장음표시 사용
281쪽
er bulai Dacii i In eis. Cur ergo sathan Ahanc populi numerationem sualcrit, eleganter explicat Theodoruicens: Luoniam euo di his prom Isidiariu eras contraria eiusmodi Dumeratio Abrahamo enim dise
cJam semen tutim sicut arenam, qua es in
littore maris, quὰ non numerabistir propter multitud7nem, ea de causa nominati / eam
fartana cogitationem, ut Itia se een raria promusioni. Si ergo Deus adeo aegre tulit populi enumerationem, quatenus aliquid videbatur detrahere de diuina bonitate, bdum redigere ad numetum voluit Iaavid, quod Deus absque numero promiserat, quid mirum si aegre etiam tulerit Saulem voluiit. parcere, quan io ipse punire praecepit, quod desectium aliquet m in diuina
benignitate innuebat, quae tamcn Dmn Ssupe at misericordias , S de omnibus triumphum agit.
Hinc est , quod puniturus Dominus Hi eiusalem, promittit se nullatcnus ad-m iisurum orationes Moviis, A sana utilis
preces, quorum vici que maximam popu- Cli curam , 3: commiserat icinem habuit, deinde uero addit: ctiti M; Heskών rti H PO as me aut qnes toni; Aiasi nyIro te. aut qms Illa af ν' n. tam pro pare itia pCuius interrogationis causa reddit HA-
M sero iani Artis adspe hor. se, neque id Dpatietur benignus Dona nus , nam misi; - 1 cordia cina super Omnia opera eius, imo S ante omnia opera,quia magis illi con- naturalia sunt inisericordiae opera quam iustitiae. Videndus pio hac re R IDIA. e Ab ham, ubi ponderat tres Angelos apparuisse Abrahamo in convalle Mambre , duos
vero tantummodo veniae Sodomam vcspcic, sesente Loth in soribus ciuitati ,ut
eam incenderunt,& cuerterent, existimat vero Phao . eum qis non intersuit exci-Εdio Sodomorum sui id ipsum bonum, seu
ipsena Deum , Alios autem adiunctos &collaterales fuisse Dci ministros, aequum scilicet iudicans misericcis Deus,ut bona per se ipsum largiretur, contra vero supplicia suis potentiis exequenda relinquo tet,vi sic solorum bonorum Author preecipuus , mali vero nullius existimaretur, quod etiam dixit Iu d. Gue, Darend.
ut fp e Deus 'uniat cum sit primarius G- μgillator optimus , scd per alios anima l-
uertit in homines noxios,non p r semctipsum,comienientius enim eis, ut gratias,
benescia , munera porrigat ipse suapte natura bonus,ae mi iscus, supplicia vcio non sine eius iussi. Et lib. d.' pro vis ait. Conuomcutius est, ut gratias, bencscia,
munera porrigat ipse suapte natura bonus. ac ianua iliciis: supplicia vero non sine ii ictu eius, qui regniim scrapiturarum tenet,per alios iamcn exigantur,quos ducet
tale mitiillerium. Vbi ostendit I Liti supplicia mediate quidem a Dco procudere, quia uitrinseca illi est indignatio , bona velo immediate ab co pro manare, cui naturalis admodum cst mi icii coidia, s proprii a io. Ncque vero solus Pssu hoc asseruit,sid etiam alij ap U. ιε. de . i. t. e. 19. qui dicunt ex tribus , qui ad 3b: ham venerui duos solummodo fuisse Angelos,tertium vero pursonam Verbi, sue, ut aiunt, Chiillum Dominum idque innuere verba Abrahae,qui cum ircs vidcrit, unum tantummodo ali cuius est, dicendo: Demiae si iuuὰnstrariam in orti A liars, Gen. Ig. at vero Θ, go sb.In catexa,asserunt num. 3. ternario numero Deum trinum , seu be
tisi tuae Trinitati, pcisonas signiscari,
quae ad Abraham venerunt, non se vero Sodomam , sed Quo tantum scilieci duci Angeli sunt missi,ut Graeca plosa elcganter ait, illud notandum est, ubi Dei beneficia explicanter, illic Deum adeste, ubi vero supplicia exercentur Angelos mitti, , ut sciamus Ilao benigna facere per tu cul dum , vicisci vcto illi esse in ratum, eiusq; quodammodo a magnitu ine Mic-num, tui praecipua sua se vult apud homines miscricordia commendari, ubi etiam
illud aduertendum est, ad insigenda supplicia plerumque a Dco assumi, non debeati; angelis,sed de damnatis,qui enim smiles suumn beatitudine Deo , imitari etiam debent diuinam benignitatem , xc
potius nostii misereantur,nostraque miseriae subueniant,quam plagas insciant desipplicia. Hinc est, quod hete . cap. 3C. Ea ee. 3 . dixit: Cessare fariam multiti dinem Ar num. IO. tri in uanti Nabiιesodonosor Resis PaΘ-L etis : hse,ci' postitas eius cum eosis usimigentiam adticentuν ad d7sye den uem te=ram, is euasinabunt gladios . ubi I x X. teste Hieronym. habent. Pem tintes , qui de gen Itis music sint ad perdom am re ram. Deducit vero IIAran. post medium L l commen
282쪽
erim boni. sed mas Angeli tormentis prapositis, ' sicut enim diuinam bonitatem dedecere , idet ut, si non potius mittat iram si iam ad profligandos impios , sed Hebri I. ipse veniat ad hoc exequerulum, sic ij quinum. I . msiastra orij sunt sp ritus ad nothram ia- Luc. II. lutem , quotumque in calo magnum est num. I. gauLunas er uno petrarcire paenisen a magente , quantum in ipsis est , polluc vellent nos seruare, ut faciunt quam punire, quod nouerunt rcpugnantiam aliquam
habere cum diuina bonitate, quam ipsi
Quod si a Deo mittantur ad malos puniendos , vide qualiter tangum accedant,& quomodo exeqirantur. In illo inccndio urbis Hierosolymitanae, quod portendebant prunar, quas Deus iustit assimi,& dispergi super ciuitatem apud T
