장음표시 사용
581쪽
litum sintra annos 322 et 373; cf. Peter Hist. reliqu. p. 172 adn. 24) praefuisse scribit aedi Saturni laciundae. Quid fragmenti 20, ubi P. Valerius, L. Geganius legati anni 262 commemorantur, ad Gellium sit reserendum, non potest diiudicari. Neque in Claudii Quadrigarii reliquiis, cuius annales
inde a capta urbe exorsi esse putantur, ante Rextum urbis Donditae saeculum legimus cognomina. Cuius rei egregium testimonium ipsius sunt uerba, quae exstant apud Gellium s17, 2, 4 - Quadr. frg. T): 'Nam Marcus, inquit, Manlius, quem Capitolium seruasse a Gallis supra ostendi, cuiusque operam cum M. Furio dictatore apud Gallos cumprime sortem atque in- exuperabilem respubliea sensit . . .' Pari modo fragmento 10 :. id subito, ait, perdolitum est cuidam Tito Manlio, summo genere gnato . . ' Disertis uerbis consules anni 405 citat ειν mento 12: 'adulescens tali genere editus L. Furio Claudio Appio consulibus si tribunus militaris' atque anni 476 consules fragmento 41: 'Consules tum fuerunt C. Fabricius et Q. Aemilius.' Deniquo fragmento 10' Quadrigarium simpliciter dixisse apparet P. Manlium in enarrandis anni 387 rebus. Annalivm Valerii Antiatis octo tantum habemus stagmenta res Romanas inde ab expulsis regibus ad quintum sero medium saeculum narrantia, tamen uel ex eis Antias hoc temporis spatio non praestitisse cognoscitur cognominat). Nam consules anni 320 secundum Liuium 4, 23, 2 t. frag. 20 edidit M. Manlium et Q. Sulpicium, ac consulem anni 290 fragmento 19: 'A. Postumium'. Quod item cadit in eos libros locosque, quos ab aliis auctoribus ex Valerio esse haustos constat. Ut in Plutarchi uita Poplicolae, quam scimus redire ad
I Quod Asconius in Pis. p. 12 Messi. scribit: 'Valerio Maximo, ut Antias tradidit, inter alios honores domus quoquo publico aedificata est in Palatio', cognomen uix apud Antiatem legebatur, sed ab Asconio uidetur esse additum. Nam uterque, quem Messi ing De Dion. Hal. auci. Rom. p. 21 et Peter i Hist. rel. p. 244 adn. 17ὶ ex Antiate hauSisse sua demonstrant, auctor Plutarchus sPopl. 20, et Dionysius ib, 39 eoni. c. 37ὶ Μαρκος Οὐαλέριος habet. Neque tamen esset mirum, si Antias gentilem suum Poplicolae fratrem cognomine Ornasset.
582쪽
Do fastis consularibus antiquissimis.
Biogr. d. Rdmer' p. 4bsqu. non nisi notissimi uiri, Brutus, Collatinus, Cocles, Scaevola, Tubertus ii cognomina gerunt, omnes autem reliqui consules aliique magistratus binis reseruntur nominibus, ut C. Minucius scap. 3), Ρ. Veturius et M. Minucius se. 123 primi quaestores anno 215 creati, Lucretius ac M. Horatius consules suffecti eiusdem anni ibid.), Τ. Lucretius consul 246 se. 16), Herminius sibi d.), M. Valerius consul 249 c. 203, App. Clausus se. 21 , Lucretius consul 250 j se. 223. Tum omnibus illis locis, quos et Kiessiing et alii plane diuersis usi argumentis ad Valerium Antiatem referunt, desunt cognomina; nam cum Κiessi ing Dion. VI cap. 5, 12 et 17 Antiatem statuat sontem, non habent cognomina ipsius eius anni 258 u. c. consules, quo res, in capitibus illis narratae, sunt gestae, quamquam annis, qui praecedunt et subsecuntur, addita leguntur cognomina. Similiter illis, quae Valeriana esse apud Liuium et Dionysium demonstrant Nitzsch Rθmiselle Annalist j et Peter Hist. reliqu. p. CCCXIV 8qu. , confirmantur quae dis8erui. Q. Aelius Tubero ut Antias, consules anni 320 sine cognominibus edidit M. Manlium Q. Sulpicium ses lag. 6 Liu. 4, 23 At dedisse cognomina uel antiquissimis consulibus Licinium Macrum iam Nitgsch l. l. p. 29 exposuit. Quod comprobatur fragmentis, decimo tertio potissimum, ubi Liuius 4, 7): Τ. Quinctius, inquit, Barbatus interrex consules a. 3l0) creat
L. Papirium Mugillanum L. Sempronium Atratinum . . . ἰ idque monumenti est consules eos illo anno fuisse, qui neque in annalibus priscis neque in libris magistratuum inueniuntur . . .l Postumius Balbus, qui Poplicolae dieitur gener capite 22 Plutaretii
fictus uidetur esse ab Antiate. 2ὶ Notandum est, omnes illos consules, quos Plutarchus, Antiatem Secutus, omisso cognomin enumerat, apud Dionysium quoque 5,I-40 sine cognominibus legi, illis autem, quibus Plutarchus dat eognomen, Collatino et Postumio Tuberto, consuli 249, apud Dionysium quoque eadem addi cognomina. Uterque igitur ex eodem auctore uidetur hausisse, quem esse Antiatem Κlessi ing l. l. aliis de causis statuit.
