장음표시 사용
61쪽
COMMENTARIORVM HIERONYMI LIB. II.
s. ' Nunc recordabi- δε ossis. Omne .n studiu victimatum in eo habet, ut devorent l, stia , non ut pereas placeant Deo: esuscipiet eas dominus, quas non illi, sed suo ventri immolaverunt& pulturi. Vnu aut esse altare in Ecclesia,& una iidem & vnu baptioni Apostolus docet: haere- H E B.
tiui deserentes, multa sibi es' reputatae sunt. Hostias tam fetieati sunt: non 4 oi reiit. immolabunts lacandum Deum, ted inde. te oro multitudinE δpterea
leges Dei accipere no mer tur,cum eas quas acceperantante,contempserint. nisi ψ tur iniquitates eorum.
dixeruit de scripturis;neau dc visitabit peccataeo qua diuinis verbi ed cinni' rum. Ipsi ire Egyptum eorii sensib.comvarandu est, conuertentur. Et obli-
Ilti multas immolant hostias, An ic t c o
risti hostii decet ei. Ee M aedificauit delu
comedentes eius carne,cuius bra, de Iudas multiplicato cib. edentiu est. Quid- cauit Vrbes nati nitas: A Quid fecerint, sacrificiora or- mittam ignem in ciuidine ritu absunulares,siue de- tates eius, S deuora-derint eleemosyna,sive pudi illius.
ciua repromittat, si uel umi- . - v
litatem si multi, fictisq;blan
diti js simplices quosque de- . δ'.cipiatini nil de huiusmodi si laetari Israel, crificijs dominus seipiet. noli exultare sicuta Nunc . JIn- populi: quia fornicatustet e. iniquitatem& es a Deo tuo, dilexisti peccariini,hoc interest linia mercedem super om
des ictis,iniquitates eoru do torcular non pascet
minus recordabitur,quas an. x vinum mentiete leo comiserant: peceato tureis. Non habitarum aut norecordinitur,sed bunt in terra domini: saciet ultionem.Ideo avi v reuersus est Ephraim
tecti iniquitatum recordabi in AEgyptuni, de in Ai in peccata pristimavist sora, Ilut uni come
uci vel auxilia postulanie,. Non libabunt do-
vel eosdem colentes Deo in ii ino Vinum,d no pla-quib. prius errauerat, αα μ& cebunt ei: facrificia i , μ . . . Oblitus est n. Israel sa- rum, quasi panis tu -ctoris sui,&xdincauit delu- tiu: omnes qui come-bra inexcellis: totos colles, & dunt
montes,& umbrosas arbores Baal de mi aroth, 5 alijs idolis cosecras. Iudas quoqunt elligens Israel E de Dei amore recessisse,in viditata corii pec cataeisse,non es hc5uetius ad donainum, sed in urbiu muni, tione consus est quas dominus destructuru esse dieit, de usq; ad fundamentia illius voratur u .nlius haud dubium, quin Iudam signi sicci, licet quidam standamenta caris M. urbium oro illius legant Secundum a .anagogen niquitates, id vocantur, quas ante baptiimum comitimus,& quae nobis in baptismate sunt dimissae. Pee-eata aurem,qux post baptismum egimus, de quibus di in plumo scriptum est Reati uni n 1iaram, quo ηm Ddia se ut peceas . Quae omnia imputabuntur haereticis:vi or veteres iniquitates, de noua eis peccata red dantur. Q uenim de AEgypto exierunt per conressionem CDrini,perndia in Agyptum sunt reuersi. Obutus est aes faci istis ,&creatore contempto alium sibi finxit dominum Iud is quoque, id est, vir Eceletiasticus, in malis operibu ,vel in sanctarum scripturarum interpretatione pcr- Dersa, aedificauit sibi urbes munitas: non auxilio Dei, sed Tinci mendacio.quas dominus igne sui spiritus succensu iam esse se dicit de deuoraturum eius, id est,ma gna ec in imul initiirrium aedificatas domos, defundamentaniale si subucistriim, ne possint sacrilega con-Wa DP in delubra coluit uere. Quidam urbes a Iuda mi nitas in bonam rartem accipiunt, & illud quod huic senatu cottatium utile tu: Immittam igne in ciuitates eius.&deuorabit aedes illius ita temperare nituntur, ut postquavenerit quod perlectu est, id quod ex parie est destruatur. od i uxta Lxx. interpretes legi inus.& in Assyriis in unda comederit in Hebraico non habet x, de idcirco obelo
reor futur iniquitato stercori comparentur.
muis licauit et bes mu- a Deo recesserunt, cummius : Gemittam Ignem in prosundu venerint rccc In cimtarer eius, G . euο- torii ,α desperauerint salute
Denis, & lsrael recedens a lege Dei, & colens idoli, ex
multis gentibus, unam gentεcile se dicit : gaudens S gra tulans et a Dei notitia recessc-
Nob gaudere Isiari rit,d sit gens mista cum 'tc. noci tirarissi ut iis, & propterea nuc corripit pop-ti: quia semieuiuio cosd dicit: Ne gaudeas, ne a Deo tuo, dis immu lxteris, nccputes te tale esse,
ut sunt ea terae nationes. Ali-nera Iaper omnem areame . , , terat .nesciens Deu, aliter pu--.ri f
dit. Non libauerunt domi --etitor no et tuum, nec pia emni eular, siue negabit vinii suum ei: sacrificia eorum quas quo se inebriandos putabat. prius luctas erus : om- Legimus sub Achab, rege lic runes quι manda uirint rael, de Helia propheta fame grauissimas utile in Samaria,
ita ut matres filioru suorum cadaueribus vescerentur. Eo tempore iuxta litteram area& torcular non pauit eos,& vinum mentitum est eis, S in egestate tabueruiit. Dicitur adhaeretico ne exultent atquela centur,& putent se ceterarum similes nationum illae.n.
non crediderunt in Deum itu vero sub nomine Dei ido la colunt, & iornicantur a Deo suo, de plures tibi area letorcularia infinita multiplicant, & comedunt triticum de quo e scitur panis luctus, bibunt vinii Sodoinotu, quod cum aspidum felle calcatur Tl quia tibi plura torcularia, dc multas areas pr parar sit,idcirco de ver adc de una area, de de torculari, quod eueauit dominus Iesus, non vesce- tur,de non bibunt : sed quodcumcise habere putauerint, mendacio depravi abitur. c ou ha rabunt in tere Pomm . .. Non solum area, sc Orcular non rauit eos, dc vinument nucibin terra viael: qsi per triennium,de menses sex cuncta perierunt : sed de ipsi habitatores recedent de tor adni,d ducentur interrani alienanime habitent in terra sanct quani suis iam cationib. polluerunt Reuerius est, inquit, Ephraim in s optum, de iii Ailiciis pollutu comedit. De hoc loco quida supra addideriint, πια. sior iiρ μῶ meit:. Q in Ilebraico non habetur de quo iam diximus. lam autem fuerint in Chald i a absque templo de absq; altari, non libabunt domino vinum, sed daemonibus de non pla 'bunt ei, qui libant diis alienis;de qui in captiuitate retinentur, atq; in
Affria sidolotbria comedunt, de quas panes lugentiun
62쪽
si in Non est' sinu de sacrificiis comedere lugentiu ,& non sinum die sonare, sed tempus retributionis: statimin ii comederit. iniundum siet licite oblatum est. Lugen- sequitiir: Venetiari: dies ultioni veneriit dies retributi Num c as Graci .: vocant nos parentalia rosi nis tuae cevastati cili a multi, hostib': Assyrii vo Chalsumus dic e eo, parenti b. mortuis in olentur Et non daeiq; iugularunt fugisti ad D culum, &cxteris estisti solii 'ui obniterit, sed etiain qui comederit de huiusmodi ii ib. coparata ibi vos Memni, isset liet interpretatutobis iniundus crit Panis .n. Η Ε n. ex ore,. est insus: i iuxta vestris blasphemias recipietis; corii , hoc est cibusque offerunt non intrabit in domum diti, i destructa est, quς B bylonio igne succensa est, sederit animae eorum. Et est sensu suae gulae, suae prouidet H E B diit illum contaminabuntur: quia ranis corii, animae ipsori mi, aio
intrabit in domu domii. Quid facietis indic
voluptati. Caeterum mihi no solent, in diei estiuita- placent polluta:Non habitar tis domini ZEcce. n. pro in die conuesistis, O in cosumet,inerit lappa veris Lux in x x domini, qui ab sunt a vastitate: ἀ misitati, domini' na in tabern culis vestris: spis LPT.