rarem . quae verba, ubi notauit Malitinari denotant urbis incendium, non casu, aut
hominum consilla , sed Dei primidentia, imperioque futurum cile. Caeterum necessario notandum est, quod pius ille , &benignus iustitiae Dei m imiter , homo inprimis nominatur, non Angelus, cum certe Angelus fuerit,ut idem Author colligat , & probat praecedente cap. ut habitus candidus ligniscat,& probat Officium signandi eos , qui liberandi eitcnt, ete-
num. 4. signauit in fronte praedestinatos, nominatur ergo homo , non Angclus , quasi potius ad naturam , & indolem hominis hoc pertineret, quam Angeli, &, ut morem gereret ipsi Angelo sacer Vates, qui nouit ipsum non libenter ad insisen dat poenas, sed iussim tandem accellisse, deinde notandum , quod non statim ad
A eaminum, & accensos earbones, qui in medio rotarum erant accellit, neque nianum milit, quod e 1 iniunctum fuerat per illa verba ; Impti mantim tuiam prun .l dingressus stetit iuxta totam , ,hi pulchre mera,et m. aducit it lictisse , ncc progresssum sui ose ob tristitiam puniendae Hierusalem, manum ad igncm ipse non misit, sed unus de Cherubin misit manum , detulit ignem, S: dedit in manum eius, qui accipiens egrduus eis,& tamen 1acra Scriptura non dicit egrestus quid fecerit, ut B tristis rei narrationum intuligcntiae nostrae potius relinqueret,quam oculis subiiceret, quae omnia ostendunt non quidem refragatum aut refractarium extitiste Angelum diuinis vis senibus, sed satis inuitum ad exequendum diuinum Imperium accest ile. Sed memineris hoc loco alterius illius Clierulbini, qui volavit ad Isaiam, ut I s. a.
super intellistendum esse Hieron. hoc in C loco non quasi Augeli tristentur, cum enim beati doloris, es m estitiae lint iu capaces , ut prol quit ut Aui γλ. lib. 83. quasi qu0. K . sed , vi nobis explicent naturam sanctorum Angelorum, qui vellent potius Deum nostii misereri quam punire, si ita Dio placerct, quo sensu etiam exponi debet, & intellisi doctrina , D. Ambro s. O. , EI p. 22. arque
etiam ad Roman. 8. ubi cum Ioseodor. &Gris . intelligit ea verba pauli: scimure, Rom. s. quod emni, ereatura inae morat, ii 'pani - ntim. 2D νὰ το ὲρ asitie. de sanctis etiam Angelis, ut sit sensus Angelos es iani sicut gaudent super peccatores poenitςntiam agentes , ita dolere etiam in ipsorum malis,
ideoque ingemiscete nunc illos diei, via de Amtras di fa Epist. 11. ait, aut ipsos quoque Angelos, qui in illius mundi laboribuq diuersa sustinent minissem, sicut
in Apoe. legimus non insumiscere credimus, cum adhibentur excidiorum,di rix-narum ministri, qui habentes vitam be tam mallent utique eam in illo superiore tranquillitatis statu curreIe , quam nostiorum peccatorum panis ultra cibus in turpollari, ingemiscunt propter nos , &nobis ex charitate condolcnt, quae verba , ut dixit, & ibi aditertit Caia. Tolet.
intelligi debent per figuram ad exprimendum vehemens Aesiderium , quod beatis non repugnat, nam animae sancta deiiderant vehementer corporum propriorum resurrectionem , imo, & ipse
283쪽
si ἰritu, sanctus dicitur e Posrustire gemItibus i. enarrabEAin , iquod quidem persiguram intelligendum st, & Deus ipse Genes. 6. dicitur: Tactus dolore intrinsecus, nec tamen doloris capax est , scd sint figuratae locutiones, secundum quas dicuntur sancti Angeli tristati in malis nostris,& ingemiscere in nostris afflictionibus , qui mallent potius nos omnibus iis carere, & summis, ae pluribus bonis
Et, ut magis hanc Dei missionem ad puniendum intelligamus, illud etiam recolendum est, propterea poliae Atei Deum ad nos venire,ut beneficia largiatur,mit tere vero, ut puniat, quia bona ipse ex se largitur,qui diues est in misericordia,mala vero non insigit nisi a nobis irritatus, Ad compulsus. Probat hoc D. Cri sis. ex cap. I 3. Asarth. ubi ille Pater familias qui Dei personam gerebat exiit ipse seminare semen suum, neque enim ineptum est, si quis per seminis effusionem Dei largitionem intelligat, maxime cum eo in loco asseratur partem seminis recidisse stem iam Iam δεῖ leram, ib; non Bahebas terram m<am , alio cres luse in il N. Oc. simili namque modo video Dci beneficam liberalitatem descriptam apud
Phison m I b. t.legis allage .ubi se ait. Benignus cum sit Deus,largitur bona omnibus, etiam non persectis, inuitans eos, ut aemulatores virtutis,atq, participes fiant,
ostentans at immensas diuitias suas, quod lassiciant etiam his,qui non magnam utilitatem in se capiant, hoc autem etiam aliis rebus declarat manifestissime: quo- ties enim pluit in mare, sontes producit in loeis descitissimis,tcnuem,& asperam, uirit diraque terram rigat inundan; fluminibus quid aliud exhibet, qnam nimietatem diuitiatum benignitatis suae; Sic ille. Ecce igitur patet familias,qui obes A
dum loquitur de vindicta sumenda, suppliciisque inserendis aut: Misior Fuiti minis Aneolos Aos . is resistent de regno estis omnia seandala , ct eos , qui faciunt
