장음표시 사용
111쪽
& docti ina filiorum,& praeponderare Uni cum istud niat uni tot bonis parentis , &eum ipse alias bonus , & rectus cssici, ut probat Thoodoret. velut malum puniri a Deo ob malitiam filiorum, quae illi velut
auctori imputatur, quod maxime uotandum, ac timcndum est. Haec est ratio cur Athenienses eos tantum filios ad curandam,& alendam senectutem parentum addictos voluerunt, qui vel disciplinis, vel honeliis artibus fusi sint a parentibus instituti:qui vero negligenter educati ellent,nihil eos parentibus debere;& ne parentes forte obi Icerent ingenium uniuscuiusque in utero matris attributum secumlum naturales dispositiones. LycurguS concione super liberorum institutione , rationeque legum serendarum habita,hoc non tam obesse, etiam in animalibus ostendit, assumptis, scilicet, duobus catulis , quos ab eiusdem matris uberibus subductos, in sylvis alterum, in culina alterum cducandos curauerat, ubi eum aliquantulum adoleuissent, in media eoncione immisios ad patinam in medio positam accurrisse unum, ad leporem illum, qui in sylvis educatus erat insequendum accurriste, atque hoc illud est, quod Horat. dixit Epist. 3. lib. 3. Venaticuι ex quo tempore ceruinam pesiem latrauit in aula. Militat in θωω catulus. Nullamque prininde habent excusationem ij parentes,qui de filiorum educatione , S doctrina non sunt maxime soliciti, cum disciplina morum naturam corrigat , deducat ac perficiat, quod si non curent certo sciant, vel in se , vel in ipsis, re utique maxima sua, re a Deo puniendos , vel inhabiles , &ineptos a Deo reddendos ne filios habeant , quorum veri Patres , ac Magistri nescirent esse, si haberent.
Illuserat Michol David Regem subsilientem,atque saltantem coram Domino,& despexerat eum in eorde suo,& domum deinde reuertenti dixit: Quam gloriosus fuit hodie Rex Israel discooperiens se ante ancillas seruorum suorum .'nudatus esta. Reg. 6. quas si nudetur unus de scurris. L. Reg. s.
num. Lo. additque sacer text. num. 23. Michol
filia Saul non est natu filius Urue in diem mortis sua ; quod supplicium expendit. Ambrosus. 36. dicens. Illa qua saltationem eiusmodi reprehendit, sterilitatis damnata non dedit sobolem regiam. ne superbos
rearet. Ita Ambrosius. Fortassis cita multis non dat Deus sobolem,quos sciuit nimiam indulgentes filiis, & negligentes ciaca ipsorum institutionem esse futuros.
A Videndus etiam D.Thomas in tam, meum
os ad Genes ad illa verba Noe : Maledi- ωne .
tio tria estis maledicti a Deo ; fuit enim decens, quod sicut malum filium se fecerat, sic filios malos,& maledictos haberet, sie ille. Insuperque non poterat bonus P ter esse,qui malus fuerat filius, de in supplicium propriae nequitiae contra picta tem parenti debitam nequissimos habet posteros, hanc namque ponam saepe Deus B solet adhibere parentibus negligentibus curam, de institutionem siliorum. Enim vero si parentes supremum habent gaudium,de ingentem laetitiam si bene moratos , & institutos relinquant filios , unde sicut resertur in libello de fraterna bene uolumia, qui inter opera Plutarchi habetur, Appolonis mater Regis Eunis triumque filiorum aliorum se felicem, ac be tam iudicabat, Sc maximas gratias immortali Dco agebat, no propicr regnum,
de regiam dignitatem, sed quod tres filij
C essent adeo recte instituti, ut natu maximum comitarentur,eiusque latera armati
stiparent, atque ipse inter illos tres, sine vlla proditionis suspicione versaretur, quod e contrario euenisse sueriint Xerxi Regi, is cnim cum cognouisset Oeeum filium fratri insidias paralle, animi solicitudine interiit, solent enim aegre serre parentes filiorum discordias,& iurgia, quod eleganter prosequitur Chrisolet.
se . . de fria go, ubi ait: Cor patris aurium varius aretabatur moribus filioram,
D e, intor diuersios V erum easus renitoris pieta, stupefacta discArris . quod scilicet, docordes videret eos, quos natura concordes fecerat. Cum ergo singulare Dei beneficium sit filios eompositos concordes, de egregie disciplinatos habere, quid dubii, si parentum supplicium , dc poena sit eosdem degeneres,& inimicos habere, ac pati 3 Quod si inruria, ε negligentra parentum maxime nocet filiis, Sc in causa est, quod impi j evadant, δc pessimos habeant E mores,quid dicendum erit de iis, qui filiis praebent iniquitatis exempla , de ad patranda facinora suis pravis operibus excitant. Faciunt in generatione parentes filios damnatos,& morti obnoxios, quod Bernarae deplorat lib.de anima. eap. I. ubi sie ineipit. Secundum exteriorem homisnem de parentibus illis venio, qui me ante secerunt damnatum , quam natum, peccatores peccatorem , miseri miserum Ni in
112쪽
In hane lite is mἰ seriam induxerunt. Sum ciebat haec magna miseria, εc damnatio a puentibus accepta, nisi inluper alia accederet , dum ad cumulum vitiorum filios secum trahunt, ad multa maiora vitia, &ingentia mala, nam sicut dixit Nazianz.
