장음표시 사용
71쪽
'Me euangelica tradit historia,no erat stella aliqua coelestis,sM. erat ii militudo quaedam stellae.erat enim mixtum quoddam ex clementis pluribus & praecipuὸ igni:smile stellar, non in coelo existens sed in aere prope nos: ut 'atet ex eo quJd mouebatur quasi motu progressivo,antecededo Magos ab Hierusale, . : ad diuersorium in quo erat Christus, supra illam domum firmiter stans, huiusinodi enim motus,& quies ad demonstranda domunculam illam, conuincunt quod in aere erat tant vicino mdemonstraret illam paruam domunculam, ita quod non alium
demonstrabat locum. Esed est hic quaestio dissicilis,quomodo
verificatur,vidimus stella eius. QuJd enim viderint oculis cor-.poreis stellam clarὸ intelligimus: sed quὁd viderint stella eius: valde difficile est intelligere.&tanto di fficilius,quato stella illa,
non ibium monstrauit regem Iudaeorum & propterea dicitur stella eius)sed etiam monstrauit tempus natiuitatis eius. Quod
ex hoc patet quὁd Magi ad manifestandum Iudaeis quὁdnat
est rex Iudaeorum,dixerat: vidimus enim stellam eius in Oriente nisi enim ex stella didicissent Christum natum, no potuisset ex visione stellae assumare natum esse regem Iudaeoru. Et ratio difficultatis est: quia non apparet modus quo stella illa in Oriete existens monstrauerit Christum natum.'Ad euidentia huius difficultatis tria declarari oportet. Priinu est, quae sit res mostrata per stellam.Secundum quis fuit modus ni onstrandi re illam.Tertium, quis fuit modus quod Magi perceperiat stella illam monstrare Christum natum . Circa primum in dubium vertitur an stella illa monstraret Christum iam natum an in straret Christum nasciturum post tot mentes seu annu .sed vor-' ba Magorum prae se ferunt, quὁd stella illa mostrauit Christum
natum . nam ipsi dixerunt,ubi est qui natus est.& ad hoc manifestandum adduxerunt coeleste testimonium, quia vidimus stella eius. Perspicaciter siquidem c5siderando verba Magoru quorsum tendant apparet quod directε tendiit ad te stificandu Christum natum. Prophetae enim praedixerant regem Iudaeoru nasciturum.&hoc uniuersi Iudaei credebant.Vnde Magi no adduxerut stellam pro testimonio regis Iudaeoru absolutὰ aut nascituri .sed regis ludiorum nati. Et si stella mostrasset rege Iud o rum .noli natum sed nasciturum, dixissent Magi vidimus stellacuus in Oriente tot mensibus ante,& supputatis me sibus ia debet esse natus. Quod no cixeruntesed asseuerarunt ipsum nata
ex eo s viderant stellam eius,absque supputatione aliqua tem
72쪽
porum.Concludendum est ergo quὁd stella demostrauit Chii-
