장음표시 사용
161쪽
nia ista ex errorum orta radicibus. Quae evellenda, de extrahenda penitus, non circumcidenda, nec amparanda
Sed quoniam suspicor re non tam de sapiente, quam de te ipso quaerere illum enim putas omni
Perturbatione esse liberum, te vis a videamus, quanta sint, quae a philosophia remedia morbis animorum adhibeantur: est enim quaedam medicina certe nec tam fuit hominum generi insensa, atque inimica nata Ta , ut corporibus tot res salutares, animis nullam invenerit. De quibus est hoc etiam merita melius, quod corporum adiumenta adhibentur extrinsecus, animurum
salus inclusa in his ipsis est. Sed quo maior est in eis praestantia, & divinior, eo majore indigent diligentia . Itaque bene adhibita ratio cernit, quid optimum sit;
neglecta , multis implicatur erroribus. Ad te igitur mihi iam convertenda omnis oratio est; simulas enim quaerere te de sapiente, quaeris autem fortasse de te. Earum igitur perturbationum, quas exposui, Variae
sunt curationes. Nam neque omnis aegritudo una ra
. tione sedatur et alia est enim lugenti, alia mi serant i, alia invidenti adhibenda medicina; est enim in omni bus quatuor perturbationibus illa distinctio, utram aluniversam perturbationem , quae est aspernatici rati O-nis, aut appetitus vehementior. an ad singulas, at ad metum , libidinem, reliquasque melius adhibeatur Oratio, &' utrum illud non videatur aegre ferendam, ex quo suscepta sit aegrit ado, an omnium rerum tollenda omnino aegritudα; ut si quis aegre serat, se pauperem esse, idne disnutes, paupertatem malum non esse. an hominem aegre ferre nihil oportere. Nimirum hoc melius; ne si sorte de paupertate non persuaserix, sit Eegritudini concedendum; aegritudine autem sublata. propriis rationibus, quibus heri usi famas, quodan modo etiam paupertatis malum tollitur.
162쪽
ea omnis ejusmodi perturbatio animi placatione blaatur illa quidem , cum doceas, nec honum illud e sese, ex quo laetitia aut libido orιatur; nee malam , ex quo Eat metas . aut aegritudo: veruntamen haec est certa, & propria sanatio, si doceas', ipsas perturbationes per se esse vitiosas , nec habere quidquam , aut Daturale, aut nece lIarium : ut ipsam aegritudinem leniri videmus, cum obiicimus moerentibus imbecillitatem antini effoeminati , cumque eorum gravitatem , constantiamque laudamus, qui non turbulente humana Patiantur. Quod quidem solet eis etiam accidere, qai illa mala esse censent, serenda tamen aequo animo ar bitrantur. Putat aliquis voluptatem esse botium; alius autem pecuniam: tamen & ille ab intemperantia, hic. ab avaritia avoc ri potest. Illa autem altera ratio,
di oratio, quae simul & optonionem fallam tollit, Saegritudinem detrahit, est e quidem utilior , sed raro Proficit, neque est ad vulgus adhibenda. Quaedam ad rem sunt aegritudines. qnas levare illa medicina nullo modo possit z ut si quis aegre ferat , nihil in . se esse virtutis . nihil animi, nihil ossieii , nihil honestatis; Propter mala is quidem angatur, sed alia quaedam ad
eum sit admovenda curatio , & talis quidqm, qddo possit esse omnium, etiam de caeteris rebus discrepa H cium , philosophorum p inter om s e uim con Veni
Oportet, commotiones animorum, a recta ratione a Ver
fas P esse vitiosas, ut, etiam si nec mala sint illa ., quae metum, Regritudinem ve; nec bona, quae cupi dit gem, laetitiamve moveant. tamen sit vitiosa ipsa Commotio; constantem enim volgmus quendam, sed 'tam , gravem, humana omnia prementem, illum uile, quem magnanimum, & sortem virum dicimus: talis
uatem nee moerens . nee timens, nee cupiens , nec ge
tuens esse quisquam potest : eorum enim haec sunt, qui eventus humanos superiores, quam suos animos esse:
163쪽
Qgare omnium philosophorum, ut ante dixi', una ratio est medendi, ut nihil, quale sit illud, quod perturbet animum; sed de ipsa ἐit perturbatione dicendum; itaque primum in ipsa cupiditate, eum id solum agitur, ut ea tollatur , non est quaerendum bonum illud necne sit , quod libidinem moveat et sed libido ipsa tollenda est: ut sive quod honestam est, id
summum sit bonum , sive voluptas, sive horum utramque coniunctum, sive illa tria genera bonorum, tamen , etiam si virtutis ipsius vehementior appetitus sit, eadem sit omnibus ad deterrendm adhibenda oratio. Continet autem Omnem sedationem animi humana in conspecta posita natura; quae quo facilius expresta cernatur , explicanda est oratione communis conditio, lexque vitae. Itaque non sine causa eum Orestem fabu- Iam doceret Euripides , primos tris versus revocasse dieitur Socrates Neque tam torribitis ulla fando oratio est, Neque sors, neo ira corii tum invectum malum .iauod non natura hnmana patiendo e erat. si Est autem utilis ad persuadendum , ea , quae acciderunt, ferri & posse , & oportere, enumeratio eorum.