orat. I. vologet. res quaedam , ad imitandum pronan expedita improbitas,neque quidquam tam facile, quam malum fieri, etiam si nemo ducem se nobis ad vitium praebeat; quibus similia habet Plue. lib.de audienda Poesi, o D. Hieron. Epist. 3. de infiit Ilia ad Latam ait. Procliuis eii malorum imitatio, & quorum virtutes assequi nequeas, cito imitaris, & vitia ; unde ponderat Alex. Regem non potuisse carere vitiis Leonidis paedagogi sui, quibus adhuc pamus eth infectus, quod aduertit etiam Plut in quassionibus Rom. qua'. 3. ubi q erat,eur olim Romani extra donios suas camaturi secum semper deserrent filios, & respondit. Haec caula fuit,ut filiis praesentibus, ipsi patres verecundius, ac modestius se gererent, ubi enim , inquit Plutare. inuerecunde agunt senes, ibi necesse est adolescentes neri impudentissimos, & Nacianet.. orat. I9. merito laudat
patrem suum,qui se velut spirituale quandam statuam, ad optimae cuiuscunque actionis pulchritudinem expolita ac imitandam proponebat. Et D. Hieron.Epist.ad Latam is in tit lia. Graecorum eloquentiae multu ab infantia sermo matris contulisse scribitur. Hortensij oratio inter paternos sinus coaluit, si perfecta aetas,& sui iuris imputatur parentibus I quanto magis lactens, & fragilis Si solicita prouides ne filia pereuliatur a v era: cur non eadem cura prouideas, ne feriatur a malleo uniuertae terraeyne bibat de aurco callia
Gen. 34. ce Babylonis 3 Ne egrediatur cum Dina, num. I. & velit videte filias regionis alienae Venena non datur ir; si melle circunt ita,& vitia non decipiunt nisi sub specie, umbraque virtutum. Te habeat magistram , te rudis miretur infantia , nihil in te, & in atre suo videat, quod si fecerit peccet. lementote vos parentes magis virginis eam exemplis doceri posse,quam voce; cito flores pereunt, cito violas & lilium, &croccum pestiles aura corrumpit. Sie ille.
Est optimus pro hac sententia locus ille Isaia 43. maximε si intelligatur ut illum exponit Burgens in scrutin. I. p. d. s. Isaia 4. c. t. Pater tum primm peccauit, is inter-n-. 7. pretes tui prauaricati fiunt in me. 9 contam naui principes sanctos. dedi internecio ἀ
A bus verbis vult diuinum oraculum inculcare , quam contagiosum fuerit malum Phari ixorum,& Seniorum, ac Principum exemplum . idque probat, & comparat peccato primi parentis,uel paterno exemplo iniquo ab iis enim duobus polluta est
gens sancta Hcul aeorum , euersum remplum , & dispersus populus , ac infamis redditus. Neq; enim potuit quid amplius diei in detellationem praui exempli principum synagogae, quam si diceretur tam perniciosum fuisse in Republ. ac solet B cile paternum exemplum te spectu filiorum , quorum mores corrumpit, & ad impietatem adducit. Et D. Ambros notauit Noe maledictum dixisse Chanaam antequam in Scriptura proponatur natus,etenim post hanc maledictioilem, quae habetur in cap. 9.Statim In cap. Io. dicitur. Nasent veratio- Genes Q. n I Noe, Sem, am. , Iaphet. natig siunt num. Σ ..i 'ν post diluuium. Dicet ergo aliquis num. IO.
cur maledicit ut Chanaana nondum in la- Num. I I. cena editus respondet Ambros II. de C Noe. π area cap. 3 o. Non poterat feri, ut bonum generaret filium.qu naturae,is eruditionis degener extitisset. Solent enim fi-
tu , impia parentum vitia imitari, dc veluti e paterno pectore fugere, ut interius
Cum Sara vidisset Ismaelem corruptis moribus imbutum,& filio suo Isaaco colludentem ait: Eure anciliam, is filium Gen. aer.
eius. ubi mirum est Saram prius in ma- num. Io.trem , quam in filium fuit Ie subiratam, priusque exilium indixisse , & pollulasse.
Quid vero mater in Isaaeum deliquerat, in quo offenderat, ut cum sonte filio relegaretur , de quo ipsa quaerebatur, propter consortium , & collusionem 3 Videlicet , quia mores pessimos , quos in filio Isaaco cauere instituerat, & declinare curauerat, eredebat Ismaelem a matre traxisse. Numer. xς. seditiosos homines, & ini- mran Lς. quos viros terra deuorat, ait vero sacer num. IO. text. Grande miraculum factum est,ut pereunte Chora; 'ν eius non perirent, ubi Caiet. reducit miraculum, quod fili j excepti fuerint a crimine, & ideo etiam a supplicio, sic enim habet. Manifestat filio C rach non suisse eomplices patris sui , M
propterea non fuisse mortuos cum patin,& familia eius. Et reuera exceptio a crimine exemit eos a morte , sicut, & reliquos,qui non fuerunt eriminis participes. Et oleast. eodem in loco ait:quemadmodum iustorum semen non recipit aliquid lucri,
113쪽
Io IIueri, ex institia suorum parentum,si non sit iustam, neque prodest iniquis filiis parentum suorum institia,ita non obest piis iniustitia maiorum. Pepercit igitur D minus filiis seditiosorum hominum,quia iniqui non erant: & in hoc certe extitit miraculum grande, quod fit ij paterna vitia non fuerint imitati, scut fere commune , & eertum est in posteris , quod si non accidat, id veluti miraculo sit attribuendum.
Vnde sevi parema bona temporalia haereditario iure filiis obueniunt, δc inter eos distribuuntur, sie veluti haereditario inordinato ordine dicuntur filiis contingere paterna vitia , quod probat locus ille I Lubi diuinum oraculum sic ait: Va. qui trahitis iniquitatem in funiculta vani tatis. Ubi trahere iniquitatem in funiculis , idem est , ae haereditate a maioribus, nam apud Hebraeos, ut notauit Hieronym. Abule . Uran. 3c alij funiculis haereditates di uulebantur,quod innuitur, ubi dicitur. Sorte diuisit eu terram in funic lo distributionis. Trahunt igitur filij iniquitatem in funiculis , quia eis obueniunt paterna mala, sicut, & temporalia bona:qua in re ipsi maxime culpandi, de obiurgandi sunt, sed monendi multo magis parentes, ut caueant ne praebeant filiis ansam ad iniquitatem, & funiculos pnrrigant, quibus, & fiiij dc parentes pariter ligati mittantur in tenebras exteriores.
Vnde iam intelligi potest , cur Ruben primus filius Iacob , principium doloris patris sui dictus sit, ubi Abenezrah ait. Principi si doloris est primogenitus, quia
ille incipit dolorem, Sc curam inerre , dc Thargum Hierosol. vertit , principium δε- Leitudinis . quibus habet similia Burrens ibi, ut sit sentus. Τu primogenitus meus
es, cum quo pariter oriuntur curae,& ad Iescunt. Debent enim parentes statim atque primum filium editum vident, de illius educatione maxime soliciti esse,&summa cura inuigilare, nec coram eis in aliquo delinquant, ansamque praebeant iniquae imitationis, solent enim praua facta parentum cito ad filios transire , etsi que immobiliter inhaerere.