583쪽
Licinius Macer auctor est et in laedere Ardeatino et in linteia libris ad Monetae inuenta se. nomina consulum) i L Tum decimum quintum asserendum est fragmentum: 'magistratuum libri quos linteos in aede repositos Monetae Macer Licinius citat identidem auctores, septimo post demnm anno cum T. Quinctio Poeno ) A Cornelium Cossum consulem habeant. . .' Etiam in stagmento l6 Liu. 7, 9, 3) Macro debet Liuius Τ. Quinctium Poenum dictatorem magistrumque equitum Ser. Cornelium Ma
Praeterea hic quoque ea, quae aliena usi ratione pro Licinianis habuerunt uiri docti, - Nilaschium taceo, quippe qui et ipse ex cognominibus certos auctorum locos rettulerit ad Macrum - ipsa sunt illa, ubi exstant apud Liuium Dionysiumque c0gnomina. Ut Peter l. l. p. CCCXXXXVIIIJ ex Maero hausta esse Livii libri quarti capita 1 -23 Iuculenter demonstrauit, in quibus terna usque apparent consulum nomina pari modo atque extrema quoque quarti libri parte, quam Licinio uindieauit Eduardus Llibbert De Liu. libr. IV soni. p. 24. Neque aliter sese habet res in locis Dionysii b, 6l; il, 62, aliisque quos Κiessiing l. l. p. 32 et 33 Macro tribuit ). Interdum tamen Macrum quoque omisisse cognomina et docent consules anni 32i , quos secundum Liuium 4, 23 Mae. srg. 143 nominabat se.) Iulium tertium L. Verginium iterum, et infra alia pauca ostendent exempla. Pro certo igitur puto iam posse Statui omnium, quos nouimus, annalium Scriptorum primum atque unum Macrum indo
lin Haec ipsa ex Macro sumpsisse Dionysium si I, 623 rectissime monent Mommaen Rom. Chro=ι. p. 89, Messi ing l. l. p. 32, Peter Hist. rel. p. 304.
mento l6; cf. Peter i. I. 3ὶ Quae exposuit Nitrach, fera congruunt quidem cum mea sententia, tamen multa uir doctissimus Macrum dicit sumpsisse ex Antiate, quae ipat potius Dionysius et Liuius ex illo transtulerunt. Qui eueuit, ut secuti Nitzschium in Naeri quoque reliquus omissa uideremus cognomina. Hunc Nitraehit errorem egregie refutauit Peter Hist. rel. p. CCCXI adn. l, qui rectissimo non potuisse a Licinio Valerium Antiatem, aequalem ipsius adhiberi auctorem primarium affirmat.
584쪽
De fastis consularibus antiquissimis.
187a primis liberae rei publicae temporibus fastos exhibuisse additis cognominibus, omnes autem reliquos auctores historicos a Liuio et Dionysio adhibitos ante quintum urbis conditae gaeculum binis tantum nominibus rettulis8e consules aliosque magistratus nequo exstitisse apud illos cognomina nisi clarissimorum populi Romani ducum, Cincinnati, Camilli atque eorum, a quibus expulsos esse reges narrabant sabulae, Bruti, Poplicolae, aliorum.