inlustatem . ct mistent eos In eam num
tuitur eleganter adueettit Gos . Deum lcitieet per se veni sic,& seminaiic;at veropcrnas , & supplicia per Angelos, de ministros sucis,ut quid a natura sua alienum intulisse, sie enim habet Io I. a. in haec verba. Tu considera inessabilem eius misericordiam , 3 quod ad benefaciendum quidcm petonus est, a desiderio autem
i punicndi alienus : nam quando seminat per se ipsum id peragit, supplicia vero
per alios infert: mittet enim, inquit Angelos sitos, &c. Prosequitur hoc argumentum, Bemaraesem s.ritas. A Natiuitate.vbi assert illud Pauli L. Corinth. i. Beneu citis Detis, o Pateν Domiai nosia Ie svi Gibri Pa , -- f ὰσγdia m. Line, inquit ille, Pater mia
t nard. Cui addendus Cis sic. m. 3. ubi ponderat verba illa patris prodigi qui ad aduentum si ij cla inauit: Cito risi festolam Irimam Pater his. inquit illa, iti In secunris non possus es peccatorem , plus de
Dia flelicta non vi it Dis amprispnrdam miseriter Lapat/ν nostis de se a. qui disimiit, edidis.sie ille. Et θνm. . ibi: Nunquamma datum tuum pν. teritii. ait,hoc tibi non tua innocentia, sed patris venia dedit,quia multa charitate delicta fili j maluit tege Te,qua nudare, at ille dixit: Fili iti sim νm ttim isti. Θe o quid facit vis amotis Quamuis malo filio non nescit elle, noriei non potest pater. Videt filium denegasse animo, videt paternae pietatis pate ni generis nihil habete, Z tamen nuncu-iat silium, suadet affectum, ad gratiam,
284쪽
vel spein reuocat largitistis dicendo : Pa
quod ideo sectile videtur pater ille, ut paterna visceta sic miserendo maxime nimn festaret. Quod etiam prosesuitur aer- n. a s amo is Cant. ubi duo sponti ub raexpia tali , S ait duo in ipso sulit ingen tamansuetudinis argumenta , quod pat un- te e pectat delitiquentem , es cuntin: cir cipii patientem: pulchre Dauid utrunimici. que pauci, comprehcndit dicens : Levia-nMH. g. ntam. ouo nxper cera, de Ieae, . s. EPIV. g. i M, Isaia agens de seraphims , qui v num. i. t ibant alis suis & caput, Se pedes Dei sedentis super thronum excelsum, & cleua
tum, medietate vero cCrroris conspiciendina exhibebant, per quam ip:e intelligit Dei lotiganimitatem, & misericordiam:
di positio estis . ad spoi's 'siam q tie Deminisa dira, nationis in hon ij. Q I ter eo oscitiar pre Atiine, Ur emu , pcreto' operam n stre Glures cernere es. Dum stitist Da ilia sti; senti . ti m sicut m arro Dei propheta ei di misiaturi sic I nard. Et post multa rem concludens ite ad praesentem n stram ait. Sane mediam quasi quidam lonnitudincra nudam, visibilemque relinquunt, longanimitatem Dei , 5 benignitatem ad po nitentia homines inuitantis omnibus enim cernere cli quemadmodum lolcm suum super bonos, Ac malos oriri faciat,& pluat super i ullos 3 iratus hos,hac nimirum charitate verus ille salomon , quali quadam media sua conitiauit propter filias Hierusalena. Cant. 3. Ex quibuς liquido constat internam,&num. l . maxime inuinseemeite Deo miselleordia n, cum tam n illi ex opposito extrin ea sit ira 3: ideo in hoe sensu vel ut Dominus punit, & velut Pater miseretur,ut videre eis apud BreM. ubi idesu Dominus A ait: FνJus mus 'λίου more Hessiain ast in .
idest, qui me a pueritia mea educasti, atque in i tulit; , di regilli: ubi notandum incolacio est o: cnium Dcum prae multitudine miselicolaiae tuae ad pollulandam veniam .nuitaise impiam synagogam,quia vero S ipsa sponsa erat Dei, ne timore
perterrita ad ipontum sollet miciti memor reli,qui sponsis adcile conlueuit,col-que acccnacre, ut contra adulhetas ad in-B t Erne et oi cra, usque desaeui rut, iuxta illud Adiecia i s. ubi spontus Oilentus dicit: πυ-
cuIecta morte puniam te, sicut ii lent mariti iurore, de Micirpia incensi adultera ivxore, cecidere, e Ioue nequaquam parcere. Ne igitur sponsa adultera vererctur ad Deuin spbnsum o Tun sunt accedere nac-C mor Zeli, & indigno dicinis, quae solet in
syon is furere, multat,ut accedat, non ut
sponsa ue sed , ut filia ad patrem , 'ui nunquam solet milcricordiae obliuisci, scutprobauimus tu patre pridici filii obviani
illi procedente, S amplexante , 5 probatur etiara Dauide, t. Reg. I g. cum paterna
misericordia commotus diccbat: Servatemias pue tim Absalon, ubi sicut D. Ambripuerum appellauit, ut crimen minuetet. Recte autem pater vult appellari, qui, ut pater non ibium venienti procellit; sed D adulterantem , delinquentcna vocavi et semus, atque itcrum , quod prosequiturm ea 6.Erech. ubi expendit Deum vidisse synagogam conculeari in satagnisne, ideo , ruam mortalium criminum , tamen cana prouoearie ad pomitenti ira,& quasi non sulceret,stmel tranaisse, iterum eam adi isse, S: vistasse, ut reducerit, de ad se attraheret. Quanta clementia in- uuit Hieron m. non QCccrat iemel vi disse eam conculcatam in sanguine , At ad poenitentiam prouocasse : sed peccantem E rursum inuist, de quia crat nuda, de co susionis plena, rursus venit, & visitat 3 Et
ecce tempus eius , tempus amantium.