Cὶn ergo tam eertum sit filios parentum vitia imitari, illud utique hac in re deplorandum venit, quod maxime soliciti esse soleant de solis bonis relinquendis filiis, 3e de diuitiis congregandis, quo sensu plerique intelligunt, illa verba,quae mox adduximus , Tu principium doloris mei, ubi vox Hebraea, defatigationem A sonat, & euras, & non solum dolorem, EcRebecca cum filios adhuc in utero gestaret, iam ita collidebantur , eamque interius commouebant, ut ipsa diceret. Siste mihi futurum erat, quid necesse fuit eonei-pere t cui nos dicere possumus. Si antequam nati sint fili j, ita parentem disto quent, & discruciant, quid facient nati adde vero,quod Septuaginta ponunt verbum non significans couisionem sed collusionem, & ita interpretatur Origen. M- mil. I x. E' Cis o hom. Io. in Gen. quod B idem verbum, positum est Luc. I. ubi dieitur. Exultauit in gaudio infans in utero Lue. I. meo. Quid ergo molestiae parentibus in- Num. I. ferent filii,si exultantes,& colludentes sic commouentὶuid si plorantes,& prae nuditate , ac fame, gemitus cum lacrymis edentes,& matrem interpellantes pro cibo,pro vestitu,& pro aliis ad vitam necessariis, quibus patres maxime incumbunt,
8c de quibus soliciti admodum esse solent pro filias , ne quid eis desit, fle in quibus
totam curam, dc diligentiam impendunt. C Sed heu miseri parentes,qui dum filios maxime diligere videntur, eisdem maximum nocumentum inserunt, congregam
tes illis per summam iniustitiam , & imprudentiam terrena bona , ctua in re eos depraedari vieinorum possessiones docent, de in auaritiam ab incunabulis introducunt , 3c dum neque pauperibus suceurrunt ut filiis pecuniam reseruent, ad crudelitatem excitant , in causaque sunt, ut
ipsi etiam erudeles fili j eos post mortem
veluti alienos non curent, imo eorum
D obliviscantur, quod videtur dixisse David, eum ait: Relinquent alienis diuitia, Psi 8. suas. Vbi Augustin. se in rem praesentem num. II. ait. Ego discntio sensiam ictum , quia ines no in parabolam aurem meam,o video non stuli se loqui Seripturam. Video emm
multos iniquos mori qui ου successores sunt Mis, nequis potuit sie loqui Scriptura, ut separaret eos a miseria , quorum vitam imis
probat. Et quid putatis intestigere statres. nisi quia omnes tales alienis relinquunt diauitia sum ρ Quomodo alieni βuntfjρ DAE quorum fili, , alieni sunt , si quis tuorum
nihil tibi nodos . alienus est. Attendammistis diuites, qui malὸ vixerunt, qui superbὸ egerunt .. mortui sunt, eν reliquerunt , non diso extraneis , sed*js suis με-
liqvirunt diuitias sum . or ιν ipsorum viaram paremum sequuntur : sicut illi superibi. Da ct siti, sicut illi rapaces, ita isisti. - ΑΓ auari, is tui alieni ab illis sunt.
Nam ut nouaritu , quia isti alieni sunt.
114쪽
sabia viros illv ἀώιιἰ, qtii aiaebas infam-ma,siccessorcs estis diuitiarum. Sed forte non Labuit qui illi Deciae ras . o alieni possederunt Hritia, θ . . Inuensmti. ini se Euangelio , quando hastile, ait enim, Maleo quinque patres,st ι fatres suburi sis illv aiaenii in sum a non potuerunt. ibi Horat diu/ι ρ Dia statis, 2 IEF mihi fatres sub enire non possunt. qui possint diuitia, meas. atieni a me sarii sunt.
ν , smia ἰmprudens c, insipiens peri- hians . O NIA Ment alianis ἀώisias suas. sic ille . qui recte ostendit miseram conditionem eorum, qui indisciplinatis, imo iniquis filiis bona relinquunt, cum potius illis deberent relinquere rectam docti inani , & institutionem ad normam,institiae, & virtutis , quae verae diuitiae sunt. Videndus Chus .lib. de preuident a. ubi ad Stagytium ait .Luoniam GH- sigratia insistitim ab infantia sacra, Iiseras didicisti . vera quis o salutaria δε-gmata φνλου haeres ex maiorum tuorum sti
Quod si velis rationem noscere , cur parcntes virtutum omnino obliti sola temporalia bona relinquere filiis suis curent , eam quidem subtiliter attigit Au-Aιν operis imprefecti in Mart . cum expendit qualiter mater filiorum Zebedaei spiritualia bona filiis suis procurauerit, quando potiora loca regni Christi illi, postulatiit. Dis τt sedeano si duo A, mdi.
Unus ad dixteram . cte. Sic enim habct D homilia 31. Non sensit ista seiae care
a matres , qtia corpus natoνtim suorum amant , an am autem eontemnum , δε-
perditisnom illorum cum magno pretio com parant . is Iutem illorum nec dono aratia
νum i sc ille , qui optime carpit parentes sola corpora filiorum, emporeaque , &terrena bona cisdem curantes, quasi nihil melius in si iis si : quam eorpus, & cum nimis eis hae in te indulgentes sint , iniuriosi admodum in eos sunt , quorum
omnino obliuiscuntur, de animarum , ratione quarum supIcmi boni poti da ca-
A paces sunt, s tamen bona virtutum amis plectantur. Videndus hae de re Fulsent. DisoLI cap. Io. v bi sic ait. Neque de malis operibus non erit in illa terribili examinatione parentum iregligentia iudicanda, eum & in hoc saeculo propterea Heli fa-eerdos a Domino reprobatus fuerit & abiectus , non quia filiis in iniquitate eon sensit, sed quia peccantes mansueto quamuis sermone monuerit, prohibere tamen competenti 1eueritate cessauit. Magis a B tem parcntes, qui vere diligunt filios bene operandi eis consulant, quam diuitias colligendo , ne dum filiis tenaciter substantia colligitur, opportunitas boni operis omittatur,&c.
