장음표시 사용
471쪽
CAPUT I. 1 lotios. nasolos sumiles corde ὁ regione apponiti Et propterea secunda expositio amplectenda tanquam literatis insinuatur. urientes. no corporis cibum,sed iustitiam sed panem coeleste. regni caelorum.quae sola sunt vere bona. Et diuiseres.mente & animo:qui se non recognoscunt indigentes diuina gratia, euangelica doctrina : existimantes se abundare diuitiis ingenii, sapientiae, prudentiae sagacitatis,cognitione &acquisitione Relicitatis absque Christo. Dimisit pro, i sit. inanes. eiecit a se vacuos vetis bonis. Et nihilominus cum his intelli e Pelegit pauperes & infimos secundum mundum homines, s ni ficatos per esurientcs hoc est indigentes pane ) magnos autenisec dum mundum nominatos diuites n5 elegit,scdemisit vacuos: pro quato nec electi sunt ad ap'stolatum, & rari sunt qui saluantur. iuxta verbum domini. facillils est camelum transire per foramen acus,quam diuites intrare in regnum caelorum. Susce t. more succurrentis ad manum porrigentis. Postquani opera declarauit gratiae & sustitiae noui testamcti, adimpletionem subiungit leuamenti veteris perfecta in hocmysterio incarnationis. I aes puerum suum. populum Israelitam se nni
suum. Asemorarι. pro,Vt recordaretur Loco cuius,nescio quis in ecclesia introduxit cantandum recordatus:quum interpres tra-stulerit memorari,& textus Gr cus habeat recordari. is erico diae fiae. Superfluit suae. Et est ien: ,s succurrit populo I:rael ad hoc ut recordaretur opere & effectu misericordiae exhibendae Abrahi de semini eius in seculum,sicut locutus est ad patres
nostros. Iste est verus ordo constructionis lite .nam Abraham dativi casus est:nec potest confirmi cum patres nostros . Harsus etiam no quadrat sicut locutus est semini cius in seculii sed bene quadrat quod suscepit populum Israel per mysterium incarnationis succurrendo, ad hoc ut recordaretur milericordiae exhibendae Abrahae & semini eius in seculum . promiserat enim deus exhibituriam se misericordiam Abrahae & semini eius in aeternum. & propterea per modii record tionis exhibenda describitur misericordia. Expectabat quoque & Abrabam mise eordiam Iesu Christi liberatura se de limbo. Semini quoque δε-brahae non quoda tempore sed in aeternu exhibetur miscricordia:du ad caelorum regnum pro parte perductum est,& reliquuperducetur per Iesum quum intrauerit plenitudo gentium , Senihilominus quotidie aliquis corum perducitur. Sicut locum et Zad patres nostras. prophetas qui scripserunt de Mela ia & gratia
472쪽
eius. Dabam tresemini eius infecissa proisseculum. Manstaute uaria cum ilia quasi .pro,sere, mensibus tribus. π reuersa'mamum fiam.Vnde apparet i non interfuit beata virgo natiui rati Ioannis Baptistae .nam quu octauo Calendas Aprilis audi rit ab angelo ecce Elizabet cognata tua, de in illis diebus surrexerit de venerit ad Elizabet si cista cum Elirabet in natiuitate Ioannis proculdubio perstitisset per aliquot dies: saltem donee Elizabet plene covaluisset ex partu & sic fuisset ea tribus mesbus & amplius:cuius pontu evagelista dicit. qui videtur ex industria boe dixisse ut significaret Mariam no interfuisse pasei tui Elizabel. Eu abet autem impletum e De M parien Crrit lilium. Et audιerunt rucini tu cognati eius quia magnificavit dom niti misericordiam suam cum illa. non solum tollεndo opprobriusterilitatis in senectutesta donando filium masculu. Et controtulabantur ei. Et fassκm est in die offauo. iuxta legis praeceptum.
