Leipziger Studien zur classischen Philologie

341쪽

De glossis terici Hesychiani Italicis.

Talia uero adnotata interdum in textum inuadere docet locus Gell. X c. 12, cuius in fine laudatum est fragmentum aliquod Graeeo scriptum. Addidit aliquis: μέχρι τουτου, quod omni iure seclusit doctissimus editor. IIlo ς' ευσεβής. Pius. Secundi saeeuli grammatici, qui Romae docebant, hoc inprimis agnomen bene nouisse nemo negabit. Ludi quoque Piales αγῶνες reiοιὶ in honorem Hadriani ab Antonino Pio instituti εισέβεια Graecis erant sad CIO I no. 1068, III no. 5810). Σαστος σέυστος cod. , emend. Meineke, Philol. XII

De auctore huius glossae Philoxeno iam dixi p. 298. Σέειος legitur Polyb. XXXII, 20, 2, quem locum fortasse respicit glossa. De seriptura Maestus et in libris et in titulis frequenti es. Lo-beckii parati p. p. 18 Corasen Ιὸ p. 2963. c) Antiquitates Romanae. CL p. 282.

Significat gl. 2 magistratum Romanum plurimisque in lexi eis eadem sere sorma circumfertur iWanno Ahi l. l. p. 169 . Explicatione autem Hesychiana inductus suasit Heinsius δικρα-

τωρ , sed omnia sana sunt. Tenemus enim veriloquium tamquam δι-κτατωρ, δι-κτητωρ de uerbo κτασθαι. Byzantinis

quoque tritum hoc fuisse docet glossa nomica Du Cangit, qua

Hesychianae glossae adiectum est: ος παρα ' ιιαέοις δισD-πατος καλεῆται. Minu8 uero quadrat explicatio Hesychiana inuocabulo δικαrtoe, cuiu8 genuinum interpretamentum nescio an expulerit dictatoris nimia uicinitas. Componebant autem

Graeci δικότ υρ cum diari dia', ut iam uidit Dindors in Steph.

342쪽

αἴλλ' ure ἀνδρος αποδειχθεὶς ἐνος consul dictatorem dieid. Sed ad explicandum δικατωρ haec sere inutilia, uerum suppeditat reuerendae aetatis cippus Spoletanus Buecheler Rh. M. XXXV p. 627), ubi cum legatur: 'eius piacli moliatque die tor ei exactio est od)', etiam in ipsa lingua Latina divisor fuisse apparet. Bruns, soni. iur. Rom. p. 54: 'dicator est, qui dicat rem sacram, i. e. in uico magistratus uicanus'. Quod non satisfacere rei Buecheler l. l. docuit. Mihi quidem uidetur suisse apud priscos Latinos uerbum ' dicare, sensu a dicendi uel edieendi norbo haud diuersum, id quod confirmat Fest. p. 7b: die sit: dixerit', quam glossam ad Lucilium resert Loe e prodr. p. 336. Eadem fere ratione ex Philoxeni ' eator: aDς' elicias 'ducare, ex participio frequentissimo ei sans uerbum ' elegare. Dicator igitur magistratus, sane utemus aliquis, a dicando, dictator a dictando uocatus est. Παλέλια Salmas. IIαλλέα cod. ' Oγών. οἱ δὲ τερ Πάλει, ἔνιοι δὲ τ ῶ Πανέ. Wannowski l. l. p. 253. Post αγών aliquid excidisse, fortasse Romanorum nomen, indicat, quod statim sequitur: οἱ δέ. Ath. VIII p. 361 s: ἔτυχε δὲ Ουσα fo ἡ τα Παρέλεα μὲν παλαι κaλουμενα, νυν δὲ 'Pωμαῖα, τῆ τῆς πολεεος Trali ναου

λέως Ἀδριανου. Vides igitur, quam saeile potuerit Diogenimns glossam, ni suae aetatis' cs. p. 3003, copiis suis addere.