siue iuxta LXX. latet pretes diuertentium, attamen misericors Deus expandit alas suas, Se suscepit cos , de in hiuneris suis portauit eos, ncin tu scit ei lauare aqua, munilare sanguine nisi oleo quoque unxerit, tuo magi s misericordia eius eniteat , qui cum paterne diligat, ut Pater
285쪽
voeat, & a nobis vult vocati, quando mi- sserieo.d atum Pater ciL Vnae lani intelligere possumus, cur in praesentiarum velut quid erat in lecti in dicat r mittere iram suam , idque ab ipsis prouocatus& laccilitus a peccatis notitis, quod in primis videre eit in fratricida Caim , quem Dominus puniturus coniicinnat,3c ait: In I eotiti' : sanguiuis να-
tri tti; Aris elumiat ad me de Iero . quaeve di ite explicat Ch fuc'. ferita. II . viae rat,4 unc tandem Leum votii se strando icrra clamans accusabat Cainum dioi- liramque proclamabat Histat am , cum intelliti diuina miseli cordia omnia per sesecue ognosccns offensam coinniti iam ve- Iara n haberet donee terra clamans fratrescidam procederet, quod etiam os undit secisse Dominum quando vocavit villicum , ut rcddbret rationem villi eationis suae, quam vocationem praecetllerat diliamatio eiusdem apud Dominum , ut patet ex Itie i K. Ait itaque Christis. Euo AD fame ere. ἀρ ρ Fama nes melante cognout 'AUι. MI θα a ista qua noueriti, INS IA- s
mentiginium Dominum ad puniendum Cainum, quando sanguis de terra clamabat , imo, S: ipsa terra diuitiam iustitiam compellabat. Neque omittendum id, quod aduertittit m CLroia'. ad illa verba Domini adlvi Ili eum. Luci Ide atiuis de re ' CUDIra, inquit, sit , vescit axdsta mitisat, quia iu
p D sanes eat ei is exeludiari sic ille Hoc etiam videre possiimus in Sodo- motum excisici,ad quod priusquam Deus iram suam mittorct,dixit Abranae:Clamo solo om, se G si M.6rum mi spris rus est, se perentum emum aggratiastim esn A. vi quando ira ad illos delenaos mittenda erat, prius significaretur ab eisdem
vocata, ne ce uno tantum elamore, sed repetitis vocibus, quandoquidem multiplicatus clamor asset itur, super quae vcrba sic ait saluiux Abr. i. A Douiden Crandis
qtoppe clamor peceantium est,qui a ter: aleandit ad cxlam : quare aulcm pcccara hominum quali clamare testatur 3 Quia caedi aures suas Deus dixit clavici bus peccatorum, ut non diaeratur poena peccantium , & vere clamor, & scandis clamor est, quia pietas Dei peccatorum clamoribus vIncitur , ut peccatores punire creatur. Oltindit ergo Deus , quam inititu. puniat etiam grauissimos peccartales sicens. Q acia clamor Sodomotum, ocComorrhaeorum ad se ascen dei it ; quo iii loco non omittendus C Is γί. n. l. s. ι 'Ireti d. r. rom. s. ubi sie ait. Non ira simplieiter in os Ignem demisit,sed 4nia Asir AudistiP Souomeram . O GMorii ιν meliamin . O xihil adhue agitur. de se est it
δ is non Laenatiar Adla H. Sic ille , qui similia habet hemis. 3 e. in Gex. fvbi inter alia sic ait.Dei mos et , vi puniturus prius iudicet quam magna sint peccata , & quasi expostulans etiam ipse satisfaciat nobis , ac tunc tansscra corripere incipiat, Sc caetera, quae prosequitur in hanc sententiam. Quam etiam consimat locus ille Ge- mss. ubi Dcuq dixit ad NOE: Finis et κλ
dicant ipsuin promeritum supplicium sese vitio obtulisse, di proposuisse Deo, minime quaerenti, aut volenti illud , nec de hominum panis inquitenti. Notauit hoc Heucialia ibi, cum ait. Ipse finis uniueidae
cainis venat coram me , scilieet oblatia , non a itie quaestus, qui nolo mortem precatoris, sed, ut magis conuertatur, & vi
uat tam aperta sunt hominum flatclla vi ipsa se inein oculis pastina ingerant , S Oficrant. Quaerunt itaque peccata ncilla Deum offensum ad , tioncm,S dum ni i-seticors Dominus dissimulare vult in quacumque se paticlia vertat in ipsa veli:et impingi. st in hanc sententiam vidctur adduci posse pcr accomm dationis sensum il
286쪽
aduertamus per Iacob potest intelligi A plagarum, & verberum proserunt, non ex innas ,&eeria per Iacob quidem a quo bona cuncta, & idi Deus , & Christus Dominus Iacob mutentem filiam suum Ioseph ad caeteros filios intelligit D. Augusser. XI.
de temere . Deum Patrem , sic enim ait. Iacob misit Filium suum , ut de fratribus. suis solicitudinem gereret, de Deus Patermisit unigenitum suum , ut geuus humanum peccatis languidum visitaret,&c. quae prosequitur. Iacob etiam dissimulans stuprum Dinae typum geric Dei dii limulantis peccata hominum. Iacob inluper sigustrationes procudunt, lud cx Iliaci conlut-ῶgit virga, cuius fructus verbera sunt,quae zimpietatibus vel tris acquisistis de alui-- .stis, ut crescerent usque ad conlpectum, &ad manus Dei, quae ab ipsa virga prouo-
catae eam tandem assumpsere , Vt nos - - . .
dercnt. Unde iam intestigetur quare Deus ι velit hominibus proponere coninaissa sce- lcra, quibus illam promeruerunt,& diui- ita irritarum supplicia, ut magis conta est Chi ist i Domini, ut videre est apud B stet proiiocatum pii ciuise , quam spontὰ
ad verbera accessisse. Ideoque Amos in cap. . ait. Venite ad Am Bethes, Cy impie agite: ad Galgalam . m. . multiplicate ira ricationem , is userte mane victimas ve iras, tribαι diebus decima, viair ,9sacrificate deformetato laudem , Or vocate voluntarii:, oblationes, cis .ij. , annunciare sic enim vestitatis Iby Israel dicit Dominus Deus, ubi Hieron. sie ait. Pri- ruum hi Horicoiadamentum ιaecamu ,δ IF - rael misi abilis iam tibi v clitis captiuita . . Meronym. ad Dama n, I. 3. cv in c. Isaia 9. Ambrib. 2 .de Decb. . . Avusiser. 79.