sum natum. Quod etiam tanto magis rationi consonat,quato minus multiplicatur nuracula.monstrare enim Christu natum, est simplex miraculum: monstrare autem Christum nasciturdis tali certo die,multiplicat miracula,quq no babem' ex scriptura. Circa secundum de modo demonstrandi,duplex modus intelligi potest.Alter per modii imaginis tanquam in stella illa apparuerit velut pictus Chtist' natus. Sed si sic fuisset n5 dixisient Magi vidimus stellam eius ed dixissent,vidimus stella cu imagine eius. no enim omisissent imaginem,quae erat expressio apparetis stelis Nnde hoc extraneu is et gelica apparet historia. α voluntarie dici. Alter modus est quὁd ortus stellae mostrauit ortu Christi hoc est,s ex hoc ipso i stella illa apparuit lepus apparitionis,fuit signit teporis natiuitatis Christi. Et hic modusco nat verbis Magorii S subsecutis quae refersstur in euagello.Consonat in primis verbis Magorii non aliud testimonium asserentium Christi nati,nisi stellam cius visam.hoc enim significat visionem stelli hoc e st apparitionem ipsius signum fuisse Christi nati. ia nat deinde iubsecutae inuestigationi,qua fecit Herodes de tempore stellς. Significanter enim euacgelista dicit .m diligeter didicit a Magis imus stellae . hoc enim ad hoc speciat quod tempus apparitionis stellae,fuerat tempus natiuitatis Christi: tam diligens siquidem inuestigatio teporis stelli testatur,quὁd Magi dixerant te pus natiuitatis Christi fuisse te- pus apparitionis stelle.Consonat tertio modo quo stella demo
stauit locu in qlio Christus est adoratus a Magis. Describit eni euangelista,quod stella motu tuo ducatu pr buit Magis ab Hie rusalem usque ad domum in qua erat Christus :& quAd uiesce do supra domum in qua erat Christus, monstrauit magis illici Christum esse. Hinc enim secundum rectam rationem intelligimus.quὁdeadein stella sicut monstrauit locum proportionali j modo monstrauerat tempus: ac per hoc sicut quiescedo in loco supra domum monstrauit locum ubi erat Christus ita tempore ortus sui mostrauit tempus ortus Christi.Sic enim omnia qua drant:vi tempus fuerit lignum temporis,& locus loci.Vnde co cludendum est,quod stella illa tanquam caeleste testimoniti suo ortu monstrauit ortum Christi. U Circa tertium quomodo scilicet Magi cognouerunt ortum illius stellae esse signum ortus Christi in dubium non vertitur,quc'd hoc e gnouerunt ex diuina reuelatione: quu constet aliter no potuisse hoc cognoici. sed b ii dubitatur
73쪽
dubitatur an diuina reuelatio fuerit antiquam noua spes Mosis facta. Et quide Quod non nouased antiqua fuerit,insinuant verba Magoru:attestatur dc ratio.Verba quide Magoium quo niam non dicunt vidimus stellam quandam noua in aere dc fuit nobis reuelatu quὁd esset index risis Iudaeorum nati sed solum actum videndi stellam proferunt,dicedo, vidimus stellam eius. Hxesqitidem verba significant in ipsis Magis solum assiim videndi stellam indubie indicem Christi nati. Sicut enim dicedo vidimus vexillu eius significamus in nobis solum actum videndi vexillum indubitatum eius: ita dicendo vidimus stellam eius.
fgniscant in seipsis solum actum videndi indubitatam stellam
eius ex antiqua reuelatione. Rationi quoq; valde cosentaneum
est,ut antiqua fuerit reuelatio de ortu istius stellae. nam si Magi seipsos pro aut horitate attulissent quὁd ipsi viderunt quod ipsis fuit reuelatum derisi sortὸ fuissent. & in iocum deducia eorum
verba: vel saltem non fuisset tam vehemeter comotus Herodes.