Venerunt cιrcuncidere. pro,ut cir ciderent, puerum σvocabunt eum nomine patris fui Rachariam. Et respondens mater eua, dixit et
quaquam sed vocabitur Ioannes. A spiritu sancto didicerat Eli1 Det hoc nomen imponendum filio. Zacharias enim mutus non poterat ei hoc dixisse. Et dixerunt ad illam qitia nemo e i in cognatione tua qui vocetur hoc nomine. Innuebat aute patri eius quem velut pro,quid vellet,vocari eum. Ita quὁd non ostendebant diuersos homines quaerentes si vellet vocari eum nomine istius vel illius, sed nutibus quaerebant quod esset nomen imponendii infanti. Et postulans petillarem. hoc est nutibus petita tabella in qua scribitur.huiusmodi enim tabella pugillatis vocatur. quae
λαὸ tunc teporis erat cerea. Scripsit dicens. Mutus erat: S scribere quidem poterat,dicere autem non. Sc propterea dicens, sus est accusativi.Et est sensus. scripsit scripturam dicerem. Ioanes est nomen e . Acsi apertὸ diceret non ego illi impono nomen sed Ioannes est nomen eius: utpote impositum ab angelo. Elm:rati Iunt. de conuenientia patris & matris in nomine nouo cognatiani illi. Vniuersi. Apertum est autem ilico.Tunc enim cinpleta sunt, quae dicta sunt per angelum de natiuitate Ioannis. antὸ diem siquident octauum quo in cir cisione nominabatur infans quia anonymus erat,sere ut no natus habebatur. Os eiis cr lingua e r tv loquebatur benedicens d m. An praeter subiunctum canticum aliqua prius dixerit Zacharias gratias agendo deo,incertum est. Erfiatio est timor super omnes vicinos eorum: σβper omnia monta .pro,in tota montana Icilicet regione IM AE, diuulga -
473쪽
ditiis daturo iuverba Lec. Et nsiuerunt omne croi audierant in corde suo dicentes. ovispatas tiner istis eriti Timor dei diuulgatio gestorum,&expectativa ad iratio dicentium quisna puer iste crit post canticum Zachariae fuerunt secundum ordinem hae riae. immo canticum ipsum, unum erat eorum,quae diuulgabat tur:& magna erat pars testimonij qudd manus domini erat cunto puero. Et madperfluit coniunctio enim.Non redditur ratio quare illi dicebant quisbam puer iste erit3sed ubi euangelista gesta descripsit natiuitatis . circuncisionis & nominationis pueri , ordinaia describit quid est subsecutum in audientibus, quid in ipso infante quid in patre. Et de auditoribus quide dixit timorem &c.de infante verὁ sibdit. Et mania domini erat cuilla. ιgnificans specialem curam diuinam de infante , velut sub
manu dei. De patre autem subiungit. Et xacharias pater elio repletuι Ulpiritu sancta: - prophetavit. tum de Messia tum de Ioanne. Duens. Benedi lac benedictione laudis. Domi a dem II ra l. per gratiam specialis cultus. Quia visitavit. mittendo, erfecit redorisnem. ad disserentiam priorum visitationum quibus visitauerat mittendo prophetast modo enim visitauit faciendo redemptionem mysterio incarnationis. Plebissuae. pro populo suo. hoc est ad libertatem populi sui. Et erexit cornu salutis nobis. non solum libertatem deditsed erexit cornu , potentiam.
