Ad canticum Moysis Exodi 15. Commentarii cum annotationibus moralibus. Auctore P.F. Balthasare Paez, doctore Lusitano, ..

발행: 1622년

분량: 568페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

181쪽

TEXTUS V. ANNOTAT. VII. t sue

rt Arist. . Ethie.ait: Prodigus auaro me- Α l un modo temporis , ac prorogat ione inlior est . quod peias omnibus, Age nemini, quandam seruus pollulaiut, ille autemno sibi quidem. Et Cicero in paradox.maod multo magis, quam petiit, videlicet to-

solus sapiens sit diues ait. Diuitem ani- tius debiti tolutionem ultro concessit,in-mum cupidi habere non possunt, arcam ve- de vero exiens absolutus , Seruus inuenitro pollunt. unum conseruorum suorum , qui sibi de- Ex quibus omnibus liquido costat ala, bebat centum denarios , & tenens suffororum pusillanimitatem , qua sibi miseri eabat eum dicens. Redde quod debes, libet iam n et Iaria denegant, aliis vero eri- le vero dicebat patientiam habe in me, piunt, ut pecuniae scrutant, & ad superio- 8c omnia reddam tibi, qui noluit, sed rem patriam a Deo conditum animum abiit, 3e misit eum in carcerem donec humi reponant, arcis concludant, & ter- redderet debitum. Obseruat igitur Ch renis alligatum detineant, quo nihil mi- B sessom. eisdem omnino verbis , quae ad serius reperiri potest. commiserationem mouere poterant con- Secunda auaritiae rota crudelitas est, seruum fuisse deprecatum : quandoqui- ut patet in eodem diuite auaro, qui vice- dem illa erant, quibus absolutionem toribus pleno Lazaro nec micas concede- tius debiti a Domino comparauerat, nec Lue.ε. bat, cum tamen ab eo misericordiam, Sc tamen exauditum. Ne verba inquit, ipsa largitionem imploraret tot oris,quot vl- veritus est, quibus salutem acquisiuit,

cera patientia habebat, lic enim ea appel- his enim ipse dilectis mille talentorumlat Cis olet. adamatinum utique habens debitum euitauit: ita nee portum quieor, liquidem visis plagis Lazari non af- dem cognouit, quo tutatus a naufragio ficiebatur cum pauperi sufficerent micae euasit, nec modus ipse supplicationis ad qiue cadebant de mensa eius , unde recte misericordis Domini memoriam eum re- Siraeidei dixit de auato : Qui sibi ne- C duxit: sed omnia illa crudelitate , at auaquam est, eui alij bonus erit Et Psal. 3 3. ritia oblitus, omni fera scuius in conser- Eeel. II. ubi nos habemus: Diuites eguerunt, le- uum insiliebat. Quid facis homo Notinum. s. git meronym. ad Eut ehian. DissoL I x. sentis aduersus teipsum mucronem adi-Psal. 33. Leones, unde dc Iob diuites auaros prae- gere, ac sententiam eminus Domini renum. I. donibus comparat erudelissimis, sic enim uocare. Sed ille nihil horum cogitauit, Iob. 14. habet post multa. vim fecerunt deprae- nec rei suae memInit, nec ullo modo renum.y. dantes pupillos,& vulgum pauperem spo- misit. Sie Chris . Qui hane erudelitaliauerunt, idest, non parcunt infantibus, tem serui ab avaritia prosectam asserit. imo per summam iniuriam illos eapiunt quae velut immanis sera rationi oculos in mancipia 1 L X X. vero : rapuerunt ab claudit, Ac soli pecuniae cor aperit,nulla- ubere pupillum. tabc vero legit. Αc- tenus ab eadem saturandum.

eipiunt in pignus , quod est super palipe- D Est in hane sententiam locus ille Narem, id est, vestem , aut stragulum , quod cianet.. omi. 24. in principio, ubi appel- immanem crudelitatem designat, quam lat aurum occultum tyrannum, crudeles,

prosequitur Chusiostom. homil.63. ad ρο- scilicet redkens auri cupidos , & auaros, pulum . ubi ita habet, non tantum ini- qua de re videndus Ambros se .sy. ubimicos non diligit auarus, verum Be ami- multa habet, δc inter alia. Auaro,ait,laeticis tanquam inimieis utetur : 8c quid ita, fluctiis.alienus. Ecce Religiosa vidua amicos dico Nam Ac frequenter ipsam tota supellectili despoliatam domu suam ignorauere naturam , talis consanguini- dolet, & tu eadem supellectili domum

tarem non nouit, familiaritatis non re- tuam ornatam esse laetaris , non compun-

miniscitur, sed in omne inimice se ge- geris eum vides in hospitio tuo lacrymas

rit, &e. quae prosequitur in hane senten- alienas : Et fortassis auarorum conditio-tiam , 8c serm. I 61. auaritia parentes ne- Ε nem 6c natiuam nobis voluit adumbraregat, germanos diuidit, separat socios, Hieran m. cum custodes aureorum monis

amicitiam soluit. excludit assectum, &e. tium describit , dicens ipsorum insto- quae videnda ibi sunt. dias esse gryphaes , & dracones & immen-Mate. I 8. Et hemit. 61. in c. I g. Matth. expendit serum corporum monstra, ut inde iam

m. 23. erudelitatem illius fetui , eui Dominus colligamus, quales custodes habeat au suus dimiserat decem millia talenta sta- ritia , erudeles scilicet & immanes , qui tim , atque ill 1 dixit. Patientiam habe in sicut elausum habent aurum, & arge me , & omnia reddam tibi, etenim sicut tum , ita prorsus viscera pietatis omni- idem ChrUs . notauit, dilationem so- no elaudunt , cum vident fratrem suum

X 3 necesse

182쪽

r. I 1.3. 3. necesse habere nec illi subsidiunt aliquod

Quod si D Basilius homil. ., 2'. Variis de auarci diuite dicit. Horrea quidem propter depositorum multitudincm angusta disrumpebantur, cor vero non implebatur , dicere postumus admirati, si

dis rumpebantur horrea, cur non cliam aperiebatur cor, & viscera , ut inde aliquid in pauperum subsidi una erumperet:

Sed crudelem auarum cupiditas , neque fratrem agnoscere sinit neque proximum attendere nisi ut perdat ,& depraedetur, lcuius rei signum fuisse existimat Rupere. libr. I. in Exod. cap. 3 '. in tencbris , quas

misit Dominus super AEgyptios, de qui-TH. II. bus dicitur. Fac a sunt tenebra horribilesn m. 2 o. in uniuersa terra AF rapi; , tribus diebus nemo vidit statrem smm. AH crgo Rupera. de avaro diuite. Quid tenebrosius oculo

nequam, cum intuetur aliquam rem proximi , ut rapiat eam , non agnoscit proximum eo tantum intentus, ut furetur,

