장음표시 사용
211쪽
lem appellat Dait id, cum ait. Notm mihi A remediis , quia plenus est laqueis, unde nulla nobis superest excusatio . si vitiis succumbamus, & illis nos ipsos subiiciamus,cum virtutu arces, ad quas possimus recurrere praelio adsint, cum arma nobis cuiuscumq; generis subministrentur, cum auxiliatores, & propugnatores habeamus Deum, Angelos,& Sanctos omncs, in quibus praedictae virtutes relucent, & sicut Deus aperuit oculos pueri,ia vidit. Et e
ce mons plenus equorum,o currulon igneorum iu cireuitu Elisaei. Et sicut Iacob vidit 4. Reg. c. . in illi vias vitae, ubi August.esta Notm 9. cist; per me humilitatis via , ut ad vitam redirent homines,unde per i uperbiam ceciderant. Quantumcumque is itur usque ad portas mortis descendere videatur humilitas crueiata , & affecta iniuriis, sein- per victrix, vivaque remanebit, quae proinde vita dicitur.
Cum itaque , Deo duce humilitaes subuerterit superbiae currum, & agmen, debent humiles gloriose catare eidem Domino,dicentes Currus PharaonM,Or ex se B castra Dei illi obuiam , dc sicut in anima num. I .citum eius proiecit in mare, ad hane enim
laudationem iam Dauid olim humiles conuocauerat,cum dixit: Universum semen Iacob glominate eum;ubi acute AuguLIM. Vniuersum, inquit, sumen cius,cui maior scrutet, glorificate eum. Vbi pulcherrima allusione nominat humiles, sicut enim I cobo seiuiuit maior fiater, quem seruum iunioris caligans oculis , sed spiritu perspicax pater coni lituit, dicens. Domἰnum tuum ilium conni tui, quae verba expcdens Ambros lib. de Paralpo,e. t ait: pcr hanc igitur seruitutem ille,qui per gulam primitias suas vendiderat,& studio venationis agrestis , gratiam benedictionis anti-serat, credidit se ipsum suturum meliorem, si typum Chriiii veneraretur in fratres' qui vult inter vos primus est e,sit omnium seruus, quasi tunc iam Esau natu maior pro benedictione acceperit camseruitutem,qua minori subdebatur,prquidens doctrinam humilitatis in tali subiectione adumbratam, quam Christus tra- sancta vidit sponsus acies,& malitum cohortes , & ideo vocat cam terribilem , ut Cant. c. castrorum aciem ordinatam, proindeque num. 9.de ea dicebat: Quid videbu in Sunamite Cant. 7. nisi choros ea tirorum ' Sic si mentis ocu- num. I.
los nobis aperire dignaretur omnipotens Deus , inueniremus profectis nobis adi tores Angelos, nam licut dixit Ambrosad praedictam Iacob visionem l. t. de Iacob.e. s. F idelibus diuina solent adesse prauidia, quae Elisaeus vidcbat, Sc ideo agmina ho- situm non timebat, sed timebat puer eius, qui Angelos non vidcbat,videndus Bern. se . IL in Psal. Lui Babitat. M ait.Si descendunt m.digni, ut circunueniant gratias ei cuius mandato descedunt,& benigni Angeli, ut subueniat nobis, cum enim cuius cimiq; nostrorut anima lectulus sit Salomonis, ut mystici omnes intelligunt illud Cant. 3. & thalamus genialis, illum Cant. 3.so. Fortes ambiunt ex fortis A Is . l. num.7. omnes tenentes gladios,ina belia doctissimi. uniuscui que ensis super famur suum. diturus erat in propria schola docens: Vt D propter timores nocturnos. Habemus etiam quicumque vriget steri maior, esset utique minor,is minister π qui ursio primm esse. omnium serums esset.Nam & ipse filius hominis , Verbum scilicet in earne non venerat ut ministraretur ei, sed ut humilis ministraret. Vocat igitur David uniuersum semen Iacob, ubi maior minori seruit, & subditur, ut glorificet Deum , qui humilibus de supersia victoriam semper
tribuit,& honorem. Ecce virtutes oppositas vitiis superius sanctos triumphatores in coelo, qui ad c testes sedes harum virtutum interuentu ascenderunt, de supremum ducem, cuius
Omnipotens nomen , quiqj currus Pharao nu. is exercitum eim proiecit in mare. Illud tandem in commendationem huius triumphi adnotandum est cum Chrys . homil. de Dauid cum Goliath deuicit in hac pugna,nec pueros esse posse imbelles,
nec senes unquam esse degeneIes, quoniam in omnibus aetatibus, victor si pu- propositis. Ecce arma, Juibus hoc pr lium E gnauerit Deus victus iacebit, de deficiet initur, hoc bellum conficitur, di iti siphus inimicus. compar crat, recte enim diuinitus nobis prouisum est, ut quoniam vitia,& peccata abundant,virtutes etiam contra peccata abundarent, ne mundus omnino iniquitatibus obruerctur,quod notauit --bro ferm. I . in Psal. IX. ubi ait: Plenus est
mundus sanctarum virtutum,quia plenus est neqvitiarumplemis est orbis tetrarum.
CVm Deus qui omnia disposuit, mensura, numero,& pondere, sicut dixie B b 1 Sapiens,
212쪽
Sap. m. Sapiens, id maxime seruet in suppliciis,
num. 1 i. de quorum moderatione sermo cit in dicto loco , ut explicat Theod. quem citat,& sequitur Anast. Nie n. ruast. in Scripturam q. l .rem. I .b At.de qua etiam men oe. I 8. sula in Apoc. dicitur. Minuituin glorificanum I. ult se, & in delutis fuit, tantum date illi Mart. 7. tormentum. Et in Evangelio: In qua mennum.x. sura mensi fueritis, remetietur vobis. Deo Apoc. i S. numero item supplic Crum in spe. dici num.6. tur : Duplrcate auplicia secundum operacius pro omnibus peccatis suis. Et apud Isaia c. I atam. Ponam iudicium in pondere,od ii ursm. 7. stiti. m in mensura , ubi sicut aduertit D. Bonavent. Ι'unire in mensura est non plus quam exigit culpae quantitas , in numero
non plusquam multiplicitas: in pondere non plusquam peccantis conditio , quod Psal. 74. etiam prosequitur Atra . in Psalm. Io.nuim. . ibr, Ignis,& Iulphur,spiritus procellarum, pars calicis eorum, ait enim calicem Propterea puto appellatum , ne quid praeter modum, atque mensuram , vel in ipsis peccatorum suppliciis , per diuinam prouidentiain fieri arbitremur , & ideo tanquam rationem reddens, qtiare id fiat se iecit. Quoniam ruitus Dominus,& rustitias dilexit , quibus habent similia Να-
eo citato. c, Philo lib. quod Dei sit immutabilis , ubi expendunt verba in Psal. Calix in manu Domini, & pto eo, quod nos habemus plenus milito, habet Hilo. temperamento, additque nec in beneficiis nee
Cum ergo Deus praedictum ordinem seruarc soleat in suppliciis, S insuper
emendationem potius inludat, quam Vindictam , quod prosequitur D. Chvs D-mus homilia r. ad populum . ubi inter alia ait: Deus cum aliqvcm ceperit peccato-rcm,non considerat quomodo ipsum corrigat, & meliorem faciat, atque ita iudex pariter, & medicus, N. magister est; medicus item appellatur in suppliciis a Basit. de conuitui.monast. cap. 3 s. & per allusionem ad medicos dum punit, dicitur visitare, medicus vero salutem intendit, non Iob. s. interitum, unde dicitur,Deus vulnerat, &num. I 8. medetur, percutit,& manus eius sanabunt. Imo, quod mirabilius est, vulnerando sanat, & ideo solius sagittae, sagittae salutis sunt quod prosequitur Au - .in Psal. o.
