὸ Ω- sceptiuo baptismi.Vnde illi qui non sent parati seruare mand ta Christi sed persistere in concubinatu aut aliquo alio peccato quanuis recipiant sacramentum si tirentur , minias ta men perfectὰ sunt susceptiui baptistat.& umile est de disectu a liarum conditionum. inia igitur dominus tradit officium baptizandi secundum ritum omni ex parte perse iunx, ideo tradit
ipsum relative ad persectὸ suscipientes illum. & propterea i tiiungit dictos duos comites. ei Nec ex his inser a duplicem baptismum persectum vel impersedium sed multiplicem dispositionem suscipientium baptisinum: perfeci vel imperfect). Schoc multipliciter. Eiecce ego. Non ita mitto vos ut relinquam vos, ut ab sens sim a vobis. Viassicum. Non ercet pronomen
demonstrationem persenalem, sed simplicem : hoc est non demonstrantur illi homines praecise . sed demonstrantur in pers na omni um discipulorum Iesu tam praesentium qWam futurorum, quatenus discipuli Iesu sunt: ut patet ex eo quὀd alloquitur duraturos usque ad consummationem seculi. Constat nanque quὁd illi vomit es qui tune ibi erant, non vixerunt usque ad consummationem seculi. Si m. Non dicit ero. tum visignificet se esse verum deum: qui semper est nunquam suit. nunquam erit: tum ut intelligamus promitti nobis per hoc no praesentiain Iesu corporalem ed diiunam. Ommbri dicia, . Nullum
363쪽
Gripit diem a sua nobiscum praesentia, trullam admittit Interpollationem. vsique ini consummati Mum secis. Non est ergo timeda extinctio fidei Christiantised semper erit in aliquibus xeri, Iesu discipulis usq; ad finem mundi. Amen. Laus deo. latae in die sancti Britti anno domini.isim Commentarii Thomae de Vio Caiciani Cardinalis sui u - - Xisti in euangelium secundum Matthaeum,finis.
' Marci, per diuum Hieronymum in lib. . 'descriptoribus illust. Arcus discipulus de interpres Petri, iuxta quod Petrum referentem audierat, rogatus Romae a fratribus, breue scripsit euangelium. Quod quum Petrus auditiet, probauit, &ecclesiae legendum sua authoritate edidit i sicut Clemens in sexto ια libro scribit. Et Papias Hierosolymitanus Episcopus m minit huius Marci.Et Petrus in epistola prima iub nomine Babylonis figuraliter Romam fgni ans) salutat vos inquit, quae in Babsone coelecta, & Marcus situs meus. Assumpto itaque euangelio quod ipse confecerat, perrexit A 3Ttum de primus Alexandriae Christum annucians. constituit ecclesiam: tantae doctrinae Scuit continAia Homnes sectatores Christi ad exemplum sui cogeret. Denique Philo dissertissimus Iudaeorum, videns Alexandriae primam ecclesiam adhue Iudaizantem, quasi in laudem gentis suae, librum super eorum conuersatione scripsit:& Quomodo Lucas narrat Hier i selymae credentes omnia habuisse communia:scille quod Ale-ν x indriae sub Marco seri doctore cernebat , memoriae tradidit. Mortuus est autem. 8. Neronis anno, & sepultus Alexandriae: succedente sibi Aniano.
364쪽
rs Diui Hieronymi ut nonnulli putant in euangelium
secundum Marcum Praefatio. Arcus euangelista dei electus , & Petri in baptismate hilus atque in diuino sermone discipulus acerdotium in Israel agens secundum carnem leuita, ad fidem Christi conuersus, euangelium in Italia scripsit: ostendens in eo quid & generi suo deberet & Christo. Nam initium principii in
voce propheticae exclamationis instituens, ordinem leuiticae electionis ostendit: ut praedicans praedestin tum Ioannem filium Zachariae, in voco angeli annunciantis emissum, no soldm verbum carnem factum ined & corpus domi ni in omnia per verbum diuini vocis animatum,in initio euangelicae praedicationis ostenderet: ut qui haec legeret, stiret cui initium carnis in domino, & Iesu aduenientis habitaculum cinro deberet agnoscere: atque in se verbum vocis .quod in consonantibus perdiderat, inueniret. Denique perfecti euagelii opus intras,& a baptismo domini praedicare deum inchoans, non laborauit natiuitatem carnis, quam in prioribus viderat dicerer sed totius exprimens expositionem deserti, numerum deiuniti tentationem diaboli , congregationem bestiarum & ministerium protulit angelorum: ut instituens nos ad intelligendum.
