장음표시 사용
51쪽
DIVI HIERONYMI PREMbyteri in quatuor Euangelia praefatio .Commentariis tamen eius
Lures fuisse qui Euangelia scripserunt, Mi Lucas Euagelista testatur dicens, Quoniaquidem multi conatisunt ordinare narrationem rerum quae in nobis complet sunt sicut tradiderunt nobis qui ab inito ipsi viderunt sermonem& ministrauerunt ei ει perseuerantia usque ad praesens tempus mo
nimenta declaram:quae a diuersis auctori bus edita diuersarum haeresum fuere principia: ut est illud iuxta AEgyptios & Thomam & Matthiam & Bartholomaeum, duodecim quoque Apostolorum,&Basilidis atque Apellis , ac reliquorum quos enumerare longissimum est. Quum hoc ta- iam impraesentiarum necessest dicere, extitisse quosdam quisne spiritu & gratia dei conati sunt agis ordi re narrationem quam historiae texere veritatem. Quibus iure potest illud propheticum coaptari. Vae qui prophetant de corde suo: qui ambulant post spiritum suum:qui dicunt, haee dicit dominus,& dominus non misit eos.De quibus & saluator in Evangelio
Ioannis loquitur: Omnes qui ante me veneruntiures suelut Selatrones.qui veneriant non qui missisunt.Ipse enim ait:Veni hanidi ego non mittebam eos. In venietibus enim praesumptio temeritatis an missis obsequiu seruitutis est..Ecclesia autem qu domini voce super petram fundata est.quam introduxit rex in cubiculum suum & ad quam perforame descensionis occviatae misit manum tuam similis damulae hinnuloque ceruorum. quatitor volumina paradisi instar eructans, quatuor angulos &annulos habet per quos quasi arca testameti &custos legis domitii lignis immobilibus vehitur. Primus omniu Matthaeus est publicanus cognomento Levi:qui Euangelium in Iudaea Η hraeo sermone edidit:ob eorum vel maxime causam qui in Iesum crediderant ex Iudaeis,& nequaquam lesis umbra secede .
52쪽
M,Euangelii velitatem seruabaat. Secundus Marcus interprea Apostoli Petri, Sc Alexandrinae ecclesiae primus episcopus: qui dominum quidem saluatorem ipse non ridit, sed ea quς audierat magistriam pridicantem iam fidem magis gestorum narrauit quam ordinem.Tertius Lucas medicus Matione syrus Λα-tio ensis,cuius laus in Evangelio: qui & ipse discipulus Apostoli Pauli in Achaiae Bilbiniaeque partibus volumen condidit,
quaedam allias repetens,& ut ipse in prooemio confitetur,audita magis auam visa describens.Vltimus Ioannes Apostolus &Euangelista,quem Iesiis amauit plurimdm,qui seper pectus dimini recumbens,purissima doctrinarum fluenta potauit, & qui
solus de cruce meruit audire. Ecce mater tua. Is quum esset in
Asia, & iam tunc haereticorum semina pullularent Cherinthire Hebionis de caeterorum qui negant Christum in carne ve nisse quos Sc ipse in epistola sua Antichristos vocat,dc Apostolus Paul' frequenter percutit coactus est ab omnibus penE tuc Asiae episcopis de multaru ecclesiarum legationibus de diuinitate saluatoris altids scribere, dc ad ipsum ut ita dicam dei verbum non tam audaci quam foetici temeritate prorumpere. Et ecclesiastica narrat historia quum a fratribus cogeretur ut scriberet ita facturum se responcita si indicto ieiunio in commune omnes deum deprecarentur. Quo expleto, reuelatione saturatus,illud prooemium e caelo eueniens eructauit. In principio erat verbum,dc verbum erat apud deum, Sc deus erat verbum,
boc erat in principio apud deum. Haec igitur quatuor Euangelia multo ante praedicta,Ezechielis quoque volumen probati in quo prima visio ita contexitur.Et in medio ignis similitudo quatuor animalium: de vultus eorum Facies hominis , dc facies leonis 3c facies vituli 3c facie, aquilae. Prima hominis facies