ubi ait. Illa est vox Domini, Percutiam, x ego sanabo , Deut. 32. Percutit putredinem faeinoris, sanat dolorem vulneris: A saeiunt hoc medici, seeant, percutiunt, &sanant:armant se ut feriat,ferrum geliant,& carare veniunt,lec.videndus Haeron. ad
illa verba Sophomae : Ditperdam Lomines Sophon. αa faeie terra. ubi LXX. habent: Insr- num. 3.mabuntuν impiν , tot itura facie terra. Ait ergo Hieron. Tollentur iniqui, noudixit occidenuir,ut ad meliora de impietate, & iniquitMe,ad pictatem, iustita amque translati incipiant est e quod non fuerantaloc enim maxime curat Deus,t Ollcre vitia, non homines perire, quod apurce B cernere est iii suppliciis , quae purioIes, Neautiores reddidere homines. Etenim S cerdotes, ta Leiulae,qui ante captiuitatem Babylonicam in tuis ministeriis fuerant
negligentes poli captiuitatem diligenti Dsinu extite. unt, ut constat ex I. ura .c. 3. I. ER . .
ubi dicitur : CV runt Zorebabel, er Iosue. num. S. o reliqui O si tribus eorum Sacerdotes. νLevita. π eonia tuerunt Levitas a viginti annis, σβἷν .ut Meterent opus Domini. quo in loco Beda ait. Notandum quantum bon , malum captiuitatis attulit, de C qua eruti tanta omnes intentione, quanta nunquam antea caeleltibus obsequiis initant, Se in hoc eodem sensu Senaca lib. I. de ira .c. Is .dixit hoc semper in omni animaduersione princeps seruabit,ut sciat altera adhibere, ut emendet malos, alteram, ut tollat, in utroque non praeterita, sed futura iniucbitur, nam ut Plato ait: Nemo
prudens punit, quia peccatum est, sed ne
peccetur : reuocari enim praeterita non pollunt, futura prohibemur, &c. quibus habet similia Lactant. Firmian. lib. do ira D c. I g. & huc certu videntur respex ille plagar omnes, quas hucusque Deus intulita gyptiis , easdem interim ab Ista ilitis
auertendo, ut has possent illi inter. se conserre, & non solum , ut acutius dolcrent, sed ut maturius resipiscerent. Qira: clim ita sint, videndum modo restat cur extremum supplicium Dominus interrogatierit Pharaoni acerbissimum, nulla mitium venia, nulla conditum eua sone. Id igitur in primis, ideis factum existimamus,quia eum tantam sui cognitio-Ε nem ei tribuerit Deus,debuit Pharao obedire. In primis enim dixit illi Moyses. inii est, misit me ad vos, & in eonfirma- Exod. 3.tionem huius legationis tot edidit mira- num. I , cula, tot patratus cli signa quibus teneretur Pharao emolliri, & obeὰire, idq; dum non secit,diuinam indignationem contraxit,quod Basil. orat.quod Deus non sit auctor malorum, strictim quidem, sed luculenter exposuit dicens. Cum per longam DeI
213쪽
Dei patientiam , & supplicis procrastina- Α
tionem, Pharaonis flagitia augescerent: ut tandem ubi ad ultimum texmmum excre utilent eius peccata, illustrius fieret diuinum,quo P raturus crat, iudicium. Itaquecu a minoribus progressus flagellis Deus, maioribus , atque maioribus eum plectere pergeret, neque emolliret iamcn , ol stinatum comperit patientiae,imritatisque suae illum eise contemptorem : atquc lpi usu aduersus plagas occaluit se , &c. quae prosequitur , ubi videtur reddere ratio nem , cur tandem eum ultimo supplicio BDcus affecerit, quia caetera omnino cOR-tempserat, & durior euaserat, ipsiusque tanto altior radices ageret impletas,quanto diuina lenitas, diutius parias promeritas d fferret, quam immedicabilis prauitatis naturam , scita figura expressit Zachar.diim ei plumbeam in ore massam posuit: ut quae suopte pondere cedit mergitque , unde de similibus dixit Augustianu3 Iib. 2. quast. in Exod. non solum iustam , sed etiam euidenter iustam poenam de illis Deum sumere: videntur enim com- Cpellere diuinam iustitiam , quae proinde acrius in eos animaduertit. Hoc etiam rectὸ probat locus ille Isai. ubi diuinum oraculum ait ad Hierusalem. Completa est malitia eius , dimissa est iniquitas illius. I. X X. habent. Solutum est peccatum illius , quia recipit de manu Domini duplicia peccata sua , ubi notandum est peccatum in prinio loco signi ficare culpam , & in secundo loco significare poenam , ut plerunque significat, apertusque est locus Letiitici 2o. Portabunt peccatum Quiri , ubi vidcnda est Glusa . cI' Auguriris. Psalm. 18. εν Soph nic 3. ubi nos habemus : Abstulit Dominus iudicium tuum, idest, suppi iciti tuum. I. X X. habent, peccata tua , unum enim pro alio picrumque sumitur. Hoc igitur notato, D. FDer mus, sic exposuit duplex a Deo illatum supplicium Hierusalem, nee idem est solui peccata, atque dimitti , cui enim dimittuntur , solutione non indiget, audicns in Evangelio. Confide fili, 3 imittuntur tibi peccata tua , cui autem soluuntur , propterea soluuntur: luia purgara sunt, & soluta per poenas, iuxta sistoriam recepit Hierusalerni de m
nu Domini duplicia peccata sua, semel a Babyloniis , secundo a Romanis , ass-gnauerat aut cm huius duplicis dupplici rationem dicendo , qui enim scit voluntatem Domitii sui, & peccat, vapulabit
Sic similiter apud Hi remῖam . ait Do minus. Ego tradam ciuitatem istam in manu Chaldaeorum,& in manu Regis Babylonis , 3c capiet eam , & veni eiu Chaldaei & succendent eam igni, dcc. Erant
enim filu Iudae , de filij Israel iugiter fa
cientes mala in oculis meis, ubi L X X.&
