장음표시 사용
151쪽
mortis ambulabat. Sed non timemus quia Deus pro nobis est, de sottior nobiscum magis , quam cum illis, & potior est ille ad protegendum,quam illi ad expugnandum , &c. Nunc melius intelligetur, quid voluerint Iudaei quando clamante Christo vo
ruin malitia nil il aliud naagis curauerit quam infamia notam Christi rebus,dictis scilicet & factis inurere, propterea dixerunt Christit in extremo periculo constitutum, Eliae opem, Se auxilium clamando postulate, ut omnino traducerent, & ta lem probarent , qui non in Deo , sed in Elia spem suam , & confidentiam collO- caret , sic enim exponit hune locum D. Hi . Mon omnes, inquit, sed quidam stan- ros Hessant. Eliam vocat ine: qtios aclia ινον milites fiasse Romanos non intel27gentis se monis Hebraias Inprietatem .sed ex eo quod duxit. Es, Eli utantes Eliam ab eo
sibi ses o faetant.ve Dominia Infament.qti; Elia an sitim deprae tur Sic ille,ollendit quomodo cesserit in detrimentum honoris Christi, si ab alio quam a Deo auxilium , & Opcm in extremo Aiscrimine imploraret, & postularet, unde recte Iudi in invehitur in Oetiam , qui veluti desperans de diuino auxilio in obsidione
suae ciuitatis,terminum quinque dierum assignauerat. Expectemus, inquit, Atimstes moti Anem Dei , cis exquiret sanguinem norimm G assuetionibus AIm c um no- reum, o stimiliabit omnes genses, quacunque insurgians centra nos O faciat ista sne honore. Haec etiam est ratio cur Asa Rex Iuda reprehendatur,eo quod cuando agroratiis dotira pedum vnomen i mo In las ciate sua nen isqvi μνὰ D minum. sed magis in med eorum arre tensias sit. Vbi Neodori
. boam, qui dixit in corde suo Mune reue tetrer regnum ad domum David, si ascenderit populus ad Dominum suum Roboam Regem Iuda, laterficientst, me. is reuerte tur ad eum,isexcentato consilio secli duos vitulos aureos. se dixit eis. Nolite ultra af erudere in Hierusalem. Ecce dij ttii Ista l. qui te eduxεrunt de terra AE pH. Huius igitur dementiam , dum in alio, quam in Deo spem conseruandi regnum colloeauit, sic ridet ibi Abiul. q. . Quomodo poterat conseruari regnum Ieroboaml3 credere debubat, quod Deus, qui dederat ei rerum , cum non effet de progenie Regum, conseruaret ei illud , dum coleret ipsum . omnipotens siquidem nomen eius, & ad bona conferenda, & ad eadem
Quod optime agnouit David in Psal. 7. cui titulum apposuit: Psalmus David Iroverbis Chusi. ubi ex sententia sanctorum Patrum Graecorum sermo est,de Chusi, quidquid alii refragentur , ctenim cium Dauid ambitiosum filium fugeret, dixit
ad Chusi. Si veneris meeum,eris mIhi e ri, si aurem in riuitatem reuertaris . eis diaxeris Absalon seruus tuus sum Rex. latere
me viuere , sicut fui serum patris tui , sic ero siemus tinus, Ausipabis consilium Achirothel. Nequis vero suspicarctur Dauidem Dem suam in Chusi collocasse, quo tandem liberaretur ab inimicis suis, & praecipite a consilio Achitophelis, dum proserinone Chusi gratias Dco agit, qui disisipauerat consilium Aehitophelis, dc persequcndo, &extingitendo Dauide, osten- dit totam suam spem, & fiduciam in Deo
collocasse , qui eum in regno conserim re poterat, & ab aduersariis quantumuis potentissimis, omnipotens liberare, ideoque incipit dicendo : Domine Deus meus in testeraui, saluum me fac ex emissius te se tuentibus me, ct libera me.
Similis est apud eundem totus Psalm. 3. ubi postquam multos dicit habcre persecutores, π. .ait, Tu autem Dem ne susceptor meus es. gloria mea . oe exaltans ea
put meum : ubi notandum est quod voae 2 Hebraea , Maguel, pro qua vulgatus Latinus ait, Susce; tormem . proprie significat scutum , siue clypeum , quo totum corpus protegitur, metaphoricd autem significat hoc loco susceptorem, siue protectore, unde D. Hieron. iuxta Hebraicam veritatem sic vettit. Tu autem Domine elypeus meus circa me . similiter, & parapi rasis Cald. metaphoram reliquit vertens. Tu auetem Domine simum supra me. ut 3. R T.
152쪽
Vt ostentat Davi A nihil sibi timendum A OIIemlet nobis hena ' Non esse magnops
cum in Deo speret, quem protectorem re consideranda ncque desperandum n c, sed
habet, etenim sicut dixit Isiti I . dissomni,s. quomodo post hac timere possibinus,cum habeamus te pro clypeo depellente Omnes metus, & affectus alios, &e.& eandem fiduciam magis explicans D uid , sicut solet, ait: Glo=ia mea, ct e Liam caput metim , & paraphrasA GaId. habet:mnse sem,id est, auctor, & mat
ria omnis gloriae meae,& in quo solo gl tiari soleo, & debeo, vel etiam ut expobis esse in rebus aduersis , sed tune maxime ad Deum confugiendum, qui dixit: Non te deseram , neque derelinquam , &Deut. 3 i. vi benigno vultu nos respiciat.
Et se interpretatut hune locum Rabbi David, Rabbi Abraham, Rabbi Salomon,
Nanie eos parapht.Chald. 8e D. Hic ron. in psalterio suo iuxta Hebraicam veritatem , qui omnes vertunt hoc modo petimperativum. Et tia Domine lumen miamb. I 3.