Omnia clara sunt. Πάτρωνας enim Graeci et patres conscriptos et patronos causarum dicebant. Ρlui. Rom. c. 13: ὁ μεν ουν σενατος ἀτρεκ υς γερουσέαν σνγιαένει. πατρικίους δὲ τοῖς βουλευτας κληθῆναι λέγουσιν, οἱ 3 ιέν, O τι maiδων γνησίων πωτέιες ησαν, οἱ δὲ φιαλλον ως αυτοῖς ἔχοντας ἐαυτων ἀποδεἰξαι Dissiligod by Cooste

343쪽

Do glossis lexici IIesychiani Italicis.

quamquam quartam ipse proponit originationem, hoc tamen apparet, commune aliquid habere Hesychium eum Plutarchi doctrina textuque Diogenianeo iniuria expelli glossam. De ipsa sorma πατρωνες Sichinger l. l. p. 39 noti 1.

Ῥῶστ ροπι εφιβολον. Rostrum est nauium. In mentem nenit extemplo columna rostrata, cuius mentionem in Latinorum grammaticorum scriptis certe non uno loco inuenerunt Graeci. Adde: τους καλουιιέ-νους ἐμβολοις, Polyb. VI e. 53, 1. Tήβεννος ' εἶδος περιβολαίου παρα 1ιaέοις. πον Italicum ἐν τη τηβεννικῆ ἐσθῆτι iam Strabo nidit ΗΙ p. 167 , post quem uerum uidisse inuenio Ρearaonem aduers. Besveh. II p. 824. Accuratius autem hae de glossa eiusque origine Baecheler Rh. M. XXXIX p. 420 sq., euius doctissimis uerbis nihil ego habeo, qnod addam.

Vocauerim autem in eundem rensum glo88as quasdam,qnae ex historia Romana Graeco conscripta et ipsae uidentur ductae esse:

ωαλάρικα ' εἶδος λογχης, alienum uocabulum, si quid uideo, a Byzantinis et uel ob hane causam melioris notae speciem prae ge serens. Fest. p. 88: 'falarica genus teli missile, quo utuntur ex falis i. e. ex Ioeis exstructis dimieantes'. Falae uero ibidem dictae ab altitudine, 'a falando, quod apud Etruscos signifieat caelum'. Quod apud Begychium quoque legendum denseo, cuius glossam g άλαι ' δρα, σκοπει seliciter Mueller ad Festi l. l. emendat Oρη, σκοπιαι. Et quoniam non falarica tantum, sed et ipsa fata significat machinam aliquam militarem ses Ribbeckium ad Non. AL u. 12 com. p. 256 , pro eis, quae in Hesychio nunc

344쪽

Ferentarii uel rorarii', Nannowski l. l. p. 209. Ut Plautinum affert uocabulum Varro l. l. VII si 57. Festo p. 85ὶ sunt 'auxiliares in bello a serendo auxilio dicti, uel quia fundis et lapidibus pugnabant, quae tela seruntur, non tenentur, ita appellati'. 'Funditores' Vegetius quoque Ι c. 20) eos dicit, 'in cornibus locatos, unde pugnandi sumebatur exordium'. Idem 'apud ueteres inter pedites' eos suisse dicit, quocum consentit Byzantinorum de eis silentium. D λεξέντης Buecheler Rh. M. XXXV p. 628, φλεξεωῆς

eod.)' ιαπικνὶ ταξις παρα ' μalοις. 'FIexuntes appellati a genere pensilium, quod . . . . uocabant

.... hyiππιον , Granius Lic. p. 4 a, 20. 'Celeres sub Romulo regibusque sunt appellati sequites), deinde sexuntes salii: sexv- miseri, postea trO8suli . . . . idque durauit ultra C. Gracchum', Plin. nati hist. XXXIII c. 2, 9, unde aestimanda est insignis glossae aetas. Nec est nullius momenti, quod eisdem fero temporibus, quibus Romanis equites suisse flexuntes modo didicimus, Siculi uocauerunt eosdem καμπους eodem sere sensu p. 33l . D) Metrologica, cs. p. 299. ηναρι OH το νοιιιηια ηJ εἶδος αργυρίου. denarium. Sehmidi in epeedosi relegauit glossam ad Matth. c. XX, 2:σWHyωνήσας δε ιιετα τεὼν ἐργατευν ἐκ δηιναριου τὴν h/ιερaν etc. Sed huic sententiae non fauet explicatio Hesychiana. Exspectaremus simile quiddam glossae Basilicanae: Gaλαρια ' δηναρια. Melioris igitur notas glossam statuerim nec offendendum puto in genere neutro. Nam etiam drearium sorma bonis iam temporibus frequentatur. Contra illud το νομισμα ri infimae aetatis additamentum esse censeo, qua iam uniueream pecuniae uim ac potestatem habebat denarius. Cf. Alban. den L

345쪽

De glossis lolet Hesychlani Italicis.