rael soli facientes malum, S idet D. Hi ron. ait. Oritur quaestio num & aliae gentes co tempore , quo Israel Iudasque re cabant , malum non fecerunt i Quod sic soluitur , qui habet notitiam Dei,& recedit ab eo, solus peccat in oculis Dei, qui vero increduli permanserunt, quasi illo non vidente i & negligente, dcl:nquunt. Unde & Dauid vir sanctus,quia corruerat in peccatum uxoris Uriae , agens postea poenitentiam, loquitur. Tibi soli peeca ui, & malum coram te feci, idest, in conspectu tuo , & eum taei notitiam habeam,& crcdam te praesentem , ideo maxime &δrauiter, meque veluti solum tibi peccaste confiteor, & Paulm ait: Iam non relinquitur hostia pro peccatis, terribilis autem expectatio iudici j,irritam quis facies legem Moysis, sine ulla miseratione dum bus , vel tribus testibus moritur , quanto magis putatis deteriora supplicia mereri, qui Filium Dei conculcauerit, & sanguinem testamenti pollutum duxerit Z In quo sanctificatus est, & spiritui gratiae contumeliam secerit, in quibus verbis tae itaqtiaedam argumentatio Pauli est a minori ad maius, qua ostendit iam nullum remedium relictum esse et,qui peccauerit con- , tra Verbum incarnatum , & post promulgatam eius diatrinam , & praedicatum eius Euangelium , cum peccantes contra legem Morsis pana mortis punirentur sine remissione , tanta enim gratiae effusio, & beneficiorum largitas, Deέque notitia expiessa, longe puriorem exigit vitam, &diligentiorem postulat curam, promptio remque mi o dientiam proclamat, unde & Petrus ait: Si refugientes coinquinationes mundi, in cognitioncm Domini nostri, his rursus implicatis superantur, facta sunt eis posteriora, deteriora prioribus , concessa enim beneficia, di praestita Dei notitia vindictam postulat contra eos , qui Dei claritate obcaecantur. Vnde merito admiratur Hieron. consessionem Centurionis in medio scandalo enicis, &impiam abnegationem , Ac detractionem
Arrij in media luce , ac praedicatione Euangelij in Ecclesiar vi inde eolligat illius virtutem , & praeclaram in cauis B b 3 coronam,
214쪽
coronam, istiusque malitiam, & acerbisse limum apud anseros supplicium, sic enim habct in cap. 27. Maran. Et hoc considerandum , quod Centurio ante cruccm in ipso leantalo pastionis vere& Dci Filium conliteatur:& Arrius in Ecclesia praedicet
Haee uli ratio cur moribundus Iacob accumulauerit beneficia collata in primosenitum suum Ruben, vi lcilicci eum maiori poena dignum denuntiarct, quod notaste videtur Orig. homiLI7. in cf. 9. Gen. q. GusQuod enim in eius laudem,inquit,
m. 3. videtur dicere, Tu virtus mea, ideo fit ut grauius notetur in crimine, qui cum virtus patris haberetur, & mitium filiorum, nescit seruare reuerentiam patri. c. Clarius hoc dixit Choseo .homil. 6 . in Genes ubi ita habet. Vide quantam sapientiam iusti,volens enim accusationem magis intendere, prius dicit, priuilegia ei a natura concessa,& dignitatem quam tenebat, quod principium filiorum, & primogeniturae honore clarus esset, & postea voluptatis peccata, quasi in aenea columna scribit; monstrans, quod nihil proderunt nobis ea, quae a natura insunt, nisi &voluntatis bona opera 1equantur,crescentibus enim beneficiis , cret cunt potius in ingratis supplicia, imo vero eadem bene- . ficia in supplicia conuertuntur,unde Rus pro eo quod nos legimus : Prior in donis, maior in imperio, nabet, durus, S temerarius contumeliam irrogasti, & emendatissimi codices Graeci habent: Durus adserendum,& durus pervicax secisti contumeliam, quae verba magis amplificant crimen Ruben, ex eo quod tot dona concessa ipsum non potuerunt emollire, & in offi-
videndus hac de re Ch si . cum e T-Σ. Corin. plicat illa verba Pauli. Nolo vos ignora-IO.n. I. re, quoniam Parres nostri omnes ita nube fuerunt, & omnes mare transierunt, Momnes in Moyse baptizati sunt in nube,& omnes eandem escaria spiritualem manducaucrunt, & Omnes eundem potum spirit 'lem biberunt, ced non in pluribus co rum beneplacitum est Deo, nam pios rati sunt in deserto: haec autem omnia in figura contingebant illis. Scripta sunt autem in nothram correctionem. Ait creto G s . ibi homil. 13. Si in donis eth exuperatio, cit euidens, quod etiam in supplicio: maius enim erit supplicium, ubi grauius eii peccatum , propterea Paulin eo in loco aiscruit uniuersa beneficia facta Hebraeis, & supplicia illis illata, dum mor-L tui sunt in deserto , nec peruenere ad te ram promissionis , ut inde colligeremus qualiter in nos saeuiendum citet , quibus non in figuris locutus cit Deus,qui ita nube non sumus baptigati , nec in deserto tantum puniri, haec inquit, scripta sunt in nostram correctioncm, quomodo enim mbeneficiis praecesserunt figurae, M securaeli veritas , ita et lain sequetur in suppli- ciis, ita tamen ut grauitas corum respondeat, & largitioni diuinae, de admonitioni. Quabus similia habet Euth m. ad illa verba Ioann. I. Gratiam pro gratia , quia Dan. I. lex per Moy lem data est, grati per Cliti- uum. II. stum. Sic enim exponit Euth n. Quantoma:ori gratia digni habiti sumus a Christo, tanto ad maiorem nos obligat virtutem , ne tanto beneficio indigni conseruantes, dignum tanta gratia supplicium sustineamus; Moyses enim in Ea . per singulas familias agnum colligebat, cundemque sacrificabat, Christus autem nihil tale suis praecepit, sed pollux sacrificium factus est,ut sese pro nobis Patri OD ferret, figura per Moy lem dat ac st,gratia
per Christum, ut cum veritate conueniat vita nostra, ne in male viventes, crescentibus beneficiis,erescant & supplicia, sicut videre est in Pharaone, qui tot plagis admonitus minime resipuit , imo ὸutior semper euasit diuinis admonitionibus , &elim largior sese effundebat diuina bonitas, & ipse peruicatior,& ingratior redde
dit multo peiores esse malos CLristianos caeteris paribus j ipsis Gentilibus , quia
peccauerunt in maiorem gratiam, & h bita clariori Dei notitia, quod etiam prosequitur in Psal. Sy. sem. m. de verbis
Dom. Θ ser. I I 2. D. N. 2. 2. . IO.art. 3. Probat autem hoc D. Augi s. con c. cit. ex Ezech. e. I s. ubi mali Christiam com- Enee. II.