singula in brὀui compingens. nec authoritatem n rei demeret,&perficiendi operis plenitudinem non negaret. E DOnique amputasse fibi post fidem pollicem dicitur, ut sacerdotio reprobus haberetur: sed tantum consentiens fidei praedestinata potuit electio ut nec sic in opereverbi perderet,quoa prids m ruerat in genere.Nam Alexadriae Episcopus fuit, ius per singula opus fuit scire de euangelii in se dita disponere,& disciplinam legis in se agnoscere,& diuinam in came domini intelliξ re naturam .Qictae in nobis prissim requiri oportet.dehine 1nquisita volumus agnosci, habentes mercedem exhortationis: quoniam qui plantat δέ qui rigat, unum sunt: qui autem inci mentum praestat,deus est.
365쪽
Inlio Matthaeo, occurrit Marcus ex ponendus breuiori sermone ne repe tantur eadem, quae in Matibaeo dicta
sunt a nobis. CTitulus itaque apud Graecos est, Euangelium secundum Marcum. Qui expositus est in titulo euangelij secundum Matthaeum. Sed ramen aduertendum , qudd Marcus licet in Italia scripserit euangelium,
Graeca tamen scripsit: propter quod
corrigendus est textus ex Graecis exemplaribus.
Irdiri mei Deli, Aderit intentionem suam,unde latenaei in cipere euariticam historiam atque doctrinamscilicet ab init euangelij:hoc est,publicae annunciationis bonae. Et hoc addi rentiam aliorum, qui ineceperunt aliunde. nam Matthaeus incepit a generatione Christi: Lucas a natiuitate Ioannis B ptistae. Et intenditim tium euangeli; suisse pridicationem Ioannis Baptistae , quia tunc primdm euangelizatus est lesus Christus.Nee obstat quia prias fuerat a Gabriele archangelo beatae virgini,ab angelis pastoribus,asimeone &Anna iis qui in templo,euangelizatus:quoniam priuat; fuerunt huiusmodi annunciationes,non enim publicὸ ad populit fiebant Sed prima euangelizatio publica fuit a Ioanne Baptista: dc propterea Marcusta ruit initium euagelii a praedicatione Ioannis Baptistae. Is Specificat de quo euangelio loquitur,apponendo materia eua selizatam.simile quid secit Paulus ad foma. i.dic&o, in eum gelium dei de filio suo qsi factus est ei,&c. Iesus igitur nomea proprium
366쪽
proprium est. Gristi. Nomen dignitatis est:boc est Messic H
Uraicis, Latinὰ autem uncti in Regem de sacerdotem oleo spiri-tussancti & virtutis. Fili deis Totam materiam euangelij proponit in his tribus euangelistassesu.Christi, filij dei. Nam uniue sum euangelium nihil allud tradit quam Iesum Nazarmum ense verum Messiam: in quo vetus homo & Rex ille promissus a prophetis redempturus Istaei, Sc. comprehenditur, de eundem esse filium dei: in quoverus deus plicatur.filius enim eiusdem est naturae cum patre:ac per hoc filius dei est diuinae naturae.est verus deus: sicut filius hominis est verus homo. et Aduerte subintelligi verbum substantivum est. S tscriptim ess in f inop vluta. pro icut scriptum est in prophetis Magna eu elij authoritas, magnumque fidei Christianae testimonium adlii ur: dum non noua adinventio sed a prophetis longὸ antὸ praenunciatum est evagelium quod credimus. Duo autem prophetae esse tur testes initii a Iolae Bapti--αAlter est Malachias cap. 3. Ecce mitto. Deest Latinis pronomen, o.nam & in Graeco euagelio & in Ue, o propheta ha
betur.ecce ego mitto. Et loquitur deus. m n. Ange'