& q, locuti estis,in sui liciis
, po ueracis eloquio in inter- non intra ut in domum pretatur argentu posite it omini. Quid facietis urtica , t vos aeterno ardore Ecclesia recesserunt.& reuer
s AEgyptus cor Tre abit Ideo ecce ibunt gemiseria nae quippe orietur inmani l
disici licia nee tibii domi ς d idcx-bile argu - Memphis, s p legitiinsitiit pes eogitatione, novinii, quo inebriati lunt in lucoru, urtica haeredi- Maia mas zaremt m cst' & curas huius mundi&in luxuria n5 placetes, nee il- Libit Jappa in taberii a- rum interitus possidebit: haerentia vitia, spinas appel-calis corii. - Venerunt 'inae in Opernatus is eo- lari, quae surgentia in herbis dies visitationis, velle- rum. Venerunt dies vl- frumenta suffocent. rut dies retributionis. tionis: Penerunt Hes re-
Scitote Israel stultum iri uisenis tuae.
laquae oti et ut nec ipsi qui ociserunt Sacrificia h.rreticorapinis luctus est lachryma
rvroia n. a faciunt, vertuntur in fletu: Nec audire poteruta , -
ducentur a caeci, uiuidsuid nes vias eius : insania suer omnes vias is .in' tionis de quil, i radixerat: se rin delitimini causas in domo Dei eius. Maniam in domo Dei λα- Quid facietisin die solent ciunt, ut populum decipi ni, Profunde peccauer uti finxerunt, corrupti sunt inde stiuitatis domini ve- HM domus deuormnt Vidu ru- sicut in diebus Gabaa, Iri.,rim dicitassis. Re- nerui dies tributionis Olc
iniquitate loquunt ut Insti ςψxum, o Visitabit eorum , Meseetar super
dot uni: ut panis no in- pςςςδta ρ sancto inultu insinuvocisis,greditur in domum Dei:haereticorum enim conciliabula, iuxta illud et in Ramoth Galaad principes locuti sunt ad non domus Dei appellantur, sed jelunc x latronum. Iehu: in , it ad te iste 'u ZIgitur propter multitu- Rus. Q ra acinis in HV .lemni. Te J Cu venerit, inquit, dies di neminiquitatum tuarum, quibus in scelere diu deba captiuitatis & smissim'lios his ingruerit : a mea solenitas chatus est, non prophetam meum,sed te insanum esseco um est qua ego placabilem habeo hostiar quia me de meis ho- unosce: quia ad hoc laborasti, ut mea verba ealcares,nibus vindicat de iniuriae ponit modum, α flagellatim- Lo amentia, id est : Aquila vertit αἰ-m: quam nos pios filios: qui di tur facietis in die festiuitatis dominii vel iraci indiam, vel memoriam doloris in latino possum Respondete. llii l. tacdiibus,sibi ipsi respondet, imo quae dicere Dies ultionis & retributionis, quidam interpretan- facti iri lint, diuinis oculis intitetur .Ecce, inquit, miseria & tur diem hidicii: quando asiligetur Israel qui nune Deum vastitate fili ibus,& A syrio atq; Chaldaeo captos liga- se videre iactat, de non sancto spiritu regit r, sed daemore cupientib. ad AEgyptum consa runt: ibi Memphis se- niaeo in partes varias circumferturi nesciens quid loqua-peliet eos, leo temp'rcorat metropolis A pii, anaequa tur, dicens Dei filium creaturam, sanctum spiritum Deli Alexandria , qu e prius appellabatur a Aa ab Alexandro negans. Tt rursum alium Deum bonum lium mundi ac Macedone, & magnitudinem urbis, S nomen acciperet. serciis creatorem: quorum vesania multiplex est, quia ScQuod asit in I xx. dicitur, uepeliet eos Machmas in He- iniquitate, silere quaniniuriniae. Quem nos stultum probraeo no habetur:sed b 'en: q, appellant desiderabile. Ex phetam diximus. I xx. Pi cudo proplietam interpretati sui. quo perspiculi est falsos eos cile similitudine literarunc de Et ne eadem salὰ repetentes, videamur lectoris pru-d ' de oro Machmad. ν OEx desiderabile transtuleriit, pu- dentiae dissidere breuiter admonemus quidquid de Israel, lasse Machinas AEgypti ciuitate. Pol sumus hoc φ dicitur: &de Ephraim in hoc Propheta di . itur', adhaereticos etiaeecen rosecti sunt a vastitate AEgyptus congressiticos, reserendum: qui verem talentes, contra Deum loquun- miliis cliet eos,&dem iuda accipere: quando in- tur mendacia. iesimo Godolia Isimalici quem Nabucliodonosor terret e specula or Haim,tum Dea me prapheta: φ res νmi,. -- posuerat reliquiae populi cum Hieremia propheta ad E- ρ' - πιι via in is in anὐιηλm Dei eius, me.J Idcirco De protu transiugerunt,o ibi sequentib. postea Chaldaeis, princeps dedit, ut populum corriperent delinquentem , de vel captae sunt,uel sepultae. Desiderabile autem argentum ad rectum iter retraherent.vii de de ad Ezechielem loqui- eorum quod urtica posscdit, villas de omnia ornamenta tur: specillare emteiodi domi ιθ MEErgo Hieroboam quasi villarum intelligimus, irretio emamur argenti .Quodq; jeculator datus in populo est, α quasi Propheta cum sequitur, lappa in tabernaculis eorum, longam iis , icat Deo meo hoc est, ummo quili ces loquitur. At illis estitate,ut ubi quomIam domus erant,ibi lappae, de ut i iuxta id quod supra scriptum est i G ο ῖ iis i in n. l. . - ..c naseantur,ac spinae. Dicitur Sc adhaereticos: Cum dies mira, Niee Uimsuper I has timuictimas i Grem,mo solemni, aduenerit, quid facturi estis Pro die solemni, fumiam cii in nunc populi Israel laqueus appellat ut eo Aquita interpretatus est,temP a x quo manifestum est; quod oes inlaqueu eius corruant vidi iecumi insanii in κ
63쪽
, domo Dei suerit siue coiinxerit id est in Peibet v. tulitaureu secerit hoc. n. interriciatur domu Dei 5c amplo sui de in scelere peccauerit, sicq; in impietati, ami sit demersus ut vincat scelus. st quonda nestum est in Gabaa, qti uxor E leuitae reuertemis dei es che illicito necauere
I cocubitu. Possumus dies C H 2 v. ba, de illud tempus acciti e peccata corum. Quasiqn pro Deo ei R FPant sibi in vitas in deserto inueniqε de obe Gabaa, i ς- λ Israelio uasi prima poma ficulneae iii cacuto a&adorando ido ua minc eius vidi patresco I in re quo elegerunt cord ., pii aut cintraue
Saul: hic.n .schismati etia ido runt aa Beciplingor, A lolatria copulata est ibi vero abalienati sunt in con-
Dei eulius permast in p susionem, S: facti suntio: ideo recordabiturini aboni inabiles, sicut catales eoru , quan cI P0 quae dilexerui.'Ephrai
tiem inputatur oblatus: AVI' Π
sitabit peccata eorum, devii L auolauit: nera lux loso temporec nu- gloria eorum a partu tructui. Vocius scrutas bino- ω ab utero, re a concertas,inuenire non possum sci. ptu. Quod & si enutrie disse Leelesia dedo modo' rint filios suos, absque mini popul se seduxi O, py - liberis eos facia inlio-
in inibus. Sed Avae statores: Isti ergo vertuntur in sum reccilcro ab eis. laqueu tortuosum non ib. Epiaraina, ut vidi, Ty- locis ponentes scandalum: ut rus elat fundata in pul- quicumq; per vias illorum chritu-
instestus suetit, comi M. & in Curisto stare non possi: variisque abducatur erroribus, Si enutis tortuosis ad pixcipitia deseratur. Hi sunt speculatores Ephraim, qui insaniam in domo domini finxe runt: hoc eri in Ecclesia,sive in scripturis sanctis, permetieeas interpretantus: vel certe in unoquoq; credentium,qui B doni Dei rectissmEnominatur. Propterea corrupti sunt,&intemerunt iuxta dies collis, quando iniquitatem inex. locuti sunt,&ascenderunt in tecta van Recordabi. tur Deus iniquitatis eorum, per quam iniquξ pesserunt in proximum, ducentes eum de Ecclesia,ta visitabit peccata . . corum, qui bi in a animas peccauerunt. Hoc ei istin psalmolestinus . iuxta semiram stan seu ruma. . i. . .n. quis Dci viderit semiram,i c. Christi nomen audierit, non ingredietur peream Idcirco de hareiici sub nomine Quisti iuxtas enutam ponunt laqueos.ut qui Christo caleate se credit de quo leoni quod ipse sit via calcet& in
eorum laquei qui insaniam in domo Dei confinxeriant.