Quibus aeceptis haud mihi uideor iudicare audacius, quod ad Macrum, quippe qui unus ex Liuii et Dionysii auctoribus terna exhibuerit nomina, omnia illa resero in libris Liuii III
sq. ac Dionysii U-XI, ubi praeter clarissimos uiros reliqui quoque consules cognomine praediti apparent; praesertim cum utrumque auctorem in illis libris esse usum Licinio constet. Quae cum hic obiter tantum possim tangere, infra explicabo
Post Macrum multi auctores exhibent cognomina atque complura habemus fastorum consularium exemplaria, in quibus inde ab initio describuntur magistratus singulis uel pluribus cognominibus. Tamen etiam in libris recentioribus quam Macri Saepe omittuntur cognomina atque si illos locos diligentius disquisiverimus, plerumque inueniemus aut ipsos aut eos, unde hausti sint, sontes redire ad antiquiores annalium geriptores, ita ut hac ratione usi ex nominibus, quid apud posterioris aetatis auctores, Plutarchum '), Cassium Dionem, Appianum aliosque ex superioribus, quid ex recentioribus fontibus sit petitum, possimus eruere. Sed ad fastos ut redeam, inde a Macro in antiquissimi
1 Exempli causa Plutarchi cibam Camilli proseram, quam haustam esse ex Dionysio mihi persuadet Peter bueli. μαι. p. 17-28. Ubi cum
in parte priore ad decimum septimum fere caput appareant cognomina, quae quidem desunt in congruentibus Livii capitibus, in posteriore autem omnino desiderentur, ut apud Liuium quoque, conicio Dionyllium etiam in illis, ut in multis aliis duos auctores fuisse secutum, alterum cui priorem deberet partem. adscribentem cognomen, alterum omittentem, quem in posteriore adhibuerit.
585쪽
quoque temporis memoria inueniuntur apud auctores com mina, cum antea omnino nemo ea nouisset ad quintum saeculum usque et archetypi, ut ita dicam, indices bina tantum singulorum consulum dedissent nomina, gentilia atque praenomina. Quae cum ita sint, haud mihi uidetur esse dubium quin illis postea cognomina sint addita. Qua tamen id laetum Sit ratione, quando, a quo, quaerendum esse existimo diligenter examinatis illis, quos seruatos habemus, consulum laterculis. Integri exstant lasti consulares annorum 245 ad 400, de quibus mihi est agendum, apud solum Liuium - in libris II ad VII - et apud Chronographum anni 354, qui tamen ad illos annos, quibus pro consulibus tribuni militares consulari
potestate summum tenebant imperium, binos tantum tribunos nominat. Tum per idem temporis spatium totum consules prorsus neglectis tribunis consularibus - enumerant iusti Ida-tiani j et laterentus consulum in Chronico Paschali seruatus. Dionysius per singulos annos nominat consules in libris V XIusque ad annum v. c. 3l 1 atque inde ab anno 268 Diodorus ordine resert consulum nomina ad annum 452. Capitolinorum 'denique fastorum ad hane aetatem pertinentia exstant fragmenta maiora et minora, quibus tractantur anui u. c. 271-282,
288-304, 332-340, 345-360, 361-364, 379-396; ad quae accedunt exigua quaedam sastorum triumphalium frustula, quae tribuenda sunt annis 245 - 260, 268 - 286, 292, 295 - 317, 393-425. il Fastos antea uocatos Hispanos Idatio esse vindieandos post praeclaram Morumgeni disputationem scorp. Inser. Lat. I p. 484ὶ qua Simondiet Ducangit probat sententiam, nemo potest negare. 2ὶ Ubicunquo ex fastis Capitolinis aliquid proferam, et collationem illorum sequar a me anno 188b Romao institutam et ectypa chartacea ibi lacta. Εa, in quibus mea lectio discrepat cum textu, qualis In primo Corporis uolumine legitur, in noua uoluminis illius editione mox instituenda respicientur, recepta benignitato Hengeni atque Hul seni.