qui tulerunt. Etsi aegritudinis sedatio & hesterna disputatione explicata est , & in Consolationis libro, quem in medio non enim sapientes eramus ) moerore , &dolore conscripsimus: quodque verat Chrysippus, ad recentes quasi tumores animi remedium adhibere, id nos secto Graeca sic leguntur apud Euripidem Orest.
164쪽
cimas, naturaeque vim attulimus, ut magnixudini inedicinae doloris magnitudo concederet. . Sed aegritudini, de qua satis est disputatum , sinitimas est metus . De quo pauca dicenda sunt. Est enim metu , ut aegritudo praesentis; sic ille suturi mali. Itaque nonnulli aegritudinis partem quandam metum esse dicebant. Alii autem metum prae tolestiam appellabant , quod est quasi dux consequel.tis molestiae. Quibus igitur rationibus instantia feruntur, ei Goem contemnuntur sequentia. Nam videndum est in utrisque, ne quid humile, summissimum, molle, effoe minatum, stactam, abjςctumque faciamus. Sessi quan quam de ipsius metus inconstantia, imbecillitate, levitate dicendum est, tamen multum prodest ea . quae metua itur , ipsa contemnere. Itaque sive casa accidit, sive consilio, percommode factum est, quod eis de rebus , quae maXime metuuntur. de morte . & de dolore, primo, & proximo die disputatum est. Quae si
probata sunt, metu diagna ex parte liberati sumus. Ae de malorum opiniona hactenus.
Videamus nunc de honorum, idest de laetitia, &de cupiditate. Mihi quidem in tota ratione ea, quae Pertinet ad animi perturbationem, una res videture usam continere, omnes eas esse in nostra potestate. Omnes iudicio susceptas, omnes voluntarias. Hic igitur error est eripiendas, haec detrahenda opinior atque ut in malis Opinatis tolerabiliora, sic in honis, sedatiora sunt efiicienda ea, quae magna, & laetabilia dicuntur. Atque hoc quidem commune malorum , & b
norum : ut si iam dissicile sit persuadere, nihil earum
rerum, quae perturbedi animum, aut in malis, aut inhonis esse habendum, tamen alia ad alium motum curatio si adhibenda, aliaque ratione malivolus, alia amator, alia rursus anxius, alia timidus corrigendus; Atqge erat facile, seqaentem cam rationem, quae ma
165쪽
xime probatur de bonis, & malis, negare unquam lae titia assici possie insipientem, quod nihil unquam haberet boni. Sed loquimur nunc more communi. Sint sa-nh ista bona , quae putantur, honores , divitiae , VO Iuptates, caeteraque; tamen in eis ipsis potiundis exultans, gestiensque laetitia turpis est: ut, si ridere concessum sit, vituperetur tamen cachinnatio; eodem enim vitio est est usio animi in laetitia, quo in dolore con tradi io ς eademque levitate cupiditas est in appetendo. qua laetitia in fruendor & ut nimis afflicti molestia, sic nimis elati laetitia iure iudicantur leves ; & caminvidere aegritudinis sit: malis autem alienis voluptatem capere laetitiae; tur unque immanitate, & Ω-ritate quadam proponenda castigari solet . Atque ut confidere decet, timere non decet: sic gaudere decet, laetari non decet; quoniam docendi causa gaudio laetitiam distinguimus. Illud iam supra diximus, fieri contractionem animi recte nanquam polle, elationem posse: aliter enim Naevianus ille gaudet Hector, Laetus sum laudari me abs te, pater, a laudato viro; aliter ille apud Trabeam. Laena desiuita argento nutum observabit meum, sulae velim , quid sudeam: adveniens digito impellam ianuam Fores patebunt. De improvise Chssis ubi me ad pexerit,
Alaeris obviant mihi veniet, complexum exopetans
Mihi se dedet: Quam haec pulchra putet ipse iam dicet.