nit Rabbi Dauid , defensor gloriae meae, B em tui. Et certe verbum Hubraeum signi,
qui si velis facile potes pristinam dignita
tem,Sc gloriam,de regnum mihi restituere. Et quoniam, qui tristes sunt caput 3c vultum demittere solent, iuxta illud Cenesis, Cur concidit facies tua ' Contra vero qui laeti incedunt, caput vultuinque erigere solent, ideo exaltare caput alicuius usurpat 1acra Scriptura metaphorice, pro laetitia incere, & consolari eum, qui tristis est, dc prae dolore deiectus,proinde Datiid ait. Tu es, qui potes, & soles meficat eleuare , seu extollere signum , siue vexillum , ut milites vexillum intuentes ducem sequantur, locum,ordinemque seruent , sicut legimus Moysem fecisse serpentem meum , dc posuisse , seu elevasse eum pro signo, ut omnes illum intuentes percussi sanarentur. Hoc tamen loco significat per transationem Ostendere , ac declarare, nam quae volumus esse omnibus ostensa,& manifesta,eleuamus ac erigimus.Deum itaque precatur hoc in loco
tristem consolari, mestum remittere, de C lpropheta,ut se suosque benigne respiciat, hilarem reddere,est enim sons , dc origo omnium bonorum Dei assistentia, quod etiam a Poetis subvendicatum est, quando Vlyssi Mineruam, Eneae Venerem, Heroibus aliis Deos alios comites, de quasi laterones adiungunt. videndus hae de re ArisIM. in pane-RTrica orat. γ a luersus oly obtrectatores. Vnde etiam , dc adaῖium reperitur. Deo praeeunte nullus officit obex , sicut etiam Dauid ait : Dilitam te Domine idque ut significet eleganter usus est hoc verbo ostendendi, siue manifestandi metaphorice : δc lumen vultus tui, usurpat pro fauore,& beneuolentia Dci erga sitos, sicut δ: nos vulgari sermone usurpamus atque etiam usurpauit Poeta, cum dixit de suo Ioue. Vultu. quo calum. tempe resis serenat. Ipse enim omnipotens Deus, qui solus exaltare potest,est etiam cuiu vultus super nos eleuatus potest quaecunque mala fortitudo mea. S c. qucm locum quidam D depellere, de bona omnia conserre. Qus Neotericus iis carmine vertit:Sancte parens, mea vis, mea sola potentia tu eris,Zce. Et Dominin istaminatio mea . quem timebo ' Et Alectat. Si Deus pro nobis, quis contra nos Et Ar g Irach. 4 I .m vi LIoa;i Solus diabolus aduersus nos pugnat, nos cum Deo sumus, & diabolum vincemus, dcc. Et Ars.lib. 2. Rhet. μp. . recte
ait illam opinionem , qua existimatur Deus opem ferte infictis , fiduciam valde ingerere. sensu dixit idem Propheta , Nec enim in gladio suo possederunt terram,sed dextera tua, de brachium tuum, de illuminatio vultus tui. Et Iob etiam pristinam suam felicitatem com mcmorans ait: Quando spledebat lucerna eius super caput meum, dc ad lumen eius ambulabam in tenebris, ubi vatabat. Ad lumen eius ambulabam per tenebras,hoe est, vincebam fauore illius summa; tribulationes, tenebras rerum dissicultates , dum per gratiam ei PDI. 43-
Est in hane sententiam optimus locus E nihil mihi erat difficile, Be sape alibi oeapud Prophetam regium cum ait: Signatum est Imper nos lumen vult- tui Do-miae , ubi verbum Hebrarum Nasas pro quo vulsata editio vertit, signatum est,
imperatrui modi est, δc proprie significat ostendere , declarare, seu eleuare, ut sit sensu, sol ede nobis Domine vultum tuum Placidum : ostendit enim ibi Propheta cavona,quae optabant,ij qui diccbant: aeuucurrit, haec phrasis in sacra Scriptura , deductaq; sorte est a sorma Potificali benedicendi, Num. 6.ubi habetur : Locutus est Dominus ad Moysen dicens ' Loquere Aaron. siliis eius sic benediceris ijs Ista Ler diaetis eis. Benedicat tibi Dominus , cteuctodiat te , octendat Dramnus faciem suam tibλθ misereatur tui,conuertat Dominus viatum Dum ad te . o det tibi
153쪽
Iiacem. Cum ergo David grauem necessitatem pateretur, & penurram quado cum filius tuus persequebatur, ut colligitur ex
2. Reg. c. I 6 IT is I9. quo sortesic etiam
alludit cum statim ait: A fitictustumentimin; otii sui multiplicari mne precatur . t Deus illuminet vultum suu super eum, ut Omnia abscedam mala , sicut tenebrae lumen fugiunt, & accedant omnia bona, quae vultus Dei praesentiam comitari solent. Vnde obitet etiam eonstabit Davi- deni hoc in loco , neque loqui de diuina prouidentia, ut aliqui putant, secuti Basilium, is mos . neque etiam loqui de syndetes, id est, de illa vi, iacultate, sue
habitu , de lumine naturali, quo assentimur omnibus iis, quae sunt rationi arternae , siue legi diuinae consentanea, qua de
i 3. Et alibi, cui expositioni sustragatur August. ibi, o EUM. CUMAU IA. 11.
de praeparatkne, cap. g. Dran. & qui eos
I'recatur itaque David hoc in loco di-umam omnipotentiam,in qua sola eonfidit,& de qua sola sperat,& ideo dicit: In para , in tes vim dormiam, se requiascam, bi Rabbi Dauid ita exponit, ut si sesus. Tu Dem ne serus petes facere. ut etiam in me is malorum seriarus sim. Em nemo mihi alitiam moti uiam Ins t. s I rranquillo
animo Obom , ct dormiam. & certe, quis antem Hebraeum inspexerit procul dubio inueniet hunc esse verum , & germanum sensum horum verborum,quae nobis clare ostengunt, & probant eos, qui sese diuinae Omnipotentie tradunt,& committunt, nihil timere posse,ac debere,alioqui
num. LI. sum quidquia e; arririris, neque etiam Rem. s. Paules similiter diceret: Selmus quon amnum. 18. diligentibus Detim e ia eooperantur in honum quae verba intellisit August. eps. I s6. ad Probam non solum de operibus, quae appetuntur , ut suauia, sed etiam de illis,quae ut molesta vitantur, o lib. folia. c. 28. ' 19. aErmat pragictis electis , &amicis Dei ipsa etiam peccata cooperari,S cedere in bonum,uidendiisque es m. I 1 .de tempore in medio ubi ait.Speremm si , in Dom&ο .is nisu sine eta, moluntare. eis ad terio praesumam γ netiis enim. quid romere B. Pot-s primi serit Christo. Et Mat. 16. se omnes scandahetiari fuerint in re , egonum. 33. nunquam sandalar assior, Demistis,qui nouerat Iragilitat/m h manam . sciebat non esse in promusione , sed in consummatione vinurem Amon,inquit O tibi quia A m hae nocte antequam saltas carael, ter me netia .Dicit ei A. Permου : Etiamsi me
Noa tuent mori tecum non te negabo. Videte
cum explicat illa verba: verent in te, qui Psal. s. eo nosetini nom/n tuum. Cum destiteIint, num. II.
ait,sperare in diuitiis,& in aliis huius B culi blandimentis, quaerente quippe anima , ubi figat spem , cum ab noc mundo
auellitur , Opportune explicat, & excipit cognitionem nominis Dei. Dominus dixit ad Moysem. Ego sum quisem. Sperent Exod. 3. ergo in te, qui cognoscunt nomen tuum, num. I . non sperent in his rebus, quae temporis
volubilitate praeterfluunt, nihil habentes nisi, erit, & suit, quoniam quod in illis
suturum est, cum venerit sit statim praeteritum , & expectatur cuin cupiditate, emittitur cum dolore i in Dei autem na-
C tura non erit aliquid quasi nondum si, aut fuit quasi iam non sit, sed est tantum id,quod est. Sic ille. Quod si AM.ex Da uide probat, ideo sperandum esse in Do- , mino,quia est,efficacius quidem probat ut in eo omnino confidendum, quia est Omnipotens. Videndus pro hac re Theodori'. 3 .ia I.
Reg. ubi expendit Ionatham diYisse ad
adolescentem armigetum suum, Veni tria- I. Ret. s miti is istas onem ine iretines ortim ho- I .n. t.
r .vel in patie . Sic ergo ait Theod. Hae merba sutit anima, qua in Deo eo dis. Cum
nam eum primum is isses . e D iaculum
emisisse . ridi lapides es et laetiti m . fudis
si in aliquo fiducia es , in solo Domino confidamus, maledictus enim omnis homo, qui spem habet in homine, quamuis
Saneti sint, quamuis Prophetae & caetera, Η 'em. quae prosequitur,eyc. I s. ait. Grande crib IT.men non in Dei elementia, sed in suo decore confidere, quanto quis sublimior
erit,debet timere ne corruat,& fornic tur in nomine suo. Non ergo confidamus
154쪽
in propria pulchritudine,&c. Nec Dei ii-beralitat cm nostram putemus esse virtutem : sed potius audiamus, Neglorie M inc Itinum , ne seu enim quid I eruentura parint d n.
Non minimam ingerit difficultatem, quod Deus filiis Israel ingredientibus
terram promissionis captas ciuitates co-buti tui terit, sic Ierico, cum omnibus, quae in ea inuenta tum combusta est : siedc Hai incensa est, de funditus deleri iusin, cur enim praecepit Deus euerte de ciuitates, quas ad habitandum promiserat populo suo, ubi dicitur: Cum disperdide it
Dominus Deus tuus gentes . quarum tili
traditurus est terram . Cr possederis eam. habitaverisique in urbibus eiuου, in cribus ore. Deinde quia apud Xenophontem extat prudentissima deliberatio summi Imperatoris Cyri Lb. 6. iasiit. qua otianditur , & docetur ad bellum in aliena ditione gerendum esse consulti muniim, &utilissimum non solum hos ibus quantum fieri potest plurima casulla eripere 2 vcrum tibi, suisque possidenda elurima coinparare:quippe qui hoc non factur,eos nihil differte ab illis, qui per vasta pelagus
nauigant, nam nauigant illi quidem perpetuo cursu, sed quam maris partem nauigatione semel percurrerunt, eam non magis tenent, aut possident, quam adhue intactam de nauigandam , neque enim in ea parte quam transierunt,aliquos socios, nauesque reliquerunt, 'atione quarum possent se possessores aliquo modo appellare. Verum ea ratio placet Masio Io cap. 8.num. g. quod scilicet voluerit Deus opulum suum humanis fidere rationius, sed sua unius ope, Sc gratia niti, fros obseruare nutus, in se solo fiduciam omnem habere collocatam , suam virius biiDneuolentiam, ut tutissimum receptaculum intueri. Volebat quidem ut paulatim profligatis veteribus colonis, habitationes sibi in in Chaeranaea compararent:vrbesque ab illis relictas colerent. Verum nondum usque eo repressus erat hostis,ut consultum esset locos ullos munitos in
nere, qui illi possent rursus esse receptui, 8c alioqui praesidiis tenere eastella, atque oppida priusquam magna belli pars consecta esset,nihil suisset aliud ,quam sui fiduciam augere,& Dei minuere,cum tamedeberent nihil omnino iς se confidere, &res suas omnes diuinae omnipotentiae committere,quae in se considentibus nullatenus deesse solet. Cuius rei singulare extat exemplum
A in matre Moysis ; quae diuinae omnipotentiae commilit filium , dum cum cxpin Exod. I.
nit in eatecto ripae fluminis : Is vero cu- num. 3. ius nonacn omnipotcns, quique currus
Pharaonis deiecit in mare , de fumine 'cripit, qui cum deiiciat, idque ut discamus maximam fiduciam habere in omnipotente Dco , sicut ibi notauit Upo--π. cum ait. Crudelitati patris obstitit filiae clementia , Dilcamus ubique confidere in Domino, qui mirabiliter eximie suos , de consolatur in se sperantes, ut B quem exposuerunt prouidentiae Dei, ipsum reciperent cum pace Regis , deque ipsius alimonia , non propriis impendiis alendum, ut matris quoque uberibus restitueretur lactandus quod quid erat mirabiliusὶud sic Dominus agit cum suis fi- dolibus, si e igitur parabatur a Rege, contra Regem.Tantum ille. Cui accedit Bernard. quatenus in hanc sententiam notauit forim. 3.de ubb. Magos, ubi primum Hierosolymam ingressi sunt, quasi viam δύ auxilium ab homini-C bus pollulantes,qui a Dco fuerant vocati. statim stellam duceni caelitus missam, cis suisse absconditam donec iterum egrederentur e ciuitate , homines veluti relinquentes , Deumque solummodo quaerentes, Sc cidem appropinquantes. Ait ergo Bemardue cum recessislcnt Magi, & reliquissent Iudaeos. Ecee flesti, quam vide
rant in Oriente antecedebat em. Hinc ma
nifeste datur intelligi quoniam humanum flagitantes consilium, diuinum amiserunt aucatum , Se conuersos ad icri e- D num documentum , signum celeste deseruit, unde, & relicto Herode cotinuo Ia nisi sunt gaudio magno valde. Stella enim antecedebat eos: quo tacto voluit illi et Deus ostendere non aliunde bonum aliquod sperandum esse, nisi a Deo, qui soliis potest, εc solet sperantibus in se adesi se, quod imprimis illius omnipotentia
Semper tamen illud pre oculis maxime habendum est,ut Scin beneficiis postulandis de in malis a nobis auertendis non tΟ-E tum negotium diuinae prouidentiae , &Omnipotenti ae ita committamus , nihil prorsus operantes, de de nostro facientes, unde ea , quae a Deo speramus promereri possimus d enim potius vana pr sumptio est, de superba confidentia , quam recta spes in Deo,quod dixit Berna ν δ serm in Coena Domini. cum ait. Sine meritis aliquid sperare,n5 spes, sed praesumptio de- bet dici, quae suit ratio , cur Clemeus
155쪽
Alex. 2. Iramat. dixerit. Est autem spes bene sperans expectatio bonorum , ubi notanda sunt verba,bene sperans, is cnim, qui bona sperat, cum male vivat, male utique sperat, solus enim qui bene operatur, bene etiam sperare dicitur. Pro qua re videndus est Theod. q. I 3. in lib. I.Re ubi quaerit,eur Deus permiserit. VI arca caperetur ab hostibus, ceut habetur c. . lib. I. Reg.& respondet: Qu'd sactum est duplicem produxit utilitatem. nam Hebretos quidem docuit,ut legitime viuentes in Dei eonsiderent prout entia: legem autem transgredientes,neque ipsa, neque in arca non tangenda consderent. Cur enim legem transgredientes , arcam ad auxilium traherent, quae legem intus habebat si tam , & eorum vitam redarguebat,ut pote, qui eiusdem legis ensent praeuaricatores, quasi soli i j in Deo confidere deberent,qui eum diligerent,dc
mandata eius obseruarent: aliter enim,
uae supplicia possint sperare gocentur,
uin Deus suam ipsius arcam, quam tanta Obseruatione coli voluit acl hos tum manus deuenire permittit. Illius itaque Omnipotentiae , cui omnis spes nostra inniti debet, eum hoc maxime nos edoceat , insimul ostendit , ut nihil eontra Dei voluntatem committamus, si illius auxilium opportunum nobis adesse velim . Tertius tandem motus, quem in nobis causare debet Dei omnipotentia, est timor ipsius, quis enim non timebit omnipotentem Dominum , qui & punire potest, & mittere iii gehennam , & in nihilum redigere no . Vnde Ionas dicebat,Dominum Deum cci Ii ego timeo , qui fecit
mare,& aridam, quae verba continent peripi rasim diuinae omnipotentiae, quam iuste comitat ut hominum timor , unde pzri. in ait. Si ego Dominus, ubi est timor meus Et Gr x . cralium e. 2I. Humana mens,inquit,quo altius eleuata, quae siuat aeterna considerat , οὐ de sectis temporalibus grauius ti emefacta formi dat,&e. in quam sentcntiam eleganter di- Iit Naxiane. nostrum timorem esse tributum, seu vectigal, quod soluimus diuinae omnipotentiae de a nobis exigit, sic enim habet orat. 14. Casari, ut par erat,
quae sunt Caesaris contulistis, Deo etiam, quae Dei sunt tribuit is illi nempe vectigal, huic timorem. Et hoc sanε soluebant, qui in Apoc. dicebant. Quis non timebit te Domine,& magnificabit nomen
Α Hoe etiam exigebat qui apud Ilai. dieit Dominum exercituum ipsum sanctificate: ipse pauor vester , ipse terror vester , &c. Qui quidem timor necessarius quidem est ad hoe,ut anima sperare in Deo possit, ipsumque diligere,ut videre est apud Isai. Praesertim si consumus LXX. interpretes, eum ita habent: A timore tuo concepimus , M peperimus spiritum salutis, quod vulgatus interpres,dixit: A facie tua concepimus,& quasi parturivimus,& peperimus spiritum salutis, idest,propter te, 3 seu timore tui coepimus de nostra salute cogitare,fructusque virtutum inde originem traxere,quod etiam probat D. Thom. .p. q. 8 . duobus extremis articulis, probat etiam , de tritum illud exemplum de seta, quod affert Aug. traft. 9. in E VIOLDan. qui locus habetur in cap. sicut feta de paenitent. Hstincit. L. per se tam enim introducitur linum , quando aliquid suitur, sed non sileretur nec succederet linum nisi exiret illa , videndus etiam hac
de re idem Aug. lib. de Catech. rudib.c. . Et Tertur lib.de cultformis an ubi ait:Timor fundamentum salutis est. Et Salomon in Prouexb. in hoe sensu videtur dixisse.Timor Domini fons vitae, idem notasse videntur Patres Concitu Tridentini fess. g. canon. g. ubi dixerunt per metum gehennae homines confusere ad diuinam miserieordiam. Hoc etiam notauit D. Hieron'. ad illa verba 'a Timete Dominum omnes Sancti eius timere, inquit, incipientium est videndus Cassian. lib.
4. de infitis. renunt. eap. 3 9. cum ait: Prin-
γ cipium nostrae salutis, eiusdemque cust dia,sicut dixi timor Domini est, per hune enim, & initium conuersionis , & vitiorum purgatio, & virtutum custodia, his, qui imbuuntur ad persectionem,acquiritur. Est enim natura timoris , ut fugiat mala, 'nae timet, & remedia non desc-rat,quibus illa effugere possit eum autem omnis anima gehennam maxime timeat, consequens est , ut virtutem sedulo conseruet, ne in illam incidat. imilia habet Clemens Alex. orat. ad gentes non longE: a principio , ubi late agit de mediis, quibus curare solet Deus hominu aegritudine . idcst, peccata, Sc eosdem in lalute ac statia conseruare. Multiplices,inquit, habet seruator voces ad salutem , multiplices modos,& igne terret homines,eT cinlumna flammam accfidens,quod est smul gratiae , Se timoris indicium, si obedieris lucem , si non obedieris ignem. Etenim sicut dixit idem Clemens 1. I matLm S 1 Multo Isai. 8.
156쪽
Multoties, quos non expugnat ratio, eos .m uisu facit timor. Et cap. 4. eiusdem lib.
appcllat timorem paedagogum legis , qui
scilicet,eam manu ducit,& intromittit in animam , ut ad Oaeteras virtutes eam di-lponat, quae viam facilem inueniunt , ubi iam timor diuinae omnipotentiae adest,
similia habet ChrUost. homil. . ad populum, ubi inter alia ait: Non ita bonorum
promii lio ad virtutem multos euocat Ut malorum intentatio timore compellit, &ad animae curam excitat.
Quod si velis rationem agnoscere,cur principium caeterorum bonorum in nobis sit timor potius, quam amor, eam acute sine reddidit Arist. 3 .ethicor. cap.9. cum dixit: Nenio nostrum est, qui non magis dolorem fugiat , quam voluptatem quaerat. quod accuratis lime prosequitur Aurust tom. .lob. 83.questionum,g. 6.Et cla rius tract. q. in Epist. Dan. Quae sorte fuit
ratio, cur Spiritus sanctus, sine ipso amor productus diffusus fuerit in homines per ignem, praemisso turbine , ad commonefaciendum. scilicet , iudicium , ut nota uit Ch fio m. mil. r. in AEta 'estostri Iudicium , scilicet dii rictum de iis hominibus, qui potius ducerentur minis, α terrore suppliciorum , & ignis intentataegebennae, quam amore , imo potius de Iis, quibus nec timor paedagogus esset ad introducendam charitatem, cuius praecessorem ipse amor productus adduxit prinfiguratum in turbine, & terraemotu , solet enim Deus animam timore affectam, diuino lumine charitatis illustrare, & accendere. Videndus etiam Gregor.homil. 3 4. in Evang. ubi ait: Praua mens si non per timorem auertitur ab assuetis vitiis, non
emendatur. Facit de Iuulam martyr strat.
pro issens fidei , ubi ait. Metum deo etiam falsos secisse , Mercurios enim , &Ioues, atque alios , non bona quae iacerint , sed metus deos reddidit, quod aduertit Procopius dicens , apud veteres duorum deorum genera fuisse, unum bonorum , aliud malorum, malis autem perpetuo sacrificabant, ne eis nocerent, Clarius hoc dixit Statius . cum est . Primos in orbe deos timorem fecisse, videndus Plut in vita Cleomenis, ubi docet Laeedaemonios solitos fuisse timore diuinis honoribus colere, quia homines illo dueti ad Deum eonfugiunt, imo aliqui existimarunt, nomen Deus, derivari a vo-ee , Theos, significante metum, eo quod
Deus ab omnibus timendus sit, & Dei timor homines in ossicio contineat, &inde ineipiant Deum diligere.
Hoe ipium videre est apud Iem. in e. I. ubi ante omnia alia odira a Religione
piosecta, introducitur t:mor apud nautas ; sic enim habet sacer dcxt. TImueruntncluta . o' clam ιuerunt viri ad Deum suum, deinde. Deum cali ego timeo,& iterum statim. Timuerunt et iri timore magno tandcmque escit r.T uerum viri timore magno. Dominum ; ct immolaverunthoesias Domino . Cr voverunt vola. EI In Deut. cap. s. habetur. Luis det talem eos
habere mentem , ut timeant me incusso-diant uniuersa mandata mea in omni rem
poro ' Vbi vides caeteris operibus praepO- ni timorem , & ccrte Pauli conuersito a timore , & tremore incepit, & perditus filius a timore exorditur regressum ad pa-ttam , & conuersionem ad eundem, dum ait : Iam non sum dignus vocari sisti. tuus , fac me sicut unum de mercenariys tuis. Etenim dum se seruum profitetur, indicat timorem, quo ductas, & adactus patrem adibat, & le timore .trementem
ipsitan reuereri, amorem si quidem perdiderat fili j , & proinde seruus vult sal tem fieri timendo, etenim quandiu homo
a charitate manumisius non est seruus tantum est, quemadmodum dixit Bemar. senm.83. in Cant.qui omnino videndus est
serim de primordijs, cte. ubi ait. O homo si pudorem perdiὸeras ad nobilem creat ram pertinentem , si dolorem non sentiebas afflictionis, quod est etiam carnalium, vel timorem non omittas. Time ergo si homo quod in morte separandusi es a bonis omnibus humani corporis.Time quod in die iudicij, Sc. quae in hanc
sententiam prosequitur. Videndus itemor se . homil. 23. in I. ad Corinth. ubi a maiori ad minus circa timorem argu mentatur , expendit enim illum timorem Apostol. ubi dicebat. Catisto corpus meum, o in seruitutem redigo, ne eum
aliis predicau=rim. 'so reFrobus efficiar. Ait ergo Chosest. quod si Paulus hoc timuit , cum talis cilci praeceptor , & post praedicationcm , & orbis terrarum susceptum patrocinium formidavit, quidnam nos dicemus Nolite enim putare solam fidem ad salutem vestram satis esse , &c. quibus similia habet Augus lilia natura, ct gratia. cap. 23. . His erra timor concludit Bernard.proxime citatus in initium sapientia ricitur. non pudor, non dolor, quia neuter eorum sic initiat ad sapientiam neuter tantam hacte essi clam ,validior enim est,Or vehemeti'
157쪽
pudor. σ dolor. quia pudor de multitudi- cum timorem ferrea vincula appellat. - . oe dolor de qualicunque huiuι munui Sic enim habet ad ea verba Psal. eius mconsolatione capit silaritim, timis veνδ non m. g. Ad aliuandos Reges eorum in com- P t ν. nuenit unis consoletur. Sic ille. Cui ad- pedibus , er nobiles eorum in manicis fer- num . . dendus Nazia-.erat Ix. ubi pro Dei ilia reis. Fere .inquit Ide,vincula sunt qω-- more sic ait; Nee qMicquam perinde me- diu timent,ament. π aurea erunt. Et PLAtuendum.1uam ne quid magis .quam Deum ti libr. de profugis. Timis cohibebit subdia Iacob. I. metuamus. Desperandum etenim est de tum, siparentu amor parum vavi apud n m. Is . illius salute, qui aliud magis timet,quam sitam. Similia habet Basilius in e. r. Pra- Deum, quem etiam daemones contremi- uerb. ubi timorem appellat clauos, quiscunt,qua de re videndus Guamis. se . . nos fixos in officio retinent. Et Chrdis .eν Augussis. de temp. barbarito, cap. i. W- B homil. I.de verb. Isaia.Vidi Dominum,ait:. dendus item D. CNU .homil. 1. in E s. Praeceptorum diuinorum implet lo gau-aI Rom. ubi asserit,quod etiam si ob nul- dium gignere solet in animo virtutem
Iam aliam causam , certe ob hane unam exercentis, scd cum tremore , ne si depo-
gehenna digni sumus, quod scilieet, plus sito nactu, laetitia gestianius, Ze dis Iol schennam quam Deum timemus. Viden- mur simul, & laboram iactantiam facia-dus item homil. s. ad tepulum, ubi asserit mus, & Deum in nos prouocemus. nos puerilcm timorem habere,dum quae- Hinc in sacra Scriptura per synechd
cunque terrena sunt timemus, etiamsi chen frequenter surpatur timere,pro eo-
mors sit, quae timetur. Rem denique prae- lere , seu adorare, timor pro Religione, sentem claudat Tenust. libr.de poenit. c. i. siue cultu soli Deo debito. Primum patet
eum ait: Ubi metus nullus , emendatio ex Deiat. Dominum Deum tuum timebis. De M. f.
proinde nulla,&e. C ex tali soli seruies. quem locum dignatus num. i 3.
Conducit etiam maxime timor omni- est Christus Dominus interpretari de Repotentiae diuinae ad conseruandam ani- ligioso cultu,cum dixit:. Vade satana scri- Mait. 4.mam in iustitia, quod expresse significa- ptum est . Dominum Deum tuum adorabis. num. o.
tum videmus in illa quinta appalitione is isti soliseruies.Et in eodem cap. Teut. Gen. 19. Dei ad Abraham, eum ei dixit: uosum postquam sacer tex. tradit Dci Religi
- . I. Deus omnisciens , ambula coram me, O nem, addit. Pracepit nobis Dominus,ut faeno perfemes. Ac si diras Iet, propterea sa- etiamus omnia legitima hae. o timeamus inge placere mihi, esto paratus, ae promis Dominum Deum no Irum . oe. Et Iori. I. Ien. I. plus ad perficiendum quaecunque manda- quando interrogatus Propheta a nautis num. . uero tibi; aequum enim est, ut quem om- cuius Religionis esset,respondit: Hebravini potentem audis, & ex auditu cressis, ego sum, o Deum cati timeo. eundem velis beneuolum , & familiarem D Secundum vero probatur ex illo: Di- Prou.'. diu conseruare, & quamcunque ipsius os- tium sapientia timor Domini. id est, vera n. Io. σsensione perhorrescere, & effugere. Nam εc diuina Religio. Et Gen. 3 I. Iurauis Ia- V IIo. sicut dixit D.Thom. I. 1.q.aνρ. . ad 1. Pri- eob per timorem patris sui Isaac. Id est per num. IO.
mus actus timoris etiam filialis est time- Religionem , & cultum quo Isaac paterre separationem a Deo; filius enim timet suus coluerat Deum. Vnde Theod. q. 9O. inseparari a patre , secundum quem actum Genes Luid est, ait,quod iurauit Iacob per neque in Anselis, neque in beatis timor timorem patris sui' Et respondet, Timorem fit alis reperitur. Isaae meauis pietatem j . Et Isaia 8. Isaia g. Persectus itaque timor diuinae amiti- Dominum exercituum iptum sanctificate, num. I 3. tiae dissolutionem maxime timet, nam id est, ut explicat Foreri ut sanct una coli-
iscut dixit Beda ram. s. eap. h. in Lue. Iu- te, non polluentes nomen eius, hoc enim
flus quanto ardentius Deum suum diligis, E est sanctificare Deum. Et statim explicans
tanto solertius ossendore canet. Et Gregeri quomodo id fieri taberet, addit: Ipse pa- I9. moralium, eat T. In veraciter v dia uer, o terror ve Lyersit. Quemadmodum uini timoru intesilait, quἰ se a cunctis prauis annotauit etiam D. Hierem. in iliad Ion. i. Operibus eucto it. unde Bornar . siem. Eo citatum ,& ante Hieron. Tertust. libr. 2.. triplici coherent vinc. Timorem appellat coni. Marc.V idendaque sunt illa,quae scri-Vincula, & clauos , quibus Deo adhaere- bit Chrysi .eitatus,quo loco recte docet, mus. V. inquit, qui clauu eonfigitur Do- quid sit seruire Domino in timore,& exul mino maiestatu, quem timor Dei ligat, qui tare ei cum tremore, & quemadmodum m expauescit ad vultus hominis, Erc.Qui- utrumque praestare, ae perficere possimus,
S 3 Similia Disiligod by Cooste
158쪽
Similiaque scribit homil. 3. in Epistol. ad Philip L. Philip. cap. 2. ad illa verba Apostoli. Cumnum. I i. timore , istro more salutem vestram opera iamini : ubi hortatur Chusi om. ut semper. Deum timeamus, si volumus salvi esse. Videndus item D. Leo Papaserm. .de Epiphan. cum dusta verba Apostoli asteri, &ait sic: Haec causa lanctis est tremendi, &timendi ne in ipsis opcribus pietatis, clati , ope gratiae deserantur, & remaneant in infirmitate naturae.Qua verba satis institutum nostrum roborant, dum Dei timorem in omnipotentia Dei fundamus, lut nemo sibi fidat, sed maxime Deum omnipotentem colat timendo illum , & timendo vereatur, ne sorte ipsus ope destitutus in nihilum abeat. Vnde ctiam D. August.lib.de ven. Apostferm. 2. asserens, Rom. ii. & tractans eundem locum Apostoli. Pernum. χo. timorem, & tremorem interpretatur ii
militatem, iuxta illud eiusdem Apostoli. Noli altum sapere. Sed ut ad Dei cultum per timorem significatum reuertamur, illum non solum
in sacris litteris , sed insuper apud prosa- cnos Auctores inculcatum reperiemus, ut
videre est apud Ptat. lib. desuperstitione, ubi quaerit, cur Religio timoris nomine appelletur: Et respondet quia timor a Graecis vinculum appellatur , & vinculum significat. Est igitur Religio timor, siue vinculum, quia , qui Deum colit ab agendo male , quasi quibusdam vinculis ligatus est. Pro qua re videndus est Phi-Ltisu in commentario ad primam Epistol. Ciceronis, ubi ita habet: Religio, & metus connexa sunt, nam a timore orta est LReligio , iuxta id , quod Statim dixit, Primus in orbe deos fecit timor. Et in hunc sensum ex Patribus videri etiam po-xest D. Gregorius lib.6. moralium, c. 7. vhi anchoram nostri cordis appellat Dei timorem. Hoc enim maxime adhaeremus illi, & in portu. salutis requiescimus ne, miserum peccati naufragium patiamur. S milia habet D. meron. s. I xx. ad Fabiolam , mansi. 23. ubi timorem appellat custodem omnium virtutum , & sicut canis latratus editus latrones cssugat,& co- Εhibet ne ascendant, & domum diripiant, sc timor internum excitat clamorem, ne leo, qui circuit , ascendat,& spiritualem domum virtutibus ornatam depraedetur, in quam sententiam evan Isi . bo--LI s. ad te utam appellauit timorem militem armatum excubantem ad fores PreM. I 4. conscientiae. Vnde Salomon ait. Sapiensuum C. timet o riclinat a mais,quem locum non
A solum de eul odia viriditum, sed etiam devictoria, a vitiis reportata , intelligit D C priis lib. de singularitate Clericoria non longe a principio , ubi ait: Magnum sapientiae diuinae consilium inuentum eth, ut timoris auxilio liberemur,magna compendia prouidentiae,ut aliquando fiat virtus , & victoria per timorem : magna remedia Deus contulit ad salutem , ut habeat timidus laudem. Adumbrata vero nobis videtur haec victoria timoris in ea , quam Gedeon de 3 Madian reportauit. Mira sane fuere arma Iud. 7. illa,quibus Gedeon milites instruxit suos, exercitumque vicit Madian. Venit in primis ad sontem Harad, siue Charia,qui teste Serario ibi irast. l. er 22. sons timoris appellatur. Postea diuisit trecentos viros in tres partes, & dedit tubas in manibus eorum , lagenasque vacuas, ac lampades in medio lagenarum. Nouum utique ar- morum genus, inusitatus ordo praeliandi, ait Gregorius Lb. 3o moralium,cap. s. His tamen armis Madian, hoc est daemonum, Se vitiorum exercitus superatur , scilicet, tubis sonantibus, lagenis fractis , atque igne. Scio ego apud Bernata homitae I ιν-ginibus . victoriam partam esse ad ostcnsionem luminum , visa, scilicet, luce b norum operum, quia stare ante lucem tenebrae non possunt. Video I/aiam Abbatem orat. I .dixisse : Nisi Gedeon hydrias.
confregisset , non aspexisset lampadum splendorem : Itidem homo nisi corpuς contempserit, diuinitatis lumen non intuebitur. Lego Sidonium, Apollinarem in, Panegyrico suo dixisse.
Firmasti Giaeona tubis interte canoris, Spiritus is solo venit victoria cantu. Inuenio apud Gregorium 3 . moralium. p. 17. desiisnari in tubis clamorem praedicantium, in lampadibus claritatem miraculorum , in lagenis fragilitatem corporum : tales quippe secum dux noster ad praedicationis praelium duxit, qui despecta salute corporum, hostes suos moriendo prosternerent, eorumque gladios, non armis, non gladiis, sed patientia superarent, qui sonuerunt tubis , dum praedicant, confregerunt Iagenas, dum soluenda in passione sua corpora hostilibus gladiis supponunt, resplenduerunt lampadibus,dum post solutionem corporum miraculis coruscarunt: moxque hostes in fugam conuersi sunt. Sic ille. Caeterum nobis in praesentiariam occurrit tuba illa , quae extremo iudici j die mortales ad imauortalitatem vocabit, quando
159쪽
qu,ndo haedi separabuntur ab agnis. Exim vim sane hoc telum timoris , si animo nostro frequens insonet iste clangor. Fortissimus insuper clypeus est lagena fracta, id es , fictile corpus nostrum fractum,disi petiisque ollibus sepulchro conditum , si
ante oculos mentis semper proponatur. Quod si post solutioncm corporis, menti olim obiiciatur ignis , qui paratus citdiabolo, & Angelis eius,& post communem Omnium turbationem illorum dicrum, nobis reo plendeat lux illa inaceus Imbilis, quam Deus inhabitat, timuerimusque & 1llias ignis torturam , & istius lucis priuationem, quodnam tormentum bellicum horribilius poterit unquam reperiri ad hostes nostros fugandos, & supcrandos. Ea igitur victoria timoris , ea laus, & tri uphus meticulosi animi, quem merito admiratur Curian. Gladius tamen Domini est, domum scilicet timoris, quo & mala,dum metuimus, cavemus, &bona dum expectamus , cum timore , &tremore nostram operamur salutem. Vnde Greg. Magnius ad ita verba Iob. cap. 4.
Ubi est timor tuus ait. In via seculi audacia sortitudinem, in via Dei audacia debilitatem parit,& sicut in via laeculi timor dcbilitatem , ita in via Dei timor
fortitudincm gignit, α mens nostra dum recto metu conclitori omnium iungitur, potestate quadam super Omnia subleu Prau. 28. tur : In quam sentcntiam dixit etiam Sanum. I . piens. Beatus homo, qui semper est timoratus, sicut aduertit Rabbi Movises explicans illa verba Genes, L. Timuit Iacob Ilacia. valde ,& signanter dixit Isai. alia dona Num. 3. requiescere super iustum, sed dono timoris repleri, & veluti undequaque muniri, Phit.2. quod etiam dixit Paulus eum I)Lilippen
rarentur propriam salutem,videndus Hi r . ad c. I .nn. ibi. Et Deum coeli timeo,
ubi ait. Quia poterat quis diceτe, Q
modo timet Deum , qtii eius praeceptuna fugiebat3 respondet meroum. Timorem poni pro cultu,quo sensu unus ex antiquis sapientib.dixit optimum Dei eultum esse timorem, neque enim fieri potest, si communiter loquendum sit, ut Deum non coinlat, qui vere timet, &c. Videndus item Eer M. fieri de donis Spἰ- Act. Io. ritus sancti, ubi expendit illud Act. I o. Renam. I. ligiosus , ac timens Deum : Connexa,inquit, sunt timor, & Religio, nec manere potest alterum sine altero,qua de re plura, qui velit, legat Pasi in Psalm. M. ibi. Timete Dominum,quoniam non est in
rogat. Augser. x I . de tempore rom. Io.
x I. vers. 2.9 de bono mortis, is l.de Mes. y vita beata, , Lis Isaac, is anima ev. vlt. C EI. Alex. orat. de exitia anima. Ephrem multis in locis, tract.de timore.D. Hieriin Isai. 16. ibi: Domine in angustia B requisiuimus te. Us .hem. s. n elis.ad
Rom. Greg. lib. 8. moralium cap. 13. Ο 28.
moralium c. c. Bem. i t. io 8. ensere A. σ16. O 37. in Cantis. Videndus denique Guarriefer m. 3. de purificat. ubi inter alia sic eleganter pro praesenti argumento ait.
Timor sanctior est cum tultitiam sequitur,quam cum praecedit,quia, qui praecedens ad ius itiam,initiat, sequens eandem consummae , ct conseruat, dum scilicet de iustitia piae sumere non sinit, sed omnia opera tua hominem vereri facit.
