Ad canticum Moysis Exodi 15. Commentarii cum annotationibus moralibus. Auctore P.F. Balthasare Paez, doctore Lusitano, ..

발행: 1622년

분량: 568페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

161쪽

complcxabatur ipsum infernum damnatorum , nec tamen dum tota ad conspectum Dei patientis motibus quatitur , ecorde suo damnatos spiritus euomuit. Potest insuper huius perniciosi timoris symbolum,& figura csse octauus orbis, siue octaua sphaera caelestis, quia perpetuo super arietum, & libram agitatur, ut ad-ucrtunt Astronomi, sed nondum ab orbe condito conuersionem integram effecit: narii in medio cursu identidem reuocatur,

Vnde vocatur tantum motus trepidationis, sic ergo ea anima quae timore solummodo dueitur, & obruItur, omnem penitus spei aditum intercludens dum aduertit ad diuinam iustitiam , & sua sceleragrauissima librat,trem iacta contabescit, expauescit, & contremiscit, perpetuoque

pauci,ncqu unquam reuoluitur,ut ad di. uinam misericordiam recurrat, eamque

deprecetur. Quare iusta videtur hac in te illa Dauidis imprecatio, quemadmodum eum locum exponit Hierony m.Deus meus pone illos ut rota. Vide inquit, merenum. quod Propheta non prccatur contra EOS, 1ed pro eis ; Pone illos ut rotam, ut, qui quasi fundamentum habent in malitia, in ea non maneant .sed ab ea moueantur, sicut rota , quae iacile reuoluitur co, unde venerat, sic isti, ut rota ad Deum , a quo per peccatum auersi fuerant regrediantur. Et dum timore perculsi trepidant, integram, & persectam peragant, & conficiant conuersonem.

Pio qua re facit locus ille merem. 3I. cum diuinum oraculii de reditu Hcbrae tum a Chaldaea ita loquitur idest,de conuersione animae a mundo , de peccato ad Deum. Statue tibi speculam, inquit, pone tibi amaritudines , dirige cor tuum in viam rectam, in qua an Sulasti, reuertere virgo Israel,reuertere ad ciuitates tuas istas quem locum ita vertunt alij.Constitue tibi signa , ponito aceruos lapidum, aduerte cor tuum ad semitam eius viae per quam ambulasti;eadem enim via,qua in C Laldaeam ibas, in patriam reuerteris. Obserua, ait Maldonat. ibi, quid tibi aduersi, quo loco accidat, ut viam iacilius agnoscas.Solemus enim ea loca, in quibus

aliquid aduersum nobis accidit, sicillime agnoscere ; quod significant verba illa,

animaduerte,& dirige cor tuum, ut postea possis redire , & conuerti ad Dominum Deum tuum, & non trepidationis tantum motu cieri, sed non reuerti,qua de re videndus CLI Rom. homil.de lanct. Phil Ionio tom. . ubi aduertit, qua via reueIsa

Α fuerit Magdalena , & peruenerit ad tantam sanctitatem, & facilem remissionem offensarum. Quoniam, inquit, seruente

animo,sagrante cord ardente fide aeces.sit,& sanctos illos pedes ac sacros attigit,1 olutis capillas,sontibus lachrymarum ex oeulis emistis, unguento profuso; etenim per quae decepcrat homines, per eadcmparauit remeclia poenitentiae,per quq au cauerat oeulos intemperantium per haec emisit lachrymas, per capillos arte compositos , & calamistratos illexerat adb peccatum,per eosdem abstersit pedes D mini , unguento multos inescauerat, per hoc pedes illius unxit,per oculos,per crines, peI Vnguentum, per quae recesserat a

Deo, per eadem omnino illi adhaeret, & , puduit dum retro accessit, & timuit dum se victam ad pedes Domini prosternit,sed sperat,dum diligit:etenim amor dissidentiae damna non sentit, neque expectatur ratio ubi affectio trahit, sicut dixit Aer M. Epistol. Ια. unde Auguriis.in Psat.

7o.ait: Non est quo fugiatur ab illo, nisic ad illum, si vis euadere iratum fuge ad placatum, quibus habet similia in Psa

Vnde iam illud habemus peccatorem

a Deo auersum , neque timore omnino obruendum , ne deincrct: neque etiam

praesumptuose nimisque confidendum,ne impudenter accedat quoniam, scut dixit Euseb. Emighomi de latrene,Pernaclosia sima, inquit,est securitas ad salutem, dcς peratio vero omnium euertit salutis remedium,quibus smilia habet Bemarride D gradibuι humilitatis, ubi ita habet. An oculus tuus nequam est , quia ille bonus Val. 1 f. de cuius bonitate dum fiduciam nes tiam sumis factus & contra scientiam impudens, & contra omnipotentiam audax. Fallis te miser,sallis te,non Deum,&mentitur iniquitas tibi, non Deo, & quia de magno eius bono in te, tu magnum in eum cogitas malum, merito iniquitas PGL 3 s. tua inuenitur ad odium; quae maior namque iniquitas, quam cum de potentia Dei non dubitas, quin te destrucre possit , qui E condere potuit, confisus tantum de mul- ata eius dulcedine , qua speras eum nolle vendicare , cum possit . mala pro bonis,

odium pro dilectione retribuas. Absit ab eius perfectione, ut quia dulcis est, iustus non si, quasi simul dulcis , Ac iustus esse non possit, cum melior sit iusta dulcedosne iustiti*, quia igitur gratuitae bonitati Dei , qua gratis famis es, ingratus existis;iustitiam vero quaru expertus non T CS,

162쪽

al. Ma

num. 3.

es , non metuis . ideoque audacter com- Amittis culpam , de qua salio tibi promittis impunitatem,iam cile iustum sentius, quem bonum nothi, dcc. quae prosequitu: in hanc sententiam, pro qua etiam videndas serem. I x. in Psal. Q se habitat, cum ait. Vniuersae vix Domini mitericordia, & veritas, ita ad singulos, ita ad

Omnes communiter vendi, in misericordia, scilicet & veritate, ubi enim multa iam fuerit de miseratione praesuinptio, sed obliuio veritatis , non continuo ibi

Deus, sed neque ubi terror multus cx rc- B cordatione vcritatis, nulla autem de memoria misericordiae,consolatio.Nam neque veritatem tenet, qui misericordiam

ubi vere est j non agnoscit, nec vera eL se sine veritate misericordia potest. Itaque ubi misericordia & veritas obiaue runt sibi, sele etiam iustitia, & pax osculantur. Misericordia tua, de vcritas tua susceperunt me, ait Propheta Psal. 39. &alio loco. Misericordia tua, inquit, ante oculos meos est,& complacui in veritate tua. sed & Dominus ipse de eo. Veritas Cmea , Sc misericordia mea cum ipso , vescilicet nos in misericordia nutriat, &pet fiduciam eleuet,& veritas id est, iustitia Dei in nobis timorem generet, quibus recte, velut pedibus proceditur ad

aeternam vitam.