Israel significat in scriptura homines, nunquam vero Deum, imo impios homines signa ficat, nempe decem tribus, quae separatae limi a Iuda dc Beniamin, quae etiam ii. Eicticoruin figura sunt, ut videre est apud H eramin cf. s. υ, ' in cap. I.
re, quod intendimus: stella quidem oritur C iam Ag rius instat exoritu fac γο videri ex Iacob, diuinitas dei licet communicata, Arhest naturae humanae ex nura liberalitate, εἰ bonitate Dei. Sic enim OAg. ho I. I g. M Nn- ros, intelligit per ilesiam diuinitatem : vci siclia oritur ex Iacob , idest virtutes, seu dona Spiritus iancti,sic enim D. August. 3. eo esse. is. Stellas interpretatur, at uuio virga, seu supplicium ex Israele consurgit, cx iniquo scilicet popula a latio consurgit & crescit, usque ad conspcctum Dei , cui proponitur a nobis age smpio , eum idolis Lbere fore care e ve .
pote qui sit Pater luminutia, cuius radii in nostri illustrationem , decorem & ius i-tiam descendunt. Noe etiam duducit eleganter D. mer. in c. . Etech. ex illis vcstis Prophetae:Ee- eo dias , Grissa os eon νῖ is , floruit virga, Xerminauit stiperbia. ubi pro eo, quod nos habemus contritio, Hebraice habetur confractio , tunc ergo ait Hieron. Contractaeli die , & abbreviata, inflarque vicina captiuitas, ρ ruit virga, quae multo vobis tempore minabatur , S de eote fructum plagarum parturiit: superbia vel ra nerminauit, quod metebamini, quasi dicat Hieron: peccata vestra crescere,forereque fecerunt virgam diuinae iustitiae,& ad maturitatem venire secerunt fructum , plaga; stilicet & supplicia, quibus mo/o vos caruit, & peccatis vestris, quasi aquis irrisatae prodieiunt virgae, quae fructum Decim es, ' se to itasλαι . n. in sieti sit vita vi a io, ei inrtio Loe feceritis 2 D
287쪽
non utcunque , scd ad multam iracun- A bus aut in mala reconduntur , occludat, diam, ta dei tricham iustitiam, deinde ve- sunt enim, ve bovorum , ita ctiam m. loro ea mente Deum talia supplicia insti- rum ilicsauri apud Ucuo sicut Irad cur inxisse, veluti inuitum M irritatum, ut fili j magno Cant. Nonne luce conecta itu e Israel resipiscerent, , ad meliorem mcn- apud me, dc obtignata ua uul auris mei ., tem redirent, agerentque panitentiam, in die ultionis, quando lapius suci it pes
non vero ut eos destruciet & pcrdcret. eorum, vides thcsauros cile malorum I.: Est optimus pro liac re locus apud bonorum quidem vilicus, quoniam cinimmis. 11. aliud Canticum Moysis, ubi lic ait: Si Deas xu.:s, cci 'in the lautus bono tum uum. 41. aeucro, Ilgur glauium m. mn, πc. LO- unus,multi viro Molorum, quia di pecca-quitur vero in persona Dei,& eleganti tor. s lima; n: o num ro, sed hic quoque similitudine nobis ostendit quis illi gla- considera, citis, qui cth bonitatem bono dium subministret ut in nos saeuiat, dum D rum quidem ilicsaurum a petit, contra illum sulgur vocat, quo si Philosophos malorum claudit, alti ingItque est enim consulamus apud lib. Meteororum in cirrs Dei proprium bona olferre, & ptaeuenire
Con b. fract. i. cap. . inuenicmus fulgur nos liberalitate, mala vcro non facile non esse aliud quam exhalationem in nu- immiti crem lorius vero cx ggeras etiambe accentam, S igneo colore tinctam quς Dei liberalitcna, de grati scandi stud1 tu accensio potistimum fit vehementi spiri- non solum reliquo tρmpore ait. Therse itus collitione, non semper autem haec de- Ios malorum oblignatos, sed, de cum Oin- flagratio contingit, quia non semper ma- nia lapsa suerint in via rectar ra:ionis, teria ad ardorem concipiendum idonea quando merito poena digna videri pote- est,quare ncc semper ante tonitruum nu- rat, ait enim in die ultionis obtigitatos bus fulgurant: materiani itaque fulguri malorum illesauros : docente di lino clo- sibi linittrat terrae siccitas, exhalationem C quio, quod ne in peccantes quidem cou-
sursum mittendo, ut accendatur,sic itidem festim Deus animaduertit, sed indulger& gladio Dei quem ipse fulgur appellat tempus ad ponit litiaim, crrati curati m .iteriam subministrat terrae iniquitas, & nem. Sic ille, qui eleganter ostendit sub- hominum malitia, quae ipsum caelum pe- minis uatum Dco a uobis districtum gla-tit, Deum prouocat,&diuinam iuilitiam dium in nostri occisionem,a diuina boni- compellit ; illud velo annotandum est, rate non solum vastina recludi, sed etiam
quod licet caesum petand peccata nostra, in thesauris recondi ne contra nos excat,