Ipsum Messiam appellat cornu salutis: quia verὸ fuit potentia saluationis nostrita in domo David. quia secundum carnem ex domo David ortus est. Pueri sui. Sicut locutus est per os sanctararanguia ὸ feculo sani prophetarum e . pro, fuerunt prophetam seo
rum. Salutem ex inimicis no bis: cr de manu omnis cur oderunt nos. Declarat cuius salutis cornu erectum est.Vnde secundum P
maticam legendum esset salutis, referendo ad id quod dixerat 'cornu salutis .Ac si dictum fuisset salutis inquam ex inimicis nostiis. Vbi etiam scito, quod Graeca dilectio tam hic quam ibi&insertus,potius significat saluationis quam salutis.&optimὸ quadrat ut sit cornu saluationis saluationis inquam ex inimicis nostris :primu quo ad spiritum,& demit quo ad omnia QEt similiter intellige de manu,hoc est de potestate odientiu . In primo siquide aduentu saluati sumus ab iis qui aduersantur spiritui: in se do aute ab omnibus quomodolibet contrariis, 'faciendam misericordiam cum patribus myis. Misericordiam dicit, non iustitiam: quia non ex meritis patrum, sed ex diuina graria misericorditer patres nostri de nos liberati sumus per incar-D iii natio
474쪽
nationis mysterium. Et memoraritro,& ad recordandum,
menti fui sensi. Prius dixerat misericordiam:modo adiungit iustitiae speciem in executione testamenti. V bi nota appellari hic primum testamenti nonia ne promissione factam Abrahae a deo de benedieto semine, in quo omnes gentes benedicentur. iarandum. Explicat testamentum scriptum Genesis.12. Et gra- mattia similiter legendum esset iusiurandi ,appositiuὸ ad testamenti sui sancti. Quod itirauit ad braham patrem nos,um rimum pro ut dare .superfluit se. NAυJungi debet haec clausula cum sequenti:& est sensus,ut daret nobis haec sequentia.scilicet. ut sine timore de manu inimicorum nostirorum liberati. ρ -- mu isit. In famatare tia cor si is se Ommius diem no bis. V bicolligere potes septem conditiones gratuitas. Prima est liber- s. liberati de manu inimicorum nostroru. Secunda est ditiina seruitus. serviamus illi.Tertia est exclusio timoris seritilis. sine timore. Quarta est mudicia in sanctitate. Quinta est iustitia fidei dando unicuique quod suu est. Sexta est veracitas cora ipso. ut excludatur omnis fictio:& simul significetur reiicremia tanquam praesente deo.Septima est perennitas seu iugis continua tio,omnibus diebus nostris. Haec enim omnia per incarnati nis mysterium olim promissa, adimpleta sunt intrinsecus: ext risis aurem conium inabuntur in secundo aduentu. Et tu Per. pro puelle. Propbetat apostrophando ad infantem. Vnde nonnullum sumitur argumentum qudd donum solutae metis per uerauerit in Ioanne Baptista.Et propterea tanquam ad intellisen em paterna verba Zacharias conuertit sermonem. Propheta. immo etiam plusquam propheta. lasii vocaturis prae Iis raum ante faciem δε ni parare.pro,ad parandum, urasei
Dono prophetiae adiungit officiundi praecursoris. It utriique ad literam impletum est nani & plusquam propheta fuit monstra do Iesum:& velut ante faciem iuit praeparando viam,pr dicando de baptizando ad hoe vi disponeret auditores ad Christum satim nabsequentem. G dandam scientiam Mutu plebi. pro,pompulo. im, in remi nem peccatorum eorum. Superfluit eorum.
