Jacobi Facciolati Rudimenta logicae

51쪽

Cin εος ιμι - --e, a diis p . UΙ utraque ex doctrina Aristotest; M simplico M porcepti War pertinet . Est enim notio una, quae pluribus verbis distinguitur exponitur sine ullo nunciandi judichi innerunω individuo comparatur, de re in pissim dicitur ab Aristotele . . Nam aquis interroget.

p. id est μωρ respondeo per definitionem, imad lunaee. Si urgeat, quomodo dividitur ani Quo spondeo, in rationale, cirrationati is quidam a sibi i-- - - --

cui definitimis coniungunt per verbum es hoc modo Hum es anima rationale . Sed ex hoc

a Me ει o. lib. I. Poster utri ossem sic litatelas, d finitionem esse simplicem terminum. Quomodo autem nil verba terminimi uirini Deiane, explicax ibidem, In

finitio raptiva rem per synthesim , est eomst

nendo divisio per analysim, idest resolvendo . Nam destiatio, sumtis partibus , simuloue compositis, ostendit totum uia finibus circumscriptum, divisio reisuno toro , narrea ostendit alias ab aliis sejunctas.

52쪽

rso nunciat , ii quo definiis praedicati l ivntenet. pparet earn esse notionem unam. Adde.

quod definitio , dc res definita non disserunt nisi virtute atqui res definita limplex quid est , ad primam mentis cogitationem pertinens igitur etiam definitio eodem pertinere debet, 'sime ci intelligentia percipi 3 Desilutio est propriac dilucida , paucis comprehensa e bis explicati'. Et ut Cicero scrutat in orat. c. 33. Definitis est or- να - μώ, δε-- igitur, ostendis quam revissime εὶ. --plexesis is

Duplex altera ivin b, altera rei. Definitiomminis est, quae quid per ocem aliquam intellugamus, patefacit; ne verborum ambiguitate peccetur so Definitio rei est, quae rem ipsam ejus que naturali essentiam in aperto ponit.

Destibio implex notio est a quia in is est gendam perceptibnem, ne aberi et is salse audisio oeca nem praebeat . si alesnaeo addito nomine rei definitae, migret in enunciatum, dici potest orario, πιπι pri eai- --ι- mit -- sissem in fiat, mirio amaviam . Id sin is a raret in definitione hae mmo es nimia rationais. Placium bis iis loco definitionem definire per seces ommunes , quarum significatio cuilibet statim occurrit. In sine huius capitis eam definiemus rmula Logicas shPerperam quidam existimant, voces omnes , quae in disputando adhibentur, definiri debere . Sunt enim quaedam

primaris, quarum sarificatio in eummimi latus notissim

53쪽

tamen communis , per alias ariores explieatista ut cum Cicero ait in ratione pro M. eao 16'riis secunda, cum quis deciarat. qua significatione vocabulum aliquod, . Vel sibi vel arci sua proprium, usurpare velit quod --xime faciunt, aut facere debent, qui de rebus a canis scribunt, de Neiunita, de tabala, deram cantationibus 7). Tertia, cum vox explanaturpe dictiones, a quibus oritur ut cum Cicero Pison. v. o. ait, Consul- esse illum, qui Mikaesiuiti di de sene cap. 3. eonvivia,eue acciuncionem epularem amicorum, Guae vitie eo unctionem habet. Haec a Latinis minis die, tur a Graecis Emmo a 8

Quadruplex Priora rem manima per eius

est, mese possunt velut principla definittanum, ne abeatve adiit initum. Itaque EueIides non definit a Mia , non mami. - π, non . - , non panem, inmitia.