M ubaeum significat:qui quasi de homine exorsus est scribere: Liber generationis Iesu Christi filii David filii Abraham. secunda Marcum: in quo vox leonis in eremo rugientis auditur Vox clamantis in deserto,parate viam domini, rectas facite se mitas eius.Tertia vituli:qui Euangelistam Lucam a Z charia sacerdote sempsisse initium pri urat. Quarta Ioanne Euan'gelistam: qui asi impiis pennis aquilae, vi altiora festinans, de verbo dei disputat.WCstera quae sequuntur in eundem sensum proficiunt Crura eorum recta de pennati pedes, dc quocunquei piritus ibat, ibant de non reuertebantur, 3c dorsa eorum plena oculis,discintilla ae lapacis tu medio discurretes,&rota in ro
53쪽
ta.& in singulis quatuor facies. C Vnde & Apocalypsis Ioannis
post expositionem vigintiquatuor seniorum qui tenentes citha ras & phialas adorant agnum dei introducit Olgura atque t nimia. χ septem spiritus db surretes & mare vitae , β quatuor .animalia plena oculis dicens . Animal primum similc leoni: de . secundum simile vitulo & tertium simile homini : & quartum simile adi illae volati.Et post paululum: Plena inquit erant oc lis,& reo utem non habeba0 die ac notio dicentia,sanczus sanctu's sanctus dominus deus omnipotens, qui ei M.& qui est, Scqui venturiis est. Ouibus cunctis perspicue ostenditur,quatuor tantum debere Eu elia D cipi,& omnes apocriptioru naenias. mortuis magis haereticis quam ecclesiasticis unus canendas. 3. isissime consecit. Mihi quoque a Nazaraeia qui in m ea urbe Syriae hoc volumine utuntur describendi facultas fuit .in quo animaduertenduin,quod ubIcunque Luangelista si im ex perso, na sua siue cx persona domini saluatoris veteris scripture testinm n sis utit tir non sequitur. o. translatorum autboritatem. ieci
Hebraicam. E quibus illa duo sunt :'ex AEgypto vocavi filium
meum . di quoniam Naetareus vocabitur. . t .
Atthaeus qui & Levi ex publicano Apostolus,prinitas an Iudaea propter eos qui ex circiincisione crediderant Euangelium Chri . ni Hebraicis literis verbisque composuit. iQuod quis postea in Graecum transtulerit. non satis certum est PortJ ipsam Hebraicum habetur usque hodie in Cesariensi bi bliotheca, quam Pamphilus .martyr studio
54쪽
tum iuxta Hum literalem commentariijssitprimo in Evangelium
tam diuina fauente gratia --PUIUimus psalterium ad literam, i tendimus multoru precibus adqui scentes nouum testametum etiam ad literam exponere. Et inchoando a Matthaeo. itutu eius qui apud Graecos habetur quem dicitur Matthius ipse apposuist e notandum duximus: scilicet,Euangelium secundum Ma thaeum. Euangelium Gr cὸ ignificat Latine bonam nunciationem.Et veia historia haec 1:citur nunciatio:quia nuncij ossicio fungitur.Nec Matthaeus auth rem se,sed nuncium ausus est signiscare. In ouo ossicio implicite continetur quod est des nuncius:dumnon explicatur a quo iniuncta est hycnunciatio.Et hinc autholinas operis magni catur:dum no ab hominesed a deo nuncius venit. Et propterea non dicit euangelium Matthaeised secundum Matthaeum, ne nunciatio a Matthaeo procedere significetur,sed nunciatio ideo prout per Matthaeum executioni demandata est significetur. CNunciatio autem haec bona dicitur,tanquam sola sit bona.Et verὸ sic est,tum ex parte rei nuncia :quoniam sola nu-ciat vera bona felicitatem integram continenti Tum ex parre eorum quibus nunciatur:quia sola est bona omnibus hominibus ,cuiuscunque sexus,coditionis gradus.Tum ex parte modi:
quia sola optimo modo absq; tricis,clar ut ab omnibus possit intellit' annunciat.