Hoc etiam prosequitur Chris .homil. de Iuda proditore in muliere peccatrice, de qua paulo superius, quae tunc venit ad unctionem magiitrio quando discipulus abiit ad proditionem ipsius,ut in uno discamus timere, cum ex discipulatu Chri lii Ddamnatur, in altero discamus confidere,

cum peccatrix commendatur. Sic ergo

habet Chosiost. paulo post initium. Quid

igitur est, tune abiit unus de duodecim, cur tempus diligenter ostendisὶ Quid me docere disponis Ante proditionis tempus, ante traditionis horam accessit meretrix vas alabastrum manibus portans,&vnguentum Domini supra caput effudit. Grande fidem,multam reuerentiam, mi in raniuam eorreptionem ostendit.Paulo an

te meretrix , subito pudiea processit, &profundis obruta peccatis, portum ser nitatis agnouit, & quando prostituta lipanar exiuit, tunc aiscipulus gehennam intrauit, & quando illa mercedem sui corporis abdicabat, tunc iste Domini labia osculabatur,ut proderet,non ergo videndo meretricem , de tua liberatione desperes, sed & Iudam cogitafido,non debes esse securus. Vtrumque enam pericu-

Λ MOYSIS.

losum est, & eonfidentia , & desperatIo,

nam confidentia stantem euertit, & iterum desperatio post lari um,non admittit exurgere. Et idcra Paulus exhortatur dicens : Qui se putat stare videat ne cadat, habes exemplum utriusque personae: Discipulus cum se stare putaret, cecidit: meretrix,cum se cecidit te arbitraretur,exu

rexit.Mens humana facile labitur,& omnibus mutabilis sensus cit,de ideo nos tutare proper mus.

Ex qua doctrina tunc tutissimum iter

carpimus, cum per confidentiam accedi mus ad pedes Domini,quando non audemus accedere ad caput ungendum,per timor m vcro, quando sui cernimus) unus

de duodecim , & non de septuaginta tantum, de choro, de conuersatione Christi. cui quaecunque in congregatione Christi erant commiserat, quem saepe admonuerat,vi resipisceret, inisere prolabitur, nequiter,& desperate poenitet, & pro venia laqueum petiit,& medius crepuit, & dinia a sunt viscera eius , quia vere nesciuit scindere cor per poenitentiam, & ad D minum regredi, a quo abiit, dum peccatrix accessit.Videndus idem Ch sost.hom. IO. de paenitent. ad medium,ubi ponderat illud Pauli, Filioli mei quos iterum parturis,aitque.Id dixit,& fidere,& timere vo-lcns, cum enim ostendit non formatum in

ipsis Christum, timorem incussit & agoniam: cum sibi demonstrat posse sormari, iterum fidem voluit .Haec igitur scientes. neque ipsi a spe cadamus, sed neque omnino pigritemus, utraque enim hec perniciosa. Desperatio quidem exurgere non sinit,& stantem eadere facit, Ac neglemas quidem ex ipsis detrudi coelis: desperatio in ipsum malitiae deducit abyssum, sicut fidentia deductum inde velociter trahit. Iudas Apostolus erat, sed pigritans factus est proditor. Latro item post tantum malitiae , ubi de spe non lapsus est, ante omnes paradisum ingreditur. Pharisaeus confidens, quasi sua elatus virtute , ab altitudine cecidit in profundum : Publicanus non diffidens sic erectus est, ut illum praeueniret Scc. quae in hanc sententiam habet. Videndus item Bernata. fer. I. in Val. Qui habitat,ubi inter alia ita habet. Sunt

alij qui sperant quidem in Domino , sed frui ra, quia sic de misericordia eius sibi ipsis blandiuntur , ut a peccatis suis non

emendemur, vana est omnino spes ista, Achaec confundit;contra hos Propheta Maledictus, inquit, qui peccat in spe,& alius,

163쪽

TEXTUS IV. A

Beneplacitum est Domino super timentes eum,& in eis, qui sperant super misericordia enis. Dicturus,qui sperat,sgnanter praemisit,super timentes cum i trali Iasiquidem sperat , in contemptu suo gratiam a se repellit, & spem suam piorsus euacuat,nullus horum habitat in adiutorio alti limi.Periculosa habitatio eorum, qui in meritis suis sperant, periculosa, quia ruinosa,eorum vero, qui consideratione propriae infirmitatis desperatione deiiciuntur, habitatio est anxia, & eos in tormentis, diximus habitare. Quamdiu enim,& pccnas sustinent in quibus nocte,& die conteruntur , & eis quoque quas nondum sentiunt, amplius cruciantur, ut non sussciat diei malitia sua , sed opprimuntur his, quoque , quae fortasse nunquam experiuntur. Qua: tormenta, quis

insernus intolerabilior potest excogitari Hi sunt,qui in adiutorio altissimi no habitant, quia desperant. Soli in adiutorio altissimi habitant,qui solum obtinere de siderant, id solum amittere trepidant, sedula circa illud, & sollicita cogitatione versantes. Sic ille cuius postrema verba mediam viam inter timorem amittendi,& solicitam spem, ac cogitationcm consequendi apertissime docent. Vnde Philo lib.de tumulentia eleganter in nostrum argumentum dixit. Dinici lis timiditas,&surens audacia, utraque bonae mentis expers: sicut lyra deficit unico sono discrepante,eoncinna vero est,quando ad eundcm pulsum, eandem reddit musicam.Εodem modo animae instrumentum

discrepat quidem,quando aut audacia nimis animose sonat, aut timiditas supra modum remissa in grauiorein sonum laxatur ; Sic ille.Quod adumbratum videmus In columna illa, quae ducebat populum Dei ad promissam terram , de qua, se philosophatur mystice Clemens Alex. orat. ad gentes , non longὸ a principio ubi agens de mediis , quibus mus curare solet hominum aegritudines, siue morbos id est peccata, di eosdem homines in

salute , ac gratia conscriore ait: Multiplices habet seruator voces ad salutem. mltiplices modos. iis igne terret hemines, ex columna flammam aetendens , quod est sisnul gratia, is timoris indiciumst obedieris lucem. si non obedieris ignem. Utrumque enim pollicetur una , & eadem c Iumna,& supplicium,& rem dium, rem dii im accensa ,stipplicium ardens. Sic itaque iter nobis videtur monstrare caeleste,

dc lucens nobis minisellat diuinae omnia

Α potentiae maiestatem,& pulchritudinem, ut ab illa speremus. & in ea confidamus,& inluper ardens,flammam inferni minatur, ut timeamus. Itaque qui a Deo auersus cst per peccatum , & timore percitus ab ipso fugit,ad ipsum etiam debet confugere per spem, & confidentiam. Et qui etiam in ipso confidit,& sperat in miseri-eordia ipsius, debet timere iudicium , α supplicium.