'uia concupiuit, quae illius sunt, & quo Iosue s. facilius suam crudelitat cm exerceat, nul- cli omnino parcens in tenebris dicitur ambulare, & obturatos oculos habere, velut cupidum Balam. Facit etiam, & id quod notauit --Nu. 22. gust.in Psalm. r. clim quaerit cur lex ex num. II. . terius data fuerit , clim semel fuerit seripta, & impressa animabus nostris ipsa dictante natura. Quia, inquit, homines ea, quae foris sunt appetentes, & curiosius imquirentes a sciplis exules facti sunt, data , & conscripta est lex aeterna , non quia in cordibus non erat, sed quia tu Liugitiuus eras cordis tui. Quid mirum igitur, si humanam naturam, miserico dem, & beneuolam exuit, & crudelem tantum se exhibet, qui desiderio acquirendi ductus extra se graditur,quid si cor

humanum non ostendit in hominum n ec statibus , nec illis, ut par erat, assicitur , qui cor in thesauro, non iam carneum , sed aureum , & argenteum cum pecuniis conclusum habet.

I.T .s. Et in hoe sensu dixit Paulus: Radix

m m. II. omnium malorum cupiditas, ubi Am- Εbro . or Tertuli. libr. de cibis Iudaicis legunt, auaritiam. & vox Graeca id significat: ait autem Theodoret. ad praedictum locum. Caedes,& pracstigia, furta, & rapinae , iurisiurandi violatio ex hac radice pullulant. Et Theophyl. ait. Neque viventibus parcit, neque mortuis , sed hos

A tolle lianc e medio , dc nullum bellum,

aut immunditia adierit, &c. Et D. The

su interpretatur illud Ecelestio. Pecunia E l. I inobediunt omnia. Et Chrysontem. homil. 17. in dictam Epistolam Pauli, auaritiam, Vclut matrem Berecynthia describens , quae centum dicitur complexa nepol S, ait. Nonne diuitiarum gratia rapimur : Inimicitias subimus: contentiones teximux: ad mortuos usque impias quidam extendere manus ad parentes , ad fratres: tol

3 te pecuniarum itudium , & omnia mala suSlata sunt, conquieuit bellum , cessauit pugna, haereses, inimicitiae: quemadmodum iurentes venti miscent maria, vel arena ipso e lando excitata: ita cupi

di omnia penitus miscent, neminem, qui huiusmodi est amicum nouit. Quid amicum dicimus t Ne ipsum quidem scit Decim: Non aspicitis ferto accinctos prodite Titanas: Sunt illa figmenta, vaesaniae et at quae sunt huiusmodi, vera infinia furunt, si nudam illorum animam videas , non uno sed mille inuenies praecinctum gladiis ; nullum agnoscere , sed

aeque furere in omnes, &e. quibus smilia sunt, quae habet Chusilogus siem. 26. eum ait. Mammona, ideit pecunia, imperat gentibus , iubet regnis , bella mandat , comparat bellatores , sanguinem vendit, agit mortes, prodit patrias, Urbes destruit, subdit populos, arces urget, vexat cives , foro praendet, ius delet, ns, nefasque confundit & ad mortes usque tendendo fidem tentat , viodat verita- tem, famam earpit, honestatem dissipat, soluit assectus, innocentiam tollit, Pietatem sepelit , neeessitudinem scindit, amicitiam subruit, &quid plura: Hoc est

Mammona dominus iniquitatis, qui inique humanis, & corporibus dominatur,& mentibus. Sic ille.

Haee est ratio cur occurrere volens

Deus auaritiae crudelitati, sicut notauit Philo libr. de charitate. septimo quoque anno inaratos Ioluit rclinqui agros, &ineuitas vineas , quo pauperes, & Οmnes , qui vellent libere Ductibus terrae, nemine obsistente , vescerentur, quod

idem praecepit. fieri anno quinquagesimo : veritus , scilicet ne , ii pauperum

alimoniam diuitum auaritiae committeret , ipsi omni penitus humanitate postposita fructus reconderent, & cus Odi

rent , egeni vero fame omnino contabe

scerent : rem sic prosequitur Philo. Fiant tunc eade,quae anno septimo; & accedunt

alia

183쪽

TEVTVs V. ANNOTAT. VII. Is

olla maiori scilieet in pristinas possessio- A nam modo damnum voluerit resereire,

nes relli tutio : ex quibus aliquis propter dicens. Vnctio fuit occasio accepta , noni temporum dissicultates exciderat : non tam data Iudae, ad proditionem facien- permittit enim possessionem alienorum dam, nam ut dixit Giella I . qucst. I . . ambonorum occludens aditum auaritiae , ut guttu nos Iudas consueuerat furari deci. cohibeat insidiatricem , sontemque oni- mam partem eorum , quae tibi dabamur trium malorum concuspicentiam , nec seruanda:& unguentum illud effusum vo-ccnset aequum , ut coloni suis agris pri- lebat vendi, cuius pretium erat trecento- uentur in perpctuum, & paupertatis poe- rum denariorum, horum decima pars eratnas dent,milerandi potius, quam punien- triginta;quia igitur iurari decimam pardi. O si haec recolerent mente crudeles dem consueuerat , quandoquidem vendi- auari, turpe lucrum scinantes, tyrannide tum non fuit, quasi volens recompensare alios opprimentes, pauperes agellulo suo B damnum triginta denariis argenteis se- excludentes, & quaslibet alienas opes in cit proditionem. Ecce radix omnium ma- suam utilitatem corriuare nitentes, ac te- lorum in Iuda, usque ad contemptumnaciter retinentes,qui,ut soli habitent su- Dei, cupiditas, scilicet pecuniae, quae vilia- per terram , humanum genus si possent tur praedicta rota, contemptu scΤlicet Dei,

per summam inhumanitatem extingue- qui contemptus maxime eernitur, dum . rent. Videns si haec auaritiae rota cru- ad principes Sacerdotum ait : Quid vul- Mae. 2ε. delis omnes humanitatis rationes supera- tis mihi dare. Or em eum vobM tradam: n m. II.

bit, conculcabit, contemnet, conteret: si Non enim certum quid petiit pro magi- non humano languine volutatur, sagina- stro, sed in illorum arbitrio reliquit, quid tur , delectatur , si non omnem lapidem vellent ei dare, unde Hieron. ibi ait: λ- mouet, ne cuiust ibet substantia consistat, das non postulat certam summam sed qua ne cuiussibet diuitiae proterantur, 3c ante C si vite tradens mancipium in poteDatem auaritiae eurram ab eodem conculcandae ementium posuit, qui maior ergo potuit eorruant. esse contemptus Dei,quam ipsum de ven-Τertia rota auaritiae eurrus est, Dei dere,& vili pretio ad arbitrium propone- contemptus, cum enim peceniam auarus re, nec postulare certum pro re infiniti va- pro Deo colat, qua de re nos multa alibi loris : Quod dixerat Zachar appenderunt Zach.

diximus, & idcirco voeatur hoc vitium a mercedem meam triginta argenteos, utim. II.