parantur carmentis inutilibus, Pagani autem vocantur ligna syluatica extra Ecclesiam posita , ex quibus opus aliquod fieri potest eo modo , quo de lignis niuarum a fabro aliquid fieri potest , de sarmentis autem nihil aptu est fieri,proptereaque ea solus ignis expedit. Vidcda sunt, quae habet oghem. .in Matth. ubi ponderat reditum maligni spiritus ad eam aut man , quam reliqucrat diuina gratia, si enim contingat eum reuerti ad eam domum, e qua expulsus fuerat, Secum assera septem albos stir tu neruieres se,quibuς vehementius, & acerbius torqueritur anima , quod etiam plerique probant in Iudaeis, postquam summuni Dei beneficium
215쪽
de ineamato Verbo reiecerunt,& clauserunt Oculos, auresque obtura iterunt , ne
vel lucem videre postcnt, ' et doctrinam audire,vel lignis emolliri, unde Christus Dominus dixit: Si opera non fecisem ines. ue nemo alim fecit. peccatum non Laberent . nuue autem excusationem uen habent de pecoro mo grauiora proinde malap.illi sunt, & acerbiora supplicia perponi ludaei tempore Titi, de Vespasiam, quam suerint patii lii AEgypto,bc Babylone,iicut aduert t Gosis. σ Theopol. loco citato qua de re videndus Aug. lib. de fidae or
sente , c. α s. o sier. 84. Casi .c. I. S. c. s . Ex quibus omnibus constat , illatum supplicium impium I haraonem prome ruitsu , qui toties admonitus , de a plagis releuatus audito nomine Dci vi vcntis,ueluti in conspectu eius dolose cgit, ut inuenitetur iniquitas eius ad odium, Ac peior sci aper euaderet, quod dixit Tertuli lib. de poenirentia cap. I x. his vcibis.
Toptius imperator , qui populum Dei aliquando afflictum, diu Domino suo dc- nugatum persecutus in praeliu irruit, post tot documenta plagarum, distidio maris, quod soli populo peruium liccbat, reuolutis fluctibus perit,pamitentiam enim,&ininisterium eius cxomologesim , id est, confessionem, abiecerat. Solent autem supplicia, sicut sunt peccati comites , ita telles,ac iugices est. ,ut si aerumnis,dc calamitatibus homo no reddatur melior,testimoniuna dicant contra illum, unde Iob
dicebat: Maauras testes tuos contra xis, ubi Augustia icit. Dolores ipsos, de eruciatus testes esse, legit enim. Instauras in me Armenta mea, quorum ainlisio testimonium de meo animo serat, idemque est commentarius c,raecorum , & aliorum , quos
ibi refert Pineda. Testimonium proinde serunt de impietate,& duritie Pharaonis plagae illi illatς, ει quod mentitus fuerat,& Deo de hominibus , dum sub plagis Dei voluntatem
executurum promittebat, promissis tamen
minime stabat, quod eleganter dixit Dauid , quando ait: In multitudine Gnutis tua nuntientur tibi inim ci itii εἶ videtur enim sumpta metaphora ab strenuo duce, qui hostes superans vitam illis dimittit, de futura inter eos pace a victis suppliciter, ac summis precibus postulata paciscitur, ipsi vero immemores beneficii, vitae scilicet conecssae,libertatisve restiti tae, iterum in victore insurgunt, reassumpi; sque armis,denuo, de sorte nihil minus cogitantem, dolose aggrcdiuntur: sic igitur multoties Pharao in multitudine virtutis Dei illi mentitus suerat, proindeque extra disciplinam factus , dc ab iI sis libr-plici js,velut a test:bus conuictus, dc a iudicibus condemnatus , extremae traditur poenae, ultim5que afficitur supplicio quod proiequitur August. lib. deprominaris ., gratia. e. Is .rom.7. ubi duos Reges inister se confert, abuchodonosore, di Pharaonem,quoium ille .i Deo flagellatus resipuit , ac poenituit, iste vero Dei admonitionibus obstinatior euadens , Ac promissionibus mendosus , extremum tau
dem , 6c me uitabile incurrit supplicium. Vnde , inquit August. Nabuchodonosor
poenitcntiam metuit fructuosam Nonne post innumeras impietates fagellaciis pant tuit, dc regnum , quod perdiderat, riirsus accepit' Pharao aute ipsis sagellis est durior efieinis, Se periit Cur medicamentum unius medici consectum. Illa
ad interitum,alij valuerit ad salutem nisi quia Christi bonus odor,aliis est odor vitae in vitam , aliis odor mortis in mortem Quantum ad naturam , ambo homines erant 1, quantum ad dignitatem, ambo Reges: quantum ad causam, ambo
captiuum populum Dei possidentes quantum ad poenam , ambo flagellis clemcnter admoniti : quid ergo fines eorum secit esse diuersos, nisi quod unus manum Dei sentiens, in recordatione propriae iniquitatis ingemuit, alter libero contra Dei misericordistiniam veritatem pugnauit arbitrio , 8e in suis permansit peccatis, 3c periit Sic August. ostendit, quomodo ingratiescente duritie peccati Pharaonis, grauiora super ipsum irrue
rint supplicia, sicut solet diuinitiis seri erga iniquos , quod optime prosequitur D. Ambros in Psalm. 3 8. ubi ponderat
prius suis se ostensam Iercmiae virgam, eamque amygdalinam , siue , ut vertit Theodotion , teste Hieron. vigilantem, &nimis selline germinantem , ac storescentem , ut ostenderet prima supplicia a Deo illata, fieri a Deo assi impia virga amygdalina, floribus undequaque Cp rta, proindeque dum percutit, potius fores relinquere quam vulnera , quia virtutes, 3e emendationem intendit: deinde vero suisse ostensam ollam succensam Prophetae , quae extremum supplicium delinquentibus minaretur, ait ergo Ambr. Ideo Ieremias prius baculum vidit.de nis erum feruentem . sed cur prius baculum possea Zam'Stionis qui baculo non eorrigisu . ncta mittitur,ut ardeatior tabescat, or ideo d