3 Cassiodori fastos consulares ex Liuio excerptos omitto, eum nominu non ea qua scripta erant apud Liuium sorma reddant, sed cognomina plerumque omittant, ubi Liuius ea refert; cf. Mommsen Rom. Chron. p. lla adn. 204.
586쪽
Da fastis consularibus antiquissimis. 189
Atque plenissima singula nomina edunt fasti Capitolini, cum praeter praenomen nomenque gentilicium cuiusque consulis singula, bina, terna addant cognomina et praeterea patris quoque et aui adiungant praenomina. Nil nisi cognomina habent Idalius, Chronicon Paschale, Chronographus; Diodorus non eadem in toto opere ratione consules nominat, nam ante annum 327 u. c. toties fere terna praebet nomina quoties bina, post illum annum rarissimo tantum cognomina refert; nam 331 et consules et alios uiros dicit sine cognomine, septem tantum hominibus ea tribuit. Denique ne Liuius quidem et Dionysius in scribendis nominibus sibi constant, cum pro sontibus, quos quidem secuntur, aut addant cognomina aut omittant. Neque igitur Livii neque Dionysii posse dici fastos apparet, quippe qui fluos non ex uno eodemque auctore gumpserint, sed alios in aliis libris secuti sint auctores. Id ergo nobis est studendum, ut ad suos quaeque auctores reseramus atque tum demum de singulis indicemus. Quod tamen fieri non potest, nisi antea reliquos examinanerimus fastos.
CAPUT ALTERUM De fastis Idotii Chronicique Puschalis
Idalium et Chronici Paschalis auctorem plane eosdem dare iustos consulares iam pridem uiderunt uiri docti; qua tamen inter se cohaereant ratione et quo uterque redeat laterculus, nemo adhuc recte mihi uidetur exposuisse. Ae Mommsen quidem sRom. Chron. p. 109 sq. et Corp.
Inscr. Lat. I, p. 484) de Graecis Chronici Paschalis fastis haec iudieat: 'ipsi sunt de quibus modo uidimus Idaliani ex Latino
Sermone in Graecum conuersi', neque tamen sententiam eam comprobat argumentis. Idatianos autem fastos haustos esse existumat ex indice excerpto ex fastis Capitolinis, sed ne hoc quidem certo demonstrauit.
587쪽
Quae ab omnibus uidentur probari, nam nemo Momm8eno est oblocutus atque sic accidit, ut laterculi Idatii et Paschalis
Chronici consensu omnium contemnantur, cum nemo adhibendam censeat epitomam, cuius sontem. exstare putant tabulas Capitolinas. Tamen sacere non possum, ut assentiar Momm-
seno, nam neque fastos Chronici Paschalis ex Idatio, neque Idalianos ex Capitolinis translatos esse arbitror. Atque ut primum explicem, quid gentiam de ratione intercedente inter fastos receptos in Chronicon, quos ego quoque Graecos breuiter dicam, et Latinos Idalii, non potuit ex Latinissastis haurire Graecorum auctor, quippe qui non nulla exhibeat aut pleniora aut minus corrupta quam index Latinus. Cuius rei firmissimum argumentum est, quod anno 278 u. c. leguntur consulum nomina in Graecis fastis, cum desint apud Idalium. Tum in fastis Latinis anno 260 salsum legitur A. Verginii consulis cognomen 'Vitellino IIr, repetitum ut opinor ex anno sequenti, in Graeco autem indice recte scriptum est IntilνOD. Deinde anno 526 solus Graecus textus cognomen exhibet Tot πα