Paulo, dolorum struitu/.3c Christus dixit: dixit Dominuι ad me. ρνοθυ illud ad sta-Τp0h. s. Non potestis Deo seruire . Θ Mammona, tuarium.decorum pretium.quo appretiatinnum. s. quid mirum si Deum veru no lum con- sum ab eis, quod dictum per ironiam est, Matth. g. temnat, imo potius cum Iuda Vendat rei indignitatem ostendens, ut pote , quinum. 24. propter Deum falsum pecuniam scilicet videret se eodem pretio venditum, quod quam adorat, unde oris. in cap. I . Mart. D solui solitum erat pro seruo, vel ancillar.Tim. s. putat a Paulo diciti: Radix omnium ma- occisa , sicut notauit Hieron. ad Radia3a Exod. D.

num. Io. lorum cupiditas,propter Iudae auaritiam, verba Zachar. is in eap. 1 . Matth. con- num. 32. quae radix fuit omnium malorum com- statque ex Exod.e. χΙ.Similique sere tromissorum in Christum Dominum ti cau- nia usus est. Tertuli. lib. 4. contra Marc.c.

sa enim, quam Iudas habuit ad proditio- 4o. ubi asterens illa verba ad Matth.e. 1 . Mat. nem, & venditionem Magistri Dei,suit, desumpta ab eodem Propheta: Acceperunt num'. quia es auarus fur esset ; & loculos habe- triginta argenteos pretiam appretiati quem rei & vidis let unguentum super caput, & Vpretiaverut. legit ipse, pretium honorati. pedes Domini estulam,quod vellet potius inhonorum enim maxime reddidit Iuda vendendum,& pretium sibi tradendum,ut magistrum,dum prae contemptu vili tr inde aliquid de more suraretumquod per- didit preti honoratus dieitur sicut dediderat, ut ipse existimat in cffusione un- Ε eorum appellatur pretium. In quem pro-guenti, voluit reeompensare in venditio- inde Iudam merito David Psalm. io g. sine magistri, sie enim habet Hieron. ad e. cui colligit Rupere. Matth. 1 f. triginta 16. Matth. I alix Iudaι damnum.quod ex coniecit maledictiones , tot videlicet, effusion ungueti se fecisse eredebat. vult quot fuere argentei,quibus miser auarus Marii tri pretio eo ensare. Suffragantur Deum vendidit, quodque magis mirari huic sententiae.Beda. Lyran. Carrhus Hug. est , cum ipsum cognosceret Deum ex Carrinat . Caiet. Θ alii, o D. Anton. I.p. sentεtia Cis sestem. ad illa verba Dan. I 3. Dan. I 3.

historia.tituis .e. 6.aita tiadam solitum esse scies quia omnia dedit ei Pater in mans . num. .

decimare marsupium : indicatque quo- quod de proditore Iuda ipse intelligit. Vnde

184쪽

Iosue s.

168 CANTICUM MOYSIS.

tore, ponderanS praedicta verba,aeuid vultu mihi dare : sic inuehitur in Iudam.Die Iudas omnium feeleratissime,haec te Magister edocuit: Haec tibi tantus Doctoros endit, ideo diuitias debere comi mnere praedicabat, ideo admonebat dicens:

Ne possideatu aurum. argentum, aut a

in zonis vehis r VbIque tibi auidam cupiditatem peeuniarum excludens , tradis magistrum scilicet laceratus : Audiam laesionem tuam : forsitan , quod tibi daemonum tradidit potestatem , quod secit languentibus subuenire quod mortuos suscitare didicisti. Has beneficiorum vices exolvis Cuncta mala cupiditas procreauit, hac affectus Magistrum tradidit Iudas, nam cupiditas huiusmodi sortita est naturam, captiuas animas retinet, Momnibus modis alligatas adstringit,& rerum obliuionem Imponit, & alienationem mentis ostendit, & auidae Iudas cap-ptus cupiditatis insania, quanta beneficia respuit,conuersationis mensae, discipulatus, admonitionis, suasionis oblitus est, i cupiditate impeditus. Luid vulsu mihi dare. O verbum totius superbiae , quod non haesit in faucibus , tradis eum qui cuncta conseruat, quid aceepisti Iudas: Triginta argeiueos: Chri itiis gratis a venis sanguinem suam pro communi salute susurus, Se tu de sanguine crudelia pacta componis , &c. 'ux pro contemptu auari hominis prosequitur. Facit, & pro eodem contemptu Dei in auaritia, id quod notauit D. Ambrib. 2. P. p. 26.ubi ponderat Iosue feeisse si, ire Solem,non potuisse vero cohibere auaritiam , neque etiam ex Dei monitu,&iussione. Iosue, inquit, qui potuit Solem

sistere, ne procederet, auaritiam hominum non potuit sistere,ne serperet, ad vocem eius Sol stetit , auaritia non stetit, etenim Sol obedit voci hominis , iubente Deo, auaritia Dei iussione ex contemptu eiusdem non obtemperat , ut patet in Acham, qui Dei praeceptum semel, atque

iterum incalcatum, ne aliquid de anathemate tolleret, conculcauit. Hoc etiam cernere est in Balam, qui Dei praeceptum contemnens, cum illi dixit : Noli ire eum eΜ, neque maledicaε populo . ausus est ire, licet enim postea ei dixerit Dominus:IἈ-

de eum inus, id potiust sit permissio , ut

per iumentum,quo vehebatur,eius auaritia coerceretur, si tandem fieri posset, sicut notauit Augui . lib. 4. quast.in Num.q. 8.ωn. 4. EtenIm auaritia sicut dixit Philo lib. de vita contemplatAM legum eon temptrix eli, tam scilicet humanae, quam diuinae, ut nihil omnino reuineatur, praeter aurum,& pecuniam quam in hoc semia putat appellatam a Na tu . strat. 26. in principio tyranum oculium Uias Cretenq.in schoses eiulde orationis , se enim habet. Tacens, minimeque conspectum aurum auaros subiicit,ab iisque, quae decreuerit per vim abducit, qua de re videndus eth Ambros Epis Iol. . Theo hae in epip. ad Timor h. cap.6. num. IO. π rvos . hemia. II. in eandem epistolam .

ubi ait. Nemo, qui huiusmodi est, amicum nouit, quid amicum dicimus, ne ipsum quidem scit Deum, &c. & Epiph.

hares. 66. auaritiam vocavit huius saeculi Deum,videndus Hieron in cap. II . Daniel.

ubi ex Polybio, & Diodoro refert Anti chum auaritiae faeibus incensum , non modo contra Iudaeorum Deum peccasse, dum te ilicet intrauit in sanctificationem, & accepit altare aureum, & candelabrum luminis, Ac uniuersa vasa eius , Acmensam propositionis , & libatoria, de phialas , & mortariola aurea, accepit argentum , dc vasa concupiscibilia, de accepit thesauros Occultos, quos inuenit, Scsublatis omnibus abiit, sicut dicitur I.