Vnde Salomon in Prouerb. ait: Iussus Prou. IS. qu.rsi leo confidens. Quod si leonis naturam num. r. B aduertamus , inueniemus ipsum maxima labri eruciari, illique obnoxium esse teste Pierio lib. I.8e ut aliqui annotarunt febricitans ita est, ut febrem antecedat tremor frigoris, sicut in tertianis contingere si let, vel ipsam comitetur, eo quod leonis inferior pars terrae frigiditatem partici-per , unde & Deorum nratri, Tor , sunt

dedicati leones, quippe, quod a iubis est reliquum, terram prae se ferat,vi testis est idem Auctor : quo sorte respicit id quod

Lucret. dixit. Triste leonum semineum; C unde fit,ut leonis vis, robur, maiestas, &confidentia , perpetuo membrorum tremori sit addicta. Qua in re denotat iusti confidentiam,qui ita in Dei misericordia

confidit, ut pariter timeat, & contremi Deat dum Dei iustitiam contemplatur,pr indeque versatur inter timorem,& spcm, ac confidentiam.

Vel etiam confidit iustus instar leonis, qui diuinitatem maxime timet , & Dei maiestatem formidat; etenam gallum is identidem , teste Plinio , & praecipue al-D bum, ut ait Ambr. a quo etiam Pithagoras,abstinendum iubet,quod mensis sacer,& horarum nuntius sit, maxime perhorrescit, hoc autem pro symbolo eolendae diuinitatis aecipi quidam prodidere. Siquidem gallus,de quo Lucret.

Luem nequeunt rapidi . contra conssare leones, Hinc tueri, ita continuo meminere fugatLDiuinum quiddam prae se fert , ut latius

proliat Pierim lib. de ilia au . Est igitur sumbolum reuerentiae, ac timoris Dei, E dum gallum diuinitatis symbolum reformidat, ac reueretur. Vide igitur qualiter eosdere debeat,& soleat iustus, ad instar scilicet leonis , ut diuinam iustitiam resormidet, ac revereatur. Et sicut naturae auctor leonis sortitudini, robori,maiest ii, ac generositati, de qua cleganter Pl/nius lib. 8. cap. I 6. generositas maximὸ in perieulis deprehe)itur,non in illo tam tummodo , quod spernens tela diu se, T a. terio

164쪽

8 CANTICUM MOYSIS.

terrore solo,tuetur, ac velut cogi testatur: Cogiturque non tanquam periculo coactus, sed tanquam amentia iratus, illa nobilior animi significatio, qualibet magna

canum, & venantium urgente vi contem

pii ira, restitansque cedit. Caeterum dolis carent,& luspicione. Huic igitur generositati auctor naturae adiunxit galli timorem , & pauorem : iusto itidem de diuina gratia, & misericordia confidenti, & speranti, diuinae uuhitiae addit timorem Auctor supernaturalis, unde dicitur eo fidere sicut leo,ut pariter sicut ille timeat,& re uereatur diuinitalcm. Vnde elegantcr Philo libr.de Abνanam. ait. Nullae res tam infelix sunt ad inuicem quam timor, & spes , tamen hae duae conuenire debent inter se in eodem homine, ut satis remedium habere possit.Εt Senec. 001. 3 .LI. loquens de timore, & spe ait: Desines timere, si sperare desieris , dices: quomodo ista tam diuersa pariter sunt Ita est mi Lucille. Cum videantur dissidere, eoniuncta sunt, quemadmodum eadem catena, Sc custodem , & militem copulat, sie ista,quae tam disti milia sunt pariter incedunt, spem metus sequitur. Nec miror ista sic ire: utrumque pendentis animi est, utrumque suturi expectatione soliciti. Maxima autem utriusque causa est, quod non ad praesentia aptamur, sed cogitationes in longinqua primittimus nos,& venturo torquemur & praeterito. Multa bona nostra nobis nocent. Timoris enim tormentum memoria reducit, prouidentia anticipat.Nemo tantum Praesentibus miser est. Sic ille. Qui recte timoris , & spei connexionem prosequitur , ut' timere pariter, & sperare posuit, qui recto itinere ad ecelestem patriam graditur, ne vel desperet , dum solum timorem amplectitur, neque superbe lapiat, & nequiter praesumat de propria iustitia. Contra quos videndus est August. lib. e gratia .σ

Epist.Pelag. cap. 2. I 3. Ο M.de stiritu , littera , e.9. 28. Θ 29. vel de Dei misericordia cum ipsam omni prorsus iustitia desertam contemplatur, falso praesumat, ut liberius, & libratius per omnia scele- Ium genera vagetur , unde idem August.

A Psalm. so. ait. Qui vultum sibi pollicetur de misericordia Dei, subrepsit in animum ipsius, ut faciat iniustum Deum,& putet, quia si permanserit peccator , dc noluerit recedere ab iniquitatibus suis, veniat ille,& eum ibi positurus sit ubi positurus est illos, qui recesserunt a peccatis eum tamen pensare debeat, Quam horrendum sit incidere in manus Dei: Quam tumque debeamus timere Deum ne peccemus , sicut plerique Hebraeorum exponunt illud Psa .ul. Irascimini, & nolite peccare , ubi dicunt, expauescite, & contremiscite, & nolite peccare , verbum enim , Rig-Zu , pro quo L X X. vertunt,

irascimini apud Hebr. significat etiam timere , & ad hunc sensum exponit Rabbi David, & ante eum Paraphrasis Chaldaea, quae habet, contremiscite ab illo, &non peccetis.Vnde recte ponderat D. Be nard.sem. I. in Psalm. Qua habitat, illud , quod dictum est a Propheta : Maledictus homo, qui peceat in spe , cum tamen beneplacitum sit Domino luper timentes eum , & in eis qui sperant supermisericordia eius.