Recolenda sunt, quae habet Salvian- Γόν. r. ad Eccles Carses. toto orbe dinfusam statim in principio , se enim ait contra auaros parentes. Primum in hac parte illi sunt, qui ad quaerendas pecunias , & ampliandas latillime opes, compelli se pignorum cuta , & quan violento C filiorum amore , eausantur : quasi vero quicunque patres sunt , nisi diuites sue- Iant patres , omnino esse non possint, &amare filios, sine opum multiplicatione
non valeant. Aut vero virtus ac medulla
affectuum auaritia , & cupiditates sint: quia scilicet, ut illi putant ) sicut corpus sine medulla, se amor sine cupiditate esse non possit. Quod si ita est, omnis absque dubio pictas mali causa est, neque in ea sensus sunt asiectuum bonotum, sed incentiva vitiorum. Et ubi illud
sacrum diuinae authoritatis Oraculum.
Pietas ad omnia villis, sed pene in omnibus insalubris, & hinc est,quod pene omnes parentibus suis filii non magis in patrimonia , quam in vitia succedunt: nee magis saevitates paternas summi quam prauitates , ac sic transeuntes lim per in
mores patrum, ante eorum incipiunt nequitiam , quam subitantiam postidete , &est ratio citi hoc sit bona enim pare tum non nisi mortuis eis possidenit,viventibus autem adhuc , & valentibus mores, ae se priusquam in domino suo habere incipiant res paternas, habeut in animi ipsos patres,& antequam habeant illa,quet salso dicuntur hona habent illa, quae vere probantur mala. Quid ergo cum haec ita sint interdicere sortin patetibus filiorum videor affectum 3 Minime. Quid enim tam serum, tam legi a mulum,quam si non amandos Alcamus filios, quid est ergo. aut quomodo amandos dicamus filios quoa
115쪽
quo absque dubio, nisi quo Deus ipse eo, saltuit3 neque enim est ullus melior filiorum amor, quam quem ille docuit , qui ipsos filio dediti neque possunt pignora melius amari, quam si in eo ipso a quo
data sunt amentur.Quomodo igitur Deus amari filios, iu1letit, non dico ego,dicat sermo ipse diuitius, ad patres Omnes ge neralitet ita loquitur , ut tradant man PDI. r. data IJei filiis suis, Io ponant in Deonum. 7. suam , is non obi ui cantur operam Dei sit . mandata iam exquiram. Ali-
has c. bi quoque ad vos , inquit, patres. Nolite la rim. 4. a iracundiam piscierare su os vestros ,sed Muteis Eros in dPsiplina eorreptiana Dam n7. videtis,quas parari opes a parentibus filiis Deus iubeat: Non pecuniarios thesauros, nec graues metallo aureo saecos , habet ces quidem multum pondeiis , sed plus tamen iniquitatas, non superbas, ac praeeminentes excelsis urbibus domos, se ille. Non ergo haec Deus pra cipit,neque in seruilia terrenae procurationis omela, curam patriae pietatis extendit. Pauca sunt,quae mandat, sed salu-
taria : expedita , sed sancta et praecepto parua, sed fructu grandia: scripto breuia, sed beatitudine sempiterna. Parentes. inquit, nolite ad Mulanatisnem pνοmeare mtio, vos iras , sies edurate ago, in ἀ*iplina, ct correptia, Domiχῖ, id est, edocti a vo- hisn informati, ut ponant, se ilicet, sicut propheta dixit, in Deo spem suam,& non obliviscantur operum Dei , de manaata eius exquirant. En quales diuitias Deus diligit, en quas pignoribus recondi exigit opes, en quas parari imperat sa- cultates , fidem , scilicet , ac timorem Dei, modestiam, sanctimoniam, discipli
nam, non terrena, noti vilia,non pereun
tia , non caduca , & recte ac mirabiliter, praeclara utique. Cum enim Deus vivorum sit, non mortuorum, recte illa parari filiis iussit, per qiue in aeternum viverent, non per quae in aeternum morerentur. Nemo enim dubitat omnibus serme
malis, & infidelibus diuitias mundiales
causam mortis magis esse , quam vitae,
secundum illud, quod Deus dixit. Quam disse ite ij , qui pecunias habent, introibunt in regna cci lorum. Duo ergo thesaurorum genera monstrantur: unum, scilicet, quo filiis thesauriaent patres,aliud, quo sibi Filiis quomodo 3 ut erudiant illos officio , ac timore diuino. Sibi quomodo ut thesaurietent sibi thesauros in coelo, mirifica, ut, quia pecunia eaduca
res est, disciplina, immortalis, & omnes
serme parentes plus ament filios , quam se ipsos, sibi conserant bona eaduca, filiis sempiterna : ac si , & pietati suae aetati consulant, de saluti, cum duplici, atque inimoriali bono , & per ea, quae aeterna sunt, aeternos esse filios suos faciant,& adeonquirendam sibi beatitudinem, ea quae naturaliter caduca sunt, nis operibus in aeterna conuertant. Quid ergo aestiras paterna pietas 3 Quid aTeonquirenda,&peritura terrena distenderisὶ Nihil maius praestate filiis potes , quam si hoc bonum per te habeant, quod nunquam penitus amittant. Non necesse est ergo , ut filio tuo terrenos thesauros recondas:nulla re eum facies ditiorem , quam fi ipsum s-lium tuum, thesaurum Dei seceris. sie ille qui totus hoe in loco transcribendus suit, & in quo illud inter caetera occurrit notandum , quod cum parentes auari filios edoceant auaritiam , & quamdiu parentes vivunt, diuitias a parentibus conquisitas possidere nequeant, ut auari filii aliquid iam a parentibus accipiant, prauos utique mores sibi usurpant, quia diuitias nequeunt : illud deinde notan- dum , parentes , scilicet, qui filiis mundialia bona tantummodo conquirunt. non parentum munere fungi, sed potius procuratores filiorum tute optimo debere diei. Facit, de in hane sententiam , quod si congregatae diuitiae, & aequisita bona filiis nocumento esse solent, cum pro recta institutione eis relinquuntur , multo prosecto deteriora, eis erunt, cum peri staudem, tyrannidem,&iniustitiam con- Mati. 1 .gregatae sunt:Sanguinem Christi Domi- num. χ s.
ni petietunt Iudaei super se, de super liberos suos. Vbi Hieron m. admiratur qualem haereditatem filiis suis voluerunt relinquere Iudai. sic enim habet, perseuerat usque in praesentem diem hae impre-eatio super Iudaeos,& sanguis Domini non aufertur ab eis, unde per Isai. loqui-rur: si leuati eritis ad me manuου non e uia Isas. I. diam vos . manuου enim veLIM Hena stivi num. I s.