J Pro quo in exemplaribus leginius, sim sunt dii dicti,quasi auominabiles: ν magis corruit veritati. Cum Ois ortas esset desertus, & Dei notiti, non haberet,inueni ait populum Israel quali uuam insolitudine in quo modo eu inuenerit dicit: sicut mima poma ficulneae in cacumine eius vidi patres eorti: Ergo in Abina, in Isaae & Iacob inuentus est populus Et nota proprietate: parentes vitatur, pulus inuenitur, o in utroq; vinea est, de ficulnea, sub quibus requiescere dicitur qui consilit in domino. Ipsi aute educit de bypto, fornicati sunt cum Madianitis, dcingressi sunt ad Reulphegoridolum Moabitim: quem nos Uriapum possumus appellare. Deniq; interpretatur Peelphegor, idolum, tentigines lia bens in ore ici est , in sumntitate pellem, ut turpitudinem inebri virilis ostenderet. Et quia i iurauerunt ad I elybe'sor, idcirco abalienati sitiata Deo,& co. usioni sua , id est, idolo mancipati: vtyp quod recellerant i Deo, illud co-
Deum it 1 qui libidini deseruiunt, habet Deum Beelphe
P - iuxta illud quod scriptum est in psalmis:similes illis fiant
qui iaciunt ea ocs qui confidunt in eis: vi non soluidololatiae,sed idola nuncupentur. Di me autem domi - non passione sua : Torcularias a tis, os νιν monim, dc in Psalmo: satiun m fac Amine,
tes ignorarent Deum, Israel repultisci que anteco ''uerat primum in Apostoli , d in Apostolicis vitis inuenitdfius Israel populit Chiisti animo resensa vidente Deum, α dulcissimis colus tiatus est fructibus .vuarc ficu: si in
P auerunt ad libidine dimsen in Gn i tale est. haereticum reriri se Iam sent abomi Pit j qui diligat eastitatem: non P t dilecti. Obraim ire sit eam si credesistat in labiis
iaram si ὶ Deo, S: habetit gloriam ia
gebam,ir in patribus.Si aut elis: caro mea ex eis. ε' voluerimus legere: sacti sunt phra m siti ut vii, μωρ - abominales, ait dilecti Qito risuit Eos suos, tamen in Hebraicono habe L h a- turi dicimus, ita facti,, esse geules, qui sunt abominabiles quomodo &h, reticos, qui prius diligebant ut in Patribus hoc est,ut &bi, & illi pariter abominales sint. I
. concer .inia in s.cre Multu inli, loeo inter sedi cordam inici pretes. in m. loco in quo nos diximus, vae eis cum reces leto ab eis. Lxx. & Theodotio transtulerunt, Duscis caro mea ex eis: quaerent , causam cur sit tanta va rietas, hac mihi videor reperille: Caro mea,linguat icti a licituri di. Rutium si dicamus, recessio mea ; sive . - . besauclinatio mea, licituri et r. Lxx. igitur 3 Theodotio pro ibescivii eo quod est te cessio mea, A declinatio mea, verteriit, caro mea. Rursum ubi nos potuimus, Ephraim, ut vidi. Tyrus erat, Lxx. interpretati sunt λ ax venatione, siue captu ra. Aquila & Symachus 5 Die otio, tradatissimi, i .e. silicem, lingua Hebraica appellatur ' et: stillegamus int' ', Titus dicitur: Putantes aut I xx. interpretes colit - n olrminiumilitudine '&r-, non else in , a ': legerunt V, id est venatione siue capturam: unde & nux a domus dicitur venatorum. Diuersitatem interpretum dixi mus ,reuertamur adsensum: Ephraim, id est, dece tribus, o squas auis auolauit in captiuitatem,ta de suo reo sit loco. Ieci, uidi Auem aute 'pellauit, ut velocem in Babylonem v ansi tum demonstraret: sin aut elegerimus, quasi avis auolauit gloria eoru :hoc dicimus Dei ab eis receia erit & auolauerit auxiliv. odq; sequitur paria, s abutero,& 1 conceptu, duplicii cr intelligi potest: vi gloria hiae au lauit an Ephraim etiam a partu, ta ab utero, & conceptu eorum recedat,boc est deserat filios eorum,& postero de relinquat. Aut cie dicimus, in gloriam lirael habuit in multitudine,& in eo se maiorem arbitratus est ludi stat restio; quia ipse decem tribubus, ille duabus prasiit. Vnde dominus loquitur: q,ci iam si enutrierint filios,&libe
tum multitudinem Gingregauerim, traiicias neci,&tune eis verutioncumbatvx,cum ab eis reccis tit Deus. co-
sequenter exponit, quilis quondam suerit Ephraim, qui nunc descrius est, tam pulcner, inquit, erat, & se Dei vae labatur auxilio, ut Tyius mari cingitat: vel certὰ, visci, pulus duriss mus:qui fixus in teria, oraues cotemnit pro cellas, e de turbinibus ventis' non curat. Ipse a ue molest, brato siue Tyrus, quae erat undit in maris pia chri uidine, educet ad captiuitatem filios suos. Multi hoe capitulia ad Araelis tempora reserunt, qui obsedit Sam ria, de longo tempore Mixit sanie: ut leuius arbitrent ut
64쪽
IN OsEE PROPHETAM CAPUT IX. ci
obsessistidio petite uinedia. sau: edica: mis iuxta tro- oe malitia lirreticorium dicit eo tempore reuelanda ,cii l id Ephraim id est,hricticos quas uelit de Ecclei i eis dederit Deus villuxin sterile,& vbera arentia,&vidore mile:& oem habere gloriam in partu, & in conceptu. rint ignominiim suam Tt qui se iactabant per superbiam. ii multos genuerint filios: quos dominus comminatur, q, ad excelsa conscenderent, deuoluentur in terra, siue adsicnutrita tuerint, puniendos, S puniendos non ab alio in eros pertrahentur. vere haeretici odio Dei digni iunt, quolibet, sed ab ipso domi- Hεκ. HL n. qui loquuntur contra domi
ni generarint, de verum illis si vae, cu Deus reces iniit ab
eis simulq, replic t sualis fuerit Ephrai: quado,in uir, in Ecclesia erat,itas euli hu- educit ad interfecto- inter Aonem fbossi, os.
rem silio suos . . , . nu . Et dei ri 'vi Da eis domine: quid dabit cis Mazis vulvam sit non est dubio, quinde domon est ijs&vbera arentia. Omnes nequitiae cO- Dei eiecti sint,&non addat iustentationib. quasi Trim nim in Galgal, quia ibi exosos habui cos. Pro- ut diligat eos, quadra ineri mari fluctib. tundebatur, c pter malitiam a1nuentionum eorum de domo re permanserim: Msq; prin x Tn nihil do ii Pot λ; mea eiiciam eos. Non addam ut diligam eos: CiPps eoru re dentes a Dς sustinere quin hisci, onines princines eorum recedentes
Pot. Nucaute filios suos edit. Pcrcumis est Ephrai: cit ad interi e t E L.e ad dia radix corum exiccatabolae Et pulchre dixit, edu- eis fluctum nequa iliaxit x.de rcclesia iacit exire faciei it. Qinid M s ge- sera, possumus filios Ephr/i, nuerint , interficiam cogitationes pessima dice uteri eo-
rixara: qu intei fiet id uniciis, Abi cici eos Deus
spiritu oris sui re eos tale L qma nota audic-beros habereno patitur,dcx- runt cum, d cruntva terno interitui derelinquit. gim nationibus. daute in I xx. legimus: CAP. caro mea ex eis Ephrai,quomodo vidi ii venationertinuit filios suos ira intelligimus: Si Cbi istu caput est corporis,iae. Ecclesia, oes nos tristide Ecclesix mista sumus:qui ergo de Ecclesia re cesserit Christi corpus laeerat: igitur & Ephraim caro suit, M ii embra Domini Saluatoris. Sed in venationem kbuit filios suos: in venatione autem eorti,de quibus scriptu inest: nostra sicio sex erepta est ita M. Et eduxit de Ecclesia liberos suos,ad occasione sue ad vulnerandum: ut vulnerentur ab his qui inimam ardentes sagittas, ut percutiant pariter de exurant..JSi his, qua Deus pro benedictione
donauit, mal Eabutamur,& in contrariu quam ab eo data sunt conuertantiitaexpedit Hauserantur a nolus. Denique
lingua data est ad laudandii dominu Deum,&qtie bona sunt eloquenda:si quis ea abutatur in blas phenitam, contra hunc psalmista dominum deprecatur: Nuta Ἀ-i tibia dolo a sus tusiam iniquitatem ημ' La sin a sone. Et in alio loco: Domin is sa talia a. ma AI iam Quia igitur Ephraim gi ria batur in utero,&in coe tu, Ec in partu N in populorum multitudine : propheta dominum deprecatur de dicit i a
eis domine, Sibique ipse respondit: id dabis ei, S: sta
tim inseri: Da eis vulvain sterilem, ocul ta arentia, nei, meant eausas superbiae, ut in quo situ gloriari solent, in eo con datur. Od S de mazistris contrariorum dog in tum intelligit iste perspicitum est, qui in populorum
multitudine Doriantur,&m ijs liberis quos nutriciunt ad interitum . ut educerem eos de Ecclesa, bc educerent ad interfectore. I t. n. diaboliis iugulat,quot hxretici inerrore genuet ut filios. De istiusmodi amnia dicitur: s at sto. N si ι--Malata, 'να inti in Yc ato: Beatus est. n. vir Leclcsiasticu qui cc. Paratu ne lia retici in errore fi lios non procrearit.Et in alio L, eo legimus: Melim et si is
I ,ihilume 3 Mihi nem, enim extiti inare dcbemus,st vulvasterilem,& ubera arentia corporaliter deprecatus sit.b s omne, tu um in Gara . . lin Galgal Saul vii .ctus in rege est Samuele iram Dei populo nunciante. Ibi, inquit exosos habui eos:& sibi regem holam pomissames a meo imperio recellerunt: siue quia Galgal idololatriclo sest, ubi omitia scelera commisserunt. rumqui asal gal interpretariirreuelatio aut mi, id est volutabra:
- . . sumus principes haereti eoru
Do uir i brarm r daemone, dicere, qui ver E afas : arri adfus est fru- Deo recellerunt, de appellan aum ne tua luam affore. tur principes, iuxta st domi si Waψjsi renuerant, in- nus loquitur in Luangelio:
9. aduersus notestates.&principatus, &rectores tene ieum , . erunt v P istarum pugnare nos dicit. nationi rus. Quoitur aut iuxta historiam quomodo de domo suae ic-CA p. eos i .e dcce tribus, eum
in domo Dei n5fuelint i Sed domum Dei vel terram sancta appellabimus in qua introducti sunt: vel salsum nomen Israelis: vel oe ad eos, quasi ad populo Dei mittebantur pt phetae quod aute non ad
dat, ut diligat eos,&Ms lirael a Deo fiterint recede tes,perspicua est:vsq; hodie n. permanent in captiuitate. Alii hoc quod scriptas inest: eiiciani eos; ad regna Iuda referri arbitrantur, quod de ipsi ducendi sint in captiuitatem. Sed quomod eis poterit adaptari non addam ut diliga eos cum postea Hierosolymam sint reducti, de omnes principes eortim recedentes: cum legerimus Dauid Asa, Iosaphat, Erechiam Iosiam, reges fuisse iustos Unde ad Christi tempora transeundum est, quod in adueni uestis erecti sine de domo Dei,&nequaquam saluentur ut Israel,sed ut populus Christianus. Vnde S dominus iecit sibi flagellum de sunt dulis, Eceiecit eos de templo: quia domum patris eius secerant domum negotiationis. al Pe e lute i sphraim: arixeor me.J Metaphoram sumit ab arbore:cuius si radices aruerint, fructum afferre nopoterit,& si paululum seeetat, statim in ipso flore sice ab tur. Dicit autem de Ephrainu, cuius radix aruit, quia Dea in quo sunditus erat perdidit: siue patres si os Adraham, Isaae,&Iacob, inquitius radicε miserat, liabere non meruit,& propterea stuc iam iustitiae non faciet: γ&si sis rit interficiam, inquit, amantissma Heri eius, iux id supra dixerat: si enutrierim filios suos, absque iberis eos saeiam in hominibus: unde S abiecit eos Deus,& secit ire captivos,s erui vagi in nationibus. Possumus hoc ipsum,
de de omnibus iudaeis dicere:quoru quia principes a Deo recesserunt, commouentes populit ut cum ad morte expeterent prost cica eiecit eos de domo sua, te no addet, vi ira diligit eos: Percussit radicem eoru Mexi auit, ge fructu vitra iasi facient quod & s fecerima: visi fuerim seri et iram sanctam legemq meditari, de quas amantissimos filios aliquid seientiae at doctrina de suo corde protulerint,aduersante domino succidentur. Abiecit. n. s Deus omnium propbeorum, quia non audierunt eum:& vagierunt in nationibus,non habentes altare, non sedem, non
ciuitateio propria. de x Dauid loquitur in psalmo: Nis f. .