Aευγη' ιιέτρον τι, Γαλατaι γαλακτος cod. . leuga. Vox Galliea Franco-Gall. lime) eum Graecis auctoribus ignota uideatur, per Romanos, qui illam nouerunt, in notitiam conditorum lexici peruenit. Μέλιον ' δενδρον oμοιον ἐλατο, τοῖς νέους μετα- νουσι ἐν ταὶς ποι παῖς cf. s. v. 'εἶλsol, ιιετρον Odovσταδίων οἱ δὲ ζ' 'υuoδων δ'.De Eratosthene uide p. 281. Μιλιασθαι, miliariis metiri, Polyb. XXXIV, 7. Est autem ιιέλιον in uniuersum VIII stadiorum. Unde Strabo VII p. 322 sn.: λογιζοφιένου ανς ιιὲν οἱ πολλοὶ τὰ μέλιονοκτασταδιον. Hesychii autem ζ non ad Olympieum, sed ad Asiaticum stadium spectat, de quo Plut. C. Gracch. c. 7: τὰ δε

an Hesychins scripserit: οἱ δε ζ' καὶ αὐδων τ . Ε) Glossae medieae et ἐξηγησεις βοτανῶν, quoad quidem melioris notae uidentur. CL p. 301.

Plin. nai. hist. XXV c. 6, 7i: 'Gentianam inuenit Gentius rex Illyriorum ubique na8centem, in Illyrico tamen praestanti88imam . . . . rRdicis natura est excalfactoria'. Subest radix γεν, sten: deductum tamen hinc thema genti- sacit cum Lat. 9en ths, in Graecis sui simile non habet. ἰτέα, ' ιιαῖοι. Sali X.

346쪽

tamen non debebat Muguri malam eouiecturam Iορμιγγα 8equi. In usu est medicis etiam formicatio θυιυρμηκίασιο, formicare μυρμηκιζειν). Formae autem δριιικας uereor ne subsit grammatici alicuius nugipolyloquidis suttilis doetrina: 'sane sormica dicta est ab eo, quod ore micas serat' Serv. ad A. Ivu. 402).Fὶ Addo quaedam, ut mihi uidetur, των ἐπὶ Λιπενεια νου γεγενημένων, uulgari ab usu non aliena quidem illa, sed quae a Byzantinorum consuetudine paulo distent ideoque melioris notae uidentur e88e. Κασα, οἰκέα, κc βη, οἴκησις παρα 'Pωμαέοις. o aga. Καιτρεα ι' o πλα 'Iβηρικά. οἱ δὲ κυρτlaς. Os κατείρα ' ἀσπίς, πέλτη. e Retra. Romanis inde a Varrone in usu est Non. p. 82, 17ὶ, Graecis non item. Itaque neri est gimile spectare glossam ad quendam rerum Romanarum scriptorem. Κατείρα, corruptum, nihil aliud, quam καιτρα. Καέτρεαι prosectum est a Lat. 'eaetrea cf. capra et Curea . IIικέλα' πέσσα. aiol. yicula.

Picula eum inferioris aetatis Latinis sit γλοιος παιδικός, explicatio Hesychiana πέσσα ad uetustiorem usum recedit. Fortasse iam Italiotae noeabulum more rustico deminutino fietnma Bruttiis acceperunt, apud quos picis coquendae atque conficiendae tamquam fabricam fuisse Plinius tradit nai. hist. XIV e. 20,1 27 i). IIo ρτα ' θυρα πολεως η αυλῆς Οικου. porta. Παρα τὰ τον πορον τηρεὶν addunt Elym. M. p. 683, 59 et

Favorinus. Πορτ ικος ' στοά. porticu g.