sanguine ; optimam haereditatem Iudaeiῖ filiis suis telio uerum , dicentes : sanguis eius seuper nos, ' suo filios noctiss. sic ille. Non absinites his dixerim , licet dis- smili modo eos , qui haereditatem sanguinis filiis suis relinquunt, domus, scilicet , quas illis aedificarunt in sanguinibus , 3c annuos redgitus pauperum iam guine comparatos , un/e & super eos vertit saguis iustus pauperum, viduarum,
ac pupillotu, 3e haereditas tuiqua iuste ab
116쪽
eis aufertur, ut ad alienos deueniat,quod A tum cap. . er 8.aduert Itque D. Chosiost. nullatenus contingeret, si veram eis haereditatem reliquissent, veras, scilicet virtutes, & inam illibiles opes quibus,& filii ditarentur , & illi apud inferos non tam acerbe torquerentur, quibus pollent, &plurima bona a Deo iperare , & nulla mala timere . imo in prosperis euentis caesare Domino , & dicere e me Demmeus , o glori calo eum, Deus patru mei, π exaltabo eum.
Illud etiam hoc in loco, ut promissis hom. 3O. in Dan. piopterea Euangeli stati, tanta diligentia, & tam acurate illum locu descripsisse, quia occasio plurimorum bonorum, scilicet, conuersionis ipsius Sa maritanae ,& aliorum multorum hominum illius gciatis , quos Dominus vocauit, imo quaesiuit ratione meritorum Iacob, cuius illud praedium fuit , & puteus,& ratione etiam meritorum Ioseph,cuius sepulchrum ibi erat, is enim misericors
Deus noster est, qui aliunde euocat meri- satisfaciamus, aduertendum est cum Ly- B ta, ut nostri misereatur, quando in nobis Iano; propterea Moysem dixisse: Deus sarris mei. σ exaltabo eum. vi inculcaret parentum,ac maiorum pietatem, plurimum
conducere ad impetranda diuina beneficia , dc Dei liberalitatem promerendam posteris, eorumque periculis occurrendum,ut sic tandem parentes ad pietatem,& Dei cultum amplectendum pro filiis mouerentur. Est optimus pro hoc argumento locius apud Theod.quast. 8.in lib. x. Rel.ubi quaerit, cur potius David voluerit nihil inuenit, nisi unde nascatur : qua in te, de diuinam bonitatem colere decet, de hominum iniquitatem destari , etenim moriens Ioseph, non sicut pater suus voluit asportari in terra Chanaam, sed sepultus cst in AEgypto, adiurauitque fratres suos , ut quando Deus visitaret eos, inde secum asportarent offa ipsius, Genes Gen. Io, F .Forte recolens, quam benemetitus de num. 1 illa gente erat, utpote , qui eam liberauerat a fame septem annorum , & Regivngi in Regem in ciuitate Hebron,quam C totam terram acquisierat, notauit autem
in alia quacumque urbe, dicitque Dauidem ideo hoc secisse, ut ostenderet nullum proprium meritum in se habere ad regnum consequendum , sed a Deo fuisse electum in Regem ex virtute, & meritis illorum Sanctorum,qui ibi sepulti erant,& a q tibus David originem trahebat, siquidem solet Deus maiorum merita re spicere, ut posteris eadem remunerans benefaciat. Qua de re videndus Hiero-n m. Epip. 17. ubi asserit ideo Deum ordi Isi .h-.s .in Genesa M. Iosephum talem existimationem habuit se de AEgyptiis, ut proinde transferri ossa sua voluerit , ne AEgypt ij memores beneficiorum a Iosepho acceptorum eum de more suo pro Deo haberent, & corpus illius impietatis occasio illis foret. Sed vide quam cito memoria tanti benefici j aboleuit, statim enim dicitur : Surrexit Rex nouus siver AEnptum . qui ignorabat Ioseph or ait ad sepulum Jum. Ecce pepu-
nasse , ut qui primi Dei verbum incarna- D λου filiorum Urael multus. venire sapientum in terris viderunt,esIe pastores, quibus Angelus dixit: Euangeliῖo vobis gaudium magnum, quia natus est vobM hodie Saluator , cte. Quia respexit merita eorum patrum antiquorum, scilicet, Abraham , & Iacob , qui ibi duxerant oves &boues, vel in his locis commorati suerat; solet enim diuina benignitas, cum in nobis non inueniat merita , quibus obligetur ad beneficia nobis conferenda , illa aliunde petere, & a maioribus nostris, si
ter opprimamus eum. At vero Deus voluit
ut filij Israel secum asportarent Iosephi
ossa, ut eos velut dux anteiret, iterque patefacerer, quaecumque etiam obuia , &difficilia Deae; facili negocio ad praesentiam tanti patriarchae facilia , & peruia redderet, & sorte hoe significauit Paulus
cum ait: Fide Ioseph moriens de prosectione Heb. II. filiorum Urael memoratus est de usibus stiti mandauis ; credidit enim benignum,& miseri coidem Dominum ducem aia habuerunt, inquirere, eosque respicere, ut E sumpturum mortuum Ioseph in educti nobis dona largiatur,quod maxime commendat diuinam bonitatem , cemerJque est in eo;quod venerit Christus Dominus ad puteu Iacob quaerere mulierem Samaritanam,namque non procul ab illo Ioc vel puteo erat scpulcrum, quod ossa Ioseph humata leguntur , ut patet ex lib.
Iosue cap. vltim. testaturque D. Hieron.
de quia Hebrais . o Ioseph.liba .antiquita ne illius populi ex AEgypto , quandoquidem ipse in causa fuerat, ut ad AEgyptum veniret, & sicut ex meritis Iosephi ex Egypto eligenda concessit terram se tribus ad habitandum ; sie Rex coelestis merita defuncti Iosepi respiciens cos eis
ceret. Neque vero mirum alicui videri debet, si Deus ob praeterita merita mal
rum larga manu conferat beneficia, cum ob
117쪽
ob sutura etiam largiri soleat, qua de re . Gen. 18. , idendus D.C Uos . homi I. in Genes
num. II. cum ponderat illa verba : Num eatiis potero Abraham,qua sessurus miScio enim
quod praecepturm bis ijs stiis, o domui suapor se , ut eustodiant viam Domini , sec. Ait ergo Chrysost. Vii Dom ni boni mrem , non solum pro praterita virtute , sed profutura remunerat, quoniam dicere muti Ira noui iusti mensem,iaebeo remunerationibus prauenis; manum porrigit, se ante labores remunerat, quid mirum igitur si pro meritis praeteritis conferat benes eia, a qui futura praeuidet, ut remuneret. Ideo
eis ipsi inuignisni. Θ ntiliam salutis ha-
όeant occasonem, verum quia solidus stimm; eruoiasam agere , miserandum promptias sum propter me ipstim faeiam prepter puerum meum Dauia. Bie Atic ιον
it salutis hu , qui sua eo se Ierdiderans
doderia. Est optimus ille locus in hane senten-Sap. 18. tiam , qui habetur Sap. I 8. xbi Salomon
miam. 1 3. agens de eo incendio,quando plurimi ex Num. I 6. Hebraeis deflagrarunt. Numeri I s. qua denum. 3 3. re dixit, Origen.homa. 9. in Numeras. Po- ρώλι Israel is eatiris per eruineu Iribtium.
, familiarum di postus erat : Vistus vero a Deo missa non passim, sed ex prima parte
coepit. 9peν ordinem praeedebat. Et Ahulen quae . I 3. Ignis comburebat, quos Deus comburi molebat, tamen consistie . t, Herat una pars populi tora combutia . alia nullo modo; ait ergo sacer text. Cum iam ac ematim eMIdyy t super alterutris mortia, inseritisse s scilicet Aaron J Θ amputauit impe ,.n. , ditiise illam. qtia ad inuos ducebat υiam, id est, Aaron stabat inter partes istas,ut ignis non transiret,qua in re sancti Patres dicunt fuisse typum Christi, qui suimet corporis obiectu, gehennae a nobis incendium remouit inter mortuos liber.Videndus August. m. 98. de tempore , ubi ponderat ex sacro textu rationem cur Aaron se opposuerit, & ac- p. 18. cense flammae occurrerit. In vetie enimnum. 14- poderis, quam habebat uosus erat orbis te rarum, is parentum magnalia in quatuor
odidinibus lapidum erant sculpta , quasi magnalia, seu res gestie a maioribus extinxerat incendium, etenim sicut docue-
te Rabini, quos nuper secutus est Bierpn. δε Prado in Erech. Comment.de prima etisone . Ezech. pag. a. sis. x. in duodecim gemmis non erant 1cripta nomina , sed insignia potius , & stemmata nobilitatis cuiusque tribus, pro eo enim, quod vulgatus dixit,marnalia,apud L XX. legitur gloria Meeldineiae, se erepho nobilitatis, , stemmata parentum, erant enim AEgyptio more Hierogliphice insculpta in singulis lapidibus rationalis Summi Pontificis stemmata cuiusque tribus, nequc Oppositum ostenditur ex illo loco, ubi legimus: Et siti es eos nam nibus Aiorum Israel. Exod. 18.
deeim tribultis . Chaldaice vero habetur. Seti riseuhiura dididicia. sicut scAlpiti annuli in editione vero L X X. Opias Isidaria anti sculptura Agissi,quae omnia sonant ibi esse effingenda magnalia duodecim tribuum , scut fieri solet in annuliss gnatoriis ; ex quibus illud emcitur tro-pLaea,& stemmata maiorum sculpta suisse in rationali sum Sacerdotis, eademque cessate secisse exortum incendium in ca- illis, & populum ab igne seruasse. Quods tantum valuit gloria maiorum, vel depicta,& sculpta, quid non potuerunt maiorum merita , & ipsa opera diuinae beneuolentiae proposta 3 Existimare proinde iure optimo possumus apertum fuisse mare, & diuisum, iterumque coaluisse in perniciem AEgyptiorum dum omnipotens , & misericors Dominus maiorum merita respexit, postquam respexit supeli eas ta AEDptiorum , & hoc indicare voluit Moyses , cum Deum appellat patris sui, hoc est parentum suorum , quorum meritis, precibusque, & Israelitas liberauit, & AEgyptios penitus extinxit. Quoqs patentes hoc perpengerent, potius vellent posteris merita relinque e, .lam pecuniam,hac enim illis perniciem parant, dum comparant, meritis vero thesaurum ad omnia , & bona assequerula , de mala declinanda relinquunt Illudque ad calcem huius annotationisi aduertendum est,ntillat enus ita nos debere confidere in solis parentum, quantumuis iustorum,meritis,ut deliges prorsu ,&ignaui in iusti ia , & san sitate reperiamur,& illotimi solis operibus innitamur, hac enim confidentia nobis maxime ob esse poterit, quod argumentum prosequatur Chris =omica, . in Geno ubi se ait
118쪽
eis aufertur , ut ad alienos deueniat,quod
nullatenus contingeret, si veram eis haereditatem reliquissent, veras, scilicet virtutes, & inamillibiles opes,quibus,3c filii ditarentur , & illi apud inferos non tam acerbe torquerentur , quibus postent, Scplurima bona a Deo sperare , dc nulla mala timere , imo in prosperis euentis
cantare Domino , Sc dicere : me Deus m. m. ct glori rabo eum, Dem patru mei,
Illud etiam hoc in loco, ut promtissistatissaciamus, aduertendum est cum Lysano; propterea Moysem dixisse Deus parris mei. In exaltabo eum .ut inculcaret pa-Ientum,ac maiorum pietatem, plurimum
conducere ad impetranda diuina beneficia , dc Dei liberalitatem promerendam posteris, eorumque pericul Is occurrendum,ut sic tandem parentes ad pietatem,& Dei cultum amplectendum pro filiis monerentur. Eit optimus pro hoc argumento locas apud Theod.quasi 8.in lib. 2.