lus Graece Latinὸ nucius. ita quod nomen ossicii est,n5 naturae, quo officili Ioanis Baptistae significatam est. e te acum ti . In propheta Hebrco habetur pronomen, me ante racie meam: ita minitio testatur se essed qui venit.Sed euangelista muta-Mit pronomen ad exponedu st secundu natura humana Messiae coueniebat habere nucium praecedetem habere Ioanem Bapti stam praecursorem ante faciem susia hoc est annuciatem populis ut cognoscat Iesum Clitistii situ dei facie enim propria cogno scitur & discernitur homo ab aliis. ad hoc nanq; pr enit Ioanes ut appareret ut innotesceret Iesus propria facie in propria persona. praeparia=uviam tuam. Euangelista apposuit pronomen tuam, ad exponedum viam rectam viam dei,cile viam propriam Christi. Et describitur ossiciu Ioanis esse praeparare viam Christo:quia ad hoc austeritates vitae butisinu.& praedicationis o ficium assumpsit,ut in metibus hominu viam adciedendu Christo praepararet. . AEnte te. Norulo J a te sicut alii prophetae sed
amἡ, coram eu a fronte tua. Voxia sntis in destrio parate viam
domin Maas facite femeto eua. Alter propheta, id est Esaias cap. o.affertur:appellans Ioanem vocem clamatem in deserto, phrate viam domini. Quorum expositio Matth. i. habita notx est repetenda. Dut Ioannes. Monstrat prophetarum dicta adim-
367쪽
pleta esse in Ioanne Baptista. In destrio. Veriscat locu propb
eatum. Baptietans. Veriscat praeparationem. baptissimus enim Ioannis praeparatorius erat ad Christu. Et praeiticans. No solum
facto baptismi,sed doctrina praedicationis praeparauit viam e
mini. Betti mum paenitentiae. Praedicatione declarabat Ioannes, qualis esset situs baptisinus,& quorsam tedebat aerat enim infi-gnum pinnitetiae:&ad hoc tedebat ut accipietes ipsam, prost τε br se poenitere. In remisponem peccatorum. Particula haec non
determinat baptismum sesi cenitentiam . nam non sgnificatur quod Ioannis baptismus elici baptismus in remissionem peccatorum hic enim effectus reseruabatur baptismo Chiistio sed ppoenitentia esset in remissionem peccatorum. ita qudd qualitas poenitetiae explicatur. Nec mirum quod hoc de poenitentia dicitur:quum idem scriptum sit de salutis scientia in cantico Z chariae ad dadam scietiam salutis plebi eius in rc mi istonem peccatorum eoru. Et egrediebatur ad eum omnu Iudaeae regio, IL
msol miω uniuersi. Superfluit uniuersi. Et bapti abantur. Deest Latinis illa dimo omnes. Et est sensus io quod omnes egredieres ad eum audi edum,baptizar r multi enim non receperuteius baptisinum sed st omnes egredientes ad suscipiendum baptisina, baptirabatur non a discipulis loanis, sed illa.Ioanno In Iordans flumine:confitentes peccata si a. quae commiserant. Confitentes autem non specie, sed in genere prostendo se peccasse computando scipsos non inter iustosaed inter peccatores. Et erat Ioannes vestit iup ta cameli Cr pelliceo circa lumbos μοι:locustas Cr mel Idibustre Hebat. De cibo Iolais dictu est Matth. 3.
Et praedicabat elicens. Praecipua praedicationis materia modo sib- iungitur. Vemetfortior me post me. Erat Ioannes sortis in sustinendo asperitates victus &vestitus,& in aggrediedo correcti nem vitiorum: sed Ivim sortiorem praenunciat, quia & fortior Ioanne veniebat tum in siastinendo iniurias & persecutiones via Que ad cruce inclusiuὸ, tum in aggrediendo debellatione mun- Qimmo & daemonum. tum in robore operandi miracula quia Ioannes nullum signum fecit: Christus autem robur suae virtutis mostrauit innumeris miraculis .ium in penetrando usque ad intima animarum: quia Ioannes siladere tantilm poterat de e terid abluere: Christu autem interius abluturus veniebat an mas. Hoc enim ideo dixit Ioanes ne reueretes ipsiam, istim
rent ipsum esse Messiam:sed intelligerent ab eo quod Iesus csset Messias,qui statim post ipsum veturus esset cultu non sum di M.
368쪽
Dixerat sortior me: ne hinc intelligeres coparationem inter ipsum & fortiorem venturum subiunxit se non esse dignu ad mi nimum seruitium illi exhibendum:dicendo, Procumbenssolueracorripiarm calce tentorum . Apud Matth. Ioannes dicit, cuius
nonium dignus portare calciamentum: apud Mar.longὰ viliorio Seio de actu se indignum dicit. Vtrunque enim dixit Ioannes
aουgendo orationem:sed neuter euangelistarum utrunque retulit. Poterat Ioanes dicere: cuius no sum diεnus osculari vestigia pedit : sed ministerium quod de fallo Gniberi Iesu poterat,
maluit exprimere minister ad baptizandum & paradam viam. Vnde Iesum non nudipedem, sed calciatum pedes intelligimus. d etiam habetur ex hoc quod communem vitam elegit. Ego baptito. Deest Latinis coniunctio opportuna. Legendii est enim. Ego quide b.iptinaui vos pia:ιlle verό baptutdit vos spiritu sancto. Dein utrobique Latinis praepositio n. na textus Gr cus h bet,in aqua, in spiritu sancto,Declarat enim per hoc excellente fortitudine illius,de quo dixit, veniet fortior me: declarado vim sui baptismi & vim baptismi Messiae. manifestat enim per hoc, quod baptismus suus non penetrat ad animas sed aquae tantum vim habet,quanuis sit signit poenitentiae: baptismus aute Christi vim habebit penetrativam ad abIuendum intima animaru a sordibus & macula peccatoru:quia abluet in spiritu sancto,penetrante spiritus nostros de purgante ac mutante & eleuante
illos in amore dei diuinorumq; omniu.Et significauit per hoc quidem Messia esse verum deum. nam solius dei est abluere in spiritu ncto. Hac ablutione exercuit Christus: spiritualiter qui
dem,quoties remisit peccata: cum visibili aute signo in die pe- tecostes:dicente ipso ad apostolos quum ascenderet in caelum. Ioannes quide baptizauit aqua, vos autem baptitabimini spiritu sancto no post multos hos dies . Exercet quoque quotidie Christus hanc ablutionem mediante sacramento baptismi in c-mnibus non ponentibus obicem. Et factum Dndiebis ius,venit Iesia a Nature in Gauruae. ubi habitabat & habitauerat continue. Et baptitatin est a Ioanne in Iuda ib.Sicut n5 dedignatουs emcircuncidi,ita no dedisnatur baptismum poenitetium susciIerer. ut quemadmodum habebat carnem non peccati,sed simile carni peccatrici, ita haberet non poenitentiam sed similitudinem poenitentium,exteriti: intrinsecus aute cinctificabat tactu casenis suae aquas, ut idoneae essent ad sanctificandum nos in saera-meato baptismi. Et stauim ascendens dea 2 a,vidit Hos apor .pro,
369쪽
tndi. In Graeco enim praesentis est th oris participium:loco ei: ius puto interpretem posuisse,apertos,non pro participio praeteriti temporis,sed nominaliter.Et ad literam describitur caelis aperiri,taquam hinc & indecedendo ut spirit' in specie colubedeicederet. Et quoniam species columbi corporea fuit ut cuia Lucas testatur consequens est quὁd ra descensus quam diuisio exii fuerit quoque iecudum corpoream specie:disponit enim&facit omnia suauiter diuina sapiet . ac per hoc φ oculis corporeis visa sint haec non ab omnibus tamen: quum etiam corpora gloriosa praesentia non ab omnibus videantur. Et licui non columbased similitudo columbae fuit vietibus omnibus euagelistis aliquo similitudinis adverbio ita non scissio caelorum edsimilitudo apertionis,& similiterno descensus de caelo, sed si litudo descesus de caelis fuit. Nec propterea fallacia aliqua interuenit,nec deceptus est visus:sicut absq: vlla fallacia & dec ptione vitae sunt linguae in specie ignis. super apostolos in die petecostes.sormata ii quide ni aere similitudo colu culi militudi se descelius ex caelo aperto:&cu hoc fuit realis des sus illi' species in aere ad Iesum. Et sanct . Superfluit Latinis dictiosanctu. luanuis non sit dubium, et de spiritu sancto sit -