ut inde procederet ad latam innocetum cladem .sed ubi thiaritas patru ab annis mille obseruata de ortu filium istius stellae prolata est cum metu subsecuto,quὁd corporeis oculis vidimus stellam expectatam tanto tepore ad indicandum Christum natum. At inde moti sumus ta quὁd venimus adorare est. rationabilem habuit Herodes causam crederi ortum esse rege ludaeorum .incertum est aute cui seu quibus & quado fuerit facta ista
reuelatio de ortu ipsius stellae:nihil naque in sacra scriptura de hoe habetur.illud eniam quod legitur Nu.1η .dictum a Balaam, ordi r stella ex Iacobeel secundum interpretes ex Hebr o. cessit stella ex Iacob aismilat Messiastellae:& no fgniscat o tum stellae ad indicandum natiuitatem eius: ut patet ex eo,' dstellam dicit ex Iacob orituram seu incessura Potest tame fuisse quὁd traditiones Balaa alio seu clariori modo haberentur apud istos, aperte sgnificates quod orietur stella ad indicadum natiuitatem Messae. Potuit quoq: talis traditio suis a Iob.qui manifestὸ cognovit mysteriu Messiae, & fuit princeps Orietatis rvt patet Iob.i. sed siue a Balaa,siue a Iob siue a Sibylla aliqua.siue ita quU ue alio, credendum est huiusmodi antiquam traditionem fuisse,qui d orietur noua stella,nulla ex eoelest ib' stellis inuatiuitate Messiae. Et sic Magi sequaces huiusmodi antiqui tr
ditionis, videtes nouam stellam,cognoueriint Christum natum. tidiens autem Herodes rex batus est. Idum iis erat:&wpterea
audita natiuitate regis tam desiderati a Iudaeis , timuit perdere proprium
74쪽
CAPUT II. rihropriu regnum. Et omnis Hierosobma illo. Turbatur omnis Hierosolyma quae debuisset laetari) timore sortὸ Romanorumne ex hac occalione opprimerentur,vel applaudes Herodi. Propter quod sorte euangelista addidit,oi illo: significans st imistando Herode,omnis Hierosolyma turbata est. Cu veritate ta- me hoic verboru stat quὰd multi viri iusti laetati fuerint: quoniam omnis Hierosolyma no comprebedit singulos sigillatim, sed populii iti comuni. Et congregans omncs primmore dotum, crisas, celi viros doctos, Peputi fiscitabatur ab eis ubι chνι- sitas nasceretur. Non quaerit Herodes locum ubi Christius natus est quia dixissent sacerdotes & scribae,nes cimus) sed quaerit ubi. debet nasci secundum prophetiam. Hoc eniam significat ubi nasceretur. Ot in dixertint elon Bethi iam tu .prO,lud ae. Sκ enim soraprum est perprophetam Michaeam.s.capite. Et tu Bethlibem terra Diada nequaquam minima es inrupitur Iuda. ex te enim exiet Axqvi rei et populum meum Istuel. In Micb aquantu ad sententiam
intelam de loco natiuitatis Christi habetur haec,sed aliis verbis. Nam ibi dicitur, de tu Bethlebem terra Ephrata paruulus es visis in m libus t uda: ex te mihi egredietur ut sit dominator in Israel Vbi etiam aduerte iuὁd in textu Gr co habetur pronome, mihi an hoc euangelio. & desemi fortὸ scriptoru apud Latinos codices t situr, ex te exiet dux. Deberet enim legi, ex te mihi exiet dux. Est itaq: sensus authoritatis Prophetae,ut resertur inducta a scribis de Sacerdotibus,quὁd Bethlebem non est miniama inter principes hoc est in producendo principes seu duces tribus Iudae quoniam ex is sa egredietur ille maximus dux qui
reget populum Israel. Tunc Herodes clam vocaris Mago diligenterdi icit,pro cognouit ab eis tempus stata Pae appa mites. o mittens illos in Bethlehem, dixittite intre eate dilitenter de puero. Ad uerte quὁd in tota hac historia τbi textus Latinus nominat Iesum puerum,textus Graecus nominat ipsum puerulum. Et cilis
Drueneritis enηnciale mihi: ut ego veniens adorem eum. Fallacem am