est omnis alia r. vaemn carit h. ium ι - etur cinisi e nurmurat eticos fructus faceu non possc vininum, qui
65쪽
COMMENTARIORVM HIERONYMI LIB. II.
quiadnum perdiderunt in quo iuxta Apostolum radicati esse debuerat& sendati inemo dubitet: & si secerint. 5: si quin octi sui siueunditate generarint, domino aduer sante morictur. Sive quia seu us tu, uniuersa q sin ut, de de suo corde generit,atefient N peribunt taetii cu perspicuit,sicca radice iniges C Ap. X. -tieno post e. Iiti abii iesi H ε 3.
sutristi arresim Et idcirco va ci: secti duci erunt in nationib. nue ad multitudinem fructus has nucia illas sente uastras sui multiplicauit alta- euntes: dii non ei Tlacet, ria: iuxta ubertate te semel repererint, sed semper rae suae exuberauit fi- vetera mutat noui ci h mulachris. - Diuisum
eorum imitantur error . . - - - . .
CL rvr X cit cor eorum, rincinteribunt: ipse confrin, Pro vitesiodosa, Aqui. get simulachraeorum,
lainterpretatus est, o u depopulabitur aras eo nos aquosam ven: iis , possu- rum . . Quia nunc di-m' dicere, eo u vini Mati λ- cent, non est redi no- porci Symachus ' , t bis non enim timemus totam seon lib. creuerit. Vi
res, qua putatae a Vinitore no D V .
luxuriam , de humoremque ni Verba vinonis inuti
debuerat in vina mutare, vo lis, de ferietis foedus, ita fiondiu & solioru ambi- de germinabit quasi a-tione disperdunt.Istiusmodi maritudo iudicium sit. viii, mota est yico persuleos agri.
titudine populorum, de non reddes seu sayleota Deo. Dicamus & alites mi iuxta Lxx. κid est, nas habens propagines & flagella fructifera uLtos botros attulit, de vitarum foecunditas ramorum magnitudinem coaequauit: sed haec, quae prius talis erat,antequam offentiret Deum postea abunaanuam fructuum vertit in offensae multitudinem: ut quando plures haberet populos tanto plura qdificaret altaria, S abundantia terrae numero vinceret idoloria,Pro simulacris I xx. vertersit quas nos stimio,vel mulos appellamus , qui propried onus uni, authoium mortuorum. Ita &haeretici,clum essem in Ecclesia plantati,&cresceret in domo Des,vocabantur vinea Sorech,Nauerebat uberrimos fluctus, postea veloquato plures facti sunt,tato sibi multiplicauerunt altaria : ut pro uno altari, et verum est, plures erroris sui
aras exutiorem, S iuxta ubertate terrae suet exuberauerunt simulacris. H reucorum terra saxuda est,quia Deo acu
men sensus & ingenii percipientes,ut bona naturae in Dei cultu verterent, cerunt sibi ex his idola. Nullus. potesti, eum struere, nisi qui ardentis ingenii est,& habet dona naturς. q a Deo arti lice sunt creata. lis suit Valentinus, talis Marcion,quos doctissimos legimu . Talis Barde sanes, setia Pullosophi admiramur ingenium. Illi ergoteris sua bona verterunt in titulos mortuorvi quia omnis doctrina eorum non ad viuentes resertur, sed ad mortuos rari eos tuos colunt, quam illos, quos decipiunt.b Diis euro, e J Traduilla, ri i huiuscemodi sabulam,suspicionem sua lcripturatu auctoritate confir-nomes: adiuta roges de populi pariter vitulos aureos adorabant, & his at in impietate cosensum, non venit captiuitas. Extremus rex decem tribuum ivit Osee: de quo scriptu eii, quod fecerit quidem malum Osee in condonati: Esed ne, sicut reges Israel, et erunt anteeu cuius nono anno Salmanasar rex Assyrioru cepit popululi rael,&eduxit eos in Assyrios,& habitare feciti axia flu- me Gora in ciuitatib edorii. Quiritur ergo quare sub pessimis re b. capti no sucrint, sed iubeo qui cc rat ex parie aliqua ad meliora conuerti Ad si, haec inserunt cui abat se primu popul 'o dicebat,imum paremus imperatis, nec posuimus eorum resistere tyrannidi: colimus vitulos, quos adorare chellimur.ia dictus autem Osee ab eodem rege praeceptu est. ne tanto studio vituli coleretiit, sed qui cvellet, iret in Hierusale, o inteolo sacrificaret Deo: huic, aiunt, sentetiae populus contradix itssit hoc est,' nunc di- tacit diuisum est cor eorum,h. e. regis S populi,5c nulla e
cusatione remancte, nunc interibunt de tradentur aeteri captiuitati statim.n. ut popu-CAp. X. lus dissensitarct venit int ritus. in q. si uitur , ipses coit indet simulacracorii: de Deo diei tritas i. dctopuli
ri Tyrari, lioe fecerit manu, sed lycrV Iui Eundans hoste, volutas ei 'expleta sit. in secundum mustitu- Haereti tu inter se corda di dinem I EAM. in suo m uica,&c trariis repugnam amolii Nicativa toria mi VH ia ipsi n5n it, dum
cus mulas. Diu er It diei dominus simulacra vel coraabita, nunc sterii aut: aliaria eorii, si de suo corde ipse Alfodiet aliaria es- finxerunt, devastabit titulos, rum, Q Πnturtitus - quibainguli suis appellantur 'na p
ois p uens verba, occa- Posts collegerit Deus simu siones mendaces: di onet laeta istas, de depopulatus
testamentum, orret cui fuerit aras vel statuas corii, raramen ita crum super extrei captiuitas venerit, di desertum aisi. cet, no est rex nobis. Et ne in io longi tempus putent sententia protelari,addidit: Nune dieent, quando vastantur,qusentient Osee regem ultimum i se esse sublatum: ideo rex ablatus a nobis est,quia non timuimus dominum verum rege:homo n. rex prodesse quid poterat micite quid vultis, errores veteres suspirate: pollicemini vobis si ura, i overtentur in contraria: findu serietis,nequaqua cu Deo, sed cum mendacio: Et post foedus quod I xx. interpretati sunt, testamentum) germinabit vobis, non seges foecundα frumenti,non saltem iumentorum cibus,hordeii , non legumina varia, non vites quae fructus suos in musta desudant: non poma alborcs germinabunt, qhumorem ter in varios mutat apores: sed orietur vobis amaritudo, imo amarat udinis iudieiii:siue qua Latine in gramen vertimus. Est .n. genus herbae calamo simile. l per lingula senicula bilicem sursum de radicem mittit deorsum: ruriusq; ipsi frutices de virgulta alterius herbi seminaria sui: atq; ita in breui tempore si non imis radicibus effodiatur, totos agros veprium similes facit. Deniq;etiam si sicca eius aliqua pars dummodo geniculum habeat, per culta ter ram ceciderit, ita replet gramine H e diximus iuxti I xx interpretes: caeterum in Hebraico vi scriptu habet: et in amaritudinem vertitur, hoc est amaritudinis iudictu, de quo de dominus loquitur in Evangelio: I tu ocium M. ιm in utritim m 5c de aliis scriptu est, strecipiant ampli iudicium. Discipuli quoque contrariorum dogmatum, cum eorum fuerint contrita mendacia, de arae laciq sui uersi sero dicent:Non habeinus rege qui nobis prius in ycrauctant, quibus decipientibus, dominum non timuimus: quid enim nobis prosuit illos sequi, quorum in necessitate non sentimus auxilium 3 l l eloquentur quaten tes aliqua excusatione, ut non per se sed per doctore resesimo errasse videatur .unde de Lxx.verba eoru,excurationes falcastrastuleruCquae; propheta deuitat dices: Ned -- clines cor meu in verba maliti . ad excusandas excusa io nes in peccati Hil et ervitiis nostris applaudimus, dc supcrati voluptatib, obtudini' carnis infirmitate, aut dura maiorum imperia:vnde verba de visiones haereti tu inutiles ciuissit serient in ' nequa ι est Deo sed cu amaritudine: q,cii dies iudicu adii enerit .germinabit super sulcos agiteoesi: ut cui seminauerat in gaudio, riserunt, neant: qui habuerunt conmetant in lacrymis qconsolationem, tueant. commutari secun i in o ite r
