장음표시 사용
51쪽
ter, ut cuncta exigentes ad praescriptum Evange. gelii, hoe etiam sanguine confirmarent Quid- quod libros suos hac mente scripserunt, ut prΟ- . dessent posteris, ac utilitas latius manaret' Stilo non vulgarem dignitatem, sed etiam pondus adia
jicit, qui, omnibus dictis exemplum jungens, nil
Pueri,ur re docet, quod non ipse priPsti erit ' Igitur ex habes sua- aequo iacit, qui volens vetustatis promptuarium adire, concipit reverentiam non solum erga res, sed etiam auctores, quorum Operii administratae, hae sunt, aut litteris mandatae. Sed falluntur vehementer, quando horum discrimen non faciunt, sud pares plerosque habent. Quamprimum enim audiunt nominari Patrem, quasi coelo demissum spectant, ac legunt; putantes Versus singulos redolere sinctitatem. ad Christum spirare. Quae
nee stamen nimia est reverentia Nec enim , ut fatear inge
minas. nue, VIXerunt omnes, quemadmodum 1 ccipierunt ;imo, ut majus quid dicam, illi ipsi, qui erant admirabili pietate, indulgentia, mansuetudine, sibi
semper non eonstabant. Ut summi fuerint, ta. . men homines fuerunt. Ergo humanitus quid pluribus accidit tam in Vita , quam in scriptis tantorum virorum; et quidem quod scripta spectat, cave putes, conspirasse aliquando in errorem; verum ita habe, incautos ac nescientςs aliquem sin--. gulos admisisse. Nam
52쪽
Cognitio eautionum, quas Ars critica ete. 4INam quidam ex sanctissimis ΡApi AH seeutirignum Chriyli millenarium statuerunt. Quidam volebant, haereticos de integro purgandos sacro sonis te. Alii innuerunt, duectum naturae, et rationem humanam per se ducere ad salutem. Alii in negotio Tranitatis re nondum expensa aliqua securius, quam decuit, protulerunt Pluribus, cum fuerint in recta sententia; tamen, cum dicerent comparate aut impetu sermonis ad hyperbolem raperentur, exciderunt Verba, quae nemo possit ad legem exactae veritatis revocare ' . Quid igitur 3 elamores tollamus 3 damnemus eos ad animandum haereticos: et dum errorem evellimus,
alium seramus 3 Minime ; sed si eos eum delectu et judicio ut homines ; cum modestia item atque
honore ut Patres volvamus. Haec est media.. illa Via, qua itur tutissime. Reverenter, nee sine pretentione veniae hi lapsus notari debent: quaedam , cum usum non habent, praestat Oblitterare, et relinquere in tenebris, quam protrahere in Iu-eem , ne oculos debiliores offendant. Certe scriptor citra ignominiam dimittendus est; ut quis que videat, te scriptum quoque benigne accipere, lenire, trahere in bonam partem; imo Verbo exincusare potius , quam accusare. Satis est enim,s ratum non habeas : et cum isti coelestibus: donis velut licentiam sint consecuit, ut tractentur mi-
53쪽
tissime, non permittas aliis, ut ni idem sumant, auferantque impune ; quando ipsi, si viverent, castigarent sua dicta non rogati, ac sententiam in se primi ferrent. Quod cum cepe sit monitur
hic iterum moneri debet; quia degimus tempora, quibus multi volunt inimicitiis Patrum clarescere ;putantque se tanto majores futuros , quanto illi minores evaserint. Ergo, quoties licet, deprimunt eos: quamque censensu saeculorum adepti sunt Venerationem, prorsus evertunt. Istud beatus AUGUSTINUS, cum abes et ab omni invidia, et tibi minus , quam aliis indulgeret, in Iuliano, Pelagii sectatore, culpaVit vehementer; ut adeo miserabilem insanuis vocaret; cui sit sortiter occurrendum ; quod fidem tantorum hominum eodem modo deceret tueri adversus dicacitatem , et Petulantiam , quo contra professos hostes Evange-1ium ipsum defenderetur. Sed, de hoc in aliis operibus fuse perscri psi. Eodem refertur, ne facie illa simplici pri