Recte proinde Iacob eum, quem antea, ut Deum timebat solum ; voluit insuper ut Deum habere , cum dixit. Erit mihi Dominus in Deum, nam siicut notauit Philo libr. de Amni,s, Deus nomen est bene sicae potentiae . Dominus vers Regiae, &utrunque nomen ex dominio temperatur, & gratia, ut & ametur, dc timeatur,

ac colatur: nolebat itaque Iacob eum dixit : Erit mihi Dominus in Deum , non solum quasi seruum timere ut Dominum, & Principem, sed amanter honorare, ut beneficum,& benemeritum, & proinde in eo confidere, & sperare quasi Glium. Nam sicut notauit Hieron in cap. I.

Ion. Deum coluisse filiorum est, timuisse seruorum, iuxta id. Si ergo Pater ego sum, ubi est honor meus & si Dominus ego sum, ubi est timor meust Et quandiu homo a charitate nianumissis non est , seruus tantum est:quemadmodum dixit Bemnaia serm. 83.in Cas. Seruilis,inquit, est timor quandiu a charitate non manumittitur. Quod insuper videntur notasse LXX. & Patres Graeci, elim illud, ubi nos habemus, Dominum caeli ego timeo , legunt, seruus Domini ego sum, quasi aliud nomen habere non posset, nisi serui, qui solo timore ducebatur, non

amore, aut spe.

Illud autem pro vitando timore seruili aduertendum est, quod sicut constat ex lib. E .Petterriti,ac pavore concussi filij Istalii steterunt procul dicentes Moysi.

Loquere tu nobis, & audiemus, num loquatur nobis Dominus , ne forte moriamur , ubi optime Lipom .in catena , ait.

Vide quid, quantumque faciat seruilis timor, auersatur id, quod sumnum est bonorum Hebr. Ita num. L. V. I sa

num. II.

165쪽

notum omnium , stilicet Deum audire & Ialloqui familiariter, & ipsius colloquio frui ; at qui in libertatem filiorum Dei

I. Ret. 3. vindicatus est, ait: Audiam quid loqua-num. s. tur in me Dominus Deus. Et loquere Uomine, quia audit seruus tuus.Vbi Samuel

ab Hel i edoctus illud a Deo postulat,quod

Israelitae renuunt, ideoque iplorum seruilem timorem corrigens Moyses statim ait:Nolite timere, scilicet seruiliter,nam filialem timorem admittit.

Ex his igitur omnibus illud ad nostram eruditionem circa Dei omnipotentiam, l& ea, quae de illa attulimus debemus colligere, scilicet ita in illa debere confidere, & spem nostram collocare, ut pariter eius , de maiestatem colendo timeamus: insuper timorem de Dei omnipotentia conceptum,spe,& fiducia de diuina bonitate, Sc misericordia, ita condiendum esse, ut nec timor obruat, α in desperationem deducat,neque spes erigat in praesumptionem, superb1am,ac securitatem,sed Deum Omui potentem timeamus,dum spem Omnem nostram in ipso ponimus, & nullis imalis obruamur luccumbentes, dii ipsum omnipotentem, & ad mala culpae,ac poenae dimittenda, & bona, quaecunque conferenda contemplamur. Docuit hoc Pau- cum nos se alloquitur: Adeamus eringo cum fidueia ad thronum gratiae,Vt mi-lericordiam consequamur, & gratiam in-Hebr.4. ueniamus in auxilio opportuno. ad Η - num. I s. braos 4. ubi eleganter Ribera se ait:Quoniam dixit, adeamus cum fiducia, ne torte illa fiducia reuerentiam minuat, additum est ag thronum gratiae, dixit autem thronum gratiar, ac si diceret: etiam in illa maiestate, qua sedet ad dexteram Patris, paratus est ad miserendum nobis, &ad ptiestandum omnia, quae petierimus, proinde,& confidentia accedamus, & pariter thronii maiestatis paueamus. Quods inter timorem, & fiduciam adierimus, auxiliu proculdubio inveniemus in tempore oportuno , & omnipotentem experiemur, tum in malis depellendis, tum in bonis conserendis, ut possimus dicere.

Omnipotens nomen eius.

ANNOTAT. IV.

De sacratisino nomine Iesus.

Quum utique erat,ut in liberatione populi, per apertum,& exscin- tum mare sanctissimum Dei nomen appareret, quod semper in praecipuis Deiope-

tibus solet assigi, ut praeesaris effectis,

praeclara nomina correspondeant , nam

sicut aduertit Plato in Cratillo , siue denominum impositione, & Theage,siue in lib.de sapientia, oportet pulchrum nomen habeat id quod pulchrum est,quod obseruatum fuit apud veteres, sicut aduertit

tem Philo lib.de Cherubis, vulgus hominum nomina imponere diuerta ab ipsis rebus, ut aliud ipsae sint, aliud sonent earum vocabula, apud Moysem vero nominum impositiones manifestissime res ipsas indicare , ut res necellario in nomen habeat, quod repetit idem Philo lib. de agriculi. adducens illud Genes. Omne enim Genes L. quod vocat Adam, ipsum est nomen eius, num. I s. idest, aptum & proprium nomen,sicut aduertit Idem Philo M. de opificio mundi, is Euseb. Cayar. lib. II. depraparat. EMAM.

ubi refert Platonem in Cratillo dicentem non cuiusuis hominis et se pulchra nomina rebus imponere , sed apud barbaros illud factum esse optime I appellat autem: barbaros Hebraeos , unde fortasse dicunt plerique probabile esse Platone lib. Moysis percurrisse , ut etiam meminit Phicianm in comment. Platonis ad citat.lib. Cum

ergo sese ita res habeat, praeclare hoc in loco Moyses sanctissimum Dei nomen apponit, ut inaudita res, & opus , solius Dei omnipotentiae, insgnitum prodeat

Diuino, Ac supremo nomIne. Et haec fuit ratio cur persecto totius mundi opificio , summi artificis nomen eximio operi ab eo eondito affxum fue- rit quod notauit Gulielmsu Hamrem in comment. ad L. eap. Genes ad illa verba. Genes. 1. Istae sunt generationes caeli , & terrae, uum. . quando creata sunt in die, quo fecit Deus

caelum & terram , tunc enim sacrosanctum Dei nomen appositum primo est, v& auditum quando ipsa Dei maiestas opus condidit, & persecit, neque enim

decebat, ut perfectissimum artificis nomen ante absolutum , & persectum creationis opus proponeretur, & licet, quando opus redeptionis AEgyptiacae inchoa-E tum est,ipsum nomen suam Deus evulgauerit hominibus, sicut aduertit Uran. in cap. 3. Exori, quem postea secutus est Burg. ibidem, id ea de eausa factum esse existimo, ut audito omnipotentis Dei nomine in maiorem erigerentur spe Hebraei, & certo certius crederent absolvem dum utique sore liberationis opus, cui statim in limine tale, ac tantum praefige batur insigne.