Rel.ubi quaerit,cur potius David volueritvngi in Regem in ciuitate Hebron,quam sin alia quacumque urbe , dicitque Dauidem ideo hoc secule, ut ostenderet nullum proprium meritum in se habere ad regnum consequendum , sed a Deo suisse electum in Regem ex virtute, & meritis illorum Sanctorum,qui ibi sepulti erant,& a quibus David originem trahebat, siquidem solet Deus maiorum merita respicere, ut posteris eadem remunerans benefaciat. Qua de re videndus Hieronam. R. 1 .vdi asserit ideo Deum ordinasse , ut qui primi Dei verbum incarn, Itum in terris viderunt,esse pallores, qῶ-bus Angelus dixit: Euangeliro vobM gaudium magnum, quia natin es vobis hodie Saluator, o c. Quia rcspexit merita eorum patrum antiquoIum, scilicet, Abraham , dc Iacob , qui ibi duxerant Oucs &houes, vel in his locis commorati fuerat; solet enim diuina benignitas, cum in no bis non inueniat merita , quibus obligetur ad beneficia nobis conserenda , illa
aliunde petere, & a maioribus noliris , si habuerunt, inquirere,eosque respicere, ut Enobis dona largiatur,quod maxime commendat diuinam bonitatem , c mereque est in eo;quod venerit Christus Dominus ad puteu Iacob quaerere mulierem Samaritanam,namque non procul ab illo loco, vel puteo erat sepulcrum, quod ossa Ioseph humata leguntur , ut patet ex lib. Iosue cap. vltim. testaturque D. Hieran. de qu. Hebrau , o Ioseph.M 2.antiquita tum cap. 7. Θ 8.aduert Itque D. CD Ost . iam. 32. in Dan. pIoptcrea Euangelii tam tanta diligentia, & tam acurate ilium locu descripsisse, quia occasio plurImorum bonorum, scilicet, conuersionis ipsius S,
maritanae , de aliorum multorum hominum illius gentis, quos Dominus vocauit, imo quaesiuit ratione meritorum Iacob, cuius illud praediam fuit , dc puteus,& ratione etiam meritorum Ioseph, cuius sepulchrum ibi erat, is enim misericors Deus noster est, qui aliunde euocat merita, ut i ostri misereatur, quando in nobis nihil inuenit , nisi unde nascatur : qua Inre, & druinam bonitatem colere dccet, &hominum iniquitatem destari , etenimnaoriens Ioseph, non sicut pater suus voluit asportari in terra Chanaam, sed sepultus est in AEgypto, adiurauitque se tres suos, ut quando Deus visitaret eos, inde secum asportarent ossa ipsius, Genes C. Forte recolens, quam benemetitus ὀe illa gente erat, utpote , qui eam liberauerat a fame septem annorum , & Regit tam terram acquisierat; notauit autem
Is .hom.67. in Genesaon. Iosephum talem existimationem habuisse de AEgyptiis, ut proinde transferri ossa stra voluerit , ne AEg3ptu memores beneficiorum a Iosepho acceptorum eum de more
suo pro Deo haberent, & corpus illius impietatis occasio illis foret. Sed vide
quam cito memoria tanti benefici j aboleuit , statim enim dicitur : Surrexit Rex nouus seper Alantum , qui ignorabat Ioseph. is ait ad populum suum. Ecce posui ius filiorum II A multire, venire sapienter opprimamus eum. At vero Deus voluit
vi filij Israel secum asportarent Iosephi
ossa, ut eos velut dux anteiret, iterque patefacerct, quaecumque etiam obuia , dc
diffieilia Deus facili negocio ad praesentiam tanti Patriarchae facilia , & peruia redderet, dc sorte hoc signifieauit Paulus cum ait: Fide Ioseph moriens da prosectione
filiorum Israel memoratus est. O' de usibus suis mam auis; eredidit enim benignum, de misericordem Dominum ducem an sumpturum mortuum Ioseph in educti
ne illius populi ex AEgypto, Quandoqui dem ipse in causa fuerat,vi ad AEgyptum veniret, de sicut ex meritis Iosephi ex AEgypto eligenda concessit terram se tribus ad habitandum ; si e Rex coelestis merita des et i Iosepi respiciens eos ed
ceret. Neque vero mirum alicui videri debet, si Deus ob praeterita merita mal rum larga manu conserat beneficia, cum
119쪽
ob sutura etiam largiri soleat, qua de re A re Rabini, quos nuper secutus est meron.
Gen. I s. vadendus D. αν sese. homil. 2. in Genes num. I . cum ponderat illa verba : Num caelare potero Abraham,qua gessu ussumIScio enim
quod prae turm stMys suos, o domui sua Vr se , αρ cus1odiant viam Domini , sec. Ait ergo Chrysos . Viis Domini bonisa-tem , non solum pro φνMerita τiniate, sed
pro futura remtinerat, quoniam dicere utile pravitii Atii mentem .idcino remunerationam prauoso ; manum porrigit, o ante labores remunerat, quid mirum igitur sde Prado in Εῖech. Commur de prima vi sione , Ezech. pag. 2. fies. 2. an duodecurigemmis non erant scripta nomina, sed insignia potius, & stemmata nobilitatis cuiuique tribus, pro eo enim, quod vulgatus dixit, et ιa,apud L XX. legitur Aria ex sientiae, trophaa nobilisatissemmata pamentum, erant enim AEgyptio more Haerogliphice insculpta in singulis lapidibus rationalis summi Pontificis summata cuiusque tribus, nequc oppos- pro meritis praeteritis conserat benescia, B tum ostenditur ex illo loco, ubi legimus: qui futura praeuidet,ut rem ciet. Ideoque idem oras . addit : Mutia ideoή, Domini bonitas est,spe θtiando non es inuenim in praesenti mira itisius . Iropter δε- functi m vinulem viventium miseretur, o curam habet undi elamaι dicem: Pro. togam estistatem hane propter me . o propter Daula uertim meum qua si viceret,Γ-
beant occasionis. verum quia solisus sum msse coissam agere . π αι miserendum Et seu es eos nomisibus stiorum Israel. Exod. 18. Namque Flcbr. habetur: Annuli num. II. sinsulti iuxta nomen suum erant, o Δο-derim arsitibus, Chaldaice vero habetur.