pro Ruga) Sp. Carvilii consulis, cum in Latino gentile appareat nomen 'Carvilio'. Annis 706, 708, 709, 7l0 terna habet Caesar nomina in Chronico, singula apud Idalium et pari modo anno 759 legitur Tr βερέου fialσaρος et 'Caesare'. Pro eorruptissimo, quod praebet Idalius, anni 488 collegio: 'Fabio et Pictore et poeta' rectius reddunt nomina iusti Graeci: Sa-βωυ Πέλτορος και IIcta spro IΠρM. Tum salsa leguntur nomina Latina 'Pisone' 485 et 'Pulchro' 725, cum uera habeat laterculus Graecus mκτορος atque Amovissi&υ; rectius denique scribunt Graeci fasti 474 Koυρουν ανέου udat. Caeruntano' 407 Βέν ὐκ ος 'Veneeo' Idat.) 320 Καμερένου Carino' Idat )486 Σεμντρωνέου Idat. 'Simhonio'ὶ 603 AODκουλλου 'Loculo' Idat.) 565 Boυλσονος 'Vuulgeone' Idat.) 483 Kλεφινατου 'Cle-pisnate' Idat.) 53l Olλου 'Filone' Ιdat.) 428 Al 'ονος 'Libonis Idat.) 737 Σιλανου Silvano' Idat.) 762 Kαιιερένου Camero' Idat.) multaque alia. Neque ea, quae Sunt salso scripta in fastis Graecis, sunt
eius modi, ut orta esse ex Latino exemplo possimus affirmare. Diuitiaso by Cooste
588쪽
De fastis eonsularibus antiquissimis.1 si Nam quod annis 392 et 412 legitur AHου omnino non prosectum esse potest ab eo quod habet Idalius 'Achata', sed deprauatum esse apparet ex Graeco MAOY propter similem litterarum A et δε formam; quod item lactum est in nomine POYAAOY anno 4443, recte seripto 'Rullo' in laterculo Latino. Neque anno 58b error, qui comprehenditur in Chronico, natus est ex Latino, sed ex Graeco libro; habet enim recto Idalius 'et Caepione', Chronicon autem Paschale 'καὶ ILίσωνος , ortum, ut uidetur, ex Graeco KAlKAlsIlΩNOC. Postremo, si reuera ex Latina in Graecam linguam transuersi essent iusti Chronici Paschalis, non ex deprauata forma ablatiui 'Melitono' pro 'Mentone'ὶ anni 323, uerum genitivum potuisset efficere auctor Graecus Μελέτωνος, cum potius scribendum illi fuisset
secundum Latinum exemplum Μελιτωνου i). Quibus omnibus - multa etiam possunt addi similia exempla - permoveor, ut ex Idalio translatos esse negem iustos, qui exstant in Chronico Paschali; sed cum in sexcentis erroribus nominibusque salso scriptis aut omissis inter se consentiant, ne me quidem artissimo inter se uinculo utrumque laterculum esse coniunctum fugit, neque tamen alterum pendere arbitror ex altero, sed ad eundem utrumque dico redire sontem, ipsum quoque corruptissimum.
Ea de causa, quod anno 486 P. Sempronius Sophus consul in fastis Idalianis uocatur 'Simstonio Sapiente' Broecher 'Untersuch. liber d. GlaubWilrdigheit d. altrdm. Gegeh.' p. 265)Idalii fastos pariter atque Graecos translatos esse censuit ex Graeco consulum indice, salsoque ab interpreto Latino Grae- eum cognomen Σοφος Latine esse redditum putauit nomine Sapientis. Cui Broecheri sententiae obloquitur Mommsen Rom. Chron. p. 113, adn. 199) fastos Idalianos unquam Graece suisse scripto8, pernegans. Re tamen diligentius examinata haud mihi est dubium, quin Graecus et Latinorum et Graecorum sit statuendus iustorum sons. Qui cognoscitur imprimis ex
13 Anno Tal fasti Graeci exhibent Πίσσονος, Latini recto Pisone'. Mendum ortum uidetur esse ex confusis inter se litteris ae et Co, ita ut pro ΠlC DNOC lectum sit: ΠICCONOC. in
589쪽
Conradus Cichorius mendorum indole et ex scribendorum nominum ratione, quales
in utroque laterculo apparenti Ut saepissime pro Latina littera V in lastis Idalianis seribitur littera B, qua Graeci illam solent reddere; sic legitur apud Idalium anno 264 'Flabio' et