55쪽
Aduene in hoc prinspio prudes lector quod euangelius
non fuisse scriptum a Matthaeo Hebraice: co stat manteste ex ipso euangelii textu . nam & in pri ino capitulo dscit, Emmanues quod interpretatur nobiscum deus. Et in cap. 1 .dicit Iesum clamasse in cruce,Eli Eli tam mali harabiliani,subiugendo hoc esh, deus meus deus meus, ut quid dereliquissimc 3Si Hebraicἡ toti euangelium scripsit in qua quaeso lingua ipse Matthaeus subiu-xit hoc est deus meus deus meus, &c. & cur magis haec verba Hebraea lattheus exposuit in alia lingua quam reliqua eu gelii si totum est Hebraeum 3 Ex hoc igitur stipsemet Matthaeus exponit illa sola verba Hebraea in Graeco , conuincitur Matthaeus evagelium scripsit Graecὸ:3c quia illa verba retulit Hebrai ideo subiunxit illa Graecὸ Nec obstat praedictis Q Hieron .in lib.de viris illustribiis dicit Matthaeum haberi Hebraeu. nam potuit ex Graeco in Hebraeu transferi:sicut & libercontra sentiles Thomae Aquinatis transatus est e Latino in Graecia dc fortὸ Matthaeus ipse scripsit in utraq: lingua. Hoc enim certum est ex ratione dicta euangelium istud quod habemus, Graece a Matthaeo si riptum esse:quicquid sit de illo Hebraeo codice. Si quis aute dixerit adiectitias esse huiusmodi interpretatioes quae in textu Matthaei reperititur, de ab interprete Graeco fuisse adi ctas facilὸ reiicitur. nara adicitiuae sint nulla authoritate fultu
est quod autem de integritate textus sint, omnia volumina tam Graeca quam Latina quae sola inueniuntur testantur. Et quia vulgata editio totius noui testamenti quandoque minus fida est,& nos non interpretes,sed verum textum intedimus exponere ideo adhibuimus studium nostrum,ut textus cor figeretur iudicio peritorum in utraque lingua. Quod ubiq: facimus quando sententiae diuersitas esset: ubi autem eade est sententia. pertransimus misi apud Ioannis euangelium &epistola ad Romanos .propter arduam enim utriusque materiam exactius studuimus correctioni literae. Et ne oporteat milies repetere,Gr te sic habetur,nouerint omnes. , mutationes fieri apposita sola
praepositione pror& superflua aut deficientia significari, sile fuit aut deficit:subintelligendo semper iuxta textum Graecum.
56쪽
perpetuae seruentur memoriae libro commista Generationu. Non generationum. Singulare est, qudd Christus duas generationes habuit. Altera secundum diuinitatem: de qua Esaias. 3. Generationem ei' quis enarrabit i Alteram secudum humanitatem: quat solam intendit Matthaeus describere. Et propterea non dixit generationu, sed generationis. Iesu.) Nomen est proprium perionae ex Hebraica lingua non integrὁ deductum . nam qui Hebraice dicitur Iesuali Graecὸ vero linobe, Latine dicitur Iesus. Quod de . melo teste interpretatur saluator. Christi. Nomen est dignitatis seu gratiae. Hebritorum squidem reges dicuntur Hebrai- cae Mestiae loe est Christi Graece, hoc est uncii Latinὸ ab unctione olei seu unguenti preciosi quo ungebantur: ut patet deprimis regibus David Saul & Salomone in historia libri R sum.Et vere Iesus Nazarenus fuit unctus oleo laetitiae prς participibus suis,Psalmo quadragesimoquinto: & spiritus ancto &virtute Actuum decimo.Et intedit ad litera per hoc declarare, quAd intendit describere generatione Iesu Nazareni veri Messae a lege de prophetis praedicati. Alii David.) Hinc explicat quod de generatione carnali Iesu Christi dicit,liber generati ris.nam secudum generationem carnale est filius David. Hine Tursum habes evagelictam allerere Iesum Christum esse filium Dauidistitaquὀdςtiamsi sequens genealogia non coprobaret Iesum Christum esse situ Daui dis iste textus sufficit ad hoc coprobandum.Filuta Arabam. Horum taniam duorum patrii meminit: quia ad hos tantsim tacta est de risto repromissio. Ad Abraham quidem an semine tuo benedicentur omnes gentes. Gene.12.Ad Dauid vero Iuravit dominus Dauit veritatem de fructu ventris tui,&αPsal.H:.Et est ordo reci Mimus:considerado quod generatio quae est materia libri terminatur ad filio di, terea exastissimo ordine dixit,Liber generationis lesu Chrigi filii Et quia filius refertur ad patrem ordine ascendendi ne cessarid constituit ascendendo autem, prius ad proximum patre ortuit reserti:& mediante proximo patre ad remotiorem seu anteriorem.hoc enim seruatum videm Acendo. Iesu Christi.