166쪽

sed dum Moyses in transitu maris ru- Abri omnipotentis Dei nomen celebrat, illud sese offert expendendum , quantaeum ratione debeamus cclebrare sacratissimum nomen Iesus , quod ad primam rubri sanguinis effusionem immaculati agni, quod nobis patefecit iter, viamque aὲ promis Iam beatitudinem aperuit, de caeso allatum impositum est, ut iam ex ipsa nominis impositione , & languinis effusone nobis possemus polliceli ingressum promissae terrae viventium , in cuius rei typum, & figuram multi praecesseram Bliberatores , sicut dicitur 1. Visa '. ubi habetur : Secundum miserationes tuas multos dedisti eis saluatorcs , qui saluarent eos de manu hostium suorum , imo,& plures , qui nomen Iesus habuerint, quidquid in oppositum velit Gahit. lib. 3.

ιι arcanis cap. 2 o. ut omnis inuidiae, &nouitatis tumultus extingueretur, quando postea audirent homines hoc nomen,pam sicut dixit Chus . homil. . in I. ad Corinth. Nihil adeo conturbat animum, etiam si fiat ob aliquid utile , sicut inno- Cuare , & maxime quando hoc fit circa cultum Dei, propterea ergo plures fuere olim homines, qui hoc nomine sunt

vocati, ne nouitas rei admirabilis perturbathonem pareret tunc primo audientibus hoe nomen,ait veto Bernataserm. I s. in Cantica. Habuit 3c Iudaea quosdam Iesus,quorum vacuis gloriatur vocabulis,ut

scilicet, hunc nostrum protenderent,ideo ille, qui populum Dei ductauit, & introduxit in promissam terram Iesus nomen accepit, sicut aduertit C r. in expositiem D

Iesum unicum,&c. cum ait. Legimus in bro Mysis , qtDd Iesus Naue filius cum electiis esset ex populo, commutato nomine Ause, Iesus cognominatus sit,quo scilicet, ostenderetur hoc esse nomen, quod principibus,3e ducibus conueniret,qui salutem sequentibus se populis darent. Itaque & die Iesus appellatus est, quia eduetum de terra AEgypti populum, & de cr- roribus eremi liberatum , in terram repromissionis induxit, de hic Iesus dicitur, Equi populum de ignorantiae tonstris eductum , & de mundi erroribus euocatum, introduxit ad regnum caelorum. Similia habet Iustinin Philosophus, O' Mart ν ca- cum Triphon prope finem,sic dicens. Cur autem nomen Ause a parentibus inditum Naue filio totum mutatum sit in Iesu non perquiris Respondetque. Ideo Morsem cum mitteret Ausem,vel oleam

M MOYSIS.

nomen illi mutasse in Iesum, quoniam solus Auses ex omnibus, qui adulti ex AEgypto demigrarunt, reliquias populi in

terram sanctam introducturus erat, ut

sicut in osse io , ita & in nominc typum Christi gereret. Videndus item pro hoc argumento Euseb. Caesar. lib. . demon2 Irat Euangelist cap. 29. ubi ostendit Iesum Sacerdotem magnum filium Iosedech , de quo Za

intelligant locum de Christo. Illum, inquam, summiim Sacerdotem ostendit Euseb. apertissimam imaginem fuisse , ω re , & nomine Christi nostri Iesu. Illius enim decoratur nomine, & populi de Babylone redeuntis, ubi captiuus fuerat ductor extitit. Caeterum ut bene notauit Bernardus ferm. II .in Cantica. illi quidem praemissi sunt, tanquam baculus ad mortuum,Prophetam praeuenientes, & sua interpretari nomina nequiuerunt , vacua quippe erant. Superpositus mortuo baculus est,& non erat vox , neque sensus , qui a b culus crat , descendit, qui baculum misit , & inox saluum iacit populum suum a peccatis eorum , probans se esse quoAdicebatur. Luis est his, qui etiam peccata dimittis' Nimirum, qui dicit: Saltu populi ego sum. Iam vox , iam sensus est , &patct eum suave portare nomcn , instar

priorum, sentitur insula salus, & beneficium non tacetur. QIid mirum, si cessit

mors , ubi vita descendit Iam corde re

distir ad iussistam . se ore confessio fit ad salutem , iam oscitat puer; σ o citat septies , & dicit, siepties is die laudem dixi

tibi. Vnde merito Petrus Damiam ferm. de Natiuisate,ostendit omnipotentiae nomen Dei proprium conuersam , & diis sum fuisse in nomen misericordiae Iesu. Nullum , inquit ille , reperietis nomen, quod non sonet ; aut maiestatis potentiam , aut gratiam pietatis, quod Propheta dixit: Duo haec audiui, quia pote-itas tibi est , Se tibi Domine misericordia. Duplcx , inquit, est nomen diuinum, alterum maiestatis , alterum pictatis. Cui suffragatur sententia Christi Domini Dan. I 3. Vos vocatis me magister,&Domine & bene dicitis, sum etenim.Nam Dominua

167쪽

TEXTUS IV. A

Dominus nomen maiestatis , magister Anomen est pietatis, si enim pium estr bere escam corpori, multo misericordius est escam animae impertiri. Videamus igitur, quod nomen horum i fundatur, utrum nomen potentiae, & nomen gloriae, ac pictatis in maiestatis vocabulum,abiit, ut misericordia in potentia includatur , certum igitur est quod potestas Dei in maiorem pictatem effusa sit, non habuit enim dulciorem modum ad redimendum nos abysisus illa consiliorum Dei , quia quidquid B

pietatis in diuinitatis thetauro inuentum eth, totum in victo virginis est W-

gestum,& genitus filius, Iesus appellatus est. Sic ille.

Quibus in verbis Petri s Damian. vel potius Bernard. ipse enim Petrus Damian. fatetur totum hunc locum ex D. Pernaraetranscripsisse,habetur enim serm. I s .in Cant. voluit ostendere Deum cogitasse de nomine fili j Dei in carne ,

virum , scilicet suturum esset nomen potentiae, & maiestatis siquidem in redem - Cptione plebis suae ex ossi gypto omnipotens dicitur nomen eius : an vcro illi esset imponendum nomen pietatis,& misericordiae , visumque fuiste dignum , vivitumque diceret nomen Filij Dei hominis, & sicut in ope. sutorio euenire so- Iet plura in unum coalescunt, sic & sacratissimum Iesu nomen misericordiam quidem diceret, sed omnipotentem significaret, quod nosis miseris pernecessarium

maxime erat,qua de re videndus Bernaia. sirem. Is .in Cant. cum ait. Quod ergo lim Drum effunditur 7 Profecto maiestatis, &yotentiae nomen, in id, quod est pietatis, quodammodo transfunditur , ipsumque effunditur abunde,per Iesum Chlistum

Saluatorem nostrum.