Machab. p. i. sed etiam cupiditate ditescendi inflammatum etiam Dianae templum in Elymaide constitutum spoliare contendisse , sed opprelsum fuisse S templi custodibus,3c vicinis circumgentibus, etenim auri saera fames nihil aliud sa-erum reputat,proindεque Deum contemnit, eum solum aurum colat.

Est optimus in confirmationem nostrae doctrinae locus apud Chrysiost.homil. 3 3. tu Genes ubi ponderat Iacobum dixisse Deo Si fuerit Dominus mecum in via , per quam ego ambulo,& dederit mihi panem ad vescendum,&vestimentum ad induendum , reuersusque sueto prospere did domum patris mei, erit mihi Dominus in Deum. Futuram praeuidens, inquit m sabundantiam, suam declarabat gratitudinen ,quod non vulgare argumentum sanctitatis erat, solent enim ἡiuitiae,& rerum temporalium abundantia obliuionem , Sccontemptum Dei inducere , quod ostendit Ruperi. til. .in Gen.e. Ιχ. in Esau, qui quadragenarius duxit uxores duas , quae ambae ostenderant animum Isaae , 3c Rebeccae. Sicut vero primogenita sua per escam vendidit, sie de uxores duas duxit alienigenas propter auaras concupiscentias suas , animum vero parcntum offen-

185쪽

TEXTUS V. ANNOTAT. VII.

filios genetare optasset, nequaqua duxisset uxorem de filiabus eorum , quos , &pater improbasset,& auus Abraham iudi callet vitandos, & super quibus matrem Rubeccam vitae suae taederet,at ille,& horum indicium contenipsit,& Dei prominsiones non curauit,videlicet amnitate limminum habitatorum terrae, laudabilem,&inelitum se posse fieri magis, quam Ope, vel gratia Dei,sic Rupera.ostendit in auaqua de causa Basil. hemit. 6. ex varys. sic illidet auarum diuitem, qui multam vitam . & ampliora bona sibi in posterum pollieebatur. Diuitis , inquit, accusati

exemplum oceu rat . qui iam praesentia eu

tum habens an ervi visurus sit,crassis mpeccat- heia e deliquit, .lum venit sup- lex.is antisilans feritatem ostendit, nondum eia rit fructus,ct iam auaritia iudi-ro Esaii Dei contemptum ex cupiditate, β ctam incurrit . terra sua fertilitate ipsum& spe acquirendarum diuitiarum. I'ro qua etiam re facit Chus cum notauit id , quod Cluilius Dominus dixit

cuida, Seruere me, Ee autem dixit Domine permiste mihi primum ire, is sepelire patrem meum, itastque ei Iesi Q sine ut mortui sepeliant mortuos lues rationem igitur reddit Chris . cur Christus Dominus sa- cultatem hanc, ut videbatur, iustillimam ad exequendum debitum pietatis opus non concesserit: erat, inquit, verisimile poli patris sepulturam ad testamenti le- c O, sie ille. excisiebat profundam in armis segete Ira monsImus: ipse vero sterilis. Θ iv uctu inerat, nondum habens,, iam egentibus in-Μιdens . 'uot pericula imminent ante si ιι- auum cosiaectionem . nam is grando sepaeonfringit. is antis ex mesis mansim rapit , is pluuia intempestiua structαμ inutiales fecit: non igitur oras ad Deminum ut beneficium gratia i sim perficiatur,sid ante vertens . te ipsum indignum facis ad suscipienda ea, qua tibi sunt commonΗ gatorisque considerationem deucturum,& hqreditatis diuisionem, deinde ex alio in aliud , quasi undarum fluctibus distractus procul a portu salutis iactaretur, quς ne illi accederent secum esse ipsum Christus iubet, sic ille,quasi Christus Dominus

timuerit, cum tamen omnia nouerit, &ideo certo id seiret: s ille ad pinguiorem deuenisset fortunam & cumulatiorem substantiam, ipsius discipulatum par. iii penderet, & in saeculo potius et geret Quod etiam dixerat David Psat 3 c. VA Psal. 3 c. di impium Operexaltatum, ubi Hieron. ex num. II. Hebreto: Vsdi impium robustum, idest, sortissimum,& sicut indigenam virentem,ad differentiam illius,qui cum non sit de terra terrenus,sed de coelo caelestis. Ascendit Isai. s 3. sicut virgultum, is sicut radix de terra H num. 2.tienti at vero, qui se torum immergit acquirend:s Opibus, radices omnes circum-quaoue dissimilcns ,& per aliena etiam praedia cxtendens, ut ea comprchendens

remanere,nec iterum ad scholam Ctitisti D ad se attrabat, robustus, quidem in terra. rediret, similem namque animum solet & firmus egreditur, adolescit, in diesque inducere diuitiatam possessio in auaris hominibus, & saeculi bonis dedicis, ideo

cnim & auaritia dcducitur tertia rota quam dicimus ex sentcntia Lernari esse contemptum Dei. Quarta denique rota,qua vehitur auaritiae currus, est obliuio mortis, ctenim sinuariis recordaretur se tandum moriturum,& cum interierit non sumpturum secum omnia , neque desccnturam cym eo glor am eius, sicut dixit David. sors tannon tam tenaciter incumberct diuitiis

aequi citis, & totam spem, & cofidentiam in iis collocaret.Vnde Chri tui . Dominus stultum appellauit auarum, qui sibi multos annos promittebat Fa diuitiis, de Eliphas ait. Ego viri stultum firma radice, is maledixἱ pulebritudini tam flat . Existimat enim stultus diues,de quo dictu nisaerat: Moriantur, is nρn in sapientia, crescit futuri tandem interitus panicus oblitus, & sola terrena prae oculis habes,

quod videtur notasic Gregor. Ic.moraPum c. I .cum ponderat primum,qui ciuitatem

in terra condidit, fuisse Caina , qua ipse, inquit, in terra sundamentum potuit, quia soliditate eternae patriae alienus fuit, α ture ciuitatis immemor factu est, postquam terrenis se tradidit. C ctum hoc in loco notandum Occurrit id quod hucusque sumus prosecuti, stultum scilicet dici merito auarum diuitem, cum tamen filli huius 'culi quique rebus illius congregandis student, quales

sunt auMn, prucientiores etiam appellentur a Christo Domino. Etenim, inquii iij uiue saeculi prudentistrea fiunt 'dis luci iattamen existimo Christuna Dominum Luci r c. voluisse significare diligentiam,& curam, num. 8.