nimum manifestat subsecutum factum. Vbi eousidera diuino nutu actum esse ut Herodes confideret in simplicitate Magoni.& credere: eos ad se reuerturos: ut se nemine daret eis eomite aut exploratorem.&πὸ ne se suspectum redderet. Qω cum a d Hent regem,abi runt. Et ecce'lla quam viderant in Oriente. Et nodicit quae antecesserat eos usque ad loea vicina Hierusalem, sed soldm quam viderant in Oriente aioc est quam ipsi in Orientepositi xiderant. Hinc enim insinuatur,quod non nisi in Oriente
75쪽
illam viderant. ntecedesateor. Hinc clare apparet,i tam vici ita erat eis .ut motus eius similis esset motui eorum. que dum v niens si iret supra ubi erat puer. pro, puerulus. Tam propὸ quieuit, ut discretε monstraret locum illum. Et hoc ad tollendum solicitudinem inquirendi.& interrogandi,& rursus ad tollendum aliorum notitiam qui potuissent referre Herodi. Quiescendo etiam ii pra locu illum, suo modo loquebatur, ecce hic est quem
natum testatὸ sum. vuletes autem stellam funt gaudio m no a. dei r intrantes domum. Stabulum vel diuersorium. Diuino siquidem consilio actum est ut inueniretur ibi a Magis : ut nullus remaneret testis in Bethlehe i in tali priuata domo Magi sue runt. Incertum est enim an Matthaeus praesepium appellet domum an forte cessauerit multitudo hospitii in illa domo diuersoria: Ic sic beata virgo ex praesepio hospitata fuerit in domo di-ηersoria in qua no fuerat illi locus, quum peperit lesuin. Inae
ncruret puerum,seu puerulum .hoc est in nullo differentem aetate. Labitudine aut quouis alio exteriori signo ab infante. Propter quod etiam adiungitur, Cum salma ma re e . ut in omnibus puerulus significetur. Et procidentes adoraverunt eum. Ma ximo reuerentiae signQ cadentes adorauerunt. Ita quod non genu fie-xerunt.sed in faciem ceciderunt: in nullo hesitantes de testimonio stellae, Et quoniam exteriores actus in onstrant interiores affectus, dubitandum non est, quJd in mente isti Magi ad rauerunt in spiritu& veritate cum maxima interna humilitate. Et ape tu thesauris βιs. Hinc apparet quod oneraria iumenta habebant secum . Obtulerunt et numera , aurum , Hur,
Cr myrrham. Incertum est an singuli obtulerunt haec tria , an omnes simul haec tria. Incerta quoque est literatis: ratio , quae mouit Magos ad offerendum potius haec quam alia. Constat amen quod aurum congruit regiae dignitati: thus tum deitati , tum sacerdotali dignitati: myrrha tum infantibus membris . tum fidei sepulturae eius. Et responso accepto. pro , Ora culo accepto. Vnde non oportet solicitari ad quid resertur respon to : quum responsio ex officina interpretis prodierit.
. In somnis Certiores redduntur isti on rnes, & non unus eo
76쪽
CAPUT II. inquum recessisent. In ellige de recessu consummata,& non de initio recessus: quoniam apparitio angeli ad Ioseph, admonentis de fuga in AEgyptum non fuit post initium reccsius Mag rum sed multos dies post .medium enim fuit tempus apparitionis Christi in templo , quae fuit quadragesimo die a nati iiit: te Christi .Et rationabile est, quod haec apparitio fuerit facta ipsi Ioseph in Hierosolyma post praesentationem Christi in templo. Quod ex eo colligitur: quia aut fuit in Hierosolyma aut in Nasaretb.Sed in Nasareth apparet non fuisse.quoniam si in Nasa - ethfuisset Ioseph antequam iret in AEgyptum,redies ex AEgypto,recto itinere venissct in Nasareth , qtria tame lcgatur intendebat venire in Iudaeam. Hinc enim colligitiir,qili,d post praesentationem Christi in templo intendebat Ioseph babitare in Iudaea:puta Hierosolymis aut Iotius in Bethlibem sed ante qua inciperet firmare babitatione monuit anget' ut sugeret in