Vide igitur omnipotentia istius nominis cum Greg. Nazian. orat.apologetisa, cum ait. Et Daemones inuocato contremiscunt, nec ob hominum improbitatem is huis nominis vis diminuta est. Et ad Nemesium. Ipse quoque qui Christo nomen dedit. Augustum illud nomen vix plerun- Εque pronuntiatii cum statim Daemos,non sine stridore , grauissim6que dolore longissime se proripit, Dei immortalis vim,

ae potentia clamans. Et Orig.sem. I. in Iosexistimat hoe nomen esse illud , de quo Paulus est. Dedit illi nomen . quod est super

PhiLL. omne nomen. Et quia est super omne nonum. s. men inquit , istus nomen; idcirco in nomine Iesu omne genu flectitur, calentum

terreRrtam, is infernorum. Similia Eabet D. Ber. super Ecce nos relluimus, ridie. ΘΠvmo, Amb. Cathar. a praedicta et eris Pauli D. Bemardinus tom. I. sem. I. Ecce igitur huius nominis maiestas , in cuius figuram in fronte, & supra extera omnia ornamenta. Sacerdotalia olim Summus

Ponti sex Dei nomen deserabat. Notandum deinde est, quod licet multa snt nomina Dei hominis , de quibus D. pr. Sc alij Ρatres,& ex recentioribus manetensia sιο 0 lepos cir Ludovis. Legion. in peculiari libro de nominibus Christi, ex quibus Isai. p aecipua enume- Gai. '.

rat in cap.9. cum ait : Puer natus est no- num. 6.

eabitur nomen eius admirabilis . eensiliarius, cim. Haec tamen nomina, in nomine Iesu continentur quod docuit D. Nom. 3. pari. quast. 34. art. v. ad 2. o iueorpor. Ac prosequitur Bernata. serm. 1. de circuneis ubi ita ait. Magna quidum nomina , sed ubi est unum , quod est super

omne nomen, nomen Iesum, in quo omne genu flectit ut , sorte in his omnibuς unum illud inuenies, sed cxpressum quodammodo , & effusum nempe ipsum est, de quo sponsa dixit in Canticis amoris. Cant. .

Oleum effusium nomen tuum. Habes ergo nrem. I.

unum , ex his omnibus appellationibu; Iesum. Neque omnino , aut vocari posset, aut dici Saluator , si horum aliquid sorte defuisset, nunquid non vere admirabilem eum sumus experti in mutatione nostrarum voluntatum , hoc namque saluationis nostrae principium, cum incipimus respuere , quod diligcbamus ; dolere unde laetabamur ; amplecti, quod timebamus; sequi quod sugicbamus, optare,quod contemnebamus. Admirabilis sane,qui haec operatur mirabilia. Sed nihilominus, & consiliarium sese exhibeat necesse est in electione poenitentiae,& vitae ordinatione , ne sorte sit nobis absque scientia Zelus, & voluntati bonae prudcntia desit, sane opus est, ut Deum quoque probemus in remissione priorum deliciorum , quia nec sine hac talus nobis constare potest, dc nemo potest dimittere peccata nisi solus Deus; verum nee id

quidem sufficit ad salutem, nisi quoque

sortem experiamur in expugnando impugnantes nos, nec ab ci siem rursus concupiscentiis superemur, & fiant nouissima nostra deteriora prioribus, adhuc autem, & illud deest quod maximum est in salute,nisi enim Christus Pater esset suturi iaculi, ut per eum in immortalitatem resurge

168쪽

resurgeremus,qui per praesentis saeculi patrem generamur ad mortem , salvi esse non possemus , neque hoc satis, si non etiam ipse princeps pacis , patri nos reconciliaret c traditurus est regnum, ne

forte sicut fit ij perditionis, & non salutis

relurrectum videremur ad poenam. Abunde effusum est saeratissimum nomen in tot nomina Christi,& propterea GaI. eius non meminit scilicet Iesus quia effusum

sciebat in tot praeclara,& diuina nomina, ideoque ipse Bernar fer. Is iu Cant. ait: Nec mirum si cum venit plenitudo rem - poris facta est cffusio nominis,Dco quip-Mel. i. pe,quod per Delem promiserat e 2. adim- utim. 28. Plente , & cffundente de spiritu suo super Omnem caruem, quale crat quod susci-

Exod. 3. tanti Moysi primo responsum est. Ego nun3. I . suΠ:.9 yuι est misit me ad vos. Nescio an vel ipse Moyses caperet sic, si non videlicet effunderetur, sed fusum est,& captum est, nec modo susum, sed effusum , nam insusum iam erat, iam e li habebant illud: iam Angelis innotuerat, est autem soris missum, & quod Angulis erat insusum, ut scitet, & priuatum, de effusum in hominescit, ita ut iam tunc merito clamaretur de terra, oleum cffusum nomen tuum.O nomen benedictum. O oleum usquequaque estutum. Qu'usque De cado & in Iudaeam,& in omnem terram excurrit,& de toto orbe clamat Ecclesia. Oleum effusum nomen tuum. Eifusum plane quod non solum caelos, terrasque perfudit,sed aspersit, & inseros, adeo ut in nomine Iesu omne genu flectatur, coelestium terrestrium , &insernorum, & omnis lingua confiteatur. Ioleum effusum nomen tuum. Ex quibus iam innotescet cur pastore quos claritas Dei circunsulsit, & quibus gaudium magnum euangeliZaait Ange-Lue. h. ius. Videntes herbum, quod factum es.quod num. 9. fecit Dominus , o hominibris Oirendis in terra . nou dicitur ab aliquo Euangelista, quod adorauerint Veibum in carne, sed quod venerint festinantes , & inuenerint

Mariam,& Ioseph : S infante positum in praesepio, & quod videntes cognouerint de verbo,quod dictum erat illis de puero Iboc; at postea venientes Magi ab Orien-

Matth. 2. te, procidentes quidem adorauerunt cum,num. I. Er apertis tu uris obtulerunt munerir, nempe inuenerant pastores puerum in praesepio , non regio adhuc , ac diuino diademate coronatum, sacrati illino S nomine Iesu, quod illi suit impositum octauo die circuncisionis in quo omne genuria reuerentia flectitur, & ideo tunc tem-

M MOYSIS.

poris non legitur a pastoribus adoratus, at Reges id ipsum inlignitum regia coronainc perfusum hoc pretioso unguento, vocatumque hoc nomine, quod eii super

omne nomen inuenerunt, Z idco proci dentes adorauerunt eum , cuius audito nomine apud inferos curuantur etiam genua, inde si arriserm. I .de circuncis.