Quae quamcumque aliam recordati mem

186쪽

futurae mortis excludit, non veram prudentiam inculcare, vel malitiam voluisse Ierem. 3. indicare , qualis cit ille locus Ieronia 3. num. L. Stulti re disrulus metes me non cognoDD. dij infitientes si ni is v. Mensapientes iii ut, Gi facia: t mala, ubi diuinum oraculum sapientes dicit, quos inimcdiate antea appellauerat stultos,& ideo D. Hieron'. miait. Quae maior pote t e Te stultitia,quam cognoscere bovcm pois. lsoiciat suuin , &Minum p lupe Domini sur, I traci Dorm- nam non cognosse re, quem semper vide- Isai. I. re capiebat 1 Quodque insertur,sapientes num. 3. D. t ut fuc D: r, beue aurem facerenes erunt. H e sapientia pro malitia ac-

Luc. I 6. cipiendacii, iuxta quod & fili j laeculi hu-num. 3. His sapicntiores sunt si ij lucis,& villicus iniquitatis quaedam sapienter sucis se narratur, & serpentis in Paradiso prudonti occunctis bestiis legitur. Sic ille, cui accedit

hoc etiam videtur attigisse Arist. I. soli

Nee vero negandum est diuitiarum cupidos,& rurum secularium amatores, impensius eurare res saeculi , sicut aduertit Buz. addit. s. in cap. .Genes ubi Oileiidit Caim, & polleros eius plura inuoli se ad utilitatem homini J, & eorum usum quod prosequitur 'si.homil. 29. in Dan. ubi inter alia ait, suo in saecularibus negotiis unusquisque ense acutior, in necessariis autem, & spiritualibus desidia torpentes, similia habet Au . Dist. II '. ad Ianuar. cap. . ubi ait. Anima humana recedens a Sole iustitiae omnes vites sua ς in terrena conuertit, & co magis, magisq; obscuratur in interioribus, ac superioribus tuis; non sic vero iusti, & vere fideles, qua de re videndus Tertuli. in apolog. cap. 42. ubi resert frivolae calumniae & iniquae accusationem,qu obiiciebatur fidelibus, quoniam negotiosi non essent, nee de rebus s culi soliciti,ait enim:Sylvicolae,& exules vitae non sumus , 1 ed curamus praecipue ea, quae pertinent ad vitam stcrnam,

in qua rosita eii vera prudentia , sie ille.

Et certe , qui oblitus omnino non fuerit futurae mortis, non tam curabit praesentia , quam sutura , cum hinc nihil secum asportabit, imo sicut nudus egressus est de utero matris suae, sic reuerti debet, Iob. i. & nihil auferet secum de labore suo, cui num. II. optime possumus dicere , si ut auarus obliviscatur illud Ausony in epigramma te F ,

M MOYSIS.

A Vsiit apud man s Diogenes Cynicin. itant,atoue procul Iolito maiore cachinno

Sittit ego solu .me quortie pauperior. rm . me cuns habui mecum fero, cum

Ex tantis thoran G se feras unu . Ipsi vero sallentes semetipsos putant sa- p d in mortis non pertin re caput au-B reum, s)d lut os solum pcdcs paupcrtatis petere & adoriri, & contercre I sacileque proinde polle euadere mortem qui in vita factus est diueΑ,cum tamen ips, S diuitiae mortem iugiter moneant. Monent

itaque diuitiae, quae cum admodum cassisecae lint ni et itum ex se promittunt, unde Paulus ait: I'νiripe L Eristi smin sotiti

lcgit Aubr. Nec sperare in ine No dAhiarum . quae verba continent Hebrais multiisseira significanti na,atque spem habere in C incertis, ac sallacibus diuitiis: sic enim &Christit, Dontinus , sallaces diuitias appellauit. Ait ergo Thosa'. explicans di-eta verba Pauli: Incerta posscstio diuitiarum, nunc enim ad hunc venitit, nunc vero ad illum transeuntiquae autem multos habent dominos, nullius est possessio.

locum Pauli concludit Deo solummodo adhaerendum esse , qui a nemine sutripi potest,non diuitiis,quibus qui hodie absidat, cras inuitus spoliatur.Fur,inquit Ati D sufes n. tibi tollit autum , quis tollit tibi Deum 3 Quid habet diues, si Deum non habet3Noli ergo in diuitiis sperare, sed in

Deo vivo , qui praestat nobis abundanter omnia ad suendum , cum quibus Omnibusδε se ipsum Similia habet idem Atis. in pol. 8 3. ubi repetens eadem verba Pauli,prosequitur hoc ipsum argumentum,&inter alia ait. duid tam incertum,quam res volubilis 3 nec immerito ipsa pecunia rotunda signatur, quia non stat, sed perpetuo gyro voluitur, nunc in illius manu E insonat, nunc alterius marsupio reconditur,& quantumuis occludatur multis clauibus, proprium deserens Dominum , ad alienos,& insperatos deueniunt. Sic Au sustinus. Ex cuius verbis mutabilitas tum pecuniae,inm diuitiarum insertur, quae iugiter mutabilitatem vitet,& eiusdem cum mor

te commutationem rem attente cxpcn

dentibus clamat, & hortatur. In quam etiam

num. 22.

187쪽

Ieb. 7.

num. I.

i. c. 3I.

TEXTUS V. ANNOTAT. VII.

etIam sententiam facit quod ubi nos legi- Amus : Militia est vita hominis super terram Ambri se .4 L. & pallim alibi legit: Pyrateri u est vita hominis super terram, quis igitur diuitiis 3c pecuniis abundans, inter pyratas longam sibi ipsarum posses.sioncm promittere poterit, cum de solis pauperibus dictum sit , Cansabit vacuus