Byzantini potius, ut uidetur, πορπιξ Du Cange .

347쪽

Do glossis lenia Hesychiani Italieis.

De ε pro ι posita, more in Graecis transscriptionibus nulla aetate non usitato cf. Wannowski l. l. p. 4, Diuenberger Herm.

VI p. 136, Cohn philol. ang. 188b p. 202 cf. λέντιον, linteum,

λεγεῶν, tuis etc. . Cap. II. Hesychian R. In omnibus eis glossis, quas supra enarraui, hanc legem me secutum esse uelim te memoria tenere, ut a Diogeniano nihil abiudicarem, quod aut non esse aut non posse egse Diogenianeum adhuc nemo demonstrauit. In singulis sane errare potui. Maxime uero uereor, ne iniuriam secerim, de quo nunc dicendum est, Hesychio. Huic enim quid tribuendum sit ex Latina lexiet sarragine, ille demum accuratius poterit demonstrare, cui Hesychii uitam atque aetatem certioribus finibus licuerit definire. Ego cum Alexandrinum grammaticum cuius in dictione ne Alexandrinae quidem nestigia dialecti degunt, Schmidi quaesit. Hesych. p. CLXXXIXὶ a Bosporanae originis glossis

sacrisque interpretamentis liberandum esse persuasum habuerim, admodum pauca relicta uideo, quae uindicari posse Hesychio mihi uidentur. Idem tamen, uti iam dixi, non negauerim posse etiam ex eis, quae ut Diogenianea laudaui, nonnulla ad Hesychii doctrinam redundare. Byzantinis autem cum tanta fuerit Romanorum uocabulorum quasi familiaritas, ut ne sentirent quidem aduenticiam eorum naturam, sed pror8us ut Graecis uterentur eis explicarentque eorum Opera uel mere Graeca et usu tritissima: Hesychiana doctrina non indigna esse Opinor, quae laudato Romanorum nomine asseruntur. Quibus adiunxi, quae Du Cangit copiis in comparationem nocatis ab usu uulgari infimae aetatis paulo remotiora uidentur esse. Singula tamen distinguere iam supersedeo, sed litterarum sequor ordinem, quantumuis licenter modo huc modo illud nos

348쪽

Suffixo deminutino duplici formatum est. Descendit enim dolacinia, quam τα αμ ροβαλλο ιενα explicat Choeroboscus, eod. Par. II p. 236, 12, Cyrillus autem κράσπεδον, sicuti Festo quoque p. 117 lacinia 'pars uestimenti' esti Neque tamen iure Meursius gloss. Graecobarb. p. 29b: 'errat Hesychius, non enim est υποδημa'. Nam etiam u. αναζυρέδες occurrit in explicatione υπodqμα, cui uocabulo uim aliquam latiorem illa aetate tribuerunt. ραχιιη' τὰ OHOOν της Ουγγιας. Melioris notae glossis attribuitur loco Galeni comparato, quem affert Boeekh metrol. uniersuch ungen p. 24: h Ovγγια αροι παρα μὲν τOiς ωττικοὶς δραυι ς,, 1rαρα δε τοὶς 'μαλικο δραυιας η . Idem docet illam hic intellegi debere drachmam,qnae denarii locum obtinuerit sere inde a Raeculo secundo. Adiungendae autem sunt glossae: δέδραχιιον τὰ τμαρτον της

Ουγκέας et κυαθους' σκαφειυλια, εὐόρια σιδηρα, OIa κυαθος δέχεται υγρου τινος Ουγγέας δύο, qua in glosin lacunam me statuisse nemo reprehendet. Sunt autem:

1 cyathus - i et unciae, i. e. m. ilet uncia.

Quae cum ita sint, quod praebet codex: ζζν, non recte soluit

349쪽

De glossis lexici Hesychiani Italicis.