rum temporum, induci nos sinamus ad contemptum : sintque despectui, quae debebant venerati nem habere: Ageremus enim contra clarissimam Iegem aequitatis, quando res adolestentis Ecclesiae, in clade tanta litterarum. , et imperio ad rui Nam Vergente, exigeremus ad lucem nostram,
quae post scholas erectas, totque libros emissos artibus singulis est plurima illata. Ut enim de Philosophia, et Historia nil dicam, in ipsa do- lctrina Morum exelicavimus varia , quae in expe dit
54쪽
Cognitis mutionum, quas Ars eritica ete. 43
dito tum non erant. Offendit me saepenumero,teum audio dicentes, Ethream a Scriptoritas Mel l fia obiter tractatam e et quae huc pεrtinerent, into Ie- doctrina,
gendum omittere licere, vel strictim Percurrere. Licet thodo nouenim hanc distiplinam ratione et via non tradide- ---rint, ut nos solemus snam id neque in Evangelio est factum tamen ex sola narratione praeclare dictorum, et gestorum, studioquo pietatis tum magis ardeate, Vivendi normam saluberrimam eruemus. Puriora illa saecula virtutis cujusquo exempla magna tulerunt: et plures scio, qui, cum parum assicerentur scriptis ascetarum , eaque abjicerent , delati ad praecepta, factave primorum temporum, dederunt se penitus pietati, ac res fluxas susque deque habuerunt. Nempe receptum est opinione communi perspicasium hominum, Vetera, quo minorem Praeferunt speciem. , tanto. majorem religionem spirare: et, quod est toties dictum, neque dici unquam satis potest, verba m Vere, exempla trahere : multoque plenius opere , quam praecςptis doceri quia cognatum est omnibus nobis imitandi studium, facimusque omnia libentius, si quem. ducem sumus nacti. Quam in rem praeclare MARCUS TULLIUS Gratione pro Archia poeta num. 6, admonuit: quam mustas nobis imagines non solam ad intuendum, in rum etiam ad imitand m fortissimarum virorum ex pressas, scriptores et Graeci, et Latini reliquerunt I Quas ego mihi semper in adminifranda republica proponens, onimum et mentem meam ima coaltatione hominum επι
55쪽
cellentium conformatam. Quod si tantum valet apud profanos, caelestisque doctrinae expertes, quanto magis valere apud nos debet, qui non praesentibus sumus nati, sed futuris Τ Atque utinam haec lectio nostra tempestate revocari in usum posset Inon solum apud religiosos. et sacerdotes, sed etiam reliquos status; praesertim matronas, juVenes, puellas. Quam sinctior horum visa, quam Recundior illorum doctrina sereti Cum autem posterius sperare vix liceat, tanto magis curandum hominibus sacris, ut haee imprimant sibi: sicque possint et aliis, quorum curam gerunt, impendio commendare.
Quamquam, ut verum dicam, in Padagogo CLEΜΕNT1S , in opusculis CYPRIANI , in MoraIjbux s1Lii, in ossiciis, aliisque AMBROSII , in Trajffatibus CHRYSOSTOΜI , in HiERONYMI , AUGmmi NI , PAULINI Epipolis mitto , quae tot in Semmonibus habentur doctrina morum praeclare it ditur ' : et sunt innumera apud Graecos, ac Latianos; in quibus ratio singuloxum statuum habetur: ac tam pro Praesulibus et Ecclesiasticis, quam regibus, principibus , conjugibus , viduis, . virginibus , eoenobilis documenta aurea leguntur. Quare apum instar ad hos hortos convolemus. Nam
eum poni interdum possint alia studia, certe intemmitti , a studio Ethices nusquam erit nobis Vacandum.
Non debent late praeteriri Apopbtegmata Rul um a Ioannis. Baptista cotelerio in Melesiae Graeeae monumentis Tomo Lo pagina 338. exhibita. Habent enim multa insignia , no solum pro eoanobilis, sed etiam reliquis quibuacunque.