66쪽
IN TERTIVM LIBRUM COMMENTARIORVM OSEE AD PAMMACHIVM. P R O OE M I
ON ignoro, Pammachi, dissicillinium me duodecim Prophetarum opus cudere certe interpretatum Latinis Mquod magis temeritatem nostra possit arguere, quam scientiam prodere. Sed quia tibi hortanti, imo imperanti, negare nihil pol sumus,&pro offerentiumviribus in gazophylactu Dei, multorum diuitias, duo mulieris paupcris aera superarunt: quidquid possumus, primum Deo, deinde tibi , qui Dei es oluimus: illiusque semperversiculi recordemur: Pollio S ipsc facit noua
carmina. Cumque apertum fautorem pro tui camicitiae est e te gauclc. in , tacitum cruditionis tuae iudicium pertimesco : magisque te laudantem, quam aduersarios dotrahentes metuo. Illis enim aemulatio detrahri fidem, non tam iudi-
pretatur vltor, supra plenius disputauimus. In Bethaven torcs Saurariae: qui alu igitur, id est, Bethul, vaccas xit super eu popuI' ci'. aureas coluerut habitatore, editui eius super cum Saanaris qiuas cum irrisonς exultauerunt in gloria non vitulos solis masculini, migrauit ab
ltaui ut videlicti Isi et ςO: Si idcin& ip enon solum deos vitulos, sed Aurir Celatus est,
deas vaccas coleret. Livio- naimus regi ultor constenderet vaccas Bethaven,
unu in Bethel vitulit sentienda, non intulit uxit supς-s volunt. ite sita, Tral
populus, sed sitim ς , i e Samaria retulo aureo i ameluxit populus qliare edit at eius sup coexultauer ut Tradat Heri i ivitulos aureos a sacerdotib. sano esse cliblatos, te pro bis xnem, er deauratos re si . tos. Cum igitur lugeret populus tempore necessitatis &angustica tii vitulos aurco, inter munera e teri A svriis resib N maximὸ regi Sennacherib ab Israel rege e:le directi exuliabat editui quod fraus eorum nequaqua pocset xigui vel depreliendi .Et hoe est quod amedit uictus, i et .vituli,super eo exultauerum in gloria populi. hoe est, in vitulo, quem ha bant pro gloria: luia migra set ab eo, id est a populo dcta anslatus en et ad Assyrios. It visci nius quiunt, hoc cite quod dicitur, perspicue sequens versus ostendit: lim statimq; sequitur: c. Ephe i ne piet, tonsu 'Ae riuri rae in uoluu ar tua, siue inconsili, uo. Deprehensa enim raus deauratorum vitulorum, rcgi Israenitetis in. dieatur & vnde se placere existi noueram, inde vel maxi me con induntur , d offendunt eos quibus munera mi serant. existimantium non furto stacere a tum, sed raude regum atq; consilio hoc cise per ectum. Lebimus in ressi volumine, re muraet Manahen, regi Allyriorum r)bul mille argenta tacta militis, ut cuiat manus eius cum eo, id
fusio Ephraim capici, de confundetur Israel gem sua, quasi s punia super faciem aquae, dedii ces, quam acollatores vocandi sunt. Tu autem, qui diligis, nequaquaria personarii na, sed rerum promis sentcntiam . quamquam x amor recipiat crrorem pulcima inq; sit illud Theophrasti, quod Tullius magis ad sensum; quam ad verbum interprς ratus cst , ut, pracst, amantium caeca iudicia sunt. Attamen in istam partem peto magis, ut labaris non odio, sed amore. Tertium in Osee Prophetam diistamus librum, & ad vaccas Bethaven usque perueni- natis: nobis ii interpretatio iis vela pandentibus.
tu debes propheticum illud dicetu: A quatuor ventis coeli vcni spiritus: ut clerici cursu b,
insidiantium scopulos transeuntes,'met cesim incas ex omni parte saeuicia te nauseagi R. ad Ti. b. D. portus tutiissimos perferamus. η' i
est, ut ei praeberet auxiliu: inter quae nonnulli arbitontinetiam vitulos aureos este direct s Pro Iarib in pta senti loc ymniachus interpretatus est , .e praesus de deleniori . iuxta spiritualem intelligenti xin laborindum est, quomodo omnia i reticis coaptemus: Vaccas Bethaven, siue domus - , quod CAput X. interpretatur labor, colueriit
S t i T. h ptici, qui se in eustodii
iturum do maria habitare iactabati diemus id, moraiani r que iudici, tuado germina - Ο qui habitani in Samaria: bit quas amaritudo iudiciu luxis popoliis eius supersulc.s agri lugebat po-μper eum. Et sicut tria pulus super eum: hoe esto ritaverant iliam, quod pς υ iuui, N super dogma
, e , O . peruerium, quod putabie
bunt super Gria et t. beunt, Sed de editumon di- quia irrestita est est: xit exultabunt sed exultaue' ipsum in Aorior b- runt ad praeteritum tempus
Ioiartes , tulerant mune- referens supploria sua, quara reri laris, in domo: quonda gloriosa cofinxeratii
Eph m sse piet . On- ς quod migrasset pulus a reor Is quod ipsa gloria
.r Iacim grasset a populo. quo
i eius. via regem semi,ut E loquuntur haeretici, d sit isti tinuo Versi ι m pulchro sermone coponunt, mittunt munera regi suo diabolo,ad illum cuncta reserentes unde confuso eos capieti ternum, L coicundetur in voluntatibiis suis Quidamta supra & in praesenti loco in commentariis nais scriptum rc liquit: regem ' a' , id est . vltorem, Christum intelli Istupencium. Quod nobis omnino displicet. Impium enim ci quod iuxta hi toriam intelligi Parde rege Assirio, iuxta tropologiam ad Chrastum reterri. b tarsim e it Samaria Ced Pro spuma Lxx.&Theodotio, id est, cremium, transtulerunt: aridas scilicet ber bas siccaq; virgulta, quae camino de incendio praeparantur: Syniachus posuit imo : volens ostendere seruentis olle superiores aquas, dein spumam bulla'; surgentes, quas sit ciu- vocant. Sicut igitur simina, quq su per aquam est,cito ditatuitur,sic regnum aecem tribuum velociter finietur , de peribunt excelsa, id est , nita de ρ uquibus scriptum est:verumtamen adhue populus immolabat, de adolebat in excelsis. Ipsa autem excelsa, sunt siue ri id est idoli,quod interpretatur inutile:quod ido- ι . . tum d inutile peccatum est Ista l. Diaeirato autem ido Io de excelsis eius.
67쪽
. A f I 6 c J signum ultimae solitudinis,ut ne piristis in quid ε & extretina aedificioru vestigia relinquatur. Lot ξ-
. . inod dnus in ultimo te ore captiuitat taliti icae dicit Gheeisplendum .Quidquid ergo nunc iura dea tribu , sue ei ira oem dicitur Israel,
sciamus 'rum etiam adto- ut B.
tu populum posse transferri: . .
Utqfi Romani reperint Hie- disperdentur excelsa
rusalem,lc subuerierint tem- ι oli, peccatum Israel.
plum siue eu iudicii dies .e- ' Lappa M tribulus ac nerit iri alii suspieinc dicat scendet super aras eo
magno horrore metuet , rum, & dicent monti- perite nos, montibus S co bus operite nos: 5ccollibus, cadite superno libus, dite si ip rnos.
ma is optantes, cernere statarunt mortia. Sed&si iii Ex diebus Gabaa pec- tualis nequitiaesamaria, si se cauit Israel, ibi stete-ὸpopulo Dei diuiserat, sedit runt. Non coinprehc-xese suum transite velociter, det eos in Gabaa prae- sermonevideliceti, reticora lia super filios iniqui- atq; doctrina, quasi ip tam ratis: Iuxta desiderium, meum corrimam eos:
quoiu aliud dum videtur,re. , ε ..