mo.Tanquam columbam defenderem G manentem in tuo. Nosum
in Graeco textu istae duae iustiones. Inse pro, super ipsum, seu super se. Et vox fu Laeli decer*.bocest a superioribus tanquam de caelis sonans. Turas meis. Hinc apparet totius mysterium trinitatis.na patri soli conuenit dicere Christo tu es filius me :. α soli Christo verὸ debetur a deo patre, tu es filius meus. spirat' autem sanctus in specie columbae apparuit. Dilectiti. singularii ima dilectione: utpote quem costitui haesedem uniuei m . In te eoplacvr.pro, in quo mihi bene coplacui. seu in quo mihi bene coplacitum est. Prius explicauit Christum esse verum deum, dicendo tu es filius meus:deinde immensum gratiarum pelagus in eodem vero homine .dicendo dilectus,& demit explicat op ra eiusdem omnia gratissima deo dicendo in quo mihi bene coplacitum est. Opera si quidem Christi omnia & singula suerunt
materia diuinae complacentiae, pro quanto siserui digna videlectarent deum, propter quod additur adverbium, ne, signita cans modum complacentiae : no ex parte dei aquq nullus in potest non bene exire ed ex parte rerum quae possunt bene Acmalὴ adimplere diuinam voluntatem.nam& Iudas de crucifigetes Christ,in adimpleueriint diuinam voluntatem es non bo
370쪽
ne.Christus autem in omnibus suis operibus non soldm adimpleuitsed bene adimpleuit diuinam voluntate,& propterea ad ipsum,dicitur in quo mihi bene complacitum eir. Ei statim isti
tin e u. pro,emittit, mιndoratu .Et significatur quὁd spiritus Etus statim post baptismum mouebat animum Iesu is quam pellens adeundum in desertum. Et erat in deserto quadra-mta dieb-, π quadraginta naαός. Hae tres dictiones no haben tur in Graeco. Et tentabatur astana.Tacet Marcus tentationes ipsas. Eiatque cum bestiis. ut non deseretum domesticum sed vere desertum intelligeremus. Et angeli mnimabant illi. superata te-tatione. Postquam a tem tradum est Ioannes, venit Iesus in Galuiae praedocans euangelium regni dei. Vniuersa materia misylij hoe verbo comprehensaeu. Et δαηsqMOniam impletum s.c M. In quatuor secatur partes euangelizatio regni dei. Prima est vesnisse plenitudinem temporis praedicti a lege & prophetis:quo
stilicet misit deus filium suu in mundum. Et appropinquuιt. pro, appropinquauit,r um dei secunda est appropinquasse regnucaeloruria disserentiam veterum,qui annuciabant regnum terrenum: promittentes scelicitatem regni in terra promissionis.
Et per hoc declarat regnum des esse idem quod regnum caelorum.Et sicut in prima particula praedicat veritatem legis Se wphetarum.ita in bac secunda praedicat spe non terrenae selicitatis,sed regni caeloru.qudd tunc dicitur appropinquasse,quia ve
niteat vos.Tertia pa rs ad mald actae vitae poenitentium inducit,sine qua vana cst spes reges c lorum:in quod nihil coinquia natum potest introire. Et credur euagebo.Fides quarto loco pr dieatur adbibenda no solem vetere testamento,sed nouo: quia euangeliu appellatur.Cosidera bas quatuor partes:& perspice prima & quarta coprehendere differentia veteris & noui test nacti Secunda autem & tertiam comprehendere differentia b
ni &mali. Et praeteriens. proambulaus a stem,secusn re Giliari Lacum Hebraico more appellat mare. Vidit Simonem Cr dreamfratre ei M. scilicet simonis. mittentes retia in mare antenim
piscitores.Ξt dixit eu Iesi,venire post me: c ficia vos feripiscatoresumi .Etprotinus relictis. Deest.suis, hoc tu sunt eum. Error resis inde pusitam. vidit IacobkZebedaei CT Io memfratrem eius: Cr imsos componentes. progesiesentes seu sarcientes. retia in naui. Et sit 1im vocavit illas,s' relicto patre suo Zebedaeo in naui cum mercenariosecuti sunt eum. σ iure intur Copbarnaum. Etsiati abbat diebus