eoram latrone viaturiuno de Christus Do- . minus, ut magis nobis vitae incertitudinem inculcaret a diuitiis similitudinemailumpsit, eum morte similem satani al- seruit tum apud Lucam, tum apud Matth. Bqua postea etiam usi sunt, & Petrm in 1. Eti Paulus in i . ad Nessalon.qui ergo fieri poteli, ut securus de morte sit quae velut fur aduenit, sure ἱ autem diuitam domus potius petere solent, persedere,&surari, quam pauperum,unde & ipsi diuites ex ipsa copia rerum sibi furem, idest, mortem certius polliceri pollent,timere, δέ cauere.Hinc est quod Dauid videns diuitem superexaltatum Heuatum sicut cedros Libaui, quae est usitatissima in sacris literi similitudo ad designadam magnam Cpotentiam, fastumque, & affluentiam, ut videre est apud Eieta. Et apud Daniel. etenim, qui diuitiis, potentiaque pollent videntur sibi immortales,& incorruptibiles, quemadmodum cedro incorruptionis quaedam vis ineste videtur, sed statim rc mexplicans, ut solet David additi Trani tui,& cccc non erat, quartiui eum, & non est inuentus locus eius, quae verba ponderans Ambian. 3.de Iacob. π vita beata, cap. 8.ait. Incredibilis celeritas,uides subito potentem, tum transis, iam non est: quanta Dest umbra in terra , quam non diuturna, Hanspone vestigium, & umbra praetci iit,&c. Noli solum enim nos puluis,& umbra sumus, sed quaecrimque terrena sunt umbra,& puluis,idque perpetuo nos moncnt maximeque diuites, qui iugem hanc minnitionem,quia semper audiunt,non intelligunt. Videnssus hac de re Rusera. lib. s. in Exo te. Io. ubi in Loth hanc mortis obliuionem recte prosequitur , et Lim is ab Ante is semel, & iterum admonitus , ut Eeprederetur de c iuitate, ne ipsi petritur in scelere ei uitatis perirer,dissimulatuit donec Angeli apprehc'derunt mant m erus,& manum uxoris eius, ac duarii filiarum eius,co 'tiod parcet et Dominus it i. in id igitur I.oth in proximo mortis sericulo Oblit am retardabat, & veluti incredulum Dei monitioni reddebat; & haercntem, Deo attrahente, retinebat, cum homines

III nihil magis timeant, nihil tam fugiant:

rum tenebatur , & irriguis pene paradisiacis aruis, & idcirco,quasi non satis intelligeret, quod dicebatur cum percelleretur nuncio initantis periculi,dormitantes oculos, & amore dui itiarum pressos averrebat a lumine praesenti, sic percepitis, qui iam coelestia nouit, cui per Euangelium Christi reuelata est ira Dei, iamque de spiritualibus instrui meruit, adhuc tamen pernicioso irritetur amore mundi,& a concupiscentia sua illectus , dissimulat auditas,& bene sibi eognitas suturi iudici j minas,& aeterni ignis ppias sulphii-reas, & eo intentus , ut concupiscentia suae effectu,quoquo modo pertiuatur. Sic Rupere.

Vides igitur oblitum mortis properantis Loth , dum terrenarum possessionum desiderio tenetur, quo adeo comprehcnsus haeret, ut necessaria iaciti cxlestis manus apprehensio, & impulsus,nc cum impiis supplicio ignis incensus deflagrarct,

cum tamen ex lententia ciuidciri Ruperi.

eade possessio ipium dcberet admonere, sic enim interpretatur lib. 3. in Exod. cap. I 8. illam conditionem Manna de cςlo allati, quod si ad alterum diem relinqueretur , statim vermibus scatebat, unde, &Deus dixit. Nut relinquat ex eo v jue Exod. is. niane. Existi inat igitur in Marina signifi- num. Iv. catum diuitem auarum , & hoc exemplo commoncri eum . qui spem suam in Deo non posuit, & idcirco diuitias recondendo Mammonae seruit. Hic igitur auarus,

qui confidens in multitudine diuitiarum, tibi lon am promittit vitam , sciat quam

citillime vermibus tradendum,qui certi si simi e se solent in abundantia aceruata,& assuentia recondita:addit udro Ru r-tus eum,qui ciusmodi est, & nunc quan-dm vivit, curarum, atque solicitudinum vermis comedit, L in fulvio vermis, qui non morietur, comesturuς est. Imo vermis licitudinum, quem ipse in conquirendis diuitiis patitur , & conquisitas corrodit, quo citius intereant diu , noctu luc admonet miserum diuitem de sutura miseria , & vermibus post mortem iptum expectantibus. Monet etiam ipsa posse Iio diuitiarum mortis certitudinem, maxima nolira hae tempestate , quando id , quod magno in pretio apud homines babetur, est aurum,& argentum, gemmae, & lapides pretiosi, agri, vineae,ollucta, & domus, ac palatia magnis sumptibuς extructa, namque Y L arui

188쪽

antiqv or possciso , & pretiosior fuit armcnti , M pccoiis , ut peripicue colliges ex sacra Sci iptura , vn se postea pecunia, quae signabatur, Pecudis vel bouis notam

habebat teste Plin. m. s. e. .is lib. b. c. I. cr s. VArrone 4. de lingua Latin. o L. de re rustica. En mucro vivo adhuc mundo,& recenter in vitam edito , vivae placebant druitiae, Se forentes , crescentcsque: At vero modo senescenti imo,& dccrepitae aetatis mundo, & ad interitum , quantocius properanti, mortuae, sepult , auri, Se argenti diuitiae placent, adsunt, aestimantur, qua in re limites quoque prae xos a Deo tra rella eit hominum auaritia , sicut dixit ciret. 'g. exenterans , &cruderans terram , eruens inde ea quae Deus abscondita esse voluit. Qvid igitur emortuae diuitiae nisi mortem protendi It 3 Quid ut extrahantur effodientes terram admonent, quid auri, argentique fodinae hortantur, ob oculos proponunt nisi sepulchrum, quo corpus dilutis breui tempore recondetur Ipse vero intcr tot mortis figuras, tot interitus simulachra, tot sepulturet elamores vitam sibi promit tit,& longis lima habere dicit, cum tamen Lein pus cuique nostrum proximum sit, quia mortales sumus , & inter casus ambulamus, sicut dixit Augserm. I. de verbis Domini. 8c si ipsi casus non accedant,tem pus ambulat, vitat homo ictum , nunquid

vitat exitium. Vitat, quae extrinsecus eue

niunt,nunquid quod intus nascitur,pellitur.Sic ille. Cui accedit Orig.lib. I. in Iob. ubi ait, quia in fine est iam hic mundus,&mortuus est iam properans ad defectum, ideo mens hominum inhiat iis,quae mortua sunt, olim vero utpote incipiente saeculo , & adhue vivente mundo, viva accrescentia cupiebant homines pecora. Accedat tandem diues unus, caeteros hae in re, & obiurgans, & cdocens paterstitieet fidei nostrae Abraham , cuius prima eossessio, quam habuit in terra promisia in sepulturam fuit, ut colliges ex c. 2 3.Genes ubi Chrysiost. homil. 8. ait: In morte Sara a filius Heth possessionem sepul-ehri empto loco accepit , hoc primum possessionis principia. feeis. Memor utique mortis semper in multis diuitiis,& possessonibus credatur necesse est , qui tale principium possidendi sepulchro empto habere voluit,vi modum possidendi, se condiret : quoniam vero in hac emptione sepulchri,primo inuenimus mentionem fieri contractas emptionis & venditionis interueniente pecunia, ut constat ex sacra A pagina : nam antea permutationes tantum factas legimus considerandum vid tur cum omissio in suis annalii us ann. mundi xi 7 s .n. 3. ne sorte non abs re prima emptio in facris Scripturis memorata