Diuitia

54쪽

maturam Messentiam secunda per caussas tertia ver proprias flectiones et quarta per communes attributiones. Prima, quae ceterarum perfectissima aest, proximo genere, propria differentia comnat ut cum Homo definitur, Gimal rationale Secunda rei caussas complectitur , vel unam, vel Plures, vel omnes ut cum homo dicis Dbs ita corporein mente con l. a Deo in sui mili adiane i acta propter beatis--- Tertia fit ex propriis affectionibus quae rei definitae naturam non constituunt, sed tamen necessari comitantur ut cum homo dicitur animal ridendi, admirandi e pari Quarta conflatur per communia quintam hoc est per ea, quae licet separata in aliis quoque rebus reperiantur, tamen simul conjuncta non reperiuntur Disi in re definita . Hujusmodi sunt Poetarum, Oratorum, mistoricorum descripti.

Sini ne singuia unius ratinis e D. Prima non potest esse nisi una; quia eslantia rei cujuslibet una est,is uno modo se habet. P. Secunda potest esses HultipleΨ', solum quia causis multa sunt , singulaeque ad definiem dum valent; sed etiam quia definitiones alias in

, .m hoc postremo definiendi genere Quinctilianus Iib.

7. c. 4. si si ton dixero , homo est anima ratisnate moriale , mon potero exposis animi corporisque proprietaribus Maris symione d cti, me a inmis eam distinguere , vena ma Corale

55쪽

naquaeque in societatem trahit. Nan cum caus at sint quatuor, materia, forma, eniciens, Minis: ad duas priores revocantur illae omnes, quae fiunt per parte rem constituentes , ut cum homo dicitur subsantia consans ex mente, corpore suo . Adesticientem referuntur definitiones per rei instrumenta conflatae ut cum eloquentia definitur facultas dicendi studio ct exercitatione comparata IIJ Denique ad finem revocantur illae omnes, quae ab u

su mollicio ducuntur ut cum dico, Visiam fise qua dat unicuique suum La).

sui tertiae

P. Haec definiendi forma variatur, si variae sint rei proprietates nobis manifestae muc pertinent definitiones virtutum ac vitiorum , artium ac di .

pies Defiestio huiusmodi aequiparatur primae quia malediria de forma rei naturam messentiam constituunt sis materii quidem tenet locum generis, forma differentis . Et illa partes rei, quoquo modo se habeant , sunt velut materia ejus 'ite revoeantur definἰriones per partitionem Wdiis visionem, quas Cicero explieat in Top. e. s. Desinitiones alia fans intitionum , In divisionum partiιιonum , cum es, quae proposita est, quasi in membra diserpitur, ae si quis jus ei, ιε diea id esse , quod in legibus , Senatusconsulxis , rebv judicaris, juνi peritarum auctoritare , edictis magistratuum , more nixare consistis . Divisionum autem desiniri formas complectuin omnes , qua Ab eo genere sunς, c. ri Per init umenta efficientia beatitudinis eam definit Maνtiali I. Io ep. 47. iam quae facian heai3orem , e. t ix Ad usum, ossicium reseruntur effecta signa quae-lmetri ut eum orator defittitur a Cic. lib. I. de Oratore e. 11. O i, meeremque es incideri , quae Φ dictione explicaniada,is denis o copiose , ct ornate , ct mim πιιι dica1 cum quadam eriam actiona dis ate

56쪽

scilinarum , quae per attributiones cuique promio instituuntur . Eodem reseruntur clafinitiones relato riun, quonam ea princeps proprietas est uti ense invicem cognoscantur de definiantur ut cum Dominus dicitur is, cui est se ij serum ii υ --- is . . D. Hate vero latissime patet, cum sit descriptio, potius, delineatio, Maduinbratio quaedam, quam vera germana definitio . Itaque huc pertinet

quaelibet oratio , seu valet ad rem explican dam et in . 'ri. Die is tred furem po est ne inris

capitibus coerceri 'P. Vix potest. Princeps modus est, qui fit per congeriem multarum aflectionum quarum ubdem magis communes primo loco pomandi , ac veluti genus constituunt magis propris ac pecuseliares disterentiae locum tenent is .