Pa' ladii remistionem peccatorum . potest construi cum s auris: ri determinetur qualis salus:scilicet interna,in remissione peccatorum. Et pcllest construi cum scientiam seu cognitioncm: ad sigitificandum congnitioncm salutis tendere in remissionem
peccatorum. Per viscera ruisiericordiae dei nostri in qMbn visis nitn s. Apostropi, at ilic ad ipsum saluatorem Messiam.Ita quod
475쪽
ordo literae secundum conmuctionem est iste. Oriens ex alto, per viscera misericordiae dei nostri in quibus visitauit nos, illucesce in tenebris & umbra mortis sedentibus,ad dirigendum pedes nostros in viam pacis. Incipit itaque aposti ophatio litem
ad saluatorem ab obsecratione per viscera ,hoc est intima misericordiae dei nostri: in quibus vilestibus,visitauit nos, deus noster. Obsecrat per intimum assectum diuinum monsuatu in tam misericordi vilitatione per mysterili incarnationis factae.Oriens. substantivum est: Ad casus vocativi ex subsequente imperativo insinuaturidianuis careat articulo seu adverbio vocativo.nam non semper hoc adverbium apud Graecos praeponitur: ut patet apud Ioannem, Domine ostende nobis patrem: & iterum, Philippe qui videt me.Et ille significatur de quo scriptum est Zachariae sexto: Ecce vir oriens nomen eius.& Zachariae tertio: Ecce adducam seruum meum orientem. Ex alto. Perinde dicitur,d oriens ex alto. si diceretur δ ibi ex alto,ex excelso,nempe patris sinu. in quo Iesus erat velut sbi, latens tamen:& propterea subiungitur petitio. Illuntinare. pro,illuce. seu illucesce. In qua in tenebris. ignorantiae. Et umbra mortis.Peccata prae se feretia mortem aeternam, Vmbra mortis sunt:tum quo ad rem : quia se habent ad mortem aeternam sicut umbra ad corpus :tum quo ad officium terrendi :quia terrent cultores Dei,ut existimatae umbret mortuorum exterrere solent. Similitudo haec sumpta est ex sensibilibus tenebris ita horribilibus t si no' mors, umbra mortis tamen appareant. Sedent. pro,sedentibus. In textu Graeco habetur allu ce in tenebris & umbra mortis sedentibus.Aesi contendatur non posse transferri infinitiuum in imperativum,facilis est constructio:omissa apostrophatione ad saluatorem,& legendo oriens in nominativo, ut illuminet & caetera. sed dirigendos pedes. hoc est assectus. no bos in viaim pacis. spiritus, quae vere est pax: non paris mundanae,plent immunditia & malis moribus. Puer. pro puellus, autem crescebat conforta auriro,potens febat, ilirus. Attestatur hoc libero usui mentis in puello: fieri enim potentiorem secundum spiritum eriti est:quod non est sine libero usu mentis. Et erat in desertis. ut non ala homine sed a Deo instructus cognosceretur.ut a pueritia iugum Gnaini portaret ac contemplationi vacaret. VBue in diem ostensio-m suae ad Israel. hoc est usque ad annum vigesimum nonum sus aetatis:tunc enim manifestatus tat populo Israel qualis eitat.
476쪽
F Aum est autem in diebM utis. scilicet anno quadriesimo- secundo,uel circiter impe ij Octauij qui cognominatus est
Augustus. Exiit erictum a Caesare odigusto,ut destraberetur, per capita uniuerse orbis. Secundi veritatem subintelligitur, subiectus Homano imperio: addisserentiam uniue si orbis simpliciterinam uniuersus orbis simpliciter non erat subditus Romano imperio: quanuis Augustus ad gloriam sui imperis scriberet absolutὸ uniuersum orbem describendum , tanquam esset dominua uniuersi orbis:cuius tame nullus unqua Imperator fuit dominus. C5stat enim omnes quartas terri nulli unqua fuisse subditas : prster boc quod scriptores tradunt multas nationes istius
nostrae quartae non fuisse tunc subditas Augusto. Haec descriptis prima. ad differentiam subsequentium. Facta est a praeside. pro.