gladiumque ad noliram punitioncm su, solumque benc ficetitiae thesaurum perpe- ministrent, non tamet illum statim arripit tuo parere, ut inde etiam nobis nolenti- diuina iustitia. sed potius claudit, aut re- bus bona decidant,& s roueniant. cludit in thesauris suis, ut tandem vellit Neque vero omittendum est hoc in lo- inuitus arripiat, hoc enim videtur signi- D co,quod Deus vltro miserias nostras mi-ficare Metaphora thclauri, qua in hac sericors ipse qu.ci it, ut alicuet, & a rec- materia saepe utitur Scriptura, p sertim catis nostris quaesitus,dc prouocatus inui- Rom. 2. vero Rom. 2. ubi dicitur : Thesaurietita tibi tus tandein venit. Pro qua sententia vinum. s. iram in die ire. Circa quae' verba, Gregor. dendus Choseorsior. t 8. ubi quaerit a quo mil. 13.is Editu ponderat significari ibi inuitatus fuerit Christus Dominus, quan- Dei patientiam, & longanimitatum, qua do venit in domum Petri febricitate ciuDuos pzccatores expectat, ut tandem con- dem socru , & iacente in lecto, dicitque u itamur, & restrucamus, quod optimc morbum, & miseriam aegrotantis mulie-
prosequitur Philo ponderans illa vcrba ris ipsum in itaste,& adduxisse, Iridis, in-
Dent. 12. Der t. Nonne haec milita int apud me, quit, sotrtim eius iacentem, is febrisntem,num. 34. signara in ristaturis meis ' Vbi ostendit videtis ellua res ait domum Petri inuitaue- Deum clausi habere multa nostra pecca- E rit Christum, v que nondίβι n. benit --ta, ne contra nos excant in nostri puni- Iutta , sed iacentu infirmitas , nu prantionem,at vero libentcr & cx propria bo- dendi necessitas, sed ratatis occasio risi donitate sua apcrire thesauros ben2ficentia: mo Petri mn vina. sed lae rea fundetan- suae, sic enim habet lib. Dy.asi g. ante me- tumurbabat ibi familiam non cura conuidium. Pulchram, conuentcntemque pre- ui . sed tura lavguentis . de istac non epurationem una cum Moyse precabimur, ut las Iercepturte , sed visam reddisurus iu- nobis Deus. aperiat suum thesauruin su- trauis. Sic ille.
blime illud resertumque diuina luce ver- similia habet CyrilZlib. h.In Dan.c. t 1 . bum, quod supra vocavit coelum, in qui- ubi ponderat Deum in carne quaesisse para
288쪽
rem non aliunde prouocatum,quain. a mi- etia iacentis hominis tandiu in iee o, qui igitur tam misericors nostras quaerit,. ut curet miserias , a nostris triquitatibus quaesitui diu expectat ut parcat saepe prouocat ut indulgeat,clauditque ne reiiciem puniat. Vnde cum Deuς mi sit Ionam praedic tutum Ninivem, quasi alii Nans cautam, es materiam si buellionis proponendar, ut
Ione I. ab ipso Duo intentam ait illi: Pria ea Man: I. O . et M ast si malitia e re ceram me,
uasi Deum nihil minus cogitante quam et paena , de supplicio, scelera a Niniuitis patrata in eorum v indictam excitauerint, in pulcrint, euinctatut enim numinis natura ad poena sicut dixit plosa=ri fera num is si is quod etiam praeclare ostendi: Deum contra naturam suam
enam coaetra naturam mouentiir, tacdius cicntur,quam,quae motu naturali, dc ideo
cum Deu velox sit in miserendo,& Den saetendo, tardus nimis est in puniendo. iPrimum illud notauit pereaν .sem.3. Iur. r. st per missus est,ubi pociderat ea verba Anniam. Es. g li, D Assedirem. Ita ne, ait ille, veiticior Anselo sitit De i , ut Ailinantetiunt o vos csus pse scrueniret ad terram 8 Etenim cum diu ma misericordiam is diis hominibus in pcccato iacentibus vellet succurrere,ianta celeritate ad asisse mendam carnem nostrais descendit de caelo , qui nusquam deserit caelum , vi
ipsum Angrium praen 'erit, ideo prccscntem timenit , Sc dicit iam Angelus per
illa Veiba, Demsistis tertim. Prosequitur acute sane eandem sententiam idem se, nudi se . de renti'spar Acteri 9. h. ubi ponderat ea verba A. 8, 9.vbi Liae. num. 3. ai t Νubis' eisiti ti*3 etim lux de raso.quq verba summam indico ni celeritatem c.
testic lucis , quae quia nondum ingretium iniicnerat ad illustrandum animam Potiti, colpus saltem ambicbat , ut ubi primum affensum ipse praeberet vocanti Deo , Ω-
ille. Etenim propitiatio diuina,& Dei nostri miseescordia super Cherubino; sedet, qui expansa; habent alas, ut subueniant,
. de aure adueniunt quam aereptentur, perita loribus prae toratur diuina misericordia, ut in anim e diamo recipiatur. E contra vero aut puniendum iustitia Aiuina tardo , ac lento gradu procedit, quod probat Iasti, si tamen recte exilicetur ita. It od De sest immurabat . ubi non veretur dicere antiquiorem csse Dcimi leti cordiam ip a Dci tui lilia non quod in Dcci viatim tale possit alio antiquius, scaquia Deus ita celerirer miseretur,& tarde panit, ut quando iuititia in poena cerni; tur:ntiquistima iam videatur Dei mitericordia , quae in diuinis beneficiis appatet, qua quidem tarditate Dcus olletidit se punire nolursib,qui cnim tarde runit, diu noluit, & prouocatus accedit, quod el
met. parturiens cum dolore ei icit, quod diu in abditis cum pondere potiauit:posi' longum ergo siluinium sicut parturiens J Dominus loquitur, quia quod apud se tacitus tolerat, in ultione quandoque nidiei quali eum dolore manifestat, bi GreT ostendit priusquam Deus puniat diu silere, tot crare, R dissimulari donee tandem iustitiam exerat, de supplicuim inserat, qua de re plura habct C r siem. Iem. s.
rt pro zodem argumento iacit id quod Deus de Salonac ne dixit parenti suo Dauidi, 1. Si insene asser id gesseris. 2. Ret. .