57쪽
filii David fili i Abraham: hoc est Dauidis filii Abraham. WAd
uerte hic, quod verba haec liber generationis Iesu Christi sit iDauid si ij Abrabam irae se ferunt titulum, vel primae partis
euangelii huius: ita quod ubi Matthaeus praeposuerat titulum totius libri dicendo euangelium secundum Matthaeum, modo proponit titulum primae partis, dicendo liber generationis vel totius libri materiam explicat in ecie . quam prius ingenere dixerat euangelii nomine. Ita quod sensus est quod iste est liber generationis lesu Christi: hoc est, libri istius materia est generatio Iesu Christi adest lesus Christus inchoado ab eius generatione qua est filius Dauidis,filii Abraha.Et hoc ad dissere tiam aliorum librorum de Christo, aliunde Christum tractantium ut enim sequetia mostrant euangelia, Ioanes scripsit Christum lesumsed a generatione aeterna, Lucas ab annunciatione praecursoris,Marcus a prophetata praecursione Ioannis baptisti. . Ita quὁd solus Matthaeus scripsit euangelium Iesu Christi ab illius secundum carnem natiuitate,ex patribus inchoans illius historiam . . G amremit Isaart. Solius isaac inter filios Abrabae .meminit exclusis ab hac gerealogia Ismaele & caeteris fratribri iuxta verbum domini ab Abraham Genesis vices inoprimo. In Isaac vocabitur tibi semen. Isaac autem genuit Iacob. Et hic qu . que excluditur Esau: qui eodem partu congenitus est. scriptum est enim Genesis vicenmosexto, quὁd maior seruiet minori. &Malacbiae primo, Iacob dilexi, Esau odio habui. Iacob autem remit Iudam e faures eius. Iudas non fuit primogenitus, sed
de ta fuit ei' stirps a deo.de qua nasceretur Chrisi': iuxta illud. Sed elegit tribu Iuda Psalmo septuagesimoinauo.-Meminit non solius Iudae qui sussiciebat ad genealogia sed etiam se
reum ad disserentiam fratrum Isaac non commemoratorum in
hac genealogia: ut intelligamus hoc ideo factum ab euagelista,
quia fratres Isaac non erant partes populi dei: fratres autem Iudae omnes fuerunt partes populi dei electi in haereditatem.