361 'Flabo' pro Flauo; 'Publilio' pro Pulvillo 247, 277, 297; Bibulano' pro Vibulano 287; 'Albo' pro Elua 29i; 'Galbino 'pro Cainino 420, 422, 433; 'Albino' pro Aruina 448, 466; Faberio' pro 'Saverrio' 450; 'Abenti nesi' pro Auentinensi 451; Laebymno' 474 et ' Lebyino' 544 pro Laevino; 'Seaebola' 579 et 'Sinerebula' 637 pro Seaeuola; 'Oetabio' 589 et 667 pro Oetauio; 'Buleatio' 688 pro Vulcatio; 'Balbino' 701 et Calbino' 714 pro Caluino; 'Corbitio' T22 pro Corvino. Contra
littera B apud Idalium nonnumquam deprauata est in V litteram ea, ut puto, de causa, quia scriba textus Latini in fonte
Graeco littera illa Latinam V reddi sibi persuasit i), unde sunt orta 'Uulbo' pro Bubulco 463; 'Volbo' pro Bulbo 519; 'Gallia' pro Galba 543 et 610. Pro Latina autem uocali U, quia Grae scribitur OY saepius legitur in laterculo Idaliano O; exempla prosero nomina haec: 'Maloginenso' 269 et 295, 'Vibolano' 333; 'Fnndolo' 511; 'Volbo' 519; 'Rogo' 520; 'Loeulo' pro Luenllo' 602; 'Bibolo' 695. Tum saepe inter se confunduntur ab Idalio litterae A atque L, nimirum propter similitudinem Graecarum litterarum A et A; ut, quae iam notavi, POYMOY
atque idem error subest deprauato nomini 'Mallio' pro 'Lanais' anno 315, ubi litterae AApro ' sunt habitae. Confusis inter se litteris
N ae Al sacta sunt, quae exstant anno T22 KOPBl Aloti et Corbitio' pro KOPBl Nob; porro 'Melitono' 323 pro 'Mentone', natrem ex NEAlTΩNOC pro HENTΩNOC. Graecam deinde originem prae se fert nomen 'Aesculino' 276 pro 'Esquilino', nam Graece OV scribitur KY.1ὶ Eadem ratione falsa scripsit annis 434, 531, 548, 534 'Filone' pro Philone aut Philo, quia hic quoque ut saepissime litteram Φ putauit positam esse pro Latina littera F. Diuitiam by Cooste
590쪽
Da fastis consularibus antiquissimis.
Εx Graeci genitivi in oυ exeuntis forma salsi, quos exhibet Idalius, casus ablativi sunt explicandi, ut 'Gurgito' 478 pro Gurgite ex Γουργέτου; 'Laenate pro Lanato ex Ἀσανατου 277 et 302; Albino' pro Aruina ex 'Αρμνου 403 et 466; 'Bar-bnio' pro Barbula ex Βαρβουλου 437; 'Rogo' pro Ruga ex 'γου 520; 'Noctuo' pro Noctua ex Noo oo 465; tum 'Ρoena' pro Poeno ex IDIPOD 323; 'Carba' pro 'Carbo sne)' ex Καρβου, quod legitur in iustis Graecis anni 634. Eadem ratione peruerse consormatus ablativus 'Rega' pro Rege 636 oriundus est ex Graeco, quem habemus anni 636, genitivo 'Pi που. Neque alia est causa ablativorum 'Seleno' 415 pro 'Philone', Melitono' 323 pro 'Mentone' nisi Graeci genitivi Eliu νος,
Sed praeter illa ex scribendi ratione ducta alia quoque eaque graui8sima sunt argumenta, quibus ad Graecum sontem et Idalium et fastos Graecos referendos esse appareti Αo primum mihi quoque maximi uidetur momenti, quod Broecher l. l. p. 26b) profert cognomen 'Sapiente' ab Idatio scriptum sub anno 486. Nam ipse Graecum Sophi cognomen, quod apud reliquos auctores et 450 et 486 legitur, Latino uocabulo idem significante redditum esse puto ab homine rudi, qui totos fastos Idatianos ex Graeco in Latinum transtulit
Alterum, quo nitar, exemplum prosero nomen L. Furii Purpureonis consulis anni 558, quod Latini fasti scribunt 'Porphyrio', Graeci Πορ φυρέου. Quod cum sit ipsum Latinum cognomen Graece uersum, haud iam dubium potest esse, quin uterque laterculus ex communi Graeco fonte illud assumpserit.
Denique anni 498 alterius consulis nomen ea ratione est correptum, ut nisi Graeco statuto fonte nequeat explicari. Huius enim anni consules L. Manlium Vulgonem Q. Caedicium cui a nullo auctore additur cognomen) Idatius uocat 'Vulgone et Decio', Chronicon Paschale Boυλσωνος καὶ Arato v. Atque hanc corruptelae dico esse originem: