장음표시 사용
301쪽
seti esea as igne uic Ausus. cui add.ndus D. Nem. initio ce=nmenI DU. Patili., birecte obseruat propterea in Ecclesia Dei sempet Psalmos Dauidis proponi, & de cantari, atque cliam Is s. uti, ut mala, itemus,ta bonam de diuina misericordia id in concipiamus. I robat insuper , & inuitum Deum ae cedere ad puniendum id, quod contigit in supplicio primo ab eodem illato homi
Omil. . ait. Ist & hoc ineffabilis misericordiae Dei opus, nam se ut clementillimus ratcr punicias cum, qui filium suum occidorit, & gladium, S enlcm , peI quae filius occis us cst deliruit, & in multas partesdiuidit,codum inodo,& Deus egit: quippe serpens,quasi gladius quidam diabolicae seruiuit malitiae,xnde & perpctua ipsi poena intenta est, scinde etiam ostendit suam bonitatem Deus in totius Orbis supplicio, litando ascetidit malitia multa
n . 6. Hs tas ta ectis Haesi , Delebo hemini m. litem creant a Dela rora. x bi Hebraice labetur: cis ausi aus erga cor suum scilicet hominem, quem in corde gestat, &veluti cor diligit, de erga quem ipse ap- nit cor suum, ut Ossendat ipsum habeteontinem in sede misericordiae suae, inccide stitieet ac vi lceribus, ut potius misereatur quam Mitigat: unde antequam putriat veluti tristatur , Ec ideo ne puniat comminat ut , & in eius modi minis plus eo aere est miserico idiae , quam iustitiae. scita est illa Dei eomminatio ad Niniui-
Ioria 3. tas : Ad cie quadrag/nsa dies . Cy Niasuex m. i. j erretur ubi ex misericordia Deus te mimian non ais xit, sicut citam cum Paulus de medio tolli iubet semicatorem, neque expectare sinit suum aduentum, ncque ut excusationem comminiscatur I. Cor. s. expectat, scd ait: tim Iti Scaui is irason num. I. cum et Irti se Demia; Iesu eum, et re se operatim est tradere sitaκ e. oe. xbi L. Gν - .hom I. i poli principium quλIit, cur Paulus tradidi rit satanae semicatorem, cum quo loquobatur in interitum carnis,
ut spiritus saluus sit in die Domini nostri Iesu Christi, videbatur enim potius dicendum, sin autori, ut par est, pani tentiam egerit, confirmabimus in eo chari-
A tatem , si hoc dixisset ab initio soluisset
eius mutum , non enim dedit fornicatori spem veniae, sed iubet eum tota vita esse in panitentia, ne promissione vcniae redderet socordiorum,& ideo non dixit, tradite eum satanae, quoadusque pani tentiam agat, ut cum pa nitentiam egerit
tradatur Ecclesiae, sed quid dixit 3 Vt saluus sit in extremo die. Bene cis , inquit Gogos. de opportune diciti illuna com-mc morat, ut,&promptius medicinam exhibeant, de ille mastis suscipiat, non tan-B quam iracunda xerba, sed curantis ipititus prouidentiam , itaque curantis salutem hoc potius usti& mcdcntis,quam incidentis simpliciter, atque vicist ciuis frustra nulla adhibita rati Cne. Sie etiam,de propheta absque ullo te mino , & conditione dixit, Aditie qaadraginta dies , or. ne securos redderet, nos flatim volebat panitentes , quod etiam argumentum prosequitur idem Chrysist. om II. 1 . in uibi. ad Roman. ubi ita ait. Quemadmodum Niniuitis sen- tentia indefinite pronunciata, ae nulla bona spe ostensa magis terruit, S ad romtentiam egit, ita Dcus plerumque solet extrema minari, ut ad panitentiam adducat , quare Exed. 3 2. dixit Moysi: Di- Exod. 3 1.
eos, ct deleam, quod tactum est ut Moy sem adduceret ad suscipiendas pio illis supplicationes,quibus similia habet Orss.
Ex quibus constat Deum triana di ligentiam ponere antequam puniat , ne 3 tandem ad puniendum inuitus, L iri itatus accedat, quod etiam probat G νβ .so Livin Genes ubi Deus antequam diluuium adduceret super terram minatur dicens : Non perman bis stirisus meus in Gen homine in alem m. quia caro es . erunt. - . 3. Hes istis, centiam viginti annorum . & in cap. sequenti dicitur : Erat Nee sexcente- Genec .
rum annortim , quando ditauq aqna inun- κtim K. daveruns supra teream. Ait ergo Chusest. super haec verba. Non absque causa annorum Noe numerum nos docuit, neque, ut
ἰ illuc ipsum discamus,quot annorum sue rit iustus, sed quia prius nos docuit Seriptura dicens: Me atium erat annorum quingentorum , & postquam nobis annorum manifestauit numerum, tunc narrauit immodicam hominum in malum pro-ensionem,& quia incumbebat cogitatio ominum diligenter in mala a iuuentu te, ideo dixit Deus: Non permanet stiritus metis in hominibus δε ιι deinde ut daret
302쪽
eis idoneum tempus, quod sussiceret poe- A egeris gens ata. Dunirentiam agam nitentiae, ut ei iugere e , & indignat ro- supra Les, et u Actuus sum . ut saterem eos,nem non expc: irentur dicit : Erant dies unde recte concludit C. Us ovi centi eorum reaettim εν viginti ii hoc est adhuc annis conuerti noluerim , quid amplius longanimis ero etiam post quingentos il- proseiciat ex annis viginti, quam quod los annos, in quibus ivltus ille suo nomi- plura adii cerent peccata3Enimuero mon- ne satis admonet, & indueit, siquidcm at- istrans inelfabilem suam misericordiam, tendere vellent, quo, & a malitia desi- α cxcellentem bonitatem: non refugit
si int, & virtuti vacent, verum tamen , dc etiam ante s eptem dies quin praedicet cisti': te polliccor me annos centum viginti diluuium mox inducendum, ut vel angulongani ineni suturum, ut tumpore hoc stia temporis corrcpti conuel aliquod interc det non abutantur, mali- quam oti lant.
tiam fugientes, & virtutem amplexan- 2 Ex quo Cho esto discursu pro nostrotes, non illum contentus fuit centum an- instuino colligimus Deum multoties no- norino promictione , sed iusto praecepit, bis supplicia , de fagella minitari, ut sievi arcam construeret, quo & ipse aspe- tandem , de benignitatem nobis potius ctus arcae iis susicientum memoriam suν ostendat, quam ivilitiam, de iram exerat, gereret nullus ignoraret inserende p- quod elegantibus verbis dieit Uinorinae magnitudinem , nam ilhuc ipsum , Sem ν mos sum est , quoniam mara quod iustus ille, ut qui in summum virtu- salutis curam gerit. pra vicere quas pana tie pecvenerat falligium , tanto illidio si iliartios , ob hanc Iantum eassem κ/struebat aream, satis esse debebat ad tui i- Inserat . quas si inferre me De neni quam ciendum omnibus, quibus mens erat an- diseris sed dis, e Iradicit,ut etim nos ἀ- mrem,& sormidinem, & persuadendum, diaerimus timore emendat oras factavi placent tam mansuetiam , misericor- C conuersan us iram in agnationem, se sen-dem Dominum , quare cum dixerit Do- tentias Dritaιfae amm . minus centum viginti anni erunt dies eo- Videndus idem Cho sitima. s .adpo-xum,promiseritque se tanto tempore lon- ptilum, ubi ita ait. Niniυι taram ritii ariganimitate usurum, antequam impleren- miniatin est Do , bd ii:Ad c qua ν- Iona 3. tui anni promissi, cui niuersale introdu- inta Hes, niue subuertetur quia i - num. xit excidium 3 Etiam hoc suae misericor- tur dia mihi, Niatae sultiresa es Ἐν δεμνώ
diae maximum est argumentum, & indi- ιta cimtab/Contrariam totum atiata,
cium : nam quoniam videt incurabiliter o clariιν facta est, ct tantum tempus pra- eos peccare, & non solum nihil ex indici- terastim I ingloria gloriam non δε tiri bili longanimitate sua proficere , sed, & sed omnes eam cantiamus, ct aiaue quoqtie
inerudeicere ulcera , propterea succidit admisamur, qtioniam portus qusdam ut tempus,ut ne maiora veniant, scilicet ma-D mus ex illo tempore petrantibus omnAmiori poenae se obnoxios facerent , ut igi- eaeritis v I perationem Od re non permis tur peccata coaceruantes maioribus se remsed oravis ad paenitentiam vorans,qtiis poenis obnoxios non facerent Dominus erim non restietat,eorum exempli. audians
misericors, & benignus miseriam eorum etiam si omnium perean tam ignatiis M'videns, tempu i quo se longanimem sut Elegit ira die Deus Prophetiam potius stiam
rum promist abbreviavit ; nam sicut eis, cadere, quam riuitarem corru ra. Imo vera
qui admonitionibus suis promptu parent neque Prophetia eetiala; s enis hominibus ob bonitatem sibi peculiarem set uentias quirim in eadem malitia pomanentibus. suas reuocat , & conuersis appropriat, non in opus sententia prodidisset ,posses quis ab imminentibus poenis eos liberans , ferte ditia criminari ,s vero mutaris ipsis, ita quoque cum promittit, vel bona ali- A malisia des omous . etiam Deus ab qua se praebiturum , vel poenitentiae tem- Ε ira desiste, quis amplius Prophericam campus , Videt autem fieri indignos , etiam per poteris. σ ἀctorum mendiaetam eontini e quoque suas promissiones rescindit. demnare ' o notiam rem. ad ObuemlQuocirca , & per Prophetam dicebat: denuntantis monem minam, visam peperis
finem loquar super gentes, Ad super re- sententia esse quam lata fuit,tune i ah gna, ut perdam , & effodiam , & si poena- facta est.ώρ-tis erat sententia. O miani-tcntiam egerint, agam , & ego poenitem men ipsam re taemni, audisset quod a -- iam super his, quae locutus sum, ut face- fria eorruent, sed peccata fugerunt. non
Iere. rg. rem, & itioni: Finem loquar supeν gentes; dyseesse ut qui quo de domo sua sed distes num. . v regna, ut ready mom. Et si paenitentiam si Pisque a via sua mala. me basia=i.
303쪽
ci, nos non eo Iun sim ur, nerue nos absen- A praedicitquc co in loco captiuitatem, αδλtis. in mores conuertentibus . nos loca tuin altum, atquc , lulatam,ia clamorem. Iermutantes. Deminis nobis irastitur . er Chalilaeus Parari t.Labet . Ecce ego adi nos iram solu re emi tentes magna herum eam super Uos tribulationem . rma coarcta
to Dei elementia, zz hanc ex ipsa minarum Scio ego fuisse Deum usum hac similimes lati tae cona rre t cet. eb o e ex iis tudii e pcopter solum tui dorcidi, non ve sementia non a Ll ID, sive δία nitentiam ro ut signi licet se inflar plaustri transitu-
egeritis . parcam, ut i, Atrinyam inferens rum silper eos, ut conterat , sicut volue- eritentiam, is timerem a gens cet rius .ad runt L ran. α nonnulli Ux Hebr. rrulita poeni euriam compelDro. er Propheta clui- enim dixitici cie curru onusto foeno, im d. m e ubescit, turumscient, oeco: mectat, contra inccntu eli et ii militudo cum onus audi insecta manebunt iliara . Deus aurem lue manipulorum , dc pallearium minus grauen'n erit Irit , sed unum dumtaxat hiami- sit, quouis alio onere: sed ad stridorem αι m Laltitem fuerit. Sic ille. recte additum est, onustum sano , quo-Lc quibus omnibus colliges Deum id- niam magis stridet plauitrum,cum fano, eo supplicia prius hominibus columina- aut paleis o.uisitum est. ri, quam puniat, ut locum,& GPus et Caeterum haec limilitudo plaustri mihi dationi resinquat,& magis testatam suam videtur etiam denotare moram, & graui benignitatem ostendat, quod et lairν pro- tatem , ac tarditatem , qua Deus ad pu-bat tarditas ad punicndum, quam superius niendum accc dit, solet cnim plaustrum probatam relinquimus, & ad hune locum lento gradu a bobus trahi id quod mihi remisimus , etenim Deus dum lento gra- Probat Quinquarboreus , qui cum locumdu ad supplicia inscienda procedit in eo vertit. Ecce ego agrimoniam contra vis adversari videtur, quod spatium ad resipi- C dueam , ut indicaret ea tarditate vcnt scentiam interponit. Hinc est, quod duo tum ad puniendum , qua aeger macie, &illi Angeli, qui Dei iustitiam inferebant, morbo consectus, & m pedus trahere va-ed Sodoiuam mittuntur, ut tanditus euer- lens graditur, quod etiam sisnificare vi-Gra . I9. tam , tam lento gradu procedunt, de tam dentur illa animalia ostensa I.zech. quo- m. I. tardὸ3radiuntur , ut non nisi vespere illo rum plantae erant, quasi tanta pedis vitu- deueniant, quod ibi notauit cum aliis, & Γ, Ezech. I.ER. certe visio illa,Vt recte con- E M. i. post multos Honcala, euin tamen non licit Maldonat. ibi magnam tempestat , num. 7.
longe distaret illa ei uitas, & possent ad & conuulsionem denotat quatuor regiio- eam quam citillime peruenire,lud qui am- rum, scilicet Chaldaeorum , Assyriorum, bulat super pennas ventorum,& sedet su- AEgyptiorum,de Tyriorum, graditur prinper alas Cherubin, ut nobis ecleriter pol - inae tempestas, commutatio,&l ruina Illo- iit subuenire, ad supplicium non nisi len- D rum regnorum pedibus tardissimi animato gradu procedit, ut ostendat se inuitum, lis,nempe bouis,incedit ut tardissime tam vocatum, ac prouocatam venire , quod dem accedat, quod etia elicio ex eo quod probat locus ille, ubi diuinum oraculum pedes eorum recti dicantur, ubi per pedes Amos L. ita ait: Ecce ego stridebo super vos, sicut intelliguntur tibiae , & crura, id e uenum. i 3. stridet plaιιurum onusti foeno, cuius loci I. X X. Interpretes vertunt. Et crura eo- lensus est: me praestante vobis tot benefi- rum recta , quae vertebras ac iuncturas
eia, & educente vos de AEgypto, & inter- non habebant, qualia dicuntur cile oleficiente ante faciem vestram Amorrhae phantis tardissimi etiam animalis ut ibi rum , ut possideretis terram eius, & Ω- notauit Matrinat. ut fgnificaret Prophe scitante de filiis vestiis Prophetas, & de ta Deum ad quatuor illarum Monarchia viventibus vestris Nararaeos, vos inebria- rum euersionem , supplicium , & Iuinam batis Nazaraeos meos vino,quibus lex vi- ξ tardissilitie descendete,quod etiam signifi- Num .s. num prohibebat, Num. .s. & Prophetis cauit' proposita illa D militudo plaustrinum. 3. mandabatis ne prophetarent, sicut Ama- onusti sano, necive hic tantum sisten- Amos 7. Eias mandauit Amos, proinde ego in vo- diim, sed quod mi icricors Deus, cum tarnum. I x. bis,& in terra audire faciam magnum stri, dissimo accedat gi: du, utpote cuius ius li-dorem ,& molestissimum a ibus vestris tia veluti plaustio ψucitur ,& velut aegra sonitin, quemadmodum stridet, S longe, iter facit. Cuius etiam vulnera morti sera lateque sonat plaustrum onustum tano minime sunt tamen cito,&festinanter di- magis, quam si re alia solidiori oneretur, citur vcnire,quia scilicet, nunquam vel ictquae considat, & immobilis iacumbat, accedere, & quia si eius naturae,& miseri-
304쪽
cordiae habeatur rat o citius venire sem- A inro tandiu expectat, ut potitas nais rer- per censet, cum tamen tardissime veniat, tur, sicut dixit Isaias. Prepterea . in v t, I ila 3 o. qua de re dolenter conquestus Don,inus expectat Dominus ut misereatur et irra, e vum. o. Dei. 3 2. a It . Mea e. t ultio , c, ego retribuam eis in ideo exaltabitur parteus visis quia D a n m. 3 s. tempore Aria est ales perdis ovis, o adesse iudiciν Dominus: Beati omnes, rus expectantsemnant tempera, ubi illud in primis no- eum. ubi D. Hieron ait. Graudis clementandum est, quod etiam aduertit oleast. t ia Dei, ut cxpectet nostram pC nitentiam, Diem perditionis adesie,3c tempora sesit - donec nos a vitiis conuertamur, ille ponar ., quia festinant mala poli malox, non tentem contrahit manum ne seriret cogavero iple Deus, ut mala malis inserat pu- tur , ideo autem miseretur , & parcat, viniendo, imo , quod mala eos non statim cxaltetur illius misericordia, α bonitas inueniant munus Dei est eos a malis suis creatoris nota cunctis stat. Vnde iusti de abscondentis ut interim resipiscant , & B hac Dei tarditate conqueruntur , cum di- cum tandem post longum tempus venit, cunt, V Iner 'electeres Domine , et su- Isai. 93. Vt rationem ponat, de sum iraa cum ratio- cyreo Ieccatores gloriabuutur ' Quod licet ne puniat sustinationem, celeritatem , ac longis lituum videatur hominibus , etiam velocitatem reputat piis limus Dcus. sanctis , breue quidem iudicatur a Dco, M. M. 11. Similis est ille aliau locus apud Ezech. qui nunquam ad institiae' cxecuti eninum. . c.22.cum Hierat alem expotiulans illi di- peruenire vellet. cit : Ab huius: refecipi dies tuos, ct a - Illud autem maxime exaltat diuinam duxi li tempus annorum tuorum . ubi D. Hierou. in. Appropinquare sectili tempus, quod ni illo tempore dicebatur, & differebatur ut ageres poenitentiam : quomodo ergo appropinquauit tempus, quod multo tompore retinebatur, & dicebatur,
nisi quia quantrumcumque supplicia suerit dilatum , ac retardatum , & sentent i a promerita dicta, & prolata contra delinquentes , adhuc tamen dicitur aduenire citius , quam pient illimus Dominus secundam innatam bonitatem suam vellet, qui vult omnes Gluos iteri, & omnibus misereri. Quot annis sistinuit Deus immania scelera corum , qui terram Hebraeis dandam tenebant , & tamen Abrahae dicit:
Generat οὐ autem quarta reuertesur Lme,
necdum enim complora sint in Iutta es Gsu. Is . Am'rrhε ra m. G6:e . I s. VAue ait praesens xuua. I s. re πι , & quod tardum erat hominibus, . citissime aduenire videbatnr Deo, quia in
illorum pernicie adueniebat, quod etiam videre est apud Oseam cap. I. ubi idem ea I. Dominus ait. Adhue modicum,c' visitabonum. 4. Duruinem Ietirael sopor domum Iehu . se reis cerefaciam regnum domus IsraeLat nim hxe modicum si ad cessetionem regni Israel referatur proculdubio quinqii, grata sere, & sex annorum fuit, si ad poenis de polleris Iehu tamendas quatuordecim fece annorum , idque poli quam viginti otio annos toleraverat idololatriam Iehu decem & septem Ioachar cius fit ij,
unum, & quadraginta Ieroboam,cius nepotis, modicum tamen tam longum , tot
annorum spatium Mementissimo Domino videtur, quia nunquam vellet punire, misericordiam , quod cum voluntat in nostram, & desiderium pro opere reputare soleat, sicut prosequitur aucuslinus ii
Podin. ito. & nos alibi late ollendimus,2 unde Abrahamo dixit Genes. . uiaseeL Gen. 22. si eis hanc, o non leperest vuUenito num. I s. filio tuo propter me. cum & fit io pepercerit, Deo milias,& non secerit ab codem prohibitus : tamen in malis ac demeritis, ut
operis grauitatem minuat,dc peccati malitiam veluti detrahat, voluntatem tantummodo reputet, & quasi ad exitum res non pervcnerit de ea prae magna misericordia loquitur. Vnde de Israel e conquestus ait. In me es taueruut malitiam. cur ea 7. vero ait,malitiose cogitauerunt, non ve- uum. I s. ro operati sunt, aut peccarunt i quia at-tcnuare vult benignus Dominus iniquorum hominum p cccara, licci cnim omni-porens Deus corda scrutetur,& incius
oculis impius egerit,quod cogitauit,sicut
prosequitur D. iregor. IV. I 2.M al. c. 2 . unde Theologi eum D T cm. I. 2. T. o. artis. . dicunt opus externum, nihil malitiae addere super internum ἔ quia tamen communis loquendi modus lenius reputat internum peccatum , quam opere patratum, quae vulgi opinio sundamentum habet in D. Augustin. tio. I 3. de
Trinitat. eap. s. ubi ait. Mati voluntare,
pol. re, qua male voluntatu desiderium i lotur. idco igitur Deus, ut culpam hominum puniturus extenuet, cogitatas potius dicit,quam opere completas.
Ex qua doctrina melius innotescet cur sanch. Iothph. fratribus suis dixerit. Gen. I
Vos cogis apti de me mutum, Deus autem n m. LP vertit
305쪽
Oh se a I in bonum,cum a fratribus non voluntate & desiderio tantum mala acceperit, sed re ipsi proiectus in ciliernam, ligatus , & Madianitis venditus fuerit, imo, & quacunque inde secuta sint mala posset ab eis illata dicere. Memineritis quarto immediate antea dixit se Iosei lii m v. so, cum fratres prae timore dixerunt,derui tuiuum. I'. fm.'f. Glita timere, mim Des lusoretis r Here volunt ut ' Vbi in Ilchrae , cli, quo si ora Dei stim ego/Ait vero Caiat. leuiit; intentus est, quia ego partcs Dei ago : quod in co scias t accipiendum puto, quia sicut Deus mala nostra vel excular, vel extenti at, sic Iosepli vicem Dei gercns
fratrum odium, vincula, & venditioncm, solam cositationem dicit, ut adici ucr, quae iana antea excultate lat, in Deum
rem totam refundens in diuinam perini Diionem , quae mala dum permittit, solet Gen. I. clicere bona. Non vinre, inquit , consilis,nium. 3. sed Tei motantare hiit ν:ὐδε,- . cui serit me lim sipas m Pharaenis , ubi oleast ostendit pios , & iustos viros didicisse a Deo excusare aliorum descetus, quando velo iudex illorum quos iudicaturus est culpas excusat, vindrcham minime intendit, sed potius ad milcren.-duin, scabsoluci dum viam perstrilit, mu-
Ex quibu: tam multipliciter dictis constare potes , quanta cum ratione Deus iram suam in alios profligandoς mittere dicatur, qui iudex est ut bcia ficia conferat , &vt offentas , & debita dimittat: reos conmcnit,ic quaerit , ac venit potius ad consolandos, & reconciliandos sibi os sensiores quam ad deuas .idos.Hinc etiam et . quod caetera iupplicia, & plagas,quas Dominus in Pharaonem , & A gyptios miser.it in AEgyto misericordia temperauit, non sic vero quando mi sit iram suam , quae potius sicut stipulam deuorauit eos, notauit hoc Diuus Augisti . Exod. 9. et mone 33 In E I. cum Dominus pernum. I 8. Morsum dixit Pharaoni. An pluam e as tandinem multam n is, qualis non fuit
in ciunto . mιtte ergo iam nuuc , G congrega iumenta tua . Un omnia , aue habes
in agro. homines enim , iumenta , frunis-rsa morientur , si ceciderit, si re ea
Ait ergo ad haee verba August. Quid est quod mandauit Deus Pharaoni eum se
facturum magnam grandinem minaretur, ut festinet congregare pecora sua, &quaeeunque illi ellant in campo, ne grandine intercant 3 Hic enim non tam in li-
Α gnanter, quam misericorditer vigetur admonere. Ita Austitiis. Similia habet codem loco Theo cret. cum ait P ori creaquod Deus benignus cst, idcirco ponas misericordia tomyeIat. Illud insuper in hae pana notandumrt stat,quod licet gr. rado,& ignis, quar misia pariter ceciderunt, perculierint cuncta quae suerunt in agris ab homine usque adiumentum, cunctamque herbam agri, &omne lignum regionis, triticum ,&sar non sui it laesa, ubi Gla. . ait Cismisa- Nahae , B tm Deris Derntae miserisero recordia r- In. t. s. Semptr post se relii uere solui pius Dominus misericordiam, ne AEgyptii perirent reliquit triticum , & quod in misnobile erat delii uxit, scilicet, linum, det hordeum,& in hoc sensu pollumus rationem reddere cum Moyses tot lacci litus Excd. r. iniuriis,tot sallaciis deceptus, tot menda- nam. I. ciis delusus a Pharaone . dum quotidie
promittit dimittendos filios Istaei, quocibmper retinebat , pro plagis auserendis
ab eo Deum enixe precatur, idque vr DC ciat facili negotio adducitur,neque usque ad intercioncm ac sevit, nempe constitue rat cum Dominus Deum Pharaonis : Ad proinde Moyses costitutus Deus Phara niv d zbebat Dei naturam imitari, qui in media ira misericordi recordatur,& visis ponis, ac coni cchis suppliciis , piae misericordia commotus miseretiar, eaque leuat, ta diluit, unde quando Pharaoncm cxcretrii siro ominino delere constituit, nec ipse vcuire dicitur, qui iudicium sine misericordia exercere non consueuit, sed D vcluti aliunde vocatam extrinsecam sibi iram misit, ut eos ad nihilum redigat.
id minime facturus misericors Deus, si
vetera ac nouo Tecta enta. E , Tm duximuς omictendum id , quossi uvarictas lectiomina ad nostram cruditionem, non utcunquc, sed satis accCmmodatum hoc in loco osteri , pro cocnim quod nos legimus : In multitudia gloria itia deposeulisi aduerstrios tuos plurique codices habent: Di βiiii aduers-Hos meos, & magna profecto ratio , cur .Pbarao, & AEgyptii dicantur Dei aduersari j, α inimici, in eo videtur consistere, quod
306쪽
quod inimici essint Irariis , quem ut silium Deu, dii ut bat, unde ait Populum D. u. t. istum cui foditie , Da si pugillam oculi sui, num. i a. qua etiam simit cudane utitur, ut det monstret, quam tibi cari lunt Eomines,quantaque illos cura , & solici tu line prosequa-
Nsque vero intentum minus est taciter picibat si ibi legamus, ut constat ex Hebraeo, GReco, Chaldaeo , cx Hiram. Scmultis Latinis exemplaribus , tangit Iupi Dm icui siui, lenius enim est, qui nobis nocet, sit i potius nocci quam vobis, 'Eoniam grauiter a me punietur, cum ego inimicos vestros meos, ducam , ita intellexit hanc locum Cyrist. Volnbl.sc alij, alter veco sensus cx Hieron. Theodor de plurimis est, Mi vos rata thi: Aa set si iis Dei. id est, vehemcti Ilitiae Dcum os-fendit, qui vos admodum diligit,diligit &c istodit,ea custodia , quae potest intelligi pzr i Ilam , quam oculus piaestat pupilla',
ut notarant In eo oret. r Euthy in Psal. Is. An bracs h viam r.e s. se notabimit. II .hPIam r.nam tunica super tunicam,&alia quaedam tegumenta , cam muniunt, quorum alia tenuia, & transparentia, alia ecterius crassiora, ut palpebrarum tunica,
qu ae duobus est semicircul:s distincta, ad p lucris , & arris laesionem, ae parvula quaedam animantia tepellenda, , fide druina prouidelia tutam, solicitamque custodiam, & aestimationem indicat, cum populi uti illum pupillam sitam appellat, ut etiam seri communis loquendi modus. Hano etiam dilectionem probat locus ille Vbi pol ouam Deus per Natham Prophetam multa, & praeclara bona promisiti. R I. . David, 3c filio eius Salomoni, ac posteris. num. 28. Ivr spis est R x David, Ur sedis cerom Ddimiuo . dixit: D: is ego sitim Dcmino
me hucusque ' Sint is Lee parum υἰηum est
in con pectu tuo Dom ine Detu, nisi tiruer ris Hiam is domo servi tui ta longinquum: Πῖα est eum leae Adam Demine Deus. Quid ergo adiere torreis adhue Dauid viloetu tur ad te Super quae verba sic habit Aure r. I I. hic accipitur Adam pronomine eommuni, scilicet, pro homine , & est missis illa eth lex,quasi dicat, talis est lex hominis, id est, nihil magis homo facit pro se ipso,quam tu facis pro eo : nam homo solicitus est semper pro statu suo , & pinsterorum suorum , nec se putat plene selicem , nisi filios quoque futuros felices putauerit, ita ut fecisti mihi, vel aliter
A legitur interrogative. Ista calcet Adam' id est, nunquid ista cιt lux quam tu Domine Deus habes cum homine,ut tantum
pro eo sollicitus sis , quasi dicat, istud ad
magnam benignitatem tuam pertina.
Quid ergo addere poterit adhuc David vI loquatur ad te, quasi dicat , nihil manet, quod ego petere possina. Vide igitur, si Deus ut pupillam oculi sui suos omni
prouidentia protegit,omni curat diligon- tia , omni d .igit .i more, quid mirum , si eos , qui popalum suum insequebantur R Moyses in in eos Dei oppellci Z Solent enim amiccrum omnia communia clie, rota bona tantum, sud etiam mala. Caeterum videtur obstare ex Platone in Phedro cum ait, 'micitiam aequalitatem est e,dc idem i 'lato in Lyside docui eos,qui ad inuicem amici sunt natura quodammodo propinquos cilla, & maxime, o l. s. δε DT. vetus, inquit, verbum eli, & recto,& scite dictum: aequalitas estccit amicitiam,vnde Poeta dixit: Exste an eissas ert si tu e pares, circ. Quare A s t. s. et AC c rrem eap. 7. amiticiam non admittit intcr P cges, ac Deos, ite vero ait. uod si maximus sit excessuς, qualis est inter Uomines, de Deum amicitia non est,est enimi tor os maxima distantia, neque vero inseriores se audent appellare amicos Rc-gum, aut homines amicos dcc tum, c. s.
eiusdem libri ait. Nibit ita proprium est
amicitiae , quam conuiuere amico. Cum insiti ita dii antia sit inter creaturam , &creatorem, inter supremium Dominum,& infimos, ac inutiles seruos,qui fieri po- D test, ut inter Deum, & homines vera amicitia intercedat, & ex eo capite dicantur
Dei aduersarii, qui homines persequuntur, sicut hoc in loco haber Moyses3Nullatenus tam in negandum est veras
amicitiae leges inter homines , & Deum reperiri, stetique homines per chatitatem
Dei amicos,ut resoluit D.Them. 2. L. f. L .Qt. I. ubi duo affert requisita ad rationem amicitiae, primum ex Ariarit. 8.eth corum , amorem , scilicet beneuolcntiis, quando nempe amamus aliquom , ut ei E bonum velimus, secundam quandam redainationem , seu mutuum amorem,quia amicus eth amico amicus, & talis mutua redamatio tandatur super aliquam communicationem , quae omnia inter Deum,& homines datur, qui nos diligit, bona
que communicat, unde Paulus ala: Fideia I. Cor. 3 Deus per qu m vocati reris in siecietatem ntim.'
Νά eius D u Chi Isti Domini muri, ex quibus solutae lunt obiectiones, quis suppo
307쪽
ta: At in iis,qtii negant igitorantiam lum- Ainae Dei beneuolc utiae, re negant maximam superaraturalis charitatis, & gratiae eum Deo coniunctionum, cum tamen Ia-tionc illius honi ines liant drum; eonti,ttex naturae, citcnim Horitas, dc gratia, quam Deus ullud ir in nos abunde particip3tii quaedam illius. Sed ut magis rem ollendamus, emn probat Clirilius Dominus, cum ait: Vos amis mei citis. dc statim suoiungit, Iam, σι en d eam το; si rudis, qN: a feru M nocitet: i l farint D Aris ii N. vos amem dixi Asmicos , qNia ςm uia cruciet et eque nudiui a Patre meo, ncta feci et uis. Aduertit autem
eo in loco D. A. gu 3. era. .g3. quod licet Christus di xcrita. M a13. ci nisi taris, si ρ- rariti; qua cro I raris io vobis. 8c mandata, ac praecepta implere sc orum esse videatur, tamen seruitus, quae oritur ex timore
sitiali non obest amiciriae. Alij eo rem deflectunt,ut dicant homines ita cise amicos, ut aliquando serui dicantur , sicut quando Deus iussit Iacobo,
catur cliam Iacob, & ideo . Insi. addit. Magna dignatio eum sumus bonuς esse non possit laisi praecepta Domini sui secerit, hinc amicos suos voluit inaestigi, unde serui boni possunt probari, c.
tera amaca mea . & ipsa sponsa reclusiae Cantis. s. dixit. Et . se est amiarra metu. qua de re videndus est Bemarit siem. 19. in rtatis .cum ponderat illa verba Spon: ii n D. L. Vox Doturu arispa est in resea DB IIra , ubi ita habet minime iam dissimulare quco quod ecce secundo is , quis de cado citide icrra loquitur, uti lac tam dignanter , tam socialiter , qu .asi unus ἡterra: aduerte quantae sit auitatis sit Deum caeli dicere in terra nostra: Magvssi ea uis Dominus fac se nis serem , multum illicum terra, multum cum sponsa , quam de tertis sibi adsciscere pIacuit, in terra, inquit, nostra non planc principatum . nat vox i: ha, scd consortium , sed familiaricat cm : tanquam spontus loquitur, Ε non tan liram Deus. Quid λ Conditor est,& consortem se resutat Amor loquitur, qui Dominum nescit, amat Deus ncque aliunde habet, sed ipse esst, unde amat. Verum quo amat amicos liabcr, non scr-uo; : ita est fratres neminc suspicit amor, sed nee despicit quidem , omncs CX.Lquo intuetur, & in se ipso celsos, humilesque comen purat, nec modo parcs, sed unum
cos facit, simili Ique habet serm. 83. ubi
ait. Nec vertii iam est, ne disraritas sersonarum claudicare in al: quo fac Iat cor:
uc mentiam volantatum quia amor Icue rentiam discit, ab amando nc Inpe,n nab honorando denominatur, honorct sa-nt qui horrct, qui stupct, qui metuit, qui
miratur, vacant haec Omnia pcnes amC-rcm , amor sibi abundat, amor ubi venit omnes in se traducit, & captiuat aise dius: adde quod ipse sponsus, non modo amans, scd amor e It, numquid honor Contendat quis et iis, ego non lcgi, lcgi autem , quod Deus chari s est, non 'irod honor eis, aut dignitas , non quia honorem non vult lacu A &c. Plura habet idem Comari epise. . in praetentis vcritatis confirmaticincm pro qua videndus August. in Manuale praetc
Iim in cap. 2 . cum ait. Anima amans scr-tur votis, trahitur deiideriis , distimulat merita, maiestati Oculos claudit, aperit voluptati, quod aliis verbis dixit cyregor.
lib. s. pii Ioiar. 19.2 . ubi oc amor cm, A potestatem ex aequo praesumere , ut sc ilicet , potestas ad thronum tuum velit cxtollere humilcm amicum , an or vero e solio detrahat in pii lucr ciri amicum con
iungendum pauperi, silcm diligit, ut
aequalitas amicorum cernatur. Videndus it cm D. Thom. 3. Q. gent. cap. Is I. ubi ais. Conformitas voluntatis est proprius cskchus dilecti ovis, R idem velle , de nolle. suffragatur August. tr. I. g. in s. Damvbi ait. Charitatem vclle omnes tibi esse
aequat CS. M philo Lb. do Gigantibus, in nostrams ntcntiam aduertit Deum dixiste Abrahae. Ego sum Drus tuus, aitquc. inod Gen. si unius totius mundi Deus ob prauat: im TYm. 24.
affectum dicitur huius viri Dcus necessario ipse quoque Dei erit. Sic ille vidctur olfendere propterea Deum te aiicetu dilectionis tradidisse Abrahamo, ut maioricum ratione effet Deus illiu ς, proindeque cum obligaret, ut redamando ctiam totus Dei amicus esset,& iniicnirctur iuxta mutuum illum amorem , quem ad rarionem amicitiae D. Thom. supra rc latus exigit. Sed pro maiori adhuc cxplicatione huius amicitia: cum Abrahamo contractae vidcndus omnino est D. Chosiost. Acqis.sχ.is Genes cum ponderat illa verba Dei
ad Isaac, cium illi apparuit in Bersabee, &dixit: Ero sum μι Abraham patris tui, sic igitur habet. Consi ira D i solisseri
308쪽
I Ia sonesium domistam. sed Masnam insitam si diis bem nolentiam montiniat. Ita. inquit mihi fecἱ proprium,ut apti l me refutetur tantus,quanti al3 omnes sic ille. Quid mirum igitur,si amicus aliuratur Deus unius Abrahae, cuius solummodo
Deus esse, & diei voluit, non caeterarum rerum,aut reliquorum hominum, unicum istum tanti faciens , ut caeter rum mcntionem non faciat, cum tamen Deus , de Dominus sit caeterorum h minum 3 Neque vero cum solo Abrahamo contraxit Deus hanc amicitiam de neccilitudincm, sed eum filio Isaac, S. cum nepote Iacob, quod ex eadem nomenclatuta recte deduxit phas lib. δε Abraham , ubi de illis
loquens ait. Omnes amici, carique Deo, amantes verum Deum, & tedamati ab illo,qui dignatus est, sicut indicant oracula propter vitam ipsorum probatis liniam
cUmmunem cum cis appellationem hab re,suum mim coaptauit cum illorum nominibus,e tribus compositum vocabulum sibi vendicans. Hoc, inquit, nomen meumesi aso m. Deus Abraha, Deus Isaac, O, Deus Iacob, relativum pro absoluto,&merito,Deus enim ntin habet opus nomine, attamen generi suum nomen largitus est, ut habentes refugium ad preces, &supplicationes a spe bona non excluderentur , cum enim inuocarem Deum sibi
tanta familiaritate deuinctum , qui ab ipsis nomen sumere dignatus est, ut mutua relatio signi indicaret etiam, & mutuam amicitiam, & sidenter ipsius opem implorare pollent, qui pariter cum suis pro ratione amicitiae laborare debebat, si capax laboris esset, vel cos e perieulis liberare cum posset,ut pote 3: Omnipotens, S Deus ipsorum nominatus.
Deductus est hic amor ad semen Abrahae, sicut dixit Paulus, N quam Angetis apprehendit, sed siemen Abraha apprehendis. ubi communis expositio Patrum Graecorum , & I.atinorum est ; non assumpsinat utam angelicam, sed humanam, camque ex Abrahamo.Qiuod si quis velit vim Graeci textus expendere inueniet verbum, pro quo nostra vulgata habet, apprehendere, lignificare manum in rem iniiceIe, sicut inii antia, qui pignora a debitotibbus non soluentibus capiunt, aut tenere, siue appetehendere, ut cum fugientem ho-m:uem apprehendimus, aut occasionem, ne elabi in tenemus, de tune sensus est: alienati erant a Deo Angeli per peccatum , ncc tamen unquam vidimus Deum manus :n eos iniicere, ut cos retineat tanquam in rem suam, & ad se rc uocet: at msemen Abrahae manus iniecit, quotidieque iniicit, verbum enim ibi politum in utroque loco non praeteriti tempus cit,
sed praesentis, & ita C r est. de reliqui
Graeci acceperunt. In qua apprehcnsionc, cum ad diuini Verbi Incarnationem re sertur, summa amicitiae probatio comperitur, laticine namque illius is Deus,cuius nos omn2s eramus, noster mansit, ut iam
superius ostendimus, sed in scini ne Abrahae facta ell illa virio, cum quo tingularis amicitia contracta eli, quae fuit ratio cur Deus Israel nepotis Abrahae nominetur quando Moyseni & Aaronum legatos misit ad Phataoncm, Η4e Exit Domi.ius, ii quit, Deus Israel, di tre populum meum ut sacrifices mihi in deserto. Et ut magis hunc amorem inculcaret,
filium dicit popuIum ab Abrahamo deductum, lic enim Moysi ait, dices ad populum , haec dicit Dominus, Fatas meus
primogenitus Israel. tua etiam appellatione rum vocat apud Oseam e. II. cum ait:
Luia suer Israel, o dilexi eum . D exE pro vocat iasilium meum, ubi particula,quia,non reddit causam istius dilectionis, si e ut aduertit D. Hi n.dc Chald. h, bent enim Hebraei, quasdam particulas, quibus saepe non ad significationem aliquam , sed ad ornatum tantum utuntur, praeserti in in principio sententiae totius,' aut in principio alicuius membri illius,
sicut .atini,cnim vero,verum enim Vero,
At similia, & Luoniam is te eripiar a tentatione. particula, quoniam, rediandat, &etiam redundat quando dicitur: utiniamsi inimicus meus maledixisset mili, & Eceles. Ir. Si annis multis vixerit Immo,Hebraice, quoniam si multis annis vixerit homo, sic igitur particula,quia, praedicto I eo redundat, sensusque est, puer Israel. Θ Hlexi eum. id est, ab incunabulis dileYicum,& veluti filium primogenitum mihi aptavi, illo utique minime indigens, neque ab eo aliquod emolumentum percipiens,cum puer & mihi omnino esset in illis , solent enim homines aliquando alios diligere,& cum illis cotrahere amicitiam propter propIiam utilitatem , &commoEx d. s.
309쪽
commodum, at vero Deus nulla re extra
se indigens nos quaesitiit, ut diligeret, quod diuisam commendat beneuolentiammain creata omnia persectius 1 unt in Duo , quam in se ipsis, docente Dion, o
persectius est in auro, quam in se, & nu-mus inferior in superiori, quod etiam
ham sibi amicum non ol, propriam , scd propicr iplius Abrahae utilitatem , vel significat illud, Puer Is a Loid lexi eum. quod dilexerit eum nulla praecedentC ra
tione,aut merito rarione cuius amaretur.
nam ut sape aduertit D Thom. Sc ali j antea,& post elim: haec est differentia,& di Dcrimen inter nostium , & diuinuin amorem, quod nostram praecedit ratio in eo, qui amatur propter qua diligitur, amorque noller inuenit, quod amet,non autem facit; at diuinus amor non sic, ipse amabilem facit quem amat, idque non solum in naturali, unde August in expositione epist. ad Romo annotat illud verbum dilectis a
Deo non , inquit, dicitur diligentibus Deum, sed dilectis a Deo, quia enim dilecti sunt, propterea diligentes siunt, & πβδέ mil. . in epi'. ad rimo Raducru tit,quod infinita Dei bonitas radix cit, iata: ratio amandi homines omni dilectione. indignoς,eli enim tanta diuina bonitas,ut.: ipsa sola sumetat ad rationem, & causam
amandi non expectata, nec requisita causa ex parte eorum qui amantur.
Ecce igitur tota ratio,& sundamentum huius amicitiae, quam prosequimur, cum
Vero amicoram communia omnia esse
soleant, mala quae patiebantur fili j Israel, amicus Deus simul cum eis pati videbatur,donec eos liberos reddidit,pro qua re videndus est ille loeus Exod. ubi Domi- θ nus dixit Moysi. Elo audiuigemitum*Drum Israel, quo EFf pri, oppresserunt eos:σ ἱ 1. recordatus Am pacti mei, ubi oleaster ait. H. 1; O amico hominis dulcis , de stabilis, qui
l. Π tunc recordatis tuorum , quando sunt in n. . maximis angustiis, nos cum felices videmus, vorum recordamur, obliuiscimur in aduertis, verus utique amicus; si lent enim labore ,& aerumnae Veros prodere,& probare amicos , quae fuit ratio cur sacra
Scriptura saepe appellet Cliusai amicum
P . 33. de Absalon lic eum appellauit, cum dixit. se cap. 6. me es tralia ad amicum tuum ' Luarenum. 16. nou luisti cum amico tuo ' Qirando scili
A cce, cum fugientcin nudisque pedibus L. Reg.
gradientem , Sc aperto capite plorant m I 6 δῖ. I7. quaesiuit, ut comitaretur inpursccutione,
quando alij maledicebant, & insectabantur , de quo proinde recte dixit C Wse .
in Psalm. . Non crat amicus temporum, nec potentiae, sed virtutis,& ideo licet regno cuersus csset,non mutarat sentcntiam
5c amicitiam , sicut etiam non mutauit Tthai Getheus,quando David egressus es Hierusalem & dixit ei, ut regrederetur ad ciuitatem,& habitaret cum Absalon. Di-B xit vivit Dominus is vivit Dominus meus Rex : qnoniam in quocumque loco fueris DominΘ mi Rex, siue in morte .sino in vita. AI erit seruus tuus. Vbi vides non soluin comitari Daui dem,ut amicum, sed tunc eum Regem, ScDominum suum semel, S iterum dicere quando cum a sede, Sc regno videbo quasi eiectimi, Sc a ciuitate regia egrestiam, de appellare Absalon Regem, non dixit, reuertcro, Sc habita cum Rege, unde David merito de suis amicis conqueritur. Amici Psal. 37.
C m i , is proximi mei aduersium me appro- num. I L. pimyuauerunt. r steterunt. Hierimum. lioueari mei ; Trenetus. siodales. Sc qui cx H braeo reddunt, si iusicanta. Cum percotiretur stetisse amicos e regione. Cy ex aduersio
se sub uxisse. unde Vatabl. habet. Amici mei, tr sodales mei stant δ regione plaga
mea . c, propinqui mei procul consilividi . Stare autem e rcgione plagae Hcbraismus est, significatque de coram plaga mea steterunt, id cit, sciducti a plaga mea Scauersi a me , ita fere transfert Dm D chm.Caiet. vero plagae nomine intelligit grauem persecutionem Absalonis, in qua proximi minime approximabant,& amici recedebant, cum tamen imago illa amoris, de qua Lilius Gi Id. in si tum. Iuuenis , scilicet, vestem indutus asperam, capite discooperto, epigramma haberet, vita,& mors, hyems,& aestas, praeterea latus habens ad cor usque apcrtum in quo vulnuς digito demonstraret cum aliis ver bis : longe, Sc prope. Verus igitur Isiaelitariun amicus veluti
E de longe audiuit gemitum filiorum Isirael , propcqiic acceduris eos consolatur. Ait enim Exod. 3. Destendi , ut liberem Exod. 3. eum, imo ver ae amicitiae leges obseruans num. 8.eum ipsis adest in tribulationibus,& ideo apparet in rubo ardenti, qui miseram IL EMd. 3.raelitarum oppressionem significabat, ut num. 2.fert communis sententia cum Philone, ScTheodoret. unde David, ait. est au- α. R T.7.tem ut populus tuus Israel gens in terra, num. 23.
310쪽
sol one suum dominum, sed magnam insitam stiam benem entiam monstrat. Ita, inquit,etim mihi feci proprium is apti mere; utetur tantus Pant; alν omnes. sic ille. Qi d mirum igitur,si amicus asseratui sDeus unius Abrahae, cuius solummodo Deuς esse, de dici voluit, non caeterarum
rerum,aut reliquorum hominum,unicumisium tanti faciens , ut caetcrorum incntionem non faciat, cum tamen Deus, S
Dominuς sit caeterorum hominum3 Neque vero eum solo Abrahamo contra it Deus hanc amicitiam de neccilitudincm, sed eum silio Isaac, & cum nepote lacob, quod ex eadem nomenclatura recte deduxit Phas lis. δε Abraham, ubi de illis
loquens ait. Omnes amici, carique Deo, iamantes verum Deum, & 1edamati ab illo,qui dignatus est, sicut indicant Otacula propter vitam ipsorum probatissimam C mmunem cum eis appellationem habere, suum ivim coaptauit cum illorum nominibus,e tribus compositum vocabulumsbi venssicans. Hoe, inquit, nomen meum es a feratim. Deus Abraha, is Detis Isaae,er Deus Iacob, relatiuum pio ab luto,&merito,Deus enim non habet opus nomine, attamen generi suum nomen largitus est, ut habentes restigium ad preces, de lsupplicationes a spe bona non cxcluderentur , cum enim inuocarem Deum sibi
tanta familiaritate deuinctum , qui ab ipsis nomen sumere dignatus est, ut mutua relatio signi indicaret etiam, & mutuam amicitiam , & fidenter ipsius opem implorare possent, qui pariter cum suis pro ratione amicitiae laborare debebat, si capax laboris esset, vel eos e periculis liberare cum posset,ut potu 3 omnipotens,& Deus ipsorum nominatus.
Deductui est hic amor ad semen Abra- lhae, scut dixit Paulus, Nusqtiam Angelos apprehendis , sed semen Abraha apprehen-dD. ubi communis expositio Patrum Craecorum , Ac Latinorum est ; non assumpsit naturam angelicam, sed humanam, camque ex Abrahamo. Quod si quis velit vim Graeci textus expendere inuenici verbum, pro quo nostra vulgata habet, apprehendere, significate manum in Iem imicere,
bus non soluentibus capiunt, aut tenere, sue apprehendere,vi cum sugientem ho-m:nem apprehendimus, aut occasionem, ne elabarur tenemus , de tunc sensus est: alienati erant a Deo Angeli per peccatum , nec tamen unquam vidimus Deum manus :n cos iniicere,ut eos retineat tanquam in rem suam, Sc ad se reuocetrat itilenaen Abrahae manus iniecit, quotidieque iniicit, verbum enim ibi politum in utroque loco non praeteriti tempus est,
a sed praesentis , de ita Goses. & reliqui
Craeci acceperunt. In qua apprehensione, cum ad diuini verbi Incarnationem refertur, summa amicitiae probatio comperitur,raticine namque illius is Deus, cuius
nos omnes cramus, noster mansit, ut iam
superius ostendimus, sed in semine Abrahae facta est illa virio, eum quo lingularis amicitia contracta est, quae suit ratio cur Deus Israel nepotis Abrahae nominetur quando Moysem de Aaronum legatos misit ad Pharaonem, es e si xit Dominus. n-2 quit, Detis Israel, direstre peptitam metimit satri tot m hi in desino. Et ut magis hune amorem inculearct,
filium dieit populum ab Abrahamo deductum, sic enim Moysi ait, dices ad populum , haee dicit Dominus, Filitis metis
primogenitus Israel. qua etiam appellatione cum vocat apud Ossam e. o. cum ait:
Empto vocavi lium meum. ubi particula,quia,non reddit causam istiug dilectionis, sicut aduertit D. HIeron.& Chal3.h bent enim Hebraei, quasdam particulas, quibus saepe non ad significationem aliquam, sed ad ornatum tantum utuntur, praesertim in principio sentcntiae totiusἰ aut in principio alicuius membri illius,
scutiatini,enim vero,verum enim Vero,& similia , dc aeuoniam in te epyiar a tentatione. particula, quoniam, redundat, Ecetiam redundat quando dicitur: Luoniamsi inimietis meus malis isses mssi. de Eccles ii . Si annis multis Uxeris homo. He-bt,iceritioniams multis annis itis is homo, se isti tui particula,quia,praedicto loco redundat, sensusque est, puer Israel, o dilexi otim. id est, ab incunabulis dileχi eum,& veluti filium primogenitum mihi aptavi, illo utique minime indigens, neque ab eo aliquod emolumentum perei piens, cum puer de mihi onmino esset iuuiatilis . solent enim homines aliquando alios diligete,& cuin illis e5trahere amicitiam propter propriam utilitatem , de