fuerit agri in piorum hominum sepulturam. ut hinc disceremus, debere quidem homines in hac vita finis sui meminisse,' sed eos praecipue , qui diuitiis , ac pecuniarum copia affluentes , quotidie terrenas comparare possessiones, & domum domo, atque agrum agro copulare stu-B dent ; ne te illis in perpetuum frui posse fallo putent:quin potius laepius recolant,

praesertirn , quando tales contractus magna cum laetitia celcbrant, se aliquando, nec multo post teinpore, morte interueniente, bona illa, vel inuitos relinque re Oportere : ac propterea consultius cme

illud Apostoli magis attendere dicentis: ut emunt tanquam non possidentes. Θ qui

utuntur hoc mundo tanquam non utan

tur praterit enim figura huim mundi , ac dum praeterit, nos admonet ne velimus 2 hic ciuitatem habere permanentem, sed potius futuram inquiramus,& de illa cogitemus, quo tantum nos sequi, Sc comitari possunt spirituales diuitiae, cum terrenae nihil tunc nobis prostat,unde Nerat. lib. 2. Epist. L. Quid viri prosunt, aut horrea . Τώιτ Calabris Saltibus adiecti Lucarissi metit Oreus

Grandia, eu paruis, non exorabilis auro.

Et Lucan s. belli eluit. Non illic auro positi. nec thure sepulti. Perueniunt, cre. seὸ me- lius August.serm. s. δε τεμ.Domini. In re-ione, inquit, aliena , de mox relinquena , qualis terra ; thesaurum recondit insenus, cuius modio caelum semper inhabitandum, transfert mente sanus, similia habet lib. so .homil. homil. 42.e. 8. fer. I. 9 3α .de veris. Domini. σ ferm. O.de tem

Attamen diuites nihil de ea lesti vita

norunt cogitare, proindeque eis in mentem non venit mors, quae ad illam transitus dieitur. Vnde Greg. I . morat. cap. 1 F. contra auaros dicit. Peccatum auaritiae, mentem, quam insecerit, ita grauem reddit, ut ad petenda sublimia attolli nequaquam possit, unde illud Psalm. Filiν hominum . quequograui corde Ut quisl diligitis vanitatem. adeo ut nec separatio ab illa vobis aliquando in mentem veniat

x cum Deus omnia homini sub pedibus subiecerit,

num. .

189쪽

TEXTUS V. ANNOTAT. VIII. 1 3

subiecerit , ut ostenderet omnia terrena Α sequitur Bernarii. siem. de oracla ἴν cn- a nobis conculcanda elle, sicut dixit Hie- tu vita, cum ait. Erraucrunt in solitudi - V. to .ron. in re simili Epist. . cap. 7. caput auro ne, in inaquoso, viam cu itatis habitacu- num. subdunt, & terrenis subiiciunt, & oculos ii non inuenerunt. Solitudo haec supel infimis infigunt ne aliquid caeleste illo- rum est, quia solos se reputant, solos aprum menti obiiciatur: verum enim eis, id petunt reputari , literatus est odit so- quo Hieron. dixit Epist ad Paulinum. - cium, allutus in negotiis saecularibus-Nerile contemnit emnia , qui se semper cogitae minem vellet sibi ii initim inueniti, &e. esse morituria. quod ne faciat auarus mor- so itarius est , sed erroneus, nec mirumtis penitus obliuiscitiir. quod lolitudini huic inaquosum additui: Polt descriptas rotas , quibus vehitur Sicut enim in solitudinibus aquae deesse auaritiae currus, addit Bemaia. Iumenta solent, & loca deserta steriliaque, & ari neque enim equos alere misera auaritia B da esse consueuerunt, sic luperbiam impatitur) currum trahentia limi tenacitas, P nitentia comitatur ἔ elatum Cnim cor,& rapacitas stenacitas, quae retinet bona durum , & expers pietatis est , igna- iam adepta, & conquisita, ne quid ex eis rum compunctionis, S c. Quibus similia effuat, rapacitas , quae aliena sibi adiun- habet August. ad illa verba Isai. 79. Sin- Psal. q. git ,& undique venatur ) lus autem iu- gularis ferus deparem est eam .singularis, num. I .mciitis unus auriga praesidet , sola siqui- ait Augustinus , quia superbus. De enim dcm auaritia, quoniam conducere plures dicit omnis superbu .ego sum . ego sum . o non patitur, uno contenta est iuruit ore, is nemo alius, is proinde si olus fuerit omnes

est ardor habendi, ita aestuans, ut alter extinguet immaniter, ne alius forte rema- Ethna mons esse videatur, ipse vero coim neat, quando superιus solus vult esse, is re- iuncti operis curam promptus exequitur, putari. Et lib. I '. de eisit. c. I L .ait. Si cr-εc ut iumenta urgeat, flagris utitur acer- C biam peruerse imitati Deum , qui solus rimis, libidine scilicet acquirendi,& me- unicus, & simplicissimus est.& quemlibet tu amittendi. ' Dei nomen habentem, infinitate sua, ex-His igitur rotis, his iumentis, hoc au- cludit, superbus vero inique Deum aemuriga vehitur, trahitur , duciturque auari- latus, odit eum sociis aequalitatem ,&tiae currus in tartarum, & in inferi sepul- imponere vult sociis dominatione suam, turam,ubi impius auarus adhuc pusillani- ut solus remaneat dominator,quod etiammis non undam, sed guttam aquae pollu- prosequitur Ch sest. Lemit. 6 6. in Matth. labat, ubi induratus diris cruciatibus tor- ubi ait : Attende , & videbis 3 arrogans,quebatur, S: inhumanus crudelia susti- atque superbus maiorem se caeteris arbinet supplicia , & Dei contemptor in vita, tratur, & neminem se esse dignum affr- seruum Dei precabatur post moricin , & mat,nec ita magno quisquam poterit h in vita mortis oblitus post mortem sta-D nore ipsum assicere , quin cupiditate matribus viventibus mortem praedicandam tori agitatus , parum sibi collatum arbi-

curabat. tretur , eumque lavdcm ab hominibus quaerat spcrnit eos, atque contemnit. Si

ANNOTAT. VIII. ergo ira carieros spem is , cur adulationibus , laudem ab illis aucupatis insolens