3 M. γ .mhminum . ubi Hcbraice habetur, in vi ga ora Um.hoc est hominum languidorum, seu imbecillorum,seu scnum, qui propter infirmitatem vix incedere , ambulare,virgamve manu tenete possunt,aut piempiam 'angere , tacdum verberate. ideoque olim ciues Bethuliae Deum se deprecabantur: . qui ius es m Ira re no- Iurir. 7.sH. in sub fasAP vincta. In Iγrrares no- num. 2c. stri . se res Vrs reisus to p ιι A. scis Igntrat te. Iudicabant enim Dei flagellum mitius , quam hominum, & plosterea ilso potius, quam hominum fetiri
precabantuet , quod nos etiam po:tea reto se auemur.
iod si tandem ad puniendum Deu lento gradu procedens accedat in ipsa discussione, intestiges potius velle parcere , qtram punire. Multa quidem in Ad e
peccato ipium maxime aggravabant,etenim D. Bonatient. 9seortu in a. d. II. Uri 1. existimant suisse inordinatum amorem
289쪽
rem erga coniugem, D. racm. 2L. e. 163.
docet furae superbiam iuxta Ecessas. e. Io. , Tobiam e. . quam ctiam sententiam tenet Aug. I . de riuitat' Dei cap. I 3ου. L Geu.ad literam e. 3. lib. II .c. 3 o. o in Enc irid.cap. s. σ Eas Lorat. quod De e
non sit Author malorum, o Gara .hem.
nil. c. 9. dc poli superbiam incidisse in infidelitatem comuitis san storum Patrum
tententia ost, quos congerit. Caes. Resiam Blib. 3. de amissione grat. Θ tu peccati c. K ton. .ubi multus est pro hac sententia; interuenisse etiam ibi inobediet iani probationem non indiget, cum ergo hoc ita sit, Deus vocans ad iudicium Adamum, id tantum protulit, quod in peccato leuius Genec. 3. videbatur : Suta. inouit, indicariat tibi num. II. quod nudus uses, nisi quod de ιigno, de quo
pGOperam tibi ne comederes . cem disti 'Vbi videndus Caietanu qui sic pro re nostra habet. Adverte , quod quum notitia nuditatis potuisset ex diuersis pec- Ccatis causari, non interrogauit in specie de quocumque grauiori peccato , sed de
minimo , omittis enim peccatis contra ius naturae , & contra credCnda, intctrogauit tantummodo de pcccato contra ius potitiuum unicum , quod tunc cratiatum, &c.
Prosequitur hoc argumentum ChrUostomus homil. adpopulum. ubi inter alia,quq mox dicemus ita habet.Ipsum prior, ipse vocavit, anxietatis multum appellationi recidens, & expellens timorem,oD Dque per hanc aperiens appellationem , &considera curam, non Euam vocavit, non
vocavit serpentem , sed qui omnium leuistime peccauerat,hunc iudicio primum accersit,ut ab eo incipiens,qui aliqua potest venia potiri,etiam in eam, quae multum peccauerat mitiorem serat sententiam, nec hoc tantum est admirabile, sed etiam quod commissa corrigit. Hare ille. Ex quibus iam inferes quam remisso, lenter , & veluti contra innatam bonitatem
Deus ad puniendum accedat,qui tandem Ead nos sagittas irae suae immittit, quia nos ad ipsum irritandum prius mittimus innumera peccata, quae contra ipsum
Nisi sorte ideo dicitur Deus misisse
iram sua, quia cum Pharaonem, Sc totum exercitum suum extinxit, id potius votuit irae veluti iustitiae suae instrument tribuendum , quam Deo ipsi immediate,
A qui in mediis suppliciis misericordiae recordatur, nec pat3tur diuina misericordiavsilue ad internecionem omnino tauire, ideoque dicitur ira missa, non Deus abiit se, qui iii mediis suppliciis, non continet naisericordias suas, ted inisericordiae recordatur , & sorte hoe subnotauit idem Dominus in idolis , quando ut homines ab eis auerteret dixi: In similitudinem Ierem.
palin fasi talum:Pulchram palmς de- IO. n. q. scriptionem habes apud Aul. Gess. Lb. 3.e 6.:bi ex Aristo in T. pro blemat. ex Plui. in X. A Ne rerum, sic cius naturam refert. Si palmae arboris ligno magna pondera imponas , ac tam grailiter v Uzas, oneretque, ut magnitudo oneris sustineri non queat, non deorsurn palnaa cedit, nec intra flectitur,sed aduersus pondus resurgit,dc sursum nititur, recuruaturque Propterea, inquit Plut. Hi certaminibus palmam signum esse placuit victoriae, quoniam ingenium eiusmodi ligni est,ut vrguntibus, oppriinentibusque non cedat. Ecce palmae natura, & ingenium minimc cedere , aut flecti aliqua re super posita: hanc naturam induunt idola, quae mrni- me flecti possunt precibus noli Iis, calamitatibus nostris, nostrisque aeruinnis
propositis, & ideo neque Di) sunt, Deus enim vel inflicto supplicio condolet,
vel audito gemitu consolatur,vel conspecto vulnere medetur, ligat, ac fouet. Q-d vero haec notira expositio texistui admodum conueniat probat, & LXX. dum habcnt. Argentum ternariae sunt.
Et Chaldaeus Paraphrac dum sic legit.