t dissoluitur aliud fiet 1ε congregabuntur super
in ollete de aquaru summi- eos populi, cum corri-D tribus &in ignem nituere. piciatur propter ditas Tales sunt haereticii preman- iniquitates suas. Elidi verbis tuinctes, de xriura phraim vitula docta di scepta Christi baritim Iς-c ligere trituram. & ego intonib illius comiscem , superpulcim-
illico dispergetur: in quibus phraim: arabit Iudas,
litudo doruinae pessimae,ut spinae & tribuli ascendat supern aras eorum. Spinas & tribulos ibi nasci, ubi agroru nulli
Man.i, a cultrura it m .patet.Istae spinae sunt is cant seme. tem,& crescere non sinunt, i nascuturin manu temulenti quas pro vita secit Israel. Dominus n. expectivit ut saceret vitas,&secit spinas, siue Iab scam, hauente uuae simi litudine,& amaro gustu vescentium ora torquetem. Ideo cum iudici j tempus aduenerit,3c fuerint cuma a subuersa, dicent montibus , quos prius excelsos putabant,& maῖiniis quondam suis, operite nos: collibusque, cadite iu- per nos .sed quia in montibus posuit,operite nos, 5: in collibus, odite, iacratius aliquid explanandum est Montibus des sanctis,qui veram habent de nonnistam altituita dinem diccnt D rare nos: Reati enim quorum ore tae sunt μι- . Die 1. Et collibus, qui non habent altitudinem natura-em, quos dudum putauam habere aliquid summitatis,loquemur:cadite supernos: montes enim operienta, S colles cadent δεμ autem fient prae pavore & incredibili formidine,pet quam dc montes de colles humiliabuntur. ei ut Gat,aape eas usi rael, Gu.J Ex eo die tuo uxo remituitς turpiter atq; erudelitet interfecit.Beniamininitat, I VI Gabaa, peccauit mihi Ois Israel: non quia vlt' est in iuriam,de scelus sanguine vindicauit: sed quia dolore maeritali prosiluit ad pugnam, de facti legium in Deum suum noluit vindicare:eo in domo Michae Ephod de Thera, phim , quς pro idolis adorabantur,neglexerit. Hic igitur hetit Israeli ibi situ repressit gradum,ne ultra ambularet in
siue captiuitas , sicut ipsi putant. ibi enim bene secerunt, ut persequerentur filios iniquitatis, sed corripiam, inquit,
eos, atq; erudiam tota mei animi voluntate, de congregabo aduersus illos impulorum multitudinem,quia duas fecerunt ini uitates, vindicando hominem, de Dei sui in tu riam negligendo siue duas iniquitates: quia primum peccauerunt in idolis Mich : secundo in vitulis Hier Uoam: vel cerie duos vitulos Samiriae in Dan de Belliel, rosa uinus dua, iniquitates appellare: de quibus 5c Hiere-
A diebus ergo collitum peccauit frael a ii montes Ecclesiae dereliquit oc ad colles siue si uos deicendit hireticos: doctior' se putans qEcelelix est de subli inius aliquid repe' ii se ibi steterunt, est in
errore perseueraueri .Quod auferentur arao, pece ita Israel. e. . t Ur: quidatic timc tr Iuli os endent se terpretati sunt: ista genue'
per altaria eoram,rutfilios iniquitatis de Ee. M montihus , operire Clzsia rccς luntes, coeperunt nos: Gobur , citae Collibus: cum piacu
j re nos. Ex et ' prcitu, diabolo tuoso, sunt Vccoit /D c , impugnare nolente. Alii ita: ibi 'terunt, non com- quoniam ex diebus colliuni prehendis fos :n colle bel peccauit Israel, Nabi stetit,aciam Iuper stor in si ita. vltra ambulare non potuit: tis. unpe- mmne oportet cum in collib. rei oeconisest ri ip xlioc rchendi Nonne
in ,, debet enare aduectunt eui .r soper iurus f σμυ , viri Edelesiastici,ut alios de quando correpti fae ni sur filios iniquitati rio Gabres raeliquitaribus qui si fuerim compriansi, csuis. Ephraim et uula luperati, ultra I cnerare non edacia diligere conten- poterunt. Samulq,dnus pol tunem: eo autem -- licetur, kl, corripiat cos atq;nto suster ρ ruuirim erudiat,ut cum sperata fuerit
collis eius , s Π sit, eo, di ieipu i sui, tuo, Ephraim , is dereperant, de videant correlo' ptione i p duas iniquitates: quia de Ecelesiam solem dtii reliqueram, de soderunt sibi laeus contritos, speluncas scilicet hineticorum : qui non possum aquas, id est. G- Deirinam Saluatoris, de sacraementum baptismi continere. thraim ν tulis siue aer. , -αJ Etenim quod HebraieEdicit 3 nharii .e. res M,Ne ' - . ,virumque significat. Locus iste, imo omnia qu e hoc capitulum sequuntur,ma sitis obscuri tui biis inuoluta sunt Vnde de nos qui explanare conamur, 3d prudens simul lector attendat, vi si non vetitatem i quod dii scillimum est saltem suspicionem verisimilium inuestigare valeamus.Hanc habet consueti dinem sermo diuinus , ut per tropologiam de Metaplioram historie exprimat veritatem. igitur Ephraim similis est vaceae vel vitulae,quae a iuuentute sua didicit aream te rere, de seruos orbes super aceruos segetum trabere, rapale; a tritico separentur: ἴc non colum didicit, veru nimia consuetudine coepit amare quod docta est. Et es inquit, transui super pulchiitudinem colli eius. verbum Hebrai cum n x,id est, transiui, maxim quando a Deo dici . tur, semper plagas de aduersa significat: Demq; de exter. minator in . synto transisse memoratur. Quia ergo E- i. id phraim vacca vel vitula diligit aream terere: ego, inquit, transuit super pulchritudinem colli eius, detumentesceruicut γs iugo immisito edomui. Quid memorem legis iugum Ipse ascendi super eam, de me ita laborante, Iudas hoc est dux tribus,coeperimi arua scindere vommeac in sulcos terram reclinare.Portante autem l .sum Ephraiin, de arante Iuda, csii regit sibi sulcos Iacob. Hic Iae ad di stinctione Israel 5: ud, duodecim tribus intelligamus quod coeperint rastris pleris frangere, terramq; comminuere: ut emollita recipiat sementE,5d saecunda postmodi eum seges pullulet. Pro tritura velarea, contentionem I xx ti bilinunt: Et insensus : Quia Ephraim non vult legis recipere iugumAEgo transibo de ascendam super pulchritudinem colli eius: ut discat contentios a vacca atque lasciuiens laborare quod non vult. Iudas aute arabit spon. te sua: luia habet templa,& moratur in lege, ut tota certa tim dii ecim tribus arua pri parent ad serendii in Qq; sequitur iuxta eosdem I xx superpona Ephraim dc retice
68쪽
Esutim qui mentiosus est,reno vult legis onera porta- filso'; magistros destrarunt, a quibus non discunt iussi-ic, impona captiuitatem, Iudam autem parumper relinqua tiam , sed iniquitatem.& nihil loquar de eo: quieumq, aut e tam de Epbraim qua b l-JCogor contra voluntatem mea deluda ni ea pretceptaseruauem,roborabitur sibi S voeabia saepius de Hebraeς lingitir proprietatibus disputare. Neq;
Iacob . Seminare dobis iniustitia, Pindemiatoructum vitae , istaminate
qui eruditu tuit in lege Dei, ut HEB. tereret areani scripturarum,& confringet sibi sulcos medit uelut in ea die ac nocta lacob. . Seminate vO- coepit diligere contentione, &higii legis abiicere, de conten- te cotra ecclesiasti eos in subuersionem audientium. Vnde dominus eleuata ceruicem S
bis in iustitia metite in ore misericordiae , innovate vobis novale: tempus autem requimus, 5 audientes vel legentes in laudes nosti as declamari nibus suscitanius: sed 'lux obscura sunt,m1xi Eali x linguae hominibus expl1narentiamur.Supra, ubi nos interpretata sumus,arabat Iudas, in He .cu morin quod nos vertimus,
ineeelesiastieu iribit ita inclisutiis , comedi t 1 tia: quid reticem simili errorepto orere perseueras, siue teti- frugem mcndaci nim/UM , comedi quo lupra silentiu pro Matio Obo quit,ludam. Visis enim e Quia conlisus es in sis fructum mendacem' ne interpretantes Est aut Esen viis tuis,in multitudine Quia speram in curri- sus iste dicto .Super colluvi ha Mis. Iacob v pro, filii interpre- fortium litorum. Conia bis, tuis, in mobilis ne tuix Ephraim coicnuo anata ri r supplant Iorio quot die si ire et tumultu, in pota frivismi, r.e. cim viqi trituram, o xxwsui, Mpulo tuo, d Omnes .ine, patet possessioni, est, muR lux V retire ,&solis serret exl & dormit in Bethel quod in buntur , iactu Iasia- μθ b-nt , si t pN ps rem. Monuiq; eos riseiuina terpretatur domus Dei, sulco, tus eii Saliarana a do- Salmans de domo IIIe- rent in iustitia,&meterent instina'; confringet: ut molli mo eius , qui vindica- robari misericordia,S facesit sibi
sinu iactatam lenientem terra uit ualia, tempusq; requirEIdo- suscipiat,& faciat centum iris minu illud esse cognoscerent,dios hordei, siue, ut habetur in Hebro, centuplum. Neq; quo ventutus est,qui docebit nos iustitiam. Me hac iubete enim credendum est, quod patriarcha Isaae hordeo studue & volere de laetis novalibus fructus iustitis ac misericordi tit & non frumento. Vsque hodie vir ecclesiasticus Iacob accipere rauerunt impietate,qua egerunt impie coW G- Fi lebas historiae,&litterae duritiam conscingit in partes,& minum, relinquentes iciola, messuerunt iniquitatem, de piritualiter diuidit, ut possint ges reddere spirituales: malo semine malas fruges recipietes, de quibus fecerut nos od quide & dominum secisse legimus, ut quinq; legis solum panem subcinericium, sed fraudulentum atq; men- panes, quos integros Populus comedere non poterat, in dace,qui vana deciperet eomedentem. Istiusmissunt frusta conscerperet, ut per apostolorum minus vescendos haeretici qui arat sermone coposito, de Protegunt vel tacet credentibus daret: d autem dicit iuxta Lxx. impleritem, ne impietas esse videatur. sed credatur piet , μῶς, id est, roborabitur sibi Iacob, ostendit sibi om Vnde quia dixerunt in corde suo, non est Deus: --nfiminem laborantem liborare, ut fructus eapiat sempiternos. Q. imitabilis facti Iunti&messuerunt sive vindemiave ta semimate μ', cre. J seruat ab agricolis semel coeptam iniquitates. o modo enim radix omπιumma rum est a - . tractationem: Dixerat Ephraim vitulam edo intrituram νma: sic peccatorum steterumq; cun tu radix est impie-ar ex amare ac diligere,&se ascendisse super colluetus, de ras, quam qui arauerit siue seminauerit, metet iniquitates. arasse Iudam,& confregisse sulco diue glebas Iacob: Nune Qui igitur arauerunt impietatem ,& messuerunt iniquita-yr cipit,vi seminent sibi per poenitentiana, seminent in tes, comederunt fractum mendacii: omnia quae falsa sunt iustitia dest,in lege: metantq misericordia, id est,ingrata deceptis populis praedicantes, ut non quπrant panem ve-tia myli : Ibi enim aeutam ρεο oculo, dotem. r. a tes lite tum, qui de coelo descenditosed panem mendac qui suff. legimus: te ter gerat in dexter7maxissima r. in ei erata calde interficit deuorantes. teram. Cumq; seminaueritis iniustitia,& messueriti, in mi e eone umbo tuu in multitudine fortiοῦ tuarum, sericordia innovate vobis I xnoi talia. Redditque causis Ideo comedetis agem cur scininet,cur metant, cur innouent lxta novalia rem', , mendacii, dein cuncti quae propoluistis spes vos una dece- inquit, re re di minum est: cum venuit Christus atque pit, quia conssus es o Ephraim in viis idololatriae tuae, hae Saluator, qui docebit vos iustitiani, quam nunc speratis in lunt enim viae tuae, & in multitudine sortium tuorum: non lege: isti enum te is chrasture' ad iustitiam o,nni ep rami ιι- in Deo habens spem sed in exercitus robore: Itaq; consur-nuis. Pro eo quia nos diximus: metire in eis set tumultus in populo tuo, quod hebraicε dicituri uix sa*n I xx.transtuletiit, vim enMates IIum γι magisque semi id est sonitus&Demitus vlulatis exercitus, quibus claman nicouenit messio quam vindemia: stumas autem vitae ipse cibus, omnes munitiones tuae vastabutur ,& ea quae munita est, qui& lignum vitaeI.t pro eo quod nos posuimus, -- arbitraris&tuta patebunt hostibus de sic vastabuntur, quouare vilis Ouale, illi verterunt, ita ininate . Iumenti tentiae; modovastatus est atq; e5tratus Salmana princepsMadianturi ex operibus atque mandatis legis notitiam habere me- tarum qui intersectiis est, domollier obaal a 31ud dubium reamur: iuxtialiud quod in quodam libro legimus. Desi- quin Gedeone signiscet, qui ex eo quod destruxit sanum