Describitur siuperbiae currus. pusillos eos arbitratur, qui eum hono

rant, sed laudati se ab illis singularem om-ADest iam supe ibiae currus, quam ma- nino rem arbitratur.&c. quae prosequitur

litiam vocat Iemaiatu,quae in omni contra superbos se solos reputantes. regione maleficiorum , atque facinorum Sic ut unus superstes remaneret super-

dominatur: habet autein currum suum bus Abimelech o. stat res suos, filios Ie- rotis quatuor insistentem. Saeuitia, impa- Ε robaal super lapidem unum interfecit,ne- Iudith s. tientia, audacia, impudentia. Eit igitur que alia mortis causa fuit, nisi , quia ius ni m. I. prima tota semitia, saeuit enim in omnes habebant ad patris principatum, utpote, superbus, cum solus velit reputari,& lau- qui legitimi filij erant, ipse vero illegi dari , quae est ratio cur aliorum laudes timus, saeuiens in eos, quia superbus,quia

suas reputet vituperationes, unde Bemari vero superbus, solus voluit remanere,vnsem. 7. ex partirilis ait. Mens arrogantia de Augustin. in Psalm. m. ait: Mira res tumens laudem alteris . suam reputat πί- fratres : horrent, qui considerant, quae-tuperationem. Proindeque non mirum si rit potentior infirmiorem , & quaerit eum

saeuiens introducatur superbus,quod pro- opprimere, non ob aliud nisi, quia habet,

190쪽

quoci illi apserat, unde pateretur illa - Αlam si quia habebat Zuci ut alio disce,quid fugias. Etenim ubi superbia, vel diuitias,

vel aliud bonum reperit, statim aduersa itur , M saeuiens opponitur : Et cum parua aetas infantis pietatem maxime pullet, de fraterna commiserationem c liciat, nihil horum saeuum fratrem cmollire potuit , sicut neque vagientes insantes durum l)haraonis pectus pulsantcs, aperire potuerunt , quin diccret obitum cibus. Quando obstri licabitis Hebraeis , & partus tempus aduenerit, si masculus fuerit Binterficite eum ; si stomina, releritate. Et statim addit sacer rextus. Timuerunt Obstetrieus Deum. non secerunt iuxta praeceptum Regis, scd conseruabant mares. utras enim manus coniicerct in cos , qui necdum corpus habebant, quo caperentur Z Qujs noceret cis , qui necdum offendere qumqtiam nouerant, de tantum vagire didicerant a natura , dc quorum

cum vita simul effusae lachrymae durum pectus pultabantὶ Sola tamen saeuit Pharaonis superbia, ubi certa aderat natura- Clis pietas , nec ortum expectat, imo illum morte praeuenit, sed Augustin. hac in

re audiamus, serem. 89. de temp. ubi ait: O prodiga sui oris audacia i necdum nati spmna mandatur, & ante principium vitae periculum concitatur.Conibe nefarie homo insaniam tuam quos ne dum videtis insequeris 3 Quid scele Ilius 3 Nondum natos occidis Ieruet ordinem seritas tua, nascantur ante quos puniat. Et Lipoman. in eaten. ad pradicta verba Exor impudentissima , & maxime execranda tyran- I

ni crudelitas intelligitur, quod tamina-rnm quoque os scio tunc obesse conatur, cum maxime illis necessaria est fides , dccommiseratio. Visid autem acrius cogitari potuit, quam insantes occidere, par- ivlos necare, innocentibus , qui nec dum luccm aspexerant, vitam clipere , dc lucem 3 Audet tamen haec sceleratus Rex

tenebrarum tentare, δc urgere , quae eum

ipsum quoque aggredi pud ci, manu stu-imnae perficere cogit, & non Obediciatem audet culpare, vult enim infantes perde- Ere per eas,per quas sertiari solent, vix citi-inanda nc iuxtia, crudelitas , de saeuitia,

omnem penitus naturae ordinem superans, de exced ns.

Et haec insuper mihi videtur causa, eursuperbia sola introducaxur veluti ab omnibus deserta, quis enim ipsam non metuat Zc deserat, & ab ipsa longe , lateque fugiat Sicut enim humilitas, de humani-

M MOYSIS.

tas omnes ad se inuitat, Se eon uotat , se enim Christus Dominus ut homines ad se alliceret, & adduceret dixit. Venite ad me omnes, de tollite iugum meum supervos , de discite a me , quia mitis sum &humilis eorde ; sic δc superbia omnes reiicit, expellit, Sc sugat, proindeque sola, iure optimo dici potest. Neque vero in solos homines , ut sola maneat, superbia saeuius introducitur, sed

insuper in virtutes omnes velut omnium

inimica, quod proscquitur Greior. lib. 34.

moralium. c. I S. dicens. Cum radix sit omnium vitiorum , unius virtutis extinctione non est contenta, contra cuncta animae

membra se crigit,& quati generalis, ac pestifci morbus corpus omne corrumpit, quali tyrannus obses tam ciuitatem intercipit. Quisque vero eius in se tyrannidem captiua mente susceperit, hoc primum damnum patitur, quod clauso cordis o gano, iudici j aequitatem pcrdit: nam cuncta quae ab alias bene geruntur displicere,

Sc sola esse, quae ipse vel praue egerit placent,dce. Et Bernard. de interiori domo c. r.

caetera, inquit, vitia solas illaς virtutes impetunt, quibus ipsa destriiuntur, Sc ut luxuria pudicitiam, ira patientiam, sola vero

superbia contra cunctas omnino virtutes

se erigit, & quasi generalis, ac pestifer

morbus omnes corrumpit, signa superbiae haec sunt, clamor in locutione,amaritudo

in silentio, dissolutio in hilaritate , furor in tristitia, honestas in imagine, inhonestas in actione, rancor in reprehensione. Cum ergo superbia gratis omnes per sequatur, de in omnes saeuiens velit sola reputari, Sc honorari, necellario secundam rotam impaticntiae habet, unde, Sc irrationalis omnino cst, de impatiens omni prorsus excusatione caret , Sc ideo Chr

tio et sit indigna veniae sit, potest tamen quispiam voluptatem in excusationem adducere, superbia aurem ne minimam quidem , propter quam vel umbrana saltem veniae consequar ur, sed nihil aliud est quam deprauatio animi, dc morbus grauissimus, non aliunde, luam ex insania o tuni ducens: nihil enim superbo homine insanius quamuit ditissimus sit, quamu Ismulta bac exteriori sapientia praeditus sit, quamuis potens, Sce. Tertia rota audacia est, quae in eo cernitur, quod ipse Deo, cui omnia subduntur, audeat aequati, ait enim Isaias de su- .perbo angelo. In caelum conscendam super

allia Dei exaltabo solium meum , sedebo in

SEARCH

MENU NAVIGATION