agente praesidem. Driae. Iudaea enim comprehendedatur sub Syria, utpote pars eius : nec tune temporis habebat praesidem proprium.Herodes enim erat Rex Iudaeae. Orino.Et dant omnes ut profiterenturi propria nomina Sc cognomina: & forte subie- hionem. Sιη uti in unciuitatem. Ignotae sunt nobis conditiones decreti illius: quantum tamen ex relatis a Luca coniicitur, quilibet ibat in ciuitatem unde erat oriundus,quanuis alibi tra' tus fuisset.hoc enim insinuatur assignando rationem quare I
seph venerit in Bethlehem eo quod esse de domo & familia David: nec dicitur eo quod natus esset in Bethlehem. Quia ergo stirps eius Bethlehemitica erat ideo Bethlehem ciuitas esus dicitur.Similis est autem ratio de cuiuslibet ciuitate sua. Ascendit aurem Ioseph a Galilaademitate metareth in Iussicam ciuita, tem. Deest praepositio in primo eniam destirebitur regio. n- de ciuitas: dicendo in Iudaeam in ciuitatem. David qua vocatur Bethlehem. Dixit hoc Lucas ad disserentiam Sion,quae appellata est ciuitas David: ut patetii Regum. .Bethlestem enim fuit ciuitas David secundum Originem: Sion autem se dum regiam habitationem. Eo quόdesset de domo e famiua D id. Des ei dentes per mulieres ἱ Dauide, erant de domo,sed non de fami lia Dauidis:descendentes autem per lineam masculi in , erant de domo & familia Dauidis: ideo ut significaretur Ioseidi per lineam masculinam descendisse a Dauide , dicitur de domo &familia David. Vt profiteretur cum Maria. Hinc etiam habeturalia conditio decreti, i, etiam mulieres describebatur: a ioquin
non ducta fuisset beata virgo tam vicina partui in Bethlehem.
477쪽
CAPUT II. Σis Delon ata sibi uxore. Non ideo quod traducta adhuc non fuissetriin viti domum Iosepb enim monitus ab angelo acceperat iam eam in coniugem sed ideo ut secundum rem non uxor, sed uxor desponsatasti est incognita significetur. Prunante. pro,quae erat praegnans. Factum est autem quum essent ibi,impleti sunt Aes ut pareret ,σpeperi L naturali via per genitalia mebra genuit :alio quin non peperisset. Filium suum primogenitum. ante quem nullum alium genuit , siue sequatur alius siue non. Quod diffusiis Matthaei primo declaratum est. Et pannis eum inuoluit. pro,& eum infasciauit. Nullus dolor maris, nulla obsequia obstetricis aut alterius mulieris .nullum balneu ires sela fasciatio maternis manibus interuenit. Et reclinavit eam ιη prase'st:iura non erat G.pro,
eis, scilicci Mariae de Ioseph. Ratio quare non erat eis locus in diuersorio, nescitur an fuerit paupertas seluendi, an multitudo hospitum. Locm in diuersorio. Hinc apparet, quod praesepium erat extra diuerserium, hoc est hospitum ex eo enim quod dicitur,qubd non erat eis locus in diuersorio significatur quod non erat eis locus in hospitio:ex eo autem quod hinc redditur ratio quare posuerit infantem in praesepio, significatuis praesepium erat extra hospitiit. Si enim intra diuerserium fuisset ion dixisset non erat eis locus, sed non erat eis locus alius in diuersorio. In loco itaque non hominum , sed ani lium brutorum erant
beata virgo & Ioseph. & ideo reclinatua est Iesus in praesepio hoc est in loco in quo pabula apponitur animalibus Vt in quietius esset infans & minus frigus sentiret. aptior si quidem locus in stabulo no est. Abstinuit aute ab hospitii nomine, uia ciuis non hospes erat Ioseph Bethlehem: sed usus est diuersia nomine ad significandum quὁd domum propriam non habebat
Ioseph in Bellilehemi & quod amplius est in publico bospitio
no poterat habere lacum in quo Gmoraretur per aliquos dies. CAn aurem stabulum hoc fuerit intus in Bethlehem an extra muros,incertum habeo.Hinc enim textus dicit eos ascendisse in
Bethlehem.& dum essent ibi, peperisse Maria: inde difficile a
paret Magos intus in ciuitate adorasse Iesum & obtulisse munera apertis thesauris,& latuisse Herode:qui diligenter inquiti uituta fuerat magi,ut verisimile est Haec autem difficultas cessat si
extra muros adoratus est Iesus in stabulo,sine arbitris Bethiel, mitis.Nec Jpterea cotradicitur textui: quia ad hoc tueriit ut moraretur intus:sed quia no erat eis locus,morabatur foris: tu quia
etsi essent seris,non erat soro ut essent foris:sed ut describere
478쪽
tur intus tanquam oriundi ex civitate, & pr terea erant ibi in ciuitate quantum ad officium professionis & per se: quantas per
accidens,praeter intentionem morarentur extra muros. Et posiores erant in regione eadem vigilantes. pro,in agro stabulantes.