13 Inter relatorum definitiones illas quoque ponimus, tum abstracta per coneret , oneret per abstracta de niuntur . Itaque iniuria reprehenditur definitio qualitatis quam affert Aristoteles Categor. . . qualitatem dies , per quam aliqtii dicunιδεν quales Seilicet hac in re concretum n

tius est abstracto, ideoque ad illud explieandum valet. i Cicero hi Part. c. 11 Desinitio genis declarat. proprietate quadam 3 - etiam inmunis frequentia , ex quibus pri tam im sit, e -- - quoniam de propriis

cis Exempli loco p inrise descriptio Polyphemi Wia

57쪽

Semiudus modiiis est , per similitudinem militudinem, quo modo Cicero in Orat promin. rena definit militem esuri iconsultum al, mn in .aiter :diflammis utriusque naturam M

Tertius per exemplum, ut cum definimus p nentes aliquid exempli Ococi V. gr. corpus es ur .arius o oram ahaim ama in modus est frequentissimus praesertim Poetas.

Ita Mors definitur ab Horatio lib. r. p. 15. tui rerum Maa Ovidio Amor. Quintus pra antonomasiam S at quid Horam lib. r. Epist. a. dicit Trojani bini scriptorem, significans Homerum IT . . Sextus per contrarium, quoties contraritim est

Virgilium .3. V 6s8. rea mani in phini Hi 6 θ' suis mil. asyDefinitio per exemptuiri reprehenditur a Meraiemi Hati,nem in Dialogo de scientia. Vulgus Me ferme pa-M res expistare seset, quod non esto clignitate Philosophi. iro me resertur descriptio quaeris per periphrasini scias novi est illa Persi initio satyrae 4 ubi soc'tem vocare uia um et strum ini quem dira eisura. is Eadem ratione purus laeus definitur ab Ulplano In

lib. Dig. xi. t. 7. l. a. -- neque sacer, que sanctus , neque e- as Optimates a Cicerone pro Sext. e. s. s - cantes sunt , nec naturis improbi , nee furias , nec silaus domestieis impediti . Quamquam duo hae exempla r

seni etiam possunt ad modum desiniendi m negationem.

58쪽

solent perfectistinac impersinissima. Nam cum extremi isti gradus in notiones nostras non sin dant m s dici potest non sint , ram id sint is . . γ'

m Tria sunt obserianda diu desinis in dena

, persecta . Primum est, ne definitio sit stior, aut amplior re definita in cum illa reciprocetur ex gr. - uis V timo, si animal rati :- ω, --- est. - λ- rari. -- - . secundum, quod ortitur ex primo, ut pressi brevis sit, modo non deficiant necessaria . oc

59쪽

abes a Cic mite Topic cap. 6 Ciun sun suis ea, quae sint ei rei, quiun dinium velis.

cum xi Condixi haec semim non habet In qualibet niti ne, sed in L 3ie duimoat,in quidem propria atque per fecta viae a meis Η--aline nocero in orat. -- , mi definis rem σι neque ita faei ramo re a sum qum in tui se siti mi disputationi , fieri seisi disero ad genus queis attinet , iecirco remotum est ineptum, uia superiora non comprehendunt in torni proximum est

moneum, qui in eo superiora continentur. αα Hae iii parte peccant, qui definiunt per verba in sitata, obsoleta , novari ambigua, translata o nisi sorte translata sint notiora & nisidiora propriis ; quod interdum continis sit. Ex hoc praeeepto veterem testudinis definitionem repre nendit Cicero dei vin lib. a. cap. 64. Tardigrada, heinigrada, domiporta , sanguinecassa. Ceterum definitio is docet Aristoteles lib. r. hys. t. s. non debet esse clarior, quam rea definita, cuillibet indocto, qui artium formulas non tenet, res percipit dumtaxat eosnitione quadam eonius . Nam

vulpus magis intelligit, quid sit homo, quam quid sit animaι61 ηυ magis quid sit -- , quam quid sit actis eniis in mure, Ma m i in 'on .

60쪽

,eum auus em anni usiue eo persequare, dum proprium ess imis, quod nullam in aliam reniet istari possit tu si mereditatem , dic