Iudas aurem genMi Phares c ' etaram Nota prudentiam euangelistet etia hic. nam ideo meminit rum solius Phares qui λει- ceret ad genealogiam) sed etia zaram eodem partu congenititvt intelligamus differentiam inter hos eodem partu genit .d Iacob ac Esau unico quoqueIartu genitos: uod isti ambo iades populo permaserunt illorii aute esto tantum. Ita quὁd sicut describedo fratres Iudi reddidit rationem quare exclusit fratresti, ita describedo fratrem Phares, reddit rationem quare ex . elusit
58쪽
elusit fratrem Iacob. De Thamar. Thamar fuit nuriis Iudae. Genesis tricesimooctauo.Et meminit eius evagelista tum quia peccatrix:vt Christum ex peccatrice origine traxisse describat qui omnium peccata venerat obliturus:tu ut describat Christunon horruisse originem ducere ex incestuoso concubitu:&inter alias vilitates hac quoque ignominiam in genealogia sua ele
nit etiam Ruth:ri scilicet describat Christum, non solii ex sancto genere Abrahaesed etiam ex gentilibus non homilite originem Rhachab enim fuit Canan a ex Hierico,& postea in uxorem ducta a Salmon. Ruth aute fuit Moabitis,& ducta postea
in uxorem a Booz.el Meminit antem harum duarum,ut omne gentilium statum comprehendat. nam gentes omnes aut extere minandae aut tolerandae erant. Exterminandae quidem in Rachab. Cananti enim exterminari iussi sunt.Tholerandae verὁ in Ruth cotinentur.Moabitas enim iussit deus no molestari pro 'pter Loth Deuter.t. inredit enim euangelista ex ipsa genealogia aperire quὁd Iesus Christus etiam existis traxit originem: qui pro omnium salute incarnatus eae Boot autem genuit Obed eae se Obed autem ieetuit DP . Iesse autem genuit Dauιd. Occurrit
hic dubium quo pacto verisca r spatium.Ioo.& 6 Cannom aducatu Iosue usque ad natiuitate Dauidis in his paucis gener tionibus.videtur enim impossibile,qiiὁd istae quatuor persent,
Salmonio Obed & Iesse,consumment tantum temporis inter dictos terminos.Tantum autem temporis intercessisse intradictos terminos facillime patet consideranti tempus scriptu. 3.
Regum sexto,scilicet quὁd anno. o. ab egressu Aegypti qui
erat annus quartus regni Salomonis) sundatum est templum. Tollendo enim ex hoc numero. o. annos,quibus populus fuit in deserto,& o.annos,quibus vixit David,& .annos regni Salomonis restant. if6.anni atrasitu Iordanis usque ad natiuitatem Dauidis. CDicitur ad hoc dubiu 9, suerunt tres nomin ii Boor sibi succedentes: auus, filius &nepos.&l euangelista praetermisit duos eorum si hoc dictum inueniretur authoritare aliqua fultu posset admitti: sed ubi nulla affertur authorita .vo
luntarie dicitur. & eo magis sin fine libri Ruth st epilogiis
generationum phares usque ad Dauidem,& unus latita itomi a iii 1iatur
59쪽
natur Booz. similiter quod valde urget .r. Para. et .reseredo go nealogiam Phares per Estom usque ad Dauidem,unus tantum inuenitur Booz filius Salmon & pater obed. Quapropter iiii possibile no est,quὁd isti quatuor scilicet Salmon Booet,Obed, A. Iesse adaequent totu praedictum tepus etiam intra dictos terminos quandoquidem aequis portionibus diuidendo quilibet unum cum dimidio annusupra nonaginta vixisset. Et si aliquis porum minus vixit,alius potuit latὁ plus vivere. R sic numerus adimpletur. David primus Rex in genealonia saluat iis fuit propterea euangelista descripsit ipsum Regem. David
autemingemit Salomonem ex ea quae fuit diriae. Meminit mulieris adulterae,propter quam etia Dauid commisit liqmicidiii: ad manifestandum quod propter illa crimina Dauidis non omisit deus seruare promisso ne facta Dauidi de Christo. multi enim
putabant,quod propter talia crimina deus mutaret sententiam.