Fortunam ipsam anteibo fortunis meis . Haec laetitia qi qm turpis fit, satis est diligenter attendentem penitus videre. Et ut turpes sunt, qui efferunt se laetitia tum , cum fruuntur Venereis voluptatibus: se flagitios, qui eas inflammato animo con
166쪽
L I B E R. . IV. . 'ςupisciant. Totus vero iste, qui Vulgo appellatur amor, nec, hercule, invenio, quo Domine alio possit appellari tantae levitatis est , ut nihil videam, quod .Patem conserendum . Quem Caecilius Deum qui nou summum putet, . Aut stultum, aut rerum VP imp ritum exigimet; cui in manu sit, quem esse dememtem vesic,
suem sapere , quem DNari , quem in morbum iniici
Iuem contra amari, que' accersiri, quem expeti. O praeclaram emendatricum Vitae, poetica mi quae amorem flagitii , de levitatis auctorem, in concilio deo rum collocandum putet. De comoedia loquor: quae, si haec flagitia non probaremus , nulla esset omnino . Q a id ait ex tragoedia princeps ille Argonautin
Tu m' amoris magis quam bouoris servavsi gratia. Quid ergo p hie amor Medeae quanta miseriarum incendia excitaviti atque ea tamen apud alium poetam patri dicere audet, te conjugem habuisse. Blum. amor quem dederat, qui plus pollet, ρομ' tiorque es patre. Sed poetas ludere sinamus, quorum fabulis In hoci flagitio versari ipsum videmus Iovem. Ad magistros virtutis, philosophus, veniamus; qui amorem negant sta
1 Iasonem intelligit, qui in tragoedia Medea ver-.ba haec dicebat ad Medeam , quam expulerat Sigui aς autem tragoedicvi , opinor Evvir, cui titulus est Medea, de qua in 1. de Pin. sic scriptum legimus; Quis tam inimicus pene . nomini Romano est, qui Ennii Medeam, aut Antiopam Pacuvii spernat', aut reiciat ξ Euripides apud Graecos seri e Medeam: apud nostros extat Medea Senecae . Grammatici identidem citant Ennium θAcrium poetas in Medea. Beroald.
167쪽
pri esse. & in eo litigant cum Epicuro, non multum, ut spinio mea fert, mentienter quis est enim amor isse amicitiae cur neque deformem adolescentem qui se quam amat, neque formosam senem y mihi quidem haec in Graecorum gymnasiis nata consuetudo videtur:
in quibus isti liberii & concessi sunt amores 1 . Bene igitur Ennius, Flagitii principium est nudare inter eives corpora, Qui ut snt, quod fieri posse. video, pudici, solliciti
tamen & anxii sutat; eoque magis, quod se ipsi conti nent , & coercent. Atque ut muliebres amores omittam, quibus majorem licentiam natura concessit ; quis aut de Ganymedis' raptu dubitat . quid poetae velint ; aut non
. intelligit, quid apud Euripidem & loquatur, & capiat Laius quid denique homines doctissimi, & summi poetae de se ipsi, & carminibus edant , ili cantibus p fortis vir in sua Republ. cognitus, quae de iuvenum a more scripsit Alcaeus 3 nam Anacreontis a) quidem tota
IJ Corn. Nepos Praef. Laudi in Graecia ducitur adolescentulis quam plurimos habere amatores. Notus sane est Thebanorum isρος λοδρο, δε quo vide Plutam chum. Noli item Spartanorum amores, qMos castis esse contendunt Elianus ae Maximus Tarius. Hic tamen con fitetur Dis. IX. Tii τε αλλη Ελλαδὶ καi πολυ ' μαλιςαταῖς ΑΘιην-ς παντα αδικων ερατων καὶ ριειρακιωνελπατημDον . Simile iudicium de Boeotis, ct Eleis tulit Libanius. DaVis. ri Anacreon, Drteus meta, amavit puerum , no mine mullum , vijenda pulcbritudine spectabilem, Aequo Horatius . Non aliter Samio dicunt arsisse Batyllo
Apuleius huiusce Baldilli statuam eleganter , o biceque
168쪽
LIBER IV. . . . Isspoesis est amatoria. Maxime vero omnium flagrasse amore Rheginum Ibicum a paret ex scriptis. Atque horum omnium libidinosos esse amores vi-dbmus . Philosophi sumus exorti, & auctore quidem no stro Platone, quem non injuria Dicaearchus accusat, I qai amori auctoritatem tribueremus. Stoici vero & sa pientem amatarum esse dicunt: & amorem ipsum, co
natum amicitiae faciundae ex pulchrἱtudinis specie definiunt. Qui si quis est in rerum natura sine sollicitudine , sine desiderio; sine edira, sine suspirio; sit san): vacat enim onini libidine; haec autem de iis idine oratio est. Sin autem est aliquis amor, ut est certe, qui nihil absit, aut non multum ab insania ; qualisin
Leucadia est; 13 Si quidem sit quisequam deus , cui ego sum curae.