Agnosce, inquit,mediatorem Dei, de hominum, qui ab ipso natiuitatis suae exordio, diluinis humana sociat, ima summis, absconditur in praesepio, sed proditur fa-3 diante stella de caelo,sic & cii cuneis io veritatem susceptae probat humanitatis , &nomen, quo1 est super omne nomen: gloriam indicat maiestatis, indicauit profecto gloriam niaiestatis Verbi Dei in eamesacratissimum nomen, ut qui, indicante stella eum quaesierant, illustrante iustitiae sole recentcr natum inuenerant, ipso acclamente nomine , procidentes adorauerant oblatis tandem muneribus venerarentur ut Deum, & Regem simul agnoscerent, ex nomine , & corona , de ideo ost impositum hoc nomen , & essulum oc oleum ad adorationcm summi Regis Legari mittuntur e coelis , nunt ij expediuntur ad Orientem , ut nouo modo ab Oriente ad Orientem veniant nouum simul, dc antiquum Regem Reges terrae adoraturi, unde Bernaridi rosermo. Is .in m. exclamat. Currite gentes, ad manum est salus, effusum est nomen, quod quicunque inuocaturit, salsis erit, nonne in huius nominis luce, Deus nos vocavit in admirabile nomen suum, quibus illuminatis, de in lumine isto videntibus lumen, dic it merito Paulus. Tu aliquan- Ephes. s.

do tenebra,nunc autem lux in Domino,hoc num. 6.denique nomen coram Regibus, & gentibus , & filiis Israel portate visus est idem Apostolus, huius nominis salutem extremo suspirabat spiritu lyattiacha Iacob,

cum dicebat taluntre tuum expectabo Do- Gen. 4'. mine. reliquae enim saluationes defecere, num. IS.

ut ibi notauit Chaldaeus, at vero ista re manet in arternum iuxta illud Propnetae. Fictu enim non sorabit,is non eritger- Haba emen in Gneis,mentietur optM oliua,cta rua 3. nu. IT non asserent enum,abscludetur de ovili secus is non erit germen in vineis, ego autem

in Domino gaud bo, is exultabo in Deo Iesu meo , caetera enim quaecumque nobis, quando maxime necessaria sunt,deficiunt nec proficiunt, at nomen hoc proficit ad transmittendum vastissunum miseriarum pelagus,& ad transmittendos nos in qtev-

na tabernacula.

Vnde

169쪽

Vnde sicut Israelitae postquam Pharaonis exercitum fluctibus demersum conisspexere, seque ereptos e potestate inimici,Sc persequentis, & minitantis per medium male rubrum salutem tantummodo temporalem consecutos, merito, sicut meminit Salomon, decanta re Domine santitam nomen tuum . nos prosecto maiori cum ratione, sicut Ionile e miserabiliori captiuitate erepti, submersis inuisibilibus, terribilibusque hostibus in sanguine agni immaculati, salutare nomen Iesu decantare debemus, quod Verbo Dei Bin carne impositum est, quando infinitivatoris sanguinem coepit essundere , ut mysterium nobis notius esset, & manifestius, proindeque si illi dixerunt, Dominus quasi vir pugnator, omnipotens nomen eius, nos dicere debemus : Dominus non quasi vir, sed vere homo pugnator spiritualis est , omnipotens nomen eius . Iesus,quod & virum aicit,& omnipotentem Deum praetclicat, etenim sicut dixit

mal iter quidem humanam naturam signi- ficat, sed diuinum suppositum, cui eadem natura hypostatice unita est, etiam indicat, & per consequens etiam, & diuinam

naturam, ac proinde Omnipotens nomen

est. Quod si velis magis maiestatem , &omnipotentiam huius nominis, cui maxima reuerentia debetur audire, proponamus tibi Paulum,de quo D. Hiereum. in comment. Eps. eiusdem,& praecipue ad illa verba Ephes. I. in quo, is .cte. ait maximo affectum suisse amore, deuotione,& reuerentia erga hoe nomen, quod in corde gerebat, & ideo in ore etiam ex abundantia eordis, & in manu dum scribebat,unde super λ,inquit ille, I extra-ενῶnarie Atad nomisabat. dixit vero superflue, & extraordinarie, quia ut author est Genebrioranie.lib. 3. 'L 3 64. in Epist. si is nomen Iesus, quingenties usurpat,voque adeo ei erat, & sume,& amabile hoc nomen quod non aliunde factum existimo , nisi ex reuerentia omnipotentis huius nominis : eum enim probe nouerit Apostolus, audito hoc nomine maximam ei reuerentiam a fidelibus exhibendam,

procul dubio ideo toties illud scriptis

is prodidit,ut quoties legeretur, & a diretur, vel genua illi flecterentur,vel caput humiliaretur, vel corde coleretur, quod totum omnipotentiae, & omnipotenti nomini debitum est , nec alio rem

diuenit Gos . cum ait id factum esse

propter assectum,&amorem huius nominis, ite enim habet ad e. I. Epist. I .ad Cor.

Conssidera quo pacto Paulus Christi nonem auditorum cordibus frequenter astagat,& semper eum quem desiderat, nominet, sed forte ideo affigebat fidelium cordibus,ut debita reuerentia, dc adoratione ab eisdem coleretur. Nee omittenda hoc loeo affectio , &Consolatio , quam etiam ante conuersi nem suam in hoc nomine experiebatur, Augus. hoc enim etiam ab cius omnipotentia prouc nite censendum est, quae durum adhuc cor emolliebat, S: oleo huius nomii is ad illud diuino igne accendendum inungebat, sic enim babet August. Delectabar in illa exhortatione s scilicet Hortenti Cironiani, qui libet modo deest , continebat autem exhortationem ad

studium sapientiae & exercebar,& accendebar,ut diligerem, & quaererem, & assequerer ipsam, quae praeponebatur,sapientiam, sed hoc solum me in tanta frerantia refringebat, quod nomen Christi nocierat ibit, quoniam hoc nomen secundum misericordiam tuam Domine, in lacte

materno tantum eor meum cbiberat, &alte retinebat, & quidquid sine hoc nomine suisset , non me totum rapiebat. Quis ergo totum sic raperet hominem, nisi omnipotentis Dei nomen , qui fecit,& tefecit hominem. Et ne aliquis scrupulus remaneat ex

eo, quod Augustis videatur loqui de nomine Christi,& non potius de nomine I sus, aduertendum est , sanctissimum n 1 men Iesus , solum dc proprie esse nomen Christi sicut prosequitur idem Augustin.