Setilpri sculpiti di tincta. sietis seAlptura annuit, in editione vero L X X. Cp. I ida, ia aditis seti)ru AEE,qua omnia sonant ibi esse eisngenda magnalia duodecim tribuum , sicut fieri solet in annulis fgnatoriis ; ex quibus illud emcitur trophaea,& stemmata maiorum sculpta suisse promptus sum rapto me ipsum saciam.o C in rationali summi Sacerdotis, eademque
propter puerum meum David. Hic Aiacior cellare secisse exortum incendium in ca-
is salutis hti . qui Da is se Ieruiuerunt sitis, & populum ab igne seruasse. Quod
ris Aria. si tantum valuit gloria maiorum, vel d Est optimus ille locus in hane senten- picta,& sculpta, quid non potuerunt ma-Sap. 18. tiam , qui habetur Sap. I 8. ubi Salomon totum merita , & ipsa opera diuinae be-ntim. 23. agens de eo incendio,quando plurimi ex nevolentiae proposta 3 Existimare proin m. I s. Hebraeis deflagrarunt. Numer. I s. qua de de iure optimo possumus apertum fuissenum. 3 3. re d4xit, Origemhoma. s. in Numeros. Po- mare, & diuisum, iterumque coaluisse in ptitas Is ei in castiis per ordinem Iribtium, perniciem AEgyptiorum dum Omnipo-o familia=um disyositus erat: Visitis meis tens , & misericors Dominus maiorum a Deo missa non passim, sed ex prima parte merita respexit, postquam respexit supere it,opis οὐ nem praeedebat. Et Abia- D castra A Dptiorum , δέ hoc indicare volens quast. I 3. Ignis comburebat, quos Demeamburi volebat, tamen continue Herat una pari populi tora eombtitia . alia nulla movi ; ait ergo sacer text. Cum iam aceruatim cetauis/κt seuper alteratria mor
ter partes istas, ut ignis non transiret,qua
in te sancti Patres dicunt fuisse typum Christi, qui suimet corporis obiectu, ge-luit Moyses , eum Deum appellat patris sui, hoc est parentum suorum , quorum meritis, precibusque, & Israelitas liber, uit, & AEgyptios penitus extinxit. Quod si parentes hoc perpenderent, potius vel
lent posteris merita relinque e, L. 2m p cuniam,hae enim illis perniciem parant, dum comparant, meritis vero thesaurum ad omnia , & bona assequeritia, & mala declinanda relinquunt. Illudque ad calcen, huius annotationis hennae a nobis incendium remouit inter L aduertendum est,nulla enusitanos debe- mortuos liber.Videnssus August. m. 98. de tempore , ubi ponderat ex sacro textu rationem cur Aaron se opposuerit, & ac-s . I 8. censae flammae Occurrerit. In vene enimnum. 1 - pod ris, quam habebat osus erat orbis te rarum, is parentum magnalia is quatuor
Oiatribus Iapidum erans sculpta , quasi magnalia, seu res gestae a maioribus ex-tuuerat Incenduunt etenim sicut docuere confidete in solis parentum, quantumuis iustorum, me tis,ut desicies prorsuti&ignaui in iustitia , & sancλitate reperi mur,& illori uri solis operibus innitamur, haec enim considentia nobis maxime Ob- esse poterit, quod argumentum prosequiatur Issu Bom L .ia Gene ubi sic ait.
Non quod . imi sint Iusti,sed qala propter Aram dissiliam nos ipsos periimm, rim. O Quan
120쪽
Quanqclara autem verum sit parentum virtutem δε sanctimoniam maxime conducere ad filiorum prosectum, & i ancti talcm , atque etiam ad diuina beneficia consequenda,& e contra parentum malitia potieris marimo nocumento esse soleat, tamen de diuina, potius misericordia , & beneficentia nobis confidendum est,quam ad illorum malitiam desperandum. Si nos, ut plerique Sancti viri parentes minime imitantes , virtutem prosecuti fuerimus , ab iniquitate maxime deviantes, quod prosequitur Chris .ho-- I. g. in Matth. in fin. ubi ait : Obsecra
utem, ut nerue veI Ioeum, vel educationem . vel maiorum nostrorum vhia praete
xamu, Si en- nos ipsos diligentius volu/rimus excolore . H II horum nobis prorsu. impediet. Siquidem, o sanctus Abraham saluit patrem impἰum. neque tamen ilitas hares impieIasia esseam. Et Ezechim IH-
sitatis eoronam. In medio quoqMe BahIonia tres pueri, in messio suoque GaIdao- m domo.Inter illos detitiarum marios apia paratu/ M summa tamen area Phliosophia constitaνunt. o Myses in AEnpu.Θ HL Iosphm in toto rebe rerearum , neque ra--n his omnisus qώἱ equam sortim impedimento fuit, quominus curseum virtutis implerent , is nos igitur euncta hae eis ia mentes supersum quidem curas er ma-Has pereandi oecasiones penisus a tire-mu , eumque, quo virtus paratur, amplectamur laborem. Lue. 3. Videndus idem Chus . homu s. innum. g. Matth. cum ait: Dan. ad se volanstibus Deliambae: M velitis dicere.quia patrem habemus Abraham. Et iterum Paulus ad Rom. 9. Roman. 9. Non omnes , qui ex IsraeI hi
rti vi tatilatarentis, exius non fuerant viseriatis harades 8 quid autem etiam Mys liberis paterna tν eii cura iustitia , euitis ei, non Detesiis imitatio ' itaque ne se ad istos tarris imperium . quasi ex suoslino de Oftών,4tii illum Goeabula tanrum signabant parentem e sed ad eum migrat . qni
legia natura e cdi Ieccantem non modo δε
nobilis te patria . veram de 's Id Hare etiam pepiareunt. Esse quoque nonne tan- ωκρίm Isaae erat II us . magno etiam patris II. fauore munitus , qui . sitiret . studebat, atque cupiebat pν alias ei benediarionem donare . propter quod etiam Ege omnia passis itissa faciebas ρ Sed tamen quia prauis moribtis erat, nihII ex his omnibus adtatus prorsus est. Itidai qtiendam filioram Dolhonore gaudebant, sed det loratos vir sen ii ititiis tanta nobIllam, si igituν Dei quis Mius factus . nisi huie nomini m/H- tum vi tutis a Virit. etiam matas sibi a
profecto Labebis supplicium i quid mul
iam auorum . atque prsavorum memora
dignitates ρ σα quae prosequitur. Ex quibus tam dis se dictis nobis liquido constare poterit, quantum filiis conducat tecta institutio , & doctrina a parentibus aceepta : quantum insuper conducat ad patentum salutem filios probatis moribus , Se secundum Dei religi nem ins ituere vi possint Deum confidenter inuocare dicendo : me Dein patria