56쪽
Cognitio cautionum, quas Ars critica ete. 4s
candum; quia non est aliquod Vitae tempus, quo deeeat Christianum ab Ornandis moribus, componendisque affectibus suis avocari. Juvat aurem quod stipra dixi, Sanctorum monitis etiam exempla jungere. Quem in finem tum Vitae δε-
trum ex ROS WCIDI recensione, tum Acta Martyrum sincera , quae RUINARTUS dedit, pro omnibus in hoc genere conducem. Vide ad haec monita GEORGri PascHII lucubrationem de variis modis Moralia tradendi. Doctrinae morum astines sunt Germani Cano μι monast
nes , qui quidem legi haud pollunt, quin speciem Disii inae objiciant pastorum illorum, qui greges Christi zuviis tum pascebant: suamque dignitatem sine ullo prae- - 'sidio alio per se ipsi tuebantur. Absque opibus, ac cetera pompa , planeque imparati ab his, quiabus circumfluunt nunc successores, cum praeter virtutes suas haberent neminem in comitatu, per
ipsam existimationem probitatis legatos Christi referebant, qui malis terrori, honis solatio essent 1 principes ipsos monerent offieii sui a juribus sacris nec latum unguem abirent: objectu pectoris tegerent aras, et commissum sibi populum, quo libebat, nutu solo impellerent. Nempe eum religio non egeat adminiculis humanis, quod deerat natalibus, ac splendori externo , pensabat auctoritas: Deusque ipse fidelibus ministris gratiam , Venerationem , fidueiam , obsequium conciliabat. Amabantur juxta ac timebantur. Quod contra nune aecidit ; cum sacra potestas doridi eulo
57쪽
eulo est praesectis civilibus, vilescitque in dies
magis, ex quo minores antistites jus suum proferre putant jure primatus imminuto. Ergo sinum
vetustatis etiam hac ex parte rimemur: . ac regiis men sacrum , quale nobis illi Canones exhibent, animo centies repraesentemus. Nil priesentius ad pestem morum comprimendam, abususque totis 1endos ; imo omnia , saltem in coetibus, restituenada, quae per ignaviam in divinis institutis, ritiabus , ossiciis, ratione docendi, et castigandi, sacrorumque universo ministerio luxata sunt. Singula apud privatos novam faciem induent: disciplina domestica, quae caepit prorsus remittere, tantisper se colliget, pelleturque lethalis torpor, Respicient se ipsi magistratus : viri non docti tantum , sed etiam experti, probique praeficientuc Ecclesiis; qui nunquam sinant, ut metu rigoris pristini detrectetur emendatio. Ad quod obtinendum sacerdos quisque potest symbolam conferre ;praesertim si aequalibus, si distipulis, si patribus-
familias partes ossicii amanter inculcet. Sempererant, quos pigeat a priscis moribus abiisse tanto pere; Deoque juvante Veternum excutient, vestigia majorum relegent; ut absoluta videntina Synodo , Episcopi multi, et inter alios S. CAROLUsBORRoΜRUs successu ingenti per egregios ministros effecit. Porro eum Canones leguntur, danda opera
est, ut in illis, qui ritus spectant, non haereas tenue speciei; quae saepe praeter scenam, vel ce-
58쪽
ximoniam praeferre nihil videtur. Interna spe-λinda, et cortice detracto nucleus cruendus est. Nam ut BCRNARDUS ES PENI Us Tractatu Hisorieo-Canonico in PusEecis sierim universum Parte X. cap. I. S. a. prudenter admonuit, saepe sub illa superficie exterioris disciplinae quaedam regulae morum latent, sine quam sanctissimae; cujus rei exempla quinque subjungit de abstinentia Derorum miκνυ
rum a nuptiis: de eorum immunitate ab oneribus civi
ιibus e de aspmnatis decimis, ac proventibus : de Tonissura Iericali: de intervallis suseipiendorum ordinum; quae habent singula causas gravissimas, mentem que ipsius Evangelii, et Apostolorum sic declarant, ut pateat luculenter, conditionem sacrorum horiminum sine his longissime abfuturam a praestituto sibi sine. Unde concludit eo ipso loeo. Ex hisi quisque facile judicare potes, quam utile, imo necessa rium fit pro assequenda genuina disciplina Etale suae Motitia non horrere in ipso exteriori eortice, seu ratio nem, et spiritum Melasia in ea flabilienda praeeipria esseximandum, et attendendum.
VIII. Studiosus antiquitatis non ideo solum legunt lecta sciat, atque cognoscat more aliorum legemitum , sed ut pronuntiet de illis. ae sententiam forat ; possitque singulorum. rationem reddere, si quando usus tulerit.
Hic vertitur eardo rei apud homines , quos
cupiam hoc libro erudire. Ratio jam habetur ex fit, ac di- supra dictis; sed quaedam addenda sunt, quibuS re batid
59쪽
firmetur magis, ae illustretur. Illi qui legat animi causa, ut fallat tempus, ut se avocet a seriis, ut colligat materiem sermonum , satis fuerit scientia nuda rerum, quae olim in Ecclesia per omnes aetates sive bona, sive mala acciderunt. Habet enim plurimum varietatis notitia tot eventuum: atque ex ipsa Varietate voluptas existit non minio ma 'dontilentis principes viros, a quibus haec omnia sunt adminil rata : tum seriem rerum Eonsequentium sese , bella , pugnas , motuS, coitiones, turbas , lites, obtentus, novitates; praesertim cum
invidiae quid habent, vel admirationis. Quod maxime fit in subitis mutationibus, in discidiis Ecclesiarum, in spatss erroribus, indeque moto e sedibus suis orbe universo ; cum sacri antistites evocati a gregibus suis coirent in Synodos, et statuerent, quod publica e re nominis christiani
decens, commodam , necessarium Videretur. Αugetur hia sensus obIectamenti, et remissionis animi, cum cognitio locorum, ac temporum aecesserit, quae per ipsum usum singula ut praesentia sistit eruditis lectoribus. Verum qui longius non Progreditur, sed gradum hic figit: cum parum sollieitus facta a causis interioribus arcessere, nexum consiliorum, et commissuras operis non expendit, quasi in recordatione esset sta omnis utilitas: nec in eo caput esset ac summa illius, ut solertia in judicando, et animadversione liberali, quidquid occurrit gravius, magnique momenti, in Tem propriam verteretur, ineassum laborat, et
60쪽
Cognitio mulionum, quas ins eritica ete. 49 tam vetustati, quam disciplinae nobilissimae, quam
CicCRO te sem temporum, sucem veritatis, vitam mamorrae , magistram Uum, nuntiam vetustatis appellat,
injuriam palmarem facit. Historiam enim per , neglectum melioris usus nescit aptare, perditque horas, non hunc in finem datas. Certe apud cordatos non potest magis prodere , quam parum habeat subaste rationis, qui se versatur in scriptis antiquorum. Quanto magis Theologus, cujus sunt praecipuae partes in quaestionibus dogmaticis, quae absque judicio, ac principiorum intima cognitione turbantur potius , quam componuntur Τ Ρeccet minus, quam alii nil agendo, peceut tamen: et, ut audacius videatur dici, nihilominus dieendum est, me malle hos, qui in studio Theologiae Scholasticos terunt, et in magistri sententia sola acquiescunt, quam qui jaclo nullo fundamento, cum indolem sacrorum negotiorum ignorent, ex memoria de dogmatis, disciplina, Historia passim decernunt, Voluntque videri, omnes lectionis imis patientes in ignoratione maxima Vertari.
Qui nondum maturuerunt, et assuetudine Ri Ha
discernendi carent, sibi passim persuadent, saltem gestir a im in parte, quae est mere historica , relatione exem-PIOrum, et testimoniorum rem totam ab lvi. Non id agitur o mei l non id agitur. Qui enim