eam. Ita 'uod angelus non praeccpit Ut vigilet: sed ut quis a somno euigilauerit,accipiat puerum S matrem eius.&c. ι αυνν- gens accepit puerum.pro, qui caperrectus assumpst puerulum, crmatre eius ηομ.fecesit in . Grat: - c 'e ad obitum Herodis. Ita quὁd eadem nocte quia cuigilauit isbmno Ioseph,executus est quod monui angolus. ut adimpleretur quod δ- m est a domino per prophetam dicentem. Os . I i. Ex tace nio vocavi Dum meum. Vbi aduerte, quod haec authoritas ad litora
loquitur de populo Israel. que deus appellat filiu suum no soluibi,sed Exodi quatio. Filius me' primogenitus Israel. Matthae' autem euangelista in mysico sensu dixit impleri hac scriptura de Cluisto: sicut Ioannes euangelista dicit impleri scripturam,
Os non comminuetis ex eo,quti non fregerunt crura Chiisti. Tunc Herodes videns quoniam illuvi esset g Ma s. Facio,non interione illudeodi fefelleriit ipsum. Iratus est valde. Et mittens occι-dit omnes pueros qui erant in Bethlehem. in omnibuι finibus ei os sibimatu Cr i Wa. Seu,& inserius ut in Graeco habetur. Ex historia euangelica certum est, quod haec Haerodis iussio no fuit statim post egressum Magoriun sed post praesentatione Christi intemplo &fuga Ioseph in Aegyptii:dicente tunc a ngclo futuruest enim ut Herodes quaerat puem ad perdendii eum .Extris est, iiii enim
77쪽
enim constat o Herodes non est usus diligentia in recessi Magorum a Bethlehem ad taedum quὁ iuerint: nam a recessu Magorum usque ad tempus occisionis Innocentivum fluxerunt
ad minus triginta dies. &ex rationabiliter superius dictis fluxerunt fert duo anni dicente Euangelista, a bimatu & inferius secundia tepus Quod exquisierat a Magis . Hoe enim apertE significat v ferὁ bienniu fluxerat ab apparitione stellae: alioquin no dixisset secundu tepus quod exquiuerat a MVis .cs Quare
aut lato tepore distulerit Herodes occisione infantu, nescitur. Certa ame est tanta innocentu clades non solu ex euangelio
Matthaei,sed etiam libris gentilium. Refert enim Macrobius libro saturnalium secundo, s quu Augustiis audisset inter pueros,quos in Syria Herodes rex Iudaeoru intra bimatii iussit interfici,cliti quoque eius occissium,ait: melius est Herodis porta esse quam filium. Et haec ideo attulerim,ri sciant etiam increduli nosuisse ab euangelista seu Christianis consilium aduentum Magorum in Hierusale, inquirentium ubi est qui natus est rex
Iudaeo um: ut si non credunt euangelistae, credat essectui necis bimoru patratae ab Herode: ut Macrobius testatur. N e mireris nouitie, in Macrobius dixerit in syria : quia Iudaea pars est Syriae. Pr tulit autem Augustus porcum filio,quia Herodes pepercisset porco: utpote seruans ritum Iudaeorum abstinἴtium a porcis. 0bstat aetati bimatus,quod mostrantur ossa esset lora innocAum,tum testificantia aetatem maiorem, tum quia non costat huiusmodi ossa esse illorum innocentu, quanuis deuotio fidelium illa veneretur.Tu quia possibile fuit,ut aliqui
sent ibi innocentes futuri procerae statutae ac per hoc extunc habentes maiora ossa,quam communes homines. Secundiam tem
pta Hieremiae.33. secundum sensum mysticum introducitur ab euangelista impleta. nam secundu sensum literalem refertur captiuitas decem tribuum olim facta, promittendo futuram con-sblationem.quae adhuc non est adimpleta: adhuc siquidem reliquiae' Israel non sunt saluatae.Textus enim ille perspicuὸ loquitur de captiuitate Israel hoc est,decem tribuum,quae appellantur Epbraim. Propterea siquidem induciturRachel ploras sitos sucia,qA Ephraim ex Rachele descediti Mysticὸ aut Rachel dici.