345 Latinam pallii originem post Comeni I 3 p. 527 doctam explicationem neminem puto esse negaturum. Concedam autem, quod scripsi uno, si id non placet, glossae inter Hesychianas locum non esse. Nam et Bygantinis frequens est reciλλέον et potuit arro 'ri μαα ν addere, qui ρηγεα cum Lat. regia componendum duxit. Σαέκουλουμ ' χρονος σακκοςJ. Ῥωμαὶοι. saeculum. Cyrillus: 'alών: aenum, saeculum'. Philoxenus: 'saecula:

citioνας De continui alicuius glossarii nestigiis, quae in promptu hoc loco uidentur, uide p. 305.

Σέδας' καθέδρα. Sedes.

Delendum nocabulum, quod etiam Suidas et Photius praebent, ex Graecis Curtii p. 241. Latinam originem glossae uidisse inuenio Dobraeum, adu. crit. III p. 51. In mutata declinatione ne offendas, appono τινα i finis , ναβα nauis), λυγκη lanx) Wannowski l. I. p. 633. Σορδισι ος ' το ιι ni καθαρεύς διαυγεσθαι ἡ τοι ἐλλ νιγιν. σορδιδο ρυπαρον, quod cum pugnet cum Ordine, priori glossae statim adiungam: εστι δεὶ σορδιδον ὐυπαρον. Indicat glossa quantumuis barbara doctiorem auctorem, qui nouerit grammaticorum Latinorum usum uocabuli technicum.

Addo incerta quaedam sAὶ et male intellecta B .

Bερβινια ' ξυλα καθηλευμένα, ἐξ εὐν τας ληκυθους ἐκρέμων. οἱ δε γένος τι Ἀρκαδικον τους Βερβενέους. uerbenae 3 In genere Arcadico noli offendere. Etiam siβεννον sibi uindicare studuerunt Graeci seto aliquo heroe Arcadico Bueeheler Rh. M. XXXIX p. 420 sq.). Simile quid uidimus in gi. παροτρωνες, cs. p. 339. Maiorem autem difficultatem mouet explicatio. Tenendum tamen est uerbenarum potestatem omnino latius patere. 'Verbenae dicuntur uirgulta staLa), quae semperuirent, iucundi odoris. Alii nerbenas uirgulta religioni apta', Serv. ad Ecl. VIII u. 65. Sunt igitur βυλα, εξ ων τας ληκυ- θους ti eis ιοιγ', uirgulta, quibus opus est ad paranda sacrificia.

350쪽

Affert Sehmidi Lat. mola, sed res prorsus dubia. II άλμη ' γέρρον. Palma, parma', Soping. et est parma post Polyb. VI o. 22, 1 non ignota Graecis. Parma autem et palma apud Latinos interdum promiscuum usum iniisse satis constat cs Tibull. I, 9u. 823. Cum tamen Thraciae originis parmam ipse Hesychius

dicat παρι η' So 3 ιον Oαλον, σκεπαστ ηριον, ' κονδοτρον Hρεου), a Romanis aduenticium uocabulum Graecis uenisse in usum non dixerim. TOρτυρ α' των κεραμ&ὐν προμηκης revis . . I οργυρα, quod Schmidi suadet, audacior mutatio uidetur. ρτυρα autem cum Graecis auetoribus ignota sit, componendum erit Latinum tortura, inferioris Latinitatis uocabulum. Obscurum τορτυρομενον ' νιφομενον seponere satius duxi, itemque τορκ tuος, cuius et signiscatio et per litteram κ finitum thema Latini uerbi, quod est torquere, familiam aduocare uidetur i.

'λαροι ' ξυλα. Perperam Schmidi secundum Pearsonem aviore contulit, pro quo et apalare est, 'cochlear, cuius praecipuus usus erat insumendis ovis teneris et sorbilibus' Foreell. , quae apala dicuntur Pa άααλα). Inde igitur vlar iam Pacuuius Ribbeck, trag. - p. 136). Diuersum autem ab hoc est purum putum Graecum αβλαροι, cuius uocabuli thema est uet, Curtius p. 568 cf. Lat. 'ulorum). Metathesi fit: λ uocalis producta.

ij Etiam corruptelae huie Latinum aliquod uocabulum uidetur Rubesse 2 κ tamen apparet etiam in set κ-σιμο-ν ' το αγριο-ρουλλον, plantae nomen apud Tit annum Zouar. p. CLX.

라틴어 텍스트