Opere ductili exiguntur , argentum vero neque flectitur : neque blanda viscera habent , quae ductili opere constituant, quod magis explicat Brixian. dum ait : in sinuitudinem palmae Ie-ida fiant. Solus proinde verus Deus
ectitur, & supplicio inflicto commouetur, ne ulterius saeuiat, Sc ut quam citissime mcdeatur.
Vide igitur qualiter commotus suerit dum primis parentibus supplicium inscrt & orbis monarcham pcllitum velutimctallo tradit poenae , ut enim ipsum vidit statim dixit. Ecce Adam Τriasi unus Genes. 3.
ex nobis, quae verba non sarca linum con- num. La.
tinent ex sententia Terra a. sed commiserationem, & supplici j leuamen, se enim habet lib. 1. eourea Marc. spes ei salua est de sutura, scilicet adiectione hominis in diuinitatem , quali dicendo, Ecce Adam quasi unus ex nobis illi ab honore deiecto proinuerit futurum honorem,& ele-
290쪽
uationem Eumanae naturae, usque ad con-s tium diui me naturae , cui unita est in unitate personia Verbi, perquam Verbum factum est caro, homo lactas in t Deus,
tunc com os mali, quod euatit, Irosi, quod ini: alitii:ron in bar palma inan, bilis permansi verus Deus , dum in fria uni Poccatorum : C. iit, s .i vita e iis ni si afecti tui. i: timaque ad diuinitat in vi iucpromist na ciebat, i ectitur ut iaci M.tem naturam ad diuinam Verbi personam cit-gat,de licui bominem eiecerit e para Elis, ramen vel liuit,&obtexit pellic is xcitibus, litio vultimento honoris , ut habet Chaldaeus, remouens ea perizomata, qUNipse tibi ex deformibus ficulneae foliis
consarcinauerat, ubi Ole . ait. Docci lGeus ille praelatos non solum castigare lac ditos suos, sed etiam amotis signa castigatis ostendere, nametsi peccator Pulaizndus est, homo tamen mucndu & honorandus,&c.V idundius August. Lb. I . dedi f. H cap. i . ubi ait, lucinadmodum mC- dici cum alligant vulnera, non incomposite, sed apte id faciunt, ut vinculi utilitatem quaedam pulchritudo ctiam consequatur, sic medicina sapientia: per hominis susceptionem nostris cit accommodata vulneribus, & c.
Denique is,qui filii nuditatem non sim stulit, cum sustulerit eius crimina, sicut notauit Chusiolos. sirem. 3 De sis it o. ubi ponderat patrum prodigi dix ille iuruis. Cito proferte stolain primam . & qui ante vestiri voluit filium, quam videri, N appositis brachiis visceribus pietatis induit,
dum intimo corde, ac pectore reconderenititur , quomodo potici videre pellibus indutum , perpetuis laboribus ac dictum hominem , quin illi subueniret, de hanc veluti consolationem sibi inueniret dum miserum subleuarct, 3c supplicium supremi benefici j promistione condirct, ac
Uane ipsam Dei flexibilitatem,& pronitatem ad nn serendum ostendit Filius Dei in carne , ad quem cum adducerent mulierem comprehensam in adulterio,n bil prorsus responitit, sed inclinans sedi ito scribnat in terra . quibus omnibus alienum a caedibus animum asserebat, nequc enim ad iudicandum paratum se cxhibebat Filius Dei inclinatus, sed ad mi A serengum: notabit hoc eleganter mi Uel: . erm. O . in co,quod peccaurix mulici tuae nec sis retro . ad impetrandam precatorum ab ollitionem, cum accubuit se eo nouit Cbri lucri seruatoiem iri do mo Sirironia. NCn ad scantem, inquit ille, non ad icdontem antet venire peccatrix Deus cum tat cor: ipit, cum sed Vt iudicat, prostratis conlacet cum decumbit, ut cogi; ouit quod accum, set Domitius in doti oi barii xi inclinem ad mitera: cum iupc
nam didicit mai ita: can, ta ideo ere idi: B quod citot ad ventam tibi promptus, quit 'harisaei venerat tam iii mptus ad mcnsam : ctenim i clinati tunc,oc recumbentes prope naeniam adorant conuiuae, de id o inclina: iam adit pecca ix Dominum veluti sibi accommodatum. Et haec videtur fati se nicias Iacobi, cum de codom Messia ieruatore verba Deiens dixit G '. Catilli IN. I Iussa ud praetim is mi .,sce.. Ari,icit nondum pr. dam ab eodem captam decantat, at ubi accubuit, de inclinatum praedicat tunc C caetera bona proponuntur : RH: Descens accubui. H ut ἱ- i. 7D O. tuis sit citabit te Tunc enim praedam eripuit a faucibus leonis, cum l2o de tribu Iucta accubuit inclinatus, Et ineliuato capite em
Prostratum iacebat miserum genus hominum, at surrexit i peccato, cum Filiuς Dei in carne , bc verus leonis catulus de tribu Iuda,ut mansuerus. agnus sese inclinauit ad subeunda tormenta, & inclinato capite animam suam pro noliris libe- D tandi et cini lit, quod sito modo perccpiise etiam visi sunt ethnici apud quos druinitatis insigne semper extitit fulmen, unde lina nullum mani sellius signum cxtitit, ut Iupiter cognosceretur, quam fulmencias manu praetentum , ut ostendit Pieri I ater. lib. 3. tis. de fulmine. quod igitur diuinitas inclinata post carnem aualm piam pietatis , & Elementiae signum sue rit, ollendit idem auctor cum ait. In Antonini Pij, atque etiam in aliquot Nerira: nummis cernere est sulmen in thoro col- L locatum, quod manifestum, de pulchrum admodum est Elementiae signum , arguit enim offendendi potestatem penes ipsum
Impcratorem esse, verum ob eius clementiam, quiescere.
Vide igitur quid aliud volucrit protendere diuina bonitas, cum ablata muliere, ut de ea serret sententiam se se inclinauit, nisi parcendi indolem, dc procliue ad