significatur enim quὁd morabantur circa ouile agreste. Et cu- podientes visuas. pro,custodias,noctis se per gregem suum. In diuersas enim cimodias distribuebantur a lupis,& id genus reliquis. Et ecce aueta tamini stetit iuxta illas. Aiunt dictionem Graecam signi ficare masis angelum imminuisse ex alto supra illos quam stetisse iuxta illos:ita quod in aere corporali specie tanquam ex
coelo descendens stetit angelus eminentids iuxta illos. Et claritas. pro Floria dei circunsul itiris. Duo nominat,scilicet gloriam dei & atiionem circunnil gendi.Ex hoc secundo apparet corporalis splendor circumcirca illos: ex primo autem apparet , specio quaedam corporea apparuit quae fulgebat:& quod illa species erat species gloriae dei:hoc est erat res quaedam prae seseressatim gloriosum dei. Qualis aute suerit illa species Eu gelistam dicit sed soldm dicit quod erat gloria dei. ne intelligeremus lumen sydereum.aut solare,aut lunare, aut igneu fulsisse, sed rem velut gloriam dei velut gloriosam apparitione dei: ad disserenditiam apparitionum non fecundu statum gloriosum. Haec est prima in tota sacra scriptura apparitio angelica cum splendore: re struata iure natiuitati filij dei. Et timuerunt tιmore metu.RGolando omnes supradictas angelicas apparitiones , semper inu nitur timor in hominibus: timuit Zachanias, timuit Maiia, timent modo pastores.Insolita enim & diuina,tremeda aduentuti nobis:&nihilominus timor ipse,reuerentiae signum est. Et dixiti is angelus, Nolite timere. Corvortat cos angelus. Ecceen ea n-
gelieto vobis. non pontificibus,non sacerdotibus Monscribis, non
Pharisaeis n5 optimatibus: ut hinc percipiamus quam chari sint deo etia vilissimi homines: utpote ad Quos dirigit angelos, quibus primum manifestat musteriunati fili j.Gd, uinari τηu quod erit omni purio. Vobis quide annucio, sed non erit proprium vobis,sed comune omni populo gaudium magnu. Nec dixit omni populo Bethlehem aut Israel sed absolute: vi intelligamus omni populo mundi. in omni enim mundi populo saluatur aliqui habentes gaudiu magnu de natiuitate Christi. Qicianam est vetus.
pro vestra salute. Hodie. Vnde apparet nocte eade natu suisse Iesum,& non ante mediam nocte: quia thus ante media nocte copulatur secundu commune morem loquendi,cu die praecedenti:
479쪽
ausam dedisses baereticis putadi s hodie incoepisset esse: sed adiungendo vobis, seruauit locu intelligendi prisis fulisse natu in aeternitate. Nec dixit saluator ab hoc vel illo malo ted absoluia: ad significandu q, saluator est ab omni malo: ut in resurrectione uniuersali manifestabitur. Qhi est Chri u . Explicat angelus infantem natum esse Messiam. DOmma. explicat ipsum esse verum deum. In ciuitate David. hoc est in Bethlehem. Et copnominauit ipsam ciuitate David, quia omnes expectabat Messia ex David: ut etia pastores capaciores redderentur annunciadae veritatis. Et hoc vilis signum.Vere omnia disponit suaviter diuina sapietia maturalibus si quidem hominibus signum dedit sensibile, quod in
promptum comperirent quod dicebatur. Inuenietis in rem.quc dixi natum hodie. Pannis inuolutum. pro infasciatum . non purpura aut auro tectum,sed simplicibus fasciis inuolutum. Et positum in praesepio non in cunis. Hinc insinuatur quod praesepe illud notorium erat, unicum ac commune: alioquin angelus aliquam