2. Cor. 2.num. I 6. Ierem num. II.
216쪽
Videnduc in hanc sententiam Hieriti. n c. I c. ELeeh.ubi ait,Neque primum sortioribus supplieiis ita simul, sed iuxta peccatorum qualitatem iniurioribus: ut
correpti in i inora, maiora cruciatuum tot munia vitemus, qui vero minoribu &inferioribus nullatenus corriguntur sicut
Pharaoni contigit , qui tCt admonrtus suppliciis,tot flagias latus pia is, tot vul-beratus poenis, minime cciliuit, ma/us Blandem & extremum incuri t supplicium. Videndus Chris . Asmil. .in Maris. ubi se ait: Nini uitae abique aliquo penitus signo, animo crediderunt, Iudaei vero etiam poli tot miracula in peius deuol
ti, innumeras contraxerunt aerumnas, ne
que id intutia, nam quando quispiam ab
amictionibus liberatus , non modestior sit, multo grauiora, quam prius patietur: nam qui duabus,aut pretcipuis causis castigatus non est .i praecedentibus, videlicet, calamitaribus,& a liberatione secuta qui- Cbus tertiam quoque addere poliamus, e minationes scilicet peiores, nisi resipue
xit, qua ratione sperare de illo poteris amplius quod melior fututus sty Haec non ad illo; soluiti, sed ad nos ipsos flicta esse credamus, nam si diuina luce illuminati, di pruna delictorum miseria erepti, rursus ad eandem malignitatem reuertemur,
grauior punitio nos profecto expectabit Ideo Christus quoque paralyticum monebat dicens Sanus Actus es , notramplius peccare, ne quid peius tibi eueniat. DQuod ad Hierusalem per EOA. dicit c. c. Vidi enim te pollutam sanguine , &ablui, atque unxi, & factum est tibi nomen in pulchritudine tua , & sornicata es cum finitimis tuis. Ideo niae grauiora illi peccanti minatur,qua in re non supplicia
tantum nece:sario e verum etiam infinitam Dei longanimitatem, atque clii seria cordiam admirari debemus quoties enim ad eadem peccata capti sumus , & vsque adhuc in clementia, & misericordia sua perseuerat,non tamen propter misericor- Ediam suam nobis confidet dum est magis, quam pertiara escendum, nam & Pharao si consest im prima perculsone sui illat admonitus , neque posteriores plagas habuisset, neque tandem cum eo tantus exercitus demersus suisset haec ideo dico. quia non ignoro multos etiam nune in Pharaonis impietate vivere:& cetera,quq prosequitur in eandem sententiam Pro qua etiam videndus Inoia. ora' pia Dia, . . ubi inquiritur cur Deus in pium , & sup ecbum Nabucliodonosolem
tot modis voluerit crudire , S ad panitentiam conuertere , deterruit namque
somno,deinde per Danielem quae signis bat lOmnium patefccit, N nee sic intulit supplicium, sed consilium ei dedit, liberando enim Danielem admonuit ipsumcise verum, & colendum Deum, ubi vel nullum remedium ex tanta Dei cura pexcipere voluit,quae minatus fuerat, intul it, ferinumque animum mitigauit, ferino habitu, de vita , ac conuictu: tandcmque eruditum rursus in thronum , ac regnumr Auxit, at vero nepotem eius Nabuchodonosorum statim regno,& vita priuauit,3: in pariete palatii sententiam extremam desciihi iussit. Rem dissoluit Theodor. in hunc modum , Consigerantem comperimus primum,quia Nabue hodonosor alterum impietatis poenas luisse non conspexerat, idcirco dignum venia iusto Dei
iudicio existimatum, sed iste sumntiam patris supplicium suspicatus,nihil inde percepit utilitatis : iure itaque iusius iudex illi,dimnito tempore supplicium piae scripst,istum autem nulla venia dignum censuit, alioquin & omnia sutura praeuidens
Deus,& perinde aperte ea cognoscensusque iam picterita praecognita illius pa- nitentia, ita quae ad eum pertinebant moderatus est. Istius autem praecognoscens perpetuam impietatem , morte scidit impietatis incrementura , qui enim sic admonitus in parente , non resipuit, sed in deletius abiit, nisi morte preveniretur,ad
extremum nequitiae perueniret.
Non in alio, sed in se ipso senserat diuinae iustitiae ictus Pharao, neque semel, sed multoties admonitus suerat , & leni term grauiter,& suauiter,& saeuiter videlicet tamen emollitus,sed in deterius obduratus, saepius Deo mentitus, Dei populum ad spoliationem, & necem periisquebatur, proinde, qui eum toties admonuerat , vltimo afl cit supplicio , & marinos
commouet fluctus in eum , vi morte sedet, ac temperet futurum impietatis incrementum, ub debemus cum Ati Hira
postulare in P alm s . Det disciplinam,
non auferat misericordiam, cadat contumacem, dum tamen reddat haereditatem,
tu si promissa patris bene agnouisti, non timeas flagellati, sed ex haeredari, & cum Theodristo dicere ad illa verba Psalm. c.