78쪽
tur mater istoru insanitu,quia sepulta est iuxta Bethlesie: Vt pa . tet Gen. 3sper hoc enim dicitur mater Bethlehemitaru. EEt aduerte,s in textu Graeco habetur sic.Vox t Rhama audita estilamen o & ploratus,& luctus seu eiulatus multus. Rachel ploras filios suos:& noluit cosolatione admittere, propterea Pnon sunt:hoc est,quia mortui sunt, vel quia antequa vitae usum haberent mortui sunt.Adlitera aute apud Hieremia signifieatur quὁd filij sui no sunt: quia non sunt secundu esse populi, sed dispersi in seruitute.Defunem autem Herode. Mors Herodis fuit tertio anno post Christi natiuitate: ut colligitur ex supputatione
annoru. Christus enim natus est. t .anno imperii Caesaris Augusti: qui superuixit annos. I na imperauit. s .annos,mAes sex,&dies duos,&paulo plus: ut inquit losephus.& mors Ctiatis Αugusti suit tepore quo A nnius Rurias erat gubernator ludςς. Ita quod oportet hos quindecim annos distribuere in tres gube natores Iudaeae: scilicet Anniu Rufum Marcu, & Copiniu.dc ut videtur sonare Iosephus etia aliquid Cyrini,qui praesidebat totIsyriae: Sc in decentu principatus Archelai & in reliquu viti Herodis. Supputado siquide pro rectoribus Se principatu Archelai duodecim annos,no nisi tres supersunt vitae Herodis post nat uitate Christi: si tamen tantu vixit.Quocirca si Christus no fuit in AEgypto,nisi v : ad obitu Heras,quarto aetatis suae anno reuersus in in terra Israel. Ecce auebudomm manultro,apparet, in somnis Ioseph OCE IVO:δcem,Surge Cr ac epuerum.pro, excitatus assime puerulum, Cr matrem e-: ervade Di terraVrael
Desunm sunt enim. Aut numerus pluralis ponitur pro singularit aut defuncto Herode,sis quoq; coplices desuncti signiscatur.
Qui quaerebant animam pueri. pro, pueruli. Qui consurgens accepit puerum. pro excitatus autem assumpsit pueritam, cr matrem e cr verit in terram facLNon explicat certain ciuitatem:sed te ram promissionis. Audiens autem quod Hrelam regnaret in Iudaea pro Herode patre suo.Archelaus nunquam fuit rex sed appellatur regnare no titulo regio. potestate regia. Timuiritu ire. Hinc apparet quod Ioseph intedebat ire in Bethlehe,aut aliqua aliam ciuitatem sortis Iudae:computando etia Hierusale in ea tanqua caput regni Iudaeae,comprebedentis sorte Iudae & alis
3uici Beniamin. Et admonitus. Deest,oraculo.Legendum est. t oraculo admonitus in somnis fecessit in partes Galilaeae. Et veniens habitauit in ciuitate qua vocatur Nasareth. Nota quod Nasuethdebet scribi no per etsed per si quia in Hebraeo scribitur per s. Et
79쪽
multum interest Nasareus &' Nazareus: quia Nararcus est men religiolitatis,a separatione ditiu. undem veteri testamento appellantur Nazarei tanquam segregati deo: de quibus scribitur Nu. 6. Nasareus aute nome est patriti a ciuitate Nasareth. R derivatur a fore seu germine seu stirpe.vside Christus Nas reus appellatus est. vi impleretur quod dicitam est per prop&tiss. Ex quo nullum nominauit prophetam , testimonium sensus magis quam verbi videtur afferre. Christus enim stirps germen & ssos totius sanctitatis fuit a prophetis praenunciatus.
diebiu autem illis. Transit ouagelista ab infantia Iese C hristi ad aetatem persectam trigesimi anni eiusdem. Ita quod dicendo in diebus illis: demonstrat annum quintum decimum imperii Tiberii Caesaris: ut Lucas dicit. εἰ Tacet autem conuersationem & opera lesu Christi intermedio temp0re, quia communis suit illius conuersatio: Se habebatur tunc sicut caeteri homines. Venit. Praesentis est temporis.Non a regione longinqua sed a solitaria vita. Ioannes Baptista. Ioanes nomen fuit proprium Baptista autem cognomen ex eo quod primus instituit baptismum .ci Magna Ictu humilitas,qui baptistς nomen perpetuum detulit nuncio suo ad confundendum humanum perpetui nominis appetitum) quum tamen ipse Iesus et Ict pater totius mu-di per baptismum, & Ioannis baptismus breuissimo duraturus esset tempore. Praedicam. Ecce ad quid venit,ad officium praedicationis. In desierro Iudaeae. Locus praedicationis est. Et dicens: Perniten:iam agit . Materi traedicata describitur in genere,continens duo. Primo quid esset agendum: dum dicitur. poenite tiam agite. ubi admissorum criminum poenitendo praecipitur. Interpres carens Latino verbo simplici scilicet poenitere). dixit paenitentiam agite. Secundὁ rationem poenitendi dicendo.