tradi. I in Dan is tradi. 3. in I . Diu.eiusdem D. n.ubi ait sessu est proprium nomen, minius autem nomen est cacramenti, siue

esse . quod dixerat TertulUib eontra Pr xeam. non longe a fine , is lib. 3. contra iamrelon. iis lib.de baptis Lactantiu lib. 4. diuinarum in tit. eap. 3. C AH Haeresti cathe. 3. ty Io. Procop.in Isai. eop. . ibi Hae dicit Domium Chrisso meo. Et Ber- ID .as.

naia. sem. 1. do Circuncis. Proinde cum uum. M . August. confitetur se tam affectum erga

Christi nomen id,proculdubio intelligendum est de sacratissimo nomine Iesus Videndus item Theod. ad illa verba Cant. I. Can'. Pia oleum effusum nomen tuum , ubi post num. I. multa ait. Multiplices , ac vari j sontes. qui totum orbem terrarum odoris suauitate repleueriant, uni eam habent venam,& Originem,unguentum tuum, in eo h

bitauia omnis pulchritudo diuinitatis

170쪽

is CANTICUM MOYSIS.

Et Bernarae sirin Is in Cantita: quid ita,

ait,exercitatos reparat sensus,virtutes roborat, vegctat mores bonos,atque honestos,castas fouet affectiones 3 Aridus mihi est omnis animae cibus, si non oleo illo infundit ut , insipidus est, si non hoc sale conditur, si scribas, non sapit mihi, niti legero ibi Iesum. si disputes,aut conseras, non sapit mihi nisi sonuetit ibi Iesus Iesus mel in ore,in aure melos, in corde iubilus , sed de est medicina. Tristatur ali uis nostrum Veniat in cor Iesus,dc inde

aliat in os, cui aliquando stctit ante δε- ciem talutaris nominis duritia cordis, ignauia,torpor,raneor, animae langCr,aceidia3Cui fons sortὰ siccus lachrymarunt,

inuocato Iesu,non continuus crupit uberior, fluxit suavior, &c. Nimirum morbi, dc languores anima: isti sunt, illud medicina. Nihil ita itae impetum cohibet, superbiae tumorem sedat, sanat liuoris vulnus, restringit laxuriae fluxum, extinguit libidinis flammam , sitim temῖPrat aua ritiae , ae totius indecoris sugat pruriginem : liquidem cum nomino Iesum, ho- Cminem mihi propono mitem,& humilem eoide , qui suomet & exemplo sanet , Scroboret adiutorio. Haec omnia mihi sonant cum insonuerit Iesus , sumo itaque mihi exempla de homine , de auxilium a potente, ille tanquam mihi pigmentarias species, hoe tanquam unde acuam eas, &ε facio consectionem, cui similem medicinam nemo facere potest. Semper tibi in sinu sit, semper in manu, quo tui omnes in Iesum,& sensus Atrigantur,& actus.Sic Bemata. DEx quibus omnibus illud tandem elielmus omnipotentis Dei nomen antiquum . iam in aliud , & omnipotentiae simul, Ac misericordiae plenissimum coaluissse , quod semper decantare debemus, semper laudare,& eum David dicere : Sit Psa r. nomen eius benedictum in saeuia, ante so

num. I s. iam permanet nomen ritu.

ANNOTAT. V.

Nomina debent cohaerere cum Lueritate earum rerum, quas

signiscant.

Goniam sicut in litera annotaui

mus, mos est sacrae Scriptur ,& H bratimus usitatillimus,ut nomen accipiatur pro re, de nominari pro esse,inde nobis visum est circa mores hanc doctrinam A prosequi, quandoquidem in nostro saeculo videmus nomina non cohaerere cum

rebus , quas denominant, unde de fideles plerumque dicuntur , qui fidem minimes cruant, de bona , quae solis malis inseruiunt,de magni dicuntur,qui minima solui modo quaerunt,quod iam olim videtur obseruasse Phila lib. do Cherubim, ubi hunc errorem ad deceptionem vulgi,non ad prudentum impositionem reducit, ait enim vulgus hominum nomina imponere icbul: diuersa ab ipsis rebus,ut aliud ip-B sae lint, aliud sonent: apud Moysem vcro nominu impositiones manifestissime res ipsas indicare,quae fuit ratio,cur Moyses statim nomitia uerit Caim antequam Cum natum dixerit, ita enim habet iacra Scriptura Genes 4. Quae concepit, Sc peperit Genes Caim, idem enim apud Moysem usi no- num. I.

mcn, 3c res ipsa, ut nullum inter utrum-

. que discrimen videatur. Debent proinde

nomina ita rebus conuenire , ut ea quae recta sunt optimas etiam res denominent quod prosequitur Orig. homilh s. in Num. θ hom. 23. in Ios Hieron. in Psal. 82. Is .hοm. .in Matth. Et Plato in Cra- illa siue de sapientia. Vnde recte aduertit Orig.homst. 17. in Iof solos eos Angelos nobis notos esse per nomina,a quibus aliquod beneficium accepimus, nee plures nomina habere apud nos, quam tres Gabrielem, Raphaelem , 8e Michaillem , cuius nomina ab operibus, de effectis deducta sunt, ut non inania, vel falsa nomina censeantur, &D. M ard. ser n. de Circuneis aduertit,

tunc Christo Domino imposito suisse Sal

uatoris nomen, cum opus nostrae redem

ptionis per effusionem sui sanguinis incepit operari,quamquam ipsius meritum in conceptione initium habuerit.Merito, inquit, sane cum circumciditur puer, qui natus est nobis, Saluator vocatur, quod videlicet, ex hoe iam coeperit salutem nostram operari, immaculatum illum pro nobis effundens sanguinem , in hae die nomen imponitur , 3c nomen salutis, usque in hune diem dicere possunt Angeli qui norunt secreta caelestia : sed

ego nunc primum fiducialiter nomen salutis impono,&c. Videndus hae de re Plutariasu is vita Coriolani.vbi obseruat apud veteres G eos nomina non esse imposita nisi a vi tute, vel a rebus gestis;est enim valde perieulosum , si nomina non cum rebus Co haereant ne sorte errore vocabuli in eos incurramus,quos cum sapientes,licet iustos

SEARCH

MENU NAVIGATION