Domine ne in furore tuo arguas me, na-que in ira tua coiripias me.Pater ne , in
217쪽
quit ille, corripias me , non iudicis ritu, medici more, non tortoris , ne metiaris vindictam, sed benignitate iustitiam tempera , debemus insuper cum Bemard di
mihi Pater misericordiarum, sed illa ira, ua corrigis deuium , Iion qua extrudis
Existimo deinde causam huius districii iudici i,& acerrimi supplicii Pharaonis,&exercitus eius fuisse communem nequitiam,de pubi icam impietatem in Israelitas quae plerunque causa est malothi, quae uniuerso alicui Regno, Reipublicaeve ob u niunt, sicut dixit D. M.trim. hom. I. dab.tptisinst. Hi mores praui, inquit ille, &vitae hum smodi exempla, itinera, de largissim.is vias aperuerunt barbaris,hi mores plebem Dei inimici iugo submisere, hi more; armatos dis urant populos, &munitas diruunt ciuitates , quidquid potentiae, quidquid virium viὸemus in hostibus,corruptione vitae nostrae,noliraque infidelitate,addi impletate, nutrItur: tan
tum ille. Licet ergo misericors sit Deuet etiam aliquando absque misericordia sunt imus eius manum supcr nos, lec dum captum S intellectum noli rum,quia eo usq; pervencre iniquitares nostiς,ut diuinae misericordiae negationem penitus mereantur, quod similitudine ostendit Orig. in eap. 2. Ο ea desumpta ex Philosopho dum ait. solis proprium est non adurere sed illuminare , ncque enim formaliter ealidus est, ratrone tamen corporum subiectorum eate tacit, quia ealefaciendi virtutem ha- Jbet eminerer.Sie etiam proprium est Dei mi Icderi, quod vero aliquando puniat, quod regna euertat, quod exercitus dissipet,quod irascatur,quod ulciscatur, id peregrinum ab eo est,nos tamen Deum punitorem, & vltorem reddimus. Inter alia vero scelera , quod maxime dii linam concitat iram,& commouet Dei
iustitiam est , si afflictis hominibus assii-
stionem addamus. Pro qua re notandus Deust xv venit ille locus Deut. ubi dicitur Memen--m. II. to,qtiae fecerit tibi Amalech in via,quando egrediebaris ex AEgypto , quomodo occurrerit tibi, & extremos agminis tui, qui lassi residebant, caeciderit, quando tu eras fame, & labore confectus, de non ti- Leuit. I9. muerit Deum. Vbi illud statim di selignum. I 8. apparet,quomodo Deus iubeat mernini Dia offense qai immemorem iubet esse iniuriae. Ac quomodo , qui benisum naturasia est,tot postea annu elapsis, alta me
A te repositam habens offensam , dicat per
lech , bc demolite uniuersa eius, non paI- I.R T. I s. eas ei, sed interfice a viro usque ad mulierem,& paruulum, atq; lactentem, vem, dc ovcm , camelum , dc asinnm. Et quia Regem seruauit Sahit, & aliquibus rebus, pepere it,audiuit diuinam sententiam. εἱ- I. Rerietit te Dominus ne sis Rex. Qia stlom re- II. n. 23. spondet oleaster ad citatum locum Deut dicens. Et si Dominus nos ut plurimum velit malorum nobis illatorum obIitos, , beneficiorum vero memores, est tamen tam magnum malii afficto reddere amictionem , praesertim si te non laeserit unquam, ut in hac re oblitos , vindictae voluerit esse memores, quare maxime cauendum tibi est, ne debilem , aut percusissim percutias. Audi PsalmistΞ: Quoniam Pset. εἶ quem tu percussisti, persecuti sunt: & ω- num. 27. per dolorem vulnerum meorum addiderunt, deleantur de libro vi uctium,de cum iustis non scribantur Sic ille.Quod etiam prosequitur Livoman. EMI. II. ibi. Bel -
lum Domini contra Amalech. Vbi ait. aeritur, quid sibi vult tanta seueritas,
quod Dominus non tantum iubct peccatum Amalech in perpetuam memoriamrcponere, sed etiam vindicat illud in tetria & quarta generatione,& cum Salii notrucidaret , ac destrueret omnia Amale-chitarum : decreuit Deus ipsum cum familia sua e regno eiiciendum, quid Significat hae Lueritate sua quam graue peccatum.&quam horribili supplicio puniendum sit, si quis misero & amicto ini vocatione ambulante,addat nouam miseriam,dc afflictionem: m Israelitae paulo antea euaserant grauissimam seruitutem,& nondum recuperauerant v Ires , ita diu itinere exhaustas, aceesserat eode sameS, .& sitis,qua paucis ante diebus torti fuerant, unde factum est, ut multi debiles, Minfirmi insequerentur exercitum eprum in vitiino a ine, Amalechitς autem addebant amitti & miseris notias afflicti nes , 8c Oeeidebant debiles. Sie ille. Tot editis miraculis,&a Deo propositis signis
miseram euaserant seruitutem Israelitae, de a Deo vocati egrediebantur ex AEgypto, addit vero Pharao, εc metum, quem incussit, & spoliationem bonorta, de mortem crudelissuriam quam minabatur inserendam , Ideo ergo contra addentem
miseriam miseris desaeuit diuina iustitia,& grauissimo supplicio animaduertit ira scelus grauissimum. Quod si tetia velimus hanc etiam n
218쪽
quitiam indagare proculdubio inueniemus, non minariam inflictam misiam a filictis filiis Israel, adbuc in terra AEgypti , itum ingenuos. de liberos homi ac sperpetuo seruitio manciparunt AEgypt j, de , elut te ruis utebantur contra ius, ct contra Dei voluntatem. Etenim Deus promiiciat Abrahae ex libera uxore lua,
liberam posteritate, sicut docet Philo m.
Luis sit tarn rerum diuinarum ubi affert Gen. I g. verba illa Genesi 8. sic crit senacia tuum,num. s. sicut istellae ccxli, si e erit, inquit ille, quod vides in obere, sic coeleste, sic umbra carens, plenum splen ore purissi ino, nam neque in cetio nox locum habet, nequed in virtate tenebrae, dispolito ordi iratissime immoto manens ordine, semper sibi linimi c. Vult enim coeli effigiem, aut si dicere liceat, coelum qiioddam teri estre esse sapientis anima nullis perturbationibus sit, mentem, ὀ nobilem, ingenuum, de liberum semper , tales voluit Deu ς Abrahae polletos iuxta hanc sententiam, nam sicut dixit Plutare. lib. δε educatioue liberorum. prii clatus eli libertatis thesari rus ingenuitas. Se Plato lib. de iussus in serit ili animo nihil, quod rectum fit mihi esse videtur, cum Iuppiter dimidium mentis illis ade-- merit, qui a seruili die deprehensi sunt, sicut ante Platoncm dixerat Homeri vii de re videndus Philo lib. quoi omnis probu sis liberi ubi affert Theognis Siculi Politae
sentenciam, quae ait. Nunquam seruus caput ire hum habens nascitur , sed semper
tortuosum , & ceruicem curuam habensncque unquam 1 serua liber filius. Et nunc intelligitur ratio cur Iosephus quoties in suis antiquitatibus de ancillis uxoribus Iaeob loquitur , miniquana eas dixerit ancillas Liae, de Rachelis, quod cxpressἡ asserit Scriptura , sed minores appellauit uxores, ne maculam seruitutis videretur inurere , eum omnibus libertas
maxime conueniret, tanquam scruis tantum suturis omnipotetis Dei, quibus maxima libertas a Deo etiam obueniebat, Gaiar. 4, quo respexit Paulus cum dixit: Scriptumnum. L . est,quod Abraham duos filios habuit, viii Ide ancilla, & unum de libera, sed qui de
ancilla secundum carnem natus est, qui autem de libera per repromissionem, tu caddidit: Illa autem, quς sursum est Hier salem , libera est, quareth mater nostra. Congregatio scilicet fidelium, mater Le-clesia, noluit enim supren rus Dominus adsuit cultum primos adducere seruo , etenim si quemadmodum notauit Philo lib. quod omnis probus sit liber, neq, aIgΟ-
A nautae villim inter nauales socios recep runt nisi liberum , ingenuorum contentimini iter iis libertati non osti cictibus, itaque nauclerus Ialou vir dc natus ,& educatus liberaliter, amatorq; ingui uOrirna, naui in suam neminem Ieruum ascendere
petiuisit, unde Schilus ite loquitur Argos ubi sunt sacra ligna ; appellauit enim ua uim sacram eam , quia solos vectabat liberos homines quomodo ad sacrum Dei cultum posset communis omnium Dominus conduccre,nili liberos homines orti, B dos potius ex libur a Sara , quam exancilla Agar Spectabat enim hoc ad Dei maiestatem, dc gloriam, de quoniam figurativa erat ea Ecclesia , prophetica , ac symbolica, nec cisarium crat, ut liberos haberct homines, adumbrantes ram libertatem spiritus in Ecclesia noui te itamenti,& in libera nostra Hi ius alem. Clim ergo Deus maxime curaret hos homines suturos liberos, eos in seruitutem addixcrat, de libertate priuauerat impius Pharao, quicumque tandem ille fuerit. C Et cum minima non fuerit affictio,
quod filii Israel peregrini ellent in terra
inpii , licet optima pars terrae cis suerit conec ita ad habitandum, de bene a Rege fuerant excepti, quia extra patria, propriamque terram degere species quqdam seruitutis est, qua exceptione soluitur non vulgatis illa disii cultas de tempore seruitutis Israeliticae te qua Deus dixit Abrali amo: Scito praenosces quod peregrinum Gen. I s. suturum sit semen tuum in terra non sua, Num. I . & subiiciet eos i ruituti,& affligent 4oo. D annis, verumtamen gentem, cui seruituri sunt ego itidicabo.Vbi sermo videtur esse de AEgvptiaca seruitute, & peregrinatione usq; ad exitum lice, de quo nobis sermo est cum Moyse, & praedicit Deus seruitutem duraturam 4 o. annis , dc vero Exo. f. Ιχ.Triginta anuis addantur praedi- Exod.ctis oo. cum tamen communis sentetia I 2. v. d.