Apropra quabit. pro,appropinquauit, enim regnum caelo m. Regna terrena visa sunt&continua experientia hominibus notarregnum vero caelorum quod idem est cum regno dei & regno
Christi quod in secundo Christi aduentu manifestum palam
ςmnibus erit valde distabat tempore veteris testamenti.Dist bat enim tempore,notitia aste tu, & accessu: sed quando verba caro factum est,tunc incoepit regnum celorum aperiri, tunc homo assumptus in deum primo beatus suit s 'cundum partem iuperiorem animae. Et ideo quando Ioannes Baptista piae dicabat, iam regnum coelorum appropinquauerat,no tamen adhuc ad
80쪽
uenerat taluoniam regnum dei non venit usque ad Christi mortem & resurrectionem. in morte quide dicente ipso latroni: Eo die mecum cris in paradiib. in resurrectione autem: dicete ipsis. data est mihi omnis potestas in coelo & in terra.&iuxta quod praedixerat,non bibam de hoc genimine vitis. donec vobiscum bibam in regno p tris mei quando iam homo beatus etiam secundum corpus fuit. Et cum omnibus adhuc non aduenit palam uniuersis regnum dei: sed cotinue oramus, adueniat regnu iiiii. CIdeo poenitentialem vitam assumite, quia non terrenu Ti,sea coelorum regnum,manifestandum, litigedum, acquirendia, pos sidendumque appropinquauit. Vbi aperte significat poenitet ialem vitam esse medium ad posside lum regnum caeloru. Et percutit Ioannes Baptista hac noua praedicatione ludaeorum frontem. Ac si aperte diceret: Hactenus audistis Prophetas praedicates regnum terrenum nam & Moyter,& alij Prophetae, Resicitatem terreni regni Iud is si iuste vixissent promiserant nouum ego affero nuncium: praedico vobis quod caelorum regnum iam appropinquauit, poenitentia acauirendum. me tenis , de quo dictum ni per fistiam Prophrtam dicentem. Non sufficit Euangelistae simplex narratio praecurinris: sed iplum probat antiquo
Esa lae vaticinio ca. o. vox clamantu in deferto. Non ensis,non sceptrum non clauis,non baculus aut virgased vox. Et est sensus, quod Ioannes quantum ad officium est vox : hoc est habet non gladid,&c. sed vocis officium. Sed non est vox praeconis in
exercitu,aut in plateis ciuitatum,nec vox cantoris : sed vox clamantis ,manifesto grandiq: sono,in deserto, loco poenitentiali: dicendo, Parate. in vestris mentibus, affectibus,& operibus. Viam domini. per quam ingrediatur ad vestra corda. Alf rites itas eius. Duo iubentur: rectificatio,& apparatus liariti Rectitudo tollit quicquid tortuosum est: apparatus facilitatem praebet itineris .ad similitudinem siquidem viarum in terra describuntur viae animi. Vbi apparet officium Ioannis Baptistae praedictum ab Esaia praeparatorium animorum ad cognoscendum ac suscipiendum Messiam. Ipsi ver. Ioanner halebat vestimentum de pilis camelo m. pro,cameli. π eton peluceam circa U-
authoritas Ioanis aqualitate tum vestitus,tum victus. hic enim voluntaria prae se ierunt hominem humana omnia cotinentem.
Animalia quae locustae nominantur, inter munda Iud is coputitur clar Leui. ii. & propterea ex parte legis,nihilsbibet intelligere