At id erat Deis omnibus curandum, quem dmodum hie seueretur voluptate amatoria. Heu me infelicem l
describit in Horidis , quem ais Anacreonteum carmen canere. Hane celebravit Anacreon amatorio poemate,
xuius versus lepidissimos A. Gellius se eri Libro N. A. XIX. Dictus est Teius a patria Teo , quae civitas es o niae; ex eadem urbe fuit Hecateus historicus . Perila Auacreon acino ovae passie strangulatus. Beroald.
i) Turpia suut iv Phaedro, Symposio, quae denmore scribit Philosophus Socratis per Iona indutus, eorum nonnulla exibet Maximus TUrius Disert. VIII. Vide ct Eusebium Praest. Evang. Lib. XIII. Cast. 2O. Me Ierata aIia Platonis aicta ad amorem spectantia, referrci rillus contra Julion. Lib. VI. Davis.
Σὶ Turpilii est fabuIa. Envi ex Alexidis Leueadiae fuit, quam memorat Athenaeres Lib. III. Vide G. I. Vis uim de Poet. Lat. DaVis.
169쪽
Sanusne es , qui temere iamentare ΘSic insanas suis etiam videtur. At quas tragoedias effecit . Te Apollo sancte, fer opem , teque omaipotens Neptune , invoco,
Mundam totum se ad amorem suum sublevandum converturum putat: Venerem unam excludit, ut iniquam:
Nam quid ego re appellem Venus 'Eam prae libidine negat curare quidquam. Quasi vero ipse non propter libidinem tanta flagitia & faciat,& dicat. Sic igitur affecto haec adhibenda curatio est, ut& illud, quod cupiat. ostendat quam leve, quam con temnendum, quam nihil sit omnino, quam facile, vel aliunde, vel alio modo perfici, vel omnino negligi possit. Adducendus est etiam nonnunquam ad alia studia , sollicitudines, curas, negotia . Loci denique mutatione , tanquam aegroti non convalescentcs, saepe curandus est. Et iam novo quodam amore veterem a morem tanquam clavo clavam eiiciundum putant ; 1ὶ maxime autem admonendus, quantus sit furor amoris;
omnibus enim ex animi perturbationibus est prosecto nulla vehementior, ut si jam ipsa illa accusare nolis. stupra dico, & corruptelas, & adulteria, incesta denique, quorum omnium accusabilis est turpitudo; sed ut haec omittas, perturbatio ipsa mentis in amore foeda per se est; nam ut illa praeteream, quae sunt furoris, haec ipsa per se se quam habent laevitatem , quae videntur esse mediocria p- iniuriae,
spiriones , inimicitiae , induciae ,
170쪽
LIBER IU. 163 Belium, pax rhrsum. Incerta haec si tu postules
Ratione certa facere , nihilo plus agas , Iuam si des Ioperam, ut eum ratione insanias. Haec inconstantia , mutabilitasque mentis, quem non ipsa pravitate deterreat' est enim illud, quod in omni perturbatione dicitur, demonstrandum , nullam esse nisi opinabilem, nisi iudicio susceptam . nisi volunt xiam. Etenim si naturalis amor esset, & amarent om nes,' & semper amarent, & Idem amarent . neque alium pudor . alium cogitatio , alium satietas deter
Ira vero, quae quamdiu perturbat animum, dubitationem insaniae non habet; cuiua impulsa existi e etiam inter fratres tale iurgium . Luis bomo te exuperavit usquam gentium impudentia ρsuis autem malitia te' Nosti. quae sequuntur; alternis enim versibus intor quentur inter fratres gravissimae contumeliae, ut facile appareat, Atrei filios esse, eius; qui meditatur poenam in fratrem novam; Maior mihi molas , maius misicendum malum. Uui illius aeerbum cor contundam, is comprimam. Quae igitur hae erunt moles y audi Thyestem ipsum p pius hortatur me frater, ut in eos malis miler Manderem natos. r)
i) rirneb. Libro VII. Cap. 18. o Laisin. ex coniectura mandem : ut, malis mandare , esset malis, sesmaxillis committera, ct permittere, hoc es, δεύorarum , seu comminutum ire; ut Geret. Lib. II. Νe Saturnus eum malis mandaret adeptus . Haec illi. Sed hoc genus Ioquendi in Palatin. qnare. O Fabri aeqμου; babent enim mandarem. Gebhard.