ferme omnium sit excipias Eugub. or cla-nebr. J afferat minus trecentis annis habitasse in .F gypto, qua de re vidcdus Pere- ωις diaput. I 9.in c. I 2. Ea . ubi polt mul-E ta tandum allerit ducentos de quindecim tantum annos fuisse. Quomodo vero potest hoc liare eum praedictione Dei, qua quadringentorum annorum seruitus asseritur 3 Huic diflicultati respondent Eusebius in chronicis D. Hieron ymm In cap. 3. Epiuo ad Galae. D. Auxu tin. an .de citiis. cap. I s. π 1 .cm D. Ii. . . in Exo. . de alij, quos refert Pererius illam quadringentorum , de triginta annorum seriem l l Iecompii
219쪽
computandam ab illa die, qua Abrali amoLoc praedixit diuinum oraculum , & propterea, inquit Chr ollamus homilia 37. in Genesim, poli medium non dixit,quod in AEgypto futuri sint annis m. sed in
terra non sua, ut pollini denumerari cum . annis in AEgypto, & tempus Patriarchae, quo eis imperatum est ut ex Charran egrederetur. Ab eo enim tempore, t m-pus annorum nobis manifestu fecit Scriptura quae dixit, quod septuaginta quimque annorum fuerit Abraham, quando exivit ex Charran , ex cO igitur tempore usque ad exitum de Abgypto inueniet quis numerum saluum,& integrum. sic Chryso Iomm ex cuius doctrina illud elicimus nomine seruitutis appellari illud templi quod inter Chananaeos Abraham tanta felicitate cgit, ut Abimelech
Gene . LI. Genes. χ I.Potentiam, diuitias & diuinumnum. 13. fauorem aduertens super Abraham dixerit ei. Iura per Deum ne noceas mihi, &Gen. 13. posteris meis itirpique in , sed iuxta minum. s. scricordiam, quam feci tibi, facies mihi,& terre in qua versatus es aduena. Dcindea filiis Heth Dei princeps fuerit vocatus, ut Is rae eius filius ab alio Abimelech Rege Gerar; dii nisi is suerit dicendo:Rcceae a nobis quoniam potentior nobis factus es valde. Deinde ad ipsum degen- Gen. ic. te in Bersabe venit Abimelech, & Ocho num. I s. Zath amicus illius , & Phicol dux militum, & locutas est cis Isaac: Quid venistis ad me hominem, quem odistis,& cxpulistis a vobis Qui responderunt.Vidimus tecum esse Dominum , idcirco nos diximus , sit iuramentum inter vOS , &
ineamus foedus,ut Iacob non solum ditatus ipse fuerit,sed ad ipsius ingrcsium d mus quoque Labani fortunata fuerit, Nomnibus bonis cumulata. Dcinde etiam de computantur anni,
quibus in . Egypto Hebraei minime se tulerunt, sed secunda fortuna usi, prospere vixere , donec alius Pharao surrexit, qui non nouerat Ioseph , & merita illius populi, quod contigit ducentos sere post
annos, totum itaque hoc tempus , qtiantumuis diuites, & tortunati, ac prosperi Abrahamus, & posteri dius vixerint; seruitutis tempus appellatum est, quia aduenae erant,& in terra non sua comm rabantur , serui enim nomine censetur, quicumq; peregrinus extra propriam patriam degit ; seὸ huic seruituti addita est laboriosa seruitus , qua operibus luti, &E LI. lateris premebantur, praepositis magii trisu m. II. OPcrum, ut assii gerent eos oneribus, aedi- . ficaueruntq; urbes tabernaculorum Pharaoni Phithon, Sc Ramcisses. Surultus au-Lem magnum malum est, utpotc,quq h
minem liberum dimidia sui parte mutilet iuxta id,quod dixit Homer.odrisIA.IO. Seruus inquit,dimidius homo, liber integet est,quia amo Sc Ipsa morte grauior indicatur, unde Lleazarus,& multi cum illo in quodam castro a Romanis obsesto sese
mutuo interfecere, ne Romanorum serui tuti subiicerentur, quo codem amore libertatis tenebantur Israelii δ' clamantcs in solitudine : I tinam pereamus in solitu- Num. 14.dine. c, non inducat nos Dominus in terra num. . istam. voras ae liberi nostri ducantur
Optici., & Christo Domino veram libertatem Iudaeis promittenti si crederent;
cum stomacho responderunt.Seme A. - Dan. g. ha sumus, Cruemini seruiuimus V ruam. num. 33. quomodo tu dicis . liberi eritis Z Et Seneca Epistol. 7 S. ait: Laeon ille memoriae truditur impubes adhuc, qui captus clamabat , non scrutam , tua illa Dori ea lingua , & verbis fidem imposuit, ut primum iustus eli fungi seruili, & ccntu-nicliolo inimiterio fas Terre cnim vas o scoenum iubebat ui illisum parieti caput rupit. Vulendus hac de re Nilo lib. I .do et ita Moss, ubi ait: Nec est par iactura liberalitatis, & pecuniae, cum nemo sanus non malit vitae,quam libertatis adire periculum , similia habet lib. quod omnis probus sit liber. ubi Laconis pueri miram ingenuitatem reseri, similem illi, quam affert Seneca, si non eandem, addit vero : Narrant Macedones, & Dardanas
mulieIes, quae seruitutem credebant ita iseriam turpis limam, suos pucros, quos i nubiis baiulabant proieciste in suminis
gurgitem acclamando I vos certe non seruietis. Polixaenamque tragicus Euri- pedes inducit contempta morte , curam libertatis gerere, dum sic loquitur. Liceat mori me liberam,& conclugens ait, rueros , ac muli ciculas nativo amore libertatis se teneri, ut ne hanc amittant, ad mortem tanqua N ad immortalitatem properent, Cicero Philip. Io. Ita praeclara est recuperatio libcrtatis , ut ne mors