C ut post iudicum sui adhue de subtiliori iudicio suspectus sit, dieatque sibi: qui
iudicat me Dominus est, & ideo Euangelium de Simeone non ait:timoratus,& iustus, ne timorem, qui est initium iustitia intelligeremus, sed ait, iustus & timoratus , ut timorem , qui iustitiae per omnes gradus comes individuus est, ipsamque promouet, & tuetur , ipsius exemplo disceremus. Facit & in eonfirmationem,quod Deus timentibus se magnifice sui communica- D tioncm impertitur , sicut testatur David, cum ait. Firmamentum est Dominus timcntibus eum , & testamentuin ipsius, ut manifestetur illis, in Graeco autem habetur: secretum Domini timentibus eum, S pactum suum ostendit eis. Quasi non aliis, sed solis timentibus Deum, sua ipse secreta aperire , & reuelare soleat, & dignetur : Expend cns vero Theod. praedicta verba Psal. asteri illud : Secretum meum mihi, tecretum meum mihi, quod se transsere, & legit,Musteria mea mihi, &Ε meis , tunc vcro addit, Haec non temere Omnibus verum timcntibus aperit,quibus verbis ostendit Theod. quam familiariter Deus timentibus se, arcana sua aperiat,
non iam quasi timentibus, sed potius diligentibus quibus interiora cordis, qui- .s gestantur , patefiunt. Vnde quasi nullum discrimen interponat, inter se, de suos ait. Mysteria mihi , & meis. Quod insuper possumus comprobare ex
160쪽
illo Christi Domini dicto; Iam non diea.d A timorem scilicet, ut doluret, ὀ paniter,- vos fit uos, quia seruus nescit quid faciat Nam ageret, Sc spem in Omnipotentia, ac Dominus eius, vos autem dixi amicos, misericordia illius quae quacunque pec-
quia omnia quaecunque audiui a Patre cata posset vincere , ac delere , eius cnim sinu. s. meo,nota feci vobis. Ioan. I s. quae verba est potentiae, & virtutis Christi sanguis num. I s. expendens D. Greg. 7. r.c. 8. in princi- est usus pro hominibus, quem ei iacin vilipio ait. Amicus animae custos dicitur, & prccio vendidit Iudas, ut cum post ut vi
si velimus hinc excellentiam Dei timoris ui sicare, qui ipsum tradidit, siqWidcm illo expendere, inueniemus de illa Christum potuit vivificati,& ille qui 1 14 t.Sic enim
Mati. H. Dominum arterno Patri gratulatum,cum habet 0prian. lib. de patieni. Uiuificaturnum. 11. ait: Confitcor tibi Pater Domine caeni,& Christi sanguine, etiam qui sudit 1 angui terrae, quia abscondisti haec a sapientibus nem Christi, talis est Chri itus , & t uata& prudentibus & reuelatii ea paruulis, in B patientia, quod nisi talis, ac tanta existe' quibus, scilicet certissimus est Dui timor, tet, Paulum Apostolum Ecclesia Dei non
Sed quoniam hoc in loco, & confiden- bitror, quod etiam Iudas potuisset tanta tiam, ac spem in Dei omnipotentia su- Dei miseratione non excludi a venia, simus prosecuti, & deinde timorem dedu- pccnitentiam non apud Iudaeos, sed apud
ximus ex eadem omnipotentia nobIs pro- Cluistum egisset,peccaui tradens sangui- posita, illud velut corollarium ad nostram nem iustum. Et Hieron.in Psal. Io 8. ait. eruditionem inde colligere debemus ne- Pro clementia Domini hoc dico , quia cessarium,scilicet, nobis esse , ut Sc spem magis ex hoc offendit Deuin scilicet Iu- in Deo collocatam habeamus, insuper das quando se suspendit,quam quod Do eandem timentes pariter nobis ad pa- minum prodidit; oportebat enim oratio-triam inter utrunque iter aperiamus, ne- C nem ipsius esse in poenitentiam , & conque ad timorem iusto plus declinantes in uersa est in peccatum. Sic ille, qui videtuc desperationem,dum solam diuinam om- in eo maxime collocare errorem Iudae,mpotentiam timendam nobis proponi- quod pecuniam in templum retulit, cummus, incurramus, neque citam diuinae se ipsum potius ad Deum debrrct rcserre. omnipotentiae omnino fidentes in perni- Et GHUIt.b m is Dula Ire itise, Chriciosam securitatem naufragium sacia- shum comparat consecratatem suum san-mus. Media proinde via tutiissima solet guinem,& propinantem cum eodcm Iuda procedere veritas Catholica, & sana do- de eodem cum Iudaeis paciscente. Ocirilia , ut patet etiam in materia de gra- Christi misericordia i inquit, ille. O Iudaetia apud Theologos dum neque totum dementia i ille eum triginta denariis pa-ῆiuinae gratiae sic tribuit, ut nobis adimat ciscebatur,ut venderet,& Christus ei fan- libertatem cum I.uthero , neque libero D guinem,quem vendidit offercitat, ut ha- arbitrio sic indulget, ut diuinae gratiae beret remissionem peccatorum , si tamcnpraeuentionem & concomitantiam ex- impius existere noluisset, nam affuit Iu- cludat. Ab eo prolude sperandum est au- das , Sc illius communicationem meruit. xilium, a quo timetur supplicium, sicut Et pedes eius, quando aliorum discipulo-V. I 46. ait Avust. Sper Polin. IA6. ad ea verba. rum lauit, ut excusationem suae malitiae .uum. II. Beneplacitum est Domino super timentes non haberet,sed ille detestandus suet meli-
eum, de in eis, qui sperant super miseri- tis insidias coetitabat, sed ille, qui verum coi dia eius , ubi videtur David laudare Deum vendidit propter falsum , pecu-
eam anim ira , quae timet Domini Omni- niam, scilicci, quan adorabat, dum ve- potentiam,& in cadem confidit,& sperat: recundiam posuit,ut magistrum traderet;
Non sic timetur mus , ait August. sicut & spem etiam posuit, ut se suspenderet Aclatro, timuit eum Iudas proditor,sed non Ε abitet in locum suam , ubi scilicet , tor- sperauit in eius misericordia,peccaui, ait: quentur desperati omnes, dc qui timuit,ut
Mat. 27. tradens sanguinem iustum, Aratth. 27. Be- pecuniam referret, & ad Iudaeos rediret,
num. . ne quidem timuisti, sed si sperares in t tepidariit, ut laqueum peteret, non ve- . misericordia eius, quem timuisti. Vis Dianu sicut Caim, qui perpetuo tremebat, fuge te ab illo Ad ipsum fuge, vi scilicci, & perpetuo fugiebat, neque unquam resperes misericordiam eius, cuius iraeri uersus est ad Deum, a quo fugerat,sic pa
times obrutus enim est timore Iudas, ita riter tremuit viriuersa terra ad conspe-- ut nihil de misericordia sperare posset, dium Dei in carne crucifixi, timuit, Sccum tamen utrunque deberet amylecti,& stetit, & quando tremebat suis vi steribus comule