Contra Eos euangelista affert genealogiam Christi ex illamet muliere quae fuerat adultera, propter qua comiserat David homicidium:ut ostedat Iesum Cnristum,non solisim ex Dauide,sed
etiam ex illamet foemina non horrere originem. Salomon aus gen ut Roboam. Roboam autem genuit O ia ota autem genuit autem genuit Iosephat. Iosaphat auis genuit Ioram. Ioram autem genuit Hoxian. Iste Hozias nec filius,nec nepos, nec pronepos sed abnepos fuit Ioram: ut patet . Regsi. Hos Matthaeus ex industria se omisisse inferius manifeste tostatur, quu numerugenerationum supputabit. Ratio autem quare hos omiserit,est
na criminia Ioram, qui Dauidi cu semen miscuit impiissimo
semini Achab.iis quod in poena tanti criminis tollitur memoria eius vique ad quarta generatione. Et merito. quia uxor eius nixa est delere semen regium ut patet ibidem. Accedit ad haec,
quὁd congruit fuit tantam esse maledictionem filiae Achab,queter x uxor loram:quata fuit benedictio teliu qui deleuit domum Actob:scilicet ut sicut Iehu electus ad deledum domum Achab, benedictus est usque ad quartam generatione, ita Ioram mal dictus sit usque aci quartam generationem in semine suo ex filia
Achab. Hoetius aurem genuit Ioatham. Ioalsum aut genuit Ocho. . A . auti genuit Eet Aian.mechias aut enuitnfanassen. Afanasses autem genuit . man. . mon autem genuit Iosian. Iosias autem genuit Iechoretam Cr fratres eiu in trans Pratione Bassonis. Transmigratio Babylonis non est mensura generationis istotum sed estinentura genitom. Est enim sensus quὁd genuit Iechonia & se -
60쪽
tres eῖus qui interfuerili transmigrationi Babylonis:seu quoru et epore suit trasmigratio Babylonis. EEt scito nomen transilii- grationis ab Ezeniele appropriatum fuisse priinae captiuitati Iudae in Babylone: quado scilicet Ioachim Rex cu decem millibus ductus est in Babylonem: ut patet Erech. i. Et redditur ratio nominis quia Ioachim velut sponte migrauit in Babylone: qua-doquidem ex consilio Hieremiae dedidit se.ψMeminit autem
non setius Iechoniae qui QSciebat ad genealogia sed fratrum
eius rad comendandam memoria Iosiae in multitudine filiorum regu.fueriit enim tres Iosae Mij reges: ut qui non potuit comendari ex successione pronepotu regia,faltem comendetur ex multitudine filioru regu Et hoc directe videtur fecisse euagelista ad significii tu quare sustulerit memoria Ioram in quarta generatione:ostededo quatu illius impietas meruerit, suppledoq, ni moriam pietatis Iosiae: dum illi adimitur & huic superadditur. Et post tusemig ationem Babylonu Iechonias unuit Salathael. Iste Iechonias non est illemet Iechonias, qui genitus est a Iosa sed est filius illius Iechoniae. od conuincitur ex hoc,m Iechonias filius Iosiae occisus est extra portas Hierusalem. & ibi sepultura
asini sepultus: vi dicitur Hier. ii & a Iosepho lib. io.ca. 8.& filius eius etia Iechonias cognominatus seccessit ei in regnu, paucis tame diebus: quia ipsum trastulit Nabuchodonosor cu decemillibus in Babylone,costituens sedechia patruu eius Rege.vbipatet quὁd iste Iechonias qui post trasmisratione genuit salathiel est nepos Iosiae nci filius. Nec euageusta omisit hac generatione: sed sufficieter significauit,dicedo Sc post trasmigrationem Iechanias genuit. Satis enim clarὰ constat ex historia libri Regu Sc Parali. s iste genera, post transini gratione non est ille filius Iosiae,sed nepos. sub aliis tamen nominibus: quia uterque appellatur Ioachim. hic,quo pacto Matth qu Christi origine ex Iechonia describit: qu i scriptu sit Hier. 11.de hoc Iechonia. Haec dicit diis,Scribe vim sterile: nec enim erit de semine es' vir qui sedeat super soliti David. E Solvitur qu stio: dicendori Hieremias loquitur ad litera de successore in regno teporali eo modo quo fuerat alii Reges ex semine David. Christus a sit sedit super soliti Dauid no secudii regnii teporale qd est ex hoc mu lo sed secudii regnii vetuit m udi aeterni: iuxta vcrbuangeli ad beata virgine,Dabit ei dii s de' sede David patris ei'.& regnabit in domo Iacob in aeternu. Vnde Pphetia Hieminiaeno obstat ori ni Christi ex Iechoni . Salarbiel a Urenuit et6