particularem coditionem addidisset ad distinguendit illud praeris e ab aliis. Ex eo enim quod nullam aliam conditionem appo fuit,apparet quὁd solum erat: torium& commune: alioquin dicendum fuisset in praesepio talis domus aut talis domini quo niam non est verisimile non fuisse multae praesepia in ciuitate Belblebem. Et hoc fortὸ attestatur quὁd noc erat unescum, publicum iuxta muros notorium,quὁd velut per antonomasi λ a pellabatur ibidem praesepe seu praesepium:& ideo angelus more illorum loques dixit in praesepio avsolute. Etsubit)facta est cuangelo multitudo militiae Gele hs audantiam deum Cr dicentium. HIcapparet quail in corporali .ecie assuit multitudo caelestis militiae. r. t nota do verbum euangeliste dicetis cum angelo firmatur quod diximus angelum inaure substitisse:&iapletaeussgeli et tione subito simul cuipio apparuisse multitudine angeloru di
480쪽
centium.Gloriam altissimis deo, o in terra pax hominita Dirae luntatis. In Graeco sic habetur. Cloria in altissimis deo.& in terra pax, in hominibus bona voluntas. Ita quὁd tria beneficia tres effectri incarnati verbi significantur: gloria pax,& bona volu tas. gloria in excelsis,pax in terra,& bona volutas in hominibus.
Et ouaelibet deo: ita quὁd deo semper subintelligitur repeti. Et est sensus,m mysterium hoc est ad efficiendum, in superioribus quidem gloria dei in terra vero hoc est in insinis) pace,id est,
tranquillitatem ordinis deo,& si non ipsis. in hominibus autem bonam voluntatem deo ac per hoc reliquis. Bona autem dicit, non utilem . quia voluntas utilis pleruque mala est aestante scriptura de consilio Achitophelis secundo Regum. i . si per- icaciter consideraueris,inuenies in his tribus uniuersum incarnationis effectum comprehedi.Ordinatur siquidem incarnati
his m7sterium primo ad gloriam dei in superioribus bi eomprehenduntur omnes beati. Deinde ad traquillitatem ordinis in inferioribus,nomine terrae significatis, eo quὁd terra infima est uniuersi pars,ubic5prehenditur uniuersa dispositio inferiorum,eli. im danatorum: qui etsi non glorificabiit deum, elint tamen nolint,vniuersa inordinatio criminu ad traquillum ordinem perp*nas reducetur,&propterea traquillus ordo inferiora qui pax vocatur licet no ipsis, attamen deo erit. Ordinatur tertio ad bonam volutatem in hominibus : qua genus humanu sine Christo carebat de earet,& singula deo:quia finis incarnationis est ut de sit omnia in omnibus ut dicitur. i. ad Corinth. is. Huc esse lit rate sensum huius angelici tituli .apparet ex eo .sic causae uni
'versali instauravi in udi qualis est mysteriu incarnationis intelligutur assignati effectus uniuersales,coprehendentes totu uniuersum .cVbi etia aduerte. Tum ' non interponitur colunctio de inter terra & homines, sicut interponitur inter excelsa de terram :dicedo in terra,nec dicendo Sc in hominibus, ad significandum ad eandem uniuersi partem inseriorem scilicet) pertinere utruque scilicet tam pacem qu im bona in hominibus voluntatem. Tum p diuersa est praepositio praeposta altissimis &yraeposita terrae : nam dicitur in altissimis, & super vel in terra. praepositio siquide se da potius significat super qua in .Et insinuatur per bac diiuersitatem,st, gloria ciuidem in altissimis hine
est deo, pax autem non tam in terra quam super terra: eo'pax est eminens totius terrae viribus. Elfissum est ut discesserunt ab oreti incalum,pastores loquebantur ad viuue