uidem sit in repetenda libertate fugiena, ors. de finibus dixit. Bestiae, quas delectationis eausa concludimus , cum co piosius alantur,quam si essent liberae,non facile tamen patiuntur sese contineri, &Diuen. teste Laert. lib. s. interrogat usi,
quid essii in vit optimum Respondit:
220쪽
T an imque ex causa pentabitur hic neficctus, hoc erum malvin ioluntinodo aliud pessimum malum inducere , ue i ferre potuit, nempe peccacum , primus cmm locus ubi serui nomen auditur , ille est , in quo Noe filio tuo Chain nraledi-Gene 9. xit dicens: Maledictus puer Clianaam,
num. 1 f. seruus sciuorum crit fratribus tuis, quae verba expendit D. Augustin. ἰ bro syaleri- uitate cap. I . in hunc modum : conditio seruitutis in re intelligitur impolita puccatori , proinde tau: quam Scripturarum lcgimas seruum , antequam hoc vocabu- ilo Noe iustius peccatum filii vindicaret,
nomen itaque istud culpa mervit, non natura. Sic August. Videndus idem Augustin. lib. .de civitat. Dei. cap. 3. 9 Am-ιros lib. de Ioseph. eap. s. D. CLI' Ic-αμ, ad illa vetba Psal. s. Dominabuntur cOnum. I . rum rusti in matutino, sic enim habet. Talis est rerum natura , nam vitium virtuti seiulat , camque sermidet, ac perti
inescat, licet istud , quidem si vel lutum,dec. Tantum itaque malum a tanto malo originem trahit,& sicut Filius Dei in car- ne ad tollendum peccatum venit , sic &ptimo eius aduentus tempore ad tollendas seruitutis reliquias aduenisse deinOnstrauit, quod notauit Noaianet n. Orar. 9.
ad Iulian. in eo quod Chri Ilus Dominus nasci voluerit quando uniuersus Orbis describebatur , ut tributum Romano Imporatori in seruitutis unum solueret, pude- secit enim Christus Dominus nascens, &expositus in praesepio imperatorem extingentem tributa, nullis praecedent ibus benefietis in Iudaicum populum collatis, & lostendit se in carne aduenisse , ut iuruitutis malum , vel temperarct, vel tolleret , quod ortum fuerat ex peccato , ad cuius abolitionem ipse venire dignatus
Cum igitur maxima Mictio suetit Israelitico populo iniusta seruitus , hute addita el alia maior nempe persecutio, quando congregato exercitu, lpirans minarum , & caeais Israelitas insequitur, quid mi tum autem si acerbiissimo lupplicio,& extremo animaduertit Deus in Pharaonem , qui peregrinos, & hac ratione seruos , ad amaritudinem illudendo perdueit , 3c ut penitus conficiat congregatam inu, ac diltricto gladio insequitur,cum a i ipsum potius spectaret peregrinos in suo regno a calumniis, & contumeliis vendicare , tueri, & eripere , & securumae liberum exitum praebere , quod pro prium Regis erat
Insuperque eius execranda crudelitas in hoc apparet, quod nullo modo tale odium , de persecutioncm promer rant, quod proprium immanium belliarum est, non hominum. Moribundus David Sa
quae iacet it mi Ei Ioab filius Sarmae, quae num. I. secerit duobus principibus exercitus Israel, Abner filio Ner , & Amasae filio Iether , quos occidit, de effudit languinem belli in pace, Bc posuit cruorem piaeliu in baltheo suo. Mirum cuilibet videbitur , quod cum David has duas mortcs a Ioabo illatas referat, omittat illam , quam ipse plurimis effusus lacrymis deplorauit,quando scilIcci, Ioab tulit tres lanceas in manu sua,& 1. Reg. infixit eas :n corde Absalon, Mod ipse Ω- Ι 8. n. I .cerat contra Dauidi s praeceptum,qui stans iuxta portam quando egrediebatur populus per turmas suas centcni, & milleni. praecepit Ioab Sc Abisai, & Lthai dicens. Servate milii puerum Absalon , cuius rei Supra rationem reddit mutabi. 'U. I 3. Memi- num. I. nil se se ilicet horum duorum 1, 6c non Ab salonis interfecti, quia Abner , & Amasa
nullo modo merebantur mortem,nec aliquid mali, & ideo mors eorum fuit ini stillima , necessarioque vindicanda, ini
stillima itidem fuit Eaee filiorum Israel
perlecutio a Pharaone intenta, quia nullo modo spoliationem bonorum,& mortem, quam murabatur, promeriti suerant, cum
nihil mali antea egissent, sed qui inius e
persequitur, Sc tot mala perdicit, infercndaque miliatur , merito suos proclamansi alloquitur. Fugiamus Israelem, Dominus Exod. I 4. enim pugnat pro eis contra nos,qui enim num. II.
innocentes insequitur , sibi profecto nocet , seque ipsum persequitur , & totum furorem contra se haustum commouet, nam sicut dixit Chosiost. Aemil. de Iosepho vendito. Iniuria iniuriosi est, non im centis, pana laedentis est, non laesti suppli-e iam si merui patior, si non merui, patitur, qui irrosauit, gaude innocentia,quia ubique illaesa es, ubique secura, si tentaris, proficis, si humiliaris, erigeris, si pu- gnas, vincis, si occideris,coronaris. Tu inseruitute libera es, in periculo tuta, incustodia laeta , tibi boni parent, mali inuident, zelant aemuli, inimici succiu unt, nec poteris unqua victrix non cite, etiamsi tibi inter hostes iudex iustus defuerit. Proinde, qui persequeris, fugies, sed non
effugies, qui niteris compresendere, non vinculis , aut funiculis comprehenderis, sed undis undique congestis obrueras, nee unquam