derasti sapienti serua madata,& dominus dabit eam tibin Baal,lueumq, succidit,&ille vindicareno potuit,cogno-Qui enim mandata in opere verterit,seminat in iustitia,& mentum Hierobaxis ortitus est,id est,ulciscatur se Baal.'metet ex ea intimis vitae. de & alibi legimus: Maudatum quo modo Salmana interfecit filios coram matribus ipsis δε- ulisi id Mira vaso os Et Esaias ad dominum dicit: quoq, matribus deinceps intersectis siex filii tuto Ephra-Iux praerepta Maseuper erram. Et in adio loco: . a mandati tuo im te praesente interficientur, qui & ipse trucidandus es. - Ω i. His quoq,,qui ecclesia separati sunt,& salsum in cimiis, ubi seriptu sit, a salmana nixit E sur filiis oc-sbiotristianorum nomen assumunt, praecipitur ut agant cinerit. Legimus in Iudi iam libro loquente Gedeone adiri it mram,& vir' inque recipiant tostamdium: in vete- principem Madian. m. s apiue liber fecit rauius tuus ,ri iustitiam soninent,in nouo metat misericordiam,& il- multo matres tam sui. ruinter mulieres male tu Sicutim
luminent sibilumen scientiae: siue in nouent sibi novalia, & tur vastatus elisalmana ab Hierobas quem mala quidem requitant dominum, qui docere eos potest veram iustitia: arbitrantur Hieroboam filio Nabath, qui decem tribubus Salteron. m. s. E planii
69쪽
es COMMENTARIOR v Μ HIERONYMI LIB. III.
irrirnit & vastatiis est , ut in Hebrime otineriiris i μκviis ι . bEt id ipsum significate quod&Hierobaal,sed breuiori diser Ga rior q, sermone: sic secit nobis o Istacta iacie malitiarumuci carum Bethel,in qua vitulum aureum posuistis deestis venerati Agyptios deos. Pro Nima et interpretatur do-m λς' diu, Dei. I xx. transtulerunt m. . . . , idest dom' Israel, H E s.
Vc tendentes, allesororeta. Begus transeamus. ii confisus . at acie malitiae nces orphraim inviis siue in cur quitiarum vestrarum. PDI idi ι ribus tuis, de quibus scriptura
in multitudine toruutuorum, . - .
ouo cibi falsa scidii a robora m. ideo consurget tumultus, At Israel, sonitus in populo tuo. Quid . dilexi eum , de ex quid enim loquuntur, non sa- AE pto vocavi filium
bent vocem sententias expli- mcum e Vocaueriint cantem, sed tumultum clamo- eos, sic abierunt a fa-remq; ta sonitum : Lt omnes cie eorum: Baalimina munitiones tuα, inicq niolabant, A simula
tcstimoniis scriptura tuin , sed Exarte dialeetica de argumeniis pilo quasi nutritius taFbilos phorum munita sunt pura in portabam eos atq; constructa. Sicut vastatus inest quondam Salmana a Gedeone, matre super filiis interfecta: Cuius historixde octogesimus secundus psalmus ine-nunit,ubi inter ceteros ducesMadian, etia Salmana sitisse coimemorat, dicens: Fac eis Domine haud dubium quineos significet, qui contra dominum iniuriit paetii liue testamentu sicut Madian & sysareEt post reliqua: Pone, in-ri quit,principes eorum si tot eb& Ze &Zebee,&Salmana omnes principes corii qui dixerui. hereditate possidea-inus sanctuarium Dei. Et in hoc eode psalnio duces haeretici describuntur,qui altare Dei sibi vendieare conati sunt.
. Quod eis se in Bethel, quam ipsi vocant Bethel, hoc est, .lomum Dei & salsam ecclesiam,vt si sensus:sic vobis sa
ciet ecclesia vestra, quam vocatis domum Dei: ceterum ex iis a quo a vobis tenetur,appellanda est Bethavem id est domus idoli, propter multitudinem malitiarum vestrarunt. CApvT X I.
SI . t man trans , circ. J Diuersis fisuris eunde explicat sensum. Qiua supra dixerat trasre seeit Samaria resem suum quali spumam super faciem aquae seo quod i pu
i 5c bulis in aquaru summitatibus natantes celeriter 1 soluantur. Nunc candem rem sub alia ponit similitudine. Sicut enim ortus auroriae de diluculum & principium diei, quod appellatur mane, inter noctis solis i. viciniam iras it celetiteri ita ut finiatur nox, dc clarescat dies dilic rex Israel, id est,decem tribuum . velociter transiet. Exponito; beneficia,qu e in ipsum cotulerit Deus. Dum,inquit,esia puer dcI aruulus,&captus in AEgypto teneretur, in tantum enim ill exi, et mitterciti setau meu Moysen, Sc ex AEgypto vocare M. f. filiu ineu, de quo dixi in alio loco: Iitio ramo enitus meus
Et quiaIsrael singulariter quide dicitur sispluraliter intelli 3 itur, quo modo de populit , de Ephraim, de Iudas si
quide in numero singulari mult' est numerus, qui hoc numero cotinetur; veteris recordatur historiae, q, vocaverit qui de eos per Moysen de Aaro,qui vocaverunt eos ut e r acrenturae. 3pto, ipii vero vocati ab eis recesserunt a sa-cie eorum,vertentes eis terga, nactis duritiam gestu corporis indicantes. Nec eis sitis cit vocantes contenere, nisi immolaret Baal de sculptilibus siue simulacris adoleret incta sum. Adorasse eos Baal orinium sub Achab rege Israel legimus, i ii Sidoni regis nilia Iezabel duxit uxorem de Babylonium acPhoenicis idoluin transtulit in Samaria Ergo di-Mtia peccata tepotibus uno scrinone conivgit, quo modo
I rini ivocati sunt deae pro te appellati filij deinde in so- Citudine recesserint a Deo, Beelphegor magis colentes qua Deum, Ac Postea in terra sanctabaallan, Ic Maroth, de ceteris idolis seruierimae t trasite haereticos instar diluculi,&r gem eorum diabolum vel b starchum intelligimuvii s. in infantia squado crediderius εντ. in ecclesia,&erant paruuli, c tristi nomine censebantur
cati, recesserunt a facie eorum,
proiectus f rex si in sit duli enim haeretico
Ephraim , sese velitatem. Ergo qui detrahunccep/ nostrae translationi , videant ripturarum de quo euangelista hoc testimonii, sumpserude interpretatus est indito Saluatore: luado de AEgyptor ductus est in terram Israel, Sc eum inuenire non quiverint, desinant rugare fronte,adducere supercilium, erispare na- Dres,digitis concrepare.Hunc locu in teptimo volumine Iulianus Augustus, q, aduersum nos, id est, Chrimanos euo muit,cxlumniatur, c dicit quod de Israel seripis est, Matthaeus euangelista ad Guastium transtulit:vi simplicitati eorum,qui de gentibus crediderasiilluderet. Cui nos breuiter respondebimus: Primum Matthaeum euangelium Hebraeis litteris edidisse, et non poterat legere, nisi hi qui ex Hebraeis erant ergo non 'peterea fecit ut illuderet ethnicis. Sin aute . Hubrxis illudere voluit, aut stultus aut imperitus sui cistuli aperium filixit mendaciu: imperitus s no intellexit de quolixe dicerentur Stultitia ipsum olumen excuso quod pr denter ordinateq; compositum est: impetitum non possumus dicere, quem ex aliis testimoniis scriptura tu scientiam legis habuisse cognoscimus.Superest ut illud dicamus, i, caquae praecedunt in aliis, iuxta veritatem se adimpletione reseramur ad Christ 7: in Apostoluin in duobus moti-bu, Sinade Sio S: in Saxa de Aear secille cognouamus.N enim n5 est Sina mons,3e no est Sion: no fuit Suaadnoibit Agariquia haec 'ostolus Paulus ad duo retulit testamesa. Sie igitur hoc ιν selirium est: Paruulus Israel,de dilexi eum: - . de ex AEgypto vocavi filium meum: dieitur quide de populo Israel qui vocarii rex Egypto,qui diligitur,qui eo tempore 'sterrorem idololatriae tuas infans& paruulus est cat , lemrsectὰ refertur ad Christit .mnade Isaac in typo ti- sstititit, a futurae mortis ligna sibi ipsi portauerat,&Iacinqui a laam dolente oculos, Rachel pulchram habuerit o rem .lii Lia quς maior clat,caecitatem intelligimus syn rvi ιν gae: in Rachel pulchritudinem ecclesiae, de tame qui ex parte Typi fueruntd i saluatoris, non omnia quae cule narrantur,in typocius fecisse credendi sunt. Typus enim partEindicat,quod si totum praecedat in Typo,im non est Typus sed historie veritas appellanda est .Haec breuiter ut in con mentariis diximus, nunc ad reliqua recutramus. b Eter. x nutri ιαν Ephraim. Multuminter Hebrai. cum Ze I xx. interpretum editio dii Ionat. Tentemus igitur iuxta I lebraeos historiam, iuxta Lxx. texere Quin
supra dixerat, puer Israel, dc dilexi eum, de ex AEgypt caui filium meum, de posteaintulit quod per euaueti: - Baal iiii immolabam de simulacris sacrificabant. Nune metrat quo Israel amore dilexeris, secundum illud quod in
70쪽
neuterono ole tum portauis te dammus Deus tuus νιμ ιιο ς gare paruuis filia ambutiri L evenires a Leam istumTl in alio loco: Expandi tali μαι. asempsit eum aro hortora ubi inerat svir. Ego inquit, qui pater eram, nutritius factus sum, Se parmulum meum in vini sine is ipse portabam, ne Ix. H E B
deretur insolitii dine, Ni e vel in brachiis meis : de aestu vel tenebris terre u , in nescier ut quod cura' die nubes eram, in noctio igni In funiculis
columna , ut quos protexeram . , in eo illustrarem&sanarem tu Adam traham eos, inmine .cumq; peccasseiu, 3 se vinculis charitatis. Et elisent tibi vituli eaput. dedi cro eis exaltans locum poenitentiae, de ignora- iugum super maxillas ueriint quod curarem eo ,& corii,&declinaui ad vulnus idololatriae uadragin' vesceretur.
ecprulinae redderem sinu, i. ' Non reuertetur in Cur ut autem eos propter Azgypti, VAs-niculos, de vincula charitatis: ip. z rzX cius, quo- quibus mihi Abraham, Isaac, niam noluerunt con&Iacob astrinxera. Pro Adam uerti. Coepit gladuis enim Aquila&Symmachus N incillitatibus eius I xx. N Theodotio , hominς co sumet electos eius,
uanitiiterunt ut dicerent min-
niculis haminiim traham eos, se Vin vinculis charitatis. in 'dq; Dim. Et populus meus
sequitur et Ero eun-as, pendzbit ad reditii in 3μγm : pret quo interpretatus inevitar plugum autem est Simmachus,&rutauerunt imponetur cis simul, quod ita onerem iugum su- non auferctur.
per maxillam eorum , duplici- , Otio modo dabo tetera ipitur: Aut abstuli ab eis
iugum cunctarum per circa- , I o
mitum nationum laut legem lxx illo do d meam quasi grauin imum iudi UO icticut Ama, po- pondus arbitrati sunt. Et dedi nam
eis escam mina in deserto quo vescet etvr,hoc est enim quint aat,decb Had eum, i est,tur pro quo interpretatus est symmachus, de deeri ui adesion quodDeus ad eum desin auctit, sed quod cibum mani ad eum secerit declinare. Aliter: Intantum dilexi eos, tam clemens pastor sui , ut morbidam ouem huine ris meis ipse portarem:ipsi vero ignorauerunt quod mea illos passione curarem δε qui amator sana omnium hominu, trahere in eos ad credendii in vinculis Hiaritatis: iuata illud quod m euangelio scriptum cia: venis a me, nisi tu ν imisit me traxerit eum. Et arbitrati sunt iugum meum seue, cine grauissimi uii, & declinaui ad eos deserens regna coelorum, ut crura eis vescerer astumpta forma hominis .iiue dedicis clum corporis mei, ipse & cibus 5 conuitia. Trasitimus ad intelligentiam spiritalem, iuxta L . duit taxat interpretes,ne si viminiq; δ secundum luiloriam &secundum νε--γ- , voluerimus exponere , tendamus libri m nitudii tenuissis ininiolatibus Baalim,quae de suo corde hiixerunt devocante fugientibus a facie mea sita enim in I xx. continetur Ego clemcussimus dominus ligaba pedesEphraim, ne a me longius fugeret, hoc enim significat . , ligabat aut Etesiimoniis icti turarum de disputatione magiitiorum ecclesiae ut ligatos per patientiam suis birachiis cotine retinon intelligentos quos patientia Dei iuuiis eorum ei let occasio.Vnde in corruptione hominii, videlicet no strorum,qui eos de perint contractos perfidiae frigore, ex tedicatore fides ,&quasi repugnantes vinculis mea dilectionis intinxi Et quia non sta sponte currebant, sed vincti sanibus trahebaiiciar, paululum maxillas eorum alapis verberaui, nopuniens. sed corrigens & cmendans. Iudex lacerat carnes, torquet seniculis, nagellis atq; ignibus cruciat. Qui autem pater est lasciuientem filium palma percutit manus .Et pulchrὶ non dixit, ero eos alapis verberans sed q si homo maxillas manu percutietis. Percutit autem Deus filios aberrates comminatione poenarum, angsi lectione , Ser. nioniis prophetarum. Cumque ite permiserit in illinula, ut haereticorum eanem atque doctrinam excutiat de ore polluto, tunc respicit ad eum dicente sibi lilio verberato. s. Hieron. Tom. Repice in me 5e miserere mei . Et iterum: er exaudi G
proderit eis: id est, perabit aduetrariosa de sugitivis seruos faciet Sive dabit eis verum 5e dulcem cibu , qui prius
bateticorum mendacia, εc cibos amarissimos deuora- SEPT. bant. cem eum Imr brachium No reuertetur in terra Me-
meae. Ei ero litas , quasi sic diiquod reuerti cupiat sed dans a dii homo G. ire no pollit. Reuerti aute cu O re--AEgyptiis au
a xi liticii agitans ed possessus spiciam ad eum straeua Λ V ι est ab Altino,qui cepit cudelens ei. Habitavit E ' donii fiat' est illius iure vici
ν . . . cta Orauit deos, vel illo se .
.es rei Meuit in ma-nmus tutus , come' est: Egyptum inuocabant: addent de comitari ni- Assyrios abiertit. Coepit itaq; si ilus sitis. Et populus glacius in ciuitatibus eius: si eius si flensus est ex in ue irruet,ut interpretallast A colatu Lo, O Diui sis quila: ut Vulnerabit,utSym per pretiosi ciui re Ubii Nastulit. Et vi laqua A , 1 tum pondus sit miseriarum,
cetur, O non exaltabit rc in ut nonagrivel pol Icilio saceum. factam GH rura vastetur, ted medias cGEphraim , protegam te uitates la ostis introeat.&con
Israelρ sit hiat electos es',sive brachii illius, ut interpretat' est SymmacHis,quod Hebraice dieitur,' a. Cuque eos impierit si gladius elacios&principes, siue robur exercitus, S deuorauerit vel capita vel consilia eorum, ut non possint aliquod Him re praetidium, tunc plebs miserabilis, quae ad nie r uerre noluit, meum ad se reditum praestolabitur,de sero ageep itciit ,hostibus cuncta vas fuitibus: Itaq;quia peccota grandia strandibus sunt punicii da stuppliciis,imponentes, qui derelicti fuerint de populo trege corum ac principibus Ailyrio mucrone truncatis in iugum grauissimum seruitutis.& imponet pariter,quod non auferetur iuxta liueta nisi si, i ritualitet tollatur in Christo. Iuxta Lxv habitauit Ephraim in AEgypto: terram stactam se iubere dicens , S: ecclesiam domini Saluatoris: sed vitiis atque peccatis5 peruersitate fi dei semper in AEgypto commoratus est. Quia igitur habi tauit in AEgypto, icia sus magnus Ailyrius erit rex eius, ni luit enim reuerti ad ecclesia, S: victute perdita, id est, Cl asto,qui est Dei virtus & Dei sapieinia, semper in languore vertatus est.&uifirmus fuit cunctis daemonibus ac perturbationibus subiacens: idcirco gladius , lao est scientia spiaritalis vel sermo ecclesiasti ei visi vallans atq; debellas lem
perversabitur in urbibus uius, qua. impie extruxit contra dominum,& ipse gladius rectuiescet in manibus eius: ut occisus ab alio, alium non postri occidere, nec contra aduersa Num leuare manum. Deniq; recipient& vorabunt secun dum consita sit Infelix aute populus & vulgus indoctum suspirabit antiqi iam patriam. cir captum se cile surti et siue pendebit in incolatu clo,nesciens quid fit, dc quo vertatur ignorans: Deus vero super pretiola eorum, aurum vide
licet S argentum,quae a cyrant ab eo dc quibus Ain diximus: irascetur, de ne Hiram liberabit Ona,qui si ovi
tio corruit. Hoc iuxta Lxx. cundem autem stasi ex Hebreseo coaptabimus.
b Q. -δει ore Ephraim , Me am te I el, σαὶ Inco .l odi nox&Lxx. interpreoli sumus , protegam te Is ras, in Hebraico scriptu est: quod Aquila rael.
eum in bonam parte putaremus uitelligi, S: significare pro-E i teaionem